Het kabinet Goldman-1

Dinsdag 22.11.2011

PUZZEL MEE EN WIN!

Lees De Pers met PressReader

WIN EEN WEEKEND RIJDEN MET DE HONDA INSIGHT (incl. een gratis tank benzine)

depers.nl

Download PressReader en lees de krant op tablets en smartphones gratis (registratie verplicht) X PressReader.com

DAGELIJKS WINNEN Cryptogrammen Tips&Trucs boek Op de puzzelpagina vindt u alle informatie.

GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP

Eeuwig leven Waarom zou dat eigenlijk niet kunnen?

v

be

r2

011

Ga naar www.milieucentraal.nl/afval.

no

Pagina 19

Iedere dag produceren we per persoon zo’n anderhalve kilo afval. Minder afval betekent minder CO2-uitstoot en minder productie van spullen die niet nodig zijn. En dat scheelt grondstoffen en energie.

ids

....

Met gemak kunt u vijftig kilo minder afval per jaar produceren zonder uw consumptiepatroon aan te passen. Voedselverspilling met de helft verminderen, en reclamedrukwerk weigeren scheelt u al 44 kilo afval per jaar.

Kijk voor onze aanbiedingen elders in deze krant!

ng

Stiekem praten met Louis terwijl Johan van niks weet?

Afval, dat kan minder!

umen te

Mag dat wel?

Met hetzelfde gemak

n g C o ns

Pagina 2

Pagina 3

smeti

....

....

P r ij

Dokter Mohammed verzorgt gewonden: ‘Ik ben doodmoe.’

Pagina 8

Ex-bankiers van Goldman Sachs bekleden belangrijke bestuurlijke functies in Europa. Dus waarom ook niet in Nederland? Onze tips.

em

Geweld in Caïro

M T ili ip eu v Ce an nt ra al

Het kabinet Goldman-1

....

Naar Dirk dus!

www.milieucentraal.nl Alles over energie en milieu in het dagelijks leven

16:30 uur

18:00 uur

20:30 uur

Techneuten Open Dag op de TU Delft met keuze uit 35 masteropleidingen.

Bluffen&Blozen Bijeenkomst van Vrouw in Bedrijf: zeg Ja tegen het leven.

Minimalistisch/elektronisch Londenaar James Blake staat in Paradiso.

2

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

Eerst

Maastricht: wietpas landelijk invoeren

‘President Jemen tekent vandaag voor aftreden’

Maastricht Na Venlo wil nu ook Maastricht dat de wietpas in één keer landelijk wordt ingevoerd, en niet eerst in het zuiden van het land, zoals minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten bepleit. Dit blijkt uit een motie die de Maastrichtse gemeenteraad vandaag gaat behandelen. In de motie wordt tevens geëist dat het Rijk kosten van de pas op zich neemt en niet de gemeenten.

Sanaa President van Jemen Ali Abdullah Saleh wil vandaag een akkoord ondertekenen waarmee hij de macht overdraagt. Dat zei althans een functionaris van de oppositie gisteren. De belofte van Saleh zou de uitkomst zijn van dagenlange onderhandelingen. Het plan zingt al maanden rond en is tot stand gekomen na bemiddeling van het Samenwerkingsraad van Golflanden (GCC).

Britse banken moeten vanaf nu Iran boycotten

Limburgers besmet met het Norovirus

Londen Britse Banken mogen geen zaken meer doen met banken of financiële instellingen in Iran. Ook contacten met de Iraanse Centrale Bank zijn vanaf nu verboden. Dat heeft de Britse regering bepaald omdat Iran aan kernwapens zou werken. Het VN-atoombureau IAEA heeft daar aanwijzingen voor. Volgens de Britten is er bewijs dat Iraanse banken het nucleaire programma van hun land steunen.

Maastricht Meerdere Limburgse zorginstellingen kampen met een uitbraak van het zeer besmettelijke norovirus. Onder meer het Academisch Ziekenhuis van Maastricht, revalidatiekliniek Adelante in Hoensbroek en een verpleeghuis en een basisschool hebben te maken met enkele tientallen ernstig zieken. Zowel personeel alsook patiënten zijn inmiddels slachtoffer geworden van de epidemie.

Waterpeil in Nederland extreem laag

CDA blijft bij budget ontwikkelingshulp

Lobith De waterstand van de grote rivieren in Nederland blijft maar zakken. Zo stond het water bij Lobith gisterochtend zeven meter boven NAP. Het normale peil in het najaar is 12 tot 13 meter boven NAP. De universiteit Wageningen waarschuwde vorig jaar al dat ons land misschien wel meer last van laagwater dan van hoogwater gaat krijgen. Schepen varen al vaak met halve belading.

Den Haag Het CDA houdt vast aan de internationale afspraak om minimaal 0,7 procent van het bruto nationaal product te besteden aan ontwikkelingshulp. Dat bevestigde Kamerlid/dissident Ferrier gisteren na afloop van het overleg over de Ontwikkelingssamenwerkingsbegroting. Vorige week zei PVV-leider Wilders 4 miljard extra te willen bezuinigen op ontwikkelingshulp.

Start up

© SANDERS-PUZZELLAND

X Meer puzzelen? Zie pagina 17

Die tijden zijn voorbij. Pagina 6

Donder op, maarschalk! #Revolutie

Egyptenaren eisen dat de generaals de macht overdragen aan het volk. Het leger ramt er ouderwets op los. Eva Ludemann Amsterdam

‘Sorry dat ik zo stamel’, zegt dokter Mohammed. ‘Ik ben nogal moe.’ Drie dagen en nachten is hij al aan het werk in het veldhospitaaltje op het Tahrirplein in hartje Caïro. Op de achtergrond klinkt lawaai en geschreeuw. ‘Irhal ya moshir, lissa el-thawra fil Tahrir’, ‘Donder op maarschalk, het is nog steeds revolutie op het Tahrirplein.’ De oproep aan generaal Tantawi, leider van de Opperste Militaire Raad, is duidelijk te horen. Egyptenaren zijn woedend dat het leger de macht niet volledig aan een civiele regering wil overdragen. Gisteravond stapte ook nog eens de interim-regering op naar aanleiding van het geweld. De Militaire Raad moet bepalen wat er nu gebeurt. Volgende week staan parlementsverkiezingen gepland, maar oppositiepartijen dreigen met een boycot.

Sinds het begin van de protesten afgelopen vrijdag behandelt neuroloog Mohammed de ene na de andere demonstrant die binnen wordt gebracht. In totaal waren dat er zo’n vijfhonderd, zegt hij. ‘Het gaat vooral om schotwonden. Met scherpe munitie en met een soort kleine, harde plastic kogels die ik nog niet eerder heb gezien. Ze veroorzaken gemene wonden en versplinterde botten.’

Volle lijkenhuizen Volgens het ministerie van Gezondheid zijn bij het geweld afgelopen weekend zeker 35 mensen gedood en zo’n 1.500 gewond. Dokter Mohammed meent dat het er meer zijn. ‘De lijkenhuizen liggen vol, er zijn niet genoeg kisten.’ Zelf kon hij drie patiënten niet meer helpen, vertelt hij triest. ‘Een man was in zijn hoofd geschoten, een ander in zijn borst. En een vrouw is gestikt in het traangas.’ Volgens de arts gebruiken de militairen een agressiever soort traangas dan tijdens de revoltes in februari, toen Mubarak ten val werd gebracht. ‘Soldaten gooien ook traangasbom-

men het ziekenhuis in. Het is verschrikkelijk.’ Daarnaast belagen ze de ambulances. Dokter Mohammeds patiënten zijn man, vrouw, jong, oud, moslim, christen en seculier. ‘En één soldaat. Die werd in elkaar geschopt door demonstranten. Als we hem niet hadden weggehaald, hadden ze hem doodgeslagen.’ Zijn hospitaaltje heeft geen gebrek aan materieel. ‘Het ontroert me echt. Om de paar minuten gaat de telefoon. Mensen vragen wat we nodig hebben. Dekens, medicijnen, verband, schoon water, voedsel; op de een of andere manier weten ze het allemaal hier te krijgen.’ Ook apotheken leveren medicijnen en materieel. Even verderop, in de Talaat Harbstraat deelt Ibrahim Ouda, manager van apotheek el-Ezaby, gratis flesjes maagzuurremmer uit. ‘Meng het met water en spuit het op je gezicht. Het neutraliseert het traangas.’ Mohammed moet ophangen, er komen gewonden binnen. Hij hoopt snel wat te kunnen slapen. Maar voor vanmiddag er staat een ‘miljoenenmars’ op het Tahrirplein gepland.

4 6

Mini-sudoku In de mini-sudoku gebruikt u op elke horizontale rij, op elke verticale rij en in elk vak de cijfers 1 tot en met 6 één keer.

Minister Uri Rosenthal en de PVV waren ooit verliefd.

3 2 4 1 3 6 1 4 2 2 3 4

Cartoon Argus

Lucht viezer dan ooit

Een jongen wordt behandeld in het veldhospitaal in Caïro. Volgens de regering zijn er 1.500 gewonden en 35 doden. AFP

Maat is vol in liquidatieproces #Liquidatieproces

De Amsterdamse rechtbank heeft het gehad met kroongetuige Peter la Serpe en zijn eisen. Redactie binnenland Amsterdam

De rechtbank in Amsterdam is het zat. Kroongetuige Peter la Serpe houdt het liquidatieproces nu al weken ‘in een wurggreep’. Daar moet maar eens een einde aan komen, aldus rechtbankvoorzitter Frits Lauwaars gisteren. La Serpe, die in 2006 besloot naar justitie over te lopen in ruil voor bescherming en een mildere strafeis voor hemzelf, blijft maar ha-

meren op zijn eis dat hij een getuigenbeschermingsovereenkomst naar zijn zin krijgt. Gebeurt dat niet binnen afzienbare tijd, dan dreigt La Serpe zaken prijs te geven waardoor het hele proces kan worden opgeblazen. La Serpe zei gisteren dat het ‘absolute noodzaak’ is dat die deal er snel komt. Lauwaars is een andere mening toegedaan. Hij noemde de eis van La Serpe ‘belachelijk‘ en ‘een schande’. La Serpes advocaat Jan Peter van Schaik legde begin november de verdediging met onmiddellijke ingang neer. De problemen rondom de kroongetuige hebben het liquidatieproces al enorm vertraagd.

Formatie België wéér gestrand Brussel En weer is de formatie van een nieuwe Belgische regering mislukt. Gisteren heeft formateur Elio di Rupo zijn ontslag aangeboden aan koning Albert. Zijn ontslag volgde kort op de hervatting van Di Rupo’s overleg met de zes partijen die samen een regering willen vormen. Volgens ingewijden verliep het overleg uiterst moeizaam en lagen vooral de liberalen dwars. Koning Albert riep op tot een ‘bezinningsperiode’ waarin hij met alle onderhandelaars ‘de tijd neemt om de gevolgen van de mislukking in te schatten en om actief naar oplossingen te zoeken.’ België zit nu bijna 1,5 jaar zonder regering.

Say hello to my yellow friend

Hondstrouw

Kuise berichtjes

Een boze Zweedse heeft een buschauffeur aangevallen met een banaan. De vrouw stak het fruit in het oog van de bestuurder en kreeg een boete.

Een Chinese hond waakt al ruim een week bij het graf van zijn overleden baasje. Het dier weglokken lukte niet, dus er wordt nu een hok gebouwd.

De Pakistaanse regering wil dat telefoonmaatschappijen berichten blokkeren die obscene taal bevatten. Sms’en over seks of Jezus kan niet meer.

3

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

We hebben de policy dat we niets over elkaar vertellen.

Eerst

Pieter Maarten Feenstra Ideale minister van Economische Zaken

Dit zijn onze aanstaande ministers #GoldmanTakeOver Of het nu de nieuwe baas van Italië is (Monti) of het management van de Europese Centrale Bank: ze hebben ooit voor Goldman Sachs gewerkt. Met welke pionnen kan de bank ook in Nederland de macht grijpen?

Eric Smit/Follow The Money Amsterdam

De inmiddels wereldberoemde Willem Buiter is de aangewezen persoon om het baantje van margarineman Rutte (ex-Unilever) over te nemen. De huidige hoofdeconoom van Citigroup was tussen 2005 en november 2009 adviseur bij Goldman. Wanneer de huidige baas Lloyd Blankfein hem installeert zou Buiter het margarinegehalte in zijn kabinet kunnen handhaven door Jean-Marc Huet, cfo van Unilever, als adjudant (staatssecretaris Financiën) te benoemen. Met Huet haalt hij bovendien een stevige overlever aan boord. Huet was als bankier van Goldman Sachs direct betrokken bij de beursgang van World Online. Het prospectus waarvoor Goldman mede verantwoordelijk was, bleek misleidend, maar dat zou zijn carrière niet in de weg zitten. Buiter zou er ook verstandig aan doen om voor Buitenlandse Zaken Huets oude makker Jasper Tans, volgens Business Insider een van de golden boys van de huidige Goldman-generatie, te rekruteren. Huet en Tans zijn strijdmakkers en weten feilloos hoe ze de ellende bij iemand anders over

HH

393

HH

miljoen dollar Goldman Sachs leed in het derde kwartaal van dit jaar een verlies van 393 miljoen dollar (290 miljoen euro).

de schutting kunnen mikken. Ze brachten samen met hun Britse collega’s dit kernprincipe van Goldman kundig in de praktijk toen ze World Online naar het Damrak brachten, waarna ABN Amro op de dag van de beursgang in zijn eentje de koers moest ondersteunen. Dat kostte de naïeve Nederlanders behalve hun reputatie een gerechtelijke veroordeling en honderden miljoenen euro.

Gelovig én zuinig De ideale opvolger van minister van Financiën Jan Kees de Jager draagt de naam Wiet Pot. Pot geldt als een van de succesvolste Nederlandse zakenbankiers ooit. Succes betekent in de bankierswereld maar een ding: geld. Volgens de schatting van Quote wist Pot een kwart miljard euro bij elkaar te graaien. Pot is bovendien een man naar Lloyd – ‘We’re doing God’s work’ – Blankfeins hart. De voormalige Goldman-partner is namelijk zo gelovig als de neten. Daarnaast is hij zeer zuinig en dat is gezien het niveau van onze schulden best een aardige kwaliteit. Pot, tegenwoordig medeeigenaar van de licht verlieslatende zakenbank Oyens & Van Eeghen en van de zeer winstgevende van aandelen- en optiehandelaar IMC, is een droomkandidaat.

HH

ANP

Vanaf links met de klok mee de toekomstige machthebbers: Willem Buiter, Wiet Pot, Jean-Marc Huet en prins Friso.

Pot werkte bij Goldman Sachs jaren samen met Pieter Maarten Feenstra. Die zou de ideale minister van Economische Zaken zijn. Feenstra is als oud-McKinseyaan ook als bedrijfsadviseur onderlegd en is nu actief als investeerder bij Aletra Capital Partners. Hij is extreem loyaal en uiterst discreet. In 2008 gaf hij nog helder uiting van de omerta van Goldman toen hem door De Pers gevraagd werd iets over zijn oude makker Pot te vertellen. ‘We hebben de policy dat we niets over elkaar vertellen. Wanneer u meneer Pot over mij belt, zal hij u hetzelfde zeggen.’ Een Goldman take over zal in het Goldman Sachs-minnende koningshuis met gejuich worden ontvangen. Toch zal de overname ingrijpende gevolgen hebben voor de monarchie. Bea zal namelijk terstond van haar troon worden gewipt. En niet Alexander maar Friso zal de troon bestijgen.

De laatste werkte vier jaar en tien maanden bij Goldman en is bovendien getrouwd met een voormalig gangstermeisje met een verschroeiende ambitie en een groot talent om de waarheid te verhullen. Een ideale Goldmankoning.

Hofleveranciers De president van onze Centrale Bank wordt Patrick van der Wansem, thans werkzaam als partner bij Capitad, dat gespecialiseerd is in strategische vraagstukken rond financiële markten. Hij heeft naast de broodnodige Goldman Sachs-ervaring ook nog wat tijd doorgebracht bij het ministerie van Financiën (2 jaar en 11 maanden), De Nederlandsche Bank (7 jaar) en JP Morgan (7 jaar) en is tot de dag van vandaag adviseur bij de Wereldbank en het IMF. Voor de minder belangrijke posten is LinkedIn is een handig instru-

ment. De combinatie Goldman en Erasmus levert 297 hits op. De Rotterdamse universiteit is daarmee ‘hofleverancier’ voor Goldman Sachs. (Niet alle hits in LinkedIn zijn ook mensen die bij de bank werken of gewerkt hebben, ze kunnen de zakenbank ook om andere redenen in hun cv hebben staan.) De Vrije Universiteit Amsterdam levert 31 hits op. De Universiteit van Tilburg slechts 16, maar die zijn wel vrijwel allemaal bij Goldman Sachs werkzaam. De combinatie Goldman Sachs en Universiteit van Amsterdam: 67 hits. Daaronder Victor van Bommel. Van Bommel – voorheen vicepresident bij ABN Amro – heeft goede kans om op zijn minst staatssecretaris van Economische Zaken te worden of als minister van Vreemdelingenzaken en Integratie zijn ondernemende kwaliteiten los te la-

ten. Hij heeft het geschopt tot Executive Director bij Goldman en ziet eruit alsof hij, in de woorden van Matt Taibbi, elk moment zijn ‘blood funnel’ (bloedtrechter) in iets kan rammen dat naar geld ruikt. Het nog op te richten ministerie van Communicatie zal bevolkt worden door mensen van Endemol, voor ongeveer dertig procent eigendom van Goldman. Dit ministerie zal geleid worden door Lucas van Praag, de in het Verenigd Koninkrijk geboren ‘Rococco PR-prins’ van Goldman Sachs met de Nederlandse achternaam. Journalisten zijn in zijn ogen een slecht geïnformeerde, minderwaardige soort die niet over al te veel intelligentie beschikt en slobberige pakken draagt. Van Praag weet journalisten te vertellen dat ze ‘het niet hebben begrepen’ en met hun misleidende stukjes krantenlezers ‘garbled nonsense’ (onleesbare onzin) voeren.

Gevoelige plaatjes

Geluk door genot

Man ijdeler

Een Duitse gynaecoloog heeft met een piepklein cameraatje de intieme delen van 3.000 vrouwen gefotografeerd. Hij maakte zo’n 35.000 foto’s.

Ouderen worden gelukkiger van seks met hun partner, zo blijkt uit onderzoek. Hoe vaker ze vrijen, hoe meer geluk ze ervaren.

