Hans Benz Waar: Conservatorium Codarts Wanneer: Donderdag
Docent Muziek Rotterdam 30 juni 2011
Van:
1
Inhoudsopgave
BLZ.
Hoofdstuk drie (3) educatief product. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Inleiding algemeen Wat is Smart Music Wat is SmartMusic Impact Inleiding Educatief Product Educatief product 1 Educatief product 2 Educatief product 3 Educatief product 4 Mogelijk educatief product 5 Welke opdrachten zijn met SmartMusic ook mogelijk?
2
3. 3. 5. 5. 6. 10. 12. 14. 16.
1.
Inleiding algemeen In dit hoofdstuk wordt verder ingegaan op het programma SmartMusic, SmartMusic Impact en het Educatief Product. Het educatief product is de opdracht die door de leerling wordt uitgevoerd. In dit hoofdstuk worden vier (4) soortgelijke educatieve producten beschreven die door verschillende docenten zijn behandeld en door leerlingen zijn uitgevoerd. Verder zal er worden ingegaan op eventueel andere educatieve producten die kunnen worden aangeboden met SmartMusic. Ook wordt uiteengezet waarom de producten op deze manier zo zijn gekozen als ze zijn uitgewerkt en beschreven.
2.
Wat is SmartMusic SmartMusic is een educatief softwareproduct dat in Amerika is ontwikkeld mede met dank aan de trompettist Wynton Marsallis en de makers van het software product Finale en Band in de Box. SmartMusic wordt in Amerika veel gebruikt op scholen, vooral op muziekscholen en `Highschools`. In Amerika bestaat het voortgezet onderwijs, Highschool, schoolsysteem uit een aantal verplichte vakken en een aantal keuze vakken. Op een Highschool kan men kiezen voor sport, theater, webdesign, muziek, film etc. Wanneer men in Amerika voor het vak muziek kiest, dan is de kans groot dat men in een Bigband of een Harmonie orkest wordt geplaatst. Het programma SmartMusic is gemaakt voor leerlingen die een instrument bespelen uit één van deze orkesten. Wanneer er een partij wordt ingestudeerd zal de achtergrondbegeleiding van het gehele harmonieorkest of de gehele bigband worden aangeboden. Ook het aantal uren wat leerlingen krijgen voor één van deze keuze vakken is meestal een paar keer zoveel als in Nederland kan worden aangeboden. SmartMusic is een “thuisstudio”-programma voor de leerling die muziek beoefent. De leerling kan thuis muziek studeren in ieder gewenst tempo en toonsoort. Daarbij heeft de leerling de keuze om de meespeelmuziek door de computer te laten meespelen of juist weg te laten. Ook kan de leerling zijn eigen reproductie van de melodie opnemen in combinatie met de meespeelmuziek van SmartMusic. De opname kan door de leerling worden terug beluisterd. Als de opname gemaakt is kan de leerling alsnog de volumebalans regelen tussen de meespeelmuziek van SmartMusic en het eigen instrument, zodat de verhouding tussen de begeleiding van SmartMusic en het eigen instrument goed staan afgesteld, afmixen. Daarna kan de leerling zijn opdracht versturen binnen SmartMusic Impact. (digitaal schoolbord) of naar een vriend of vriendin.
Figuur 1.
