Directie Realisatie
Notitie Aan Van
De leden van de stadsdeelraad Amsterdam Zuidoost Het dagelijks bestuur
Datum Bijlagen (4)
26 juni 2012 Projectverslag Face2Face, Evaluatie Werkbijeenkomst Even Zakelijk, Evaluatie Productiebureau Zuidoost, Metro54 rapportage
INFORMERENDE NOTITIE STAND VAN ZAKEN CREATIEVE INDUSTRIE IN ZUIDOOST A. Inleiding Creatief ondernemerschap in Zuidoost kent net als haar inwoners een grote diversiteit. Het richt zich op vele facetten van kunst en cultuur, media en entertainment en creatieve zakelijke dienstverlening. Als we het hebben over creatief ondernemers, dan spreken we over kunstenaars, modeontwerpers, muzikanten, dansers, filmers, journalisten, schrijvers, webdesigners, fotografen, grafische vormgevers, reclamemakers, theatertechnici, evenementenorganisatoren etc. etc. De creatieve ondernemers in Zuidoost zijn te vinden in broedplaatsen, studio’s, werkplekken en ateliers in Zuidoost, hebben hun eigen kleine bedrijfje of werken vanuit huis. Juist in Zuidoost is er een veelheid aan dit soort creatief ondernemerschap, dat vaak nog onzichtbaar is, onbenut wordt of moeizaam vooruit komt. We vinden deze creatief ondernemers belangrijk voor Zuidoost. Zij vertegenwoordigen een kansrijke sector, die een enorme bijdrage kan leveren aan het culturele en het economische klimaat. Hun aanwezigheid zorgt voor een versterking van de positie van bestaande culturele instellingen en initiatieven. Maar ook creëert het levendigheid en vernieuwing binnen het culturele leven en aanbod in Zuidoost. De creatieve sector biedt sociaaleconomische kansen voor Zuidoost. Het is goed voor het imago van Zuidoost als plek waar talent, kwaliteit, ondernemerschap, eigenheid en diversiteit te vinden is en daarmee een goede markt voor opdrachtgevers. Er is daarbij een professionaliseringslag nodig om het cultureel talent in Zuidoost in hun ondernemerschap zichtbaar te maken en te versterken. Dit ook om hen daarmee een betere aansluiting op arbeidsmarkt en opleiding te bieden. We willen daarbij gunstige omstandigheden scheppen zodat creatief ondernemers zich in Zuidoost vestigen en aan hun ondernemerschap kunnen werken. Speerpunt in het programma cultuur is daarom stimuleren van creatieve industrie en cultureel ondernemerschap. Het gaat daarbij om programma’s, projecten en activiteiten die het creatief ondernemerschap versterken en de zichtbaarheid ervan voor Zuidoost vergroten. In oktober 2008 is het rapport “Bruggen bouwen, Creatieve Coalitie Zuidoost” uitgebracht, waarin de belangrijkste kansen werden beschreven voor de ontwikkeling van de creatieve bedrijvigheid in Zuidoost. In dit rapport werden een aantal concrete projectvoorstellen beschreven die invulling kunnen geven aan de kansen voor de “Creatieve Coalitie Zuidoost”. De raad heeft bij de begrotingsbehandeling 2012 aandacht gevraagd voor de resultaten van dit rapport Creatieve Coalitie. Daarnaast heeft de raad ook gevraagd naar de afspraken die omtrent festival Metro54 zijn gemaakt. In deze notitie wordt beschreven welke inzet vanaf 2009 door het stadsdeel is gepleegd ten aanzien van stimulering van de creatieve industrie en het cultureel ondernemerschap. Hierbij wordt ingegaan op de maatregelen en projecten waarmee de ambities uit de Cultuurnota Tijd voor Talent 2008-2011 en het rapport “Bruggen bouwen, Creatieve Coalitie Zuidoost 2008” ten aanzien van dit thema zijn gerealiseerd. Metro54, als zijnde een van de projecten binnen het thema creatieve industrie, komt hierbij ook aan bod.
B. Ambities Cultuurnota Tijd voor Talent 2008-2011 In de in april 2008 vastgestelde cultuurnota van het stadsdeel Tijd voor talent, Cultuurnota 2008-2011 is creatieve industrie als een van de speerpunten genoemd. In deze nota is de ambitie verwoord om een krachtig imago op het gebied van creatieve industrie neer te zetten en Zuidoost te profileren als place to be. Met name in de deelsectoren kunsten en media & entertainment worden kwaliteiten en ontwikkelingskansen voor Stadsdeel Zuidoost op maatschappelijk en economisch vlak gezien. Culturele diversiteit en community art verdienen binnen dit creatief imago een eigen plek. Zuidoost is een bakermat voor talenten, waarbij het ontwikkelde talent van de creatieve industrie brood moet kunnen verdienen binnen of buiten het stadsdeel. Hierbij speelt de coaching en professionalisering van creatief talent een grote rol. Doelstelling was daarnaast een betere samenwerking, netwerkvorming en coördinatie binnen de creatieve sector te bewerkstelligen. Als ambitie is in deze nota tevens geformuleerd fysiek ruimte te geven aan de creatieve industrie door realisatie van creatieve broedplaatsen en met betaalbare werkplekken, studio’s en ateliers een aantrekkelijke woon-, werk- en vestigingsplaats te bieden voor creatief ondernemers.