Het cliché dat vooral vrouwen zich lang optutten, blijkt een mythe. Mannen zijn dagelijks 81 minuten met hun uiterlijk bezig, tegen 75 bij vrouwen.

De menselijke verbeelding schiet tekort bij het niets. Tommy Wieringa

Column Tommy Wieringa

Eeuwig leven

e menselijke geest voorziet het einde van het lichaam waarin het huist. Van het lichaam weet hij zeker dat het afsterft en vergaat, het bewijs is overvloedig, maar van zichzelf weet de geest dat niet zeker. Hij kán het niet zeker weten omdat hij er geen ervaring mee heeft. Soms zoekt hij troost in de fantasie van een eeuwig leven voor zichzelf, geen einde, geen dood, maar een schier oneindige reis van het ene lichaam naar het andere. Het vraagt veel verbeelding en vertrouwen om geloof in het eeuwig leven van de ziel of de geest te bezitten. Bewijzen voor elke vorm van eeuwig leven worden betrokken uit het ongerijmde. Hiervoor geldt zonder uitzondering: hoe minder bewijs er is, des te vaster het geloof dat wordt gevraagd. Het heeft me altijd verbaasd dat het menselijke voorstellingsvermogen eerder in staat is om een schitterend hiernamaals te verzinnen, opgetuigd met engelen en maagden en eeuwige verrukking, dan dat het zich zijn eigen niet-zijn kan voorstellen. We kunnen niet goed omgaan met de grote abstractie van het niets. De onpeilbare leegte. De menselijke verbeelding schiet tekort bij het niets. Met iets kan het veel beter uit de voeten. Hoe zou het ook kunnen, een voorstelling van het eigen onbestaan? Hoe ziet dat eruit? Symbolisch, als een kruis of een graf? Wordt het dichterbij gebracht door aan jezelf te denken als gebeente of als as? Misschien voor even, als het al lukt. Het memento mori blijft het domein van de fictie. We hebben alleen ervaring met het eigen leven, de dood zagen we slechts bij anderen. We hebben hem van horen zeggen. Ook al weten we dat hij ons ook zal treffen op een dag, we weten dat op de manier waarop we

D

naar de sterren kijken en daarbij bedenken dat dat licht honderden lichtjaren geleden werd uitgezonden – maar nadat we dat gedacht hebben, kijken we toch gewoon weer naar een gaatje in de circustent. Oppervlakkig bewustzijn, daaronder ademt het oerdier in de duisternis. In de Volkskrant van afgelopen zaterdag schrijft Arie Elshout over een kliniek voor levensverlenging in Las Vegas. Boegbeeld en directeur van Cenegenics is Jeffry Life, een 72-jarige arts die weigert zich neer te leggen bij het verval van zijn lichaam. Hij is zelf de beste reclame voor het product dat hij aanbiedt: op de foto bij het artikel zien we een schitterend jongemannenlichaam met daarboven zijn grijze, oude hoofd. Life injecteert zich met voedingssupplementen en testosteron, roemt zijn seksleven en beschouwt de meeste ouderdomskwalen als overbodig. De ouderdom is een onrecht dat bestreden moet worden. Ook al roept de anomalie van een oud hoofd op een jong lichaam deernis op, het geloof in een verlengd heden lijkt me sympathieker en vooral ongevaarlijker dan dat in een eeuwig leven.

Tommy Wieringa is auteur van onder meer de roman Caesarion.

Werkgevers: ‘Tekort technisch personeel’

Oostenrijkse kanselier verwijdert ‘vrienden’

Den Haag Nederlandse werkgevers vrezen dat de komende jaren een groot tekort aan technische vakmensen zal ontstaan. Om hier aandacht voor te vargen, bieden MKB-Nederland, VNO-NCW en Stichting Platforms VMBO vandaag een manifest aan de Kamer aan. De organisaties zijn ook bang voor sluiting van technische vmbo-opleidingen.

Amsterdam De Oostenrijkse bondskanselier Werner Faymann is in opspraak geraakt omdat zijn medewerkers valse Facebookprofielen zouden hebben aangemaakt. Op deze pagina’s van ‘nepvrienden’ waren lovende woorden te vinden over Faymann. De fanpagina’s zijn inmiddels allemaal verwijderd, al ontkent het partijbureau ze te hebben aangemaakt.

Een nieuw fenomeen in de schuldencrisis

Cel en een nieuw adres voor pedoseksueel

Dublin ‘Een nieuw fenomeen.’ Zo noemt de vertrekkend hoofdeconoom van de Europese Centrale Bank, Jürgen Stark, het feit dat de schuldencrisis zich ook naar de kernlanden van de eurozone verspreidt. Tot deze ‘kernlanden’ worden landen gerekend met de hoogste kredietstatus, zoals Duitsland, Frankrijk, Nederland, Oostenrijk, Finland en Luxemburg.

Den Bosch Het Openbaar Ministerie wil dat pedoseksueel Sytze van der V. uit Eindhoven drie maanden van zijn voorwaardelijke celstraf gaat uitzitten. Dit omdat Van der V. zich ‘niet begeleidbaar’ zou hebben opgesteld. Het Bossche gerechtshof bepaalde gisteren overigens dat het OM en de reclassering een nieuwe woonplaats voor Van der V. moeten zoeken.

HighPads

Crisis = minder baby’s

Fijne shampoo

Skydivers in de VS hebben iPads zo’n 400 meter naar beneden laten vallen om een beschermhoes te testen. De compu’s overleefden de val.

Dat het Amerikaanse geboortecijfer gedurende drie jaar op rij is gedaald, komt door de economie, zegt de Amerikaanse demograaf Carl Haub.

Een Australiër heeft zo’n 74.000 euro schadevergoeding gekregen nadat bleek dat de shampooflessen in zijn bagage toch geen drugs bevatten.

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

Drama allemaal, het gaat om veel geld.

Eerst

Chiel Dekker Zaakwaarnemer Kennedy Bakircioglu

‘Megafraudeur’ is nu failliet #Syed

pand aan de Herengracht. De Groene zal zich ook moeten melden bij de curator, want zijn bedrijf heeft nog wat maanden huur tegoed. Volgens Het Parool bedraagt die 450.000 euro per jaar. ‘Natuurlijk hadden we zijn naam gegoogled’, zegt De Groene. ‘Maar ruim een jaar geleden was nog niet zo veel over hem te vinden.’

Meer dan een jaar opereerde een van miljoenenfraude verdachte Indiër vanaf de Amsterdamse Herengracht. Henk Willem Smits Amsterdam

De burgemeester van Amsterdam kan weer zonder problemen herrie maken aan de noordzijde van de ambtswoning aan de Herengracht. Het pand naast hem staat namelijk leeg. Tot voor kort huisde er het statige kantoor van beleggingsfonds Western Gulf Advisory (WGA), eigendom van de in Hidrabad, India geboren Ahsan Ali Syed. Deze man, sinds februari dit jaar eigenaar van voetbalclub Racing Santander in Spanje, trok in die tijd een spoor van vernieling achter zich aan. Australische ondernemers zijn voor zo’n 173 miljoen euro bedonderd, aldus de Sydney Morning Herald. In India wordt Syed gezocht door de autoriteiten, aldus de kranten daar, en ook in Engeland staat hij op de radar van journalisten: daar liet hij enkele jaren geleden een flinke stapel openstaande rekeningen achter. Een Nieuw-Zeelandse advocaat wist onlangs beslag te leggen op Syeds Zwitserse bankrekening. Wellicht dat WGA daarom donderdag failliet is verklaard door de Amsterdamse rechtbank. Maar over het precieze waarom wil curator Je-

Simpele truc

Ahsan Ali Syed: spoorloos. EPA

roen Oostenbrink nog niks zeggen. Ook in Nederland zijn slachtoffers gemaakt. ‘Drama allemaal, het gaat om veel geld’, zegt Chiel Dekker, zaakwaarnemer van voormalig Ajaxvoetballer Kennedy Bakircioglu. Die komt nu uit voor Santander. De spelers worden al maanden niet betaald. ‘Er loopt een collectieve zaak van alle spelers tegen de club’, weet Dekker, die nog commissie moet krijgen van Syed. ‘Ikzelf val onder de crediteuren en dat loopt via de curator.’ Al met al gaat het om tonnen, aldus Dekker. Syed lijkt spoorloos. ‘Wij krijgen geen contact meer met hem,’ zegt Martien de Groene, eigenaar van het

Pinokkio

‘Spotify: slechte invloed op muziekverkoop’ Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar: [email protected] Arjan Terpstra Amsterdam

Wat is de bewering? ‘Spotify heeft schadelijke effecten op de muziekverkoop.’

Wie zegt dat? De Engelse muziekdistributeur STHoldings, die meer dan tweehonderd (dubstep en techno-) muzieklabels vertegenwoordigt.

Waar zeggen ze dat? Op de eigen website, www.stholdings.co.uk.

Hoe zat het ook alweer? Sinds de introductie van muziekdiensten als Spotify is de muziekindustrie verdeeld over de vraag wat het oplevert. Voor consumenten is het prachtig dat je of gratis of tegen een kleine vergoeding naar muziek kunt luisteren, maar wat zit er in het vat voor de platenmaatschappijen en artiesten? Heel veel, bezweren Spotify, Napster, Simfy, Rdio en dergelijke diensten: de rechthebbenden worden betaald als er een nummer wordt

gestreamd en daarnaast leren consumenten muziek kennen die ze ook kunnen kopen, vaak meteen vanuit het programma waarin ze de muziek leren kennen. Da’s handig toch? Nou nee, zegt STHolding. ‘De diensten leveren (onze muzieklabels) zeer weinig op en hebben een onvoordelig effect op de muziekverkoop.’ Voor die bewering wordt naar een rapport van de Amerikaanse National Association of Recording Merchandisers verwezen, de NARM, die onderzoek deed naar hoe mensen muziek ontdekken en kopen. Wat bleek? Radio, tv en de eigen vriendenkring zijn nog steeds de belangrijkste bronnen voor nieuwe muziek. Diensten als Spotify hebben muziek wel toegankelijker gemaakt, maar moedigen muziekverkoop niet aan: het zou daar zelfs een schadelijk effect op hebben.

Wat is waar? Het NARM-rapport is alleen beschikbaar voor leden; het begeleidende persbericht blijft vaag over streaming muziekdiensten en noemt Spotify niet bij naam. Dat maakt het lastig om de bewering aan de bron te checken. Wel is duidelijk dat het hier geen immense studie betreft: 3.771 respondenten deden aan het online onderzoek mee. Maar STHolding bevroeg daarnaast ook de eigen labels,

Dat is nu anders: op internet wemelt het van de verhalen van mensen die zijn opgelicht met een op het oog simpele truc. Vanuit zijn kantoren in Amsterdam, Bahrein en Zwitserland bood Syed kredieten van vele tientallen tot 150 miljoen dollar aan. Door de crisis getergde grote bedrijven konden dit soort geldschieters wel gebruiken, want banken bleven op hun geld zitten. In ruil voor een lening moesten eerst wel enkele miljoenen transactie- en administratiekosten worden betaald. De leningen kwamen uiteindelijk nooit en de commissie werd niet terugbetaald. Achteraf gezien waren er wel wat vreemde dingen aan Syed, vertelt De Groene. ‘Het tekenen van de contracten verliep moeizaam. Ik heb hem uiteindelijk nooit in het echt gezien, altijd was er iets. Maar in eerste instantie kwam hij alle bepalingen na. En hij was serieus bezig met notarissen en trustkantoren. Dat heeft allemaal geld gekost, dus hij wilde schijnbaar serieus in business.’

Niet waar / Deels waar / Waar

en slechts vier van de 234 labels gaven aan door te willen met Spotifyachtige diensten. Dat is best een pittig gegeven, en een duidelijk signaal dat de individuele (kleinere) labels teleurgesteld zijn in dit soort streamingkanalen: STHolding is niet de eerste die een label terugtrekt vanwege tegenvallende inkomsten. Tegelijk komt het bericht op een vreemd moment, net nu er uit andere segmenten in de industrie geluiden opgaan die het omgekeerde beweren: het gaat de laatste tijd juist beter met de muziekverkopen, en dankzij Spotify-achtige constructies. Vivendi SA, een grote uitgever van entertainmentproducten (wiens dochter Universal Music Group recent platenmaatschappij EMI opslokte), boekte in de eerste helft van dit jaar een 13,5 procent hogere omzet in digitale muziekverkopen dan het jaar ervoor. En de Nielsen SoundScan, een tracking systeem voor muziekverkopen in de VS, staat met 3 procent in de plus: de eerste groei in een heel lange tijd.

Eindoordeel De bewering van STHoldings is onwaar. Tegelijk is de emotie achter de bewering best begrijpelijk: kleine vissen profiteren niet van de nieuwe muzieksystemen. Dit in tegenstelling tot de grote jongens, die mooie deals sluiten met de Spotify-achtigen.

5

OM: militair Fritz ging niet natuurlijk dood

SP-Kamerlid: ‘Schrap toeslag van de Fyra’

Roermond Laurens Fritz, de militair die vorige week in Herkenbosch dood werd gevonden, is geen natuurlijke dood gevonden. Dat meldt het Openbaar Ministerie (OM) van Roermond naar aanleiding van sectie op het lichaam van de militair (30). Hoe de laatste uren van Fritz er uitzagen en hoe hij is overleden, wil het OM niet bekendmaken. Een 47-jarige man wordt verdacht van moord op Fritz.

Den Haag SP-Kamerlid Farshad Bashir gaat vandaag aan minister Melanie Schultz van Haegen voorstellen om de toeslag van de Fyra te schrappen. Deze hogesnelheidslijn tussen Amsterdam en België wordt volgens het Kamerlid dan pas rendabel. Vorige week besloot Schultz van Haegen al dat ook gewone intercity’s over het spoor van de hogesnelheidstrein tussen Amsterdam-Breda-Antwerpen mogen rijden.

Citaat

‘Dat onze koloniale erfenis niet langer wordt weggemoffeld, verzoekt de regering het Tropenmuseum terug te vormen tot Koloniaal museum.’ PVV-Kamerlid Martin Bosma diende maandag weer een aparte motie in.

Goed nieuws: nog nooit zoveel hiv-patiënten

Wellicht Hongaarse financiële hulpvraag

Genève Het aantal mensen dat besmet is met hiv is in 2010 opgelopen tot 34 miljoen, oftewel een recordaantal. Dat klinkt als slechter nieuws dan het is, want de toename is mogelijk doordat er steeds minder mensen aan het virus overlijden, zo laten de Verenigde Naties weten. Directeur Michel Sidibe van Unaids meent dat we ‘op het punt van een belangrijke doorbraak’ zijn aanbeland omdat het aantal nieuwe hiv-infecties terugloopt.

Brussel Hongarije heeft zowel bij de Europese Commissie als bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF) een verzoek voor mogelijke financiële steun ingediend. Dat meldde het dagelijks bestuur van de Europese Commissie gisteren. Hongarije, dat niet de euro als munt heeft, heeft het niet over bedragen in het verzoek. Ook in 2008 kreeg Hongarije, toen als eerste EU-lidstaat, financiële steun. Toen kreeg het een noodkrediet van 20 miljard euro.

