Inhoudsopgave. 1. Inleiding... 1

Inhoudsopgave 1. Inleiding ................................................................................................................ 1 2. Algemene organisatiegegevens ................................................................................. 2 2.1. Organisatieontwikkeling ..................................................................................... 2 2.2. Organogram ..................................................................................................... 2 2.3. Bestuurlijke samenstelling en taken ..................................................................... 3 2.4. Samenstelling managementteam ......................................................................... 4 2.5. Personeelsbeleid ............................................................................................... 4 2.5.1. Personeelsopbouw ....................................................................................... 4 2.5.2. Deskundigheidsbevorderende maatregelen ...................................................... 5 2.5.3. Werving en selectie ...................................................................................... 6 2.5.4. Productiviteitsoverzicht ................................................................................. 6 2.5.5. Overige thema’s .......................................................................................... 6 2.6. Kwaliteit .......................................................................................................... 7 2.6.1. Algemeen kwaliteitsbeleid ............................................................................. 7 2.6.2. Cliënttevredenheid ....................................................................................... 7 2.6.3. Ketenpartnertevredenheid ............................................................................. 7 2.6.4. Medewerkerstevredenheid ............................................................................ 7 2.6.5. Klachten ..................................................................................................... 8 2.6.6. Agressie en onveiligheidsbeleid ...................................................................... 8 2.6.7. Arbobeleid .................................................................................................. 8 3. Welzijnswerk ........................................................................................................10 3.1. Algemeen .......................................................................................................10 3.2. Jeugd en jongeren ............................................................................................ 10 3.3. Ouderen .........................................................................................................11 3.4. Vrijwilligers(organisaties) .................................................................................. 11 3.5. Mantelzorgers ..................................................................................................12 3.6. Burgers in wijken, dorpen en kernen ...................................................................12 3.7. Migranten .......................................................................................................12 4. Algemeen maatschappelijk werk .............................................................................. 13 4.1. Algemene ontwikkelingen .................................................................................. 13 4.1.1. Ontwikkelingen regio Schouwen-Duiveland........................................................ 14 5. Ontwikkelproject Sociale Verbindingen ......................................................................16 5.1. Inleiding .........................................................................................................16 5.2. Leren en ontwikkelen ........................................................................................ 16 5.3. Communicatie .................................................................................................16 5.4. Wat doet dit ontwikkeltraject? ............................................................................16

Bijlage 1: Resultaten welzijnswerk ............................................................................... 17 1. Jeugd en Jongeren .................................................................................................17 1.1. Ambulant jongerenwerk .................................................................................... 17 1.1.1. Harddrugs en softdrugs preventie .................................................................18 1.2. Risicojeugd 12- ................................................................................................ 18 1.3. Risicojeugd 12+ ............................................................................................... 20 1.4. Ondersteunen jongerenparticipatie .....................................................................22 1.5. Samenwerking met onderwijs – Motorisch Remedial Teaching (MRT) 2013 ............... 22 1.6. Schoolsportproject ........................................................................................... 23 2. Ouderen ............................................................................................................... 24 2.1. Bewegen en gezonde levensstijl ouderen ............................................................. 24 2.2. Informatie en advies ouderen individueel ............................................................. 24 2.3. Signalering ouderen 2013 .................................................................................. 25 2.4. Woonservicezones ouderen ................................................................................ 25 2.5. Zelfredzaamheid kwetsbare ouderen ...................................................................25 3. Vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties .....................................................................27 3.1. Taken gericht op de samenleving/vrijwillige diensten .............................................27 3.2. Maatschappelijk betrokken ondernemen .............................................................. 27 3.3. Taken gericht op vrijwilligersorganisaties ............................................................. 28 3.4. Taken gericht op de vrijwilliger ...........................................................................29 3.5. Maatschappelijke stage (MaS) ............................................................................29 4. Wijken, buurten, kernen ......................................................................................... 31 4.1. Burgerparticipatie ............................................................................................ 31 4.2. Buurtbemiddeling ............................................................................................. 32 4.3. Ruilwinkel .......................................................................................................33 5. Migranten .............................................................................................................34 6. Mantelzorgers .......................................................................................................35 7. Overige projecten ..................................................................................................36 7.1. Beweegcoach ..................................................................................................36 Bijlage 2: Resultaten maatschappelijk werk ...................................................................37 1. Inleiding ............................................................................................................37 1.1.

Welke mensen melden zich bij SMWO .............................................................. 37

1.1.1. Aantal aanmeldingen ................................................................................... 37 1.2. Type hulpvragers ............................................................................................. 38 1.2.1. Bron van inkomsten .................................................................................... 39 1.2.2. Leeftijdsopbouw cliëntenbestand ...................................................................39 1.2.3. Problematieken ......................................................................................... 39 1.3. Aantal intakes..................................................................................................40 1.4. Start hulpverlening ........................................................................................... 41 1.5. Afgesloten casussen ......................................................................................... 42

1.6. Aantal unieke cliënten in 2013 ...........................................................................42 1.7. Korte contacten ............................................................................................... 43 1.8. Doorlopende casussen ...................................................................................... 44 1.9. Overzicht korte en lange trajecten ......................................................................45 2.

Prestatie indicatoren ........................................................................................ 46 2.1. Waakvlamcontacten ......................................................................................... 46 2.2. Familienetwerkberaden ..................................................................................... 46 2.3. Succesvolle afsluitingen .................................................................................... 47 2.4. De zelfredzaamheidsmatrix ................................................................................ 48 2.5. Cliëntprofielen .................................................................................................48 2.6. Verwijzingen ...................................................................................................49

3. Urenverantwoording AMW 2013 ............................................................................... 50

Bijlage 3: Resultaat Woon(her)kansen ..........................................................................51 1.Inleiding .............................................................................................................51 1.1. Aanmeldingen..................................................................................................51 1.2. Afsluitingen .....................................................................................................52 1.3. Doelgroep .......................................................................................................52 1.4. Kracht van WHP ............................................................................................... 53

1. Inleiding Voor u ligt de jaarrapportage 2013 van de Stichting Maatschappelijk Werk en Welzijn Oosterschelderegio (SMWO). SMWO voert taken uit op het gebied van algemeen maatschappelijk werk en welzijnswerk. Het maatschappelijk werk wordt in zes gemeenten in de Oosterschelderegio uitgevoerd en het welzijnswerk in de gemeenten Goes en SchouwenDuiveland (sinds oktober 2013). SMWO streeft naar steeds meer integratie van de beide werksoorten, aangezien de focus van de maatschappelijke opdracht meer en meer komt te liggen op de versterking van de sociale verbanden van burgers in buurten, wijken en dorpen. In dat kader wordt ook nauw samengewerkt met lokale welzijnsinstellingen voor de uitvoering van het project Sociale Verbindingen dat in Goes, Borsele en Kapelle wordt uitgevoerd. Daarnaast is de organisatiestructuur ingericht op het wijken buurtgericht werken. De uitdagingen waar de Nederlandse samenleving de komende jaren op het gebied van welzijn en zorg voor staat zijn fors en vragen om een andere werkwijze van onze organisatie. Van een aanbodgerichte organisatie transformeert SMWO in een vraaggerichte organisatie. Een organisatie waar medewerkers uitgaan van zelfregie van de burgers, waar de mogelijkheden van burgers en sociale netwerken het uitgangspunt zijn maar met oog voor de kwetsbaren. Onze medewerkers zijn proactief, outreachend en staan open voor samenwerking met andere organisaties in het sociaal domein. Ze kennen en erkennen de sociale verbanden in wijken en dorpen en bouwen samen met burgers aan een krachtige sociale samenleving. SMWO is één van de partijen die actief zijn in het sociaal domein. Samen met burgers en organisaties op het gebied van wonen, zorg en welzijn geven we vorm aan het sociaal domein. Met behoud van de eigen expertise moet er vooral gewerkt worden vanuit het motto dat breed welzijnswerk een goede preventie is van zorg. Sterke burgers in een krachtige samenleving zorgen voor sociale cohesie en creëren hierdoor een vangnet voor kwetsbare burgers. Het brede welzijnswerk zal zich met name blijven richten op het ondersteunen van initiatieven van burgers en het ondersteunen en bevorderen van de zelfredzaamheid van de meest kwetsbaren in de samenleving. In dit jaarverslag leest u hoe SMWO in 2013 aan deze opdracht heeft gewerkt.

1

2. Algemene organisatiegegevens In deze paragraaf treft u gegevens aan over de ontwikkeling van SMWO als organisatie en op welke manier zij bezig is de organisatie te kantelen naar een organisatie die zoveel mogelijk ‘bottom up’ georganiseerd wordt, waardoor de professional de ruimte krijgt zich te oriënteren op de basistaken en ondersteund wordt in de uitvoering van het werk.

2.1. Organisatieontwikkeling SMWO heeft gekozen voor een platte organisatie. Er is een open en fexibele organisatie ontstaan. Ook de grenzen tussen de beide domeinen welzijn en maatschappelijk werk zijn met het aanstellen van teamleiders, die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de aansturing van het primair proces, minder scherp geworden. De kostprijs die de gemeenten betalen is de laatste 4 jaar niet geïndexeerd, terwijl de loonkosten en materiële kosten jaarlijks zijn toegenomen. Voor SMWO vertaalt zich dat in een zeer kostenbewust beleid en een scherpe financiële bewaking. Door uitbreiding van de zakelijke dienstverlening kan het risico worden gespreid. Deze diensten sluiten aan op het reguliere aanbod en betreffen onder meer mediation en bedrijfsmaatschappelijk werk. Een flexibele organisatie heeft medewerkers, die vanuit hun vak en beroepsprofiel goed toegerust zijn om hun werk te kunnen verrichten. Samenwerking met andere organisaties in wijken gebiedsteams vraagt om een open houding, waarbij niet aanbodgericht maar vraaggericht wordt gewerkt. SMWO heeft de organisatiestructuur dan ook aangepast op het gebiedsgericht werken. Van een organisatie als SMWO mag worden gevraagd, dat de medewerkers goed zijn opgeleid, beschikken over de juiste competenties, kennis hebben van het netwerk, actuele trends en ontwikkelingen volgen en hierbij vanuit de organisatie worden ondersteund. In het jaarwerkplan 2013 is aan de hand van de evaluatie een aantal thema’s benoemd waaraan is gewerkt. Uitgangspunt hierbij is dat de focus ligt op het gebiedsgericht werken volgens de principes van “Welzijn Nieuwe Stijl”. Kostenbeheersing is essentieel om een gezonde financiële organisatie te blijven en continuïteit en kwaliteit van zorg te garanderen. De thema’s uit het jaarwerkplan 2013 zijn:     

Strategie en beleid, wijkgericht werken, netwerken in het sociaal domein. Leiderschapsstijl, faciliterende en ondersteunende rol van teamleiders. Management van medewerkers, competenties en deskundigheidsbevordering, werken volgens de uitgangspunten van Welzijn Nieuwe Stijl. Management van processen, goede afstemming van het primaire proces en ondersteunende diensten, goede registratiestructuur, financiële beheersing, kwaliteitsmanagement en certificering. Management van middelen, continuïteit van zorg, loketfunctie, ondersteuning van vrijwilligers en innovatie.

In het najaar van 2013 hebben het managementteam en de teamleiders gesproken over de koers van de organisatie en de visie op de toekomst. Dit heeft geresulteerd in een position paper, waarin de missie en visie van SMWO zijn benoemd alsmede de kernwaarden en kernkwaliteiten van de organisatie. Om de ingezette omslag goed te kunnen maken, is het van belang dat medewerkers meedenken en mee vormen. Daarom wordt het position paper met medewerkers in 2014 besproken en verdiept. Op basis van de interne en externe toetsing van het position paper zal in 2014 een nieuw meerjarenbeleidsplan worden opgesteld. Tevens zal nadrukkelijk worden geïnvesteerd in versterking van de interne en externe communicatie.

2.2. Organogram De teamleiders zijn verantwoordelijk voor de voortgang van de reguliere werkzaamheden en geven samen met de medewerkers vorm aan de transities zoals die de komende periode binnen de organisatie moeten plaatsvinden. Een nauwe samenwerking en open communicatie

2

tussen het managementteam en de teamleiders is hierbij het uitgangspunt. Het op elkaar afstemmen van visie, koers en type leiderschap is hier een belangrijk onderdeel van. Alleen met draagvlak op alle niveaus binnen de organisatie kunnen transities succesvol plaatsvinden. Het organogram ziet er als volgt uit:

2.3. Bestuurlijke samenstelling en taken Het toezichthoudend bestuur is samengesteld uit de volgende personen: De heer J.M. de Jonge De heer J.L. de Troije Mevrouw W.M.C. Heesters-Lavrijsen De heer P.J. Dorst De heer D.W. van de Merwe Mevrouw T. van Sisseren-Renema

voorzitter penningmeester lid secretaris lid lid

Het bestuur kent een tweetal vacatures. Met ingang van 1 januari 2014 zullen deze vacatures, als gevolg van de fusie met SportZeeland, worden ingevuld door voormalig bestuursleden van SportZeeland. Het bestuur werkt volgens de zogenaamde Governancecode. De belangrijkste onderwerpen die het afgelopen jaar binnen het overleg tussen bestuur en directie besproken zijn: de budgetten 2013 (zowel afkomstig uit subsidie als uit overige inkomsten), de interne begroting evenals de onderhandelingen met gemeenten over te leveren diensten in 2014 en het financieel verslag.

3

In de vergadering in maart 2013 is het financieel verslag 2012, inclusief goedkeurende accountantsverklaring en de inhoudelijke jaarrapportage besproken en ongewijzigd vastgesteld door het bestuur. De financiële ontwikkelingen en organisatieontwikkelingen in den brede zijn een constant punt van aandacht. Naast deze gebruikelijke gesprekspunten zijn in het bijzonder in 2013 aan de orde geweest: de opvolging van de directeur per 1 juli 2013, het deeltijdontslag van een aantal teamleiders, de renovatie van het parkeerterrein, de afwikkeling van de procedure inzake de subsidie van de gemeente Tholen, de fusie met SportZeeland en de overname van taken van het voormalig Welzijnshuis Schouwen-Duiveland. Het jaar 2013 heeft als gevolg van het vertrek van mevrouw de Bruyckere-Snoeck en de komst van mevrouw Noordhoek als nieuwe directeur, alsmede de noodzaak om tot (deeltijd)ontslag van teamleiders over te gaan, in het teken van afscheid nemen en verandering gestaan. Dit is nog versterkt door de komst van de medewerkers van SportZeeland en de overname van werkzaamheden op het gebied van welzijn in SchouwenDuiveland.

2.4. Samenstelling managementteam Het managementteam bestaat uit de volgende personen: Mw. R.M. de Bruyckere-Snoeck directeur (tot 1/7/2013) Mw. M.C. Noordhoek directeur (vanaf 1/7/2013) Mw. C.J. Westerweele controller en MT lid

2.5. Personeelsbeleid Binnen het kader van het personeelsbeleid volgt hieronder een weergave van de thema’s die het afgelopen jaar besproken zijn tussen de functionaris personeelsbeheer en de leden van het managementteam.

2.5.1. Personeelsopbouw In 2013 is het personeelsbestand van SMWO uitgebreid. Per 1 oktober 2013 zijn er 10 medewerkers in dienst getreden, afkomstig van het Welzijnshuis Schouwen-Duiveland. Deze medewerkers hebben een tijdelijke aanstelling gekregen. Eind 2014 zal duidelijk worden of deze medewerkers in dienst kunnen blijven bij SMWO. Met ingang van 1 januari 2014 is SportZeeland gefuseerd met SMWO. Door deze fusie is het personeelsbestand van SMWO toegenomen met eveneens 10 medewerkers. Drie medewerkers zijn per 1 januari 2014 uit dienst getreden en in dienst gekomen bij de GGD Zeeland. Reden hiervan is de verschuiving van het werkgeverschap van SMWO naar de GGD Zeeland ten behoeve van de medewerkers van het Steunpunt Huiselijk Geweld te Vlissingen. Naast bovengenoemde veranderingen in het personeelsbestand is het verloop in 2013 te vergelijken met het verloop in 2012, wat naast het natuurlijk verloop, niet opvallend te noemen is. Volgende grafiek geeft een weergave van de leeftijdscategorieën binnen de organisatie.

4

Grafiek 1: opbouw van het personeelsbestand naar leeftijd

2.5.2. Deskundigheidsbevorderende maatregelen Deskundigheidsbevordering is binnen SMWO zeer belangrijk. Om in te kunnen spelen op de ingrijpende veranderingen binnen het sociale domein en de transitie naar Welzijn Nieuwe Stijl, is het van groot belang goed in beeld te krijgen en te houden wat de kwaliteiten en competenties zijn van de medewerkers. Aangezien er steeds meer samenwerking wordt vereist en ook gezocht tussen welzijn en maatschappelijk werk, is het belangrijk om niet alleen binnen de teams te kijken, maar ook daarbuiten. Door middel van functioneringsgesprekken en Persoonlijk Ontwikkel Plan (POP)-gesprekken worden de competenties van de medewerkers in beeld gebracht. Daar waar scholing nodig is, wordt getracht dit in te zetten. Hiervoor is budget beschikbaar gesteld. Ook in het afgelopen jaar hebben medewerkers, zowel collectief als individueel diverse opleidingen of trainingen gevolgd. De keuze voor opleidingen of trainingen wordt gebaseerd op de uitkomsten van de persoonlijke ontwikkelgesprekken of de teamontwikkelplannen en sluiten aan bij het uitgangspunt van de organisatie om te werken volgens de principes van Welzijn Nieuwe Stijl. Collectieve scholing is dan ook voornamelijk ingezet om medewerkers goed voor te bereiden op een andere werkwijze die door de ontwikkelingen in het sociale domein van de organisatie wordt gevraagd. Hieronder volgt een overzicht van scholingen en opleidingen die in 2013 zijn gevolgd: Collectief:  responstraining/omgaan met agressie;  rol van inbrenger in een familienetwerkberaad;  opfriscursus oplossingsgericht werken;  interculturele communicatie;  masterclass casemanagement en regievoering voor maatschappelijk werkers;  veranderende weten regelgeving voor medewerkers IP;  groepswerk nieuwe stijl;  herhaling BHV en EHBO.

5

Individueel o.a.:  gevolgen van materiële strijd bij echtscheiding;  intakegesprekken voeren;  traumaverwerking;  coachingsgesprekken voeren;  buurtbemiddeling (samen met vrijwilligers).

2.5.3. Werving en selectie Ten behoeve van de instroom van personeel binnen de organisatie wordt het instrument werving en selectie ingezet. Met dit instrument kan grote invloed uitgeoefend worden op de kwalitatieve en kwantitatieve instroom. Voor de organisatie is het van belang dat de juiste medewerker op de juiste plaats werkt. Een dergelijke medewerker is in staat conform de missie en visie een zodanige bijdrage te leveren aan de doelen dat deze optimaal gerealiseerd worden. Er is gewerkt aan een nieuwe versie van dit beleid om beter op de gewenste flexibiliteit, binnen en buiten de organisatie, in te kunnen spelen. In 2014 zal het vernieuwde beleid geïmplementeerd worden. 2.5.4. Productiviteitsoverzicht In dit overzicht wordt de verhouding tussen directe, indirecte en verlofuren over 2013 door alle medewerkers zichtbaar gemaakt. Ruim twee derde van de tijd wordt besteed aan directe, dat wil zeggen cliënt- of projectgebonden uren. Grafiek 2: verhouding directe en indirecte uren

direct indirect vakantieverlof/compensatie seniorenverlof bijzonder verlof zwanger-/ouderschapsverlof cursus ondernemingsraad ziek

2.5.5. Overige thema’s Naast bovengenoemde twee thema’s is er binnen SMWO doorlopend aandacht voor verzuim, vitaliteit, de balans tussen werk en privé, arbeidsvoorwaarden/CAO, tevredenheid van medewerkers en de privacy van medewerkers.