C. Ambities Rapport Creatieve Coalitie Zuidoost In opdracht van stadsdeel Zuidoost is in 2008 een rapport Creatieve Coalitie verschenen, waarin de belangrijkste kansen voor de ontwikkeling van de creatieve bedrijvigheid in Amsterdam Zuidoost in kaart zijn gebracht. Als doelgroep en deelsectoren die kansen bieden voor de creatieve sector in Zuidoost en die om extra ondersteuning vragen, wordt in het rapport de nadruk gelegd op de ontwikkeling van (jonge) creatieve talenten binnen de deelsectoren ‘kunst en cultuur’ en ‘media en entertainment’. Denk daarbij aan kansrijke disciplines als muziek en dans, beeldende kunst en fotografie, literatuur, “urban lifestyle” (met diverse mengvormen in kunst, mode en sport) en (nieuwe) media. Dit zijn allemaal disciplines waarin het talent uit Zuidoost een eigenheid te bieden heeft. In het rapport zijn een vijftal concrete stimuleringsprojecten geformuleerd waarmee de creatieve industrie in Zuidoost kan worden ontwikkeld. Deze projectvoorstellen richten zich gezamenlijk op de volgende in het rapport gesignaleerde kansen voor de creatieve industrie in Zuidoost: • • • • • • • • • • • • • •
het ondersteunen en stimuleren van de creatieve industrie in Zuidoost en dan met name jonge professionals het stimuleren van interessante kruisbestuivingen tussen verschillende disciplines en soorten bedrijven en organisaties in Zuidoost een gezicht geven aan ‘creatief Zuidoost’ de mogelijkheid bieden aan creatieve ondernemers om zich te presenteren het creëren en bevorderen van een netwerk van creatieven en creatieve bedrijven het bouwen van een brug tussen ‘oost’ en ‘west’ Zuidoost het scouten, coachen en stimuleren van jong talent en jonge professionals in Zuidoost het verhogen van de kansen voor talent uit Zuidoost om door te stromen en hun talent economisch in te zetten het ondersteunen van starters en jong talent in Zuidoost door succesvolle creatieve ondernemers in de rest van de stad het creëren van duurzame netwerken door ‘face-to-face’ contact te stimuleren en het leggen van verbindingen tussen mensen die werkzaam zijn in de creatieve sector in het Bijlmergedeelte en het Arenagedeelte van Zuidoost en tussen Zuidoost en de rest van de stad publiek en professionals kennis laten maken met (de talenten van) Zuidoost “urban lifestyle” inzetten voor Zuidoost en het zichtbaar maken daarvan ruimte en faciliteiten op en direct aan de Arena Boulevard benutten evenement voor creatieve industrie aansluitend bij het grootstedelijke karakter en de schaalgrootte van Zuidoost.
2
Hieronder worden de 5 projectvoorstellen uit het rapport Creatieve Coalitie Zuidoost 2008 toegelicht: Projectvoorstel Face2Face Onder de creatieve talenten in Zuidoost bestaat het gevoel dat zij niet of onvoldoende gezien of erkend worden. Daarnaast is er zeer beperkt contact tussen de talenten en professionals die woonachtig en/of werkzaam zijn in het Bijlmergedeelte van Zuidoost en de (creatieve) bedrijvigheid aan de Arenazijde en de rest van Amsterdam. Het projectvoorstel Face2Face voorziet in een platform waar talent uit Zuidoost hun talenten kan tonen. Daarmee is het een ontmoetingsplek voor de creatieve talenten in Zuidoost met talenten, creatieve bedrijvigheid, bedrijfsleven en opdrachtgevers uit Zuidoost en de rest van de stad. Uitgangspunt daarbij is dat het creatief talent uit Zuidoost gekoppeld wordt aan mogelijke opdrachtgevers, die hen opdrachten verstrekken. Deze opdrachten kunnen op verschillende gebieden liggen, zoals mode, muziek, theater, vormgeving, dans, gaming, film, fotografie, evenementen etcetera. De resultaten van de opdrachten worden vervolgens gepresenteerd aan een groter netwerk van talenten, professionals en opdrachtgevers in Amsterdam. Met deze aanpak worden creatieve producten van talent uit Zuidoost zichtbaar gemaakt voor potentiële opdrachtgevers en werkgevers. Hiermee wordt de creatieve werkgelegenheid in Zuidoost bevorderd en krijgt creatief Zuidoost een gezicht. Projectvoorstel MenZo Het uitgangspunt van het projectvoorstel MenZO is dat startende creatieve ondernemers uit Zuidoost in contact worden gebracht met talenten en vakgenoten die hun sporen al hebben verdiend en een breed netwerk hebben. Zo kunnen startende kunstenaars en creatieven uit Zuidoost met ervaringsdeskundigen allerlei aspecten van het creatieve ondernemerschap bespreken en hun netwerk vergroten. De mentoring kan daarbij gaan om zowel artistiek-inhoudelijke als zakelijke en organisatorische zaken. De vorm waarop deze mentoring plaats vindt kan divers zijn: een coaching gesprek, stage, introductie binnen een netwerk, groepsdiscussie, masterclass of werkbezoek. MenZO gaat daarmee over ondersteuning van talent uit Zuidoost bij de ontwikkeling van hun ondernemerschap, door het overdragen van kennis en delen van ervaringen met rolmodellen. Projectvoorstel Teamstages Het projectvoorstel Teamstages is erop gericht om jong startend creatief talent ervaring op te laten doen in een praktijkgericht werk-leer traject. Uitgangspunt daarbij is dat in divers samengestelde teams wordt gewerkt aan concrete opdrachten. De talenten worden daarbij begeleid door toegewijde coaches bij de opdrachtgevers of bedrijven als door coaches vanuit hun opleidingen. Talent uit Zuidoost, krijgt zo de kans om hun talenten te ontwikkelen, om aansluiting met bedrijven te vinden en om te leren werken in teamverband. Projectvoorstel Hybride Creatief Centrum Het projectvoorstel Hybride Creatief Centrum gaat uit van het bieden van een fysieke plek waar creatief ondernemers en talent werken en zichtbaar zijn zodat de creatieve bedrijvigheid in Zuidoost wordt versterkt. Creatieve bedrijvigheid in Zuidoost is met name kleinschalig. Het gaat vaak om beginnend talent, kleinschalige bedrijvigheid die, in de pioniersfase, relatief weinig financiële armslag kent. Er wordt ook vaak in het begin vanuit huis gewerkt. Het Hybride Creatief Centrum moet daarmee voorzien in goedkope werkruimte, bij voorkeur samen met andere creatieven (broedplaatsfunctie en een plek om te presenteren (podium- en presentatiefunctie). Om te kunnen profiteren van de inhoudelijke synergie en schaalvoordelen die voortkomen uit de clustering van functies, is een goede mix van creatief talent in Zuidoost en de rest van de stad nodig. Met een Hybride Creatief Centrum dient een plek te ontstaan waar creatieven uit Zuidoost elkaar kan treffen voor werk, presentatie en vermaak en wordt een ontmoetingsplek gecreëerd voor de buurt en de rest van Amsterdam. De ontwikkeling van een dergelijke fysieke plek zal primair in handen zijn van corporaties, in samenwerking met Bureau Broedplaatsen Amsterdam en het stadsdeel die de belangen voor de creatieve sector in Zuidoost kan behartigen. Projectvoorstel Urban Lifestyle Festival Het projectvoorstel Urban Lifestyle Festival heeft als doel te komen tot een (meerdaags) festival in Zuidoost langs en rond de Arena Boulevard. De programmering van het festival richt zich op urban culture in de volle breedte, namelijk dans, muziek, comedy, mode, eten & drinken.