3
1. Leerlingen kunnen met ieder gewenst muziekinstrument een partij en/of oefening op de computer meelezen en meespelen. Iedere oefening en/of partij wordt begeleid door een ensemble, dat op de achtergrond meespeelt. De “thuisstudio” beschikt over verschillende methodeboeken voor blazers en strijkers. Verder beschikt dit programma over een uitgebreide muziekbibliotheek die iedere maand wordt bijgewerkt. De muziekbibliotheek bestaat uit de volgende indeling: Bladmuziekvoorbeelden Bigband Concertband Jazz Ensemble Groot strijkorkest Klein strijkorkest Zang Wanneer je op één van de bovenstaande onderdelen zou klikken, wordt er per categorie een schat aan materiaal gepresenteerd wat betreft de bladmuziek, waarbij je weer kunt kiezen voor welk instrument je deze bladmuziek op je scherm wilt hebben. 2. Leerlingen kunnen een melodie meespelen en de begeleiding volgt het tempo van de leerling. Intelligente begeleiding. 3. Leerlingen hebben volledige controle over tempo, toonsoort, moeilijke passages, herhalingen (loopvorm) en een stemapparaat, maar er zijn nog meer aanpassingen die gedaan kunnen worden door de leerling en/of door de docent. 4. Leerlingen zien de opdracht op het beeldscherm. Als zij de opdracht hebben gespeeld krijgen zij direct een evaluatie hoe de opdracht is uitgevoerd. Dit wordt weergegeven in het notenschrift. Noten worden groen als de opdracht goed is gespeeld en in het juiste tempo is uitgevoerd. Noten worden rood wanneer de melodie onjuist (toonhoogte en/of timing) is gespeeld. Indien de opdracht niet met de juiste timing is gespeeld staan de noten naast de stokken in het rood genoteerd. Als een leerling niet weet hoe een bepaalde noot op zijn/haar instrument moet worden gespeeld dan klikt de leerling met de muis op de noot en er verschijnt een visuele aanwijzing voor het instrument, waarvan de partij is weergegeven op het scherm. De afbeelding laat zien hoe de noot op het instrument gegrepen moet worden. 5. Een microfoon wordt aan een instrument gekoppeld. Hierdoor is het systeem in staat de juiste “feedback “ te geven, de leerling is in staat zijn eigen uitvoering op te nemen en terug te beluisteren. Als de opname is gemaakt kan de leerling het resultaat doorsturen (aan de docent of iemand anders) en op een cd branden.
4
3.
SmartMusic Impact SmartMusic Impact is een digitaal schoolbord waarin gegevens van leerlingen, opdrachten, rapportcijfers, aankondigingen en mededelingen kunnen worden gedaan om tevens te worden opgeslagen. Binnen Impact beschikt SmartMusic over een leerlingvolgsysteem. De docent en de leerling kunnen inloggen met een eigen e-mail adres en wachtwoord. De leerling heeft alleen toegang tot zijn eigen gegevens en kan zo bijhouden welke opdrachten er zijn ingeleverd en welke waardering daarvoor is toegekend. De docent heeft tevens een beveiligingswachtwoord om eventueel fraude te voorkomen; hierdoor kunnen leerlingen hun eigen cijfers niet zomaar wijzigen. De docent kan per leerling zien hoe lang de leerling aan de opdracht heeft besteed.
4.
Inleiding Educatief Product. De vier (4) opdrachten die ik heb bedacht en heb beschreven zijn in Finale uitgewerkt. Deze opdrachten zijn vergelijkbaar met wat er binnen het muziek onderwijs binnen het voortgezet onderwijs in Nederland wordt aangeboden. De educatieve producten die binnen SmartMusic al beschikbaar zijn waren niet bruikbaar omdat er geen opdrachten met een schoolorkest zijn gedaan. Het klassikale muziekonderwijs in Nederland binnen het voortgezet onderwijs bestaat in de onderbouw meestal uit het aanleren van een lied of het meespelen met een meespeelstuk met een klokkenspel of keyboard. Ook het materiaal wat binnen SmartMusic beschikbaar is, is of voor bigbands, orkest en/of klein orkest. Er zijn ook oefeningen die uit kant en klare methode boeken binnen SmartMusic kunnen worden gebruikt, maar die zijn toegespitst op het leren noten lezen en spelen op strijk en/of blaasinstrumenten. Alle oefeningen worden natuurlijk wel voorgespeeld, maar vaak liep ik tegen het probleem op dat het octaaf niet dezelfde was als die van het klokkenspel. Dit zijn de belangrijkste redenen waarom ik de producten zelf heb gemaakt en heb uitgeschreven.
