ICT-beleidsplan ROOS 2014-2015
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
1
Inleiding Dit bovenschool-beleidsplan is richtinggevend voor de ICT-ontwikkelingen binnen de scholen. Het streven is dat voor aanvang van het schooljaar 2014-2015 alle ROOS scholen een eigen ICT-beleidsplan hebben opgesteld, dat ook ter uitvoering hebben genomen. Bij het schrijven van dit bovenschools ICT beleidsplan zijn de volgende documenten en bronnen gebruikt: 1. Strategisch Beleidsplan ROOS 2. Concept Beleidsnotitie ICT - februari 2013 3. Vier in Balans - Kennisnet 4. Diverse on-line beschikbare (bovenschoolse) ICT-beleidsplannen
Opbouw van dit beleidsplan. Het model Vier in Balans van Stichting Kennisnet is gebruikt om structuur aan dit plan te geven. - Visie hoofdstuk 1 - Kennis en vaardigheden hoofdstuk 2 - Educatieve software en content hoofdstuk 3 - Hardware en Infrastructuur hoofdstuk 4 Elk hoofdstuk heeft een inleiding waarna de huidige situatie wordt beschreven. De gewenste situatie wordt geformuleerd en voor zover mogelijk wordt beschreven welk beleid nodig is om van de huidige naar de gewenste situatie te komen. Dit beleid wordt waar mogelijk naar beleidsdoelen op korte termijn ( 1 jaar) en lange termijn (3 jaar) vertaald. Daar waar het kan worden de stappenplannen en rollen en verantwoordelijkheden van uitvoerders van het beleid aangegeven. Het beleidsplan bevat verder de volgende bijlagen: - ICT-competenties leerkrachten - Investeringen
bijlage 1 bijlage 2
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
2
Inhoud Inleiding
2
Inhoud
3
Hoofdstuk 1 Visie
6
We halen het beste uit onze kinderen ● onze kinderen worden goede en betrokken burgers ● onderwijs voor Nu en Straks
6
We zijn een kleurrijke ontmoetingsplek
6
We willen het samen doen ● educatief partnerschap ● onderwijs op school en thuis ● de leerling centraal ● leerkracht en digicoach ● passend onderwijs en ketenpartners
7
We zijn open en eerlijk
8
Huidige situatie op onze ROOS-scholen ● visie en schoolbeleid
8
Gewenste situatie
9
Beleid op korte termijn en langere termijn
9
8
Stappenplan
10
Verantwoordelijkheden en taken
10
Hoofdstuk 2 Kennis en vaardigheden
11
Inleiding
11
Huidig niveau van kennis en vaardigheden ● kennismanagement ● inventarisatie van kennis en kunde
12
Gewenste ICT-competenties van leerkrachten ● pedagogisch didactisch handelen ● werken in de schoolcontext ● professionalisering
13 14
Beleid op korte termijn ● basisvaardigheden ● competentiegebied didactiek ● competentiegebied lesvoorbereiding ● competentiegebied organisatie
14
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
13
15 15
3
●
competentiegebied rondom het onderwijs
Beleid op langere termijn
16
Stappenplan
16
Verantwoordelijkheden en taken
16
Vergroting ICT-kennis en -kunde bij leerlingen
17
Huidige situatie
17
Gewenste situatie ● ICT-’eindtermen’
17
Beleid op korte termijn
18
Stappenplan
18
Verantwoordelijkheden en taken
18
Hoofdstuk 3 Software en Content
20
Huidige situatie ● educatieve software ● administratieve en ondersteunende software ● Inventarisatie educatieve software en licenties ● websites Gewenste situatie
20
Beleid op korte termijn
21
Beleid op langere termijn
21
Stappenplan
21
Verantwoordelijkheden en taken
21
Hoofdstuk 4 Hardware en Infra
22
Huidige situatie hardware ● PC’s en tablets ● Digi-boards
22
Huidige situatie infrastructuur ● Internet en Wi-fi
22
Gewenste situatie
22
Beleid op korte termijn
23
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
4
●
minder bekabeld en meer wire-less
Beleid op langere termijn ● efficiënt omgaan met licenties
23
Stappenplan
23
Verantwoordelijkheden en taken
23
Bijlage 1 ICT Competenties
24
Bijlage 2 Financieel
p.m.
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
5
Hoofdstuk 1 visie We halen het beste uit onze kinderen Wij gunnen onze kinderen een plek in de maatschappij die ze verdienen. Daarom willen we alle talenten en mogelijkheden die een kind heeft helpen te ontwikkelen. We halen het beste uit ieder kind. ICT is hierbij een onmisbaar hulpmiddel. Ons onderwijs gaat uit van individuele talenten van elke leerling en is erop gericht deze maximaal tot ontwikkeling te laten komen. Ook nu is het onderwijskundig handelen op ROOS scholen daarop geënt. E-learning draagt bij aan het ‘op maat en op tijd’ aanbieden van leerstof geschikt voor ieder kind. Onze kinderen worden goede en betrokken burgers We willen dat onze leerlingen goede en betrokken burgers worden. Gelukkige mensen in Nederland, die op een open en eerlijke wijze en met respect met elkaar omgaan met begrip voor elkaar. Daarom willen we onze leerlingen optimaal toerusten met kennis en vaardigheden en bevorderen dat zij op een open wijze leren communiceren. Ook hierbij is ICT van wezenlijk belang. Onderwijs voor Nu en Straks Goed onderwijs legt de basis voor succes. De kwaliteit van het onderwijs op de ROOS scholen is goed, maar we lopen een risico ‘de kinderen te leren wat ze gisteren moesten weten en kunnen’. Wanneer we ook in de toekomst voorop willen lopen met ons onderwijs, dan moeten we meer dan nu aandacht geven aan ‘21st century- education’ of, zoals dat ook wel bekend staat: ‘Onderwijs voor de Nieuwe Tijd of Onderwijs voor Nu en Straks’. Daarin hebben innovatief en kritisch denken, onderzoeken en problemen oplossen, communicatie en samenwerken een belangrijke plaats. Het internet, e-learning, het gebruik van social media en online applicaties maken samenwerken in de school en daarbuiten mogelijk en vergroten de communicatiemogelijkheden.
