HERVORMDE GEMEENTE NIEUWPOORT
Beleidsplan 2014-2018 2013 KERKENRAAD VAN DE HERVORMDE GEMEENTE NIEUWPOORT Binnenhaven 19a, 2965 AB Nieuwpoort
1
INHOUDSOPGAVE Inleiding .................................................................................................................................................................................5 De gemeente in beeld ....................................................................................................................................................6 De burgerlijke gemeente .....................................................................................................................................6 De kerkelijke gemeente (cijfers) .......................................................................................................................6 Typering van de gemeente .................................................................................................................................7 De toekomst in beeld ......................................................................................................................................................9 Onze missie, visie en focus voor de toekomst ...............................................................................................9 MISSIE ...........................................................................................................................................................................9 VISIE ...............................................................................................................................................................................9 FOCUS ........................................................................................................................................................................ 10 Aandachtsveld 1: Persoonlijke en gezamenlijke geloofsopbouw vanuit een persoonlijke relatie met de Here Jezus Christus .................................................................................................................... 11 Achtergrond ............................................................................................................................................................ 11 Doel ............................................................................................................................................................................. 11 Middelen ................................................................................................................................................................... 11 Traject......................................................................................................................................................................... 12 Aandachtsveld 2: Het onderhouden en vieren van de gezamenlijke erediensten ..................... 13 Achtergrond ............................................................................................................................................................ 13 Doel ............................................................................................................................................................................. 13 Traject......................................................................................................................................................................... 13 Aandachtsveld 3: Ontwikkelen van geestelijk leiderschap .................................................................... 15 Achtergrond ............................................................................................................................................................ 15 Doel ............................................................................................................................................................................. 15 Uitwerking ................................................................................................................................................................ 15 Aandachtsveld 4: Oog hebben voor de actuele vragen binnen de gemeente ............................ 17 Achtergrond ............................................................................................................................................................ 17 Samenwonen .......................................................................................................................................................... 18 Echtscheiding.......................................................................................................................................................... 20 2
Homoseksualiteit .................................................................................................................................................. 21 Huwelijk met een ‘ongelijk span’ .................................................................................................................. 22 omgaan met tucht en verantwoordelijkheid bij actuele vragen binnen de gemeente ...... 23 Aandachtsveld 5: Getuigen zijn, dichtbij en veraf ...................................................................................... 25 Achtergrond ............................................................................................................................................................ 25 Doel ............................................................................................................................................................................. 25 Uitwerking ................................................................................................................................................................ 25 Aan de slag met de aandachtsvelden ............................................................................................................. 27 Het dagelijks leven van de gemeente in beeld............................................................................................... 28 De leiding van de gemeente ........................................................................................................................... 28 Samenstelling van de kerkenraad................................................................................................................. 28 Aandachtspunten voor de toekomst .......................................................................................................... 29 De Eredienst ................................................................................................................................................................. 31 Algemene opmerkingen.................................................................................................................................... 31 Profiel van de erediensten................................................................................................................................ 31 Kind en eredienst .................................................................................................................................................. 32 De bediening van het Heilig Avondmaal .................................................................................................. 33 Zingen na de dienst............................................................................................................................................. 34 Huwelijksdiensten................................................................................................................................................. 34 Rouwsamenkomsten........................................................................................................................................... 35 Crematie .................................................................................................................................................................... 35 Pastoraat ........................................................................................................................................................................ 37 Condoleance ........................................................................................................................................................... 38 Catechese, vorming en toerusting .................................................................................................................... 39 Catechese ................................................................................................................................................................. 39 Kringwerk.................................................................................................................................................................. 40 Godsdienstig vormingsonderwijs ................................................................................................................. 41 Jeugdwerk ..................................................................................................................................................................... 42 Crèche tijdens de kerkdiensten...................................................................................................................... 42 Kinderen .................................................................................................................................................................... 43 Kinderen en jongeren ......................................................................................................................................... 43 Zending en evangelisatie....................................................................................................................................... 44 De zendingscomissie ........................................................................................................................................... 44 De Contactcommissie ......................................................................................................................................... 45 3
Overige facetten van het leven van de gemeente..................................................................................... 46 Gemeentedag ......................................................................................................................................................... 46 Relatie met Israël .................................................................................................................................................. 46 Relatie met de vervolgde christenen .......................................................................................................... 46 Relaties met andere kerken en met kerkelijke organen..................................................................... 46 Contact met De AV-zorggroep (Open Vensters) ................................................................................. 47 De communicatiemiddelen binnen de gemeente ..................................................................................... 48 Gemeenteavonden .............................................................................................................................................. 48 Andere communicatiemiddelen .................................................................................................................... 48 De diaconale aangelegenheden......................................................................................................................... 50 De stoffelijke aangelegenheiden ....................................................................................................................... 51 Bijlagen............................................................................................................................................................................... 52 Het ambt van ouderling ......................................................................................................................................... 52 Convenant van Alblasserdam............................................................................................................................... 55
4
INLEIDING
Dit beleidsplan omvat drie delen. In het eerste gedeelte wordt een beschrijving gegeven van de gemeente: de gemeente in beeld. Hierin worden cijfers, geografische gegevens en andere feitelijke gegevens vermeld. Tevens wordt een korte typering van de gemeente gegeven. Dit eerste gedeelte van het beleidsplan geeft de actuele stand van zaken aan. In het tweede gedeelte van het beleidsplan wordt vooruit gekeken naar de toekomst: de toekomst in beeld. Hierin wordt een aantal zaken (‘aandachtsvelden’) genoemd, waarop de kerkenraad zich in de toekomst in het bijzonder hoopt te richten. Het tweede gedeelte van het beleidsplan geeft de richting voor de toekomst aan. In het derde gedeelte van het beleidsplan worden de dagelijkse zaken van de gemeente besproken: het dagelijks leven van de gemeente in beeld. Dit gedeelte heeft wat meer het karakter van een huishoudelijk reglement. Bij de uitroeptekens
echter worden zaken
aangestipt die in de komende jaren blijvend onder de aandacht zullen moeten worden gehouden. Dit derde gedeelte van het beleidsplan geeft de kaders voor de toekomst aan. Na deze drie delen volgt een bijlage waarin diverse zaken staan vermeld die van waarde zijn om het beleid van de kerkenraad nader kleur en vorm te geven.
5
DE GEMEENTE IN BEELD
DE BURGERLIJKE GEMEENTE
Het oude vestingstadje Nieuwpoort - gesticht in 1200; stadsrechten in 1283 - maakt deel uit van de burgerlijke gemeente Molenwaard. In Nieuwpoort wonen ruim 1500 mensen. Nieuwpoort onderscheidt zich van de omliggende kernen door haar eeuwenoude stadse traditie, met een – vanwege haar omvang en inwonertal begrijpelijk – dorps karakter. Er is in Nieuwpoort helaas geen mogelijkheid voor nieuwbouw. Er vindt een geringe inbreiding plaats, maar deze zal vooral voorzien in seniorenwoningen en woningen in de duurdere tot dure prijssector. Ook de doorstroming is zeer gering. Mensen blijven over het algemeen lang op hetzelfde adres wonen, ook bij het stijgen van de leeftijd. Nieuwbouw zal plaatsvinden in de woonkern Langerak, grenzend aan Nieuwpoort. Het totale nieuwbouwplan zal naar verwachting zijn gerealiseerd in het jaar 2020. Waar eerst werd gesproken over een wegtrekken van jongeren die trouwen zal dit proces door de nieuwbouw in Langerak waarschijnlijk vertragen of zelfs tot staan worden gebracht.
DE KERKELIJKE GEMEENTE (CIJFERS)
Onze hervormde gemeente telt op 1 september 2010 747 leden, waarvan 242 belijdende leden. Was een aantal jaren geleden iets meer dan de helft van de gemeenteleden ouder dan 40 jaar, inmiddels is dit opgelopen tot 63%. De leeftijdsopbouw is op dit moment (28 mei 2013): 0 - 10 jaar : 11 - 20 jaar : 21 - 40 jaar : 41 - 60 jaar : 61 - 80 jaar : 81+:
44 leden 66 leden 165 leden 238 leden 176 leden 58 leden
De in het vorige beleidsplan genoemde verwachte veroudering heeft zich dus binnen de gemeente ook daadwerkelijk voorgedaan.