6

2.6. Kwaliteit 2.6.1. Algemeen kwaliteitsbeleid In 2013 heeft er wederom een externe audit plaatsgevonden door de certificerende organisatie (KIWA) die de organisatie beoordeelt. De audit heeft geleid tot het zonder aanwijzingen voort mogen zetten van de beide HKZ certificaten welzijn en maatschappelijke dienstverlening. De beide auditoren waren onder de indruk van de werking van het kwaliteitssysteem volgens de PDCA cirkel en gaven complimenten over de manier waarop SMWO aandacht heeft voor het opstellen en uitvoeren van een risico-inventarisatie als onderdeel van het ARBO beleid. Het primaire proces van zowel maatschappelijk werk als welzijn wordt volgens de gemaakte afspraken uitgevoerd, waarbij vooral het toezicht op het naleven van de gemaakte afspraken binnen het Jeugdcentrum Goese Polder indruk maakte. In 2013 is besloten om de gedetailleerde normen van HKZ te vervangen door de nieuwe ISO 9001 voor zorg en welzijn. Deze laatste systematiek sluit beter aan bij de nieuwe manier van organiseren, namelijk met meer ruimte voor de professional en alleen dat vast te leggen wat echt noodzakelijk is en bijdraagt aan het behalen van de strategische doelstellingen van de organisatie. Binnen de ISO systematiek wordt meer uitgegaan van het centraal stellen van de klant en ligt de nadruk eerder op de kwalitatieve informatie uit de resultaten van de processen dan alleen de kwantitatieve metingen. Dit veranderingstraject zal ondersteund worden door het organisatieadviesbureau wat ook de jaarlijkse interne audits uitvoert.

2.6.2. Cliënttevredenheid Sinds de HKZ certificering van 2008 wordt er structureel de tevredenheid gemeten van onze cliënten en vrijwilligers. Het algemeen maatschappelijk werk scoort al jaren een 7.9 en ook het bezoek aan het Informatiepunt wordt met hetzelfde cijfer gewaardeerd. Naast het individuele evaluatiegesprek met cliënten aan het eind van de hulp, krijgen alle cliënten binnen een maand na afronding van de hulp ook nog een vragenlijst thuisgestuurd. In 2012 is tevens een klantenpanel opgericht bestaande uit 16 geïnteresseerde voormalig gebruikers van de diensten van SMWO. In 2013 zijn deze eenmaal geraadpleegd. De respons is op beide instrumenten relatief laag. Er zal in 2014 nagedacht gaan worden over de vraag hoe cliënten beter gevraagd kunnen worden naar hun tevredenheid over de hulp. De vrijwilligers die worden bemiddeld door de vacaturebank van het Steunpunt Vrijwilligerswerk ontvangen na hun gesprek met de medewerker ook een vragenlijst. Hun tevredenheid over deze dienstverlening krijgt een 7.4. In 2014 zal deze meting niet meer uitgevoerd worden, omdat de werkwijze van de vacaturebank gaat wijzigen. Uitgaande van eigen kracht van burgers, krijgen mensen die op zoek zijn naar vrijwilligerswerk de mogelijkheid om via een nieuwe website zelf in de digitale vacaturebank te zoeken in de vacatures en contact op te nemen met de organisatie van hun keuze.

2.6.3. Ketenpartnertevredenheid Eind 2013 is er gestart met een communicatietraject om zowel intern als extern de toegevoegde waarde van de organisatie te bepalen aan de hand van de mening van klanten en medewerkers. In het voorjaar van 2014 zullen er daarom diverse interviews plaats gaan vinden met belangrijke ketenpartners van SMWO. Tijdens deze interviews zal ook de tevredenheid over de samenwerking een onderwerp van gesprek zijn. 2.6.4. Medewerkerstevredenheid Eind 2013 is een medewerkerstevredenheidsonderzoek gehouden. Alle medewerkers die in dienst zijn bij SMWO zijn uitgenodigd de vragenlijst in te vullen. De respons was boven de 50%, wat zeer hoog te noemen is. De algemene conclusie is dat de medewerkerstevredenheid is toegenomen in vergelijking met de voorgaande meting van drie jaar geleden.

7

2.6.5. Klachten Het afgelopen jaar is er één klacht in behandeling genomen door de externe klachtencommissie. De klacht hield het volgende in:  de conclusies van de maatschappelijk werker over het verloop van de begeleiding kloppen niet;  SMWO had geen netwerkbijeenkomst mogen organiseren. De commissie heeft vastgesteld dat de gehanteerde procedures correct zijn gevolgd en dat de door de klager ingebrachte informatie geen feiten of omstandigheden bevatte, die voor de commissie aanleiding zouden kunnen zijn om het destijds uitgebrachte advies te heroverwegen. De klacht is derhalve ongegrond verklaard. 2.6.6. Agressie en onveiligheidsbeleid In 2013 zijn er 6 meldingen gedaan van agressieve bejegening van klanten richting de medewerkers. In vergelijking tot vorig jaar is dat een kleine daling. De meldingen zijn nog steeds van medewerkers die het eerste contact hebben met klanten. Daar waar klanten teleurgesteld worden in hun verwachtingen van de hulp- en dienstverlening, wordt dit steeds vaker geuit door verbaal geweld. In 2013 hebben we gezien dat de incidenten vooral plaatsgevonden hebben in zaken waarbij sprake was van huiselijk geweld of waarbij psychiatrische problematiek een rol speelde. Wat niet wordt gemeld door middel van het formulier is de ervaren druk op de medewerkers vanuit cliënten die teleurgesteld zijn in wat wettelijk mogelijk is. De toegenomen druk is vooral merkbaar bij Infopunt SMWO. Medewerkers vullen hier geen formulier voor in, omdat het geleidelijk toenemende druk is. Dit blijkt echter wel uit de verslagen van het teamoverleg, waar dit onderwerp standaard op de agenda staat. De spanning in de samenleving neemt toe door versoberde weten regelgeving en de cliënten die gebruik maken van SMWO ervaren dit als onrecht dat hen wordt aangedaan. Tijdens een jongerenactiviteit is het bijvoorbeeld tot een handgemeen gekomen. Deze situatie heeft geleid tot een ontzegging van de toegang tot het jongerencentrum. Alle medewerkers van SMWO worden in de gelegenheid gesteld een scholing te volgen in het omgaan met agressie. Deze scholing is gericht op het voorkomen van escalatie van incidenten. Deze scholing wordt in 2014 opnieuw aangeboden en zal, in het kader van preventie, worden uitgebreid naar de collega’s van alle afdelingen. Ook de bedrijfshulpverleners ontvangen een jaarlijkse bijscholing over onder andere de afgesproken procedure bij calamiteiten. Het formulier melding agressie- en onveiligheid is dit jaar uitgebreid met de mogelijkheid om aan te geven of structurele verbeteringen op het gebied van organisatiebeleid nodig of wenselijk zijn. Hierin is terug te zien dat alle meldingen direct worden besproken met de teamleider en ook een plaats krijgen in het teamoverleg. Op deze manier wordt stil gestaan bij de impact van het incident en wordt gekeken naar mogelijkheden er in de toekomst anders mee om te gaan.

2.6.7. Arbobeleid Vanuit de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) zijn in 2013 gerichte acties uitgevoerd, die opgenomen zijn in het jaarlijks opgestelde plan van aanpak. Zo is er extra aandacht geweest voor het licht en het interne klimaat. Op basis van een onderzoek door een extern bureau, zijn geconstateerde knelpunten nader onderzocht en voorzien van een advies. Concreet heeft zich dit vertaald in de schoonmaak van het ventilatiesysteem in het gehele gebouw en een aanpassing van de lichtsterkte op verschillende werkkamers. Ook is in 2013 gewerkt aan een legionella beheersplan en zijn gerichte afspraken gemaakt met extern deskundigen over de wettelijke eisen rondom uit te voeren controles. In het kader van de constante aandacht voor de werkplekonderzoeken zijn, op basis van individuele klachten van medewerkers, aanvullende werkplekonderzoeken uitgevoerd, gericht op het voorkomen van (ziekte)verzuim. In navolging op het beleid ter voorkoming van ziekteverzuim zijn medewerkers in 2013 in de gelegenheid geweest deel te nemen aan een periodiek medisch onderzoek door de bedrijfsarts. De uitkomsten van dit onderzoek hebben geen aanleiding gegeven voor het treffen van maatregelen. SMWO heeft jaarlijks

8

herhalingstrainingen voor EHBO en de bedrijfshulpverlening. Deze training wordt op maat gegeven. In 2013 is het aantal bedrijfshulpverleners uitgebreid om ook de veiligheid in onder andere de jongerencentra van SMWO te vergroten. Tevens is er, mede op basis van de uitkomsten van de audit, extra aandacht gekomen voor de ontwikkeling van een ontruimingsplan in de Paerdestal in Goes-West en in de Ruilwinkel. Ten aanzien van de Ruilwinkel is extra aandacht besteed aan het ontruimingsplan en de voorlichting van de bedrijfshulpverlening aan alle vrijwilligers. Alle nieuwe medewerkers en stagiaires werkzaam op de locatie ’s Heer-Elsdorpweg zijn voorgelicht over de bedrijfshulpverlening. Tot slot zal in 2014 aandacht komen voor de afstemming rond deze onderwerpen bij de collega’s van Welzijn Schouwen-Duiveland en de collega’s van SportZeeland als gevolg van de fusie met SMWO. In 2014 zal SMWO plannen maken voor de uitvoering van een nieuwe RI&E.

9

3. Welzijnswerk Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste resultaten en signalen van het welzijnswerk in het afgelopen jaar.

3.1. Algemeen In overleg met de betrokken wethouders en ambtenaren van de gemeente Goes is in 2013 gestart met een aantal discussiebijeenkomsten over de rol van het welzijnswerk in het nieuw in te richten sociale domein. Gezamenlijk is geconcludeerd dat welzijn een belangrijk instrument is als het gaat om preventie van zorg. De welzijnswerkers bouwen door hun kennis van en bekendheid met burgers van de diverse wijken, dorpen en kernen, samen met de bewoners aan een sociale infrastructuur die voorkomt dat mensen in een vroeg stadium een beroep moeten doen op gespecialiseerde en vaak duurdere vormen van zorg. Door activiteiten te organiseren, wordt ontmoeting met en tussen burgers georganiseerd, waarbij problemen of ondersteuningsbehoeften direct en snel gesignaleerd kunnen worden en er, indien noodzakelijk, een warme overdracht kan plaatsvinden naar laagdrempelige voorzieningen of hulp in de buurt. Het welzijnswerk is dan de verbindende schakel tussen informele en formele hulp. Daarnaast biedt het welzijnswerk ondersteuning aan initiatieven van burgers in wijken en dorpen. De activiteiten die in 2013 zijn uitgevoerd of de burgerinitiatieven die zijn ondersteund, hebben bijgedragen aan een netwerk van collectieve voorzieningen. Deze voorzieningen zorgen voor de mogelijkheid voor burgers om te kunnen participeren in de samenleving. Sterke en minder sterke burgers worden op deze manier aan elkaar verbonden. Deze voorzieningen kunnen zowel onderdeel van formele als van informele zorg zijn. Welzijnswerkers werken vanuit het principe van wederkerigheid, wat betekent dat het uitgangspunt is dat iedereen een talent heeft en zich op één of andere manier in kan zetten in de eigen leefomgeving. Op deze manier worden burgers zoveel mogelijk aangesproken op de eigen kracht en is er steeds minder sprake van een afhankelijkheidsrelatie, inclusief richting de overheid. Activiteiten zijn dan ook altijd zoveel mogelijk met de doelgroep samen georganiseerd, dan wel is het welzijnswerk faciliterend geweest. Het werken in wijken en dorpen gebeurt ook niet zonder samenwerking met alle andere aanwezige partners in de omgeving. Gezamenlijk zal er gebouwd worden aan de verbindingen die nodig zijn om iedereen zoveel mogelijk zelfstandig te laten wonen en deel te laten nemen aan de samenleving. Het welzijnswerk is dan ook partner in de op te starten wijkteams. Vanuit deze visie is er ook in 2013 in samenspraak met de gemeente Goes inzet gepleegd op diverse doelgroepen, te weten jeugd en jongeren, ouderen, vrijwilligers(organisaties) en mantelzorgers, migranten en burgers in wijken, dorpen en kernen. Afspraken hierover zijn vastgelegd in de nota Beleidsgestuurde Contractfinanciering (BCF) 2013. Hieronder vindt u kort een beschrijving hoe er met en voor deze doelgroepen in 2013 door het welzijnswerk is gewerkt om de resultaten te behalen. Voor een meer uitgebreide beschrijving van de resultaten, verwijzen wij u naar de bijlage.

3.2. Jeugd en jongeren Het welzijnswerk voor jeugd en jongeren (4-23 jaar) werkt, zoals verwoord in de jeugdnota van de gemeente Goes, vanuit het principe dat alle kinderen en jongeren gezond moeten kunnen opgroeien en ontwikkelen in een (sociaal) veilige omgeving. Het welzijnswerk draagt hieraan bij door een doorgaande lijn te creëren in de contacten met kinderen, waarbij vooral de meest kwetsbare kinderen de aandacht krijgen. Dit begint al op jonge leeftijd vanuit de activiteiten op de pleintjes, de activiteiten in de Brede Scholen of door de contacten met alle basisscholen vanuit de beweegactiviteiten in het kader van Motorisch Remedial Teaching (MRT). Door kinderen te kennen, ontstaat er een vertrouwensband, waardoor op latere leeftijd kinderen goed zijn aan te spreken op bevordering van gedrag met 10

respect voor zichzelf en hun omgeving. Sport is hierbij een goed middel gebleken om dit te realiseren. Zo is het afgelopen jaar samen met het CIOS ingezet op pleintjesactiviteiten op meer scholen. In 2013 zijn er op 11 scholen activiteiten georganiseerd. In samenwerking met jongeren zijn er veel activiteiten voor de jeugd georganiseerd. Dit heeft geleid tot de 2e prijs van de Jong Lokaal Bokaal; een landelijke prijs voor steden die op gebied van activiteiten voor de jeugd het best presteren. Door de jongerenwerkers kunnen in een vroeg stadium problemen of risico’s op het verstoren van een goede ontwikkeling van kinderen worden gesignaleerd. Deze signalen kunnen, indien nodig, direct worden doorverwezen naar samenwerkingspartners als het CJG of het maatschappelijk werk.

3.3. Ouderen Het ouderenwerk van SMWO richt zich voornamelijk op kwetsbare ouderen die nog zelfstandig wonen. Zeker als het gaat om deze groep burgers is het uitgangspunt ‘welzijnswerk als preventie van zorg’ zeer relevant. Zonder de aanwezigheid van collectieve voorzieningen en de signalerende functie door middel van bijvoorbeeld het instrument ’Informatief huisbezoek’, zou deze groep zeker vaker gebruik maken van zorg. Onderzoek door het Trimbos Instituut toonde al eerder aan dat 15-20% van de ouderen enigszins zelfredzaam is, maar zeker eenvoudige hulp en ondersteuning dienen te krijgen, willen zij niet doorstromen naar duurdere vormen van zorg. In samenwerking met andere professionals in de zorg voor ouderen, biedt het welzijnswerk voor ouderen informatie, advies, signalering en doorverwijzing naar informele en formele zorg en voorzieningen. Daar waar collectieve voorzieningen ontbreken, zet het ouderenwerk zich in om verbindingen te leggen met andere samenwerkingspartners om deze voorzieningen te realiseren. Een voorbeeld hiervan is de uitvoering van het project ‘Elke stap telt’, waarbij onder begeleiding van Breedtesport van SMWO wandelgroepen voor senioren worden opgestart met vrijwilligers.

3.4. Vrijwilligers(organisaties) In 2013 is een start gemaakt met het omvormen van het Steunpunt Vrijwilligerswerk en Mantelzorg naar het Vrijwilligerspunt Goes. De reden hiervan is om de visie op vrijwilligers en vrijwilligerswerk nieuwe stijl te symboliseren in een nieuwe naam. Het Vrijwilligerspunt Goes voert alle dienstverlening op het gebied van vrijwilligerswerk van SMWO uit. We hanteren hierbij het principe ‘Alles onder één dak’. Dat betekent dat er een digitale vacaturebank, waar potentiële vrijwilligers zelf een passende vacature kunnen zoeken, beschikbaar is. Daarnaast is er een fysiek inlooppunt voor informatie en advies voor diegenen die dat moeilijker zelfstandig kunnen en voor organisaties met vragen over hun vrijwilligersbeleid. Het Vrijwilligerspunt Goes heeft zich, om vrijwilligers te boeien en binden, nog meer gefocust op collectieve scholing, zowel voor individuen als voor organisaties die veel met vrijwilligers werken. Er zijn nog meer vrijwilligers nodig om alle taken die niet meer professioneel uitgevoerd kunnen worden, toch te kunnen blijven doen. Echter is het ook een trend, dat er wel genoeg mensen zijn om vrijwilligerswerk te doen, maar dat deze zich niet altijd meer willen verbinden aan één organisatie voor een langere tijd. Het Vrijwilligerspunt Goes anticipeert op deze trend door vrijwilligers deskundigheidsbevordering te bieden en met organisaties themabijeenkomsten te organiseren over de veranderende vrijwilliger en de gevolgen hiervan voor hun vrijwilligersbeleid. Het Vrijwilligerspunt Goes is ook de plek van waaruit vrijwillige diensten worden aangeboden. De vrijwillige (praktische) thuiszorg kan voor een bezoekje of een klus ingeschakeld worden voor ouderen of andere kwetsbare groepen die op deze manier langer zelfstandig kunnen blijven wonen en hiermee de vraag naar dure zorg voorkomen kan worden. In 2013 is gestart met het opleiden van vrijwillige netwerkcoaches om bij mensen met een vraag te bekijken in hoeverre het eigen netwerk dan wel het netwerk uit de buurt een duurzaam antwoord kunnen bieden op de vraag. Daarbij wordt tevens de vraag gesteld wat vragers zelf nog te bieden hebben voor anderen.

11

We zijn in 2013 gestart met dienstverlening op het gebied van buurtbemiddeling, waar goed opgeleide vrijwilligers ingezet worden bij conflicten in de buurt. Afgelopen jaar is tevens gestart met de voorbereiding voor het project Gezinsmaatjes, waar bij mensen thuis met vrijwilligers ondersteuning geboden gaat worden bij problemen of vragen in gezinnen. Een ander voorbeeld hiervan is de formulierenbrigade.

3.5. Mantelzorgers Voor mantelzorgers zijn er vrijwillig mantelzorgcoaches gezocht die met behulp van de mantelzorgmenukaart met de mantelzorger bespreken welke ondersteuning ze nodig hebben om hun taak zo lang mogelijk vol te kunnen houden. Voor respijtzorg kunnen mantelzorgers gebruik maken van de vrijwilligers van het steunpunt vrijwilligerswerk.

3.6. Burgers in wijken, dorpen en kernen Samen met burgers heeft het welzijnswerk ingezet op het ondersteunen van het ontwikkelen van wijken dorpsplannen. Deze plannen vormen de basis voor burgers om hun omgeving zodanig in te richten, dat de omgeving leefbaar en veilig blijft en bijdraagt aan het welzijn van de inwoners. Het welzijnswerk ondersteunt initiatieven van burgers om dit te realiseren en schept waar nodig de randvoorwaarden. Een voorbeeld hiervan is de Ruilwinkel, wat niet alleen een plek is om spullen en diensten te ruilen, maar ook een ontmoetingsplek in de buurt waar veel initiatieven ontstaan en activiteiten ontwikkeld worden. Met inmiddels bijna 8000 leden is het een plek die bewezen heeft van groot belang te zijn voor de burgers van de gemeente Goes. De Ruilwinkel is daarnaast ook een plek waar mensen met een lange afstand tot de arbeidsmarkt via vrijwilligerswerk ontbrekende competenties wordt aangeleerd. In 2013 is gestart met het gebiedsgebonden inzetten van het opbouwwerk, zodat burgers een vast gezicht in de wijk krijgen die fungeert als aanspreekpersoon voor vragen en problemen op sociaal terrein. De opbouwwerkers hebben initiatieven ondersteund die in de buurt zijn ontstaan en hebben deze samen met burgers verder uitgewerkt. Een voorbeeld hiervan is het ‘Samen eten in West’, waar vrijwilligers en buurtbewoners samen koken en eten. Een ander voorbeeld is het ontstaan van WIJK (Wat Is Je Kracht) in de Goese Polder, waar bewoners, met ondersteuning van een opbouwwerker zelf een wijkcafé met themabijeenkomsten hebben georganiseerd.

3.7. Migranten Het welzijnswerk heeft aan integratie van migranten in de eigen wijk gewerkt door samen met hen te onderzoeken welke thema’s belangrijk zijn om goed te kunnen participeren in de Nederlandse samenleving. In eerste instantie is het project gericht geweest op vrouwen, maar in 2013 is er gestart met het betrekken van allochtone mannen, met name als het gaat om hun rol in de opvoeding en het volgen van Nederlandse les.