5
5. EDUCATIEF PRODUCT 1: Docent: muziek, Lindenborg te Leek Hans Benz Doelgroep: Leerlingen 14 t/m 15 jaar Materiaal: Computer, SmartMusic software, microfoon, internetverbinding, klokkenspel, klopper (mallet) Finale vanaf 2007 liefst een nieuwere versie. Stappenplan installatie SmartMusic in het Nederlands. Stappenplan in het Nederlands voor het aanmelden in SmartMusic Impact. Meespeel muziek “Sorry” Madonna. Beginsituatie: Leerlingen zijn bekend met het klokkenspel, kunnen zelfstandig werken en hebben al vaker in klassikale situaties een meespeelstuk ingestudeerd. Doelstelling: Aan het eind van dit project, kunnen de leerlingen thuis zelfstandig met behulp van klokkenspel, mallet en microfoon binnen het programma SmartMusic een melodie meespelen met meespeelmuziek en eventueel zichzelf terug beluisteren. Vervolgens hebben zij het klinkende resultaat via internet naar de docent gestuurd voor een beoordeling. Tijdspad: Drie maanden inclusief installatie, uitdelen van klokkenspellen. De opdracht Aan de start van dit project heb ik eerst de ouders geïnformeerd over dit nieuwe project via een brief, omdat ik van hen ook de goedkeuring nodig had dat leerlingen een bedrag/borg dienden te betalen voor het verstrekken van de klokkenspellen met mallet. De software SmartMusic werd geheel gratis verstrekt, vanwege dit proefproject. Voor de leerlingen heb ik een stappenplan geschreven. Hiermee hebben de leerlingen de software kunnen installeren. Ook is er een stappenplan geschreven t.b.v. het aanmelden in de virtuele klas, leeromgeving SmartMusic Impact. Wanneer leerlingen inloggen vanuit huis om de opdracht op te halen, kregen zij het volgende opdrachtvenster in beeld. Zie onderstaande afbeelding.
6
In het bovenstaande voorbeeld kan men zien, wat de leerling ziet wanneer hij/zij inlogt in SmartMusic Impact. Wanneer de leerling de opdracht accepteert kan de leerling gaan oefenen en wanneer de leerling klaar is met oefenen, dan kan de leerling op de record knop drukken, zodat de opdracht wordt gestart. Voor mijn eigen leerlingen heb ik een meespeel song uitgeschreven in Finale van een bekende artiest, in dit geval: Sorry van Madonna en Price Stewart. De melodie is iets versimpeld uitgeschreven en de letters van het traditioneel notenschrift zijn onder de noten geschreven. Leerlingen konden dan ook de letters terugvinden op het klokkenspel. De bladmuziek met de begeleidende partijen zijn overgezet naar een opdracht bestand in SmartMusic, zie hieronder.
In deze afbeelding kan men zien dat binnen SmartMusic (rechtsboven) de Solo Line (de melodie) en de meespeelmuziek, Accomp. allebei zijn aangezet. Deze keuzes kan de leerling zelf van te voren instellen tijdens de oefensessies. Op het moment dat de leerling de opname knop indrukt wordt de Solo Line uitgezet en kan de melodie van de piano niet meer worden beluisterd, alleen de meespeelmuziek is dan nog te horen en de groene cursor loopt door de bladmuziek. Na de opname krijgt de leerling het volgende dialoogvenster in beeld.