In de morgendienst bezoeken rond de 190-210 personen de kerkdienst, in de avonddienst rond de 115-125 personen. 6
De financiële positie van de gemeente is op dit moment toereikend. Wegens de verkoop van de vorige pastorie en de daarop volgende aankoop van de huidige pastorie is een verschuiving ontstaan in de opbouw van het vermogen. Er dient voor te worden gewaakt dat de vermogenspositie niet verslechterd. Dit zou namelijk betekenen dat conform de landelijke richtlijnen er geen basis meer is voor het hebben van een volledige predikantsplaats. Bijkomend effect is bovendien dat de rente-inkomsten zullen dalen. Het gevaar dreigt dan dat de gemeente financieel in een negatieve spiraal terecht kan komen hetgeen op basis van de huidige situatie absoluut niet nodig is.
TYPERING VAN DE GEMEENTE
De Hervormde Gemeente Nieuwpoort wil Gemeente van Jezus Christus zijn. Dit is haar missie, maar bovenal haar geschenk. Wij geloven dat God ons als gemeente tot Hem heeft geroepen om leden van één geestelijk Lichaam te zijn, waarvan Christus het Hoofd is (1Korinthe 12). Als Gemeente van Christus leven wij van de adem van de Geest, gevoed door het Woord van God, om Hem de eer te geven die Hem toekomt. De Heilige Schrift, Gods Woord geïnspireerd door Zijn Geest, is het fundament van onze gemeente. Wij zijn een schrift gebonden gemeente: sola Scriptura (alleen de Schrift, de Schrift als norm) en tota Scriptura (heel de Schrift in haar totale breedte, geen canon in de canon). Gods Woord bepaalt de ruimte waarin wij mogen leven en bepaalt de richting en ook de grenzen van al ons denken en handelen. Als hervormde gemeente, voortgekomen uit de Reformatie, weten wij ons verbonden met de algemene belijdenisgeschriften van de kerk (de Apostolische Geloofsbelijdenis en de geloofsbelijdenissen van Nicea en van Athanasius) en met de drie Formulieren van Enigheid (de Heidelbergse Catechismus, de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Dordtse Leerregels). Kenmerken van deze verworteling in de Reformatie zijn: -
het leven uit de genade die Christus ons heeft gebracht
-
de nadruk op persoonlijk geloof (bekering en het onderhouden van een persoonlijke geloofsrelatie)
-
het centaal stellen van Gods Woord, Bijbelonderwijs en prediking
-
een tamelijk sobere eredienst (waarin wel ruimte is voor verandering)
-
heiliging van het persoonlijke leven en het gemeenteleven (christen zijn in praktijk).
7
Op dit fundament van Schrift en belijdenis willen gemeente en kerkenraad samen bouwen tot eer van de Koning van de Kerk. Al haar activiteiten en beleid wil zij aan dit fundament ontlenen. De inhoud van de Schrift en van de belijdenisgeschriften dient aan de orde te komen in de prediking, de catechese en in de breedte van het overige gemeentewerk. De kerkenraad gelooft dat in deze weg de gemeente gebouwd wordt in het geloof en wordt verdiept in de kennis van onze Heere Jezus Christus. Op deze manier zal ze ook toegerust worden voor haar roeping om in de gemeente zelf én in de wereld te getuigen van de hoop die in haar is. Wat de kerkelijke kaart van Nederland betreft, beweegt de Hervormde Gemeente Nieuwpoort zich binnen de Protestantse Kerk in Nederland op het snijvlak van de stromingen ‘Gereformeerde Bond’ en ‘Confessionele Vereniging’. Voor de fusie van de Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Evangelisch-Lutherse Kerk is door de Hervormde Gemeente Nieuwpoort het convenant van Alblasserdam ondertekend (d.d. 31 maart 2003). De kerkelijke gemeente is een “open gemeente”. Dit houdt in dat we proberen laagdrempelig te zijn voor mensen binnen, aan de rand van en buiten de gemeente. Bovendien willen we een open visie hebben naar datgene wat zich buiten de gemeente afspeelt. De gemeente straalt warmte uit zowel naar leden als niet-leden. Binnen de gemeente wordt ruimte gegeven voor een zekere diversiteit wat onder andere tot uitdrukking komt in aanwezige verschillen in geloofsbeleving. De aanwezige bandbreedte binnen de geloofsbeleving gaat niet ten koste van de diepte van de geloofsbeleving. Onder de gemeenteleden is een diversiteit aan genoten opleidingen, er zijn grote leeftijdsverschillen en er zijn verschillen in uiterlijkheden zoals kleding. Om bovenstaande gestalte te geven, kan deels worden verder gewerkt aan de hand van het bestaande patroon, waarin de activiteiten al meerdere jaren hebben plaatsgevonden. Verder zoekt de kerkenraad naar mogelijkheden om de gemeente van vandaag ook op een manier van vandaag te benaderen, aan te spreken en toe te rusten. Hiervoor zijn de afgelopen jaren al enkele stappen gezet. De kerkenraad wil bezig blijven vanuit een brede pastorale verantwoordelijkheid voor het geheel van de gemeente, in liefde gericht op eenheid en samenbinding, zonder dat dit ten koste gaat van de waarheid. Tenslotte kan met dankbaarheid worden vastgesteld dat ‘de gemiddelde betrokkenheid’ van de gemeenteleden goed is te noemen waarbij een flinke kern zeer betrokken is.
8
DE TOEKOMST IN BEELD
ONZE MISSIE, VISIE EN FOCUS VOOR DE TOEKOMST
MISSIE De Hervormde Gemeente Nieuwpoort wil Gemeente van de Heere Jezus Christus zijn. Dit betekent dat zij zich eigendom weet van de Heere Jezus Christus en dat zij tot Zijn eer wil leven en dienen.
VISIE Als eigendom van de Heere Jezus Christus weet de gemeente zich ook geborgen in Hem. Ons gemeente-zijn hangt niet af van onze arbeid en ijver, maar uiteindelijk van Zijn genade, hulp en werk in ons midden. Als Gemeente van Jezus Christus is het doel van de gemeente om Christus meer en meer te leren kennen, Hem te volgen en Hem te dienen vanuit een persoonlijke geloofsrelatie met Hem. In het geloof gaat het uiteindelijk om de vraag ‘wat denkt u over de Christus?’ (Mat. 22:42) Christus is de Weg tot de Vader. Niemand komt tot de Vader dan door Hem (Joh. 14). Wij behoren met Hem verbonden te zijn, zoals een wijnrank met een wijnstok verbonden is (Joh. 15). ‘Blijf in Mij, en Ik in u. Zoals de rank geen vrucht kan dragen uit zichzelf, als zij niet in de wijnstok blijft, zo ook u niet, als u niet in Mij blijft’ (Joh. 15;4). Een christocentrische prediking is dienstbaar aan dit persoonlijk kennen en erkennen van de Heere Jezus Christus als onze Heiland. Deze persoonlijke relatie met de Heere Jezus Christus is ingebed in een gezamenlijk gemeente-zijn. Dit gemeente-zijn is van fundamenteel belang om de persoonlijke relatie met God te versterken, op te bouwen, te bevragen, te corrigeren, te verbeteren. Gemeente-zijn is echter niet alleen een middel om de persoonlijke relatie met God te versterken, maar allereerst is het gemeente-zijn bedoeld om God groot te maken. God wil door geloofd geprezen, gehoord en gehoorzaamd worden. Niet enkel door individuen afzonderlijk, maar door Zijn totale Gemeente. Het gemeente-zijn heeft bovendien een taak naar buiten toe. Wervend, uitnodigend voor de gemeente Nieuwpoort en omgeving, en daarbuiten. De Hervormde Gemeente Nieuwpoort wil haar leden ook stimuleren tot het nemen van verantwoordelijkheden in de dienst naar de naaste. 9
De Here Jezus Christus gebruikt voor de gemeente ook het beeld van de schaapskooi. Als kerk van Nieuwpoort willen we ook graag een schaapskooi zijn: een plek waar je je veilig kunt voelen; een plek om te herstellen, een plaats van warmte en geborgenheid. Er is zorg, er is verbondenheid met elkaar. De schaapskooi is open: ieder mag komen via de deur en zich voegen tot één kudde. Eenheid en toch grote verscheidenheid. We mogen samen de Goede Herder, de Here Jezus volgen. Hij heeft oog voor elk individu en geeft de juiste persoonlijke zorg. We mogen leven vanuit een persoonlijke relatie met de Goede Herder. De schaapskooi is een plek waar ieder zichzelf mag zijn. onderling respect is belangrijk. De kudde moet ook worden geleid. Dat betekent dat sommigen in de schaapskooi zijn belast met zorg voor specifieke taken, die altijd in liefde en afhankelijkheid dienen te worden uitgevoerd. Zo mag er individuele groei en groepsgroei zijn, tot eer van de Goede Herder.