We zijn een kleurrijke ontmoetingsplek Onze leerlingen wonen in kleine kernen en dorpen. Daar wonen ze met autochtone en allochtone jongeren en ouderen samen. Ze gaan samen naar voetbal of gym met kinderen die naar de christelijke school gaan. ze spelen met leeftijdsgenootjes waarvan de ouders een andere levensbeschouwelijke opvatting hebben dan hun eigen ouders. Want ze leven immers in een multiculturele samenleving? Ze spelen samen op straat en in de speeltuin met kansrijke en kansarme kinderen. We willen dat onze leerlingen in zo’n kleurrijke wereld ook gaan naar een kleurrijke ontmoetingsplek: onze ROOS scholen. We willen ook dat ze in het onderwijs leren van en communiceren met kinderen in een andere stad of in een ander land, met andere gewoonten en gebruiken en een verschillende cultuur. Sociale media en het Internet brengen ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
6
de wereld binnen de school. Op dezelfde manier kunnen we door in projecten samen te werken onze scholen ook via ICT meer dan ooit naar buiten brengen.
We willen het samen doen Educatief partnerschap Ouders zijn betrokken bij het onderwijs aan hun kinderen. We willen nog meer dan nu ‘educatief partnerschap’ realiseren. Ouders vervullen een onmisbare rol bij de organisatie, de uitvoering en de evaluatie van het onderwijs. Door middel van ‘delen’ via sociale media en on-line applicaties kunnen we ouders gemakkelijker en met meer succes betrekken bij het onderwijs aan hun kinderen. Onderwijs op school en thuis We denken en geloven dat ICT een grote rol zal en moet spelen in de manier waarop kinderen les krijgen en leren. Naast ‘live instructie’ door de leerkracht, zullen in de school of elders opgenomen video-instructiefilms hun intree doen. Opgenomen lessen en leerling-leerling uitleg op video zal een plaats krijgen in het onderwijs. Verwerking op papier zal voor een groot deel tot het verleden behoren. De meeste verwerkingsstof zal digitaal zijn en zowel op school als thuis beschikbaar zijn. De mogelijkheid om om te schakelen naar continue-roosters en zelfs ‘flexibele schooltijden’ wordt vergroot door de inzet van E-learning en het gebruik van apps. De leerling centraal Leerlingen willen we nadrukkelijk betrekken bij evaluaties en planning van hun onderwijs. Directe feed-back en correcties van de leerkracht op on-line taken, opmerkingen en reacties van leerlingen en hun oplossingen worden via ICT toepassingen snel en duidelijk beschikbaar. Leerkracht en digi-coach Bij de uitgangspunten van onderwijs en ICT en bij de toepassing van ICT hulp- en leermiddelen vervult de leerkracht en zijn onderwijskundig handelen een centrale rol. Nu en in de toekomst. Echter, de rol van de leerkracht zal langzaam verschuiven in de richting van coachende meester of juf, die naast de mondelinge instructie en face-to-face begeleiding van leerlingen op school, ook een on-line rol krijgt binnen het programma: Flipping the Class Room (http://www.kennisnet.nl/themas/flippingthe-classroom/) Passend onderwijs en ketenpartners Binnen de ontwikkelingen naar passend onderwijs zullen ook onderwijsondersteuners, ketenpartners en de overheid betrokken zijn. ICT applicaties maken het mogelijk om efficiënt te communiceren, overzichtelijk en eenvormig te rapporteren, veilig te delen en eenvoudig te evalueren.
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
7
We zijn open en eerlijk We zijn open naar onze leerlingen en naar onze ouders. We laten hen de resultaten zien van onze onderwijskundige inspanningen in digitale heldere rapportages. We verbloemen geen problemen en we vieren samen successen. We presenteren de uitkomsten van leerling- en ouderenquêtes en publiceren onze resultaten on-line. We leren onze kinderen ook open en eerlijk te zijn en leren hen op een verantwoorde manier omgaan met het internet en de sociale media. We stimuleren de communicatie via moderne media, maar beschermen ook tegen cyber-pesten en oneigenlijk gebruik. ICT is bij uitstek een medium om snel, open en doeltreffend te communiceren. Duidelijke afspraken over het gebruik van internet gebaseerde communicatie zorgt voor de nodige veiligheid. De term ‘Web 3.0’ heeft verschillende betekenissen. In alle definities die men heeft proberen te maken staat centraal dat er een volgende fase van interactief internetgebruik en mediatoepassingen mee wordt bedoeld. ROOS Web 3.0 betekent dat we door het gebruik van het internet, digitale media en de daarmee samenhangende interactiviteit willen E-learning een belangrijke plaats willen toekennen binnen het onderwijs. ROOS WEB 3.0 draagt significant bij aan Beter Presteren, Meer Leerlingen en nog Meer School zijn voor iedereen.
Huidige situatie op de ROOS scholen Visie en Schoolbeleid Een aantal scholen heeft een behoorlijk up-to-date ICT-beleidsplan en deze scholen werken met ICT op een meer gerichte manier. In hoeverre de beleidsplannen ‘levend’ zijn of ‘in de kast liggen’ is niet duidelijk. Veel scholen zetten ICT in omdat de notie bij allen aanwezig is dat nieuwe technologie een plaats moet hebben binnen modern onderwijs. Maar hoe en wat precies is niet duidelijk. Voor wat betreft administratieve toepassingen zijn de ROOS scholen goed geëquipeerd en leerkrachten en directies gebruiken programma’s als ParnasSys, Taakbeleid, Digitale facturering en Verzuimregistratie op een volwaardige en effectieve manier. Het gebruik van die toepassingen is voor alle scholen centraal bepaald. Voor alle scholen geldt dat zij op een goede manier de digi- en smartborden inzetten op hun scholen en de meest voorkomende on-line lesprogramma’s zoals Veilig Leren lezen Nieuwsbegrip ( begrijpend lezen) en Wereld in Getallen regelmatig en als vanzelfsprekend inzetten. Een aantal scholen experimenteert succesvol met tablets en het on-line delen van informatie met ouders en leerlingen, maar er is een behoorlijk verschil tussen de scholen. Er is zeker behoefte aan een bovenschools kader-document dat richting geeft maar ook ruimte laat voor een school-specifieke invulling. ICT is een hulpmiddel en geen doel en zal daarom per school of onderwijsconcept op verschillende wijze worden
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
8
ingezet.