Het tweede deel van de masterclass krijgen de deelnemers de kans om te speeddaten met journalisten, fotografen, filmmakers en mogelijke opdrachtgevers. Na 3,5 uur weten zij de weg in het doolhof van de beginnende freelancer en zijn de eerste contacten gelegd. Armoede en honger versus kennis en kansen (NL) Media, beeldvorming en internationale samenwerking “De journalist wil beelden van sterfte voor zijn misèreverhaal, op zoek naar de dood en geen ruimte voor subtiliteit. De kleertjes moeten uit, anders zie je de botjes niet. Blijkbaar is refereren aan het ergste de beste manier om aandacht te krijgen”. (“Anyone dying here and speaks English?” Koert Lindijer in NRC Next 30-08-2 011) Inzamelingsacties na humanitaire rampen, bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking en ontelbare particuliere initiatieven. Al decennia is de media bepalend voor wat Nederlanders weten en denken over ‘armere’ landen en internationale samenwerking. Foto’s van uitgemergelde kinderen op Somalische zandvlakten en krantenartikelen over de inefficiëntie van hulp houden de scheefgegroeide beeldvorming over ontwikkelingslanden in stand. Kan de berichtgeving evenwichtiger of ligt hier een maatschappelijke belang aan ten grondslag? Naast een onvermijdelijke discussie gaat deze masterclass in op beeldvorming, de lastige relatie tussen de non-profit sector en de media, schrijven over complexe internationale thema’s en meer. Journalisten met een bovengemiddelde interesse in ontwikkelingsjournalistiek en berichtgeving over niet-westerse landen worden van harte uitgenodigd om hieraan deel te nemen. Radio as peacebuilder or weapon of war? (NL) Radio maken in conflictgebieden “By giving voice and visibility to all people, including and especially the poor, the marginalized and members of minorities, the media can help remedy the inequalities, the corruption, the ethnic tensions and the human rights abuses that form the root causes of so many conflicts.” (oud - VN Secretaris Generaal Kofi Annan). Radio wordt gezien als een belangrijk instrument in de sociale, economische en politieke mobilisatie van ontwikkelingslanden. Radio speelt een rol bij de verspreiding van nieuws, faciliteren, besluitvorming, onderwijs en entertainment. Tegenwoordig kunnen zowel inwoners van de grote steden als de plattelandsbevolking naar de radio luisteren. Het voordeel van radio is dat het goedkoop is en dat het toegankelijk is voor veelal analfabete groepen mensen. Echter radio heeft ook een donkere zijde. Net als andere media kan een partijdige radiozender bevolkingsgroepen tegen elkaar opzetten. Een extreem voorbeeld is Radio Mille Coline in Rwanda. De zender werd gebruikt om hutu’s massaal aan te sporen om tutsi’s te doden. Tijdens deze masterclass wordt radio maken in conflictgebieden belicht. Hoe maak je radio in conflictgevoelige gebieden? Hoe bericht je zo onafhankelijk mogelijk over de gebeurtenissen? En wie zijn de verslaggevers en hoe kunnen zij veilig te werk gaan? In landen zonder persvrijheid is hier soms hulp van buitenaf voor nodig. De organisatie Free Press Unlimited biedt deze ondersteuning en gaat in op bovenstaande vragen aan de hand van de case-study Radio Darfur in Soedan. Masterclasses Buitenlandjournalistiek “Learning is like rowing upstream: not to advance is to drop back” (Chinese Proverb) Bent u journalist, fotograaf, radio- of filmmaker en hebt u de ambitie om u verder te ontwikkelen binnen uw vakgebied? Of wellicht staat u nog aan het begin van uw carrière en wil u graag meer weten over de verschillende journalistieke disciplines? Benieuwd naar de invloed van nieuwe media en techniek op de journalistiek en de kansen en mogelijkheden die dit met zich meebrengt? Schrijf u dan in voor één van de zes gespecialiseerde masterclasses!. In ruim drie uur wordt u niet alleen bijgepraat over de nieuwste ontwikkelingen binnen uw discipline maar gaat u ook daadwerkelijk zelf aan de slag. Samen met collega’s en onder begeleiding van een professionele docent en / of een of meer inspirerende gastspreker(s) bekijkt u veranderingen en nieuwe mogelijkheden met een kritische blik en bepaalt u op welke manier u inzichten en technische snufjes kan toepassen op en binnen uw eigen werk. Doel is dat u aan het einde van de masterclass met een andere blik naar uw werk en uw carrière kijkt en vol nieuwe inspiratie verder kan schrijven, fotograferen en filmen. Standplaats Atjeh tot Afghanistan (NL). Oorlogsverslaggeving anno 2011 “Op dit moment worden we beschoten”, de verslaggever kijkt geschrokken de camera in. “Doe wel voorzichtig”, zegt de nieuwslezer. “Ok, het gevaar is geweken, de schutter is de hoek om”. Tijdens de oorlog in Libië was dit een veel geziene scène tijdens het journaal. Is de nieuwsconsument sensatiebeluster geworden? De oorlogsverslaggever als een acteur in een actiefilm? Of zijn journalisten steeds vaker doelwit binnen conflicten? In het eerste deel van de masterclass komen dit soort discussies aan bod ondersteunt door ervaringen ‘uit het veld’. Oorlogscorrespondent van De Pers Arnold Karskens vertelt over hoor en wederhoor, embedded versus unembedded, interviewen tussen rondvliegende kogels, gijzelingssituaties en ethische kwesties. In het tweede deel gaan we in op de praktische zaken: van verzekering tot kogelvrije vesten en wat mag je echt niet vergeten voordat je naar Oost-Congo, Irak of de Colombiaanse jungle vertrekt? De Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NvJ) heeft onderzocht of er animo is voor een veiligheid expertise centrum voor journalisten en zal de resultaten van dit onderzoek presenteren aan de hand waarvan gediscussieerd mag worden. Na 3,5 uur staat u te popelen om in het vliegtuig te stappen naar Baghdad of Tripoli om daar verhalen te gaan maken. De kracht van verhalen (EN) Verhalende buitenlandjournalistiek “A soldier was howling. He’d been the driver. Part of the roadside bomb had gone under the humvee and sent shrapnel through the floorboards, breaking the bones in one of his feet and slicing of the heel of the other. Brent Cummings went to the soldier, took hold of his hand. ‘How’s Reeves’, the soldier asked. ‘Just worry about yourself right now’, Cummings said. (“One day at war”, Washington Post, 13/09/2009 by David Finkel) Verhalende of narratieve journalistiek (of creatieve non-fictie) is in de Verenigde Staten al jaren populair bij bladen als The New Yorker. Binnen dit journalistieke genre gaat het om het toepassen van literaire verteltechnieken in de ‘gewone’ journalistiek. Het doel ervan is om een verhaal aantrekkelijker te maken en daarmee de lezer te boeien. Tijdens deze masterclass gaan we, aan de hand van voorbeelden en oefeningen, in op research en veldwerk, het begin van een verhaal, stijlen combineren, narratief interviewen en de structuur van een verhaal. Daarbij worden de valkuilen van narratieve journalistiek behandeld: hoe verifieer je feiten en in welke situaties kan je deze journalistieke vorm wel en niet gebruiken? Volg deze masterclass en ontdek hoe het huidige palet van de journalist kan worden uitgebreid met uiteenlopende literaire verteltechnieken. From stills to moving images (EN) The making of international multimedia productions “Journalists have to rethink the way they are telling their stories. They are no longer limited to one way of telling a story. They have to start thinking creatively by using these different media”. (DJ Clark, Multimedia Journalist) Sommigen noemen het multimedia, anderen noemen het een samensmelting van verschillende genres en werkwijzen. Hoe het ook genoemd wordt, de boodschap is duidelijk: journalisten, filmmakers en fotografen zullen zich steeds vaker op meerdere disciplines moeten richten om hun verhaal bij de lezer of kijker te krijgen. Journalisten anno 2011 moeten hun verhaal op meerdere manieren kunnen vertellen, door verschillende technologische methoden in te zetten en door diverse doelgroepen aan te trekken. Zowel de maker als het publiek kan helpen het verhaal steeds verder vorm te geven: door meningen in te voegen, feiten, stilstaande en bewegende beelden, audio clips, slide shows en grafieken. Tijdens deze masterclass gaat multimedia journalist DJ Clark van de University of Hong Kong aan de slag met een gemotiveerde groep fotografen die willen weten hoe ze multimedialer te werk kunnen gaan en welke technieken daar bij nodig zijn. DJ Clark laat producties zien, bespreekt de manier waarop ze gemaakt zijn, de keuzes waarvoor de maker komt te staan en zet vervolgens de groep aan het werk. Your career starts here (NL) De beginnende (freelance) buitenlandjournalist. “Je moet gewoon weten waar een gat zit. En het leuke is, dankzij de huidige media zijn er overal gaten. Je moet alleen je rugzak pakken, de taal en cultuur leren kennen, een vliegticket boeken en hop, je bent weg!” (Freelance journalist Olaf Koens in Jonge Honden, is er nog toekomst voor de journalistiek?) Spannende interviews, een nieuwe taal en na de deadline een koud biertje op een exotisch strand. Menig journalist droomt ervan om in het buitenland te werken. Maar hoe pak je dat aan? Tijdens deze workshop, voor studenten en beginnende journalisten die de ambitie hebben om hun vak uit te oefenen in den vreemde, leren ze hoe de KvK werkt, wat je moet regelen met de belastingdienst, hoe je je netwerk opbouwt, wat acquisitie is en op welke manier je een factuur opstelt en hoe je sociale media het beste kan inzetten. Het tweede deel van de masterclass krijgen de deelnemers de kans om te speeddaten met journalisten, fotografen, filmmakers en mogelijke opdrachtgevers. Na 3,5 uur weten zij de weg in het doolhof van de beginnende freelancer en zijn de eerste contacten gelegd. Armoede en honger versus kennis en kansen (NL) Media, beeldvorming en internationale samenwerking “De journalist wil beelden van sterfte voor zijn misèreverhaal, op zoek naar de dood en geen ruimte voor subtiliteit. De kleertjes moeten uit, anders zie je de botjes niet. Blijkbaar is refereren aan het ergste de beste manier om aandacht te krijgen”. (“Anyone dying here and speaks English?” Koert Lindijer in NRC Next 30-08-2011) Inzamelingsacties na humanitaire rampen, bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking en ontelbare particuliere initiatieven. Al decennia is de media bepalend voor wat Nederlanders weten en denken over ‘armere’ landen en internationale samenwerking. Foto’s van uitgemergelde kinderen op Somalische zandvlakten en krantenartikelen over de inefficiëntie van hulp houden de scheefgegroeide beeldvorming over ontwikkelingslanden in stand. Kan de berichtgeving evenwichtiger of ligt hier een maatschappelijke belang aan ten grondslag? Naast een onvermijdelijke discussie gaat deze masterclass in op beeldvorming, de lastige relatie tussen de non-profit sector en de media, schrijven over complexe internationale thema’s en meer. Journalisten met een bovengemiddelde interesse in ontwikkelingsjournalistiek en berichtgeving over niet-westerse landen worden van harte uitgenodigd om hieraan deel te nemen. Radio as peacebuilder or weapon of war? (NL) Radio maken in conflictgebieden “By giving voice and visibility to all people, including and especially the poor, the marginalized and members of minorities, the media can help remedy the inequalities, the corruption, the ethnic tensions and the human rights abuses that form the root causes of so many conflicts.” (oud - VN Secretaris Generaal Kofi Annan). Radio wordt gezien als een belangrijk instrument in de sociale, economische en politieke mobilisatie van ontwikkelingslanden. Radio speelt een rol bij de verspreiding van nieuws, faciliteren, besluitvorming, onderwijs en entertainment. Tegenwoordig kunnen zowel inwoners van de grote steden als de plattelandsbevolking naar de radio luisteren. Het voordeel van radio is dat het goedkoop is en dat het toegankelijk is voor veelal analfabete groepen mensen. Echter radio heeft ook een donkere zijde. Net als andere media kan een partijdige radiozender bevolkingsgroepen tegen elkaar opzetten. Een extreem voorbeeld is Radio Mille Coline in Rwanda. De

DE AVOND VAN DE BUITENLANDJOURNALISTIEK + MASTERCLASSES 29 NOVEMBER, PAKHUIS DE ZWIJGER IN AMSTERDAM

Met o.a. Barbara Demick (LA Times), D J Clark (multimediajournalist), Step Vaessen (Al Jazeera), Olaf Koens (correspondent in Moskou), Marcel Gelauff (hoofdredacteur NOS Nieuws), Marjon van Royen (correspondent in Latijns-Amerika) en Geert van Kesteren (fotograaf). Ga voor meer informatie over het programma naar http://buitenlandjournalistiek.lokaalmondiaal.net en meld je op tijd aan! powered by

Van kleedkamer naar cel

Kerstnudisten

Nachtje Armani

Een Maastrichter amateurvoetballer is tijdens de rust in de kleedkamer opgepakt door de politie. Hij wordt verdacht van onder meer inbraak.

In San Francisco doet men een poging om het record ‘naakte Kerstmannen’ te breken. Tijdens de optocht zal men slechts een kerstmuts dragen.

De beroemde ontwerper Armani heeft in Milaan een hotel geopend. Per nachtje pitten tel je 500 euro neer. Altijd nog goedkoper dan een pak.

6

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

De Iraanse bom is een tweede Auschwitz in the making.

Eerst

Wim Kortenoeven PVV-Kamerlid

#Rosenthal De liefde tussen de PVV en Uri Rosenthal (Buitenlandse Zaken) is bekoeld. De minister moet nóg liever voor Israël zijn, en nóg bozer op Turkije.

WFA/ FOTOBEWERKING DE PERS

De wittebroodsweken zijn over

Peter Wierenga Den Haag

Het lijkt wel een wedstrijdje ‘wie houdt het meest van Israël?’ Uri Rosenthal, minister van Buitenlandse Zaken, heeft een reputatie opgebouwd als vriend van de kleine joodse staat aan de Middellandse Zee. Zozeer dat hij al eens een standpunt van de Europese Unie over de schendingen van de rechten van de Palestijnen, dat volgens hem ‘niet evenwichtig‘ was, blokkeerde. Tot ongenoegen van de oppositie, die hem morgen zal bestoken wanneer hij zijn begroting verdedigt in de Kamer. Maar de scherpste kritiek zou wel eens kunnen komen van gedoogpartner PVV. Want wat de Partij voor de Vrijheid betreft gaat Rosenthal juist niet ver genoeg. Zo moet de VVDminister op een heel dun koord dansen. Want buitenlandwoordvoerder Wim Kortenoeven (oud-medewerker van de joodse lobbyclub CIDI maar zelf niet van joodse afkomst) zal er vol in gaan namens de PVV. Hij nam al een voorschotje afgelopen weekend, samen met Wilders, in een fel opiniestuk in de Volkskrant. Rosenthal moest het bezoek van de Turkse president Gül, die volgend

jaar voor de viering van vierhonderd jaar Turks-Nederlandse betrekkingen langskomt, maar afzeggen – want ‘het islamistische regime van Gül en zijn partijgenoot premier Recep Tayyip Erdogan is geen waarachtige vriend van het Westen en dus ook niet van Nederland’.

Vermaning Rosenthal nam daar meteen afstand van: oké, hij vermaande Turkije vanwege de ’oorlogstaal’ toen het dreigde marineschepen mee te sturen bij een tweede Gaza-vloot (die Nederland sowieso ongewenst acht), maar het is wel een bondgenoot. Ook al zou de PVV dat wellicht liever anders zien, Turkije is lid van de NAVO en – je zou het bijna vergeten – kandidaat-lid van de EU. Zo groeien de geliefden verder en verder uit elkaar. En dat terwijl ze nog met vlinders in hun buik van start gingen. Het begon zo mooi, tussen Rosenthal en de PVV. Ook al valt het buitenlands beleid buiten de gedoogafspraken, de no-nonsensebenadering (het Nederlandse eigenbelang staat voorop) en de prominente rol voor Israël in het regeerakkoord, vielen in de smaak. Al snel bleek dat dit geen gratuite ver-

uit dat Nederland zo ongeveer in zijn eentje een gezamenlijke verklaring van de Europese Unie over Israël, waarin mensenrechtenschendingen jegens de Palestijnen werden veroordeeld, had tegengehouden. Met een telefoontje op het laatste moment. Maar het is ook niet zo dat Nederland de van oudsher bevriende staat blind achterna loopt. Zo uitte Rosenthal op bezoek in Jeruzalem kritiek op het besluit om weer nederzettingen te bouwen op de bezette Westelijke Jordaanoever. En steunt hij officieel een tweestatenoplossing – dus ook eentje voor de Palestijnen.

Muilkorf

Hé jij, anonieme ambtenaar! Rosenthal laat onderzoeken hoe voorkomen kan worden dat ambtenaren anoniem met de pers spreken. Aanleiding is een verhaal in NRC Handelsblad, waarin medewerkers van Buitenlandse Zaken zich beklagen over het ‘ondiplomatieke’ optreden van hun hoogste baas. Hoe Rosenthal achter de identiteit van ‘lekkende’ ambtenaren wil komen, is echter een raadsel: een journalist mag namelijk zijn bronnen geheim houden.

Wurgsancties

klaring was. Zo verzette Nederland zich als een van de weinigen tegen het Palestijnse lidmaatschap van Unesco, de cultuurorganisatie van de Verenigde Naties. En in september lekte

Nee, dan Wim Kortenoeven. Die houdt net als Wilders met een glimlach staande dat er allang een Palestijnse staat is, namelijk Jordanië. Ook pleit de man die het land van melk en honing tientallen keren bezocht voor ‘wurgsancties’ jegens Iran, omdat het met zijn atoomprogramma Israël existentieel bedreigt. ‘Een tweede Auschwitz in the making,’ sprak hij emotioneel in de Tweede Kamer. Een preventieve aanval wees hij af, omdat hij Israël niet voor de voeten wilde lopen – maar als het land er zelf toe zou besluiten,

steunde hij dat uiteraard. Niet alleen in stijl botst de PVV’er met de altijd hoffelijke en wat archaisch formulerende oud-hoogleraar Rosenthal, maar ook in ideologie. Er is een fundamenteel verschil van opvatting tussen de partijen, in de wijze waarop zij de islam beoordelen – als geloof dan wel als politieke ideologie. Die kloof wordt vooral zichtbaar door de Arabische Lente, die pas aanbrak toen het kabinet-Rutte al een paar maanden onderweg was. Wilders en consorten hebben weinig fiducie in deze democratiseringsgolf, die ze soms schertsend aanduiden als ‘zogenaamde Arabische Lente’ – ze vrezen juist een opmars van de islamisten zodra de dictatoriale regimes omgevallen zijn. Ze zijn bang dat de revolutie ten koste zal gaan van minderheden (homo’s, vrouwen, christenen), en... Israël. Rosenthal is optimistischer en vindt het beeld van een ijzige winter ‘te somber’. Maar zo blijft er in het buitenlandbeleid voor de PVV, die ook al de missies in Kunduz en Libië niet steunde, om nog maar te zwijgen van de aanpak van de eurocrisis, wel heel weinig over. Behalve dan een keiharde stomp in de maag van het voormalige liefje.

Grof in de poppenmond

Glazen bol

Navigatiewonders

Een nieuw merk kinderpop in de VS zegt geen ‘mama’ of ‘I love you’, maar ‘crazy bitch’. Bezorgde ouders kunnen er niet om lachen.

Volgens Taiwanese waarzeggers behoren politici tot hun meest geziene klanten. Zelfs de president gaat er regelmatig langs.

Onderzoekers hebben ontdekt dat sommige zeehonden zelfs na vijf jaar in staat zijn de exacte plek van hun geboorte terug te vinden.

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

We zien ze maandagochtend, we zien ze vrijdagmiddag.

Eerst

Nico van der Lely Kinderarts Alcoholpoli Delft

7

Onze pubers zuipen zich kapot #Alcoholpubers

Ouders en politici zitten te slapen terwijl de Nederlandse jeugd zichzelf massaal het ziekenhuis in drinkt. Julien Althuisius Amsterdam

‘Het zijn de ouders die moeten weten waar hun kind om half drie is. Het zijn de ouders die achter de bar staan bij de voetbalclub. Het zijn de ouders die zich er van bewust moeten worden wat hun kinderen uitspoken.’ Kinderarts Nico van der Lely kan het niet vaak genoeg zeggen. Ja natuurlijk, de politiek moet ook ingrijpen en de jongeren zelf moeten ook meer over drank weten. Maar bij de aanpak van alcoholmisbruik bij jongeren zijn het hun vader en moeder die de verantwoordelijkheid moeten nemen over hun kroost. ‘Als je kind dronken thuis komt, moet je gewoon het mobieltje twee weken afpakken. Dat vinden ze het ergste wat er is.’ Samen met kinderpsycholoog Mireille de Visser schreef Van der Lely het boek Onze kinderen en alcohol, dat morgen in het Haagse Nieuwspoort wordt gepresenteerd. De auteurs willen de Nederlandse ouders en politici wakker schudden. Dat gebeurt aan de

hand van confronterende verhalen en harde cijfers. ‘Mijn eerste biertje kreeg ik bij mijn vader en stiefmoeder op vakantie,’ vertelt Danique (15) in het boek. ‘Het was Oudejaarsavond en zij zaten aan het bier. Ik was 12, nam een slokje en zat een beetje te geinen. Ach joh, zei mijn vader, jij mag ook best één flesje. Ik vond het meteen lekker. Van mijn stiefmoeder kreeg ik het tweede flesje. Ik was zo lam als wat, daar moesten we alle drie om lachen.’ Een jaar later ligt Danique met een alcoholvergiftiging in het ziekenhuis nadat ze een fles Passoa en een fles wodka had leeggedronken. Haar moeder ziet op de hartmonitor naast het ziekenhuisbed hoe Danique’s hartslag even weg valt. Inmiddels is Danique twee jaar verder en is ze van het vwo naar de havo gegaan; de alcoholvergiftiging kostte haar letterlijk IQpunten.