FOCUS Voor de komende jaren willen wij ons op een aantal aandachtsvelden richten ten dienste van de opbouw en voortgang van het gemeenteleven. Deze aandachtsvelden worden puntsgewijs hieronder genoemd. Er is bewust gekozen om ons hierbij niet op alle mogelijke facetten van het gemeente-zijn te richten. Teveel facetten onder de loep nemen kan de diepgang en de concrete aanpak van de beleidspunten blokkeren. Vandaar: een zestal aandachtsvelden.
10
AANDACHTSVELD 1: PERSOONLIJKE EN GEZAMENLIJKE GELOOFSOPBOUW VANUIT EEN PERSOONLIJKE RELATIE MET DE HERE JEZUS CHRISTUS
ACHTERGROND De levende relatie met de Heere Jezus Christus is de basis van ons christelijk geloof. Ons geloofsleven moet dagelijks worden gevoed door het Woord en gebed. Daarvoor hebben we de gezamenlijke zondagsdiensten, Gemeentegespreksgroepen en de stimulans tot het persoonlijk dagelijks Bijbellezen en gebed. We willen dit meer stimuleren, zodat gemeenteleden kunnen groeien naar het beeld van Jezus Christus en vrucht mogen dragen, opdat God de Vader verheerlijkt wordt. Ook onze gemeenteleden leven in een tijd van grote maatschappelijke druk. We hebben te maken met een postmoderne samenleving waarin veel normen en waarden vanuit het Christelijk-Joodse denken niet meer vanzelfsprekend zijn. Hoe sta je als christen in deze tijd je mannetje / vrouwtje in een tijdsgewricht waar het christenzijn naar de marge van de samenleving is geduwd?
DOEL Gemeenteleden ontwikkelen zich tot geestelijk volwassen en doorgroeiende volgelingen van de Heere Jezus Christus. Dit wordt ingevuld door persoonlijke en gezamenlijke beleving en onderwijs. De kerkenraad ziet haar werk vooral in de verdieping van het geloof en het leven van het geloof van de gemeenteleden.
MIDDELEN De prediking is Christocentrisch (Christus centraal), vertroostend, opbouwend, vermanend en gericht op het praktisch volgen en dienen van de Heere Jezus Christus, zodat ons leven tot eer van de Heere is. Actualiteit en aansluiting op de dagelijkse praktijk zijn hierin onontbeerlijk. De diverse kringen bieden de mogelijkheid tot diepere Bijbelstudie en met elkaar aspecten van het christen-zijn te bespreken. Op de kringen vindt ook de eerste opvang voor elkaar plaats, waar men kan delen en met en voor elkaar kan bidden. Het streven is erop gericht om zoveel mogelijk gemeenteleden te laten participeren in het kringwerk. Geloofsopvoeding van kinderen en tieners is essentieel. Vaak zitten ouders hiermee met de handen in hun haar. Hoe houd je een jonge tiener van 13 betrokken bij het christelijk geloof? Hoe draag je en leef je als ouders de Boodschap voor? 11
Huwelijksvoorbereiding is een ander belangrijk aspect. Je gaat samen in principe een verbond voor het leven aan. Hoe ga je samen de relatie ook qua geloofsleven gestalte geven? Onderwerpen als intimiteit, seksualiteit, rolverdeling, verliefd worden op een ander, kinderen etc dienen aan de orde te komen.
TRAJECT De Gemeentegespreksgroepen functioneren naar tevredenheid, maar we willen dit graag uitbreiden in aantal. Hoe gaan we dat aanpakken? Wat betreft de Geloofsopvoeding is er sinds begin 2012 een commissie ‘geloofsopvoeding’ geïnstalleerd. Deze commissie wil in de komende jaren een aantal keren per jaar een bezinningsavond/gespreksavond over geloofsopvoeding organiseren en ook andere activiteiten aanbieden om jonge ouders met elkaar in contact te brengen (rondom hun kinderen en de geloofsopvoeding). Ook heeft de commissie ‘geloofsopvoeding’ het tot haar taak gemaakt om de predikanten te ondersteunen bij het voorbereiden van de kinderdiensten op biddag en dankdag om op deze manier de biddag en de dankdag een plaats te geven in het leven van de gezinnen van onze gemeenten. Het is het verlangen van de kerkenraad dat de werkzaamheden van de commissie ‘geloofsopvoeding’ steeds meer een plaats zullen krijgen in onze gemeente. Huwelijksvoorbereiding zal worden aangeboden in de vorm van een huwelijkscatechese die door de predikant wordt georganiseerd. Deze huwelijkscatechese omvat meestal twee à drie avonden, waarop er samen wordt gesproken over de Bijbelse achtergrond van het huwelijk en het samenleven als christenen in een huwelijk. Ook het christelijk huwelijk staat onder druk. Hoe ga je als man en vrouw in deze tijd met elkaar en eventuele kinderen om? Hiertoe willen we gemeenteleden betrekken en informeren middels artikelen in Door de Poort, Thema-avonden, boeken aanraden op dit gebied etc. Tevens zal hierover binnen de kerkenraad worden bezonnen.
12
AANDACHTSVELD 2: HET ONDERHOUDEN EN VIEREN VAN DE GEZAMENLIJKE EREDIENSTEN
ACHTERGROND Het hart van de gemeente is de eredienst. Gods kinderen moeten elkaar opzoeken omdat ze elkaar nodig hebben. Ze moeten ook uit de bijbel onderwezen worden door mensen die daarvoor de gave hebben. Rom 1:11-12 Want ik verlang om u te zien, opdat ik u enige geestelijke gave mocht mededelen, ten einde gij versterkt zoudt worden; Dat is, om mede vertroost te worden onder u, door het onderlinge geloof, zo het uwe als het mijne. Hebr. 10: 24-25 En laat ons op elkander acht nemen, tot opscherping der liefde en der goede werken; En laat ons onze onderlinge bijeenkomst niet nalaten, gelijk sommigen de gewoonte hebben, maar elkander vermanen; en dat zoveel te meer, als gij ziet, dat de dag nadert.
DOEL De eredienst moet worden gezien als een samenzijn van de gemeente. Tijdens dit samenzijn worden de gemeenteleden gesterkt in het geloof in de drie-enige God. Wij onderhouden niet alleen de erediensten, wij mogen ze ook vieren! Ouderen en jongeren dienen een plaats te krijgen. Het is belangrijk om ook oog te hebben voor de kinderen en de jongeren in de gemeente, juist ook tijdens de erediensten. De kerkenraad zal zich voortdurend moeten bezinnen op de inhoud van de eredienst en de manier waarop zij wordt gevierd. Bijbelse normen en waarden zijn daarbij uiteraard maatgevend. Uitgangspunt is: hoe zijn we een levende gemeente voor God?