3
Het festival moet een duidelijke lokale component hebben en toptalent uit Zuidoost een podium geven, in combinatie met beeldbepalende nationale en mogelijk internationale programmering. Met het festival moet Zuidoost geprofileerd kunnen worden als hét centrum van ‘music & dance’ en moet de breedte en kwaliteit van urban art voor bewoners en bezoekers van Zuidoost zichtbaar worden gemaakt. Het festival levert daarmee een bijdrage aan de verlevendiging van de openbare ruimte op en rondom de ArenA Boulevard en biedt ontspanning en vermaak voor bezoekers van binnen en buiten Zuidoost en Amsterdam. Daarnaast moet er ruimte zijn voor de ontmoeting tussen (lokale) jonge creatieve talenten en gevestigde namen, professionals en producenten uit Amsterdam, de rest van Nederland en daarbuiten op het gebied van urban arts.
D.
Implementatie aanpak Creatieve industrie Zuidoost
De ambities uit de Cultuurnota Tijd voor Talent 2008-2011 en de kansen en projectvoorstellen uit het rapport Creatieve Coalitie Zuidoost 2008 zijn vertaald in een aanpak ter stimulering van de creatieve industrie in Zuidoost vanaf 2009. Deze aanpak bestaat uit de uitwerking van de projecten uit het rapport Creatieve Coalitie Zuidoost 2008 in een samenhangend programma met aanvullende maatregelen en projecten die allen bijdragen aan de beoogde doelstellingen en gesignaleerde kansen. De inzet die vanuit het programma cultuur wordt gepleegd ter stimulering van de creatieve industrie, talentontwikkeling en het cultureel ondernemerschap richt zich daarbij samengevat op het volgende: • stimuleren van talentontwikkeling en creatief ondernemerschap • het ondersteunen en professionaliseren van creatief ondernemers • scouten en coachen van talent • het versterken van bruikbare netwerken • de zorg voor doorstroom naar opleiding en arbeidsmarkt en mogelijke opdrachtgevers • het versterken van broedplaatsen en hun programma’s. • het bieden van een podium aan (top)talent • de zorg voor doorstroom naar podia, publiek, programmeurs In het volgende hoofdstuk zijn alle projecten en maatregelen toegelicht die binnen deze aanpak ter stimulering van de creatieve industrie vanaf 2009 zijn gerealiseerd. Deze omvatten de uitwerking van de projectvoorstellen uit het rapport Creatieve Coalitie Zuidoost 2008. De projectvoorstellen uit het rapport zijn daarbij gekoppeld aan de doelstellingen die we ermee willen behalen. De concrete uitwerking van de projectvoorstellen Face2Face, MenZO en Teamstages zijn in de uitwerking gebundeld omdat ze allemaal gericht zijn op talentontwikkeling en professionalisering van creatieven in Zuidoost. De projecten en maatregelen waarmee deze 3 projectvoorstellen concreet zijn vorm gegeven vanaf 2009 zijn onder deze doestelling te vinden. De uitwerking van het projectvoorstel Hybride Creatief Centrum wordt in de uitwerking vorm gegeven onder de doelstelling het versterken van broedplaatsen en hun programma’s. Het projectvoorstel Urban Lifestyle Festival tenslotte is gekoppeld aan de doelstelling het bieden van een podium aan (top)talent en doorstroom naar publiek en programmeurs.