‘Bij ons staat de leeftijdsgrens op 16 jaar. We lopen in Europa helemaal achteraan.’ JEROEN OERLEMANS/ HOLLANDSE HOOGTE

684 ziekenhuisopnames

Alcoholpoli

Vorig jaar werden 684 kinderen met een alcoholvergiftiging in het ziekenhuis opgenomen.

Voor Van der Lely is dit soort verhalen dagelijkse kost. Een paar jaar geleden zette hij samen met Mireille de Visser de speciale polikliniek Jeugd & Alcohol op in het Delftse Reinier de Graaf Ziekenhuis. De poli is in vijf jaar tijd overspoeld met jongeren die zichzelf

een alcoholvergiftiging hebben ingezopen. ‘We zien ze maandagochtend, we zien ze vrijdagmiddag. Laatst hadden we nog een jongen uit Schiedam

die was wezen stappen in Delft. Hij werd uit de sloot gevist met een lichaamstemperatuur van 31 graden.’ Sinds 2007 worden alle pubers die met een alcoholvergiftiging terechtkomen in een Nederlands ziekenhuis gemeld bij Van der Lely. In 2007 waren dat er 298; in 2009 500 en vorig jaar werden er 684 kinderen met alcoholvergiftiging in het ziekenhuis opgenomen. In drie jaar tijd is het aantal kinderen dat zichzelf de vernieling in drinkt dus meer dan verdubbeld. Van der Lely pleit ervoor de minimumleeftijd waarop er alcohol gedronken mag worden te verhogen.

Hof: OM hoeft Martijn niet te vervolgen

Cadeau Helaas is de eerste puberdode door alcohol in Nederland al een feit volgens Van der Lely: ‘Een paar jaar geleden is er een jongen van 17 uit een Haarlemse gracht gehaald met een alcoholpromillage van 1,7.’ De provincie Zeeland is nu wakker geschrokken. Daar zijn er plannen om het boek Onze kinderen en alcohol cadeau te doen aan ouders van kinderen die 12 jaar worden.

Vliegverkeer in de war door dichte mist Schiphol Ook vandaag moeten reizigers rekening houden met geannuleerde en vertraagde vluchten als gevolg van dichte mist. Gisteren werden tientallen vluchten, vooral met een Europese eindbestemming, geschrapt van het vluchtschema van Schiphol. Eindhoven Airport legde het vliegverkeer helemaal stil. Reizigers wordt aangeraden voor vertrek internet te raadplegen.

#Martijn

De rechter in Leeuwarden heeft besloten dat pedofielenvereniging Martijn niet vervolgd hoeft te worden.

“Hoe weet ik wat gedekt is en wat niet?”

Redactie binnenland Amsterdam

Pedofielenvereniging Martijn hoeft niet vervolgd te worden. Dat heeft het gerechtshof Leeuwarden bepaald in de zogenoemde artikel-12-beklagprocedure. Deze procedure was tegen het Openbaar Ministerie (OM) aangespannen omdat het eerder ook al had besloten dat de stichting Martijn niet kan worden vervolgd als vereniging. Letselschade-advocaat Yme Drost was de procedure begonnen namens de ouders van een 3-jarige kindje dat in 2009 slachtoffer was van seksueel misbruik. Volgens de ouders had de dader advies gekregen van vereniging Martijn, bijvoorbeeld hoe hij in contact kon komen met kinderen. Met de artikel-12-beklagprocedure kunnen betrokkenen klagen als het OM besluit iemand niet te vervolgen. Het hof is echter van mening dat de minister van Veiligheid en Justitie én het OM moeten beslissen of vervolging van Martijn op zijn plaats is. Volgens het hof is niet te bewijzen dat Martijn opzettelijk deze informatie aan de dader heeft gegeven. Ook zou het dossier te weinig aanknopingspunten bevatten voor vervolging van de stichting ‘voor uitlokking van en medeplichtigheid aan het misbruik’.

‘Bij ons staat de grens op 16 jaar. Dat is vreemd, want in 20 van de 27 landen in Europa is dat 18 jaar. ‘We lopen in Europa helemaal achteraan.’

Orka Morgan weet nu waar hij mag zwemmen “Op zilverenkruis.nl vindt u onze zorgverzekeringassistent. Hiermee kunt u per pakket precies zien welke behandelingen er worden vergoed.“

Heeft u ook een vraag over het kiezen van een zorgverzekering? Wij geven antwoord op al uw vragen op zilverenkruis.nl

Altijd antwoord. Dat is de Plus van Zilveren Kruis

Tenerife Het is officieel. Orka Morgan gaat definitief naar dierenpark Loro Parque op Tenerife. Met dit besluit wees de Amsterdamse rechtbank de bezwaren van de Orka Coalitie af, die wil dat Morgan wordt vrijgelaten in de natuur. Daar zou de orka tenminste met haar familie herenigd kunnen worden. De actiegroep denkt nog na over hoger beroep.

Einde aan pruikentijd voor Britse advocaten Londen Advocaten in het Britse hooggerechtshof hoeven in het vervolg geen pruik meer op als ze een zaak bepleiten voor de rechters. De traditionele kleding moet niet meer en mag voortaan thuis in de kast blijven, zo oordeelde de hoogste rechter, Lord Philips, gisteren. Philips had al eerder gepleit voor keuzevrijheid voor het hof, iets wat daarvoor al was ingesteld voor lagere rechtbanken.

Stevig kontje

Radiostilte

Meer seksverslaafden

In Miami is een tot vrouw omgebouwde nepplastisch chirurg aangehouden. Ze spoot billen van vrouwen in met cement en superlijm.

De Israëlische overheid heeft een pacifistisch Israëlisch-Palestijns radiostation gesloten. Hun zendvergunning zou ongeldig zijn.

Het aantal seksverslaafden in ons land stijgt. Het zijn er intussen al 300.000, waardoor seks na alcohol en nicotine in de verslavings-top-3 staat.

8

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

De individuele survival of the fittest: daar gaat het om.

Perspectief

Het

geheim van de Sint #Verouderen We gaan allemaal een keer dood. Maar waarom eigenlijk? Kunnen we onszelf met een genetisch trucje eeuwig leven geven? Marcel Hulspas

S

interklaas is niet het enige zoogdier dat het eeuwige leven lijkt te hebben. Sommige diersoorten zijn net zo oud. De Amerikaanse moerasschildpad (Emydoidea blandingii) lijkt het eeuwige leven te hebben (totdat hij overreden wordt). Hoe ouder ze worden, hoe meer eieren de vrouwtjes leggen – en hoe levendiger ze worden. Het dier gaat meer dan een eeuw mee – maar is zeker geen recordhouder. De Galapagos-reuzenschildpadden halen met gemak 150 jaar. De Groenlandse walvis wordt ruim 200 jaar oud. En sommige schaal- en schelpdieren halen waarschijnlijk met gemak drie, vier eeuwen – of meer. De recordhouder is waarschijnlijk... een kwal. In maart vorig jaar maakten biologen bekend dat Turritopsis nutricula in staat is haar lichaamscellen te ‘herprogrammeren’ en zo terug te keren naar haar eigen jeugd. Nutricula kan wellicht eeuwig leven – en de gevolgen laten zich raden: deze kwal wordt in steeds meer wereldzeeën opgemerkt. Is de eeuwige kwal bezig aan een onstuitbare opmars? Zijn de wereldzeeën straks overvol kwal? Eén ding is zeker: het zal de evolutie worst zijn. May the best kwal win! We gaan allemaal een keer dood. En we weten allemaal waarom. Omdat ons lichaam op een gegeven moment ‘op’ is. Maar waaróm raakt ons lichaam ‘op’? Waarom zijn we niet onsterfelijk? Ook op die vraag denken we het antwoord te weten. Stel dat iedereen eeuwig zou blijven leven, dan raakte de aarde overvol! Dan ging de mens ten onder! Misschien – maar biologen hebben niets aan die verklaring. Evolutie gaat om het individu, niet om de soort. Wat slecht is voor de soort als geheel, speelt in de evolutietheorie geen rol. Elk individu moet zich zoveel mogelijk voortplanten. De individuele survival of the fit-

test – dát is waar het om gaat. Dat is waardoor soorten veranderen. En dus worstelen biologen met die eerste vraag: waarom raken we ‘op’? Waarom moeten we sterven? Het is gek genoeg een van de grootste raadsels van de biologie. We sterven omdat we verouderen. En we verouderen omdat onze cellen dat doen. Door de jaren heen functioneren ze minder. De oorzaak daarvoor moet we zoeken in de genen. Blijkbaar zijn er genen die, op de lange termijn, meer kwaad dan goed doen. Maar waarom hebben we die? Het slimste antwoord op die vraag werd ooit bedacht door de Britse bioloog Peter Medawar. Die genen zitten daar, aldus Medawar, omdat de natuurlijke selectie ze niet ziet. Stel, iemand heeft een schadelijke mutatie in zijn genen. Dan zijn er twee mogelijkheden: het effect daarvan treedt op vóórdat de persoon zich voortplant, of het treedt daarná pas op. In het eerste geval is de kans groot dat het die voortplanting negatief beinvloedt – en dan heeft die mutatie dus minder kans om de volgende generatie te halen. Dat soort mutaties verdwijnen dus uit de populatie. Maar stel dat het effect van de schadelijke mutatie pas optreedt ná de vruchtbare periode. Dan heeft ze geen effect op het aantal nakomelingen, en zal ze dus ook niet verdwijnen. En zo zijn er in de loop van miljoenen jaren vele schadelijke mutaties in ons genetisch materiaal binnengeslopen die er gezamenlijk voor zorgen dat we, nádat we ons hebben voortgeplant, onvermijdelijk aftakelen. De natuurlijke selectie heeft er geen last van. Ze is blind voor het feit dat we daar aan doodgaan.

Goede verzorging Slim bedacht, maar niet onweerlegbaar. Medawars verklaring gaat van twee aannames uit. Ten eerste dat ouderen die zich niet meer voortplanten verder evolutionair geen nut meer hebben. En dat terwijl ouders en

grootouders een belangrijke rol kunnen spelen bij de opvoeding van (klein)kinderen. Snel sterven ná de voortplanting is dan evolutionair ongewenst, en mutaties die dat veroorzaken, sterven wel degelijk uit. Natuurlijk, niet alle ouders en grootouders zijn behulpzaam, maar sterven kan dan nooit een onvermijdelijk verschijnsel zijn. Wie zijn nageslacht goed verzorgt, zou als beloning het eeuwig leven krijgen. Maar dat zien we nergens. Een fundamenteler probleem is dat Medawar aanneemt dat de voortplanting op een gegeven moment ophoudt. Maar dat is juist een van de onderdelen van het raadsel veroudering. Medawar verklaart veroudering vanuit veroudering.

Effect Dat probleem wordt ondervangen in een andere theorie, die van collega George Williams. Hij gaat uit van het gegeven dat een gen niet één maar vaak twee (of meer) effecten heeft, goede én slechte. Zolang de goede effecten het eerst optreden (en bijdragen aan snel meer nakomelingen), en de slechte effecten pas later optreden, is dat gen overal gunstig, en zal het zich in de populatie verspreiden. Een gen dat éérst schadelijk is, en later pas gunstig, gaat roemloos ten onder. Kortom, omdát veel genen nu eenmaal meerdere effecten hebben, planten we ons allemaal eerst snel voort, en gaan we daarna onvermijdelijk ten onder. Theoretisch valt hier geen speld tussen te krijgen. Maar experimenten (die van Michael Rose met fruitvliegen, van Ken Spitze met gewone vliegen, en we komen nog op het werk van C. Elegans) laten zien dat het niet zo werkt. Als je gaat selecteren op langer leven, dan verwijder je dus genen die op de lange termijn schadelijk zijn, maar op de korte termijn (volgens Williams) de vruchtbaarheid vergroten. Wat onderzoekers zien is dat de vruchtbaarheid bij een dergelijke selectie niet vermin-

’t Waren 3 fantastische dagen

Eenhalfuursvlieg

Uitrusten kan als je dood bent

De buikharigen lezen bovenstaand artikel met veel interesse. Deze microscopische waterkruipertjes leven slechts drie dagen.

De meeste eendagsvliegen leven maar één dag, maar er zijn 2.500 soorten en sommige volwassen exemplaren leven nog geen half uur.

Het kleine plantje Arabidopsis thaliana is in zes weken klaar met ontkiemen, groeien, bloeien, zaadjes maken en sterven.

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

Wormen leven langer wanneer je ze uithongert.

Perspectief

dert, en soms zelfs stijgt! Er is nog een derde verklaring denkbaar voor die veroudering. Die heeft niet te maken met schadelijke genen die we van onze voorouders kregen, maar schade die we zélf oplopen. Bij elke celdeling moet het DNA gekopieerd worden, en sluipen er foutjes in het DNA, waardoor de nieuwe cel niet zo goed functioneert. Door die foutjes kunnen zich ook afvalstoffen ophopen in de cel, of tussen de cellen. Steeds meer afval, steeds meer fouten: wellicht is dát de reden waarom we sterven. Maar ook die verklaring lijkt niet voldoende. In een recent experiment stopten onderzoekers een heleboel fruitvliegen bij elkaar, en telden ze elke dag hoeveel vliegjes er van ouderdom waren gestorven. Als de dood veroorzaakt wordt door een opeenstapeling van schadelijke mutaties en vuil, dan zou je verwachten dat het aantal doden elke dag stijgt – omdat in de vliegenlichaampjes de problemen zich óók dag na dag opstapelen. Maar dat gebeurt niet. Het aantal dode vliegjes per dag stijgt naar een bepaald plafond, en blijft daar steken. Daarna sterven er elke dag even veel vliegjes. De ‘vervuiling-theorie’ kan dit niet verklaren – en overigens, ook de theorieën van Medawar en Williams kunnen dat niet. Waarom sterven die fruitvliegen dan? Niemand die het weet.

Celdeling

GETTY IMAGES

Het geheim zit ’m wellicht in die celdeling. Op een gegeven moment komen er geen nieuwe cellen meer bij. Menselijke lichaamscellen kunnen zich een keer of vijftig delen (de zogenoemde Hayflick-limiet), daarna valt de celdeling stil. Dat komt doordat bij iedere celdeling de uiteinden van het DNA, de ‘telomeren’, een stukje korter worden. En als de telomeer ‘op’ is, kan het DNA niet meer gekopieerd en is het afgelopen met de celdeling. Maar waaróm is dat zo? Cellen kunnen zich eeuwig delen. Eencelligen kunnen het, en kanker-

cellen kunnen het óók. In kankercellen zijn er per abuis genen aangezet die zorgen voor de productie van telomerase, een enzym dat de telomeren herstelt en er zo voor zorgt dat de kankercel zich eeuwig kan blijven delen. Dat vermogen om zich eeuwig te delen zit dus wel degelijk in onze cellen ingebakken – maar het is ‘uit’ gezet. In 1998 maakte Andrea Bodnar bekend dat hij een normale menselijke cel voorzien had van een gen dat de aanmaak van telomerase activeert – en ziet, die cel ging zich vervolgens vrolijk delen, dwars door de Hayflick-limiet. Bodnar had een eeuwig levende menselijke cel gemaakt. Misschien is dat wel het geheim van Sinterklaas: een extra gen dat zijn cellen jong houdt. Maar wij zijn genetisch geprogrammeerd om te sterven. Kunnen we onze genen ‘herprogrammeren’ om eeuwig te leven? Sommige experimenten geven aan dat zoiets mogelijk kan zijn. In 1988 ontdekten twee Amerikanen, Thomas Johnson en David Friedman, dat één enkele mutatie in het genoom van het wormpje Caenorhabditis elegans voldoende was om zijn leven met 60 procent te verlengen (van drie naar pakweg vijf weken.) Horden onderzoekers stortten zich vervolgens op dat nietige beestje, met zijn nietige plukje DNA, en vijf jaar later ontdekte Cynthia Kenyon een tweede mutatie die de levensverwachting van het beestje in één klap verdubbelt. Overigens leeft de worm ook langer wanneer je haar uithongert (dat geldt voor vrijwel alle proefdieren én de mens), en wanneer je de geslachtsdelen verwijdert – in dat geval zelfs vier keer zo lang! Maar of andere proefdieren (en de mens, wellicht) zonder geslachtsdelen óók veel langer leven is onbekend. De wetenschap is vooral geïnteresseerd in het effect van die genen. Andere onderzoekers draaiden daarna bij andere dieren, zoals muizen, dezelfde genetische knop om en ook die leefden prompt veel langer. Bij de mens is deze ingreep nog niet uitgevoerd. Het is een be-

9

trekkelijk eenvoudig stukje genetische manipulatie – maar niemand weet wat de gevolgen zouden zijn. Niemand die het durft. Nog niet. Zullen we straks net als Sinterklaas onze zoveel-honderdste verjaardag kunnen vieren? Veel biologen zijn er van overtuigd dat de menselijke maximumleeftijd flink opgerekt kan worden. Volgens de Brit Aubrey de Grey kunnen we zelfs de duizend halen, of méér. Met dat soort uitspraken haal je met gemak de media, maar andere deskundigen krijgen daarvan juist rode vlekken in de nek. In 2002 publiceerden de vooraanstaande gerontoloog Leonard Hayflick (inderdaad, de ontdekker van die limiet) en vijftig van zijn collega’s een manifest waarin ze al die verhalen over eeuwig leven naar het rijk der fabelen verwezen. De gemiddelde leeftijd kan nog stijgen, wie weet met een jaar of tien – maar meer dan dat was onhaalbaar. Levensverlenging was een hype: ‘Langer leven dan voor de voortplanting en, in sommige gevallen, voor het grootbrengen van het nageslacht noodzakelijk is wordt door de evolutie niet bevorderd.’

Argument Het was het oude argument van Peter Medawar. Een argument waar veel onderzoekers weinig meer om geven. Die emmer koud water haalde dus weinig uit. Vijf jaar later, nog steeds kwaad over alle gepraat over eeuwig leven, publiceerde Hayflick een artikel met de uitdagende titel ‘Biological aging is no longer an unsolved problem’. Hij sprak daarin zo’n beetje een banvloek uit over alle onderzoekers die de mensheid wijs proberen te maken dat we ooit honderden jaren oud kunnen worden. Maar no longer unsolved? Daarin staat de oude Hayflick behoorlijk alleen. Biologen weten veel van het leven, maar van de dood begrijpen ze nog maar heel weinig. Ze hebben geen idee waarom we moeten sterven. Ze weten net zo veel als u en ik: dát we eens zullen sterven. Behalve Sinterklaas, natuurlijk.