TRAJECT Een aantal handreikingen voor een nadere bezinning binnen de kerkenraad:
Tijdens de erediensten wordt de samenzang ingevuld door het zingen van in hoofdzaak psalmen, een enkel gezang (uit de gezangen die achter de psalmen in het psalmboek staan) en maximaal twee liederen uit de liedbundel. De liederen die worden gezongen tijdens de erediensten zijn, onder meer als omlijsting van de prediking, bedoeld om onze God te verheerlijken, lof toe te zingen etc. Naast de psalmen en gezangen zijn ook in onze liedbundel liederen opgenomen die qua inhoud het bovenstaande heel goed bereiken en die bovendien heel goed aansluiten op de prediking en de inhoud als geheel van een eredienst. Er dient ook in de toekomst een goede balans te zijn tussen de te zingen psalmen en de te zingen liederen uit de liedbundel. 13
De avonddiensten worden minder goed bezocht dan de morgendiensten. ’s Avonds zijn er ongeveer 115-125 kerkgangers en ’s morgens 190-210. Tijdens de Avondmaalsdiensten liggen de getallen dichter bij elkaar. In de Avondmaalsdienst zelf (’s morgens) is het aantal kerkgangers, vergeleken met de ‘normale’ morgendienst lager, geschat 170 personen. In de avonddienst op een Avondmaalszondag is de kerk 'iets gevulder'. Maar niet zo heel erg veel meer gevuld, aangezien lang niet alle Avondmaalsgangers ook de 'dankzeggingsdienst' meemaken. Wat betreft de ‘vorm’ van de eredienst ’s avonds kunnen we ons afvragen of de avonddienst een zelfstandige dienst moet zijn of een vervolgdienst op de morgendienst. Als de avonddienst een vervolgdienst zou zijn zouden er een aantal praktische problemen om de hoek komen kijken. Wat te denken van een vervolgdienst als er een gastpredikant voorgaat? Belangrijker is de kennis die door de gemeente opgedaan moet worden. Alles overziende zal het beleid misschien moeten zijn dat de avonddiensten vaker het karakter van leerdiensten zullen moeten krijgen. De enkele leerdienst kan onderdeel zijn van een cyclus waarin gedurende de gehele cyclus een bepaald onderwerp wordt belicht.
Ontwikkelingen binnen onze gemeente en erbuiten zijn aanleiding voor beleid inzake onze jeugdige kerkleden, de kinderen die de leeftijd hebben naar de crèche te gaan tot en met de kinderen van ca. 7 jaar. Op dit moment wordt op de crèche ongeveer één keer per maand een kleurplaat uitgedeeld die de kinderen mogen inkleuren. De kleurplaat heeft als thema het onderwerp dat ook in de preek wordt behandeld. Ook wordt dan een kerkboekje uitgereikt om de kinderen meer bij de eredienst te betrekken. Indien mogelijk wordt er op de crèche ook een Bijbelverhaal gelezen. Voorgesteld wordt als beleid op te nemen het huidige gebeuren uit te breiden.
Er zal door de kerkenraad in de toekomst moeten worden nagedacht of het heilzaam en wenselijk is om de kinderen op nog andere manieren bij de eredienst te betrekken. En aantal andere punten daarvoor ter overweging zijn: o Een voorstel is om de kinderen die hierboven zijn bedoeld tijdens doopdiensten in eerste instantie niet voor aanvang van de eredienst naar de crèche te brengen. Het verdient aanbeveling de kinderen vanaf de aanvang van de dienst tot en met het dopen bij de kerkdienst aanwezig te laten zijn. Op die manier kan voor de kinderen een gewenningsproces in gang worden gezet (aan het bijwonen van een eredienst) waarbij zij tegelijk ook het sacrament van de doop mogen zien en ervaren. o Het is misschien goed om de kinderen dan voorafgaande aan het uitspreken van de zegen weer terug in de kerk te laten komen zodat ook zij de zegen meekrijgen. Het exacte moment van terugkomen moet worden besproken. Wat betreft de uit te nodigen gastpredikanten: dit is een verantwoordelijkheid voor de gehele kerkelijke gemeente. Elke laatste kerkenraadsvergadering van het jaar zal een agendapunt worden toegevoegd aan de agenda over het vragen van gastvoorgangers. Na dit gesprek op de kerkenraadsvergadering kunnen de gastvoorgangers worden benaderd door de preekvoorziener.
14
AANDACHTSVELD 3: ONTWIKKELEN VAN GEESTELIJK LEIDERSCHAP
ACHTERGROND In een kerkelijke gemeente worden leidinggevenden ouder, moeten op een gegeven moment hun ambt of functie overdragen. Soms zijn leidinggevenden door verhuizing ook niet meer beschikbaar. Tegelijkertijd ontwikkelt zich een jongere generatie die ook graag een steentje wil bijdragen. Hier is vaak sprake van groeiprocessen. De apostel Paulus schrijft in zijn historische woorden aan de jonge Timotheüs: “En wat u van mij gehoord hebt onder vele getuigen, vertrouw dat toe aan trouwe mensen die bekwaam zijn om ook anderen te onderwijzen” 2 Tim. 2:2. Paulus nam Timotheüs op sleeptouw die de opdracht krijgt, om dit ook weer bij anderen te doen. Let op de kwalificaties: ze moeten trouw zijn en anderen kunnen onderwijzen d.w.z. iets kunnen overdragen.
DOEL Zorgvuldig omgaan met het leiding geven en de leidinggevenden van de gemeente. De Heere Jezus Christus leert ons zelf om de ander te dienen. Leiderschap moet dan ook per definitie “dienend leiderschap” zijn. Niet heersen, maar dienen. Dienend leiderschap in de Gemeente van Jezus Christus is zodanig leidinggeven dat de ander kan groeien in zijn persoonlijke relatie met God en in zijn of haar geloofsleven en kan en mag groeien in de eigen leiderschapskwaliteiten. Hoe mensen zich gedragen in een leidinggevend rol binnen de gemeente, hangt sterk af van het karakter van die persoon. We worden als christen opgeroepen tot een “Christlike charakter”, dat wil zeggen dat we worden opgeroepen om steeds meer te gaan lijken op de Heere Jezus Christus. We hebben ook te maken met ons eigen karakter, onze persoonlijkheid. De vrucht van de Heilige Geest, d.w.z. de karaktereigenschappen van de Heere Jezus Christus, moeten in ons leven worden uitgewerkt. Dat is vaak in een proces, uiteraard onder de leiding van de Heilige Geest, waarbij we nogal eens vallen en opstaan. Karaktervorming is een levensproces. Jonge mensen met leiderschapspotentieel moeten de mogelijkheid hebben om zich in hun leiderschap te ontwikkelen. Dit vraagt hen het geven van een stuk ruimte.
UITWERKING
15
Uitkijken naar mensen die leiderschapspotentieel hebben. Bijvoorbeeld twintigers meenemen in het opnemen van verantwoordelijkheid. Uitzien naar leiderschapspotentieel en de relatie tot het stellen van dubbeltallen. Jonge mensen meenemen naar conferenties over praktisch geestelijk leiderschap.
16
AANDACHTSVELD 4:
OOG HEBBEN VOOR DE ACTUELE VRAGEN BINNEN DE GEMEENTE
ACHTERGROND In de afgelopen jaren is een aantal zaken meer dan eens binnen de kerkenraad vergaderingen de revue gepasseerd. Deze zaken betreffen pastorale situaties, waarin er sprake is van (1) samenwonen van ongehuwde partners, (2) homofiele relaties, (3) echtscheiding of (4) relaties/huwelijken tussen twee personen waarvan de een christen is en de ander niet. Deze zaken zijn – zij het op voorzichtige wijze(!) - binnen de kerkenraad besproken, omdat wij geloven dat de Bijbel in dergelijke zaken aan de gemeente richtlijnen geeft; richtlijnen die overigens soms lijnrecht tegen het ‘maatschappelijk gevoel’ ingaan. Omdat wij als gemeente van Jezus Christus de Heere God willen (en moeten) gehoorzamen, willen wij deze Bijbelse richtlijnen in acht nemen en zien wij het als verantwoordelijkheid van de kerkenraad om hierin de gemeente te onderwijzen, te leiden en te begeleiden. Wij beseffen dat het tevens van het allergrootste belang is om als kerkenraad en als gemeente uiterst voorzichtig met dergelijke pastorale situaties om te gaan. Immers: het gaat altijd om mensen, mensen die vaak belast zijn met vragen, met een stukje lijden (schade) of soms ook met verwijten van medebroeders- en zusters. Soms zijn de desbetreffende personen in een situatie beland, waarin zij absoluut niet hadden willen belanden (bijv. echtscheiding) en is er sprake van een stuk schaamte. Soms hebben desbetreffende personen ook uit onwetendheid gehandeld, bijv. jongvolwassenen die nooit goed uitgelegd hebben gekregen waarom ‘samenwonen’ geen Bijbelse vorm van samenleven is. De kerkenraad wil daarom in het omgaan met dergelijke zaken een weg zoeken, waarin zij enerzijds de Bijbelse richtlijnen wil hanteren en anderzijds de betrokkenen pastoraal begeleiden. Wij hopen op deze manier tussen de klippen door te varen van aan de ene kant liberalisme (‘doe maar waar je zin in hebt, er zijn geen regels’) en aan de andere kant starre wetshandhaving (‘je moet gewoon luisteren en anders kan je vertrekken!’) Deze weg tussen de klippen in, is niet de gemakkelijkste weg! Het is makkelijker voor een kerkenraad om de (mede)verantwoordelijkheid over het leven van de gemeenteleden uit de weg te gaan, of om alleen de regels te handhaven zonder naar de specifieke pastorale situaties te kijken. Als kerkenraad hoef je dan ook weinig verantwoording aan de gemeente af te leggen, omdat het gewoon duidelijk is ‘wat er binnen onze gemeente wel en niet kan’. De kerkenraad heeft ervoor gekozen om duidelijke Bijbelse regels met pastorale gevoeligheid te willen verbinden, omdat wij geloven dat dit de Bijbelse weg is om te gaan. De Heere Jezus Christus is daarbij ons voorbeeld, omdat Hij in zijn leven op aarde enerzijds heel duidelijk de Wet van God leerde (Mattheüs 5,17-20) en anderzijds liefdevol omging met juist diegenen die niet aan Gods Wet voldeden (tollenaars en zondaars, Markus 2:16). In het nu volgende schetsen wij een aantal Bijbelse lijnen betreffende (1) samenwonen van ongehuwde partners, (2) homofiele relaties, (3) echtscheiding en (4) relaties/huwelijken tussen twee personen waarvan de een christen is en de ander niet. Vervolgens wordt aangegeven hoe wij als kerkenraad menen hierin te moeten te handelen. 17
Tenslotte worden er soms een aantal concrete stappen beschreven die wij in de komende jaren willen zetten om bovengenoemde pastorale thema’s binnen de gemeente onder de aandacht te brengen en in Bijbels licht te plaatsen.