Gewenste situatie In dit bovenschools ICT beleidsplan staan de visie en beleidsmaatregelen op Stichtingsniveau helder geformuleerd en het geeft richting aan invulling van ICT beleid op de afzonderlijke scholen. Dit plan biedt een blauwdruk voor het formuleren van ICT-beleid op schoolniveau en moet vooral praktische handvatten geven voor implementatie.
Beleid op korte termijn Dit concept-plan wordt besproken in de ICT Kenniskring en wordt aangevuld en op punten aangepast en verduidelijkt tot een plan met voldoende PDCA - basis. Dit concept-plan dient ook als bespreek-document voor Bestuur en MT, waarna voor 01-01-2014 een blauwdruk klaarligt voor - beleidsplannen op schoolniveau - gerichte ontwikkelingen die e-learning binnen alle ROOS scholen mogelijk maken
Beleid op langere termijn Het beleid op langere termijn wordt vanaf 01-04-2014 verder uitgewerkt op de vier pijlers: - Visie - Kennis en vaardigheden - Educatieve software en content - Hardware en Infrastructuur
Stappenplan Stap 1
September/ Oktober 2013
Eerste versie conceptbeleidsplan naar Bestuurder/ MT
Stap 2
November/ Dec. 2013
Bijstellen concept beleidsplan door ICT-Kenniskring en MT
Stap 3
01-04-2014
Vaststellen bovenschools ICTbeleidsplan
Stap 4
voorjaar 2014
Schrijven en/of aanpassen school ICT-beleidsplannen
Stap 5
01-09-2014
Implementatie ICTbeleidsplannen op stichtingsen schoolniveau
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
9
Verantwoordelijkheden en taken ● ● ● ●
De ICT Kenniskring adviseert de bestuurder en het Management team over ICTbeleidsontwikkeling en te nemen stappen. De ICT Kenniskring bewaakt de voortgang van het stappenplan. De bestuurder/ het MT stellen het gewenste beleid vast en geven de ICT Kenniskring opdracht om de beleidsvoorstellen aan te passen. De directeuren zorgen voor uitvoering van het vastgestelde beleid.
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
10
Hoofdstuk 2 Kennis en Vaardigheden Inleiding Onze leerkrachten worden steeds vaardiger op het gebied van ICT toepassingen, maar velen ervaren toch een kennisachterstand als het gaat om nieuwe didactische toepassingen en mogelijkheden van e-learning. Deskundigheidsbevordering kan hierin verandering en verbetering brengen. Onze leerkrachten staan centraal in het onderwijskundig handelen, ons primaire proces. Inzichten veranderen, technologie ontwikkelt en de maatschappij om ons heen, ouders en hun kinderen en hun verwachtingen zijn niet meer van vroeger maar van vandaag. Professionalisering op alle terreinen is voortdurend noodzakelijk. Wanneer we e-learning maximaal willen inzetten, dan is ICT scholing voor al onze leerkrachten noodzaak. En alhoewel leerlingen leerkrachten vaak te snel en te slim af zijn als het gaat om ICT, toch moeten zij ook leren en bijleren. De wereld is fascinerend voor kinderen van deze tijd. Ze zijn on-line met hun mobiel, scoren ‘Likes’ op Facebook, hebben (straks) huiswerk op hun Ipad staan en krijgen complimenten van hun leerkracht on-line op de werkstukken die ze maken. Onze leerlingen kijken letterlijk met een webcam in de keuken bij hun moeder hoe zij de erwtensoep klaarmaakt en delen die informatie in het Engels met hun leeftijdsgenoten real-time in Zuid-Afrika. Toekomst? Ja op een paar scholen nog wel.. Realiteit? Jazeker, op alle scholen heel binnenkort. Maar alle voordelen ten spijt, de ontwikkelingen bieden niet alleen kansen, maar ook bedreigingen. Kinderen moeten ook leren. Veel leren. Leren hoe ze veilig informatie kunnen delen met anderen. Leren dat een chat met iemand die zij niet kennen risicovol is. Ze moeten ook leren zich met respect op het internet te gedragen. Daarnaast moeten onze leerlingen weten en begrijpen dat je veel op het internet aan informatie kunt vinden, maar dat je er ook kwalijke zaken kunt aantreffen. Onze leerlingen moeten weten hoe ze daarmee het beste kunnen omgaan. Daarnaast moeten onze leerlingen voortdurend leren welke nieuwe technologie en toepassing er voor hen beschikbaar is. Technologie en toepassingen die het leren en de schooltijd nog spannender en uitdagender maken als je weet hoe je ze moet gebruiken.