Eten, neuken, sterven

Discriminatie

Grondige voorbereiding

Een vrouwtjesmier leeft één, vaak twee of drie jaar. Mannetjes, die slechts bestaan om de koningin te bevruchten, leven maar een paar weken.

De koningin van een mierenkolonie gaat tot wel 30 jaar mee. Ook bijen- en termietenkoninginnen hebben een extreem lange levensduur.

De larve van de libelle leeft soms jaren onder de grond. Eenmaal volwassen, en in bezit van vleugels, is het na een paar maanden gedaan.

KOOP VANDAAG OP SWEETDEAL.NL

SWEETDEAL VAN DE DAG Laat een prachtig portret van jou en je geliefde maken. Je profiteert van 50% korting op een engagement shoot van JFW Photography.

HIGHLIGHTS • Een professionele engagement

€ 75,-

shoot van JFW Photography. • Een reportage van 1 uur op locatie.

IN PLAATS VAN € 150,-

• 15 foto’s op hoge resolutie. • Inclusief cd met foto’s.

VOORWAARDEN

JE BESPAART

€ 75,-

50% KORTING

• Reserveren o.v.v. Sweetdeal. • De deal is 3 maanden geldig vanaf de dag van ontvangst.

GA VOOR DEZE AANBIEDING NAAR SWEETDEAL.NL

• Je ontvangt de voucher de eerste werkdag nadat de deal is afgelopen. • Alleen te koop op sweetdeal.nl.

Traineestraat

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

De werkelijkheid is magischer dan alle mythen.

Weten

Richard Dawkins in zijn nieuwste boek.

Atheïsme voor beginners #Betoverend

Bioloog Richard Dawkins is de aartsvijand van alles wat met geloof te maken heeft. En kan daar enthousiast over vertellen. Marcel Hulspas Amsterdam

Richard Dawkins geniet onder biologen grote faam vanwege zijn selfish gene-hypothese: het idee dat evolutie niet draait om het individu, en de selectie van de best aangepaste individuen, maar dat de genen de hoofdrol spelen. Individuen zijn slechts hulpmiddelen van de genen om zich zoveel mogelijk te vermenigvuldigen. De mens als het willoos slachtoffer van een toefje DNA. Daarnaast is Dawkins bij een veel groter publiek bekend als de aartsvijand van alles wat met geloof te maken heeft. In The God Delusion houdt hij religie verantwoordelijk voor oorlog, ellende en het voetstoots aannemen van onbewezen beweringen. Een talent voor polemiek kan hem dus niet worden ontzegd. In zijn nieuwste boek De betoverende werkelijkheid toont Dawkins nog een talent: wetenschap uitleggen voor iedereen, en wel zo dat iedereen het kan snappen en wetenschap mooi mÓét vinden. Het opmerkelijkste is dat hij daarbij alle cliché’s van

het populariseren (de standaardindeling, de geijkte voorbeelden en metaforen) helemaal niet nodig heeft. Dawkins vertelt alles vol vuur, nooit saai, en mede dankzij de fraaie illustraties van Dave Mckean komt zijn verhaal altijd perfect over. Is het een kinderboek? Eigenlijk wel, maar net als bij tv-programma Het Klokhuis kunnen ook volwassenen hier moeiteloos heel veel van opsteken.

Alwetende goden? Maar Dawkins blijft Dawkins. De grote les van dit schitterende boekje is en blijft de superioriteit van de wetenschap. Elk hoofdstuk begint met een overzicht van mythen en legenden (over de oorsprong van de mens, over de zon, dieren, dag en nacht, et cetera), gevolgd door zijn uitleg hoe het nu ‘echt’ zit. Wat de wetenschap ons kan vertellen. Alleen, het hoofdstuk ‘Waaruit bestaan de dingen?’ opent daar niet mee, maar eindigt met het paragraafje ‘Hé, geen mythen?’ Daarin legt hij uit waarom hij niet, zoals bij alle andere hoofdstukken, kon beginnen met een overzichtje van oude mythen. Voor de uitvinding van de microscoop, legt Dawkins uit, had de mensheid geen benul dat er iets zou kunnen bestaan dat te klein was om te zien. Ook al bestaat alles uit atomen, ‘toch worden ze

11

Vraag aan de wetenschap Waarom wordt alleen-zijn als iets negatiefs gezien? Is het ongezond?

in geen van de mythen vermeld, ook niet in de zogenaamde heilige boeken die we volgens sommige mensen – ook nu nog – van een alwetende god hebben gekregen. Als je al die mythen en verhalen bekijkt, dan vind je er niets in terug van de kennis die de wetenschap heel geduldig heeft uitgewerkt. Ze vertellen niet hoe groot of hoe oud het heelal is, hoe je kanker kunt behandelen (…) Als deze ‘heilige boeken’ wél geschreven (of gedicteerd of geïnspireerd) waren door alwetende goden, dan is het raar dat er niets in staat over zulke belangrijke zaken, vind je niet?’ Het zal de lezer daarna niet verbazen dat de laatste (overigens zeer leesbare) hoofdstukken gaan over ‘Waarom gebeuren er afschuwelijke dingen?’ en: ‘Wat is een wonder?’ Zijn conclusies: ‘Hoe meer je erover nadenkt, des te beter besef je dat het idee van een bovennatuurlijk wonder onzin is.’ De werkelijkheid om ons heen, en de wetenschap die haar bestudeert, zijn, aldus Dawkins ‘magischer dan alle mythen’. Wie dit wonderschone boekje uit heeft, kan dat alleen maar beamen. Al zullen sommige (!?) mensen zich vast gekwetst voelen. Richard Dawkins, De betoverende werkelijkheid, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 19,95 euro.

Vooraanstaande wetenschappers beantwoorden vragen van lezers U heeft een vraag? Ga naar www.depers.nl/vraagteken

zaamheid en alleen-zijn. Maar dat beeld is misleidend. Er zijn namelijk tal van mensen die alleen leven, maar toch heel gelukkig en gezond zijn. Dat zijn vaak alleenstaanden die er een uitstekende vriendenkring op nahouden. Alleen-zijn of niet is eigenlijk dus niet zo bepalend voor ons levensgeluk. Onderzoek laat zien dat vooral eenzaamheid, en dan met name het gevoel er alleen voor te staan, ons geluk en onze gezondheid beïnvloedt.

Antwoord van de lezer:

Paul van Lange, hoogleraar psychologie aan de VU: ‘Alleen-zijn, in de zin van geen liefdesrelatie hebben, hoeft op zich helemaal niet negatief te zijn. Het hebben van goede vrienden of familie waar je op terug kunt vallen is dan wel extra belangrijk. Vrienden dragen bij aan ons levensgeluk en zorgen bijvoorbeeld zelfs voor meer weerstand tegen verkoudheid en griep. Wat misschien nog meer tot de verbeelding spreekt, is dat het hebben van goede relaties met anderen de levensverwachting sterk omhoog stuwt. Mensen met goede vrienden worden aanmerkelijk ouder. Soms zien mensen nauwelijks een verschil tussen een-

‘Sinds ik gescheiden ben, voel ik me en stuk gelukkiger, en iedereen die mijn ex-vrouw kent, weet dat mijn levensverwachting flink gestegen is.’ (inzender wil anoniem blijven) Meer lezersantwoorden op www. depers.nl/vraagteken

Volgende week: Wat kan een dove nog aan trillingen/geluiden ‘horen’?

‘Vraagteken’ wordt mogelijk gemaakt door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, de nationale wetenschapsfinancier.

Gesignaleerd Ramsj

De grijze massa

wat hij doet gedreven door mystieke sjiitische inzichten. Een zeer boeiende biografie over een mysterieuze persoonlijkheid – die de gewapende vrede in het MiddenOosten wreed kan verstoren. Melman en Javedanfar Mahmoud Ahmedinejad Van € 18,95 voor: € 4,99

Geest in het vlees Illustratie uit De betoverende werkelijkheid.

Brein bepaalt hoe oud we worden #LangZullenWeLeven

Psychiater René Kahn schrijft ons Tien Geboden voor waarmee we makkelijk negentig kunnen worden. Redactie weten Amsterdam

Mannen die nu in de veertig zijn, worden naar alle waarschijnlijkheid tegen de 90 jaar oud. Vrouwen van die leeftijd klimmen straks met gemak naar de 95 jaar. Goede voeding en medische zorg maken dat mogelijk en hebben daarbij een merkwaardig effect: hoe oud we daadwerkelijk worden, hangt in steeds mindere mate af van wat we eten, of welke ziektes ons bedreigen,

en in steeds grotere mate van hoe we ons voelen. Niet de conditie van ons lichaam, maar die van ons brein bepaalt de lengte van ons leven. Hoog tijd dus voor enige gezondheidslessen voor het mentale leven – en dat is wat de beroemde Utrechtse hoogleraar psychiatrie René Kahn met dit boekje wil bieden. Hij heeft ze gegoten in de vorm van Tien Geboden, waarbij er één is waar u helaas niets mee kunt beginnen (‘kies uw ouders met zorg’), maar verder draait het om één gouden regel: blijf actief. Hou je geest in beweging. Braintraining is onzin – daarmee leert u slechts kunstjes. Wie zijn brein scherp wil houden, moet allerlei verschillende activiteiten ondernemen.

Zijn wij ons brein? Is die grijze massa de bron van onze geest? Het debat wil maar niet verdwijnen. In dit boek een gloedvolle en tot nadenken stemmende verdediging van de stelling dat we écht meer zijn dan grijze massa.

Kahn heeft er Tien Geboden van gemaakt. Wie ze opvolgt, zal (belooft Kahn) ontdekken dat een scherp (en goed uitgerust, en niet verdoofd) brein gelukkig maakt. Dáár zit ’m de kneep. Want dat geluk geeft de wil om te leven, die uiteindelijk het leven verlengt. Om alles eruit te halen wat erin zit. Kahn wandelt op ontspannen wijze door de wetenschappelijke literatuur en schrijft tot slot te hopen dat we in staat zijn om wat hij aanbeveelt, ook écht te doen. Lang en gelukkig leven is immers een kwestie van motivatie.

Beauregard en O’Leary Het spirituele brein Van € 19,90 voor: € 6,99

René Kahn, De tien geboden voor het brein, Uitgeverij Balans, 9,95 euro.

De onberekenbare Iraanse president Ahmadinejad wordt in alles

Alles van de islam De islam is zoveel meer dan fanatiekelingen, olie en onderdrukking. Dit prachtig geïllustreerde boek biedt een overzicht van de leer van de islam, de geschiedenis en de vaak opmerkelijke artistieke en wetenschappelijke prestaties in de islamitische wereld. Gabriele Mandel Khan (Ludion Wereldreligies) Islam Van € 14,90 voor: € 4,99

Mysticus met de bom

Ramsj gesignaleerd bij boekhandel Boekhandel De Slegte, zie www. deslegte.com

Dodelijke combinatie

Spaanse mix

Finse humor

De molotovcocktail (fles gevuld met benzine met als stop een brandende lap) is geen uitvinding van de Russische minister Molotov (1890-1986).

De molotovcocktail is een uitvinding van de troepen van Franco tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939). Ze gebruikten ze bij gebrek aan handgranaten.

Het idee werd overgenomen door de Finnen tijdens de Fins-Russische oorlog (1939-1940). De Finnen noemden de cocktail naar de gehate Sovjetminister.

12

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

Over de hele wereld is de vraag enorm toegenomen. ENJOY AND DO GOOD WWW.DEBETEREWERELD.NL

Wereldverbeteraar aan de koffie

Column

Dubbel zuinig e staat er, onze nieuwe investering. Daar waar ik er eerder nooit aan wilde, gelet op het energieslurpende gehalte, is mijn nieuwe wasdroger een echte aanwinst. Zuinig op de was, zuinig op het milieu. Mijn medebewoners zijn er dol op. Mijn argumenten? Deze AEG wamtepompdroger gaat tot 50 procent efficiënter om met energie dan voor het A-energielabel nodig was. Das één. Een belangrijke tweede zijn de innovatieve technieken die knappe koppen in de wasdroger wisten te stoppen, om het veiliger en makkelijker te maken: de lagere temperaturen zijn goed bruikbaar voor delicate stoffen zoals de wol van onze fairfashion kleding. De links- en rechtsdraaiende trommel en het speciale luchtstroomsysteem zorgen voor minder slijtage. Sterker, het wolprogramma heeft het gerenommeerde Woolmark-certificaat ontvangen! Verder is onze wasdroger extreem stil. En de dimbare, ledlampen die iedereen tot 15 januari cadeau krijgt, zijn ook mooi meegenomen.

Z

Erwin Polderman, Redacteur De Betere Wereld

#Keurmerk

Wie wil bijdragen aan een betere wereld hoeft zich niet te beperken tot het scheiden van afval of het gebruik van spaarlampen. Je kunt tegenwoordig je steentje bijdragen door gewoon te genieten van een lekker kopje koffie. Redactie De Betere Wereld Amsterdam

Duurzame koffie is gegarandeerd voor 100 procent afkomstig van duurzaam gecertificeerde boerenorganisaties en is met zorg voor kwaliteit, arbeidsomstandigheden en milieu geproduceerd. Verduurzaming van de samenleving heeft ervoor gezorgd dat zowel in Nederland als wereldwijd de vraag naar duurzame koffie enorm is toegenomen. Echter, het certificeren van organisaties kost tijd en geld, en het is maar de vraag of het aanbod wel in dit tempo kan meegroeien. Om de goede prijs, kwaliteit en beschikbaarheid te blijven garanderen, heeft een buurtsupermarktketen er onlangs voor gekozen om haar huismerkkoffie te laten bestaan uit een ‘mandje’ van keurmerken die allemaal streven naar een duurzame wereld, en daar voor het grootste deel op dezelfde wijze aan werken. Veel Nederlanders weten in het enorme woud van keurmerken niet meer waar deze nu eigenlijk precies voor staan en hoe ze werken. Met de inzet van het mandje zorgt men ervoor dat de koffie te allen tijde 100 procent duurzaam gecertificeerd is, ongeacht onder welk keurmerk deze koffie is ingekocht. Met het drinken van deze koffie draag je er dus aan bij dat steeds meer boeren onder goede omstandigheden kunnen leven en werken met toegang tot schoon water, onderwijs en gezondheidszorg. De 100 procent duurzame koffie wordt inge-

Buurtsuper Spar verbetert met het initiatief de omstandigheden van de koffieboeren.

kocht bij boerenorganisaties die duurzaam gecertificeerd zijn. Dit kan zijn volgens de gedragscode van UTZ Certified en/of Rainforest Alliance en/of Fairtrade; met strikte eisen ten aanzien van milieu- en sociale normen. Deze koffiestroom wordt door een onafhankelijke organisatie gecontroleerd. De processen zijn zodanig transparant dat je er zeker van kunt zijn dat er 100 procent duurzame én lekkere koffie in zit.

Leefbaarheid Buurtsupermarktketen Spar zet als eerste in Nederland haar hele assortiment huismerkkoffie met deze duurzaamheidsclaim in de markt. Naast de verbetering van de koffiekwaliteit én via het mandje ook de werkomstandigheden van de boeren en het milieu, heeft Spar tevens een soci-

aal project geadopteerd. Dit project bevindt zich in een van de landen waar zij actief is en waar voor veel mensen koffieproductie een belangrijke inkomstenbron betekent: Zambia. Per verkochte kilo koffie doneert de buurtsuper nog eens € 0,05 aan een stichting in Zambia. Spar bouwt daar samen met deze stichting aan nieuwe klaslokalen voor een school. Het is de bedoeling dat de buurtsuper dit project op lange termijn blijft ondersteunen om de leefbaarheid in dit dorp te verbeteren. Ook in Nederland draagt Spar bij als het gaat om verbetering van de leefbaarheid van dorpen en kleinere kernen. www.spar.nl www.debeterewereld.nl, volg ons via Twitter: @debeterewereld of kijk op Facebook en YouTube.

Proefpakket Bordeaux




Eenvoudig thuisbezorgd

Inclusief Luxury hotelcadeau-voucher Betalen en bezorging De levertijd bij bestelling met de onderstaande bon is 10 werkdagen.Levertijd bij bestelling via onze webwinkel is 5 werkdagen. Vanaf vier dozen betaalt u geen verzendkosten. Bij minder dan vier dozen draagt u € 5,95 bij. Bij vragen over uw bestelling kunt u bellen met de Klantenservice op telefoonummer: 0900 - 2021352 (€ 0,45 per gesprek). Het is helaas niet mogelijk uw bestelling telefonisch of per e-mail door te geven.

Bon superstunt Proefpakket Bordeaux Hierbij bestel ik: ___ (aantal) x dozen (6 flessen) Proefpakket Bordeaux à € 59,95 per pakket.

Wij hebben 6 originele kasteelwijnen (Mis en Bouteille au Château) met onberispelijke reputatie gecombineerd tot een waanzinnig wijnpakket. Dit uiterst prestigieuze pakket (6 flessen) mag u bestellen van € 92,75 voor de stuntprijs van € 59,95. Een unieke kans om uw collectie te verrijken met 6 absolute topwijnen. Als klap op de vuurpijl krijgt u bij dit wijnpakket een gratis Luxuryhotelcadeauvoucher t.w.v. € 185,-. Met de Luxuryhotelcadeau-voucher heeft u recht op een gratis arrangement voor uw partner, familielid, vriend of vriendin. U betaalt 1 arrangement en de 2e persoon gaat tegen inlevering van de voucher gratis mee. Laat het grote genieten maar beginnen!

Château Vieux Despagnet - Saint-Emilion Grand Cru AOC 2007 Château Puisseguin la Rigodrie - Puisseguin St-Emilion AOC 2008 Château de Caulet - Graves Rouge AOC 2010 Château la Gorre Medoc - Cru Bourgeois AOC 2007 Château la Fon du Berger - Haut Medoc AOC 2008 Château de Tour Sieujean - Pauillac Cru Bourgeois med.d’argent AOC 2007

VOORLETTERS

VOORNAAM M

NAAM ADRES POSTCODE

V

HUISNUMMER PLAATS

TELEFOON E-MAIL GEBOORTEDATUM Hierbij machtig ik Buckaroo Payment Service om i.o.v. Wegener NieuwsMedia BV eenmalig het verschuldigde bedrag af te schrijven.

BANK-/GIROREKENING HANDTEKENING

Adviesprijs € 92,75

Lezersprijs € 59,95

depers.nl/webwinkel categorie wijnen

Stuur de volledig in blokletters ingevulde bon in een envelop naar Webwinkel, ovv ‘Wijnen’, Postbus 1090, 5004 BB Tilburg.