SAMENWONEN Bijbelse lijnen en onze maatschappij In de Bijbel wordt niet expliciet over het huwelijk en de huwelijksvoltrekking gesproken, zoals wij dat in onze maatschappij kennen. Onze vorm van een huwelijk (voltrekking) is van veel later datum (Napoleon). Toch zijn er sterke overeenkomsten tussen onze vorm van huwelijk (voltrekking) en de huwelijksvoltrekking zoals dat in de Bijbelse tijd werd vormgegeven: in (de tijd van) de Bijbel werd het samenkomen van man en vrouw als een feestelijk gebeuren gevierd (huwelijksfeest), waarbij familie en vrienden aanwezig zijn (getuigen) en de seksualiteit als geschenk voor het huwelijk (/de huwelijksnacht) was bedoeld (zie bijv.: Jakob en Lea). In de Bijbel is heel duidelijk zichtbaar dat de verbintenis tussen een man en een vrouw bedoeld is als een verbintenis voor het leven, waarbij onvoorwaardelijke liefde en trouw worden beloofd. Het grote voorbeeld is de Heere God Zelf die zich ‘met eeuwige liefde’ aan Zijn volk heeft verbonden en Zichzelf de Man noemt en het volk Israël Zijn vrouw (Ezechiël 16) Ook van Christus wordt gesproken als de bruidegom, terwijl de Gemeente van Christus de bruid mag zijn (Openbaringen 21). In de Bijbel wordt ook duidelijk dat het geschenk van de seksualiteit voor binnen het huwelijk is bedoeld, als iets tussen man en vrouw. Er staan in de Bijbel heel veel regels en wetten om het bijzondere geschenk van de seksualiteit te bewaren en te beschermen voor devaluatie en verderf. Is samenwonen per definitie verkeerd? Een aantal kanttekeningen: 1. Hoewel het huwelijk zoals wij dat kennen niet direct uit de Bijbel afkomstig is, lijkt onze ‘traditionele vorm’ van huwelijk (voltrekking) sterker op het ‘Bijbelse huwelijk’, dan de alternatieve samenlevingsvormen. In de tijd van de Bijbel was bijvoorbeeld het huwelijk ook een openbaar gebeuren, waar ‘getuigen’ bij aanwezig waren. 2. Met elkaar gaan samenwonen is ‘minder definitief’ dan met elkaar gaan trouwen. De belofte ‘totdat de dood ons scheidt’ hoeft immers niet te worden gegeven. Door de alternatieve samenlevingsvormen worden de scheidslijnen vloeiend: wanneer heeft men nu wel onvoorwaardelijk voor elkaar gekozen en wanneer (nog) niet? 3. Samenwonen is maatschappelijk gezien (hoewel dit uiteraard van persoon tot persoon verschilt) een uiting van individualisme: je volgt je verlangen om met de ander te verblijven (en de seksualiteit te beleven). In een christelijk huwelijk gaat het er juist om dat je je aan de ander verbindt, omwille van de ander: ik verplicht mij om de ander bij te staan en trouw te blijven tot de dood ons scheidt! Het huwelijk is een geschenk, maar ook een opdracht: onvoorwaardelijke liefde betonen aan de ander. 4. Heldere, duidelijke grenzen (wel/niet seksualiteit met elkaar) en heldere, duidelijke grensovergangen (gescheiden wonen / trouwen) zijn juist in onze maatschappij belangrijk, omdat liefde, relatie en seksualiteit dikwijls als ‘losse artikelen’ worden ervaren die niet automatisch met elkaar in verbinding hoeven te staan. Liefde en relatie en ook seksualiteit en relatie worden dikwijls los van elkaar ‘geconsumeerd’. 18
5.
Heldere, duidelijke grenzen en grensovergangen zorgen ervoor dat de verbindingen van liefde en relatie en liefde en seksualiteit sterker worden benadrukt. Door het samenwonen en de seksuele omgang met elkaar zonder huwelijkstrouw raken dikwijls levens van jonge mensen beschadigd: intimiteit wordt dikwijls minder ervaren of beschadigd, relaties (nog) makkelijker verbroken, onvoorwaardelijke liefde minder ervaren. Oog voor de jonge mensen in de gemeente betekent daarom ook dat men hen hiervoor waarschuwt.
Samenwonen en de verantwoordelijkheid van de kerkenraad Omdat men in de maatschappij zoveel mis ziet gaan wat betreft relaties en seksualiteit en omdat de Bijbel juist de liefde en de seksualiteit als (schepping)gaven van God beschrijft, willen wij duidelijke kaders aangeven, waarbinnen relaties van duurzame trouw en ook de intimiteit van seksualiteit gewaarborgd blijven. Binnen onze gemeente wordt daarom het huwelijk als de enig mogelijke samenlevingsvorm gezien. Het is daarom in principe ook niet mogelijk om een huwelijk in onze gemeente tijdens een huwelijksdienst te laten zegenen, wanneer aan de huwelijksvoltrekking een periode van samenwonen is voorafgegaan.1 De keuze om het ‘samen te wonen’ als een onmogelijke mogelijkheid te beschouwen, is op het geloof gebaseerd. Daarom dient de kerkenraad bij de boven aangegeven kaders oog te hebben voor die jongvolwassenen die nog geen duidelijke geloofsontwikkeling hebben meegemaakt, of die niet voldoende zijn geïnformeerd over de Bijbelse visie op het huwelijk. Wanneer bijvoorbeeld twee randkerkelijke jongvolwassenen die uit een andere woonplaats afkomstig zijn, gaan samenwonen in Nieuwpoort en zich later bij de kerk willen aansluiten, is het noodzaak om hen eerst in het geloof te begeleiden, voordat wij hen de kerkelijke regels uitleggen wat betreft ‘samenwonen en trouwen’. Zonder gemeenschappelijke basis van geloof verzanden discussies over samenwonen en trouwen immers in meningen. Naar de gemeente dient gecommuniceerd te worden, waarom er soms in een specifiek geval waarbij mensen wel eerst samenwonen en later toch in de kerk hun huwelijk mogen laten zegenen, een uitzondering op de regel gemaakt kan worden. Helderheid naar de gemeente toe is belangrijk, omdat het gaat om de Bijbelse richtlijnen die in onze gemeente worden gehandhaafd. Deze communicatie hoeft – vanwege de pastorale aard van de zaak – niet tot in details. De huwelijkskandidaten stemmen ermee in dat er aan de gemeente uitleg wordt gegeven. Omdat wij ‘samenwonen’ als niet-Bijbels achten, kan iemand die samenwoont geen verantwoordelijkheid in de gemeente op zich nemen, wat betreft de ambten of andere leidinggevende taken en kan men geen deelnemen aan de sacramenten van doop en avondmaal.