12

4. Algemeen maatschappelijk werk Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste onderwerpen die door alle externe ontwikkelingen en trends en signalen in het afgelopen jaar aanleiding hebben gegeven om binnen het maatschappelijk werk aanpassingen in de werkwijze door te voeren.

4.1. Algemene ontwikkelingen Inrichting gebiedsgerichte teams en aansturing De focus van de maatschappelijke opdracht komt meer en meer te liggen op de versterking van de sociale verbanden van burgers in buurten, wijken en dorpen. Van een aanbodgerichte organisatie transformeert SMWO in een vraaggerichte organisatie. Om aan te sluiten bij deze ontwikkeling heeft SMWO gebiedsgerichte teams ontwikkeld en de sturing aangepast. Elk gebied heeft een eigen team en een eigen teamleider, die het werken vanuit het lokale netwerk ondersteunt en faciliteert. De continuïteit, de kwaliteit en de vakinhoudelijke ontwikkelingen zijn de belangrijkste factoren, waar SMWO zich op richt. SMWO heeft medewerkers die uitgaan van zelfregie van de burgers. Zij nemen de mogelijkheden van burgers en sociale netwerken als uitgangspunt maar met oog voor de kwetsbaren. Inhoudelijke kanteling De nadruk van het maatschappelijk werk ligt minder op de begeleiding en meer op de ondersteuning totdat het netwerk deze taak heeft overgenomen. Dit in nadrukkelijke samenwerking met alle netwerkpartners. Om het netwerk vroegtijdig en preventief in te kunnen schakelen en de cliënt hierin te kunnen ondersteunen, is welzijn een heel belangrijke partner om zaken vroegtijdig te signaleren. De welzijnswerker weet hoe een wijk in elkaar zit en waar mogelijkheden zijn voor burgers om gebruik van te maken. Centrale aanmelding, gebiedsgerichte, integrale intake De keuze om een centraal aanmeld- en coördinatiepunt in te richten (Infopunt SMWO) bleek een passende interventie. De meeste burgers, zo blijkt ook uit de tabellen, nemen telefonisch en steeds meer per mail contact op met SMWO. Deze vragen komen centraal binnen bij de balie ‘Infopunt SMWO’. Infopunt SMWO wordt bemenst door high professionals met een brede expertise op het gebied van welzijn, sociaal juridische dienstverlening en maatschappelijk werk. Deze zeer deskundige, generalistische specialist kan de vraag snel en adequaat inschatten, analyseren en afhandelen waar mogelijk. Blijkt de vraag complex, dan organiseert Infopunt SMWO, waar mogelijk lokaal, een eerste gesprek. In dit eerste gesprek worden de ondersteuningsbehoefte en mate van zelfredzaamheid in kaart gebracht. Het instrument om dit te ondersteunen, is de integrale intake die afgelopen jaar is ontwikkeld. Daarin is een netwerkanalyse en het driekolommenmodel opgenomen. Door te starten vanuit de netwerkgedachte en het oplossingsgerichte model, wordt het makkelijker om hiermee direct verder te gaan. Bovendien sluit het daarmee goed aan op casus overleggen, zoals het multidisciplinaire overleg van het Centrum Jeugd en Gezin. Resultaten meten; de zelfredzaamheidsmatrix SMWO zoekt naar manieren om het effect van het maatschappelijk werk inzichtelijk en beter meetbaar te maken. Halverwege 2013 heeft SMWO de zelfredzaamheidsmatrix geïntroduceerd en sluit hierbij aan bij een landelijke trend. Landelijk wordt zowel door gemeenten als het maatschappelijk werk gewerkt met de zelfredzaamheidsmatrix. In deze matrix scoren werker en cliënt bij de start en na afsluiting de mate van zelfredzaamheid op verschillende domeinen. De testversie is operationeel. Bij de halfjaarrapportage van 2014 kunnen de eerste resultaten gepresenteerd worden. De grens van het huidige systeem De implementatie van deze zelfredzaamheidsmatrix is de laatste aanpassing in dit systeem dat zijn grenzen heeft bereikt. SMWO oriënteert zich op een ander systeem. De koppelingen tussen de informele en formele zorg, het uitgaan van de klant en het inzetten van zijn of haar kwaliteiten kan onvoldoende in dit systeem worden geregistreerd.

13

Verschuiving Door de verschuiving van aanbod naar vraag, van begeleiding naar ondersteuning, zijn de enkelvoudige problematieken nog maar beperkt onderdeel van de hulpverlening. We zien een sterke toename van multi-problem zaken, zowel bij gezinnen als bij de alleenstaanden die zich bij het maatschappelijk werk melden. De versobering van regelingen en de effecten van de nieuwe wetgeving zien we terug bij de cliënten. Als mensen horen dat ze ergens geen recht op hebben, kan dit leiden tot teleurstelling ten aanzien van gemeenten en overheidsbeleid. Waar SMWO een trend signaleert zal ze deze agenderen. Op dit moment zorgt de verhoging van de AOW-uitkering ervoor dat mensen geen aanspraak kunnen maken op kwijtscheldingen. In totaal betekent dit een achteruitgang in inkomen. De focus van het maatschappelijk werk ligt op het verbinden, het betrekken van het eigen netwerk en het coördineren van zorg, zodat sprake is van één gezin, één plan, één casemanager. Zodat de burger zoveel mogelijk zelf de regie voert over zijn eigen leven. Huiselijk geweld Huiselijk geweld blijft een belangrijk onderdeel van de hulpverlening uitmaken. Er werd afgelopen jaar vaak een beroep op het maatschappelijk werk gedaan door het Advies en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHGZ) waarbij ook steeds meer de vraag aan SMWO werd gesteld om de eerste contacten te leggen. Het lukte tot nu toe altijd om deze zaken direct op te pakken. Wel merken we op dat het gelijk oppakken van deze zaken veel druk geeft, omdat andere zaken hierdoor langer moeten wachten. De verwachting is dat dit in de nabije toekomst toe gaat nemen, omdat meer taken vanuit ASHGZ neergelegd gaan worden bij het AMW. Groepswerk Groepswerk is een methodiek die goed past bij Welzijn Nieuwe Stijl. Je kunt mensen verbinden en van elkaar laten leren. Je verbindt het individu aan het collectief waar het kan. Afgelopen jaar is geëxperimenteerd met het inzetten van groepswerk Nieuwe Stijl waar de groep, samen met een lotgenoot of vrijwilliger werd gedraaid in plaats van met twee professionals. Ook is meer ingespeeld op de vraag vanuit een bepaalde wijk of gebied. Dit heeft ertoe geleid dat, in de vorm van een workshop, aan een groep wijkbewoners collectief voorlichting, advies en informatie is gegeven over toeslagen, regelingen en budgetteren. We geven ook voorlichting en advies aan verenigingen en vrijwilligersorganisaties over bijvoorbeeld verwaarlozing, geweld en kindermishandeling. Daarnaast is een bewoner ondersteund en gefaciliteerd om zelf vorm te geven aan een groep naar aanleiding van een vraag uit de wijk. De rouwgroep is dit jaar in samenwerking met de organisatie ‘Zeeuws Verlies’ uitgevoerd, waarbij een maatschappelijk werker en een vrijwilliger hebben samengewerkt met de groep. De evaluatie hiervan moet nog plaatsvinden.

4.1.1. Ontwikkelingen regio Schouwen-Duiveland Schuldhulpverlening Naast het deelnemen aan het kernpartneroverleg zijn dit jaar afspraken gemaakt over inzet van maatschappelijk werk bij budgetbeheer totaal. In eerste instantie als onderdeel van de reguliere hulpverlening. Afgelopen jaar is dit een aantal keer ingezet. Tijdens de evaluatie was één van de conclusies dat het op deze schaal goed in te passen is. Het Kern Partner Overleg (KPO) werkt goed als afstemmingsinstrument. SMWO heeft meegewerkt aan een presentatie en netwerkmoment voor partijen op Schouwen-Duiveland die te maken hebben met schuldhulpverlening. Deze bijeenkomst was goed bezocht en heeft er mede toe geleid dat er meer contacten zijn gekomen met het informele netwerk. AMW en Welzijn In 2013 is welzijn Schouwen-Duiveland onderdeel geworden van SMWO. Aan het einde van 2013 is het AMW verhuisd naar het pand waar ook welzijn kantoor houdt. Met betrekking tot het inzetten van vrijwilligers bij schuldhulpverlening is een start gemaakt om hierin af te stemmen en te verbinden. Het is de bedoeling in het komende jaar de verbinding verder te maken en ook te koppelen aan het gebiedsgericht werken.

14

JIT Er zijn afgelopen jaar weer minder Jeugd Interventie Team (JIT) zaken geweest. JIT uren zijn in overleg met de gemeente ingezet in het AMW. Ook op Schouwen-Duiveland is zichtbaar dat in bijna alle zaken sprake van meervoudige problematiek is.

15

5. Ontwikkelproject Sociale Verbindingen 5.1. Inleiding Op basis van eerdere gesprekken met een afvaardiging van gemeente Kapelle, Goes, Borsele en het Samenwerkingsverband Oosterschelderegio is het ontwikkelproject Sociale Verbindingen tot stand gekomen. Dit traject is geen nieuwe vorm van dienstverlening maar een tijdelijk traject dat enerzijds zorgt voor versterking van de burgerkracht en anderzijds de burger die zorg vraagt faciliteert en stimuleert hier gebruik van te maken. Daarnaast dient dit implementatietraject als hefboom om het bestaande aanbod te transformeren naar een werkwijze en organisatievorm die aansluit bij de decentralisaties. Het project is gestart in oktober 2013. Als eerste interventie is intervisie ingezet. Daarnaast is er gewerkt aan het opstellen van gezamenlijke deelplannen, die aansluiten bij het gebied.

5.2. Leren en ontwikkelen Het belangrijkste van het project is de tijd om te leren en ontwikkelen. De tijd gebruiken om wat je doet om te zetten naar leren en ontwikkelen. Waardoor anderen ook kunnen leren van wat je doet. De eerste stap in het leren en ontwikkelen is intervisie geweest, de vorm zal in 2014 verder worden uitgewerkt omdat al snel naar voren kwam dat leren op maat belangrijk is. Er zal onderzocht worden wat een goede balans is tussen leren in de wijk of buurt zelf en gezamenlijk leren. Aan het leren wordt samen met de Hogeschool Zeeland vormgegeven.

5.3. Communicatie Communicatie is een belangrijk onderdeel van het project. Wanneer je beoogt samen te leren en daarin netwerkpartners, collega’s en burgers mee te nemen, zal je moeten communiceren. De eerste stap die hierin gezet is, is het opzetten van een blog site waarop geregistreerd gaat worden. Via die route kunnen partners gedurende het hele project blijven volgen wat er gebeurt. Partners en burgers kunnen reageren op de blog waardoor de mogelijkheid wordt geboden mee te denken en te doen. Samen leren en samen werken komt hier samen.

5.4. Wat doet dit ontwikkeltraject? Het beoogde resultaat van het ontwikkeltraject is dat de werkwijze van de professional aansluit bij de lokale omgeving. Er is een blauwdruk met processtappen en praktijkvoorbeelden die ook toepasbaar is in andere dorpen, wijken en kernen. Daarnaast is aan het einde van dit traject helder op welke manier een organisatieontwerp kan aansluiten bij de kanteling in het brede sociale domein en hoe de relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer kan worden vormgegeven.

16

Bijlage 1: Resultaten welzijnswerk 1. Jeugd en Jongeren Jeugd en jongeren zijn een kwetsbare groep die aandacht nodig heeft om onbekommerd op te kunnen groeien. De inzet van het jeugd- en jongerenwerk is grotendeels gericht geweest op risicojeugd. Het doel is om toch zoveel mogelijk jeugdigen te laten participeren en door middel van activiteiten gezond opgroeien en ontwikkelen te bevorderen.

1.1. Ambulant jongerenwerk Beleidsdoelstelling: Het welzijnswerk draagt bij aan de leefbaarheid in de buurt/dorp door bij signalen van (potentiële) probleemsituaties een brugfunctie te vervullen naar bewonersgroepen en naar het aanbod van gemeente, politie, woningbouwcoöperatie en hulp-, zorgen dienstverlening. Resultaten: Per wijk of kern is een contactpersoon vanuit het jongerenwerk aangewezen en actief geweest met de volgende activiteiten: Goes-Zuid: In Goes-Zuid is ingezet op contactlegging met de doelgroep en in kaart brengen van de overlast die plaatsvindt rondom het speeleiland en de Brede school. Verschillende partijen die hierbij betrokken zijn (politie, jongerensoos de Pit en de gemeente) zijn bij elkaar gebracht om afspraken te maken over de te volgen aanpak. Tijdens de zomermaanden is regelmatig ingezet op de overlast rondom de Brede school, het speeleiland en de skatebaan. Er is contact met verschillende groepen jongeren die zich daar ophouden. Een deel van deze jongeren komt uit de wijk zelf, maar er zijn ook groepen uit Kapelle, ’s-Gravenpolder en Heinkenszand aangetroffen. In samenwerking met de Nederlandse Jongerenraad (NJR) is in november 2013 het project ‘Topics talk’ van start gegaan. Binnen dit project gaan jongeren uit de wijk aan de slag om samen met jongeren een onderwerp bespreekbaar te maken door middel van een evenement. Goese Polder: In de Goese Polder neemt het jongerenwerk deel aan de CtC overleggen en zit het maandelijks leefbaarheidsoverleg met politie, CJG, 10 voor toekomst, bemoeizorg, AMW en RWS voor. Verder neemt het jongerenwerk deel aan het maandelijks casus overleg waar individuele jongeren besproken worden en levert het jongerenwerk informatie aan voor de overleggen in het Veiligheidshuis. In totaal is er 6 keer sprake geweest van meldingen van overlast waarvan er in 5 gevallen een passende oplossing gevonden is. Goes-West: In Goes-West is verder gewerkt aan contactlegging met de jeugd in de wijk door middel van de activiteiten in de Paerdestal en door het bezoek van hangplekken in de wijk. Daarnaast is geïnvesteerd in contacten met sleutelfiguren in de wijk, de wijkagent en de werkgroep bewonersbelangen. Goes-Oost: In Goes-Oost is gewerkt aan contactlegging met de jeugd in de wijk door middel van bezoek van hangplekken. In Goes-Oost valt op dat het voornamelijk om jongere jeugd (10-13 jaar) gaat. De oudere jeugd uit Goes-Oost gaat vooral naar de Goese Polder of Goes-Zuid. Wat opvalt is dat in Kloetinge, de Goese Polder, Goes-Zuid en Goes-West veel jongeren die in Goes-oost wonen op hangplekken daar aanwezig zijn. In Goes-Oost zelf is het relatief rustig op straat. Goes-centrum: In en rond het centrum worden de coffeeshops en cafés bezocht, rondom het centrum worden hangplekken bezocht. Via het personeel van coffeeshops en cafés komen signalen over

17

bijvoorbeeld zorgelijke ontwikkelingen rondom alcohol- en middelengebruik. Het jongerenwerk gaat hier in samenwerking met Indigo Preventie mee aan de slag. Wolphaartsdijk: In Wolphaartsdijk is in samenwerking met de speeltuinvereniging de speeltuin heropend en de JOP (JongerenOntmoetingsPlaats) teruggeplaatst. Kloetinge: In Kloetinge is samen met Stichting Jeugdwerk Kloetinge met de jeugd gewerkt om hun wensen te verwoorden in het dorpenplan. De ambulant jongerenwerker is hierin vooral ondersteunend en faciliterend. 's-Heer Hendrikskinderen: In 's Heer Hendrikskinderen is contact met de jongerenwerkgroep en dorpsraad. De JOP wordt eens per maand bezocht door de ambulant werker. Er zijn weinig calamiteiten geweest. Kattendijke: In Kattendijke is de ambulant werker in samenwerking met de dorps raad aan de slag gegaan met de jeugd om de wensen te inventariseren. De mogelijkheid van een skatebaan wordt onderzocht. ’s-Heer Arendskerke: In ’s-Heer Arendskerke is contact met de school en de dorpsraad, de ambulant werker komt hier eens per week tijdens de pleintjesactiviteit. Wilhelminadorp: Er is contact met een aantal sleutelfiguren en eens per maand bezoekt de ambulant werker de hangplekken.

1.1.1. Harddrugs en softdrugs preventie In de 2e helft van 2013 zijn er in Goes-West, Goes-Zuid, de Goese Polder en Kloetinge samen met groepen jongeren uit deze wijken infotainment activiteiten georganiseerd rondom middelengebruik. Samen met Indigo preventie zijn er diverse voorlichtingsavonden georganiseerd voor ouders over alcohol- en middelengebruik. Het CJG en de politie werken ook mee aan deze avonden. Signalen ambulant werken met jeugd: Steeds vaker zorgen jongere kinderen (10-12 jaar) voor overlast in de buurt. Er is een toename van straathandel in drugs door minderjarigen. Er komen dealers van buiten de provincie om drugs te verkopen, deze worden vaker rond scholen in de diverse wijken gesignaleerd. Een aantal oudere jeugdgroepen (16-25 jaar) die harddrugs gebruiken, verplaatsen zich voortdurend langs de randen van de stad. Er is vaker sprake van illegaal alcoholgebruik door minderjarigen op privé feesten in schuren en garages.

1.2. Risicojeugd 12Beleidsdoelstelling: SMWO organiseert een standaard aanbod voor de jeugd tot 23 jaar. Door deelname aan het standaard aanbod leren kinderen omgaan met de eigen leefomgeving en leeftijdgenoten, krijgen de mogelijkheid om succeservaringen op te doen welke hun zelfvertrouwen zal doen toenemen en leren zij omgaan met geschreven en ongeschreven regels in de samenleving. Het aanbod heeft tevens de doelstelling om jonge kinderen te leren kennen in hun eigen omgeving en vroegtijdig te kunnen signaleren bij eventuele probleemsituaties, zodat de vraag naar zwaardere zorg, al dan niet op latere leeftijd voorkomen kan worden. Het aanbod is gericht op risicojeugd 12-, toch alle kinderen uit de wijken en dorpen kunnen deelnemen aan de activiteiten. Dit om te bevorderen dat zoveel mogelijk kinderen in staat gesteld worden om zich door middel van allerlei activiteiten verder gezond te ontwikkelen en te ontplooien en hierbij leren met respect om te gaan met elkaar. 18