De Pers gaat zorgvuldig om met persoonsgegevens. Op alle informatie die u aan ons verstrekt is de Wet Bescherming Persoonsgegevens van toepassing. In het colofon van de krant en op www.depers.nl treft u nadere informatie aan.

Op maandag In business Media Entertainment Lifestyle

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

13

Door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering

Column Mark Leenards

Duurzaam rendement uurzaamheid is niet een thema waar veel beleggers aan denken bij de huidige onzekerheid rondom het voortbestaan van de euro. Toch organiseert de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) deze week de ‘Week van het Duurzame Beleggen’, in samenwerking met vrijwel alle grote financials in Nederland. Een prima initiatief om dit thema onder de aandacht te brengen bij beleggers, want behalve ethisch kan duurzaam beleggen ook zeer renderend zijn, om de volgende redenen. 1) Inflatie. Nu de grote pensioenfondsen en banken in blinde paniek afscheid nemen van hun Spaanse en Italiaanse staatsobligaties, resteert er nog maar één remedie om de euro te redden: de geldpersen aanzetten. De noodzaak van een grootscheepse interventie met geld van de Europese Centrale Bank wordt steeds groter, hetgeen waarschijnlijk zal leiden tot inflatie. Als gevolg hiervan stijgen de grondstofprijzen en dit is weer in het voordeel van de alternatieve energiesector. Bij de huidige olieprijs van circa honderd dollar per vat zijn er reeds allerlei duurzame alternatieven die zonder subsidies kansrijk zijn. Naarmate de olieprijs verder stijgt, wordt het ondernemen in

D

Ooit was Van Rossem multimiljonair en gold hij als de grootste en mediageniekste beursfraudeur van de Lage Landen.

Belgische crisisgoeroe breekt lans voor nazi-euro #NaziEuro

Econoom Jean-Pierre van Rossem pleit voor een stelsel waarin overheden kunnen verlangen dat burgers een deel van hun spaargeld vijf jaar afstaan in ruil voor extra rente. Libben Reeskamp/Follow The Money Amsterdam

Bitte, bondskanselier Merkel en overige EU-leiders, maak van de euro geen scheuro of neuro. Stop met stiekem dwepen met de D-Mark. Ga dan terug naar de Reichsmark en maak er een nazi-euro van. Was getekend: Jean-Pierre van Rossem. De flamboyante econoom en econometrist was ooit actief als protestpoliticus en als frauderende beursgoeroe in België, maar heeft nu zijn leven gebeterd als crisisexpert. De 66-jarige Vlaming pleit voor een monetair stelsel waarin overheden van

hun burgers kunnen verlangen dat ze een deel van hun spaargeld voor vijf jaar afstaan in ruil voor extra rente. Resultaat verzekerd, stelt hij. ‘Bijna niemand zal gaan protesteren. Het geld blijft immers van de burgers en de rente wordt gewoon doorbetaald.’ Van Rossems inspiratiebron is en blijft Hjalmar Schacht, van 1923 tot 1930 voorzitter van de Reichsbank en later minister van Economie in naziDuitsland. ‘Duitsland kon niet lenen op de monetaire markten, maar investeerde wel massaal in openbare werken. Dit alles bekostigde Schacht door geld te lenen van de Duitse burgers via wisselbrieven, die slechts konden worden geïnd als de openbare werken klaar waren. Dankzij Schacht is Duitsland het enige land geweest dat op eigen kracht de Grote Depressie heeft overwonnen.’ Dat de Reichsmark en uiteindelijk de nazi-economie er ook bovenop

kwam door geld te stelen van joden en bedrijven te chanteren, doet daar volgens Van Rossem niets aan af. ‘Het gaat mij om het macro-economische principe: zolang de overheid niet leent, zal de rente niet stijgen en de werkloosheid uiteindelijk dalen.’ Ooit was de Belga-kettingroker multimiljonair en gold hij als de grootste en mediageniekste beursfraudeur van de Lage Landen, maar anno 2011 gaat hij ‘berooid’ door het leven. ‘De Belgische staat heeft mij kaalgeplukt en aan mijn vorige crisisboek heb ik geen cent verdiend omdat de uitgever failliet is gegaan.’ De ironie wil dus dat de zelfbenoemde crisisgoeroe zelf slachtoffer is geworden van de crisis. ‘Het enige wat ik kan doen, is die uitgever een lap op z’n smoel geven. Maar begin volgend jaar verschijnt mijn nieuwe boek over de crisisaanpak. Hopelijk hou ik hieraan wel wat centen over.’

Persis Hilton Patricia’s chiwawa

Plasincident en succesvolle auteurs aan de gracht aar komt Patricia Paay goed weg zeg. De familie Gerritsen uit Amsterdam-Noord is gelukkig een dierenliefhebber, want anders had de roodgestifte bijna bejaarde socialite nog flink kunnen dokken. Haar chiwawa plaste zondag zomaar over de jas van Erik Gerritsen, nadat La Paay met een entourage was neergestreken in de Amsterdamse IJkantine. Sterren mogen natuurlijk alles, maar dit ging wel héél ver. Nadat het beestje zijn behoefte had gedaan, werd het k.. likkertje keurig onder tafel, tussen de benen van Patries, geposteerd, ‘Maar we hadden toch graag even excuses gehad van Patricia’, zegt moe-

D

der Astrid Gerritsen. ‘Ja, of we willen dat beest wel een tijdje onder onze hoede nemen om hem op te voeden’, zei dochter Milli tegenover een MSM-bron ter plaatse. Pa Gerritsen, het plasslachtoffer, neemt het sportief op. Hij is een echte dierenvriend. En daarmee doelde hij niet op het poezelige zijn van La Paay…

Klappers Tijdens een onderhoud met de super-

scorende schrijver Robert Vuijsje bij uitgeverij Nijgh & Van Ditmar viel het ineens op. Zo’n uitgeverij heeft een paar klappers nodig om voort te drijven. Vuijsje grinnikte zelf ook over zijn bijdrage aan de kas van de uitgeverij aan ‘t Singel. Hij verkocht 175.000 exemplaren van Alleen Maar Nette Mensen. Da’s toch een miljoentje of wat. Toen wees hij naar Tirza, een reclameposter voor Arnon Grunbergs bestseller. ‘Ze hebben hier nog meer joodse schrijvers hoor’, grapte hij. ‘En ik geloof dat Annejet van der Zijl, de schrijfster van Sonny Boy, ook wel eens een boek heeft verkocht.’

de alternatieve energiesector steeds interessanter. 2) Politiek. Het is algemeen bekend dat zowel China als de VS hun politieke beleid in grote mate laten leiden door de beschikbaarheid van grondstoffen. Met de onrust in het MiddenOosten, de onberekenbare acties van Iran en Rusland en de economische problemen in de EU, zullen deze landen hun strategische voorraden willen vergroten. Tegelijkertijd ontstaat er in beide landen, vanwege hun importafhankelijkheid van grondstoffen, de noodzaak om over te gaan op alternatieve energie. Nu is alternatieve energie maar een voorbeeld van duurzaam beleggen. Gelet op de opkomst van de Occupy-bewegingen en de afkeer tegen bonussen zijn er echter wel meer manieren om in te spelen op duurzaamheid. Met kans op een prima rendement op lange termijn.

Mark Leenards is fondsmanager van het SBS Global Equity Fund.

Niet-Murdochkrant luisterde ook af?

Toyota’s schoorstenen roken weer een beetje

Londen Volgens Hugh Grant is zijn voicemail afgeluisterd door de Britse krant Mail on Sunday, zo zei de knuffelacteur gisteren in de rechtszaal. Hij leverde ook bewijs aan. Die tabloid is opvallend genoeg níét van Rupert Murdoch, de mediabaas die in het middelpunt van het afluisterschandaal staat. Volgens Grant had MoS informatie die ze alleen konden weten door hem af te luisteren.

Bangkok Wagenfabrikant Toyota is de overstromingen in Thailand weer een beetje te boven, laten ze weten. Inmiddels rookt de schoorsteen weer voorzichtig in drie geteisterde fabrieken, en is de export naar het – eveneens dit jaar niet gespaarde – Japan weer op ‘normaal’ niveau, lezen we bij de BBC. Goed nieuws, want de winst van de autobouwer daalde tussen juli en september met 18,5 procent.

BEL NU: DE LEKKERSTE TIENERS LIVE (18+)

(0,8pm)

0906-906.906.0 AMATEURTJES ZOEKEN JOU! Bel LIVE! 0906-0145

Virtueel Valentino

Gaga’s nestje

Vroem

Kledingbisschop Valentino Garavani opent zijn eigen museum - virtueel dan. Al zijn collecties staan op een website.

Het New Yorkse appartement van Lady Gaga, waar ze als onbekend zangeresje woonde, is weer te huur – en niet goedkoop, natuurlijk.

Als u dit leest heeft u pech: het rauwe motorfestival Zwarte Cross was gisteren al in enkele minuten al uitverkocht.

14

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

Een refurbished toestel kopen is in Engeland steeds normaler. Marcel Stiphout Zwipit

#Zwipit Pieter van Os en Marcel Stiphout van Zwipit verdienen geld aan het doorverkopen van tweedehandstelefoons en redden ook de wereld een beetje. ‘We zijn 50 procent zakenman, 50 procent idealisten.’

Doorverkopers met een groen hart

Mark Koster Amsterdam

Hij schuift een gebruikte Samsung i9000 Galaxy S over tafel naar zijn zakenpartner. ‘Beter dan nieuw’, knipoogt hij. ‘Voor 239 euro heb je hem al.’ Pieter van Os en Marcel Stiphout zijn tweedehands telefoon-doorverkopers, maar wel met een groen hart. Van Os: ‘Dit is 50 procent zakendoen en 50 procent idealisme. Groen rechts.’ Pesterige vinger in de lucht: ‘Wij zijn nog van voor Al Gore.’ Deze ‘Sjors en Sjimmie van de vaderlandse telecom’ kennen elkaar van het Amsterdamse dispuut A.E.G.I.S (ze studeerden economie) en hebben in Amsterdam-Noord een mondiale negotie in gebruikte telefoons opgezet. Stiphout, een oud-consultant bij Boer&Croon, rekent voor hoe groot deze business is. In het Verenigd Koninkrijk wordt 50 procent van alle mobieltjes doorverkocht, terwijl dit in Nederland niet meer is dan een kleine 8 procent. ‘In de Phonehouse in Engeland is het steeds normaler om een refurbished toestel te kopen.’ Van Os, die al meer dan een decennium in de telecom- én duurzaamheidindustrie werkt, startte in 2005 met het project nadat hij via het Britse moederbedrijf Zonzoo een Nederlandse dependance had opgezet. Inmiddels hebben ze onder de naam Zwipit een zelfstandige doorstart gemaakt, nadat er in Duitsland cashproblemen waren ontstaan bij de moeder.

Opkomende economieën De zakelijke idealisten zamelen tegen betaling bij verschillende retailketens gebruikte toestellen in die zij in opkomende economieën, zoals India, China en Nigeria, doorverkopen. ‘In een ton gebruikte mobiele telefoons zit nog altijd méér goud dan in een ton goud uit een goudmijn’, zegt Stiphout. Hun boodschap: het is dus niet alleen milieuvervuilend om je oude Nokia, iPhone of Samsung zomaar weg te gooien, het is domweg zonde van het geld. De verkwistende keten van gebruikte telefoons begint bij onszelf. In Nederland gaan telefoons, als gevolg van het systeem waarbij de telecom-olifanten mobieltjes medefinancieren, slechts achttien maanden mee. Van Os: ‘Toen er onlangs een storing was met de BlackBerry zag je een enorme aanwas van telefoons’, zegt hij. ‘Vooral mensen die een mobiel hebben van hun werk dumpten de BlackBerry.’ Stiphout: ‘Dat is ridicuul. In België gaat een toestel soms wel zeven jaar mee, want daar worden nieuwe toestellen niet mee meebetaald in een abonnement.’ Zwipit transporteerde in 2010 200.000 telefoon per jaar. De gemiddelde prijs die ze ervoor teruggeven is nog altijd 42 euro. De duurdere toestellen natuurlijk iets meer, en de goedkopere fors minder. ‘Het is daar-

In India komen er per maand 10 tot 15 miljoen bellers bij. ‘Amazing.’ FOTO’S: FRANK GROELIKEN

Groen rechts

Pure and Profit Pieter van Os is grootaandeelhouder van Pure and Profit, dat duurzame projecten ontwikkelt. Met Zwipit verdient hij geld door gebruikte telefoons door te verkopen. Ook heeft hij een tweedehands handel in opgelapte telefoons en een onderneming die afgeschreven mobieltjes milieuvriendelijk afbreekt.

om nu tijd om gebruikte telefoons als fast-moving consumers artikel in de markt zetten.’ Onder meer bij de Mediamarkt zijn toestellen in te leveren. Via een tv-campagne werd afgelopen jaar al begonnen met reclame maken. Toen heette Zwipit nog Zonzoo, maar dat stopte toen de moeder in surséance terechtkwam, nadat er in Duitsland niet accuraat werd gelet op inkoop en verkoop. Stiphout: ‘Bij deze business is het natuurlijk van belang dat je een verkopende partij hebt. Dat moet je goed regelen.’ Het duo vliegt daarom nu de hele wereld over om in opkomende markten hun second hand telefoons te slijten. Van Os: ‘In Hongkong hebben we grote partijen zitten waar we veel

toestellen afleveren.’ Stiphout: ‘In augustus is het altijd druk als studenten een nieuw toestel willen.’ Van Os: ‘Dan hoop je maar dat ze onderling geen prijsafspraken maken.’ Ook in Nigeria hebben de ex-studiegenoten een exportlijn opgezet. Een zakenman uit Lagos vlieg regelmatig naar Amsterdam-Noord om met dozen met telefoons terug te keren naar het Afrikaanse wingewest. ‘Hij heeft dertig winkels en laat zijn vrouw de bestelling alvast aankondigingen in zijn retailketen. Dan staan er mensen in de rij voor de telefoons.’ Hun groeimarkt lijkt dus onuitputtelijk? Cijfers vliegen nu over tafel. In India komen er per maand 10 tot 15 miljoen bellers bij. ‘Dat vind ik

een amazing aantal’, zegt Stiphout. Van Os ziet ook de keerzijde. De industrie heeft ook monsterlijke trekjes. In Congo wordt coltan gewonnen, een noodzakelijke grondstof voor mobieltjes. ‘Als je kijkt wat voor slavenarbeid daar voor wordt verricht is het natuurlijk nog absurder dat we zó kort doen met een telefoon.’ In de hal hebben de mannen een museum ingericht. Hier hangen bijna prehistorische toestellen, sommigen zo ijskastgroot dat ze nog uit de tijd dateren dat Miami Vice op tv was. Hij wijst naar een hele oude Philips waar de antenne uitsprong als je op je been klopte. ‘Die had je natuurlijk helemaal niet nodig, die antenne, maar dat was puur voor het idee.’

Minnelli op wielen

Paulusmapp

Peter R. voor de rechter

Liza Minnelli werd dit weekend gespot in een rolstoel, schrijft entertainmentblog TMZ. ‘Komt door mijn hond’, verklaarde ze.

Gespot in de App-store: de Piet Paulusma-app. Kun je altijd checken wat hij van het weer vindt.

Peter R. de Vries en SBS6 zijn aangeklaagd voor de laatste twee tv-uitzendingen, waarin ze een huisarts van moord beschuldigen.

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

Ik was een moddervet ventje met weinig kans op mooi leven.

Lezen

Adam Levin Monsterdebutant

Uit & thuis

15

Boek Duiven vliegen op

Lekker belangrijk, die croissants Nadia Tan m half twaalf zitten Nomi en ik aan de personeelstafel, eten runderragout met aardappelpuree en vichywortelen, ik kan dat gezwam niet meer verdragen, zeg ik, Nomi die me aankijkt, de saus door de aardappelpuree mengt, dat geklets over Joegoslavië.’ Dit is een passage uit Duiven vliegen op van Melinda Nadj Abonji. De Zwitserse schrijfster won met haar verhaal over een migrantengezin in 2010 zowel de Duitse als de Zwitserse prijs voor beste boek van het jaar. Het hele boek is doorspekt met komma’s. Een alinea is soms een bladzijde lang en een alinea bestaat soms uit één zin. Het verhaal springt van de hak op de tak, zodat er vaak teruggelezen moet worden. In het verhaal woont de dertienjarige Ildikó met haar ouders en zusje Nomi in Zwitserland, terwijl ze daarvoor met haar zusje bij haar grootmoeder in voormalig Joegoslavië leefde. Haar moedertaal is Hongaars, want daar komt haar familie oorspronkelijk vandaan. Interessant wordt het als de familieschandalen uit de doeken gedaan worden. Jammer dat het verhaal halverwege weer inzakt en het over onbelangrijke dingen gaat. Zoals wanneer Ildikó in het restaurant van haar ouders werkt en ze een klant vraagt of die een donkere

‘O

Is Adam Levin zelf de Messias? ‘Absoluut. Kijk naar mijn goddelijke profiel, die neus.’ RENEE FELDMAN

De 10-jarige joodse Messias mept en killt er flink op los #DeInstructies

Niemand durft een debuut van 1.200 pagina’s te publiceren. Behalve Adam Levin, die een joodse kinderspartacus in opstand laat komen. Dirk Koppes Den Haag

De werkelijkheid: de politie in de regio Chicago heeft een jongensvechtclub ontbonden. De 11-jarige leerlingen van de Jefferson Junior High School hielden bijeenkomsten in de gymkleedlokalen. Geïnspireerd door de film Fight Club timmerden ze elkaar vrijwillig in elkaar. De leerlingen wilden hun regels en hun leider niet aan de politie verraden. De fictie: in Adam Levins debuutroman De Instructies is de 10-jarige Gurion Maccabee de beste leerling die de rabbi’s van Chicago ooit hebben meegemaakt. De charismatische jongeling gebruikt zijn goddelijke inspiratie echter niet voor de bestudering van de Talmoed, maar om zijn medeleerlingen tot opstand aan te zetten. Aanvankelijk lijkt het nog een onschuldig jongensspel met zelf ontworpen regels en wapens, totdat zijn volgelingen in Gurion de Messias gaan zien. Hun confrontatie met de schoolautoriteiten levert dodelijke slachtoffers op en een gijzeling. Ben jij zelf de Messias? ‘Absoluut. Kijk naar mijn goddelijke profiel, die neus. Je begrijpt dat ik er als De Ware niets over kan zeggen. Men moet mij herkennen.’ Duidelijk. Gurion vermoedt ook dat hij de Messias is. Had jij als jongetje zelf zo’n complex? ‘Als kind heb ik die fantasie gekoesterd. Ik was overigens niet de enige. Veel klasgenootjes tijdens Hebreeuwse les hoopten erop. Typisch Ameri-

ka, waar we onze joodse zonen vertellen dat ze de mooiste en intelligentste knapen op deze aardbol zijn. Mijn probleem was dat ik een moddervet ventje was, met weinig hoop op een glorieus leven.’ Hoe kwam je op het idee voor een kruising tussen Spartacus en de Messias? ‘Eigenlijk dacht ik niet aan de Messias, maar aan een jongen op mijn school. Hij woonde in een motel, stonk naar de sigaren van zijn vader, vocht voortdurend met andere leerlingen. Wat als zo’n jongen denkt dat hij de Messias is en anderen daarvan weet te overtuigen?’