Huidig niveau van kennis en vaardigheden Op elke school is er iemand die voor wat betreft de kennis en vaardigheden op het gebied van ICT, uitsteekt boven de rest van de teamleden. In de meeste gevallen is dat de ICT-er die tot voor kort de steun en toeverlaat was als de computer niet werkte, de internetverbinding wegviel of wanneer er een applicatie moest worden geactiveerd. Zij zijn ook de mensen die in veel gevallen de school-websites onderhielden en de foto’s van het kamp in de digitale nieuwsbrief zetten. ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
11
Nu uitgevers van lees- en rekenmethoden de verwerkingsstof on-line hebben geplaatst, nu we met een LVS als ParnasSys werken en nu we steeds meer door de leerlingen met vragen over Twitter, Facebook en Squla worden geconfronteerd, is het ICT-kennis- en vaardigheidsniveau van de meeste leerkrachten behoorlijk gegroeid. De deskundigheid en vaardigheid op het gebied van ICT loopt wel uiteen . Sommige ROOS-scholen lopen op het gebied van ICT voorop en zijn volop bezig met het inzetten van sociale media en delen documenten, werkstukken en presentaties met elkaar via Google apps of anderszins. Een tweetal scholen experimenteert met tablets (Snappet) waarop de verwerking van de kernvakken plaats vindt in plaats van in werkboekjes of schriften. Eén van de scholen doet mee aan een Pilot ‘Platform on Line’ van QLICT en de meeste scholen weten nu hoe ze op de nieuwe uitgevers-applicatie ‘Basispoort’ succesvol kunnen inloggen. Maar er zijn ook scholen waarbij de prioritering anders ligt en/of de affiniteit met ICT en onderwijs minder is. De ICT-kenniskring van ROOS heeft, nu het gesubsidieerde scholingsaanbod ‘Ambassadeurstraject’ is beëindigd, op eigen initiatief en omdat collega’s daarom vroegen veel kennis vergaard over de huidige ICT toepassingen in het onderwijs. Een paar collega’s binnen die kring hebben een hoog kennis- en vaardigheidsniveau, waar de overige leden van profiteren. Kennismanagement In 2013 zijn we overgegaan op een organisatie van meer-scholen ICT-er. Zij hebben zitting in de nieuwe ICT Kenniskring en zij dragen zorg voor scholing van teams. Dit doen zij zelf of zij adviseren de bestuurder en directies over mogelijkheden van scholing door derden. De leden van de nieuwe ICT-kenniskring moeten allen behalve twee op masters niveau een relevante opleiding volgen, zoals ‘Leren en Innoveren’. Daarna zal er in principe voldoende professionele capaciteit binnen de Stichting aanwezig zijn om, wanneer deze kennis op de juiste wijze binnen ROOS wordt ingezet, het deskundigheidsniveau van alle teams op het noodzakelijk peil te brengen en te houden. Daartoe is het van belang dat de ICT-ers een heldere communicatielijn hebben met de schooldirecties. Een schoolbeleidsplan zorgt ervoor dat ook het afgesproken deskundigheidsniveau en de noodzakelijke scholing worden gerealiseerd . Inventarisatie van kennis en kunde Op school niveau zal door middel van een enquête het deskundigheidsniveau van alle leerkrachten worden geïnventariseerd. Daarna zal een scholingsnoodzaak en opleidingsplan per school worden opgesteld. Ook zonder genoemde inventarisatie is het duidelijk dat de meeste schoolteams en hun leden behoefte hebben aan ICT scholing. Dat kan variëren van een workshop ‘omgaan met tablets, ’ een cursus ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
12
‘veiligheid en sociale media’, (bij-) scholing als het gaat om het gebruik van educatieve software en een interne scholing over het gebruik van de nieuwe websites. Voor een inventarisatie wordt gebruik gemaakt van ‘Kader voor ICT-bekwaamheid van leraren’ van Kennisnet. Voor een eerste beeld zou de Assessment - onderwijstool van Kennisnet kunnen worden ingezet. www.assesment.onderwijstools. Elke leerkracht kan dit assessment met persoonlijke log-in in 20 minuten invullen. De resultaten worden persoonlijk weergegeven op competentie, kennis en vaardigheden en kennis geproduceerd op top 5 competenties, ICT-competenties, onderwijsvisie en situaties. Wanneer meerdere leden van het team het assessment hebben gedaan wordt ook op schoolniveau een analyse van de deskundigheid getoond op de volgende aspecten: ● ICT en didactiek ● ICT en lesvoorbereiding ● ICT en organisatie ● ICT rondom het onderwijs De ICT-kring heeft op zich genomen een 0-meting op te zetten en uit te voeren, die door alle ROOS leerkrachten wordt ingevuld. In april wordt deze 0-meting aan het MT voorgelegd, waarna deze op de scholen wordt uitgezet.
Gewenste ICT-competenties van leerkrachten Kennisnet denkt bij het beschrijven van de gewenste competenties, vanuit het beroep van de leraar en beschrijft per kerntaak de manier waarop ICT hem daarbij kan helpen. Uit onderzoek blijkt volgens Kennisnet dat de juiste inzet van ICT ervoor zorgt dat in het primaire proces (onderwijs) de motivatie toeneemt de leerprestaties verbeteren en er efficiënter wordt geleerd. Daarnaast gaat door een juiste inzet van ICT de efficiëntie omhoog ( tijdsbesparing), wordt het inzicht in resultaten, prestaties en problematiek vergroot ( m.b.t. leerlingen, leerkrachten en school), vindt er door een grotere transparantie een effectiever inzet van middelen plaats en wordt de professionaliteit van leerkrachten vergroot. Roos- leerkrachten zijn ICT-bekwaam als zij op kundige en deskundige wijze ICT als hulpmiddel inzetten binnen hun drie beroepscontexten (Onderwijscoöperatie 2012) Pedagogisch -didactisch handelen: Leraren ondersteunen hun onderwijs met ICT-hulpmiddelen. Zij zijn in staat te bepalen wanneer ICT een meerwaarde heeft en passen hun onderwijskundige kennis en kunde in samenhang met een juiste dosering van ICT toe.
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
13
Daarbij kunnen ze ● rekening houden met de impact van de digitale wereld op het kind ● leerdoelen, werkvormen en ICT in balans verbinden ● uitleggen welke meerwaarde ICT heeft in het aanbieden van het onderwijs en wanneer dat minder of niet het geval is Werken in de schoolcontext: Roos-leerkrachten kunnen: ● digitaal administreren, beheren en delen ● voortgang, resultaten en tekortkomingen digitaal zichtbaar maken en volgen ● Digitaal communiceren Professionalisering Roos leerkrachten die ICT-bekwaam zijn ● ● ● ●
Scholen zichzelf via online informatie, platforms, blogs en media Zij zoeken en vinden voor hun vakgebied relevante bronnen Ze volgen de laatste ontwikkelingen binnen hun vakgebied Ze wisselen digitaal informatie, kennis en kunde uit met collega’s en derden
Beleid op korte termijn Basisvaardigheden Van alle Roos-leerkrachten wordt verwacht dat zij voor 1 januari 2015 de drie basisvaardigheden op het gebied van ICT beheersen ● alle apparaten, software en toepassingen kunnen gebruiken (educatief en administratief) ● omgaan met digitale communicatiemiddelen: PC, tablet, digi-camera ( foto en film) ● de weg kunnen vinden op internet (browser, sociale netwerken) Per competentiegebied moeten alle leerkrachten per 1 januari 2015 aan de volgende competenties kunnen voldoen: Competentiegebied Didactiek: 1. Leerlingen begeleiding geven bij educatieve oefenprogramma’s; 2. Leerlingen feedback geven na het werken met de computer; 3. Remediërende ICT-programma’s inzetten voor leerlingen die bij bepaalde onderdelen extra tijd of oefening nodig hebben; 4. ICT inzetten zodat leerlingen gemotiveerd zijn om te leren.