Een vraag die hierbij speelt is: wanneer is er sprake van samenwonen? Als men officieel een samenlevingscontract heeft getekend? Of als men een half jaar bij elkaar in huis woont? Of misschien ook als men vier weken met elkaar op vakantie gaat en dezelfde hotelkamer of tent deelt? 1
19
De kerkenraad heeft als taak om met samenwonenden tijdens huisbezoek, of ander pastoraal bezoek, het samenwonen te bespreken. Men moet echter rekening houden met de geloofsontwikkeling van de pastoranten: in hoeverre kunnen zij de Bijbelse richtlijnen verstaan en kunnen zij een geloofskeuze maken voor wat hun vorm van samenleven betreft? Het is al gezegd: zonder gemeenschappelijke geloofsbasis verzandt een gesprek over samenwonen in louter meningen. Het gaat er in eerste instantie niet om dat de kerkenraad het ‘samenwonen’ gaat bestrijden, maar dat de waarde van het (christelijke) huwelijk binnen de gemeente duidelijk wordt gemaakt. Dit laatste dient te geschieden door middel van catechese (aan bijvoorbeeld de oudste groep, 16+), via de prediking en het pastorale contact. Concreet: het is verstandig om in de komende tijd het huwelijk en de seksualisering van de samenleving op een gemeenteavond te thematiseren.
ECHTSCHEIDING
Aangezien wij het huwelijk zien als een geschenk van God, waar men uiterst behoedzaam mee moet omgaan, moge duidelijk zijn dat naast samenwonen ook echtscheiding (‘de formele beëindiging van het huwelijk tijdens het leven’) als een onmogelijke mogelijkheid wordt gezien. De Bijbel gebruikt dikwijls het beeld van het huwelijk om de onvoorwaardelijke en niet-te-breken liefde en trouw van de Heere God jegens zijn volk uit te beelden. De Heere Jezus Zelf geeft als uitzondering dat, wanneer er sprake is van overspel, het huwelijk ontbonden mag worden: ‘Maar Ik zeg u: Wie zijn vrouw verstoot anders dan om hoererij en met een ander trouwt, die pleegt overspel, en wie met de verstotene trouwt, pleegt ook overspel (Mattheus 19:9)2. Het is wel belangrijk dat inzake overspel ‘het huwelijk ontbinden’ als allerlaatste mogelijkheid is bedoeld. Een gemeente die leeft van de vergeving van en verzoening door Christus, dient in alle situaties eerst te onderzoeken of er ook in de intermenselijke relatie ook een weg van verzoening, herstel en vergeving mogelijk is. (Daarbij is het ook een belangrijke vraag of alleen de overspeler schuld treft, of dat er meerdere breuklijnen in het huwelijk aanwezig zijn.) In de vraag naar ‘wel/of niet mogen scheiden’ dient men ook rekening te houden met situaties waarin de man of de vrouw grote schade ondervindt door het huwelijk in stand te houden. Men kan denken aan bijvoorbeeld lichamelijk of psychisch geweld, of incestueuze
Zie ook 1 Korinthe 7: 10-11: Maar de gehuwden beveel ik – niet ik, maar de Heere – dat een vrouw niet zal scheiden van haar man, en als zij toch gaat scheiden, moet zij ongehuwd blijven of zich met haar man verzoenen – en dat een man zijn vrouw niet zal verlaten. 2
20
handelingen bij de kinderen. Ook in dergelijke situaties is echtscheiding niet de eerste ‘optie’ die zich aandient, maar dient men zich wel af te vragen of het nog mogelijk is om in dergelijke situaties aan de ‘huwelijkse verplichtingen’ trouw te blijven. Buiten de bovengenoemde uitzonderingen om, is het niet mogelijk om na een echtscheiding een tweede huwelijk (met een ander persoon) te laten zegenen. Dit geldt zowel een gemeentelid dat zelf gescheiden is, als een gemeentelid dat zijn/haar huwelijk met een eerder gescheiden partner wil laten zegenen. Naast de Bijbelse richtlijnen inzake echtscheiding is het ook heel belangrijk om met een pastoraal hart de situatie te bezien. Elke situatie is immers anders en de situaties zijn meestal diepingrijpend. Volgens de pastorale literatuur is een echtscheidingsproces immers soms net zo ingrijpend als een rouwproces. De lastigheid is alleen dat een echtpaar meestal pas contact opneemt met een ouderling of de predikant, wanneer ‘de kaarten al zijn geschud’. Vanwege de grote pastorale gevoeligheid van situaties van echtscheiding wordt van de gemeente vertrouwen gevraagd in de kerkenraad dat zij volgens bovengenoemde richtlijnen zorgvuldig zal handelen.
HOMOSEKSUALITEIT Bijbelse lijnen en onze maatschappij Op grond van (onze interpretatie van) de Bijbel menen wij dat homofiele relaties niet door God zijn geoorloofd. God heeft de mens als man en vrouw geschapen (Genesis 1, 27) en hierin lezen wij een bepaalde scheppingsorde: tijdens de schepping heeft God man en vrouw aan elkaar gegeven om een relatie van liefde en trouw aan te gaan en samen het geschenk van de seksualiteit te ontvangen. Ook zijn er verschillende wetten die homoseksueel geslachtsverkeer verbieden (Leviticus 18:22 en 20:13. Zie ook: Romeinen 1: 26-27.) Nu zijn de laatste Oudtestamentische wetten niet zo heel makkelijk te interpreteren. De vraag ‘of God homoseksualiteit in de Bijbel verbiedt’ wordt dan ook binnen onze landelijke kerk (PKN) zeer verschillend beantwoord. Immers: perverse homoseksuele praktijken (waar het in Romeinen 1 over lijkt te gaan en misschien ook wel in de teksten uit Leviticus), zijn heel wat anders dan een duurzame relatie van liefde en trouw tussen twee mensen van hetzelfde geslacht. En is perverse seksualiteit tussen mannen en vrouwen (prostitutie, pornografie, enz.) niet een veel ernstiger zonde, dan een relatie waarin twee mannen of twee vrouwen elkaar oprecht liefhebben en trouw willen beloven? Om deze redenen willen wij als kerkenraad heel behoedzaam omgaan met het onderwerp ‘homofilie’ en niet alleen maar zeggen ‘kan niet’. Een extra reden voor onze behoedzaamheid is dat homofielen nog altijd worden gediscrimineerd en bespot, zaken waar een christelijke gemeente absoluut niet aan mag meedoen of dit mag voeden! Homoseksualiteit en de verantwoordelijkheid van de kerkenraad 21
Ondanks de behoedzame omgang met dit onderwerp menen wij toch dat helderheid omtrent onze omgang met homoseksualiteit binnen de gemeente is vereist: 1. Homoseksuelen zijn van harte welkom om de erediensten bij te wonen. Het bevrijdende Evangelie, het hart van de eredienst, is bedoeld voor zondaren en aangezien wij allemaal zondaren zijn, kunnen en willen wij geen mensen van onze erediensten buitensluiten. 2. Aangezien wij homoseksuele relaties als niet-in-overeenstemming met de Bijbel zien, kan iemand die een homoseksuele relatie heeft geen verantwoordelijkheid in de gemeente op zich nemen, wat betreft de ambten of andere leidinggevende taken en kan men geen deelnemen aan de sacramenten van doop en avondmaal. 3. Aangezien wij homoseksuele relaties als niet-in-overeenstemming met de Bijbel zien, maar daarbij weten dat er ook door oprechte christenen verschillend over de uitleg van deze teksten wordt gedacht, zullen wij mensen wel bevragen, maar niet veroordelen op hun homoseksuele relatie. Het gaat er ten eerste om dat iemand zich voor de Heere God kan verantwoorden en daarin oprecht is en niet of iemand zich ten opzichte van onze gemeente kan verantwoorden. 4. Het is zeer belangrijk om oog te hebben voor diegenen die een homoseksuele geaardheid hebben, maar op basis van hun geloofsovertuiging ervoor kiezen om geen relatie met een andere persoon aan te gaan. Ook is het heel belangrijk om oog te hebben voor diegenen die met hun homoseksuele geaardheid worstelen en hierin nog geen keuzen hebben gemaakt. Er woedt dikwijls een heftige strijd in het innerlijk van een homoseksueel persoon, soms zelfs zo heftig dat men suïcidale neigingen vertoont. Concreet: Als men de statistieken volgt, dan kan het haast niet anders of ook in onze gemeente leven meerdere personen met een homoseksuele geaardheid. Meestal komt men in de puberteit tot de ontdekking van zijn/haar homoseksuele gevoelens. Op catechese en bij de clubs / Vita Nova is het daarom belangrijk om het onderwerp ‘homoseksualiteit’ aan de orde te stellen en aan te geven dat er binnen de gemeente ruimte is voor eventuele vragen en worstelingen. Ook voorbede is een belangrijk goed voor diegenen die worstelen met hun geaardheid of hierin bewuste keuzen hebben gemaakt.