4
E.1. Talentontwikkeling en professionalisering van creatieven in Zuidoost. Programma Face2Face Creatieve ondernemers uit Zuidoost kennen vaak niet de weg naar de markt van opdrachtgevers en bedrijfsleven, het ontbreekt hen nog vaak aan een bruikbaar netwerk en de juiste communicatieve vaardigheden of ze hebben nog geen sterk portfolio om zich te profileren. Anderzijds weten opdrachtgevers vaak nog niet de creatief ondernemers uit Zuidoost te vinden of wat ze te bieden hebben op waarde te schatten. Er bleek daarom behoefte om de markt van opdrachtgevers en bedrijfsleven en creatieven uit Zuidoost bijeen te brengen, met een focus op de begeleiding van de creatieven bij het ontwikkelen van de vereiste vaardigheden om op deze markt zichtbaar te worden. Hierom is in 2010 het programma Face2Face ontwikkeld, dat bestaat uit 3 onderdelen: 1. het stimuleren van opdrachtnemer- en opdrachtgeverschap van het bedrijfsleven en andere opdrachtgevers met creatieven uit Zuidoost; 2. mentoring en begeleiding van startende en al meer gevorderde creatieven en 3. bieden van stages en / of leertrajecten voor creatieven uit Zuidoost. De organisatie Cultuur-Ondernemen (www.cultuur-ondernemen.nl) is aangetrokken om in opdracht van het stadsdeel het Face2Face programma in 2011 uit te voeren, in samenwerking met het stadsdeel, broedplaatsen en culturele organisaties uit Zuidoost die zich met talentontwikkeling bezig houden. Cultuur-Ondernemen heeft via een breed netwerk aan talentscouts en (culturele) organisaties uit Zuidoost naar het creatieve talent uit Zuidoost gezocht dat klaar te stomen is voor commerciële opdrachten. Getoetst werd op artistieke kwaliteiten en discipline om aan een dergelijk intensief traject deel te nemen. Vervolgens werd actief acquisitie gedaan naar diverse opdrachten voor deze creatieve ondernemers uit Zuidoost bij bedrijfsleven en andere mogelijke opdrachtgevers. Uitgangspunt daarbij was vooral mogelijke opdrachtgevers te wijzen op het aanwezige talent in Zuidoost en het netwerk met deze mogelijke opdrachtgevers te versterken. Bij concrete opdrachten werd het geschikte talent gematcht. Uitgangspunt is dat het voor de talenten in het programma Face2Face vaak de eerste keer is dat zij aan de eisen van opdrachtgevers moesten voldoen. Zij blijken daarvoor vaak nog bepaalde competenties te moeten ontwikkelen om hun opdracht tot een succesvol einde te kunnen brengen. Via het Face2Face programma wordt dit talent ondersteund met coaching, mentoring of professionaliseringstrajecten. Deze vormen van ondersteuning worden gezocht bij bestaande organisaties of zijn (met behulp van deze organisaties) op maat ontwikkeld. Ook werden mentoren ingezet: rolmodellen of professionals die hun sporen al hebben verdiend in hun discipline en die hun kennis en ervaring met de beoogde talenten wilden delen. Het programma Face2Face is in 2011 gerealiseerd met 17 deelnemers in 2 trajecten. Er hebben met elke deelnemer verschillende portfoliogesprekken en coaching gesprekken met experts plaats gevonden. Daarnaast zijn er in elk traject 6 groepsbijeenkomsten geweest met een aantal op maat ingerichte trainingen. 6 deelnemers hebben nog een intensief persoonlijk begeleidingstraject gedaan. De deelnemers hebben hun cv en portfolio kunnen aanvullen en met de aangeboden coaching en begeleiding goede stappen in hun ondernemerschap kunnen zetten. Zij hebben hun netwerk kunnen verbreden en nieuwe waardevolle contacten gelegd om verder te komen, elke deelnemer heeft minimaal 1 tot 3 bruikbare nieuwe contacten gelegd. Daarnaast is 50% van de deelnemers met elkaar gaan samenwerken en elkaar zo gaan aanvullen en versterken. In een aantal gevallen hebben de deelnemers commerciële (betaalde) opdrachten gerealiseerd. 70% van de deelnemers heeft tijdens of na deelname nieuwe opdrachten verworven en 50% van de deelnemers heeft door bemiddeling van het Face2Face programma opdrachten verkregen. De resultaten van de opdrachten zijn gepresenteerd aan publiek, andere creatieven uit Zuidoost en andere mogelijke opdrachtgevers via mailings en presentaties. Dit om zowel andere opdrachtgevers als andere creatieven te stimuleren en inspireren. Een aantal deelnemers heeft hierom samen de website www.face2face-zo.nl opgericht. Op basis van de ambities uit de Ambitienota Cultuur die april 2012 door de raad is geaccordeerd en na goedkeuring van de Programmabegroting 2013 zal het programma Face2Face ook vanaf 2013 gecontinueerd worden. Voor meer informatie kunt u het projectverslag Face2Face in de bijlage lezen.