Resultaten: Activiteiten worden zoveel mogelijk in samenspraak met jeugd en jongeren zelf, maar in ieder geval in afstemming met de Brede scholen en andere samenwerkingspartners in de wijk georganiseerd. Zo is er in het afgelopen jaar door alle partners van de Brede school in de Goese Polder gewerkt aan het project ‘Gezonde leefstijl’. Zowel in de lessen op school als tijdens de naschoolse activiteiten is er aandacht geweest voor gezonde voeding en bewegen. Zowel ouders als kinderen zijn hierin betrokken geweest. SMWO heeft kooklessen georganiseerd en tijdens de inloop in het jeugdcentrum zijn er gezonde snacks met de kinderen bereid. Tijdens de diverse pleintjesactiviteiten is er veel aandacht voor bewegen en wordt sportief bezig zijn gestimuleerd. Afgelopen jaar is de samenwerking met het CIOS door de gebundelde inzet van studenten uitgebreid, waardoor er meer pleintjesactiviteiten georganiseerd konden worden. Na de herfstvakantie zijn in Goes-Oost, in 's-Heer Hendrikskinderen, Wilhelminadorp en Kloetinge extra pleintjesactiviteiten van start gegaan. Pleintjesactiviteiten Wolphaartsdijk: In Wolphaartsdijk is pestgedrag tussen leerlingen van de diverse scholen gesignaleerd. De scholen werken inmiddels onderling beter samen en ook tijdens de pleintjesactiviteiten waar kinderen van alle scholen aan deelnemen, wordt actief aandacht besteed aan omgangsregels en respect. Het pestgedrag is door deze gezamenlijke actie duidelijk verminderd en meer kinderen spelen weer met plezier met elkaar, ongeacht afkomst of geloof. Goes-Oost: In Goes Oost is gestart met een extra plein bij de Kohnstammschool. Hier nemen gemiddeld 30 kinderen per keer deel (als ook op het plein van de Bisschop Ernstschool). Goes-Zuid: In Goes Zuid nemen gemiddeld 45 kinderen per keer deel aan de pleintjesactiviteiten. Ook daar is, in samenspraak met ouders, aandacht geweest voor onderling pestgedrag. In overleg met basisschool de Symphonie is er aandacht geweest voor voetballen vanuit het schoolsportproject. Dit heeft geleid tot een hogere deelname aan de pleintjesactiviteit. In 2014 zal SMWO activiteiten organiseren bij de geplaatste voetbalkooi bij het hertenkamp. Goes-West: In Goes West is de animo voor de sportieve activiteit op de maandagavond voor kinderen van 12- gering. In de wijk zijn veel minder kinderen en er is ook geen school. Deze sportieve activiteit wordt nu vooral bezocht door jeugd van 12+. Andere sporten spelactiviteiten op de middag worden bezocht door gemiddeld 12 kinderen. Bij slecht weer wordt uitgeweken naar de Paerdestal voor meer knutselactiviteiten. ’s-Heer Arendskerke, ’s-Heer Hendrikskinderen, Kloetinge, Wilhelminadorp: De pleintjesactiviteiten op ’s-Heer Arendskerke, ‘s-Heer Hendrikskinderen, Kloetinge en Wilhelminadorp lopen goed. Er is veel overleg met scholen en de plaatselijke sportverenigingen om kinderen het hele jaar door te kunnen laten sporten. Gemiddeld nemen hier 25 kinderen deel aan de activiteiten van SMWO. De activiteit in Kloetinge is een uitschieter met gemiddeld 50 kinderen per keer. Sociaal culturele activiteiten Tot aan de zomervakantie 2013 zijn de diverse cursussen in het naschoolse aanbod, zoals tekenen, houtbewerking, techniek en chemie verzorgd door SMWO. Na de zomervakantie zijn ook organisatie Sparkels van Kibeo en de Bibliotheek verantwoordelijk voor een deel van de uitvoer van de activiteiten. Sparkels richt zich op de leeftijd 4-7 jaar. De bibliotheek verzorgt het Kinderpersbureau voor 8-12 jaar. De afstemming en coördinatie wordt, in samenspraak met de Bibliotheek en Sparkels, verzorgd door SMWO. Ook de financiële afhandeling wordt door SMWO uitgevoerd. Na de zomervakantie is een start gemaakt met kinderparticipatie. In de groepen 5 t/m 8 zijn gesprekken gehouden door de leerkrachten met de vraag wat de kinderen in de Brede school 19

zelf willen. Vanuit elke groep is een kind als vertegenwoordiger aangewezen die na schooltijd in een werkgroep zitting nam om de ideeën te komen delen. In twee bijeenkomsten hebben de vertegenwoordigers de meest uitgesproken wensen gekozen. Er zijn wensen ten aanzien van school, overblijf en naschoolse activiteiten geformuleerd. In 2014 wordt hier gezamenlijk een start mee gemaakt. SMWO zet erg in op participatie van de buurt of dorpsbewoners zelf. Een voorbeeld hiervan is de werkgroep in Kattendijk waar jong en oud samen activiteiten bedenkt en uitvoert voor de jeugd in het dorp. SMWO ondersteunt waar nodig. Signalen jeugd en jongeren 12-: -

-

Veel ouders geven aan de eigen bijdrage voor de activiteiten te hoog te vinden en hun kinderen niet meer deel te laten nemen als dit zo blijft. De activiteiten zijn voor alle kinderen in de wijk en beperken zich niet tot alleen de leerlingen van scholen. Het vormgeven van een programma en het vasthouden van de doorgaande lijn van kinderen 12- naar kinderen 12+ is nog niet altijd een gezamenlijk gedragen belang. De neuzen in de werkgroepen inhoud moeten nog meer dezelfde kant uitgaan. SMWO is een partner in deze werkgroepen. Een jaarprogramma belet om in te spelen op actualiteit. Flexibiliteit hierin zou wenselijk zijn. De samenhang en verbinding tussen de partijen in de wijk is wel aanwezig, maar kan verbeterd worden. Het werken aan wijkontwikkeling breed moet een belangrijk uitgangspunt worden voor de samenwerkende partners.

1.3. Risicojeugd 12+ Beleidsdoelstelling: SMWO organiseert een standaard aanbod voor de jeugd van 12 tot 23 jaar. Door deelname aan het standaard aanbod leren kinderen omgaan met de eigen leefomgeving en leeftijdgenoten, krijgen de mogelijkheid om succeservaringen op te doen welke hun zelfvertrouwen zal doen toenemen en leren zij om te gaan met geschreven en ongeschreven regels in de samenleving. Resultaten: Er worden diverse middelen ingezet om de doelstelling te behalen. Hieronder volgt een overzicht van de ingezette middelen met hun resultaten. 12+ avondinloop Jeugdcentrum Goese Polder Het afgelopen jaar is het jeugdcentrum gedurende 48 weken open geweest, waarvan 4 avonden en de vrijdagmiddag structureel. Door dagelijks persoonlijk contact zijn er samen en op vraag van de jongeren diverse activiteiten opgezet, zoals diverse infotainmentavonden, workshops en muziek. Het gemiddeld aantal bezoekers is 26 op een avond. De groep van 18-23 jarigen heeft aangegeven graag een activiteit op de woensdagavond te willen opstarten. De groep neemt zelf het initiatief en levert vrijwilligers, het jongerenwerk ondersteunt de jongeren. Het idee is om hierdoor extra openingstijd te garanderen zonder extra professionele inzet. Nu er gewerkt wordt op de maandag-, dinsdag- en woensdagavond met 1 professional in samenwerking met een stagiair/vrijwilliger, is dit mogelijk. In de preventieve zin is er aandacht besteed aan de thema's tolerantie en respect, gezonde leefstijl en seksualiteit. Dit is gedaan door middel van thema- en discussieavonden. Daarnaast is er door een groep jongeren meegefietst tijdens de 'Ride for the Roses'. Vanuit het jongerencentrum zijn verschillende jongeren betrokken bij het organiseren van diverse activiteiten en evenementen in de wijk zoals de Polderparty, Lentekriebels en de kinderdisco. Hiermee worden de contacten tussen jongeren en ouderen binnen de wijk versterkt en raken jongeren meer betrokken bij de wijk en de bewoners.

20

Organiseren feesten in het jeugdcentrum door de doelgroep 12-16 jaar. In 2013 is, naar aanleiding van vragen uit de doelgroep en problemen met overlast binnen de wijk door de doelgroep 12-16 jaar op de zaterdagavond, besloten om hierop in te spelen door middel van het aanbieden van een activiteit. De avond werd steeds door een andere groep jongeren georganiseerd. Zij doen hierbij ervaring op over het beheren van een budget, het maken van een draaiboek en het voeren van PR. De taak van de jongerenwerkers is om de jongeren te faciliteren en te helpen bij het coördineren, maar de jongeren zijn zelf verantwoordelijk voor de inhoud van de avond. Gemiddeld waren er 50 jongeren op een avond aanwezig. Bovenwijks sportaanbod Goese Polder 12-23 jaar In totaal hebben er wekelijks 3 activiteiten (1x Parkour, 2x zaalvoetbal) plaatsgevonden met behulp van vrijwilligers. De opkomst lag gemiddeld rond de 20 deelnemers per activiteit. Bovenwijks sportaanbod Goes-West Er is wekelijks een aanbod Parkour en zaalvoetbal in de sportzaal van de Tweern aangeboden geweest. Dit aanbod is naar tevredenheid van deelnemers en samenwerkingspartners verlopen. Gemiddeld kwamen er 20 jongeren per activiteit. SSTG + Skate event Er zijn twee activiteiten tot stand gekomen door middel van participatie van de doelgroep. Dit waren Street Soccer Tournement Goes (SSTG) en de Southparkcup. Voor SSTG zijn er voorrondes georganiseerd op de middelbare scholen. De finale vond plaats op de Grote Markt in Goes. Bij de 10e editie van de Southparkcup (een skate event) hebben 80 deelnemers meegedaan aan de contest en waren er rond de 200 bezoekers aan dit evenement. Bovenwijks sportaanbod Goes-Zuid Wederom is een grote doelgroep bereikt met de zaalvoetbal competitie. Het gemiddeld aantal deelnemers lag rond de 65 jongeren. Inloop Paerdestal Goes-West Op dit moment is er één reguliere inloop op de vrijdagavond. Het aantal bezoekers varieert tussen de 6 en 20 bezoekers per avond. Het aanbod is uitgebreid en er is een start gemaakt met het inrichten van het jeugdcentrum samen met de jongeren. Signalen bij activiteiten jeugd 12+: -

-

Opvallend is dat er tijdens de activiteiten steeds meer eigen hulpvragen van jongeren binnenkomen. Door individuele gesprekken door de jongerenwerkers wordt de hulpvraag verduidelijkt en indien nodig doorverwezen naar het CJG, het maatschappelijk werk, RBL of Indigo. Drank- en drugsgebruik onder jongeren die deelnemen aan de Southparkcup is hoog.

21

1.4. Ondersteunen jongerenparticipatie Beleidsdoelstelling:  Jongeren zijn zelf verantwoordelijk voor hun ontwikkeling  Jongeren denken mee over activiteiten, evenementen en voorzieningen die gericht zijn op jeugd.  Jongeren ontwikkelen zelf initiatieven en brengen deze eventueel met ondersteuning onder de aandacht van de gemeente. Resultaten: Jongeren zijn gestimuleerd hun eigen talenten te ontdekken en te gebruiken. Op diverse manieren zijn jongeren en de jongerenraad door SMWO gefaciliteerd en ondersteund om hun eigen initiatieven te ontwikkelen. Hierdoor is hun eigen kracht versterkt. Ideeën die ze hebben uitgewerkt zijn o.a.: - workshops op gebied van muziek; - muziekstudio o.a. waarin jongeren gewerkt hebben met jonge kinderen om hun muzikale talenten te ontdekken; - debatten over gezonde leefstijl, seksualiteit en leefbaarheid; - gedeeltelijke invulling van Goes Latin event; - organisatie Poppodium ’t Beest; - jongerenpersbureau met o.a. interviews van ouderen over liefde en relaties; - jongerenraad met 12 deelnemers met activiteiten zoals project duurzaamheid, sportclinics en cultuurspeeddates; - debattraining voor kinderen tijdens project Gezonde leefstijl in samenwerking met het onderwijs; - deelname dorpsplan Kloetinge; - scholing door NJR op methode Topics als pilot in Goes-Zuid en Goese Polder; - deelname aan de woonmarkt in samenwerking met de RWS: hier zijn 320 jongeren bereikt.

1.5. Samenwerking met onderwijs – Motorisch Remedial Teaching (MRT) 2013 Beleidsdoelstelling: In het kader van meer en beter bewegen worden in samenwerking met de basisscholen in de gemeente Goes activiteiten aangeboden voor kinderen met een motorische achterstand. Resultaten: De methode Club Extra wordt gehanteerd. Deze houdt in dat in de groepen 2 en 5 van de basisschool kinderen worden getest op hun motorische vaardigheden. Aan de hand daarvan wordt in overleg met de leerkracht bepaald of extra gymlessen noodzakelijk zijn. Tijdens deze gymlessen wordt na een bepaalde periode wederom een test afgenomen om de vorderingen van de kinderen te beoordelen. Voor de zomervakantie zijn 8 kinderen uitgestroomd uit Club Extra. Hun motoriek was aanzienlijk verbeterd. Na de zomervakantie is wederom op drie basisscholen een test afgenomen onder kinderen van groep 2 en 5. In totaal zijn er 147 leerlingen getest, waarvan er nu 14 deelnemen aan de gymlessen van Club Extra. Om meer scholen te kunnen bedienen is er samengewerkt met het CIOS. Vierdejaars studenten nemen onder begeleiding de testen af en verzorgen de extra gymlessen. Door deze samenwerking kunnen meer kinderen deelnemen aan de methode van Club Extra.

22

Signaal programma MRT: - Scholen zouden eenvoudig de test onderdeel kunnen laten zijn van hun gymlessen, waardoor alle kinderen die dit nodig hebben, standaard getest kunnen worden op hun motoriek. - Het is wenselijk om Club Extra Goes breed aan te gaan bieden op één centraal punt, zoals het nieuwe Sportpunt Zeeland. - Na uitstroming van deelnemers aan Club Extra is nazorg door contact met scholen te blijven onderhouden wenselijk. - Door contacten te leggen met sportverenigingen zouden kinderen kennis kunnen maken met diverse sporten en na uitstroom sneller door kunnen stromen naar een sportvereniging.

1.6. Schoolsportproject Beleidsdoelstelling: Door middel van schoolsportproject op de basisscholen wordt gewerkt aan sportstimulering bij kinderen. Kinderen kunnen op die manier kennis maken met diverse sporten en door samenwerking met de diverse sportverenigingen wordt er gewerkt aan het verlagen van de drempel om lid te worden van een vereniging. Resultaten: Als middel om deze doelstelling te behalen zijn ingezet: 1) Nieuwsbrief: deze geeft uitgebreide informatie over sportverenigingen welke naar de basisscholen wordt verzonden. Dit heeft geleid tot meerdere nieuwe leden bij diverse verenigingen. 2) Pilot: kennismaken van kinderen met sport door verenigingen lessen te laten verzorgen in het basisonderwijs. Signaal schoolsport: - Vrijwilligers van sportverenigingen kunnen overdag geen lessen op de scholen verzorgen, wat een voorwaarde was in de aanpak van de pilot. - Een nieuwe opzet van de pilot wordt in 2014 verder uitgewerkt.

Nationale Sportweek De uitvoering van de Nationale Sportweek heeft in 2013 geleid tot de organisatie van het ‘Grootste pleintje van Goes’, waar in totaal 500 kinderen kennis hebben gemaakt met allerlei sporten en diverse sportactiviteiten hebben uitgevoerd.

23

2. Ouderen Hieronder volgt een overzicht van de diverse programma’s uit het BCF voor de doelgroep ouderen.

2.1. Bewegen en gezonde levensstijl ouderen Beleidsdoelstelling: SMWO draagt bij aan de gezonde levensstijl van ouderen door activiteiten, waar mogelijk in samenwerking met andere partners, te organiseren welke gericht zijn op sport en bewegen of te participeren in lopende projecten. Resultaten 2013: - In samenwerking met SportZeeland is een GALM-SCALA project uitgevoerd. Van de 1400 mensen die in samenwerking met de gemeente zijn aangeschreven, hebben 163 mensen deelgenomen aan de fittest. Er hebben zich 26 mensen ingeschreven bij de GALM-SCALA groepen. Er zijn 6 mensen door inzet van de beweegcoach ondergebracht bij een beweegactiviteit. - Er zijn 15 personen vanuit individuele vragen rond sport en bewegen door de ouderenwerker doorverwezen naar de Beweegcoach. - De Taskforce 55+ heeft een rapport opgesteld met aanbevelingen op het gebied van sport en bewegen voor ouderen. In 2014 zal dit rapport worden aangeboden aan de gemeente. - Door inzet van het ouderenwerk hebben 30 senioren deelgenomen aan de ‘Ride for the Roses’. - De wandelprojecten vanuit ‘Elke stap telt’ zijn zeer succesvol. In totaal hebben er in twee projecten 34 mensen deelgenomen. De methode sluit goed aan bij de wensen van senioren. - Het doorgeleiden naar wandelen op eigen initiatief is niet gelukt, aangezien er geen vrijwilligers gevonden konden worden die dit structureel wilden begeleiden.

2.2. Informatie en advies ouderen individueel Beleidsdoelstelling: SMWO draagt bij aan het zelfstandig wonen, de zelfredzaamheid van ouderen en het voorkomen van eenzaamheid bij ouderen door het bieden van individuele en collectieve informatie en advies en ondersteuning op zowel emotioneel als praktisch gebied. Hierin wordt samenwerking en afstemming gezocht met de doelgroep zelf, de vrijwillige ouderenadviseurs, het steunpunt vrijwilligerswerk en mantelzorg en het algemeen maatschappelijk werk. Resultaten 2013: - Er zijn 300 individuele vragen binnengekomen bij het ouderenwerk. Vooral op het gebied van financiën, voorzieningen en regelingen. Indien vragen niet direct konden worden beantwoord, zijn ze doorverwezen naar het Infopunt van SMWO of het WMO loket van de gemeente. - De 55+ kalender heeft een nieuwe vorm, deze is 2x uitgebracht; de vraag naar deze kalender is groot. De vraag naar de Zilveren Gids blijft ook hoog. Deze gids wordt tijdens het huisbezoek 75+ standaard achtergelaten bij de bezochte oudere. - Via de Vraagbaak voor ouderen waar vrijwilligers ouderen helpen bij vooral vragen op het gebied van financiën en het helpen bij het invullen van belastingformulieren, zijn dit jaar 200 vragen binnengekomen. Een aantal mensen is wegens schulden doorverwezen naar het AMW. - Er zijn in samenwerking met de ouderenbonden, informatiebijeenkomsten georganiseerd en op vraag van het project ‘Achter de Voordeur’ is uitgebreide informatie aangeleverd voor senioren over activiteiten in dorpen en wijken.

24

2.3. Signalering ouderen 2013 Beleidsdoelstelling: SMWO signaleert de behoefte en vragen van ouderen door een outreachende benaderingswijze, zoals het Informatief huisbezoek 75+, te hanteren. Resultaten 2013: In 2013 is Goes-Oost als wijk waar de meeste senioren wonen door vrijwilligers van het Informatief huisbezoek 75+ bezocht. Het ging om in totaal 643 zelfstandig wonende ouderen die aangeschreven zijn. Iets meer dan de helft van deze ouderen is bezocht. In 40 gevallen leidde dit tot een doorverwijzing naar met name het maatschappelijk werk voor verdere begeleiding. Alle ouderen die zijn bezocht hebben informatie ontvangen op diverse levensterreinen en waren zeer tevreden met de aandacht vanuit de gemeente. In 2014 zullen nog ongeveer 200 ouderen worden bezocht. Signaal Informatief huisbezoek: - In het kader van meer participatie van ouderen in de samenleving zal in 2014 het Informatief huisbezoek als instrument niet alleen gebruikt gaan worden voor het geven van informatie, maar vooral ook om met de oudere te kijken naar mogelijkheden voor participatie. De leeftijd van de doelgroep zal daarom verlaagd worden naar 70+.

2.4. Woonservicezones ouderen Beleidsdoelstelling: SMWO is partner in de ontwikkeling van de woonservicegebieden en coördineert of voert welzijnsactiviteiten uit gericht op ouderen. Resultaten 2013: - Het afgelopen jaar werd driemaal deelgenomen aan een beleidsmatig overleg met SVRZ, RWS, gemeente Goes en Allévo. - Verder is er tweemaandelijks overleg op activiteitenniveau met bewoners Erasmuspark en medewerkers van SVRZ. - Bij de uitvoering van activiteiten wordt nadrukkelijk verbinding gezocht met de wijk. - SMWO heeft samen met enkele senioren een tafeltennisgroep opgezet; de groep draait inmiddels zelfstandig verder. - Met hulp van vrijwilligers zijn enkele wandelingen vanuit het Erasmuspark georganiseerd (ca. 10-15 deelnemers). - Er is een SMWO-beweeggroep actief in Erasmuspark, die zich voornamelijk richt op de meest kwetsbaren. - In samenwerking met SVRZ, wijkbewoners, inloophuis OASE en de wijkvereniging is een WIJK-bijeenkomst voor 60-plus georganiseerd. Ruim 70 senioren hebben deze bezocht en actief inbreng geleverd op leefbaarheidsvraagstukken. Het is door een ieder als zeer positief ervaren. Samen met genoemde partners zal de opbrengst van deze bijeenkomst in 2014 vertaald worden in concrete acties. Aandachtspunten zijn een klussendienst, vervoer, een boodschappendienst en sociaal-culturele activiteiten.

2.5. Zelfredzaamheid kwetsbare ouderen Beleidsdoelstelling: SMWO draagt bij aan het zelfstandig wonen, de zelfredzaamheid van ouderen en het voorkomen van eenzaamheid bij ouderen door het bieden van individuele en collectieve informatie en advies en ondersteuning op zowel emotioneel als praktisch gebied. Hierin wordt samenwerking en afstemming gezocht met de doelgroep zelf, de vrijwillige ouderenadviseurs, het Steunpunt Vrijwilligerswerk en Mantelzorg en het algemeen maatschappelijk werk.

25

Resultaten 2013: De zelfredzaamheid van (kwetsbare) ouderen is op diverse manieren bevorderd: -

Scootmobielcursus: er is een deelname van 10 beginnende scootmobielbestuurders geweest. Daarnaast zijn er nog 10 personen door vrijwilligers individueel begeleid bij het gebruik van de scootmobiel.

-

Opfriscursus rijvaardigheid 55+: er is een deelname van 22 bestuurders geweest.