7
Hier kan de leerling kiezen om de opname van zichzelf terug te beluisteren door de knop Preview aan te klikken. Vervolgens kan de leerling de balans tussen het volume van de begeleiding en de eigen opgenomen melodie mixen. Daarna heeft de leerling de keuze om de opname als mp3 bestand op te slaan en weg te schrijven naar een domein, of om de opgenomen mp3 direct door te sturen naar de docent. Wanneer de leerling kiest om deze opdracht op te sturen, wordt het bestand weggeschreven en geparkeerd binnenin SmartMusic Impact. Wanneer de docent zelf inlogt in SmartMusic Impact, kan de docent zien welke leerlingen de opdracht hebben ingezonden en welke niet. Zie onderstaand voorbeeld. Kolom 1 Student Name
kolom 2 ID
kolom 3
Instrument
K. 4 K.5 K.6 K.7
Grade To Date
belga, mike
Bass
P 90.0%
9
Benz, Hans
Piccolo
P 80.0%
8
Brand, Marijke
Flute
F 0.0%
0
0
de Jong, Tamar
Guitar
F 0.0%
0
0
Dinkla, Peter
Drum Set
F 0.0%
0
0
Drok, Githa
Guitar
P 80.0%
8
Hartholt, Christy
Percussion
P 90.0%
9
Kuiper, Steven
Guitar
P 100.0%
10
Oboe
P 80.0%
8
Tuba
F 0.0%
0
0
Violin
F 0.0%
0
0
Plandsoen, Julia
Violin
P 90.0%
9
rozema, sale
Drum Set
P 90.0%
9
Slijfer, Robin
Guitar
F 0.0%
Spriensma, Remco
Guitar
P 90.0%
9
van der molen, haije
Piccolo
P 80.0%
8
van der Veen, Rutger
MIDI Keyboard
P 100.0%
10
van der Velde, Anniek
Clarinet
F 0.0%
0
0
van der velde, Inez
Soprano
F 0.0%
0
0
van der velde, maik
Flute
F 0.0%
vd Tooren, Carlo
Percussion
P 100.0%
10
waalkes, martijn
Bass
P 70.0%
7
MIDI Keyboard
P 80.0%
8
LoFoSang, Emmy
D
Meijer, Marnix Meijering, Daniel
wieringa, niels
109637
-
8
0
0
In kolom één (1) staan de namen van de leerlingen. In kolom twee (2) hebben de leerlingen zelf gekozen voor een instrument dat voor hen op dat moment het meest tot de verbeelding sprak. De keuze van dit instrument heeft geen enkele invloed op de instellingen van het programma. Ook de geluiden veranderen niet. In kolom drie (3) staan de percentages van de behaalde punten. De maximale toekenning van tien punten wordt in percentages weergegeven. In kolom vier (4) staan groene en blauwe 0 icoontjes. De groene achtste noot geeft aan dat de opdracht binnen de gestelde termijn is toegestuurd. De blauwe 0 geeft aan dat de opdracht niet binnen de gestelde termijn is ingeleverd en dat de opdracht niet langer in het opdrachtvenster van de leerling verschijnt wanneer de leerling inlogt in SmartMusic. In kolom vijf (5) staan de toegekende punten (maximaal tien) voor de ingestuurde opdracht. Dit is tevens het eindcijfer voor het rapport van de leerling voor het volbrengen van deze opdracht. In kolom zes (6) en zeven (7) is de opdracht opnieuw ingestuurd aan die leerlingen die zich niet aan de gestelde termijn hebben gehouden en krijgen hiermee een laatste herkansing. In kolom zeven (7), rij drie (3) staat een groen icoontje van een ingezonden opdracht van een leerling die nog geen beoordeling voor deze opdracht heeft ontvangen. Wanneer je op één van deze groene icoontjes klikt, kan het ingestuurde klinkende resultaat van die leerling beluisterd worden. Positieve conclusie gebruik SmartMusic: Het gebruik van notenschrift en de groene cursor die visueel door het beeld loopt terwijl de piano dit voorspeelt, koppelt de voorstelling van de klank aan het notenbeeld. De didactische