5
Programma Even Zakelijk De creatieve ondernemers in Zuidoost zijn vaak nog niet allemaal zichtbaar in het formele circuit, ze hebben vaak nog geen inschrijving in de Kamer van Koophandel of zijn nog niet in beeld bij de Belastingdienst. Het stadsdeel wil de creatieve ondernemers ondersteunen in hun zakelijke ontwikkeling, bijvoorbeeld door voorlichting en coaching te geven over hoe ze hun eigen onderneming kunnen starten en begeleiding op gebied van belastingen, administratie en communicatie. Het blijkt dat creatieve ondernemers in Zuidoost vaak andere vragen en problemen hebben dan ondernemers op andere vakgebieden en daarom niet op maat bij de reguliere instanties bediend kunnen worden. Het stadsdeel heeft vragen en behoeften van de creatieve ondernemers in Zuidoost geïnventariseerd. Op basis van deze vragen en behoefte is een programma samengesteld voor een werkbijeenkomst waarbij adviseurs weerden uitgenodigd die antwoord konden geven op de vragen. Deze werkbijeenkomst ‘Even Zakelijk’ heeft op 24 januari 2011 plaats gevonden in het Bijlmer Parktheater. Er waren 37 deelnemers, allemaal voornamelijk jonge, creatieve ondernemers in Zuidoost. De deelnemers bestonden uit zowel starters als meer gevorderde ondernemers en ze waren afkomstig uit diverse creatieve disciplines: dans, muziek, beeldende kunst, fotografie, grafische vormgeving, evenementenorganisatie, mode, communicatie en webdesign. De deelnemers kregen via groepssessies en één op één speeddate sessies advies op gebied van de thema´s fiscaal, belastingen, administratie, commercieel en mentaal. Als partners waren Kamer van koophandel, Belastingdienst, Ondernemershuis, Rabobank en diverse adviseurs, bijvoorbeeld op het gebied van boekhouding, social media of auteursrecht, betrokken. De bijeenkomst bleek een groot succes, waaruit een grote behoefte bleek aan een op maat benadering voor deze groep. Ook de deelnemende instanties als Kamer van Koophandel en Belastingdienst waren enthousiast over deze aanpak op maat en het feit dat ze zo individuele behoeften van deze specifieke groep ondernemers beter in beeld kregen. In 2012 zal binnen het Uitvoeringsplan Participatie een nieuwe sessie Even Zakelijk georganiseerd worden. Op basis van de ambities uit de Ambitienota Cultuur die april 2012 door de raad is geaccordeerd en na goedkeuring van de Programmabegroting 2013 zal het programma ook vanaf 2013 gecontinueerd worden met bijeenkomsten voor nieuwe groepen ondernemers en verdiepingsbijeenkomsten voor deelnemers uit de eerdere sessie. Voor meer informatie kunt u de evaluatie van Even Zakelijk in de bijlage lezen. Productiebureau Zuidoost Het Productiebureau Zuidoost is in 2011 als pilot ontwikkeld om te voldoen aan de behoeften aan praktijkgericht talent in Zuidoost dat een carrière achter de schermen in de entertainmentindustrie ambieert. Productiebureau Zuidoost richt zich in essentie op dichter bij elkaar brengen van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt van evenementen- en entertainmentindustrie in Zuidoost. Met het Productiebureau Zuidoost worden de voordelen van de in Zuidoost aanwezige entertainmentindustrie benut waarbij talent uit Zuidoost kansen krijgt op deze arbeidsmarkt. Dit wordt gerealiseerd door een op maat gemaakt opleidingstraject op gebied van Public Event Management voor talent uit Zuidoost, in combinatie met een werk-leertraject waarbij de opgedane kennis in praktijk kan worden toegepast. Daarbij gelden inbedding en draagvlak bij (culturele) organisaties in Zuidoost, de commerciële podia en entertainmentindustrie, het bedrijfsleven en voortgezet en VMBO/MBO/ HBO onderwijs als voorwaarden. Met creatie van praktijkgerichte stage- en leerwerkplaatsen en het opleiden van arbeidsmarktpotentieel wordt de werkgelegenheid voor talent in Zuidoost vergroot en de afstand tussen dit talent en de arbeidsmarkt (creatieve entertainment sector) verkleint. Met de aanpak van een werk-leertraject binnen het Productiebureau Zuidoost wordt daarnaast het netwerk van talent in Zuidoost, bedrijfsleven, culturele organisaties en talentscouts, mentoren en onderwijsinstellingen vergroot. Anderzijds biedt het Productiebureau Zuidoost de mogelijkheid om een kwaliteitsimpuls te geven aan de uitvoering en facilitering van diverse publieksevenementen in Zuidoost. Met het praktijkgericht opleiden van talent uit Zuidoost voor de entertainmentindustrie en het ontwikkelen van de hiervoor benodigde infrastructuur kan het Productiebureau Zuidoost zorg dragen voor een professioneel, direct inzetbaar productieteam dat kan bijdragen aan een kwaliteitsimpuls aan de publieksevenementen in Zuidoost. Met een professioneel werkend productiebureau kunnen de productie en daarmee kwaliteit, uitstraling en reikwijdte van evenementen in Zuidoost worden gefaciliteerd en verbeterd. Zo heeft het opgeleid productieteam al gewerkt tijdens de Opening van het Bijlmer Park, METRO54 en de Dag van 1000 Culturen in 2011.