-

Valpreventie: dit jaar zijn er in Wolphaartsdijk en Goes-West een aantal activiteiten uitgevoerd. In de uitvoering wordt nauw samengewerkt met zorggroep Ter Weel en SVRZ. Het activiteitenprogramma is ontleend aan het landelijke valpreventieproject van Consument en Veiligheid. Een informatie/voorlichtingsbijeenkomst is bezocht door respectievelijk 25 en 20 personen. Aan de cursus ‘In Balans’ hebben respectievelijk 8 en 13 personen deelgenomen. Uit de cursusgroep in Goes-West is een nieuwe beweeggroep ontstaan in beheer van Allévo. In samenwerking met SVRZ en verschillende bedrijven is een bescheiden zorgmarkt opgezet in Wolphaartsdijk en 's-Heer Arendskerke, waarbij ook rollators werden gecontroleerd. Ruim 40 mensen in Wolphaartsdijk en ca. 25 personen in Poelwijck hebben deze markt bezocht. In het Erasmuspark en in Randhof zijn twee beweeggroepen wekelijks actief met ‘In Balans’.

-

-

Ondersteuning ouderensozen: met de Goese ouderensozen zijn drie platformoverleggen gevoerd over gezamenlijke belangen. Op activiteitenniveau zijn twee koersbaltoernooien uitgevoerd (50 + 64 deelnemers) en werden zes fietstochten georganiseerd met gemiddeld 40 deelnemers. De gezamenlijke ouderensozen hebben een feestmiddag georganiseerd, waarbij ruim 200 ouderen aanwezig waren. SMWO heeft hierin een faciliterende rol; vrijwilligers verzorgen de activiteiten.

-

Telefooncirkels: er is nog één werkende telefooncirkel. Regelmatig contact met de thuiszorg of personenalarmering zorgt voor afname van het gebruik van de cirkels.

-

Computercursussen senioren: er zijn 6 cursussen voor gebruik van de pc georganiseerd door vrijwilligers. Tevens is er een digitaal buurthuis in de Goese Polder met een inloop welke bemand wordt door vrijwilligers. In 2014 worden deze taken overgenomen door de openbare bibliotheek. De vrijwilligers zullen worden overgedragen.

26

3. Vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties 3.1. Taken gericht op de samenleving/vrijwillige diensten Beleidsdoelstelling: SMWO organiseert en onderhoudt projecten welke gericht zijn op kwetsbare of oudere burgers van de gemeente Goes die moeite hebben om zich zelfstandig te handhaven en weinig tot geen netwerk hebben. Door middel van de inzet van vrijwilligers kunnen deze mensen zelfstandig blijven wonen en hun netwerk uitbreiden. Resultaten: Het steunpunt vrijwilligerswerk biedt vrijwillige diensten aan, zoals: - Vrijwillige thuiszorg (VT): inzet bij eenzaamheid, respijtzorg voor o.a. mantelzorgers (waaronder dementie). - Vrijwillige palliatieve en terminale zorg (VPTZ): stervensbegeleiding. - Vrijwillige praktische hulp (VPH): klussen tuinen, vervoer, boodschappen. - Vriendendienst (VD): maatjes voor mensen met psychiatrische achtergrond. Diensten Vrijwillige thuiszorg Vriendendienst (maatjes GGZ) Klussen Tuinonderhoud Vervoer

Aantal vrijwilligers ingezet 116 43 45 45 24

Het steunpunt is iedere ochtend bereikbaar door de inzet van vrijwillige telefonistes. Zij handelen gemiddeld 12 cliëntcontacten per ochtend af. De aanvragen voor de verschillende diensten worden doorgezet naar de vrijwillige coördinatoren die een afspraak maken voor een intake. Alleen bij de vriendendienst voor GGZ cliënten gebeurt dit door een professional. De vrijwillige coördinator zoekt de passende vrijwilliger bij de vraag. Het steunpunt heeft ruim 120 zorgvrijwilligers in dienst, die allen een vrijwilligerscontract, reiskostenvergoeding en verzekering ontvangen. De vrijwillige coördinatoren worden ondersteund door de professional door middel van maandelijkse (thema)bijeenkomsten voor deskundigheidsbevordering. Dit jaar is verder gewerkt in het bijscholen van de vrijwillige coördinatoren op het gebied van netwerkstrategie. Zo wordt er tijdens een intake niet alleen gekeken naar de vraag, maar indien nodig, ook in kaart gebracht hoe het netwerk van de vrager eruit ziet om te zoeken naar een meer duurzame oplossing. Tevens wordt er gewerkt vanuit wederkerigheid, wat betekent dat ook bij de vrager wordt nagegaan welk talent deze bezit om eventueel in te kunnen zetten in de eigen omgeving. Signalen taken gericht op de samenleving/vrijwillige diensten - Het aantal tuinaanvragen loopt terug. - Aanvragen van Zuidwester, Gors, Emergis, e.d. (mensen met een beperking/verslaving) stijgt. - Aanvragen voor klussen en tuinen zijn niet alleen afkomstig van ouderen, maar ook van mensen die in een multi-problem situatie en met schulden leven. - De vrijwilligers van de klussendienst gaan meer samenwerken met de klussers van de Ruilwinkel. - De vraag naar rolstoelduwers neemt toe. - Het vrijwilligersbestand blijft ondanks werving gelijk.

3.2. Maatschappelijk betrokken ondernemen Beleidsdoelstelling: SMWO organiseert de verbinding tussen bedrijfsleven en vrijwilligerswerk door deelname aan het project ‘de Zeeuwse Uitdaging’. Hierin zullen verbindingen gelegd worden tussen bedrijfsleven en vrijwilligersorganisaties, waardoor er mogelijk nieuwe financieringsbronnen

27

ontstaan. Bedrijven kunnen worden ondersteund in het maatschappelijk ondernemen. Verder kunnen vrijwilligersorganisaties gewezen worden op de mogelijkheden van fondsenwerving. Resultaten: Er is deelgenomen aan activiteiten als: - De Beursvloer, waar vraag en aanbod van bedrijven en vrijwilligersorganisaties worden gekoppeld. - Structurele samenwerking met ABN AMRO over vrijwilligersactiviteiten voor personeel - Ride for the Roses: het begeleiden van 60 vrijwilligers. - NLdoet: promotie en informatie voor organisaties/bedrijven en medewerkers over deelname aan NLdoet. In 2013 is een gezamenlijke open dag van SMWO met zorgorganisaties uit de wijk Goes Oost onderdeel geweest van NL doet activiteiten.

3.3. Taken gericht op vrijwilligersorganisaties Beleidsdoelstelling: SMWO ondersteunt vrijwilligersorganisaties in het boeien en binden van (nieuwe) vrijwilligers en bij de verdere professionalisering van deze organisaties. Dit doet zij door het aanbieden van cursussen en trainingen, eventueel in samenspraak met andere organisaties en het geven van informatie en advies. Resultaten: SMWO draagt bij aan professionalisering en ondersteuning van vrijwilligers in de uitvoering van hun taken door het aanbieden van een breed cursusaanbod op maat en individuele ondersteuning van organisaties waar nodig. In dit programma zijn de volgende onderdelen aan bod gekomen: Aanbod trainingen Samen met de drie andere gemeenten (gemeenten Kapelle, Borsele en Reimerswaal), wordt een trainings- en cursusaanbod samengesteld, waarbij rekening wordt gehouden met de wensen van organisaties. Het aanbod is gericht op zowel sportverenigingen als vrijwilligersorganisaties met een ander doel. Afgelopen jaar is er bijvoorbeeld training gegeven op het gebied van aansprakelijkheid van bestuurders, sociale hygiëne, herkennen en omgaan met autisme en ADHD bij kinderen, werven en binden van vrijwilligers en alcoholgebruik bij jongeren, etc. Deze trainingen hebben allen doorgang gevonden, wat betekent dat het aanbod aansloot op de vraag van de organisaties en verengingen. Individuele verenigingsondersteuning: Het afgelopen jaar is er inzet geweest bij enkele verenigingen op het gebied van het verbeteren van hun vrijwilligersbeleid, het stimuleren van het aanstellen van een vrijwillige coördinator binnen voetbalvereniging Kloetinge en contacten met basisscholen rond de organisatie van een zwemkampioenschap. Tevens is er een pilot ontwikkeld voor ongeschoold technisch kader van teamsporten op een buitenlocatie. Een aantal verenigingen is bezocht om te inventariseren wat hun wensen zijn op het gebied van (bestuurs-)ondersteuning of deskundigheidsbevordering binnen hun organisatie. Verder zijn de vrijwilligers van de kindervakantieweken ondersteund in de uitvoering van hun activiteiten. Project Veilige handen: Om bewustwording te creëren binnen vrijwilligersorganisaties en sportverenigingen die werken met kinderen van het belang van een veilig sociaal klimaat binnen de club, is er in samenwerking met het CJG Goes gestart met het project Veilige handen. Dit project is gericht op het bevorderen van bewustwording van de risico’s op seksueel misbruik door volwassenen bij kinderen die aan hen zijn toevertrouwd binnen clubverband. Er is een inventarisatie gehouden onder alle organisaties en daaruit is een informatieavond voortgekomen. Verder is er een training ontwikkeld voor vrijwilligers om seksueel misbruik vroegtijdig te signaleren en is er een route vastgesteld waar vrijwilligers met hun signalen terecht kunnen en welke vervolgstappen gezet kunnen worden. In 2014 zal dit project verder uitgebouwd gaan worden.

28

Signalen verenigingsondersteuning: - Organisaties en verenigingen geven aan dat het lastiger wordt om alle vrijwilligerstaken uitgevoerd te krijgen. - Mensen zijn steeds meer geneigd om alleen kortlopende klussen te willen doen - Organisaties kopen steeds vaker vrijwilligerstaken af. - Er is gesignaleerd dat er behoefte is om minder losse trainingen te ontvangen, maar 2x per jaar een grote bijeenkomst met diverse workshops.

3.4. Taken gericht op de vrijwilliger Beleidsdoelstelling : Het steunpunt vrijwilligerswerk en mantelzorg van SMWO zorgt voor een laagdrempelige informatie- en adviesfunctie naar nieuwe en bestaande vrijwilligers. Hierbij wordt rekening gehouden met de diversiteit onder (potentiële) vrijwilligers. Resultaten 2013: In het afgelopen jaar hebben 159 nieuwe vrijwilligers zich ingeschreven in de vacaturebank. Er zijn ongeveer 150 matches gemaakt tussen vacatures en vrijwilligers. Eind 2013 stonden er nog 77 vacatures open. De vrijwilligers die zich inschrijven komen op eigen initiatief, maar worden steeds meer verwezen door het UWV, sociale zaken van de gemeente, Emergis of het Gors. Ongeveer de helft van de nieuwe vrijwilligers geeft aan ergens een beperking bij te ervaren, zowel lichamelijk, verstandelijk als psychisch. Er is sinds 2012 een toename van aanmeldingen van mensen met een vooral verstandelijke en psychische beperking die graag vrijwilligerswerk wil gaan doen. De organisaties die vrijwilligers zoeken, willen vooral mensen die zelfstandig aan het werk kunnen en weinig begeleiding nodig hebben in het uitvoeren ervan. Deze tendens is al enige jaren aan de gang. Opvallend in het afgelopen jaar is ook de toename van mensen tussen de 50 en de 60 jaar die hoogopgeleid zijn en zich in willen zetten als vrijwilliger. Aangezien alle mensen die zich melden als vrijwilliger bij het steunpunt een uitgebreide intake ontvangen om hun interesses en vaardigheden in kaart te brengen, is de meeste tijd in het afgelopen jaar opgegaan aan het voeren van deze gesprekken en het bemiddelen in het zoeken naar een passende vrijwilligersbaan. Uitgaande van het werken vanuit de eigen kracht en zelfredzaamheid van burgers, past deze werkwijze hier niet meer in. De meeste mensen zijn goed in staat om zelf actief te zoeken en op gesprek te gaan bij de organisaties die vacatures aanbieden. Voor mensen bij wie dit nog wel nodig is, kan altijd gebruik worden gemaakt van de inloopmogelijkheid van het steunpunt. Verder zal er in 2014 meer op collectief niveau deskundigheidsbevordering aangeboden gaan worden, zowel voor beginnende vrijwilligers als voor organisaties die vrijwilligersbeleid uitvoeren. Zo ondersteunen we breder de versterking van het vrijwilligerswerk in de gemeente. In 2013 is het contact over een provinciaal op te zetten Vrijwilligersacademie op initiatief van de Hogeschool Zeeland weer nieuw leven in geblazen. Hier wordt gezocht naar een brede samenwerking op het gebied van scholing van vrijwilligers. Signaal vrijwilligerswerk:  Toename van verwijzingen vanuit Emergis en het UWV.  Toename van aanmeldingen van hoogopgeleide personen tussen 50-60 jaar.

3.5. Maatschappelijke stage (MaS) Hoewel aparte financiering en dus aparte verantwoording voor dit project wordt gegeven, hieronder toch een samenvatting van de evaluatie van de maatschappelijke stage over het afgelopen jaar. Resultaten 2013: In 2013 heeft tot juli voornamelijk de nadruk van het werk gelegen op onderhoud van de website, contacten met organisaties omtrent vacatures en begeleiding en organisatie van MaS. Zo nodig was er contact met leerlingen en scholen.

29

Er is gewerkt aan profilering door posters te verspreiden en door via de scholen leerlingen te informeren over de mogelijkheid om via de website een maatschappelijke stage te vinden. Alle scholen van het Voortgezet Onderwijs hebben hun leerlingen hun maatschappelijke stage laten uitvoeren. Hieruit zijn geen grote belemmeringen naar voren gekomen. Bij het Goese Lyceum, locatie Van Dusseldorp, is een enquête gehouden onder twee klassen. De uitkomst was positief, evenals het jaar daarvoor. Enkele cijfers om een indruk te krijgen: 





Wat heb je van deze stage geleerd? Omgaan met een onbekende doelgroep; uitvoeren van een taak waar je geen geld voor krijgt; vrijwilligerswerk is best ‘leuk’; werk in de zorg is zwaar; competenties als geduld hebben, leiding geven, sociaalvaardig zijn waren leerpunten en zijn verbeterd. Zou je later vrijwilligerswerk willen doen? 34% ja 24% nee 26% misschien 4% doe ik al 12% niet bekend In welke categorie heb je je MaS gedaan? 34% jeugd 10% zorg 17% sport 6% kunst en cultuur 8% ouderen 9% maatschappelijke dienstverlening 8% wijk en dorp

Ook onder stageaanbieders is een enquête uitgezet. De respons daarop was laag. Wat daarin wel duidelijk naar voren kwam was dat organisaties met enthousiasme leerlingen verwelkomen in hun organisatie. Zij staan open voor jongeren. Wel merken zij op dat er vanuit de school geen initiatief is om te informeren hoe het met de MaS gaat. Ook zijn niet alle jongeren even goed geïnformeerd. Dat schept weleens verwarring. Deze signalen hebben wij in onze contacten met organisaties ook het afgelopen jaar ervaren. Vanaf september 2013, start van het nieuwe schooljaar, is er ingezet op behoud van vacatures maar is er minder actief geworven onder organisaties. Dit was de afspraak, ook omdat niet duidelijk is wat scholen met de MaS willen gaan doen. In het laatste kwartaal van het jaar werd het beeld duidelijker. Scholen zijn dit schooljaar nog gewoon net zo actief als voorheen. Dat betekent dat de vraag naar vacatures blijft. Daarom is er wat meer ingezet op werving van vacatures. Daarnaast zijn we bezig geweest met de vraag hoe we de kennis en ervaring kunnen inzetten en borgen in de toekomst, wanneer de MaS in 2015 stopt. Een visie vrijwilligerswerk voor jongeren is geschreven. Signalen Maatschappelijke stage (MaS): - De meeste scholen vinden MaS zinvol voor hun leerlingen. - Stageaanbieders zijn erg tevreden over de inzet van de jongeren. - Een derde van de ondervraagde leerlingen blijft vrijwilligerswerk doen na de MaS. - In 2015 stopt de financiering vanuit de overheid, er wordt met partijen gezamenlijk een bijeenkomst voorbereid over vervolg of definitief stoppen van de maatschappelijke stage als instrument tot het vergroten van betrokkenheid van jonge mensen bij vrijwilligerswerk.

30

4. Wijken, buurten, kernen Binnen deze doelgroep is één uitgebreid programma samengesteld, waarbinnen diverse activiteiten plaatsvinden om de leefbaarheid en sociale cohesie in buurten, dorpen en kernen te versterken.

4.1. Burgerparticipatie Beleidsdoelstelling: SMWO levert een bijdrage aan betrokkenheid van burgers bij elkaar en hun leefomgeving. De aanwezigheid van professionals hierbij is laagdrempelig en heeft bovendien een sterk signalerend karakter, waardoor (individuele) problemen en knelpunten in de buurt snel kunnen worden opgepakt. Ondersteuning van professionals leidt tot burgerinitiatief en participatie van ontwikkeling van activiteiten in wijken, dorpen en kernen, gericht op participatie, leefbaarheid en veiligheid in de omgeving. Resultaten: In het afgelopen jaar is er gewerkt aan het versterken van burgerparticipatie door de inzet van drie middelen, te weten: - ondersteuning bij het opstellen van dorpsplannen; - ondersteuning van bewoners- en belangengroepen in de wijk en dorpenplatform; - het stimuleren van actief burgerschap in vooral de Goese Polder en Goes-West, vanuit o.a. de achtergrond van het ‘Communities that Care’ (CtC), waarin is gebleken dat dit wijken zijn met hoge risicofactoren, vooral als het gaat om gezond opgroeien van jeugd en jongeren. De methoden die worden gehanteerd om burgers actief te betrekken bij thema’s als leefbaarheid en participatie zijn: presentiemethode: zichtbaar en toegankelijk zijn van professionals in de wijk; oplossingsgericht werken: uitgaan van de eigen kracht van burgers en hen daarop aanspreken; keukentafelgesprekken met burgers om wensen en ideeën in kaart te brengen; signaleren van individuele problematiek en doorverwijzen waar nodig; ondersteuning bij uitvoeren van activiteiten in de wijk. Ondersteuning ontwikkeling dorpsplannen Ontwikkeling Dorpsplan 's-Heer Arendskerke en Kloetinge Beide dorpen zijn gestart met een startbijeenkomst voor de bewoners. In Kloetinge werd dit bezocht door ongeveer 60 bewoners en in 's-Heer Arendskerke door ongeveer 50 bewoners. Beide dorpen hebben diverse thema's benoemd o.a. verkeer, zorg, welzijn, vrije tijd en spelen, werkgelegenheid etc. waar de bewoners hun wensen, ideeën en knelpunten over hebben kunnen aangeven. In beide dorpen zijn er werkgroepen geformeerd en gaan de bewoners met elkaar aan de slag om deze thema's uit te diepen. In ’s-Heer Arendskerke is na het voorleggen van het conceptdorpsplan, waar de bewoners op hebben kunnen reageren, het definitieve dorpsplan geschreven en aangeboden aan de wethouders, kerngroepleden, werkgroepleden en overige bewoners. Kloetinge is hier nog mee bezig. Ook ’s-Heer Hendrikskinderen is bezig met de uitvoering van het dorpsplan. Dorpsplan Kattendijke en Wilhelminadorp In Kattendijke en Wilhelminadorp heeft een startbijeenkomst plaatsgevonden met de bewoners om uitleg te geven over de ontwikkeling van het dorpsplan en het betrekken van de bewoners hierbij. In Kattendijke zijn ook werkgroepen geformeerd en zijn de bewoners met elkaar aan de slag om thema’s uit te werken. Ondersteuning bewoners- en belangengroepen Met alle aanwezige bewoners- en belangengroepen in de gemeente Goes zijn contacten en wordt ondersteuning aangeboden indien nodig. Deze groepen worden ook altijd benaderd bij de eerste opzet van een dorps- of wijkplan, aangezien zij als vertegenwoordiger van de

31

bewoners, belangrijke sleutelfiguren zijn in wijk of dorp. Zij kennen vaak ook de wensen, ideeën en knelpunten in wijk of dorp. Stimuleren actief burgerschap in Goese Polder en Goes West Goese Polder In de Goese Polder zijn o.a. de volgende activiteiten door burgers zelf opgezet en uitgevoerd: denktank duurzaamheid Goese Polder; WIJK (Wat Is Je Kracht) met hierin een WIJK café en een WIJK feest (Polderparty): 14 bewoners hebben deelgenomen aan de voorbereidingsgroep; 32 bewoners hebben zichzelf gepresenteerd in de wijk met activiteiten; 40 bewoners hebben meegeholpen als vrijwilliger op deze dag; rond de 800 bewoners hebben het feest bezocht. De bewoners hebben aangegeven zeer tevreden te zijn met de opbrengst en ervaren meer verbondenheid tussen de mensen in de wijk. Naast bewoners hebben ook veel aanwezige organisaties, zoals de Oase, St. Variant, de Zuidwester, Scouting, SVRZ en de jongerenraad meegeholpen aan de totstandkoming van deze dag. Bewoners geven in de evaluatie aan dat de aanwezigheid van de opbouwwerker als meerwaarde wordt gezien. Deze verbindt partijen aan elkaar, maar heeft ook zicht op de initiatieven en ideeën van bewoners, zodat deze met elkaar in contact gebracht kunnen worden. Goes-West In het voorjaar is er intensief ingestoken op contacten leggen in de wijk Goes-West met de volgende organisaties en instanties met als doel activiteiten te ontplooien voor de bewoners: - de Zuidwester; - de Voedselbank; - wijkvereniging De Westkant; - ouderensoos; - de Ruilwinkel; - de Tweern; - politie; - de RWS; - de gemeente Goes. Ook worden er huisbezoeken afgelegd bij wijkbewoners, zodat een inventarisatie gemaakt kan worden van wat er nodig en wenselijk is in de wijk. Dit heeft geleid tot: een wijkmarkt 55+ en een burendag (75 actieve vrijwilligers en 90 bezoekers uit de buurt, 60 personen bij het repaircafé van de Ruilwinkel); vanaf oktober is er gezamenlijk eten in West (24 bewoners nemen actief deel door samen te koken en te eten op locatie de Zuidwester); een bewonersavond. In 2014 zullen er nieuwe initiatieven worden ontplooid en ondersteund.