werkvorm opnemen en (terug) beluisteren van het klinkende resultaat heeft een grote impact op de leerling. Leerlingen die te gemakkelijk over deze opdracht hadden gedacht en na twintig (20) minuten de opdracht hadden verstuurd, heb ik van kritiek kunnen voorzien via een dialoogvenster. Hierbij is het mogelijk om de leerling via de mail zijn eigen klinkende resultaat terug te sturen en de leerling daarbij te voorzien van opbouwende kritiek. Per leerling kan de docent zien hoe lang de leerling bezig is geweest met het voorbereiden van de oefening tot aan de uitvoering/opname. Er waren ook leerlingen die veel tijd hadden besteed hadden aan het voorbereiden, oefenen van de song voordat de opname werd gestart. Opmerking: Leerlingen die de opdracht op tijd hadden ingeleverd, had ik een nieuwe opdracht moeten geven, hun commentaar achteraf is geweest dat zij de opdracht erg leuk vonden en het jammer vonden dat er niet meer opdrachten waren om te doen. Negatieve conclusie gebruik SmartMusic: Het systeem is fraude gevoelig. Een voorbeeld uit mijn praktijk met de 3 havo klas. Een leerling die geen zin had in deze opdracht, heeft zijn inlog gegevens aan een klasgenoot meegegeven, deze klasgenoot had een hoog cijfer behaald voor zijn ingeleverde opdracht en vond de opdracht kennelijk leuk genoeg om het nog een keer te doen. Hij heeft de opdracht voor de wat minder presterende klasgenoot gemaakt. Het blijft van belang om een meespeelstuk ook klassikaal te spelen, zodat men kan horen en zien welke leerlingen er door de mand vallen en welke niet. De geluiden zijn niet geweldig, ik zou graag als docent willen en kunnen beschikken over vergelijkbare geluiden die door Bigband partijen in SmartMusic worden gebruikt. Op die manier wordt de opdracht nog aantrekkelijk om mee te spelen.
9
6. EDUCATIEF PRODUCT 2: Docent: muziek Oldeborg te Leek, Liesbeth van Dongen Doelgroep: Schoolkoor voor leerlingen van 12 t/m 15 Materiaal: Computer, SmartMusic software, microfoon, internetverbinding, Finale vanaf 2007 liefst een nieuwere versie. Stappenplan installatie SmartMusic en SmartMusic Impact, in het Nederlands. Meespeel materiaal gemaakt in Finale: . “Dancing Queen” van ABBA en “Walking on Sunshine” van Kimberley Rew. Beginsituatie: Leerlingen zijn nog niet bekend met SmartMusic Doelstelling: Aan het eind van dit project, kunnen de leerlingen thuis zelfstandig met behulp van SmartMusic een melodie meezingen, inzingen met meespeelmuziek en eventueel zichzelf terug beluisteren. Vervolgens kunnen zij het klinkende resultaat via internet naar de docent toesturen voor een beoordeling. Tijdspad: Twee maanden. De opdracht: Voor het schoolkoor van Liesbeth van Dongen heb ik twee driestemmige “assesments”songs uitgeschreven. “Dancing Queen” van ABBA en “Walking on Sunshine” van Kimberley Rew. Deze “assesments” songs, oefen bestanden konden door de leerlingen worden gebruikt in SmartMusic waarbij zij een keuze vooraf konden maken, welke partij, 1e, 2e of 3e op het beeldscherm zou verschijnen. Vervolgens konden de leerlingen dan de melodie van hun partij door een piano laten voorspelen/meespelen terwijl de meespeelmuziek/begeleiding ook afgespeeld werd. Op deze manier zouden de leerlingen een betere voorstelling van hun partij kunnen krijgen en beter voorbereid op de repetities kunnen verschijnen. Ook zouden zij moeilijke passages een aantal keren kunnen laten herhalen door het programma. De bedoeling was dat een opname zouden maken en deze zouden versturen naar de docent voor een beoordeling. Song 1