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
14
Competentiegebied Lesvoorbereiding: 1. Presentaties maken op de computer voor uitleg aan de leerlingen; 2. Leerling-gegevens invoeren in een leerlingvolgsysteem; 3. Een e-mail sturen naar een collega om advies te vragen over een project; 4. Internetpagina’s vinden met relevante informatie voor mijn onderwijs. Competentiegebied Organisatie: 1. Het ICT-gebruik in mijn lessen zodanig voorbereiden dat de benodigde computerprogramma’s startklaar zijn; 2. De tijd waarin leerlingen gebruik maken van ICT optimaal organiseren door bijvoorbeeld een rooster of roulatieschema te maken; 3. De regels kennen die gelden voor computergebruik en deze ook toepassen; 4. Weten welke lichaamshouding leerlingen moeten aannemen bij het gebruik van de computer; 5. Weten hoe lang leerlingen per dag in de klas achter de computer mogen werken; 6. ICT-gebruik structureel inpassen in les- en activiteitenplanning. Competentiegebied Rondom het onderwijs: 1. Fotopresentatie van een excursie via de computer laten zien; 2. Notulen van vergaderingen verwerken met een programma voor tekstverwerking; 3. Verslag van een leerlingbespreking naar een collega e-mailen; 4. Eigen ervaringen met ICT in het onderwijs delen met collega’s. 5. De tijd waarin leerlingen gebruik maken van ICT optimaal organiseren door bijvoorbeeld een rooster of roulatieschema te maken; 6. Weten hoe lang leerlingen per dag in de klas achter de computer mogen werken;
Beleid op langere termijn Met ingang van het schooljaar 2015-2016 moeten alle ICT-competenties door alle Roos-leerkrachten worden beheerst. In Bijlage 1 zijn alle Kennisnet competenties ICT voor leerkrachten weergegeven.
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
15
Stappenplan Voor het uitvoeren van het professionaliseringsbeleid kan het volgende stappenplan worden gevolgd Stap 1
01-05-2014
Meerscholen ICT-er maakt per school teams aan op de website van Kennisnet.
Stap 2
01- 05-2014
Alle leerkrachten van ROOS doen het assessment
Stap 3
01-07-2014
Kenniskring ICT bekijkt de team-profielen van alle scholen en analyseert wat in ROOSverband geschoold kan worden, wat op schoolniveau, en wat op leerkrachtniveau.
Stap 4
najaar 2014
Aanbieden cursussen. ICT-Kenniskring onderzoekt mogelijkheden
Stap 5
01-10-2014
Evalueren kennis- en kunde niveau - januari 2015
Stap 6
Vanaf stap 3
Nieuwe instromende leerkrachten doen direct een ICT-assessment
Verantwoordelijkheden en taken De directeuren zijn verantwoordelijk voor de vaardigheden van hun leerkrachten. Zij nemen na scholing van hun team de ICT-competenties op in hun kijkwijzer, functioneringsgesprekken en beoordeling. De uitvoering van het stappenplan wordt gelegd bij de Kenniskring ICT i.c. de verantwoordelijke ‘ICT-directeur’
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
16
ICT-kennis en kunde bij leerlingen Huidige situatie Leerlingen komen vaak meer digi-vaardig op school dan hun leerkrachten. Duidelijk dus dat we als opvoeders een inhaalslag moeten maken. Leerlingen weten vooral heel goed hoe sociale media werkt en nog beter hoe zij om moeten gaan met moderne apparaten. Maar gericht zoeken en onderzoeken in het web, een goed gebruik van een webbrowser, het maken van kwalitatief goede verslagen en het aanleggen van portfolio’s en het veilig omgaan met het sociale media, daar weten onze leerlingen in het algemeen minder adequaat mee om te gaan. De veilige en gerichte toepassing van internet en - technologie ten behoeve van het leren en de persoonlijke ontwikkeling, daarin vragen kinderen ons om begeleiding en scholing.
Gewenste situatie ICT-’eindtermen’ Het is van belang om vast te stellen wat wij van het niveau van schoolverlaters verlangen op het gebied van ICT-kennis en vaardigheden. De nieuwe kerndoelen voor het basisonderwijs zijn van 2006 en volledig ingevoerd per 2010. Van de 103 zijn er 58 over en de vakoverstijgende doelen zijn komen te vervallen. Die laatste doelen gingen onder meer over het omgaan met ICT. Die referentie is er dus niet meer, maar dat laat onverlet dat we dergelijke doelen voor ROOS zouden moeten formuleren. We kunnen denken aan: ● ●
●
● ● ●
●
ROOS-Leerlingen zijn in staat om ICT te gebruiken voor de programma's die de school hanteert ter ondersteuning van het onderwijs. Ze zijn in staat om met behulp van ICT een werkstuk te maken dat voldoet aan de voorwaarden: wel gevormde zinnen (volgens de taalmethode van de school), met gebruik van illustraties en bronvermelding van gebruikte literatuur en hyperlinks. Leerlingen zijn in staat om met behulp van ICT over dat werkstuk een presentatie te maken/houden, die voldoet aan de voorwaarden: van voldoende retorische kwaliteit en met gebruik van illustratiemateriaal. Leerlingen zijn in staat om medium specifieke zoekstrategieën toe te passen om informatie te vinden. Leerlingen hebben een kritische houding ten opzichte van informatie en kunnen die informatie op waarde schatten. Leerlingen zijn mediawijs: ze zijn zich bewust van de invloeden van allerlei media (communicatiemiddelen). Ze weten hoe ze die media veilig kunnen gebruiken en hoe ze een kritische houding ten opzichte van die media kunnen ontwikkelen. De leerlingen begrijpen en gebruiken de mogelijkheden van ICT.