De Instructies 1.200 pagina’s lang volgen we de avonturen van Gurion Maccabee op een school in Chicago. Is hij de Messias of een killer?

Als lezer vergeet je dat Gurion nog maar een 10-jarige is. Hij komt veel ouder over, behalve als hij uithuilt bij zijn ouders. ‘Ik denk dat er inderdaad weinig 15-jarigen zijn die zo slim kunnen argumenteren als Gurion. Hij denkt op een volwassen manier, maar emotioneel reageert hij als een kind. Als hij June ontmoet, is hij binnen vijf minuten verliefd op haar en zegt dat ook. Dat zou een puber nooit doen. Ik heb hem fysiek ook tien jaar gemaakt, omdat op Junior High de gevechten nog niet zo schadelijk zijn.

Kinderen kunnen elkaar hoogstens een blauw oog bezorgen. Daardoor zit er een goede opbouw in De Instructies. Pas later breekt het dodelijke bloedvergieten uit. Extra schokkend natuurlijk, omdat het kinderen betreft.’ Je hebt negen jaar aan De Instructies gewerkt. Wist je dat je aan zo’n enorm boek begon? ‘Neeeeee. Ik mag dan de Messias zijn, mijn eigen lot kan ik niet voorzien. Als ik aan een nieuw project begin, heb ik geen enkele verwachting. Ik begin met een eerste zin, en dan zie ik wel. Ik maak nooit een planning, geen prikbord met schema’s, ik zoek alleen een inner voice die ik interessant vind, zoals die van Gurion. Met 1.200 pagina’s lijkt het alsof ik maar doorrammel op mijn laptop, maar elke zin is tig keer opnieuw bekeken en herschreven. Een uitputtend proces, dat me mijn relatie heeft gekost. Andere stellen stoppen na een verbouwing, wij na negen jaar De Instructies.’ Waarom laat je Philip Roth als onderhandelaar met de muitende jongens opdraven ? ‘Gurion leest alles van Roth, bijna alsof de man een nieuwe Talmoed heeft geschreven. Ik houd van het idee dat Roths werk over vijfhonderd jaar tot de standaard joodse geschriften behoort. Deze man definieert hoe het is om jood te zijn in de USA.’ Is Roth dan de Messias? ‘Ik ben niet religieus. Misschien is hij een profeet, misschien alleen een schrijver die de Grote Joodse Amerikaanse Roman schrijft en ons bestaan verrijkt. Zo heb ik ook geprobeerd een roman te schrijven. Maar beter dan Roth kan niet. Ik moet mijn eigen ding vinden.’

of lichte croissant wil. Op een gegeven moment wekken die details ergernis. Leuk is het als Ildikós vader foetert op ‘communisten of andere misdadigers uit de geschiedenis der mensheid’. Als dat voor de zoveelste keer gebeurt, werkt dat op de lachspieren. Verrassend is wel dat er steeds een andere exotische naam opduikt, zoals Luszja en Gyula. Dat is weer eens wat anders dan Marie en Grietje. Een hobbyist kan er zo een stamboom van opstellen. Dat moet ook wel om te onthouden of die persoon van vaders of moeders kant is. Al met al is Duiven vliegen op een boek dat snel uitgelezen moet worden om niet de kluts kwijt te raken.

Melinda Nadj Abonji Duiven vliegen op Vader die foetert op communisten en andere misdadigers. Verhaal springt van hak op de tak.

Koffietafelboeken in Amsterdams pakhuis

Paagman: excuus voor schenden embargo Jobs

Amsterdam De eerste Amsterdam Art and Design Book Fair vindt zondag 27 november plaats in Pakhuis de Zwijger. Met de nieuwste boeken over kunst, fotografie, architectuur, mode en design onder een dank. Ideaal om koffietafelboeken voor kerst te scoren. Aan de Piet Heinkade vertelt Erik Kessels over de door hem samengestelde fotoboeken.

Den Haag De verkoop van de biografie van Steve Jobs ging 24 oktober wereldwijd van start. In Nederland schond boekhandel Paagman dit embargo door via Twitter bekend te maken het boek al op zaterdag 22 oktober te verkopen. Verwarring bij consument en uitgever. Paagman heeft gisteren zijn excuus voor de consternatie aangeboden.

Hele oplage fotoboek Erwin Olaf afgekeurd Antwerpen Het fotoboek OWN met een overzicht van het werk van Erwin Olaf is door de fotograaf afgekeurd. De hele oplage van drieduizend exemplaren zal worden vernietigd. Fotograaf en de Antwerpse uitgeverij Lido verklaren dat het besluit onvermijdelijk was, omdat de in China gedrukte editie de kleuren van Olafs werk niet goed weergaf.

Literaire glossy Hollands Diep stopt ermee

Frans Denissen krijgt Nijhoffvertaalprijs 2012

Amsterdam Hollands Diep begon in 2007 een nieuw leven als ‘glossy magazine over cultuur en opinie’. Het tijdschrift van uitgeverij Weekbladpers startte met een oplage van 80.000 exemplaren. Uitgever Karin van Gilst verklaarde dat de advertentiemarkt is ingestort: culturele instellingen hebben geen budget meer voor advertenties. ‘Er was geen zicht op verbetering.’

Amsterdam Vlaming Frans Denissen heeft de Martinus Nijhoffprijs voor vertalingen gewonnen. Het Prins Bernhard Cultuurfonds gaf hem een prijs van 35.000 euro voor zijn vertalingen van Italiaanse literatuur in het Nederlands. De jury prees hem voor zijn precieze kennis van het Italiaans, maar ook zijn schrijverschap, met ‘buitengewone rijkdom en soepelheid’.

Debuut Kasper van Kooten

Wifi bij Libris

Beurs kleine uitgevers

Het wonderlijke leven van Jackie Fontanel, literair debuut van acteur/cabaretier Kasper van Kooten, ligt vandaag in de winkels.

De Libris-keten biedt voortaan gratis wifi aan in zijn winkels, om de klant langer vast te houden en direct e-books te laten bestellen.

110 kleine uitgevers presenteren 2.500 titels op zondagmiddag 4 december in het Amsterdamse Paradiso. Met nieuw werk van Grunberg e.a.

16

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

Scott overleefde de crash, wel met een hersenbeschadiging.

Uit & thuis Video gids VideoVolt Herbert Blankesteijn

Life’s Too Short

Elke dag de beste video’s van het web

#DownloadVanDeDag Ricky

Gervais doet met Life’s Too Short weer gewoon waar hij goed in is. Hij probeerde het even in Hollywood met wat flauwe films, maar is nu weer terug met een mockumentary. In de serie speelt Warwick Davis (Britain’s go-to dwarf) een treurige versie van zichzelf. Net gescheiden en werkloos probeert hij de schijn van een geslaagde acteur op te houden. Ondertussen bedelt hij bij Gervais en Stephen Merchant om werk. Daar komen ook Hollywoodsterren zoals Johnny Depp en Liam Neeson opdraven om zichzelf voor gek te zetten. Life’s Too Short is weinig vernieuwend. De documentairestijl is

Stuntman aan een zijden draadje #Documentaire Scott McLean was typisch The Office en alle bekende gezichten die zichzelf voor gek zetten is een vervolg op Extras. Meer van hetzelfde dus, maar wel heel erg leuke ‘meer van hetzelfde’. De serie wordt donderdag vertoond op de BCC en staat een paar minuten na de uitzending op internet. Jorien Beukers

Colin #Teruggevonden Bij de VPRO is

plaats voor bijzondere tv-programma’s. De serie Colin spant de kroon. In 2006 vatte Paul Groot en Victor Elberse het plan op voor het maken van een animatieserie over... een homoseksuele cavia. Want tja, het is inmiddels wetenschappelijk bewezen dat veel cavia’s homoseksueel zijn, dus dan moet er een serie over komen ook. In 13 delen werden belangrijke levensthema’s samengevat in afleveringen van 5 minuten. Colin is bijna 40, dus dan word je met dingen geconfronteerd. Zoals de dood, je betekenis in deze wereld of relatieproblemen. De onderhandelingen over uitzending met de VPRO liepen niet helemaal vlekkeloos, maar toen Colin op de

Roze Filmdagen in 2007 enthousiast werd ontvangen, dacht de VPRO, hup, wij willen ook onze eigen homocavia. Heel geschikt voor als je met midlifecrisislevensvragen zit. Want iedereen heeft uiteindelijk dezelfde problemen. Ook homoseksuele cavia’s. Pamela Wilhelmus

De Pers digitaal Twitter Volg De Pers op Twitter: twitter.com/De_Pers Facebook Word vriend van De Pers: facebook.com/DePers Hyves Krabbel De Pers: dagbladdepers.hyves.nl PressReader Lees de krant met de app PressReader

een succesvolle stuntman. Hij is te zien in vele films en series, bijvoorbeeld in The Hangover 2, die dit voorjaar uitkwam. Klein detail: tijdens de opnamen voor deze film kwam hij bijna om. Scott hing uit het raam van een taxi die door het verkeer van Bangkok slalomde, als stand-in voor acteur Ed Helms. De scène was nauwkeurig voorbereid en doorgerekend. Maar een vrachtwagen stak niet op het goede moment over en de taxi reed zich tegen de truck te pletter. Scotts leven hing dagenlang aan een zijden draadje. Hij overleefde, maar met een stevige hersenbeschadiging. Deze documentaire van het Australische 60 Minutes gaat over zijn herstel. Scott moest opnieuw leren lopen en praten en heeft opzienbarende vorderingen gemaakt – al is hij nog geen schim van de stoere kerel van wie we archiefbeelden te zien krijgen. Er ko-

men veel betrokkenen voor de camera, die stuk voor stuk hun emoties nauwelijks de baas zijn. De stand-in voor Zach Galifianakis, die de taxi bestuurde, was er zeker van dat Scott zou sterven. Veel quotes van zijn partner Raelene Chapman, zelf stuntvrouw, die onder andere zegt dat voorlopig Scotts

revalidatie belangrijker is dan de aansprakelijkheidskwestie. The Hangover 2 is een komedie maar dit verslag is een echte tear jerker. De opname die tot de crash leidde is overigens gewoon gebruikt.

Openhartig advies voor heren

Bolero bij verrassing

Terminale psychiater

#Humor In The Wing Girls geven de dames Jet en Star wekelijks tips aan mannen over dating, relaties, liefde en seks. Hoe omhels je iemand bij een begroeting, waar moet je afspreken, hoe maak je een beha los, en ben ik eigenlijk slecht in bed? Over the top, vol zelfspot en toch zeggen ze waar het op staat.

#Muziek Mooie flash mob door het Kopenhaagse Philharmonisch Orkest. Op het station van Kopenhagen begint een slagwerker te roffelen, waarna er een fluitiste bijkomt – tot er een heel orkest staat. Wie zei daar dat orkesten zich niet kunnen aanpassen aan de moderne tijd? Dankbaar publiek, ook.

#Drama Geduldige psychiater krijgt

00:15:33

00:04:53

00:13:30

te horen dat hij nog zes weken te leven heeft en besluit zijn patiënten voortaan de waarheid te zeggen. Originele montage en mooie rolbezetting met Kevin Pollak in de hoofdrol en Jorge Garcia (Hurley uit Lost) als tuinman die het allemaal ziet gebeuren. Oscarnominatie 2006. 00:14:23

Bekijk de video’s op depers.nl/videovolt Nieuws gemist? Volg het laatste nieuws op www.depers.nl

Zorgpraktijk Avenue Carnisse

LASER ONTHARINGS CENTER LASERONTHARING electrische epilatie HUID THERAPIE microdermabrasie peeling acne behandeling cellulite behandeling rimpel behandeling + SCHOONHEIDSBEHANDELINGEN massage make-up harsen epileren ARTS botox afvallen cosmetische beghandelingen lingen en

Voor dermatologie en plastische chirurgie

www.evitaonline.nl VROUWEN

benen totaal bikinilijn + oksels + bovenlip

nu voor  250

Beauty

MANNEN

rug totaal + schouders + nek + bovenarm

BOTOX

behandeling per zône vanaf

nu voor  250

Center

 125

Evita Beauty Center Aangesloten bij ANBOS en NVH. Evita is erkend door uw zorgverzekeraar.

Bos en Lommerweg 112 - 1055 ED Amsterdam - Tel. 020 - 475 10 82 Vestigingen in: Den Haag | Rotterdam | Utrecht | Amsterdam

Dag van de plastische chirurgie Zorgpraktijk Avenue Carnisse Onder andere de onderwerpen: verwijderen van huidtumoren, correcties, reconstructie, hand- en esthetische ingrepen. Vrijdag 25 november. Van 10.00u. – 14.00u. Zorgpraktijk Avenue Carnisse • Avenue Carnisse 62 • 2993 MH Barendrecht Tel: 0180-646455 • Fax: 0180-646450 • www.dermavenue.nl

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

Ik wil gewoon mijn eigen haarkleur weer terug.

Uit & thuis

Gwennie Benjamins

WIN! EEN WEEKEND RIJDEN MET DE HONDA INSIGHT

ZWEEDS RAADSEL:  

  

        

  

     

  

   

 





  

Doe mee aan de prijsvraag en win een gratis weekend rijden in de verrassende Honda Insight. Daar zult u geen spijt van krijgen. Want geen auto in Nederland die zo comfortabel en plezierig rijdt en die tegelijkertijd toch zo milieuvriendelijk is, dankzij de hybride motortechniek. Dit belooft wel een heel bijzonder weekend te worden.





      



  !"#

 

Het boek Cryptogrammen Tips & Trucs Deze week voor 5 winnaars een exemplaar van het boek waarin De Pers-cryptogram-kanon Leen Groeneveld de puzzelaar een kijkje in zijn keuken gunt.

4

5

6

HANDWERK U---E-EINVOEREN S-I-R--TOE-ANTE I-R-A-RRATELAAR A-A---ANULSTAND

Cryptogram

8 7 2 1 3 9 5 6 4 6 3 9 4 5 7 8 1 2 4 1 5 6 8 2 9 7 3 7 8 3 5 6 1 2 4 9 2 5 6 9 4 3 7 8 1 1 9 4 2 7 8 3 5 6

Sudoku (vorige week dinsdag)

9 6 1 8 2 5 4 3 7

T&O

5 4 7 3 9 6 1 2 8

3 2 8 7 1 4 6 9 5

OPLOSSINGEN

CRYPTOGRAM

ZO DOET U MEE Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u de gevonden cijfercombinatie uit de vakjes ABC door naar 0909-5010701 (À 0,60 per gesprek). Of SMS: PERS <spatie> uw oplossing naar 3553 (À 0,60 per ontvangen bericht excl. de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon). De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers

© Puzzelland/Leen Groeneveld

1 Horizontaal: 1. Bezigheid van een manicure (8); 4. Omgekeerd doen (8); 6. Gesloten aansporing (3); 7. Voor een Latijnse zuil (4); 9. Die 4 vogel is eigenlijk een misbaksel (8); 10. Waardeloze houding? (8).

Verticaal: 1. Woont en staat als een despoot (9); 2. Vis op z'n retour? (7); 3. Ligplaats voor een dier (3); 5. Feestelijke hoeveelheid (7); 8. Gelaten olie (5).

BEL 0909-5010701 OF SMS NAAR: 3553

1 2 6 5 3 4

3

Zweeds raadsel -T-R--S-HOUT-CD -R-SATER Mini-sudoku NIP-A-NO 4 6 2 3 1 5 -L-BLAAS 5 1 3 4 2 6 ELIA-ARS 2 4 1 6 5 3 -E-LELIE 6 3 5 1 4 2 BROK-TON 3 5 4 2 6 1 DEALEN

2

2

3

SUDOKU   6

8 7 9 9 4 3 8 5 9 1 2 7 B 3 7 6 4 5 1 2 8 1 7 6 3 5 4 5 9 2 6 3 C A

5

6

Geen Gooische madam

7

8

9

10

SPEEL ONLINE EN WIN! www.puzzelland.com/depers

A

B

n het kader: ‘Een mens moet alles een keer geprobeerd hebben’, deed ik mee met een experiment. Een zelfexperiment, maar hé, ook daar leer je van. En óf ik ervan geleerd heb..! Ik heb mijn ogen uitgekeken en beseft: ik hoor dus niet tot die groep vrouwen die eens in de twee, drie weken een uurtje of wat bij de kapper doorbrengt. Bij lange na niet zelfs! Alle kopjes cappuccino ten spijt volg ik wantrouwig alle handelingen die mijn kapper van de dag met mij uitvoert. Angstvallig houd ik de spiegel in de gaten of het geen raar ‘Beatrix-kapsel’ wordt (conclusie: altijd dus) of dat de kleur die ze hebben uitgezocht nu wel zo flatteus is als ze beweren. Afgelopen half jaar heb ik mijn hoofd aan de handen van de kapperszaak toevertrouwd die in onze stad bekend staat als ‘de Gooische kapper’. Hier wordt niet alleen koffie en thee geschonken tijdens het knippen, maar bij hoogtij- en feestdagen wordt dit alles voorzien van een likeurtje. Laat in de middag is een glas rosé zelfs niet ondenkbaar. De dames die hier binnen tippelen dragen hun hondje (met jasje uiteraard) onder hun arm en ook deze wordt

I

WIN! VANDAAG:

  

  

1

Lezerscolumn Gwennie Benjamins

(INCL. EEN GRATIS TANK BENZINE)




  



17

vrolijk voorzien van een strik als het de hond behaagt. Nieuwsgierig naar deze manier van leven volgde ik dus zes maanden lang het wel en wee in deze kapperszaak en liet mijn hoofdhuid masseren in plaats van wassen. En nu ben ik er ineens helemaal klaar mee. Ik wil gewoon mijn eigen haarkleur weer terug. Mijn lange lokken mis ik te erg, dus ook die zien voorlopig de kappersschaar niet meer. Ik wil weer gewoon een kapstertje dat de plaatselijke roddels vertelt in plaats van de inside perikelen van een yuppiewereld. Ik wil weer frisse meidenkoppen zien en niet van die geplamuurde maskers, die amper durven te lachen omdat ze te bang zijn dat het barsten zal geven. Al met al... het Gooische wereldje is niet zo aan mij besteed geloof ik...