10
Song 2
Voorbereiding: Nadat de meeste leerlingen de software hadden geïnstalleerd heb ik d.m.v. een beamer, laptop en SmartMusic de instructies gegeven hoe de leerlingen thuis gebruik konden maken van deze songs. Ook heb ik de leerlingen zelf met het materiaal tijdens die bijeenkomst laten spelen. De docent heeft de songs voor de leerlingen klaar gezet in SmartMusic Impact en de leerlingen laten inloggen in haar virtuele klas, zodat leerlingen deze opdracht konden ophalen en doen. Conclusie De evaluatie over het project is door Liesbeth van Dongen nooit ingevuld, maar ik heb van haar wel een antwoord gekregen via de e-mail en die zal ik hieronder plaatsten in blauwe tekst. Leerlingen vonden het vreemd om met een computer te oefenen. Ook geeft zij toe dat zij de leerlingen technisch niet kon ondersteunen en dus stimuleren als leerlingen met problemen kwamen. Leerlingen hebben uiteindelijk ook geen opname gemaakt en ingestuurd, wat eigenlijk de opdracht was. Liesbeth van Dongen had weinig affiniteit met het gebruik van software programma´s. Wel vond zij het een nuttig project, zie onderstaand antwoord. Vraag aan Liesbeth van Dongen: Heeft het programma SmartMusic een meerwaarde voor de leerlingen? Antwoord: Het heeft zeker een meerwaarde. Er is meer behoefte aan begeleiding voor het gebruik ervan. Wanneer de leerlingen beter in de gaten hebben wat je allemaal met het programma kan doen en hoe het helpt bij het instuderen van nieuwe songs zullen ze er meer gebruik van maken. Opmerking: Wanneer de docent zelf niet in staat is om instructies te geven of leerlingen te motiveren, heeft deze opdracht geen zin.
11
7. DE EDUCATIEF PRODUCT 3: Docent: Muziek Nassau College te Assen, Ep Wesseling, Doelgroep: Onderbouw klas leerlingen van 14 t/m 15 jaar oud. Materiaal: Computer, SmartMusic software, Beamer/SmartBoard, Meespeel materiaal op maat gemaakt in Finale. “Valerie” van Emy Winehouse. Basgitaren, keyboards, gitaren en drumstel, eventueel blaasinstrumenten of een synthesizer. Beginsituatie: Leerlingen gaan klassikaal de verschillende partijen instuderen m.b.v. SmartMusic, de verschillende partijen kunnen één voor één op het Smartboard verschijnen. Doelstelling: Aan het eind van dit project, kunnen de leerlingen klassikaal hun partij met SmartMusic meespelen op het door hen gekozen instrument. Tijdsplanning: Leerlingen zijn hier 2 a 3 lessen mee bezig. Inleiding: Ep Wesseling heb ik, in opdracht van het conservatorium te Groningen, gevraagd om mee te doen aan dit project. Ep Wesseling was meteen enthousiast en ik heb aan hem SmartMusic en de uitleg daarover meegegeven. Ep wilde met zijn klas het nummer:“Valerie” van Amy Winehouse gebruiken en dan alle partijen klassikaal kunnen instuderen. De opdracht: Voor Ep heb ik dan ook dit muziekstuk uitgewerkt in finale en omgezet naar een oefen bestand binnen SmartMusic. Ep wilde alle verschillende partijen zoals: Melodie (tekst), Bas, Gitaar, Slagwerk, Keyboard en twee Blaas instrumenten, uitgeschreven hebben. Zie hieronder een voorbeeld.