6
Het Productieteam kan het huidige aanbod van evenementen versterken en professionaliseren, evenementen organisatoren ondersteunen en faciliteren en daarmee een kwaliteitsverbetering teweeg brengen. Daarnaast kunnen door het brengen van samenhang aan de producerende kant (financiële) schaalvoordelen plaats vinden, bijvoorbeeld door een gezamenlijke inkoop op het gebied van techniek, beveiliging en promotie van publieksevenementen. Het Productiebureau Zuidoost wordt in opdracht van het stadsdeel uitgevoerd door ZO! Cultuur, in samenwerking met Heineken Music Hall en Master in Event Management. Op basis van de succesvolle resultaten van de Pilot Productiebureau Zuidoost in 2011 wordt het Productiebureau Zuidoost in 2012 voortgezet. Op basis van de ambities uit de Ambitienota Cultuur die in april 2012 door de raad is geaccordeerd en na goedkeuring van de Programmabegroting 2013 zal het Productiebureau Zuidoost ook vanaf 2013 gecontinueerd worden. Vanaf 2014 worden daarbij aanvullende inkomsten verwacht voor het Productiebureau, waardoor het steeds meer op eigen benen zal kunnen gaan staan. Voor meer informatie kunt u de rapportage “aanpak pilot Productiebureau Zuidoost” in de bijlage lezen. E.2. Het versterken van broedplaatsen en hun programma’s. Programmatische versterking broedplaatsen Er zijn verschillende broedplaatsen in het stadsdeel, onder andere Echtenstein en Kruitberg, Wijk7, Heesterveld, Pand14, Frankemaheerd en Florijn. Er wordt ingezet op inhoudelijke versterking van de broedplaatsen en het creëren van een duidelijke visie en profiel met de broedplaatsen, waarmee ze ook zichtbaar zijn voor bewoners en een positieve uitwerking hebben op de buurt. Daarnaast zijn broedplaatsen belangrijk voor de ontwikkeling van creatief ondernemerschap en zichtbaar maken ervan. Een goed broedplaatsklimaat trekt ook creatieve ondernemers buiten het stadsdeel die zich in Zuidoost willen vestigen. Daarmee worden ondernemers uit Zuidoost ook weer geïnspireerd door ontwikkelingen in de creatieve sector buiten het stadsdeel. De broedplaatsen Echtenstein en Kruitberg zijn door het stadsdeel geïnitieerd en worden in opdracht van het stadsdeel beheerd door Stichting Open Ateliers. Andere broedplaatsen zijn voornamelijk ontstaan onder regie van corporaties en in samenwerking met stedelijk Bureau Broedplaatsen. Stichting Open Ateliers beheert de broedplaatsen Kruitberg en Echtenstein en heeft als opdracht om zorg te dragen voor diverse samenstelling in deze broedplaatsen. Zij moeten creatieven uit verschillende disciplines (niet alleen beeldend) zien aan te trekken, met diverse achtergronden en leeftijden. Zo moet een mentaliteit van kruisbestuiving en samenwerking ontstaan. Stichting Open Ateliers bewaakt daarmee de kwaliteit en dynamiek van de bij de broedplaatsen Echtenstein en Kruitberg aangesloten kunstenaars, creatieven, creatief ondernemers. Daarnaast organiseert Stichting Open Ateliers jaarlijks de Open Atelierroute, in samenwerking met kunstinitiatieven, kunstenaars, de broedplaatsen Frankemaheerd, Heesterveld, Echtenstein en Kruitberg, artist in residences als BijlmAIR en FLATstation en organisaties als CBK Zuidoost, Flat, Fatform, Staat van Sculpturen en Metro54. De openbare en laagdrempelige kunstpresentaties die in samenwerking met deze partijen ontstaan zorgen voor de dynamiek binnen het brede beeldend domein in Zuidoost, als voorportaal voor de museale functie. Er ontstaat zo een platform voor kunstenaars en kunstpubliek binnen en buiten Zuidoost en een eigen kunstscène die Zuidoost om zijn eigenheid en diversiteit opzoekt. Frankemaheerd speelt daarbij een bijzondere rol als plek voor debat, exposities en hedendaags erfgoed, in samenwerking met Openbare Bibliotheek en Imagine IC die daar gevestigd zijn. CBK Zuidoost is daarnaast een belangrijke presentatie-instelling op gebied van beeldende kunst in brede zin. Dat wat in de broedplaatsen met kwaliteit ontstaat, wordt door deze instituten in de armen gesloten en gepresenteerd voor een breed publiek binnen en buiten Zuidoost. Zo ontstaat wisselwerking tussen de broedplaatsen en het brede kunstdomein in Zuidoost. Wat betreft de fysieke kant van de creatieve industrie richt het stadsdeel zich op het stimuleren van fysieke broedplaatsen en zorg voor betaalbare (kleinschalige) bedrijfsruimte. Het beleid op gebied van ruimtelijke ordening is hierbij leidend, maar het cultuurbeleid speelt een belangrijke inhoudelijke rol. Met de corporaties en beheerders van broedplaatsen wordt overlegd over de wenselijkheid en mogelijkheden om het aantal broedplaatsen en ateliers in het stadsdeel verder uit te breiden. Het stadsdeel vraagt daarbij de corporaties om daarbij kansen te geven aan vestiging van lokale creatieve ondernemers ofwel samenwerkingsmogelijkheden tussen culturele partners te benutten. Voor de bestaande, maar ook voor de nieuw te ontwikkelen locaties wordt ingezet op een laagdrempelig gebruik met zoveel mogelijk interactie met de omgeving. Broedplaatsen moeten een kenmerk worden voor een bepaalde wijk. Ze moeten dusdanig geïntegreerd worden in een wijk, dat ze niet meer weg te denken zijn.