HUWELIJK MET EEN ‘ONGELIJK SPAN’ Achtergrond en Bijbelse lijnen In onze gemeente zien wij veel huwelijken en relaties, waarbij de ene partner gelovig en kerkelijk betrokken is en waarbij de andere partner niet gelovig is of grote moeite heeft met het christelijk geloof. Wij zijn dankbaar wanneer wij deze niet-gelovige partners in onze gemeente tijdens de erediensten mogen verwelkomen! Het is een grote vreugde wanneer het Evangelie van onze Heere Jezus Christus ook aan hen mag worden verkondigd en wanneer zij meedoen aan bepaalde kerkelijke activiteiten. Aan de andere kant is er ook een grote zorg, wanneer wij dergelijke huwelijken en relaties ‘met een ongelijk span’ (gelovig – ongelovig) zien. Immers: zal de gelovige partner de niet-gelovige partner kunnen blijven 22
‘interesseren’ voor het geloof, of zal de omgang van de gelovige partner met de nietgelovige partner er juist voor zorgen dat het eigen persoonlijke geloof wordt verzwakt? Er moeten immers in een dergelijke relatie altijd keuzen worden gemaakt (besteding van de zondag) en juist de diepingrijpende dingen (sterven, ziekte, maar ook: geboorte) worden door een gelovige anders beleefd als door een niet-gelovige. En hoe zal het gaan met de kinderen, die – als de Heere het geeft – aan hen zullen worden toevertrouwd? Is het niet veel gemakkelijker om het pad van de niet-gelovige ouder te volgen en het pad van de gelovige ouder links te laten liggen, waarbij dit dikwijls voor groot (stil) verdriet bij de gelovige ouder zorgt? Paulus waarschuwde al voor dergelijke relaties en huwelijken: ‘ Vorm geen ongelijk span met ongelovigen, want wat heeft gerechtigheid gemeenschappelijk met wetteloosheid, en welke gemeenschap is er tussen licht en duisternis? En welke overeenstemming is er tussen Christus en Belial? Of wat deelt een gelovige met een ongelovige? (2Korinthe 6: 1415)’ Relaties/huwelijken met een ongelijk span de verantwoordelijkheid van de kerkenraad Een relatie is een persoonlijke keuze, die de kerkenraad/gemeente uiteraard niet voor een gemeentelid kan nemen. Wel kan via verkondiging, clubwerk, Vita Nova, catechese en (huis)bezoek de gevaren van een relatie met een ongelijk span aan de orde worden gesteld. Het is belangrijk dat de jeugddiaken en de predikant er zicht op houden dat deze thematiek via dergelijke kanalen wordt besproken.
OMGAAN MET TUCHT EN VERANTWOORDELIJKHEID BIJ ACTUELE VRAGEN BINNEN DE GEMEENTE
Aangezien er in het hierboven staande enkele kaders zijn benoemd, waarmee wij de gemeente in deze grote vraagstukken (echtscheiding, samenwonen e.d.) houvast, duidelijkheid en richtlijnen willen bieden, is het ook belangrijk dat wij ons aan de hierboven besproken kaders daadwerkelijk houden. Om ons als gemeente aan dergelijke kaders te kunnen houden, is een aantal dingen nodig: 1.
2.
3
4.
Van een gemeentelid mag worden verwacht dat hij/zij zich binnen de gestelde kaders wil bewegen. Kaders zijn anders dan ‘wetten van Meden en Perzen’ en kunnen daarom besproken en bevraagd worden, maar kaders zijn geen vrijblijvende grensovergangen. Van de kerkenraad wordt verwacht dat zij desbetreffende kaders ook duidelijk maakt aan de gemeente. Als kaders geschapen zijn, dan behoren zij ook bekend gemaakt te worden. De kerkenraad heeft als taak om de kaders te handhaven. Zij behoort dat te doen op pastorale wijze: niet dwingend en niet vanuit persoonlijke mening van de ambtsdrager, maar bescheiden, voorzichtig, open en eerlijk en gefundeerd op Gods Woord. Het is nodig dat de gemeente de kerkenraad de verantwoordelijkheid toekent om in deze pastoraal-ethische zaken verantwoordelijkheid te dragen. Een gemeentelid 23
behoort immers open te staan om – zo nodig - vanuit Gods Woord bevraagd te worden op zijn of haar gedrag. Ouderlingen en de predikant hebben middels het bevestigingsformulier voor ambtsdragers beloofd om (mede) verantwoordelijkheid te dragen over het geestelijke leven en de levenswandel van de gemeenteleden aan hen toevertrouwd. De kerkenraad heeft daarom het vertrouwen, de aanvaarding van het ambtelijk gezag en ook de voorbede van de gemeente nodig, wil zij haar taak en ambt, van Godswege ontvangen, kunnen uitvoeren. Vertrouwen van een gemeente in haar kerkenraad is belangrijk, aangezien de kerkenraad in specifieke situaties niet altijd volledig openheid van zaken kan geven, vanwege haar pastorale verantwoordelijkheid jegens de betrokkenen (denk o.a. aan de plicht tot geheimhouding en de vertrouwensrelatie). En ook voorbede is belangrijk, aangezien ambtsdragers de leiding van de Heilige Geest nodig hebben om te zien waar het op aankomt en hoe God in het leven van de gemeente(leden) op de juiste wijze gediend kan worden.
24
AANDACHTSVELD 5:
GETUIGEN ZIJN, DICHTBIJ EN VERAF
ACHTERGROND: De Hervormde Gemeente van Nieuwpoort wordt dikwijls door mensen binnen de gemeente en door mensen buiten de gemeente getypeerd als een open gemeente. Met het beeld van de schaapskooi zouden wij kunnen zeggen dat de schaapskooi openstaat voor allerlei soorten schapen, ook voor nieuwe schapen. Hoewel onze openheid ook gebreken kent, is zij een belangrijke kracht van onze gemeente. Deze kracht willen wij in de toekomst blijven inzetten om zo ook hopelijk randkerkelijken, ‘nieuwsgierigen’ en gasten onze betrokkenheid te tonen. Hoewel wij een open gemeente zijn, is er dikwijls bij gemeenteleden wel een bepaalde verlegenheid om over het geloof te spreken. Van deze verlegenheid is zowel sprake in gezinssituaties (ouders-kinderen) als in het geheel van de gemeente. Maar hoe kunnen wij dan volmondig met Paulus uitspreken ‘maar ik schaam mij niet voor het Evangelie van Christus’ (Romeinen 1:16) en van het geloof getuigen, wat toch onze opdracht is als gemeente van Christus? Onze gemeente heeft binnen Nieuwpoort een gezicht. Letterlijk: een fraai kerkgebouw midden in het stadje. Maar ook figuurlijk: kerkelijk betrokkenen en niet-kerkelijk betrokkenen trekken met elkaar op, de kerk is present bij maatschappelijke activiteiten enzovoort. Ook dit is een kracht van onze gemeente, die wij graag willen behouden en zo nodig versterken.
DOEL: Als het gaat om ‘getuige zijn, ver weg en dichtbij’ willen wij ons als kerkenraad voor de komende jaren (D.V.) de volgende doelen stellen: 1. 2. 3.