12
Ep heeft tijdens zijn lessen een aantal keren SmartMusic gebruikt en heeft zijn bevindingen daarover beschreven in een enquête die is toegevoegd aan hoofdstuk 2 Good Practise zie het eerste deel, literatuuronderzoek en good practise blz 24. Ep heeft de partijen klassikaal laten voorspelen door SmartMusic en de betreffende leerlingen de partij een aantal keren op keyboard, bas, gitaar en/of overige instrumenten, eerst eenstemmig per instrument laten meespelen/instuderen. Variatie op deze bovenstaande uitwerking: Wanneer de docent beschikt over studio’s buiten het leslokaal en laptops, zou er ook aan gedacht kunnen worden de leerlingen per instrument, eerst te laten oefenen in een studio, m.b.v. SmartMusic en daarna klassikaal alles samenvoegen. Conclusie: Wanneer ik af ga om mijn eigen bevindingen en die van Ep Wesseling, dan denk ik dat het programma uitermate geschikt is voor individueel gebruik, en dan voornamelijk voor muziekscholen, deelnemers van schoolorkesten, koren en/of Bigbands. Wanneer de geluiden voor de oefenbestanden die worden opgemaakt in Finale ook kunnen worden voorzien van `Native instruments` echte goede samples, dan wordt dit stuk software wellicht ook klassikaal interessant. Denk alleen maar aan een ensemble, een klein schoolcombo, waarbij SmartMusic kan voorspelen in ieder gewenst tempo met de juiste klankkleur. Wat ikzelf als een groot nadeel ervoer, samen met mij en een aantal andere docenten is dat het programma in het Engels is en dat de geluiden van de meespeelsongs die jezelf maakt in Finale en daarna omzet naar SmartMusic, niet voorzien konden worden van orkest geluiden, goede, smaakvolle geluiden nodigen uit tot experimenteren en spelen. Het programma is nog steeds in ontwikkeling en ik heb het werkwoord konden dan ook onderstreept. Ik zie het eigenlijk wel als een voorwaarde dat een oefenbestand die je als docent uitschrijft voor je leerlingen, net als de muziekbestanden die al binnen de bibliotheek van SmartMusic aanwezig zijn ook voorzien kunnen worden van `echte`geluiden.
13
8. EDUCATIEF PRODUCT 4: Docent: Muziek Lindenborg te Leek Jan Wubbema Doelgroep: bovenbouw klas leerlingen van 16 t/m17 Materiaal: Computer, SmartMusic software, internetverbinding, Beamer/SmartBoard, Laptop, Meespeel materiaal op maat gemaakt in Finale. “Valerie” van Emy Winehouse, Walking on Sunshine van Kimberly Rew. Stappenplan installatie SmartMusic, software met microfoon. Gitaar, Basgitaar, slagwerk, piano/Keyboard. Beginsituatie: Leerlingen gaan individueel de verschillende partijen thuis instuderen m.b.v. SmartMusic, zodat zij klassikaal goed voorbereid zijn om de song in een ensemble te spelen. Doelstelling: Aan het eind van dit project, kunnen de leerlingen de beide songs, of een van deze song in een ensemble meespelen en kan men zeggen dat er met behulp van SmartMusic de partijen zijn ingestudeerd. Tijdspad: Dit project zou 7 weken in beslag nemen, inclusief opstart periode. Inleiding: Jan Wubbema wilde ook graag deelnemen aan dit project, maar de afspraak was dat ik de leerlingen op weg zou helpen hoe het programma geïnstalleerd diende te worden en hoe de leerlingen zich zouden aanmelden in de virtuele omgeving van SmartMusic Impact. De opdracht: Ik heb twee songs uitgeschreven, waarbij alle partijen die in het ensemble aanwezig waren, zijn uitgeschreven. Zie onderstaande voorbeelden. Walking on Sunshine, van Kimberly Rew en Valerie van Amy Winehouse.