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
17
Om de bovenstaande ‘eindtermen’ ook werkelijk te kunnen halen moeten onze leerlingen bijvoorbeeld over de volgende vaardigheden beschikken: ● ● ● ● ● ● ● ●
Tekstverwerken en presenteren; Elektronische interactieve presentatiemiddelen hanteren; Communicatieprogramma’s gebruiken zoals e-mail, chatprogramma's, blogs, elo's en wat er in de toekomst nog ontwikkeld zal worden; Tekenprogramma's en eenvoudige fotobewerkingsprogramma’s gebruiken; Filmpjes maken; Geluiden invoegen. Toetsenbord-vaardigheid
Bovenstaande ‘eindtermen’ worden voor eind schooljaar 2013 - 2014 bekeken, aangevuld en daarna vastgesteld.
Beleid op korte termijn De ICT kenniskring heeft vooruitlopend op de vaststelling van de ‘ROOS ICT eindtermen’ in elk geval twee concrete doelen voor de korte termijn omschreven: Leerlingen zijn mediawijs. Dat houdt in: ze zijn zich bewust van de invloeden van allerlei media (communicatiemiddelen), weten hoe ze die media veilig kunnen gebruiken en hoe ze een kritische houding ten opzichte van die media kunnen ontwikkelen. Leerlingen kunnen ICT gebruiken voor de programma's die de school hanteert ter ondersteuning van het onderwijs.
Verantwoordelijkheden en taken Afhankelijk van de vaststelling van de ‘eindtermen ICT’ zal de ICT Kenniskring een voorstel doen voor een verdere uitwerking. Ook worden dan voorstellen gedaan voor uitvoering, begeleiding, en evaluatie van de eindtermen. Ook hier is het vanzelfsprekend dat de ICT Kenniskring initieert, voorbereidt en adviseert. De bestuurder en het MT stellen vast. Op schoolniveau stellen de directeuren vast welke uitwerking zij geven aan de vastgestelde ‘eindtermen - ICT’.
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
18
Hoofdstuk 3 Software en content Huidige situatie Educatieve software Op de meeste scholen wordt nog volop gewerkt met educatieve software die op de servers van QLICT of op de lokale server staat. In toenemende mate zijn applicaties voor het onderwijs echter web-based beschikbaar. Sommige programma’s zijn dat nog niet, maar de vraag is of er alternatieven zijn en of ze echt nodig zijn. In uiterste gevallen kunnen deze programma’s door externen ( Zapps of ander) on-line gezet worden. De lokale software (server-based) wordt in veel gevallen al geruime tijd op licentiebasis per school afgenomen. Er bestaat een risico dat een dergelijke ‘traditie’ onderwijsvernieuwing in de weg staat, omdat met name software tegenwoordig razendsnel wordt vernieuwd en verbeterd. Bovendien brengt het gebruik van software per school die op licentiebasis wordt afgenomen waarschijnlijk onnodige kosten met zich mee. Administratieve en proces-ondersteunende software Op alle scholen wordt op een goede manier gewerkt met administratieve software . Het gaat hier met name om het leerling volg- en administratiesysteem ParnasSys, CITO, het Verzuimregistratie programma en Taakbeleid. Voor ParnasSys is een extra part-time specialist in dienst bij de stichting ROOS. Zij is vraagbaak en fungeert als waarnemer en procesbewaker. Inventarisatie educatieve software In 2013 heeft de Kenniskring een inventarisatie van alle software op de ROOS scholen uitgevoerd. Van een enkele school ontbreekt het overzicht nog. Websites Al onze scholen hebben de beschikking over een moderne website, waarop ouders en belangstellenden, leerlingen en leerkrachten actuele informatie kunnen vinden over de school waar zij voor gekozen hebben of waar ze overwegen hun kinderen te plaatsen, waar ze naar toe gaan of werken.
Gewenste situatie Wanneer we naar e-learning en internet gebaseerd werken toe willen, dan zal er afscheid moeten worden genomen van lokale programma’s. Met web-based apps en programma’s kan online overal worden gewerkt en dit helpt de flexibiliteit en het up-to-date zijn van e-learning te vergroten. Ook de ontwikkeling van educatief partnerschap profiteert van het gebruik van on-line web-based educatieve software.
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
19
Daarnaast is de verwachting dat wanneer de lokaal gebruikte educatieve software zou worden omgezet in software die meerdere scholen on-line kunnen gebruiken, dat kosteffectdief zal zijn.
Beleid op korte termijn Voor 1 juni 2014 wordt de software-inventarisatie op alle scholen afgerond. De kosten worden in kaart gebracht en er wordt per applicatie een advies gegeven: beëindigen van licentie, alternatief on-line of overzetten naar ‘the cloud’ en zo mogelijk combineren van licenties tot één gezamenlijke.
Beleid op langere termijn Dit beleid is op dit moment nog niet geformuleerd
Stappenplan Stap 1
01-06-2014
afronding en advies software
Stap 2
najaar 2014
Eerste alternatieven in werking
Stap 3
01-11-2014
Advies verdere invoering web-based content
Verantwoordelijkheid en taken De Kenniskring-ICT bewaakt het stappenplan en adviseert het MT of de directeur MT of directeur beëindigt licenties, sluit nieuwe overeenkomsten af en schaft licenties aan.