7
E.3. Het bieden van een podium aan (top)talent en doorstroom naar publiek en programmeurs. METRO54: festival en events voor urban arts and culture Het Urban Lifestyle Festival (werktitel) was één van de geformuleerde projectvoorstellen uit het rapport Creatieve Coalitie Zuidoost 2008. Het stadsdeel heeft in 2009 de opdracht, de selectie- en gunningcriteria en het programma van eisen voor het festivalconcept uitgewerkt. Het concept is een festivalopzet met diverse events, workshops en netwerkbijeenkomsten door het jaar heen, gericht op ontwikkeling van urban arts & culture. Met het festival moet het creatief potentieel van Zuidoost zichtbaar worden gemaakt voor een breed publiek in samenhang met internationale en nationaal gevestigde deelnemers. Doelstelling daarbij is het versterken van het imago van Zuidoost, het bieden van een professioneel podium aan toptalent en het leggen van relaties met ontwikkelingen in de urban arts in Amsterdam en europese stedelijke cultuur. Het programma is multidisciplinair op gebied van urban arts met programmering in de disciplines muziek, dans, film, beeldende kunst, spoken word, mode en sport. Binnen het programma is plaats voor nieuwe uitingen binnen de urban arts die voortkomen uit crossovers van disciplines en culturen. Doel van de aanbesteding was een regisseur aan te trekken die verantwoordelijk is voor programmering, het bijeenbrengen van fondsen en sponsoren en de communicatie. Samenwerking met relevante partijen in Zuidoost voor programmering en organisatie is daarbij als noodzakelijke randvoorwaarde opgenomen. Via een aanbestedingsprocedure is in 2009 de opdracht verleend aan Carina&Co, in de persoon van Carina van Kraaij om als regisseur aan de slag gaan met het festivalconcept vanaf 2010. Inmiddels is gekozen voor METRO54 als naam voor het festival en alle samenhangende events. Tevens is voor organisatie van het festival een aparte stichting opgericht, Stichting METRO54. Het stadsdeel financiert in de jaren 2010 tot en met 2014 jaarlijks € 40.000,- euro aan Stichting METRO54 als cofinanciering voor de organisatie van het festivalconcept. De stichting haalt de benodigde budgetten voor realisatie van het festival en programmering geheel uit de markt, middels werving van sponsoren, subsidies en fondsen. METRO54 heeft voor de voorgaande editie subsidie en sponsoring ontvangen van onder andere: Fonds voor Cultuurparticipatie, ProRail/NS, Topnotch, Mondriaan Fonds, Amsterdam Partners, Amsterdams Fonds voor de Kunsten, SNS Reaal, VSB fonds, Lirafonds, Fonds Podiumkunsten Stichting METRO54 brengt zo met de cofinanciering van het stadsdeel als basis, jaarlijks een voor het festival benodigde bedrag bijeen van ca. € 200.000,-. Er is daarnaast inhoudelijk en financieel samenwerking gerealiseerd met Zuidoostlob, waarbij de afspraken worden vastgelegd voor de komende 5 jaar. Zuidoostlob wil zich minimaal de komende 5 jaar verbinden met METRO54 en METRO54 onderdeel van de programmering van het ARENApark terrein laten zijn. Hierom hebben zij de huur van het evenemententerrein om niet aangeboden (normaal € 2.500,-) en daarnaast doen ze een investering in de horeca en faciliteiten ter hoogte van 17.500,- euro. De organisatie ID&T, verantwoordelijk voor grote commerciële dance events, heeft aangegeven METRO54 als concept en met hun programmering zeer interessant en vernieuwend te vinden. Zij hebben aangegeven METRO54 de komende periode te willen ondersteunen in programmering, productie en pr ter grootte van een bedrag van € 10.250,In 2010 is METRO54 met verschillende activiteiten gedurende het jaar zichtbaar geweest: met pop-up events in Zuidoost en andere stadsdelen, een producersworkshop op Parkeergarage Kraaiennest in november en diverse activiteiten in No Limit, Bijlmer Parktheater en Imagine IC. Diverse organisatoren in Zuidoost hebben een specifiek programma-aanbod voor deelname aan de diverse events ontwikkeld. Op 16 juli 2010 heeft een Bloc Party editie van METRO54 plaats gevonden met een programma met muziek en dans en een foto-expositie, onder de overkapping van het station Bijlmer ArenA, bij Hoekerode. Zo is in 2010 gewerkt aan naamsbekendheid en draagvlak onder creatieven, culturele organisaties en bezoekers in Zuidoost en daarbuiten. Ook is hiermee de diversiteit aan verschijningsvormen binnen “urban art and culture” benadrukt. In 2011 organiseerde METRO54 wederom meerdere events gedurende het jaar. Op 16 juli 2011 vond de eerste festivaleditie van METRO54 plaats op het nieuwe evenemententerrein ARENApark. Ondanks het zeer slechte weer was het een zeer geslaagd festival met een zeer diverse programmering op gebied van urban arts met muziek, dans, graffti, mode en beeldende kunstinstallaties,
8
spoken word en theater. De voornamelijk jonge bezoekers waren afkomstig uit Zuidoost (ca. 20%), de rest van Amsterdam (ca. 48%) en daarbuiten (Rotterdam, Almere, Den Haag, Utrecht, Hilversum). Op het ArenAparkterrein vindt op zaterdag 1 september 2012 de 2e festivaleditie van METRO54 plaats, waarbij uitgegaan wordt van 4000 bezoekers. Voor meer informatie over de plannen voor 2012 en publieksonderzoek 2011 kunt u de “Metro54 rapportage” in de bijlage lezen. MAF Fashion Battle en MAF One Day Shop In Zuidoost is veel creatief talent op gebied van mode aanwezig, dat met hun talent vaak niet de weg naar de modewereld weet te maken en hun creaties vooral voor familie en vrienden maakt. Om dit talent, dat klaar is voor de opstap naar professionaliteit is het concept MAF Fashion Battle opgezet door Stichting MAFB. Het is een concept op gebied van mode waarbij jong creatief ontwerptalent afkomstig of werkzaam in Zuidoost wordt gekoppeld aan de belangrijkste modenetwerken in de stad. De MAF Fashion Battle is een platform waar modeontwerpers, modellen, stylisten, visagisten, buurtbewoners en dj’s elkaar ontmoeten. Daarnaast wordt coaching gerealiseerd van het talent door professionals uit de mode-industrie. Via het project MAF Fashion Battle kan het modetalent verder gebracht worden in zijn ontwikkeling, vindt netwerkontwikkeling plaats en doorstroom naar een professioneel podium. Op 6 juni 2009 vond in opdracht van stadsdeel Zuidoost de MAF Fashion Battle plaats. MAF Fashion Battle scoutte hiervoor talentvolle beginnende modeontwerpers en modellen actief in Zuidoost en begeleidde deze talenten tot het realiseren van een professionele catwalk show. Vertegenwoordigers van o.a. grote merknamen, mode-organisatoren, potentiële opdrachtgevers en het netwerk binnen de creatieve industrie in Zuidoost en Amsterdam werden uitgenodigd voor de grootse catwalk show op 6 juni 2009. De 29-jarige Wiam Khatib Alaoui, ook wel bekend als Wi-Am Designs, won deze MAF Fashion Battle als 'Beste modeontwerper'. Zij werd gecoacht door Nike, Blue Blood, Styling Clinics en MAFB zelf. In januari 2010 vond als onderdeel van het Downtown Event tijdens de Amsterdam International Fashion Week de MAF One Day Shop plaats in samenwerking met Imagine IC. De One Day Shop was een pop up store in Imagine IC waar ruim 25 fashion labels exposeerden en hun collecties verkochten. De shop was gericht op interculturele fashion met een presentatie van jonge ontwerpers gecombineerd met internationale designer labels, fashion, illustrators, fotografie, art, designer shoes, bags, accessoires, entertainment en dj’s. Alle fashion windstreken kwamen voorbij; van Paramaribo tot Mogodishu, van Rabat tot Accra en van Amsterdam tot New Delhi. Onderdeel van de One Day Shop was een catwalk show van de winnares van de MAF Fashion Battle 2009, Wi-Am Designs, waar zij haar eerste high-fashion collectie presenteerde. In 2010 heeft MAF Fashion Battle mode-events in 4 stadsdelen georganiseerd, waarmee een stadsbrede Fashion Battle werd gerealiseerd. De finale vond plaats op 7 november 2010 in het Bijlmer Parktheater in Zuidoost, waar de winnaars van de 3 battles streden om de eerste plaats. Deze winnaar van de finale was de 26 jarige autodidact Naomi Rosheuvel, onder het label NomiByNaomi. Inmiddels heeft zij middels de PR van de MAF Fashion Battle en de aangeboden coaching de stap kunnen maken naar een salon catwalk show als onderdeel van het “downtown programma” van de grote Amsterdam International Fashion Week (AIFW).