14
Valerie van Amy Winehouse
In SmartMusic heb ik deze bestanden zo opgemaakt dat één van de bovenstaande partijen alleen in het beeldscherm kon verschijnen en door een piano kon worden voorgespeeld. Tijdens een aantal bijeenkomsten met de bovenbouwklas, waarbij ik instructies heb gegeven om de leerlingen SmartMusic te laten installeren, stootte ik op veel weerstand. Leerlingen hadden na 3 weken nog steeds geen SmartMusic geïnstalleerd. Leerlingen klaagden over het nut van het programma. Jan Wubbema gaf ook aan dat de drummer zijn drumstel in de kelder had staan en zijn computer in zijn slaapkamer, voor hem was het dus een onmogelijke opgave. We hebben toen besloten dat Jan Wubbema weliswaar de muziekstukken zou gebruiken, maar de opdracht op een andere manier, zou gaan uitvoeren dan we aanvankelijk hadden afgesproken. In hoofdstuk 2, Good Practise, eerste deel heeft Jan Wubbema zijn bevindingen op blz. 18 weergegeven. Conclusie Wanneer de docent er zelf niet echt achter staat en ook geen affiniteit met de software heeft, zal een objectieve mening over het gebruik en de toepassing daarvan achterwege blijven. Hij kan ook moeilijk de leerlingen stimuleren. Hoe dan ook, ook dit is een conclusie. Natuurlijk loop je tegen een praktisch probleem aan, wanneer het drumstel in de kelder staat en SmartMusic alleen op je pc geïnstalleerd kan worden. Toch had de docent deze leerling kunnen uitdagen door in het klaslokaal een aantal keren te oefenen.
15
9. MOGELIJK EDUCATIEF PRODUCT 5: Opdracht vijf (5) is een opsomming van voorbeelden die ook als mogelijke opdracht zouden kunnen worden ingezet. Al deze onderstaande oefeningen zijn voorbereid in SmartMusic.
Leerlingen zouden hun gehoor kunnen ontwikkelen door gebruik te maken van de:”Play by Ear” oefeningen. SmartMusic speelt in een Blues schema twee maten voor en de leerling speelt direct in de daaropvolgende twee maten het gehoorde na. De eerste noot wordt in het notenschrift kenbaar gemaakt. De evaluatie verschijnt wanneer de gehele oefening is gedaan in notenschrift op het scherm. Deze oefeningen zijn er in een veelvoud van moeilijkheidsgradaties. Allerlei sequensen van toonladders en arpeggio`s kunnen worden beoefend met begeleiding, meespeelmuziek op de achtergrond. Vocabulaire voor improviserende musici kan hiermee worden getraind. Wanneer er een schoolorkest is, zijn er tal van orkest stukken of bigband stukken die kunnen worden ingestudeerd. De stukken zijn ingedeeld in moeilijkheidsgraad, zodat ook de docent hier rekening mee kan houden. De leerling kan zijn partij, bijvoorbeeld voor klarinet ophalen en oefenen met een complete bigband op de achtergrond. De docent kan ook bepaalde passages die lastig zijn uit een bigband partij van te voren instellen en naar de leerling toezenden, om die goed in te studeren. SmartMusic beschikt ook over oefeningen per bigband stuk die al van te voren bedacht zijn. De leerling ontvangt dan van de docent een van te voren door SmartMusic voorgemaakte oefening van die partij. De leerling studeert die partij in en maakt een opname en stuurt zijn klinkende resultaat naar de docent. Er zijn ook combo stukken, voor gitaar/piano, basgitaar en één solo instrument. De leerling ziet het notenschrift in beeld, met akkoordsymbolen. In het dialoogvenster kan de leerling kiezen om de melodie te laten voorspelen of weg te laten. Dit geldt ook voor de baspartij en de piano partij. Uiteraard kunnen er meerdere aanpassingen worden gedaan op het gebied van tempo, toonsoort, volume, herhalingsloops en microfoon instellingen. Solozang kan worden beoefend, waarbij de solist soms de keuze heeft om de bladmuziek weg te laten of juist in beeld te laten verschijnen. Ook kan de solist iets vertragen of wat versnellen (binnen een bepaalde marge) waarbij de meespeelmuziek de solist volgt. “Intelligent Accompainment” Alle oefeningen binnen SmartMusic met uitzondering van orkest, concertband en bigband stukken, kunnen in ieder toonsoort worden aangeboden.
16
Hans Benz Waar: Conservatorium Codarts Wanneer: Donderdag
Docent Muziek Rotterdam 30 juni 2011
Van:
17