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
20
Hoofdstuk 4 Hardware en infra Huidige situatie hardware Pc’s en tablets Voor een juiste toepassing van ICT technologie in het onderwijs en e-learning is het van groot belang dat de technologische voorzieningen : internet, hardware en infrastructuur goed in orde zijn. Alle scholen werken op dit moment voornamelijk met stand-alone desktop PC’s die via een schoolserver zijn aangesloten op het QLICT netwerk. QLICT beheert het netwerk en biedt naast service en onderhoud een goede helpdesk en vraag gestuurde ondersteuning. Verder worden er in de meeste scholen laptop computers ingezet die ook op het zelfde netwerk zijn aangesloten. Een aantal scholen werkt experimenteel en incidenteel met tablets om direct on-line met web-based applicaties te kunnen werken, onafhankelijk van de server en het QLICT netwerk. Digi-boards Bijna alle lesgroepen hebben de beschikking over digitale schoolborden ( ActiveBoards of SmartBoards). Deze borden worden nu veelal aangeschaft bij één regionale leverancier.
Huidige situatie Infrastructuur Internet en wireless netwerk Internet en wi-fi zijn gemeengoed op al onze scholen. Maar de kwaliteit van die voorzieningen is niet overal optimaal. Een aantal scholen moet het doen met ADSL verbindingen met langzame snelheden. Met name de upload-snelheid speelt een aantal scholen parten bij het gebruik van web-based programma’s Bijna alle scholen beschikken over Wi-fi routers en acces-points, maar in de meeste gevallen zijn ze niet van een kwaliteit die een stabiele internetomgeving kan garanderen.
Gewenste situatie Onze Roos-scholen willen zich onderscheiden door modern toekomstgericht onderwijs. Wij willen e-learning invoeren waar het kan en waar het past; we willen (sociale) media inzetten om relevante en interessante informatie met elkaar en anderen te delen. We willen ons kunnen ontwikkelen naar een scholengroep waar ‘Onderwijs van Nu en Straks, Flipping The Classroom en Educatief Partnerschap, gemeengoed zijn. Dat betekent dat we veel moeten bijleren, maar het betekent ook dat we de juiste technologie in huis hebben en er een goede internetvoorziening
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
21
moet zijn.
Beleid op korte termijn De tijd van servers, stand-alone PC’s en bekabelde netwerken is voorbij. We willen snel, maar verantwoord naar een online omgeving, waarbij het delen van documenten en informatie, het gebruik van web based content en met name flexibel e-learning (tijd en plaats) mogelijk wordt. Voor het aansturen van digiborden (80 groepen) en sommige administratieve taken op schoolen bestuursniveau schatten we in steeds 100 goed werkende desk-tops of laptops nodig te blijven hebben. ● Voor 01-05-2014 moet geïnventariseerd zijn welke schoolservers en desktop- en laptop PC’s op welk moment zijn afgeschreven.Er moeten keuzes gemaakt in hoeverre PC’s moeten worden vervangen (kopen of leasen). Per aanvang schooljaar 2014-2015 moeten 100 goed werkende desktops of laptops met voldoende capaciteit aanwezig zijn. ● Per aanvang schooljaar 2014-2015 moet elke school aangeven welke en hoeveel leerling PC’s worden vervangen door chrome books of tablets. ● Voor 01-05-2014 moet geïnventariseerd zijn welke digiborden (active- en smartboards) de komende vijf jaar moeten worden vervangen of aangeschaft. Dit geldt ook voor beamers. ● Voor 01-05-2014 moet geïnventariseerd zijn welke internet-services en wifi-netwerken aan een upgrade of vervanging nodig zijn. Minder bekabeld en meer wifi Er worden zo mogelijk geen nieuwe schoolservers aangeschaft. Daar waar dat knelpunten in de uitvoering van het onderwijs en onderwijsadministratie met zich meebrengt, word voorzien in een tijdelijke oplossing. Die oplossing kan bestaan uit: ● zo nodig: aanleg van een professioneel wifi-netwerk en dongles voor PC’s en laptops, waardoor direct ’in the cloud’ buiten het QLICT netwerk om kan worden gewerkt ● aanschaf en inzet van een gebruikte server in plaats van aanschaf van een nieuwe server. Voor de aanschaf of lease van PC’s, on-line apparatuur en wireless netwerk apparatuur wordt centraal op bovenschools niveau een mantelovereenkomst gesloten. De scholen maken zelf afspraken met aanbieders van internetservices voor een noodzakelijke verhoging van de internetcapaciteit.
Beleid op langere termijn Pas na aanvang schooljaar 2014-2015 zal systematisch kunnen worden begonnen met de aanschaf of lease van steeds meer tablets, chrome books of andere ‘hand-helds’. Hoeveel van deze apparatuur er op welke termijn zal (moeten) worden geleased of aangeschaft wordt met een voorlopige inventarisatie geraamd. Voor aanvang van schooljaar 2014-2015 wordt daartoe door de ICT Kenniskring een inventarisatie gemaakt. Het totale aantal en de keuze voor tablets, chrome-books of andere hand-held mobiele apparatuur hangt sterk af van de school en de school-eigen invulling van het ICT-beleid. QLICT is onze netwerkbeheerder en serviceprovider. De meeste leden van de ICT-kenniskring zijn tevreden met de service van QLICT voor wat ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
22
betreft het onderhoud van het huidige netwerk en de service van de help-desk. Het contract met QLICT loopt tot eind 2015. Na afloop van het contract moet worden bepaald of we voor minder PC’s en laptops een lokale dienst inschakelen of opnieuw met QLICT in zee gaan. Efficiënt omgaan met licenties Voor licenties van web-based applicaties en content maken we afspraken op Stichtingsniveau ( administratief, ondersteunend) of per groep scholen ( allemaal Veilig Leren Lezen; meerdere scholen Nieuwsbegrip) of per school. Scholen gaan niet zonder toetsing zelfstandig over op de aanschaf van licenties. Voor een goed gebruik van e-learning applicaties kan het nodig zijn om tijdelijk of voor langere tijd de hulp van externe partijen in te huren. Eén van de mogelijke partners kan QLICT zijn, maar niet uitsluitend. Keuzes worden gemaakt door het MT of de directeuren; het advies komt steeds vanuit de ICT-Kenniskring
Stappenplan Stap 1
01-05-2014
Inventarisatie per school van te vervangen servers Inventarisatie van noodzakelijk te vervangen PC’s door PC’s tot 100 up to date werkende
Stap 2
01-05-2014
Inventarisatie digiborden en vervangingstermijn
Stap 3
01-05-2014
Inventarisatie internet en wifi-netwerk kwaliteit
Stap 4
01-07-2014
Inventarisatie van door chrome-books of tablets te vervangen PC’s
Stap 5
01-01-2015
Alle scholen beschikken over een snelle internetverbinding en een professioneel wifi-netwerk
Stap 6
01-01-2015
30% van de leerling PC’s is vervangen door tablets, chrome-books of andere mobiele handhelds
Stap 7
01-01-2015
Keuze service-provider
Stap 8
01-01-2016
75% van de leerling PC’s is vervangen door tablets, chrome-books of andere mobiele handhelds
Taken en verantwoordelijkheden De ICT-Kenniskring begeleidt en bewaakt het stappenplan. De Bestuurder en het MT zijn verantwoordelijk voor onderhandelingen met huidige en toekomstige partners. De ICT-Kenniskring adviseert pro-actief en op verzoek van directeuren of het management-team over het inzetten van nieuwe technologie en het afsluiten van
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
23
licenties. Zij doet dat steeds onderbouwd met pro-s en contra’s en een raming van de gemoeide kosten of investeringen. De bestuurder, het managementteam of de directeur besluiten over de aanschaf van hardware en infrastructurele voorzieningen.