4.2. Buurtbemiddeling Dit is een apart project voor de duur van twee jaar, gefinancierd door gemeente en de RWS. Beleidsdoelstelling: Herstellen van de onderlinge communicatie tussen bewoners, bevorderen van wederzijds respect, benoemen van gezamenlijke belangen, toewerken naar afspraken die voor beide partijen aanvaardbaar zijn. Resultaat: Aangezien buurtbemiddeling een apart project is, is er eind 2013 een tussenevaluatie opgesteld en besproken met de stuurgroep. Kort samengevat kan gesteld worden dat er:

32

-

in 7 maanden zijn er 29 meldingen buurtbemiddeling binnengekomen, waarvan er 25 in behandeling zijn genomen. hiervan zijn er 8 opgelost door bemiddeling, 4 zaken zijn doorverwezen naar andere partners, 5 zaken zijn opgelost in het voortraject door een éénmalig adviesgesprek, 4 zijn nog in behandeling en 4 zaken zijn niet geschikt voor buurtbemiddeling. de verwijzingen lopen via de woningbouwvereniging en de politie, maar vaker nog melden mensen zichzelf aan. de meeste zaken gaan over lastig vallen, bedreigen, pesten en treiteren door buren onderling. in deze zaken spelen meer dan gemiddeld meerdere problemen tegelijk, waardoor de zaken die worden aangemeld voor buurtbemiddeling vrij complex zijn. 12 vrijwilligers zijn opgeleid en actief als buurtbemiddelaar, er is 6x een bijeenkomst geweest ter ondersteuning en deskundigheidsbevordering van de vrijwilligers.

Met de betrokken partijen waar een convenant mee is afgesloten (politie, gemeente en woningbouwverenging) is afgesproken om meer aandacht te besteden aan de mogelijkheid van buurtbemiddeling door het organiseren van meer voorlichtingsbijeenkomsten door de coördinator. Signalen buurtbemiddeling: - Het aantal meldingen komt overeen met landelijke cijfers. - Het aantal uren coördinatie is te gering, zeker gezien de complexiteit van de zaken. - Het aantal meldingen zware zaken is te hoog. - Sleutelfiguren gaan nog te snel zelf bemiddelen, waarmee de kans van slagen van buurtbemiddeling nadien verminderd wordt.

4.3. Ruilwinkel Beleidsdoelstelling: De Ruilwinkel in Goes brengt inwoners van Goes en omstreken bij elkaar en levert een bijdrage aan de leefbaarheid. Resultaten: - er - er - er - er

komen gemiddeld 150 klanten per dag in de Ruilwinkel, zijn 10 trajecten sociale activering gekoppeld aan de Ruilwinkel, zijn meer dan 7500 inschrijvingen; zijn 35 vrijwilligers actief in de Ruilwinkel.

De Ruilwinkel heeft een sterk sociale functie in de wijk. Veel bewoners komen er dagelijks voor een gesprekje en een kopje koffie. Het hebben van een sociaal netwerk is een belangrijke factor in het voorkomen van vraag naar (medische) zorg. De Ruilwinkel zorgt voor contact en de mogelijkheid van het bespreken van individuele problemen door de aanwezigheid van het maatschappelijk werk. Ook contacten met andere samenwerkingspartners in de buurt, maakt dat het een spilfunctie in de wijk heeft gekregen. De coördinatie door professionals is essentieel en wordt door de vrijwilligers als noodzakelijk ervaren. Vrijwilligers kunnen veel, maar willen graag kunnen terugvallen op professionals als dat nodig is. Met de veelheid aan bezoekers per dag, is het zeker nodig dat de vrijwilligers voldoende coaching en ondersteuning ontvangen. In 2014 dient een uitgebreide evaluatie te worden opgesteld en volgt een nieuwe aanvraag voor financiering richting de gemeente. Inmiddels is er ook gestart met een klussendienst in samenwerking met het Nijverheidscentrum van de gemeente Goes.

33

5. Migranten Beleidsdoelstelling: Het Ouder Informatie Punt (OIP) bevordert de integratie van migranten ouders door een toename van competenties en gedagsverandering te realiseren ten einde optimaal te kunnen participeren in de samenleving. Resultaten: De integratie van migranten is ook dit jaar bevorderd door het gezamenlijk organiseren van diverse activiteiten. Als belangrijksten kunnen genoemd worden: - taallessen, gemiddeld 40 vrouwen verdeeld over drie groepen; - individuele taallessen indien nodig; - gezonde levensstijl: lessen pilates; - knip- en naailessen; - themabijeenkomsten tijdens koffiemiddagen over opvoeding, integratie, cultuurverschillen etc.; - studiebijeenkomst over het Nederlands politiek stelsel met bezoek aan en medewerking van een lid van de 2e Kamer. De activiteiten en bijeenkomsten worden bezocht door vrouwen uit zeer uiteenlopende culturen, van Zuid Europees tot en met China en Afganistan. De vrouwen geven aan door de activiteiten meer zelfvertrouwen te hebben gekregen en weten zich beter staande te houden in een voor hen vreemde cultuur. Ook hun zelfstandigheid is toegenomen. Zo geeft een Chinese vrouw nu Chinese les aan Nederlandse kinderen, heeft een Egyptische vrouw zich aangemeld als kandidaat bij de gemeenteraadsverkiezingen en start een Somalische vrouw met een MBO opleiding. Het deelnemen aan activiteiten bevordert het sociale netwerk. Door uitwisseling met anderen, wordt de kijk op de Nederlandse samenleving gewijzigd en worden gevoelens van uitsluiting gerelativeerd. Dit voorkomt het ontstaan van problemen die vaak vertaald worden in somatische klachten en worden veelvuldige bezoeken aan huisarts of specialist overbodig.

34

6. Mantelzorgers Beleidsdoelstelling: Het steunpunt mantelzorg van SMWO biedt laagdrempelige informatie en advies en ondersteuning op emotioneel gebied. Zij organiseert middels de inzet van vrijwillig mantelzorgcoaches een aanbod ter versterking van de eigen regie van cursussen, respijtzorg of praktische dienstverlening door de inzet van een vrijwilliger, lotgenotencontact en bemiddelt indien nodig naar andere organisaties. Resultaten: Er is door de medewerker een nieuw plan opgezet aangaande mantelzorgondersteuning. De individuele vragen voor informatie en advies worden waar mogelijk direct beantwoord door het Informatiepunt (IP) van SMWO. De medewerker welzijn heeft zich geconcentreerd op een nieuwe manier van werken, waarbij uit is gegaan van de Welzijn Nieuwe Stijl gedachte. Dit betekent dat er vijf vrijwillig mantelzorgcoaches geworven zijn die met een zogenaamde menukaart een huisbezoek afleggen bij mantelzorgers die vragen hebben gesteld aan het IP of via een andere organisatie of gemeentelijk loket zijn aangemeld. De menukaart bestaat uit diverse mogelijkheden voor informatie, advies en ondersteuning, zowel op praktisch als emotioneel gebied. De bedoeling is dat de coaches hierbij met de mantelzorger zoeken naar de beste mogelijkheid voor de vraag die er is en inzetten op versterken van de eigen regie van de mantelzorger. De vijf coaches zijn intern opgeleid en hebben, naast ruim 100 kortdurende contacten, inmiddels 31 face to face gesprekken gevoerd met individuele mantelzorgers. Hierin zijn niet de contacten meegenomen met mantelzorgers tijdens de dag voor de mantelzorg en tijdens de bemensing van de informatiestand in de week van de chronisch zieken in het ADRZ. Ook op deze momenten zijn veel mantelzorgers voorzien van informatie en advies door de mantelzorgcoaches. De volgende stap zal het voeren van externe promotie zijn om bekendheid te geven aan deze manier van dienstverlening aan mantelzorgers. Tevens wordt er meegewerkt aan een pilot van de gemeente Goes voor het invoeren van een digitale manier van ondersteunen van mantelzorgers door middel van het zogenaamde mantelplan. In dit project snijdt het mes aan twee kanten. De mantelzorgcoaches zijn namelijk allen werkzoekend. Door het opdoen van ervaring en kennis in dit project, kunnen zij hun competenties vergroten en hun netwerk uitbreiden, zodat hun afstand tot de arbeidsmarkt verkleind wordt. Het project heeft aandacht gekregen in de pers door het aanbieden van de mantelzorgmenukaart aan de wethouder van de gemeente Goes. Dit heeft geleid tot veel nieuwe aanvragen voor een bezoek van een mantelzorgcoach. Dag voor de mantelzorg Ook dit jaar is er aandacht geweest aan de dag voor de mantelzorg. Mantelzorgers konden zich bij de gemeente opgeven voor het ontvangen van een bloemetje als blijk van waardering. Zo’n 175 mantelzorgers hebben bloemen ontvangen, welke uitgedeeld zijn door de mantelzorgcoaches. Tevens zijn er kaartjes uitgedeeld aan de mantelzorgers met informatie over de mogelijkheid van een gesprek met een mantelzorgcoach. Dit heeft geleid tot ruim 40 nieuwe contacten met mantelzorgers.

Signalen mantelzorgers: - Mantelzorgers kunnen moeizamer participeren in de samenleving door de druk van de vele zorgtaken. Hun sociaal netwerk is vaak zeer beperkt. - De vraagverlegenheid onder mantelzorgers is groot. Mantelzorg wordt als vanzelfsprekend ervaren, hoe zwaar ook. - Mantelzorgers geven nauwelijks grenzen aan, terwijl zij vaak wel zwaar belast zijn. Herkennen van signalen van overbelasting is dus een aandachtspunt.

35

7. Overige projecten 7.1. Beweegcoach Het project is voor de duur van twee jaar. Beleidsdoelstelling:  Drempels om (meer) te gaan bewegen verlagen bij mensen met een chronische aandoening als bv overgewicht, diabetes, reuma, hart- of longproblemen.  Opzetten van een doorverwijzingsstructuur die de stap van zorg naar sport/bewegen makkelijker maakt.  Sport- en beweegaanbod in gemeente Goes in kaart brengen en witte vlekken signaleren.  Gebruik van de beweegwijzer door burgers en professionals stimuleren. Resultaten: Dit project zal ook apart worden geëvalueerd en worden besproken met de gemeente Goes als opdrachtgever.  Er is gebouwd aan een netwerk van zorgen hulpverleners om doorverwijzingen naar de beweegcoach te laten ontstaan. Dit heeft regelmatig aandacht nodig. Naast het verstrekken van schriftelijke informatie, worden er ook bezoeken afgelegd bij organisaties en vanuit de aanwezige werkgroep wordt gezocht naar mogelijkheden om aansluiting op zorgverleners te bevorderen.  Binnen SMWO wordt er veel samengewerkt met het ouderenwerk. Van daaruit zijn er alleen al 15 doorverwijzingen geweest.  In 2013 hebben 36 cliënten informatie en advies ontvangen over meer bewegen en zijn 10 cliënten langdurig begeleid naar sportieve activiteiten of sportverenigingen. Verder heeft de beweegcoach de volgende activiteiten uitgevoerd: -

ondersteuning bij GALM fitheidstest; ondersteuning bij opening weegtoestellen Mirakel tijdens de Nationale Sportweek; op verzoek inbreng Taskforce 50+; voorlichting tijdens bijeenkomst praktijkondersteuners huisartsen (POH) in het ADRZ ziekenhuis te Goes; 20 deelnemers; netwerkbijeenkomst (gemeente, POH, huisartsen, GGD, SportZeeland, Ter Weel, Allevo ); 16 deelnemers; voorlichting over belang van bewegen tijdens diabetescursus Zorggroep de Bevelanden: 6 deelnemers; ondersteuning ‘Elke stap telt’ in Goes-West; kennismaken, contact leggen en onderhouden 1e-lijns aanbieders sporten bewegen: fysiopraktijken, sportscholen, POH-ers, GALMdocenten, longverpleegkundige, wandelgroep senioren; opzet 1e lijns doorverwijsstructuur; inventariseren sport-en beweegactiviteiten voor mensen met een beperking, chronische ziekte en aanbod senioren in gemeente Goes.

36

Bijlage 2: Resultaten maatschappelijk werk 1. Inleiding SMWO werkt vanaf 2011 aan het omvormen van de organisatie naar het wijkgericht- en oplossingsgericht werken. Het doel van deze omvorming is om in de directe omgeving van de burger, direct toegankelijk te zijn. Om te voorkomen dat deze aanwezigheid tot meer vraag leidt, maakt het maatschappelijk werk nadrukkelijk verbinding met het informele en collectieve steunsysteem in de buurt, dorp, wijk of kern. We helpen mensen zelf de regie te nemen en voorkomen hiermee duurdere zorg en werken aan collectieve oplossingen waar het kan en individuele oplossingen als het moet. SMWO streeft naar professionals die zelforganiserend, creatief en ondernemend hun werk uitvoeren, binnen de kaders die de contractafspraken met gemeenten bieden. Deze contractafspraken bieden de professional en de burger de ruimte om dat te doen wat nodig is, zonder onnodige bureaucratie. Om tijd vrij te maken heeft SMWO haar registratiedruk verlaagd. Sinds 2013 kan de medewerker de NAW-gegevens vast leggen, zonder casus, in het zogenaamde korte contact. Op dit moment wil SMWO geen verdere aanpassingen doen aan de huidige modulen. De kanteling waarin formele en informele zorg, het collectieve en het individuele aanbod samenkomt gaat nu zo snel dat de grenzen van het systeem, dat gericht is op individuele professionele ondersteuning, is bereikt. De professional van nu, doet minder voor en organiseert meer dat mensen zelf zaken oppakken. Voor mensen die het maatschappelijk werk niet uit zichzelf weten te vinden, onderneemt de werker steeds meer acties vanuit de lokale of bovenlokale netwerken zoals het CJG netwerk, wijkteam, ZAT en Het Steunpunt Huiselijk Geweld. De professionals houden de vinger aan de pols om nieuwe of grotere problemen te voorkomen. Waar het kan stimuleren zij wederkerigheid, zodat mensen die kwetsbaar zijn de steun krijgen die ze verdienen en waar mogelijk ook iets voor een ander kunnen betekenen. In de onderstaande rapportage nemen we u mee naar de feiten. We zullen deze illustreren met verhalen van uw burgers en voorbeelden uit de praktijk. En tot slot deze gegevens vertalen naar trends en signalen.

1.1. Welke mensen melden zich bij SMWO 1.1.1. Aantal aanmeldingen In 2013 hebben zich in totaal 1540 mensen gemeld bij het maatschappelijk werk. In onderstaande tabel is de uitsplitsing naar gemeenten gemaakt. De afname is een trend die al langer zichtbaar is. Dit kan worden verklaard door de afvang vanuit de lokale loketten, de ondersteuning vanuit de POH- GGZ bij huisartsen en de mensen met enkelvoudige psychosociale vragen die naar een psycholoog gaan. Het maatschappelijk werk spitst zich toe tot de vangnetfunctie die ze heeft voor die sociaal en materieel kwetsbare burger in de samenleving.

37

Aantal aanmeldingen GEMEENTE

AANTAL AANMELDINGEN

2012

2013

Borsele

202

198

Goes

725

635

Kapelle

84

74

Noord Beveland

92

87

239

230

53

50

1.395

1.274

283

265

2

1

285

266

1.680

1.540

Reimerswaal Buiten werkgebied/onbekend TOTAAL REGIO

BEVELANDEN

Schouwen-Duiveland Tholen (vanaf 2012 gestopt) TOTAAL REGIO

TOTAAL

NOORD ZEELAND

OOSTERSCHELDEREGIO

1.2. Type hulpvragers Het type burger dat bij het maatschappelijk werk aanklopt voor hulp wordt inzichtelijk door het in kaart brengen van een aantal kenmerken. Deze kenmerken samen geven een beeld over welke mensen gebruik maken van deze diensten. Onderstaande tabel geeft zicht op het samenlevingsverband van hulpvragers in aantallen. In Kapelle zijn het aantal eenoudergezinnen de grootste groep en in Reimerswaal juist de gezinnen, maar over het algemeen blijkt dat, net als vorig jaar, vooral gezinnen en alleenstaanden een beroep doen op het maatschappelijk werk. overzicht samenlevingsverband GEMEENTE / BORSELE

GOES

KAPELLE

SAMENLEVINGSVERBAND

Samenwonend paar met kinderen

NOORD BEVELAND

REIMERSWAAL

SCHOUWEN DUIVELAND

BUITEN WERKGEBIED

27,8%

20,9%

31,6%

24,2%

40,2%

26,8%

26,9%

18,1

17,7

26,5

13,7

16,8

22,8

19,2

31,8

39,4

23,9

37,1

23,4

27,3

23,1

10,8

9,6

8,5

16,9

8,5

13,3

11,5

Samengesteld gezin

2,2

0,4

0,9

0,0

0,6

0,2

0,0

Inwonend bij ouders/familie

4,7

5,3

1,7

4,8

4,3

4,0

15,4

Anders

0,4

0,8

2,6

0,8

0,9

0,9

3,8

Onbekend

3,6

3,0

2,6

0,8

2,0

3,5

0,0

Eenouderhuishouden Eenpersoonshuishouden (alleenstaande) Samenwonend paar zonder kinderen

Uit alleen deze tabel is de zelfredzaamheid nog niet voldoende vast te stellen. Hiervoor is in 2013 gestart met de implementatie van de zelfredzaamheidsmatrix bij de intake. Met dit instrument scoort de professional, bij de start van het traject, samen met de burger, zijn of haar mate van zelfredzaamheid om de ondersteuningsbehoefte in kaart te brengen en de mate van inzet te kunnen bepalen. Zodra dit instrument volledig is geïmplementeerd zal meer duidelijkheid gegeven kunnen worden over de mate van zelfredzaamheid en over de effecten van de ondersteuning. Aan het einde van het traject worden dezelfde domeinen van de matrix opnieuw gescoord en kan de effectiviteit worden gemeten.