Uw column in De Pers? Stuur uw pennevrucht (maximaal 350 woorden) naar mijncolumn@ depers.nl

Het weer Vandaag en morgen

Veel (hardnekkige) mist

C

Selectie tijdelijke OV wijzigingen: Een uitgave van Mountain Media BV Adres Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam Tel: 020 - 3460560 Fax: 020 - 3460596 Website www.depers.nl (behorende tot Wegener Media)

Distributie [email protected] 088-0131836 Sales [email protected] 088-0138801 Uitgever Ben Rogmans

Redactie [email protected] 020-3460550

Hoofdredactie Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst

Marketing [email protected]

Art direction Koos Jeremiasse

Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren.

Rotterdam (bus) T/m 25 november: RET-lijnen 30, 31, 36 en 37. Halten Alexandrium I en metrostation Oosterflank vervallen. Nijmegen (bus) Vandaag & morgen: Novio-lijnen 3, 4, 9 en 11. Halten Beemdstraat, Krekelstraat, Hatertseweg/Groostalselaan en Kamerlingh Onnesstraat vervallen. Spijkenisse (bus) T/m 25 november: Connexxion-lijnen 87, 101, 103, 111, 115 en 205. Halte De Ritte vervalt.

Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl

Door Peter Koch ©Comichouse Oosterbeek

Vandaag

Morgen

De dag start wederom met dichte mist, op veel plaatsen lost de mist niet of nauwelijks op. De temperatuur ligt tussen 8 en 10 graden daar waar de zon mogelijk even doorbreekt en 4 of 5 graden in gebieden waar het grijs blijft.

Er volgt een rustige herfstdag met een middagtemperatuur rond 9 graden. De dag start wel eerst grijs, maar in de loop van de middag trekt de mist langzaam op, maar de zon heeft het moeilijk door lage bewolking.

18

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

Sport is in staat mensen bij elkaar te brengen. Joël Bouzou Organisator van de Peace and Sport Cup

AZ wil mistduel met Excelsior overspelen

Bayern start met Robben in de basis

Alkmaar AZ gaat bij de KNVB bezwaar maken tegen de beslissing om de gestaakte uitwedstrijd tegen Excelsior te laten uitspelen. De wedstrijd werd in de rust afgebroken bij een stand van 0-0. De tweede helft wordt op woensdag 7 december gespeeld. Dat zou in het voordeel van de hekkensluiter uit Rotterdam zijn, vindt AZ, dat het hele duel wil overspelen.

München Bayern München wil zich vanavond tegen Villarreal kwalificeren voor de knock-outfase van de Champions League. Een gelijkspel tegen de Spaanse opponent volstaat daartoe. Arjen Robben kreeg van trainer Jupp Heynckes te horen dat hij in de basis staat. ‘Arjen moet ik er zo snel mogelijk bij betrekken. Natuurlijk speelt hij van begin af aan.’

Citaat

Kim en Kim hopen op nieuwe pingpongdiplomatie #Krachtvansport

Als het aan de organisatie van de Peace and Sport Cup ligt, sluiten Noord- en Zuid-Korea en Pakistan en India elkaar binnenkort in de armen. Fokko Ebbens Amsterdam

‘Zinedine Zidane heeft toegegeven bloedtransfusies te hebben ondergaan in Zwitserland. In het wielrennen noemen we dat doping.’ Óscar Pereiro Oud-wielrenner

Advocaat gelooft in Russische EK-titel

Wereldkampioen Halman neergestoken

Moskou Dick Advocaat kijkt vol vertrouwen uit naar het Europees kampioenschap van volgend jaar in Polen en Oekraïne. De bondscoach van Rusland denkt dat zijn ploeg goed genoeg is om de titel te pakken. ‘Na de kwalificatiereeks denk ik dat we iedereen kunnen verslaan als we geconcentreerd blijven’, liet Advocaat optekenen in de krant Soviet Sport.

Rotterdam Honkballer Gregory Halman (24) is gisterochtend bij een steekpartij in Rotterdam om het leven gekomen. Zijn twee jaar jongere broer Jason is na het incident aangehouden door de politie. Over de toedracht is nog niets bekend. Gregory Halman was international. Met het Nederlands team won hij in 2007 het Europees kampioenschap.

‘Van Gaal wil contract in München ontbinden’

David Beckham verlaat Los Angeles met titel

München Louis van Gaal heeft contact opgenomen met Bayern München om te kijken of er te praten valt over ontbinding van zijn contract dat in Beieren tot 30 juni 2012 loopt. Dat meldt het Duitse persbureau DPA. Er is nog geen concreet gesprek geweest tussen beide partijen. Van Gaal werd eerder ontslagen door Bayern. Hij is inmiddels benoemd als algemeen directeur van Ajax per 1 juli 2012.

Carson David Beckham heeft met Los Angeles Galaxy de Amerikaanse voetbaltitel veroverd. De ploeg van de Engelse superster was in de finale met 1-0 te sterk voor Houston Dynamo en veroverde daardoor de Major League Soccer Cup. Landon Donovan maakte in de 72e minuut het winnende doelpunt. Met de landstitel sloot Beckham zijn 5-jarig dienstverband in de VS af.

Kim Kyong-ah en Kim Hye-song spreken dezelfde taal. Ze beoefenen dezelfde sport. En ze kunnen het ook nog eens goed met elkaar vinden. Enige probleem: Kyong-ah komt uit Zuid-Korea, Hye-song uit NoordKorea. Sinds de Tweede Wereldoorlog houden beide Korea’s elkaar gevangen in een ogenschijnlijk eindeloos gewapend conflict. Kyong-ah en Hye-song zijn van mening dat de Koreaanse Oorlog lang genoeg heeft geduurd. Sinds gisteren strijden beide tafeltennissters zij aan zij om de Peace and Sport Cup. De twee dubbelspeelsters nemen het op tegen andere politiek gevoelige combinaties. Zo vormen de Verenigde Staten en Rusland samen een team, net als India en Pakistan. De winnende samenstelling incasseert 100.000 dollar aan prijzengeld. Maar organisatie en deelnemers hopen op een andere prijs: vrede. Organisator Joël Bouzou: ‘Sport draait om veel meer dan alleen sport – het is in staat mensen bij elkaar te brengen. We hopen dat dit toernooi onderling vertrouwen genereert. En de Noord-Koreaanse Hye-song vertelt: ‘Hopelijk komen we elkaar in de toekomst – als beide landen verenigd zijn – nóg een keer tegen in hetzelfde team.’

Lift De aanleiding voor het toernooi in Qatar is een reeks gebeurtenissen begin jaren zeventig. Tijdens de voorbereiding op het WK tafeltennis in Japan mist Glenn Cowan na een oefensessie de bus van zijn Amerikaanse teamgenoten. Uiteindelijk kan Cowan een lift krijgen van een bus vol Chinese tafeltennissers, waaronder drievoudig wereldkampioen Zhuang Zedong. Tijdens zijn opvoeding in communistisch China gaf de staat hem een belangrijke boodschap mee. ‘Weg met het Amerikaanse imperialisme.’ Maar hij heeft Cowan gedurende tien minuten gemoedelijk met enkele teamgenoten zien praten. Hij twijfelt. Zo slecht kunnen die Amerikanen toch niet zijn!? Zedong

Kyong-ah (links) en Hye-song mikken op een herenigd Korea. YONHAP NEWS

land. In 1971 zijn negen tafeltennissers de eerste Amerikanen in China sinds de communistische revolutie van 1949. Die succesvolle kennismakingstour leidt een jaar later zelfs tot een bezoek van president Richard Nixon aan Peking, waarna de relatie tussen China en de VS langzaam normaliseert. Waar politici jarenlang faalden, daar was de sport wél succesvol.

Iran weigert Iran ontbreekt tijdens de Peace and Sport Cup. Het land weigerde deel te nemen. Een reden gaf Iran niet. De organisatie hoopt dat het land in de toekomst wel deelneemt aan het evenement.

Symbolisch overhandigt Cowan daarom een afbeelding van de Huáng Shan, een gebergte in het oosten van China. Het incident in het Japanse Nagoya is de aanleiding voor een reeks ontwikkelingen die uiteindelijk resulteert in de ‘pingpongdiplomatie’. Mao Zedong krijgt lucht van het incident en besluit daarop het Amerikaanse tafeltennisteam uit te nodigen voor een tour door het Aziatische

Deelnemers aan de Peace and Sport Cup hopen nu op een nieuwe variant op deze pingpongdiplomatie. Glenn Tepper – bestuurslid van de mondiale tafeltennisbond – legt uit: ‘Dit toernooi gaat niet om winnen of verliezen, maar om het symbolische gebaar om zij aan zij te spelen.’ Het wachten is nu op het bezoek van Kim Jong-il aan zijn Zuid-Koreaanse collega, Lee Myung-bak. Andersom mag natuurlijk ook.

Fabris heeft geen zin meer om rondjes te rijden Zilverprijs

r kilo

€ 800.- pe

#Schaatsen

Enrico Fabris heeft zijn schaatscarrière beëindigd. De 30-jarige Italiaan uit Asiago is de laatste tijd het plezier in de sport verloren. Redactie sport Amsterdam

Fabris nam het besluit na de wereldbekerwedstrijden in de Russische stad Tsjeljabinsk waar hij laatste werd

op de 1.500 meter en later besloot om helemaal niet te starten op de 5 kilometer. Fabris werd in 2006 olympisch kampioen op de schaatsmijl en de achtervolging. Hij werd de afgelopen jaren gecoacht door de Nederlander Gianni Romme, die nu werkzaam is als bondscoach van Italië. Het besluit van Fabris om te stoppen kwam voor Romme zeker niet als grote verrassing. ‘Als je bijna alles al

hebt gewonnen, wordt het steeds moeilijker om jezelf te blijven motiveren’, aldus de Nederlandse trainer gisteren. ‘Het was gewoon op bij Fabris.’ Romme werkt nu ruim anderhalf jaar bij de Italiaanse bond. ‘Daarvoor had ik ook al regelmatig contact met Fabris. Hij had vaker ups en downs in zijn motivatie. Ik ben blij voor hem. Hij heeft toegegeven dat hij er klaar mee is.’

Paraplu

Goede doel

Kassa!

Ook Granada-Real Mallorca werd dit weekend gestaakt. Een grensrechter werd geraakt door een rondvliegende paraplu.

QPR-middenvelder Joey Barton werd door Stoke City-fans bekogeld met muntstukken. Hij beloofde het geld aan een goed doel te schenken.

Een amateurgokker voorspelde dit weekend 19 wedstrijden goed. Met een inzet van een euro won hij bijna zeven ton.

Dagblad De Pers Dinsdag 22 november 2011

Het is heel simpel. Dit mag niet.

Sport

Pim de Vos Advocaat

19

Louis aanstellen. Mag dat? #Crisis Ajax staat in de fik. Zeker sinds Louis van Gaal achter de rug van Johan Cruijff werd aangesteld

GETTY IMAGES/BEELDBEWERKING DE PERS

als algemeen directeur. Wat zeggen de reglementen?

Thijs Zonneveld

Statuten. Reglementen. Statuten. Reglementen. Statuten. Reglementen. Statuten. Reglementen. Statutenreglementenstatutenreglementenstatutenreglementenstatutenreglementen. Er schijnt bij Ajax ook nog gevoetbald te worden, maar de laatste week gaat het vooral over de statuten en reglementen van een beursgenoteerde onderneming. Volgens de een is de aanstelling van Louis van Gaal helemaal rechtmatig, volgens de ander zijn de reglementen van de club overtreden. Wie heeft er nu eigenlijk gelijk? De oorsprong van het conflict ligt in de samenstelling van de raad van commissarissen. Er zijn twee kampen: Johan Cruijff aan de ene kant en de andere leden (Marjan Olfers, Edgar Davids, Paul Römer en Steven ten Have) aan de andere kant. Ze zijn herhaaldelijk met elkaar in botsing ge-

komen – vooral over de aanstelling van een technisch directeur. Over Ling en Van Basten vonden ze geen overeenstemming. Toen Cruijff naar Barcelona vertrok om de verjaardag van zijn dochter Chantal te vieren, zagen de andere leden van de rvc hun kans schoon: ze besloten bij afwezigheid van Cruijff zijn gezworen vijand Louis van Gaal aan te stellen. Volgens Cruijff was dat achterbaks en onbeschoft, volgens rvc-voorzitter Ten Have volkomen logisch en bovendien juridisch volgens het boekje. Maar dat is niet waar. Twee sportrechtadvocaten plaatsten de afgelopen dagen hun vraagtekens bij de juridische houdbaarheid van de aanstelling van Van Gaal. Volgens mr. Harro Knijff rammelde de procedure aan alle kanten en mr. Pim de Vos stelde hetzelfde. ‘Op tv en radio wordt een hoop onzin geroepen. Maar in principe is het simpel. Dit mag niet.’ Hij verwijst naar de statuten van de NV Ajax en de reglementen van de raad van commissarissen. In artikel 5.2 van het reglement staat dat vergaderingen van de rvc minimaal zes werkdagen van tevoren

moeten worden aangekondigd, behalve in spoedeisende gevallen. Dat laatste is niet aan de orde: Van Gaal zou pas in juli beginnen als algemeen directeur. De termijn van zes werkdagen is niet gehonoreerd: Cruijff wist pas de dag voor de vergadering dat de rvc bijeen zou komen in Amsterdam. Paul Römer beweert dat hij Cruijff de zondag voor de vergadering heeft proberen te bereiken, maar ook dat zou te laat zijn. Verder staat in hetzelfde artikel dat de te behandelen onderwerpen moeten worden vermeld als de rvc wordt opgeroepen voor een vergadering.

Zwartepieten Sinds zondag is er een nieuw dieptepunt in de crisis bij Ajax. Cruijff zou Edgar Davids racistisch hebben bejegend. Vandaag komt JC met een verklaring.

Pim de Vos: ‘Als je wordt uitgenodigd voor een vergadering, dan moet je weten waar het over gaat. Maar de naam van Van Gaal is nooit genoemd.’ En zoiets had wel moeten gebeuren. Zeker gezien de relatie tussen Cruijff en Van Gaal.

Ironisch Volgens artikel 27 lid 8 van de Statuten van de NV Ajax kan de rvc ook besluiten nemen buiten de vergadering. Maar dat kan alleen als alle commissarissen het met de beslissing eens zijn. Dat was niet het geval: Cruijff zou Van Gaal nog niet eens aanstellen als assistent-koffiejuffrouw. Conclusie: Cruijff kan het besluit aanvechten op grond van wat er in de statuten en reglementen vermeld staat. Dat zou nogal ironisch zijn: Cruijff schreef in mei nog in zijn column in de Telegraaf dat hij al die regeltjes nergens voor nodig vond. ‘Hoe meer ik over de regels van de rvc nadenk, hoe meer ik tot de conclusie kom dat ik mijn eigen regels moet maken.’ Maar aangezien de regels deze keer in zijn voordeel werken kan

Cruijff er nu vast wel mee overweg. Zijn beroep tegen het Van Gaal-besluit zou er toe kunnen leiden dat het besluit vernietigd wordt. En dat er opnieuw moet worden vergaderd over het onderwerp. Maar in praktijk maakt dat niet veel uit: de rvc beslist met meerderheid van stemmen. Of Cruijff er nu bij is of niet: hij verliest sowieso. 4-1 Of 4-0: het blijft een kansloze nederlaag. Van Gaal kan dan gewoon alsnog worden aangesteld omdat de meerderheid van de commissarissen achter die beslissing staat. Het kan ook anders. De algemene vergadering (de aandeelhouders dus, niet de ledenraad waarin veel vriendjes van Cruijff zetelen) heeft de mogelijkheid om het vertrouwen in de raad van commissarissen op te zeggen. Daarmee worden alle commissarissen (dus ook JC himself) ontslagen. De ondernemingskamer van het gerecht van Amsterdam benoemt vervolgens de nieuwe leden van de rvc. Wie die nieuwe rvc-leden moeten zijn weet niemand. Misschien dat daar nog maar een keer over vergaderd moet worden.

Feestje

Op rantsoen

69

Mourinho heeft een nieuwe manier van vieren gevonden. Hij sprong op de rug van aanvaller Jose Callejon. Ze liepen samen vrolijk in het rond.

Liverpool-aanvaller Andy Carroll moet twaalf maanden een boot-camp volgen. Hij moet afrekenen met zijn eet- en drinkgewoontes.

De Franse motorrijder Hugo Payen zal tijdens de Dakarrally rondrijden met de afbeelding van een pornoster op zijn motor. Hij heeft nummer 69.

De inkopers van Dirk, dát zijn pas smarties! Douwe Egberts koffie

Gesneden andijvie

Aroma Rood. Snelfilter- of grove maling. Pak 250 gram

3 voor

600 gram

1N

5e

elders 1.89

Rundergehakt

elders 8.37

Voordeelpak 10 stuks

Extgrear ma

elders 3.49

Hollandse stamppotten

Neem nou weer deze week. Smarties voor weinig. Lion voor een lachertje. En Kitkat zonder kater. Naar Dirk dus. Wel zo slim!

Kinder DVD’s

Sinttip

Diverse smaken.

2e

Per pond

2R

Wagner Big pizza

4 voor

5,

elders 3.29

elders 10.68

Jumbo spellen

Sinttip

Silan wasverzachter Diverse geuren.

1.5 liter!

1.3 kilo

 utspot  uurkool  oerenkool.

3e elders 5.19

3e O.a. Sesamstraat en Pieter Post.

Del Monte bananen

elders 7.99

 $ zacht. Diverse kleuren en dessins. $(
S t/m XL.

Luxe badjas

 lectro Sesamstraat  ens-ergerje-niet! Pesten.

9e

Hotelkwaliteit handdoek

12e elders 24.99

Pr

ijsm etin gC

onsumentengids

Formaat 60 x 110 cm. In 6 kleuren.

r2 be m e nov

Naar Dirk dus! Kijk ook op lekkerdoen.nl - Acties geldig t/m 26 november - 1 pond is 500 gram

Extran Diverse smaken. Fles 500 ml

69

01 1

± 900 gram

elders 9.96

Washand

Tros 5 stuks

elders 1.59

5,

elders 19.98

5x

79

2 voor

2e elders 5.99

6 voor

3,

elders 5.94