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
24
Bijlage 1 ICT competenties Kennisnet Competenties- Didactiek 1. Ik kan ICT inzetten zodat leerlingen gemotiveerd zijn om te leren. 2. Ik kan leerlingen begeleiding geven bij educatieve oefenprogramma’s. 3. Ik kan mijn leerlingen zo begeleiden bij het gebruik van internet dat zij zelf relevante informatie leren vinden en beoordelen. 4. Ik kan leerlingen begeleiding geven bij e-mailen. 5. Ik kan leerlingen begeleiding geven bij het werken met elektronische leeromgevingen. 6. Ik kan leerlingen feedback geven na het werken met de computer. 7. Ik weet welke educatieve programma’s er voor mijn onderwijs beschikbaar zijn. 8. Ik weet bij het geven van computeropdrachten rekening te houden met verschillen in niveau, interesse en tempo van mijn leerlingen. 9. Ik vind ICT meerwaarde aan mijn onderwijs geven. 10. Ik kan voor leerlingen die bij bepaalde onderdelen extra tijd of oefening nodig hebben remediërende ICT-programma’s inzetten.
Kennisnet – Competenties Lesvoorbereiding 1. Ik kan internetpagina’s vinden met relevante informatie voor mijn onderwijs. 2. Ik kan werkbladen voor de leerlingen maken met behulp van de computer. 3. Ik kan presentaties maken op de computer voor uitleg aan mijn leerlingen. 4. Ik kan plaatjes van internet kopiëren en plakken in een zelfgemaakt instructieblad. 5. Ik kan educatieve software installeren op mijn lerarencomputer. 6. Ik kan gebruikersgroepen aanmaken bij een programma voor mijn leerlingen. 7. Ik kan leerling-gegevens invoeren in een leerlingvolgsysteem. 8. Ik kan een e-mail sturen naar een collega om advies te vragen over een project. 9. Ik kan software beoordelen op bruikbaarheid voor mijn lessen. 10. Ik kan websites beoordelen op geschiktheid voor mijn onderwijs. 11. Ik kan opdrachten, lesmaterialen en bronnen klaarzetten op het netwerk.
Kennisnet – Competenties Organisatie 1. Ik kan het ICT-gebruik in mijn lessen zodanig voorbereiden dat de benodigde computerprogramma’s
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
25
startklaar zijn. 2. Ik kan gebruik maken van ICT voor samenwerking. 3. Ik kan schoolbeleid voor gebruik van ICT vertalen naar afspraken in de les. 4. Ik kan de tijd waarin leerlingen gebruik maken van ICT optimaal organiseren door bijvoorbeeld een rooster of roulatieschema te maken. 5. Ik ken de regels die gelden voor computergebruik en pas deze ook toe. 6. Ik weet welke onderwijssituaties in mijn klas geschikt zijn voor gebruik van computers. 7. Ik weet welke lichaamshouding mijn leerlingen moeten aannemen bij het gebruik van de computer. 8. Ik weet hoe lang mijn leerlingen per dag in de klas achter de computer mogen werken. 9. Ik kan ICT-gebruik structureel inpassen in mijn les- en activiteitenplanning. 10. Ik kan bij storingen op de computer zodanig handelen dat de les er zo min mogelijk door wordt verstoord.
Kennisnet – Competenties Rondom het onderwijs 1. Ik kan een fotopresentatie van een excursie via de computer laten zien. 2. Ik kan onderwijskundige informatie op internet zoeken voor mijn eigen professionalisering als leraar. 3. Ik kan de notulen van de vergaderingen verwerken met een programma voor tekstverwerking. 4. Ik kan een verslag van een leerlingbespreking naar een collega e-mailen. 5. Ik kan mijn documenten via mappen en sub-mappen gestructureerd opbergen op de computer. 6. Ik kan kennis en ervaringen uitwisselen met leraren in een community of gebruikerskring op internet. 7. Ik kan gebruik maken van een adressenboek bij e-mailen. 8. Het lukt me aardig de ICT-ontwikkelingen op mijn vakgebied bij te houden. 9. Ik deel mijn eigen ervaringen met ICT in het onderwijs graag met mijn collega’s.
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
26
Bijlage 2 Financieel Investeringen
In december 2013 is binnen het management-overleg gekozen voor een optie die inhoudt dat voor alle scholen de gevraagde ICT investeringsbudgetten worden ‘afgeroomd’ op 71% van de totaal gewenste investeringsbedragen. Daarmee komt de totale investering over 2013-2014 uit op € 150.000,Voor 2015 zal een ICT investeringsbudget van ongeveer € 200.000.- worden gereserveerd, waarmee de totale investering op ICT en onderwijs vanaf 2011 t/m 2015 op € 750.000,- uit zal komen.
ICT- Beleidsplan Stichting ROOS – 2014-2015
27