38

1.2.1. Bron van inkomsten De volgende tabel geeft inzage in de bron van inkomsten. Wat opvalt aan deze tabel is dat de meeste mensen die zich bij SMWO melden inkomen uit loondienst ontvangen. Ook de mensen die die een WWB en AOW uitkering ontvangen zijn sterk vertegenwoordigd. Mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering of WW uitkering zien we minder. Het percentage onbekend is nog te hoog. De oplossing hiervoor vereist een technische aanpassing. Op dit moment doet geen verdere aanpassingen aan het huidige systeem. overzicht bron van inkomsten (in procenten) GEMEENTE / BRON VAN INKOMSTEN

BORSELE

Inkomsten uit loondienst Sociale voorzieningen (o.a. WWB) Leeft van inkomen van ander AOW/ANW Arbeidsongeschiktheidsuit -kering WW/toeslagenwet/ wachtgeld Zonder inkomen Overig Onbekend

GOES

KAPELLE

NOORD BEVELAND

REIMERSWAAL

BUITEN

SCHOUWEN DUIVELAND

WERKGEBIED

30,7%

28,4%

36,8%

39,5%

38,5%

28,7%

38,5%

8,3

19,2

15,4

12,9

8,8

11,2

15,4

6,9

6,0

11,1

7,3

8,0

11,1

8,9

9,0

9,1

5,1

8,1

4,6

7,0

0,0

5,1

5,1

4,3

6,5

5,1

7,0

3,8

6,5

5,3

1,7

4,8

5,7

4,4

3,8

6,5

5,7

4,3

5,6

5,7

5,8

7,7

0,4

1,2

0,0

0,0

1,1

0,7

0,0

15,2

10,6

11,1

9,7

11,7

15,4

15,4

1.2.2. Leeftijdsopbouw cliëntenbestand Van oudsher is de middengroep goed vertegenwoordigd. De groep tussen de 20 tot 50 jaar is het grootst. Het aantal ouderen is niet verder gestegen, wat de afgelopen jaren wel een trend was. overzicht leeftijdsopbouw (in procenten) GEMEENTE

BORSELE

GOES

KAPELLE

NOORD BEVELAND

REIMERSWAAL

SCHOUWEN DUIVELAND

/

BUITEN WERKGEBIED

LEEFTIJD

0-19

11,2%

7,1%

13,7%

7,2%

7,9%

12,1%

3,8%

20-49

53

48,6

57,2

60,5

67,9

53,9

76,9

50-64

24,2

21,5

14,5

25

16

25,4

11,5

65+

11,2

14,1

14,5

7,3

8,0

8,6

7,7

1.2.3. Problematieken Onderstaande tabel geeft een overzicht van problematieken waarvoor mensen zich in 2013 meldden bij het maatschappelijk werk. De problematieken zijn per gemeente uitgesplitst en in procenten weergegeven. De vragen waarmee mensen zich melden zijn nog steeds een combinatie van psycho-sociale problematiek in combinatie met praktische zaken als inkomen, besteding en schulden problematiek. We zien een stijging van psycho-sociale problematiek en relationele problematiek. Hieronder valt ook het huiselijk geweld dat we zien toenemen. Daarnaast neemt de spanning in de samenleving toe, en stress en spanningsklachten, waardoor mensen het overzicht kwijtraken en hun praktische leven niet meer kunnen organiseren. Maatschappelijk werk handelt systeemgericht en integraal aan de problematieken die spelen.

39

Tabel: Problematieken (in procenten) GEMEENTE / SOORT BORSELE

GOES

KAPELLE

PROBLEMATIEK

NOORD

REIMERSWAAL

BEVELAND

SCHOUWEN

BUITEN

DUIVELAND

WERKGEBIED

Materieel sociale problematiek Scholing en opleiding

1,0%

1,1%

0,0%

0,0%

2,2%

0,4%

0,0%

Maatschappelijke organisaties

4,1

4,1

4,3

0,0

2,2

3,3

0,0

Arbeid

1,0

2,0

1,4

2,3

4,3

2,8

0,0

Huisvesting

1,0

3,7

1,4

5,7

3,5

5,7

0,0

45,6

48,9

42,0

31,8

35,5

24,4

20,0

Inkomen/besteding/schulden Juridische zaken

2,1

6,4

0,0

0,0

1,3

0,8

0,0

54,9

66,2

49,3

39,8

49,9

37,4

20,0

Gezondheid en verslaving

3,6

3,3

0,0

1,1

4,3

6,1

6,7

Echtscheiding

3,1

2,4

7,2

2,3

3,0

2,4

13,3

Psychosociale problemen

6,2

6,1

4,3

13,5

6,9

10,2

6,7

Identiteit

1,6

0,7

1,4

3,4

0,4

2,4

0,0

Eenzaamheid

0,5

1,5

1,4

1,1

0,9

2,4

0,0

Verwerking

1,6

3,3

5,8

2,3

4,3

4,5

6,7

16,6

17,2

20,3

23,8

19,9

28,0

33,3

Partnerrelatie

7,8

4,4

14,5

11,4

10,7

9,3

13,3

Familierelatie

7,8

4,4

5,8

8,0

6,5

6,5

6,7

Opvoeding

5,2

2,0

7,2

8,0

6,1

7,3

0,0

Buurtrelatie

2,6

0,3

1,4

0,0

0,0

1,2

0,0

23,3

11,0

29,0

27,3

23,3

24,4

20,0

Cultuurverschillen

1,0

0,0

0,0

0,0

0,4

0,0

0,0

Geweld en misbruik

4,1

5,0

1,4

9,1

7,4

10,2

26,7

Totaal Psychosociale problematiek

Totaal Relationele problematiek

Totaal

Overige problematieken

Overig

0,0

0,5

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

Totaal

5,2

5,6

1,4

9,1

7,8

10,2

26,7

1.3. Aantal intakes In een aantal gevallen zal een aanmeldgesprek voldoende zijn voor burgers om weer zelfstandig verder te kunnen. Een groot aantal burgers kan en doet dat ook. Om onnodige registratie te vermijden is het mogelijk om in het zogenaamde ‘korte contact’ wel de NAW gegevens vast te leggen. Doen mensen meerdere malen achter elkaar een beroep op het maatschappelijk werk dan wordt dit inzichtelijk. Iemand die drie keer belt met een schijnbaar klein probleem rondom een afbetalingsregeling, valt hierdoor op, zodat de maatschappelijk werker kan doorvragen en onderliggende problematiek sneller en preventiever kan opsporen. Bij crisis en als de vraag bij de aanmelding duidelijk en kortdurend is, wordt de intakefase overgeslagen en start de maatschappelijk werker direct. De burger bij wie nog niet duidelijk is wat de vraag is, wordt een eerste gesprek aangeboden waarin de vraag wordt verhelderd. Deze gesprekken vinden bij voorkeur plaats in de eigen gemeente bij de maatschappelijk werker die ook werkzaam is voor het zogenaamde wijkteam, dorpenteam, CJG-netwerk of hometeam (elke gemeente organiseert op dit moment een variant die het beste bij de lokale situatie aansluit).

40

Tabel: aantal intakes GEMEENTE

AANTAL INTAKES

2012

2013

Borsele Goes Kapelle Noord Beveland Reimerswaal Buiten werkgebied/ onbekend TOTAAL REGIO BEVELANDEN

98 328 54 64 144 33 721

134 351 50 72 150 34 791

Schouwen Duiveland Tholen (vanaf 2012 gestopt) TOTAAL REGIO NOORD ZEELAND

238 1 239

250 0 250

960

1041

TOTAAL

OOSTERSCHELDEREGIO

In vergelijking met 2012 is het aantal mensen dat zich meldde bij SMWO wederom afgenomen, maar is het aantal intakes toegenomen. Dit sluit aan bij de druk die SMWO signaleert in de samenleving en de complexiteit die SMWO al enige jaren ziet toenemen. Alle enkelvoudige problematiek wordt direct opgepakt door een professional of een vrijwilliger. Bij meer complexe problematiek krijgt de cliënt een gesprek om de vraag te verhelderen en de ondersteuningsbehoefte vast te stellen. De overgang van aanmelding naar start hulpverlening markeert de maatschappelijk werker door een datum in te vullen bij het veld ‘start hulpverlening’. Uit onderzoek blijkt dat de burger al direct in de eerste gesprekken een flinke mate van probleemverlichting ervaart. Dit maakt dat de burger weer meer zelf kan en zelf oppakt. Als de burger voortijdig stopt, terwijl de zorg om bijvoorbeeld de kinderen, ernstige schulden of dreigende psychiatrie groot zijn, zal de maatschappelijk werker dit signaal delen door middel van de verwijsindex, door contact te zoeken met huisarts en/of jeugdarts of door zelf mensen outreachend te benaderen.

1.4. Start hulpverlening Het aantal mensen uit Noord Beveland en Reimerswaal waar hulp aan werd verleend, neemt toe. In alle andere gemeenten nemen de aantallen iets af. Meer mensen krijgen een intake maar die leiden niet tot een hulpverleningstraject. Soms wil een cliënt niet verder als blijkt dat weten regelgeving belemmerend werkt op de persoonlijke omstandigheden en dit niet te veranderen is. Een aantal cliënten kan na dat inzicht weer zelf verder en heeft geen verdere ondersteuningsvraag. Een maatschappelijk werker zal, indien nodig een casus op- of afschalen. Meer en meer werken we vanuit netwerken zodat samenwerking, doorverwijzing en op- of afschalen sneller zou moeten kunnen gebeuren. Het is nog te vroeg om dit een trend te noemen, maar wel interessant om te volgen. Wij zien een groot aantal tweedelijns organisaties zich op dit moment profileren en bewegen op de eerste lijn. Aanwezigheid zonder duidelijke richtlijn vergroot over het algemeen de vraag. Als na de decentralisatie alle gegevens bekend zijn bij gemeenten, wordt het interessant om te zien dat door die aanwezigheid minder of juist meer is opgeschaald. Het aantal casussen dat in 2013 is gestart met hulpverlening vindt u in de volgende tabel.

41

Tabel: aantal start hulpverlening GEMEENTE

AANTAL START HULPVERLENING

2012

2013

Borsele

183

172

Goes

638

532

Kapelle

73

57

Noord Beveland

70

77

189

193

35

34

1.118

975

226

207

Reimerswaal Buiten werkgebied/ onbekend TOTAAL REGIO

BEVELANDEN

Schouwen Duiveland Tholen TOTAAL REGIO

TOTAAL

1

0

227

207

1.415

1.272

NOORD ZEELAND

OOSTERSCHELDEREGIO

1.5. Afgesloten casussen In 2013 zijn er minder casussen afgesloten dan het jaar daarvoor. Gedeeltelijk is dit te verklaren uit het verminderen van het aantal aanmeldingen en start hulpverlening. Steeds vaker wordt gekozen voor kortdurende hulp, waar geen individuele dossiers van worden aangemaakt. Het aantal afgesloten casussen neemt hierdoor af. Onderstaande tabel geeft een overzicht van alle afgesloten casussen. Tabel: afgesloten casussen AANTAL AFGESLOTEN CASUSSEN GEMEENTE

2012

2013

Borsele

216

206

Goes

731

651

89

74

Kapelle Noord Beveland Reimerswaal Buiten werkgebied/onbekend TOTAAL REGIO BEVELANDEN Schouwen Duiveland Tholen TOTAAL REGIO NOORD ZEELAND TOTAAL OOSTERSCHELDEREGIO

89

79

230

236

50

60

1.405

1.306

254

278

7

0

261

278

1.666

1.584

1.6. Aantal unieke cliënten in 2013 Elk jaar laat SMWO zien hoeveel mensen nu daadwerkelijk bij SMWO bekend zijn. Het aantal casussen zegt niets over hoe groot een gezinssysteem is. Hiervoor moet de professional per gezinslid een zogenaamd cliëntdossier aanmaken. Voor een gezin met drie kinderen moet een professional 5 cliëntdossiers aanmaken. Omdat SMWO snel en direct toegankelijk is en mensen soms met een korte vraag al weer verder kunnen, hebben we het veld ‘kort contact’ een meer prominente rol gegeven. In dat veld is een cliëntdossier niet verplicht. Het kan zijn dat dit ertoe heeft geleid dat het aantal vragen niet, maar het aantal unieke cliëntdossiers wel is verminderd. De professional heeft minder te registeren. Alleen als de professional verwacht 42

dat er meer aan de hand is en de cliënt nog terug kan komen maakt deze een cliëntdossier aan, zodat het eerdere bezoek is terug te vinden. Tabel: aantal unieke cliënten GEMEENTE

AANTAL UNIEKE KLANTEN

Borsele

2011 195

2012 203

2013 186

652

658

592

Kapelle

79

88

73

Noord Beveland

57

80

76

189

222

221

41

49

59

1.213

1.300

1.131

Schouwen Duiveland

306

241

274

Tholen

222

7

528

248

274

1.741

1.548

1.405

Goes

Reimerswaal Buiten werkgebied/ onbekend TOTAAL REGIO

TOTAAL REGIO

TOTAAL

BEVELANDEN

NOORD ZEELAND

OOSTERSCHELDEREGIO

1.7. Korte contacten De meeste burgers die een vraag hebben nemen telefonisch en steeds meer per mail contact op met SMWO. Deze vragen komen centraal binnen bij het Infopunt SMWO (IP). Infopunt SMWO is het centrale aanmeldpunt en wordt bemand door high professionals met een brede expertise op het gebied van welzijn, sociaal juridische dienstverlening en maatschappelijk werk. Een zeer deskundige, generalistische specialist kan de vraag snel en adequaat inschatten en analyseren. Telefonisch en per mail bedient Infopunt de hele Oosterschelderegio. Het IP heeft ook een inloopfunctie. Iedere burger van gemeenten uit de Oosterschelderegio zijn hier welkom met hun vraag. Het blijkt dat veel mensen met dit advies verder kunnen of daardoor sneller op de juiste plek komen dan voorheen en minder ‘van het kastje naar de muur’ worden gestuurd. Hiervoor is het veld ‘kort contact’ in 2013 in het registratiesysteem uitgebreid en wordt inzichtelijk gemaakt over welk onderwerp mensen een vraag hebben, in welke wijk, dorp of kern ze wonen, of de vraag is afgehandeld, dit een signaal is waaruit een trend benoemd kan worden en naar wie wordt doorverwezen of niet. Gemiddeld duurt een kort contact niet langer dan 20 minuten. Het aantal korte contacten op de Bevelanden is toegenomen, het aantal korte contacten op Schouwen-Duivenland is afgenomen. Dit veld is halverwege 2013 in het systeem aangepast. Dit kan betekenen dat medewerkers dit veld nog onvoldoende gebruiken. De implementatiefase is namelijk nog niet afgerond. Het is interessant om te bespreken of hieruit in de toekomst gegevens komen die gemeenten denken te kunnen gebruiken. De formulierenbrigade is onderdeel van het IP en gehuisvest in Goes. Deze brigade wordt bemenst door een tweetal vrijwilligers, welke begeleiding ontvangen van een sociaal raadsvrouw. Indien gewenst is deze brigade ook lokaal in te zetten. Zeer kwetsbare burgers worden door de vrijwilligers geholpen bij het invullen van de aangifte inkomstenbelasting en bij het aanvragen van de kwijtscheldingen. Dit verklaart het hoge aantal korte contacten die te maken hebben met financiën. De aantallen onbekend zijn relatief hoog. Dit komt, omdat het vaak om een eenmalig (telefoon)gesprek gaat. Als de vraag is afgehandeld en er is geen reden om een cliëntdossier aan te maken, is ook niet bekend vanuit welke gemeente de burger contact heeft gezocht.

43

Tabel: korte contacten Gemeente

Borsele

Goes

Kapelle

Noord Beveland

Reimerswaal

Onbekend/

Schouwen Duiveland

Buiten werkgebied

AANTAL KORTE CONTACTEN/ PROBLEMATIEK

Voorzieningen

7

92

16

4

9

8

14

23

129

9

6

25

8

47

Psychosociaal

5

33

3

9

8

9

Vrijwilligerswerk

1

9

Financiën

Leefomgeving

1

17

4

2

2

4

6

Relationele problematiek

2

14

1

2

4

5

3

Sociaal materiële problematiek

2

17

1

3

2

4

4

1

1

4

3

Sport Vrije tijd

18 2

Onderwijs Zorg Overig Totaal

31

1

16 1

16

1 2

1

2

1

33

5

1

4

2

20

44

425

39

22

61

43

106

1.8. Doorlopende casussen In 2013 is er een start gemaakt met het realiseren van een efficiënte doorstroom van casussen. Hierdoor is het aantal doorlopende casussen afgenomen ten opzichte van het vorige jaar. De dienstverlening van het maatschappelijk werk is vrij toegankelijk, de burger die gebruik van ons maakt is niet goed georganiseerd. Het aantal afspraken dat niet wordt nagekomen ligt hoog. Als mensen niet verschijnen op een afspraak, wordt hier direct actie op ondernomen. Indien nodig wordt de casus afgesloten. Dat gebeurt als blijkt dat mensen niet verder willen met de hulp of niet meer bereikbaar blijken te zijn. Afsluiten gebeurt niet als er zorgen zijn over de situatie. Dan zal er een andere weg gezocht worden om mensen toch te motiveren ondersteuning te aanvaarden. In onderstaande tabel is zichtbaar hoeveel casussen zijn gestart in 2013 en nog steeds onderdeel uitmaken van de caseload van medewerkers op 31 december 2013. Dit overzicht geeft een overzicht van de zogenaamde werkvoorraad en dus de instroom van 2014.

44

Tabel: doorlopende casussen GEMEENTE

TOTAAL

Borsele Goes Kapelle Noord Beveland Reimerswaal Buiten werkgebied/ onbekend TOTAAL REGIO

BEVELANDEN

Schouwen Duiveland

77

TOTAAL 2013 54

287

188

40

29

35

41

119

82

23

17

581

370

178

122

1

Tholen TOTAAL REGIO

TOTAAL

2012

NOORD ZEELAND

OOSTERSCHELDEREGIO

179

122

760

533

1.9. Overzicht korte en lange trajecten De trend in de afname van de langdurende hulpverlening zet zich voort. Vanaf 2010 is SMWO haar medewerkers intensief gaan scholen in kortdurende oplossingsgerichte methoden. Dit lijkt zijn vruchten af te werpen. SMWO kantelt dit jaar verder door de registratiedruk te verminderen waardoor er wel eenmalig maximaal een uur ondersteuning is maar hier geen casus voor wordt aangemaakt. Als je de korte contacten en de korte trajecten optelt, handelen we 1836 vragen kortdurend af tegenover 442 vragen die een langdurende benadering nodig hebben. Gemiddeld (kort en langedurende trajecten) besteed een professional 11,5 uur aan een casus. Tabel: korte en lange trajecten GEMEENTE

KORTDURENDE HULPVERLENING

LANGDURENDE HULPVERLENING

TERUGKOM

2012

2013

2012

2013

2012

2013

148

140

72

48

3

3

16

7

13

8

0

0

655

568

205

161

12

7

Kapelle

55

48

35

16

1

0

Noord Beveland

56

47

33

36

0

0

Borsele Buiten werkgebied Goes

Onbekend (geen wijk) Reimerswaal Schouwen Duiveland Tholen EINDTOTAAL

12

18

8

8

0

0

151

141

96

74

2

2

96

127

133

91

2

0

2

0

0

0

0

0

1135

1096

595

442

20

12

45

2. Prestatie indicatoren Met het Samenwerkingsverband Welzijnszorg Oosterschelderegio (SWVO) zijn in 2012 resultaatafspraken gemaakt voor 2013. Gezamenlijk is besloten welke indicatoren aan kunnen tonen of de afgesproken resultaten ook gehaald zijn. Hieronder volgt een overzicht van deze resultaten, waarbij bepaald is dat waakvlamcontacten, het aantal familienetwerkberaden, succesvolle afsluitingen en cliëntprofielen de meest bepalende indicatoren hiervoor zijn.

2.1. Waakvlamcontacten Het aantal waakvlamkontakten is wederom stabiel gebleven. Met deze dienst worden de meest kwetsbare mensen ondersteund die zonder deze ‘vinger aan de pols’ weer ernstig in de problemen zouden komen. Waar mogelijk wordt deze dienst geleverd door een vrijwilliger die, indien nodig, terug kan vallen op de professional. Hiervoor werkt SMWO samen met zowel het Steunpunt Mantelzorg en Vrijwilligerswerk, als met de lokale steunpunten uit de andere gemeenten. In 2013 is deze dienst 34x ingezet.