For the love of art Voor de ontwikkeling van de creatieve sector in Zuidoost blijft van belang dat er goed gescout wordt naar jong talent dat in de beginfase zit en ze te helpen door te stromen naar een meer professioneel niveau. Het project For the Love of Art (F.L.A.) is in 2009 gerealiseerd en gericht op het scouten van talentvolle jonge makers in de leeftijd van 16 tot en met 25 jaar op gebied van met name beeldende kunst en fotografie. Daarnaast voorzag het project in begeleiding van de artistieke en zakelijke uitvoering van hun plannen. De visie van de jonge talenten werd verbreed door ze contact te brengen met al gevorderde makers of kunstinitiatieven. De jonge talenten gingen aan de slag met het creëren van een portfolio en liet ze zelf ervaring opdoen met het neerzetten van een expositie. Er heeft in 2009 6 keer een driedaagse expo plaats gevonden in Imagine IC en in ateliers Echtenstein, met telkens een ander thema. Daarbij vond samenwerking plaats met diverse professionele partijen in Zuidoost als Centrum voor Beeldende Kunst, Imagine IC en Stichting Open Ateliers.
9
De presentaties van de talenten binnen project (F.L.A.) zijn in 2009 en 2010 ook te zien geweest op de Dag van 1000 Culturen, om ze nog toegang te geven tot een groter publiek. Inmiddels zijn de F.L.A projecten en expo’s van jonge talenten, ook in andere vormen, ook in de broedplaats Heesterveld en NO Limit in de programmering opgenomen. F. Vervolg creatieve industrie en cultureel ondernemerschap vanaf 2013 Ambitienota Cultuur 2013-2016 De ambities voor het thema creatieve industrie en cultureel ondernemerschap voor 2013 en verder zijn vastgelegd in de Ambitienota Cultuur die in april door de raad is geaccordeerd. De ambities liggen ten eerste op het vlak van het programmatisch versterken van broedplaatsen. Het stadsdeel wil een programmabudget voor de broedplaatsen realiseren voor versterking aanbod, kwaliteit, samenwerking, dynamiek en uitstraling in de wijk. Het stadsdeel wil inzetten op inhoudelijke versterking van de broedplaatsen, waarmee ze ook zichtbaar zijn voor bewoners en een positieve uitwerking hebben op de buurt. Daarnaast wil het stads deel inzetten op samenwerking, de kwaliteit, professionalisering en dynamiek van de bij de broedplaatsen aangesloten creatief ondernemers in brede zin. Om de ambities ten aanzien van het stimuleren van ondernemerschap te behalen is daarbij een meer integrale benadering van het broedplaatsbeleid nodig waarbij de met relatie tussen kunst en cultuur, (wijk)economie en wijkaanpak wordt gelegd. Samenwerking tussen stadsdeel, culturele partijen, ondernemers en corporaties is daarbij een belangrijke voorwaarde. Daarnaast is het een ambitie om creatieve ondernemers in Zuidoost te professionaliseren om doorstroming naar arbeidsmarkt te stimuleren. Deze ambitie kan worden gerealiseerd door continuering van de projecten “Even Zakelijk” (gericht op ondersteuning op maat ondersteunen in de zakelijke ontwikkeling van creatief ondernemers) en “Face2Face” (gericht op creëren van aansluiting tussen mogelijke opdrachtgevers en het bedrijfsleven voor de creatieve talenten in Zuidoost). Ook is het de ambitie om het Productiebureau Zuidoost, gericht op doorstroom van talent achter de schermen bij de entertainmentindustrie, voort te zetten. Bij de continuering van deze projecten en professionalisering van het creatief talent zal de rol van het bedrijfsleven en kunstvakonderwijs nog verstevigd moeten worden. Financiële dekking van deze door de raad geaccordeerde ambities kan worden gerealiseerd door herijking van budgetten via inzet van het Fonds Sociaal Domein en prioriteiten die allen opgenomen zijn in de Perspectiefnota 2013. Besluitvorming hierover vindt in juni door de raad plaats.
.
10