2.2. Familienetwerkberaden In het basispakket van het AMW is de methode ‘familienetwerkberaad’ een specifieke dienst die kan worden ingezet. SMWO heeft zes facilitators in dienst die hier speciaal voor opgeleid zijn. Een facilitator is te omschrijven als een gespreksleider van een (familienetwerk)beraad waarbij een familie zelf een plan maakt om een veilige omgeving voor het kind te organiseren. Redenen voor de inzet van een beraad kunnen bijvoorbeeld zijn: huiselijk geweld, gezondheid en opvoedingsproblemen. De resultaten zijn positief en SMWO hecht groot belang aan deze vorm van faciliteren van burgers met problemen. Mede om deze reden is SMWO op zoek naar mogelijkheden om deze manier van werken, waarin de regie en dus de verantwoordelijkheid wordt teruggeven aan het gezin en/of de cliënt, breder uit te zetten binnen het welzijnswerk. Te denken valt aan beraden in de wijk en/of buurt. In het kader van deze ontwikkelingen is het team van facilitators multi-disciplinair. Tevens is gestart met het scholen van medewerkers van SMWO in het invulling geven aan de rol van inbrenger tijdens een beraad. Alle vragen en aanmeldingen rondom de familienetwerkberaden zijn vanaf januari 2013 via het IP in behandeling genomen. In de registratie van 2013 blijkt 41 keer de dienst familienetwerkberaad in te zijn gezet. De inzet van een familienetwerkberaad (met een gemiddelde van 3 bijeenkomsten) wordt gefaciliteerd bij verschillende problematieken. In 2013 zijn er 21 familienetwerkberaden uitgezet en deze krijgen in 2014 een vervolg. In 20 andere gevallen is het traject familienetwerkberaad in 2013 afgesloten. Wanneer specifiek gekeken wordt naar de hoofdproblematiek bij een familienetwerkberaad is de onderstaande verdeling te maken: Tabel: problematiek bij inzet familienetwerkberaad Soort probleem Aantal Huiselijk geweld Opvoeding Familierelatie Financiën/schulden

19 9 2 2

Gezondheid/psychosociaal

2

Partnerrelatie School/opleiding

2 1

Echtscheiding Cultuurverschillen Buurtrelatie Maatschappelijke organisaties

1 1 1 1

46

2.3. Succesvolle afsluitingen In totaal zijn er 1291 trajecten succesvol verbeterd. Wat betekent dat de cliënt weer zelf met of zonder ondersteuning vanuit het netwerk verder kan. De flinke terugloop in 2013 kan worden verklaard omdat SMWO in 2013 is gestopt met het verzorgen van de aangifte inkomstenbelasting voor mensen met een laag inkomen. Deze dienst wordt sinds 2013 gratis door de belastingdienst zelf uitgevoerd en was reden om hier direct mee te stoppen. SMWO levert deze dienst alleen nog, met de inzet van een vrijwilliger, voor de zeer kwetsbare mensen die anders geen aangifte zouden doen en daardoor verder in de problemen zouden komen. In 2013 is 263x voortijdig gestopt op initiatief van de cliënt/hulpverlener. De hulpverlener kiest voor deze optie in de volgende situaties: - Als een cliënt is overleden/verhuisd. - Als cliënt niet komt opdagen en niet meer is te bereiken. - Als cliënt zelf aangeeft geen hulpverlening meer nodig te hebben terwijl het probleem eigenlijk nog niet opgelost is. - Als cliënt bepaald (agressief, crimineel) gedrag vertoont waardoor verdere hulpverlening niet wenselijk is maar probleem dus nog wel bestaat. - Als de cliënt niet verwezen wil worden en verder gaan geen zin heeft. Het blijkt dat in de meeste gevallen de cliënt, eerder dan is afgesproken aangeeft zelf verder te willen, terwijl sec het probleem nog niet is opgelost. Professionals zijn van oudsher zeer doelgericht, hiertoe zijn ze ook gestimuleerd door het opstellen van smart geformuleerde hulpverleningsplannen. De vraag is of dit nog wel aansluit bij de huidige kanteling, waar het niet meer gaat om welk doel er bereikt dient te worden vanuit de visie van de hulpverlener, maar eerder samen met de cliënt bepaald wordt wanneer de hulp voldoende is om weer zelf verder te kunnen. Door de implementatie van de zelfredzaamheidsmatrix wordt dit ‘oude’ denken doorbroken, wat zal bijdragen aan een beter beeld over de tevredenheid van de cliënten en de effectiviteit van de ontvangen hulp. Daarnaast zien we mensen die zich bij ons melden, omdat een regeling is afgewezen of toegang tot dienstverlening is geweigerd en men het daar niet mee eens was. In de vraagverheldering blijkt dan vaak dat dit terecht is en de cliënt ontdekt dat ook SMWO niet kan zorgen voor meer geld of een andere regelgeving. Dit is de grootste reden waarom of de cliënt of de hulpverlener zelf besluit het contact te stoppen. Het afgelopen jaar is hier een duidelijke toename in te signaleren. Als de cliënt of de werker voortijdig stopt, dan is vastgesteld dat dit mensen zijn die niet vallen in de categorie kwetsbaar en/of zorgmijdend en er geen kinderen bij zijn betrokken. Op het monitoren van zaken heeft SMWO stevig ingezet zodat de maatschappelijk werker achter die zaken aan gaat waarbij de zelfredzaamheid ernstig in het geding is of waarbij kinderen mogelijk in de knel dreigen te komen. Zaken blijven dus niet langer dan nodig open staan. Het aantal keren dat afspraken niet zijn nagekomen of dat er sprake is van agressie bij de cliënt is flink verminderd. Van 21x in 2012 naar 2x in 2013. De ervaren werkdruk door dwingend en manipulerend gedrag is wel toegenomen. Ook het niet meer verschijnen zonder reden is afgenomen. Indien iemand niet meer verschijnt op een afspraak, wordt deze direct gebeld. In dit gesprek bespreekt de maatschappelijk werker de reden van het niet meer verschijnen en sluit vervolgens de casus af.

47

Tabel: succesvolle afsluitingen GEMEENTE

HULPVERLENING AFGEROND

2012

2013

190

163

22

15

758

550

Kapelle

76

59

Noord Beveland

74

60

Onbekend (geen wijk)

17

23

Reimerswaal

196

194

Schouwen Duiveland

184

227

Borsele Buiten werkgebied Goes

Tholen EINDTOTAAL

2 1519

1291

2.4. De zelfredzaamheidsmatrix SMWO zoekt naar manieren om het effect inzichtelijk en meer meetbaar te maken. Halverwege 2013 heeft SMWO de zelfredzaamheidsmatrix geïntroduceerd. De effectmeting zoals die voorheen werd gedaan en opgenomen is in de jaarrapportage 2012, is te beperkt gebleken. Landelijk wordt zowel door gemeenten als de organisaties van maatschappelijk werk gewerkt met de zelfredzaamheidsmatrix. Hier scoren medewerker en cliënt de mate van zelfredzaamheid op de verschillende domeinen. Dit doen medewerker en cliënt bij het begin en bij het eind van de hulpverlening. Sinds dit jaar is de testversie van het instrument operationeel. Per 1 mei 2014 wil SMWO deze matrix volledig geïmplementeerd hebben. Bij de halfjaarrapportage van 2014 zullen de eerste resultaten gepresenteerd kunnen worden. Op de volgende domeinen wordt bij de start en bij de afsluiting gescoord. Leefgebied Dagbesteding/werk/hobby’s Huisvesting/woonomgeving/woonvaardigheden Inkomen/financiën/bestedingspatroon/schulden Lichamelijke en/of geestelijke (psychiatrische) zorg/medicatie Psychosociaal functioneren/sociale vaardigheden/sociaal netwerk Verslaving/alcohol/drugs/gokken Zingeving/motivatie

2.5. Cliëntprofielen In de contractafspraken is een onderdeel cliëntprofielen opgenomen. In het dienstenboek AMW, zoals door SMWO opgesteld, worden vier cliëntprofielen genoemd. Het gaat hier om: a) Cliëntprofiel 1: één persoon, één probleem; b) Cliëntprofiel 2: één persoon, meerdere problemen; c) Cliëntprofiel 3: meerdere personen, één probleem; d) Cliëntprofiel 4: meerdere personen, meerdere problemen. Het volgende overzicht geeft aan hoe vaak de diverse cliëntprofielen in 2013 een beroep hebben gedaan op hulp- en dienstverlening van SMWO:

48

Tabel: cliëntprofielen CLIËNTPROFIEL ÉÉN

MEERDERE

PROBLEEM

PROBLEMEN

profiel 1 Eén persoon

profiel 2

2012

2013

2012

2013

515

247

122

497

profiel 3

profiel 4

2012

2013

2012

2013

Ouder(s) en kind(eren)

597

246

248

762

(Echt)paar

138

83

29

167

Broer(s) en zuster(s)

29

75

Pleegouder(s) en kind(eren) Stiefouder(s) en kind(eren)

3

2

Overig

58

6

27

21

Onbekend

67

20

3

21

1.378

633

429

1.550

EINDTOTAAL

7

De maatschappelijk werkers geven al langere tijd aan, dat de problematiek steeds complexer wordt. Uit deze tabel blijkt dat dit klopt. Bij zowel de éénpersoons- als meerpersoonshuishoudens neemt de enkelvoudige problematiek af en de meervoudige problematiek toe. Dat sluit ook aan bij de missie en visie van SMWO dat mensen die dit kunnen (enkelvoudige problemen), geholpen worden hun eigen netwerk in te zetten. Voor wie dat niet mogelijk is, is de ondersteuning van SMWO beschikbaar.

2.6. Verwijzingen Hieronder volgt een overzicht van de manier waarop mensen bij het maatschappelijk werk terecht zijn gekomen. De huisarts is net als vorig jaar weer de belangrijkste verwijzer. De verwijzingen vanuit het ZAT en vanuit het Steunpunt Huiselijk Geweld nemen toe. Alle verwijzingen vanuit het CJG nemen licht toe. In Goes en Noord Beveland meer dan bij de andere CJG’s. Kapelle blijft gelijk. De meeste mensen melden zich nog steeds zelf aan bij SMWO. Deze meldingen komen centraal binnen bij Infopunt SMWO die de vragen, als ze niet direct zijn af te handelen, lokaal uitzet bij de desbetreffende werker van dat gebied. Zo worden de vragen die centraal bij SMWO binnenkomen, door de maatschappelijk werker die namens SMWO deelneemt aan de gemeentelijke netwerken, opgepakt. Tabel: verwijzers Verwezen door

Aantal

Steunpunt huiselijk geweld CJG Borsele CJG Goes/Noord Beveland CJG Kapelle CJG Reimerswaal CJG Schouwen Duiveland Huisarts JIT Persoonlijk netwerk cliënt Ambulante GGZ Gemeente sociale dienst Via diverse ZAT overleggen Jeugdhulpverlening Overige onderwijsinstellingen Overige gemeentelijke instanties/ WMO loket Thuiszorg Politie Woningbouwverenigingen Cliënt meldt zichzelf

49 7 23 2 10 11 124 0 16 20 30 54 13 8 11 7 39 13 1.000

49

3. Urenverantwoording AMW 2013 Regio de Bevelanden

Aantal cliëntgebonden uren

Provinciale 24-uurs dienst AMW langdurige hulp Informatiepunt (kortdurende hulp) Familienetwerkberaad CJG ZAT Totaal Totaal ingekochte uren/ begrote uren Meer geleverd

Regio Schouwen-Duiveland

304,3 14.613,9 5.562,8 413,7 148,3 288,5 21.331,5 20.702 629,5

Aantal cliëntgebonden uren

Provinciale 24-uurs dienst AMW langdurige hulp Informatiepunt (kortdurende hulp) Familienetwerkberaad CJG ZAT JIT Totaal Totaal ingekochte uren/ begrote uren Meer geleverd

101,5 4.721,6 745,3 131,2 100,5 111 62 5.973,1 5.538 435,1

In zowel regio de Bevelanden als regio Schouwen-Duiveland zijn er meer cliëntgebonden uren gemaakt dan is afgesproken. Totaal is er een overproductie van bijna 1100 uur waar geen budget tegenover staat. Aangezien dit al een aantal jaar het geval is, zal met de partners besproken moeten worden wat de gevolgen zijn van deze overschrijding. In 2014 zullen leidinggevenden per kwartaal gaan bewaken hoe de inzet van de uren verloopt en zal tijdig met de opdrachtgevers besproken moeten worden welke acties ondernomen kunnen worden als budgetten overschreden dreigen te gaan worden.

50

Bijlage 3: Resultaat Woon(her)kansen 1.Inleiding Bij de start van het project in 2004 is een aantal doelen gesteld en zijn afspraken gemaakt met de woningcorporaties over onder andere de manier van inzet van de hulp, criteria voor aanmeldingen en de wijze van financieren. De preventieve werking, die uitgaat van de woon(her)kansen methode, voorziet nog steeds in een behoefte. Organisaties en individuen zijn zich meer bewust van de problematiek en hebben maatregelen genomen ter voorkoming van huisuitzetting of hebben als huurder sneller gemeld dat er problemen aan het ontstaan waren. Sinds januari 2013 is gewerkt met nieuwe afspraken met betrekking tot de financiering. Dit heeft zich vertaald in specifieke afspraken over het minimaal aantal en maximaal aantal in te kopen hulpverleningstrajecten. Deze afspraken zijn toereikend geweest en hebben, tot tevredenheid van alle samenwerkingspartners, geleid tot een voortzetting van deze afspraken voor de inzet van woon(her)kansen voor 2014.

1.1. Aanmeldingen Tabel: aantal aanmeldingen Laatste en Nieuwe Kans cliënten WHP (in absoluten) Laatste Kans Hulp Nieuwe Kans Hulp 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Borsele

4

1

4

4

2

1

Goes

6

2

3

25

29

18

Kapelle

0

0

1

0

0

0

Noord-Beveland

1

0

0

1

0

1

0

3

0

0

1

0

12

8

3

2

1

3

0

0

0

14

11

32

34

23

Reimerswaal Schouwen-Duiveland Tholen

1

Totaal

24

In 2013 is er voor het eerst gewerkt met de nieuwe financieringsafspraken. Deze hebben zich vertaald in een inkoop van 12 trajecten voor de zogenaamde Laatste Kans cliënten (mensen die met huisuitzetting worden bedreigd). Zoals u kunt zien in bovenstaande tabel hebben de gezamenlijke partners hier ook daadwerkelijk gebruik van gemaakt. Van de 11 zaken die zijn aangemeld is in 10 gevallen voorkomen dat cliënten dakloos zijn geworden. Eén cliënt heeft, in overleg met de betrokken woningcorporatie en maatschappelijk werker de woning vrijwillig verlaten. Vooral de woningcorporaties (soms in overleg met de betreffende gemeente) maken een afweging mensen wel of niet deze laatste kans te geven. Indien de cliënt niet aan de criteria van woon(her)kansen voldoet wordt uiteraard verwezen naar de reguliere hulpverlening van SMWO. Door investering van de medewerkers op samenwerking met betrokken partijen weten zowel corporaties als andere samenwerkingspartners (denk aan een CJG en/of een WMO-loket) steeds eerder en beter de weg naar de reguliere (schuld)hulpverlening te vinden, waardoor ingrijpen achterwege kan blijven. We leveren op deze manier een bijdrage aan een snellere manier van signaleren van problemen, het eerder treffen van betalingsregelingen en/of het beter doorverwijzen naar instanties voor hulp- en dienstverlening. Ten aanzien van de groep Nieuwe Kans cliënten (mensen die vanuit intramurale zorg zelfstandig gaan wonen) is een maximale inkoop van 12 trajecten afgesproken. In de praktijk blijkt dat dit aantal, in navolging van eerdere jaren, hierdoor is verminderd. Echter het beroep dat op woon(her)kansen wordt gedaan is groter dan het aantal trajecten dat wordt ingekocht. Dat betekent dat niet iedereen die wordt aangemeld direct kan worden geholpen en op de wachtlijst van woon(her)kansen wordt geplaatst. De kracht van woon(her)kansen is de samenwerking en de methode die gehanteerd wordt, namelijk intensieve hulp bij de start, outreachend waar nodig, waarna de cliënt begeleiding ontvangt om te leren zelfstandig te wonen en een goed huurder te zijn. Na de begeleiding vanuit woon(her)kansen wordt de hulp vaak overgedragen aan instanties die een vinger aan de pols houden. Dit geldt zowel voor de laatste als Nieuwe Kans cliënten. 51

Ten aanzien van de Nieuwe Kans cliënten is gebleken dat zij niet alleen vragen hebben op praktisch gebied maar vooral ook gericht op participatie in de samenleving. Dit vraagt om een speciale expertise en een integrale manier van werken. Mede onder invloed van inkrimping van formatie en de nieuwe afspraken rondom het inkopen van trajecten is het lastiger geworden deze expertise te behouden voor zowel SMWO als Emergis.

1.2. Afsluitingen Tabel: aantal afgesloten cliënten (in absoluten) 2011 2012 2013 Borsele

4

7

2

42

44

18

Kapelle

0

1

1

Noord-Beveland

2

3

1

Reimerswaal

2

2

2

Schouwen-Duiveland

23

26

9

Tholen

10

1

1

Goes

Buiten werkgebied Totaal

0

1

0

83

85

34

Voor een overzicht van het aantal afsluitingen is het goed om te weten dat de hulp in het voorliggende jaar is gestart. In 2013 zijn 34 trajecten afgesloten, waarvan 23 niet zijn doorverwezen voor vervolghulpverlening, wat betekent dat een volledig traject succesvol is afgesloten. Vijf mensen zijn verwezen na de hulpverlening en vier mensen zijn tijdens de hulpverlening van woon(her)kansen aanvullend verwezen naar een andere instantie. In de tabel ziet u ook nog twee mensen die verwezen zijn na de aanmelding, in dat geval heeft er alleen een intaketraject plaatsgevonden en heeft de cliënt niet aan de criteria voldaan. Tabel: reden beëindiging afgesloten cliënten (in absoluten) 2011 2012 2013 Hulpverlening afgerond Niet verwezen Verwezen na aanmelding Verwezen na hulpverlening Verwezen tijdens hulpverlening

29

16

23

0

43

2

17

11

5 4

1.3. Doelgroep De doelgroep van woon(her)kansen bestaat uit mensen variërend in de leeftijd van gemiddeld 20 tot > 65 jaar en uit evenveel mannen als vrouwen. Tabel: leeftijden cliënten Leeftijdscategorie Aantal 15-25 jaar

9

26-49 jaar

25

50-64 jaar

5

65+

2

jaar

Onderstaand overzicht is een samenvoeging van Laatste Kans en Nieuwe Kans cliënten. Nieuwe Kans cliënten die worden aangemeld zijn vaker alleenstaand of maken onderdeel uit van een meerpersoonshuishouden en hebben een arbeidsongeschiktheidsuitkering en gezondheidsproblematiek. Geheel verklaarbaar uit het feit dat deze cliëntengroep eerst intramuraal in Emergis verbleef.

52

Tabel: samenlevingsvorm cliënten (in absolute aantallen) 2011 2012 2013 Eenouderhuishouden Eenpersoonshuishouden (alleenstaande)

3

8

5

21

40

8

Institutioneel huishouden

1

1

0

Inwonend bij ouders / familie

1

0

0

Onbekend

0

0

1

Overige meerpersoonshuishoudens

22

22

15

Samenwonend paar met kind(eren)

7

7

2

Samenwonend paar zonder kinderen Totaal

1

7

3

56

85

34

Tabel: bron van inkomsten cliënten (in absolute aantallen) 2011 2012 2013 AOW/ANW

0

Alimentatie

1

1

0

0

0

Arbeidsong.uitk (WIA/Wajong/TW/invalidepens)

19

34

16

Inkomsten uit loondienst

15

14

5

Inkomsten uit zelfstandig beroep of eigen beroep

4

5

0

Inkomsten uit ziektewet

0

1

0

Leeft van inkomen van ander

1

0

0

Onbekend

6

7

3

Pensioen/Lijfrente

0

0

0

Sociale voorz (WWB/IOAZ/IOZW/WIJ)

7

16

9

Werkloosheidsuitkering (WW/toeslagenwet/wachtgeld)

2

4

0

Zonder inkomen

2

2

0

Studiefinanciering Totaal

0

1

0

56

85

34

1.4. Kracht van WHP De kracht van woon(her)kansen ligt in de bundeling van kennis, in een outreachend en multidisciplinair werkend team met korte lijnen naar woningcorporaties en andere samenwerkingspartners in het sociaal domein. In het werken volgens de WHP methode wordt niet alleen gekeken naar wat er direct nodig is, maar ook wat op langere termijn resultaat oplevert in het kader van zelfstandig wonen en een “goed huurder zijn”. Preventie, participatie en het voorkomen van terugval zijn de belangrijkste doelstellingen waaraan gewerkt wordt. Uiteraard nadat de eerste nood op het gebied van een huurachterstand en bestaan van schulden in kaart is gebracht en zoveel mogelijk verholpen is. Aanmeldingen worden gegarandeerd binnen de gestelde termijn en met aandacht voor het betalen van de lopende huur opgepakt, mede doordat de medewerkers een grotere hoeveelheid tijd krijgen om met deze kwetsbare groep blijvende resultaten te kunnen behalen. Tijd die zeker nodig is en in eerste instantie niet altijd direct in de reguliere hulpverlening geboden kan worden.

53

Inhoudsopgave. 1. Inleiding... 1

Recommend Documents