Persoonlijke communicatie over het geloof stimuleren en de gemeenteleden daarin toerusten. Als kerk (een blijvende) betrokkenheid op de maatschappij tonen en daardoor iets van de liefde van Christus uitstralen. Tijdens onze erediensten en andere activiteiten de openheid voor gasten, randkerkelijken en buitenkerkelijken stimuleren en bewaren.
UITWERKING: 1.
Persoonlijke communicatie over het geloof stimuleren en de gemeenteleden daarin toerusten. 25
Dit willen wij bereiken door het thema ‘geloofscommunicatie’ regelmatig in de prediking en de catechese aan de orde te stellen. Ook de commissie geloofsopvoeding kan hierin een belangrijke rol vervullen door ouders te informeren en te stimuleren. Ook zullen wij in de komende jaren moeten zoeken naar specifieke vormen van training, waarbij wij zowel de kennis van professionele organisaties (o.a. IZB) als de kennis binnen onze eigen gemeente kunnen aanboren. 2.
Als kerk (een blijvende) betrokkenheid op de maatschappij tonen en daardoor iets van de liefde van Christus uitstralen.
Concreet: aanwezig zijn op momenten van maatschappelijk hoog belang (4 mei – herdenking, aantreden van een nieuwe burgemeester, gemeentelijk overleg e.d.). Maar ook contacten onderhouden met (christelijke) organisaties, die zich toeleggen op de zorg voor senioren, mantelzorg e.d. De samenwerking met andere kerken achten wij ook van hoog belang, niet in de laatste plaats omdat dit een belangrijk signaal naar de samenleving is. 3.
Tijdens onze erediensten en andere activiteiten de openheid voor gasten, randkerkelijken en buitenkerkelijken stimuleren en bewaren.
Openheid en toegankelijkheid uiten zich onder ander in: tijdens de preek de Bijbelse boodschap in gewoon Nederlands communiceren, welkom heten van gasten en bijvoorbeeld een welkomstcommissie tijdens de diensten. Wij kiezen ervoor om naast openheid en toegankelijkheid de vorm van onze erediensten zo min mogelijk te wijzigen. De diensten behouden voor het grootst gedeelte hun herkenbaarheid voor de gemeenteleden, aangezien de erediensten niet alleen voor rand- en buitenkerkelijken zijn bedoeld, maar ook voor gemeenteleden die gevoed willen worden voor hun dagelijkse geloofsleven. Laagdrempeligheid zal zich dus niet zozeer uiten in de vorm (andere liederen, opzet van de dienst) of de inhoud (niet altijd een eenvoudige boodschap), maar vooral in het relatiegericht zijn naar de ander toe (duidelijke communicatie , hartelijkheid en betrokkenheid).
26
AAN DE SLAG MET DE AANDACHTSVELDEN
Om ervoor te zorgen dat het beleidsplan niet slechts een archiefdocument wordt, maar richting zal geven aan het beleid voor de komende jaren, willen wij de volgende twee maatregelen treffen: 1.
De aandachtsvelden zullen voor de komende jaren worden ‘beheerd’ door een ambtsdrager.
Nadat het beleidsplan en in het bijzonder de aandachtsvelden van het beleidsplan zijn goedgekeurd door de kerkenraad, willen wij zoeken naar ambtsdragers die in de komende jaren zorg willen dragen voor een van de aandachtsvelden. Deze zorg hoeft zich niet te uiten in het organiseren van allerlei zaken, maar zal zich vooral daarin moeten uiten dat de desbetreffende ambtsdrager het aandachtsveld binnen de kerkenraad zo nu en dan aan de orde zal stellen en zal bezien wat er binnen de kerkenraad en binnen de gemeente breed mee wordt gedaan. Misschien is het goed om voor het aandachtsveld ‘persoonlijke geloofsopbouw’ een ambtsdrager aan te stellen die zich ook breder met vorming en toerusting bezig houdt (kringwerk e.d.) 2. Evaluatie De aandachtsvelden en ook de uitroeptekens verderop in het beleidsplan zullen op twee momenten in een jaar aan de orde komen. In de kerkenraadsvergadering van januari zullen de aandachtsvelden (en eventuele uitroeptekens) worden besproken en zal worden gezocht naar een concrete invulling. In de kerkenraadsvergadering van juni zal de stand van zaken worden bekeken: in hoeverre zijn er stappen gezet voor het volgende winterseizoen?
27
HET DAGELIJKS LEVEN VAN DE GEMEENTE IN BEELD In het hier nu volgende zal worden uitgewerkt hoe de gemeente haar leven met God en met elkaar gestalte geeft. Wij beginnen met de beschrijving van de leiding van de gemeente en vervolgens zullen alle aspecten van het gemeente-zijn waarover leiding wordt gegeven de revue passeren.
DE LEIDING VAN DE GEMEENTE
SAMENSTELLING VAN DE KERKENRAAD De samenstelling van de kerkenraad is als volgt: - De predikant - Vier pastorale ouderlingen (1 voor wijk 1, 2 voor wijk 2 en 1 voor wijk 3) - Eén ouderling vrijgesteld voor het scribaat - Eén ouderling, verantwoordelijk voor het zendings- en evangelisatiewerk binnen de gemeente. - Twee ouderling-kerkrentmeesters - Vier diakenen, waarvan een diaken zich richt op het jeugdwerk van de gemeente. Naast de twee ouderling-kerkrentmeesters neemt nog een niet-ambtelijk kerkrentmeester zitting in het college van kerkrentmeesters. De predikant zal als voorzitter van de kerkenraad fungeren naar de gemeente toe. Tijdens gemeentevergaderingen e.d. zal daarom de predikant (doorgaans) de taak van voorzitter op zich nemen. Tijdens de vergaderingen van de kerkenraad zal echter een andere ambtsdrager (technisch) voorzitter zijn. De predikant wordt tijdens de kerkenraadsvergaderingen van de taak van voorzitter vrijgesteld, zodat hij zich optimaal op het inhoudelijke aspect van de vergadering kan richten. In 2010 is er voor gekozen om aan wijk 2, de wijk waarin woonzorgcentrum De Vijverhof zich bevindt, een extra ouderling toe te voegen. Dit is bedoeld om de druk op de pastorale zorg van de predikant voor de ouderen in de Vijverhof te verminderen. In de toekomst moet worden bekeken of het niet verstandig is om het ambt van jeugddiaken om te zetten in het ambt van jeugdouderling. Een ouderling is namelijk in tegenstelling tot een diaken, met name belast met het opzicht en de pastorale zorg voor gemeenteleden. Een ouderling is daarom ook betrokken bij het consistorieoverleg, waar ook pastorale zaken betreffende de jeugd besproken kunnen worden. Op dit moment wordt de jeugddiaken uitgenodigd bij pastoraal overleg zoals het consistorieoverleg en fungeert hij 28
min of meer als jeugdouderling. Het zou voor de duidelijkheid beter zijn als de jeugddiaken bij nieuwe verkiezingen zal worden omgeduid tot jeugdouderling. De functieomschrijving van de ouderling bevindt zich in een bijlage achter dit beleidsplan. De functieomschrijving van de diaken is op te maken uit hoofdstuk ‘De diaconale aangelegenheden’.
AANDACHTSPUNTEN VOOR DE TOEKOMST 1.
De kerkenraad heeft de taak om geestelijk leiding te geven aan de gemeente, in gehoorzaamheid aan en in verantwoordelijkheid naar haar Here en Heiland. In de afgelopen jaren is gebleken dat de kerkenraad in haar besluitvorming niet altijd consistent is geweest: bepaalde afspraken raakten binnen korte tijd in vergetelheid, plannen werden niet uitgevoerd, of ad-hoc-besluiten werden op een later tijdstip weer teruggedraaid. Om aan meer solide beleidsvorming te werken, zijn de volgende stappen van belang:
a.
Wanneer er door de kerkenraad een belangrijke beslissing moet worden genomen, is het belangrijk om hieraan in tenminste twee, zo nodig drie kerkenraadsvergaderingen aandacht te besteden. Op de eerste kerkenraadsvergadering wordt de vraag / het probleem onder de aandacht gebracht en kort besproken (inventarisatie). Op de tweede kerkenraadsvergadering - nadat de broeders er thuis over hebben kunnen nadenken of (zo mogelijk) in de gemeente hebben gepolst - wordt de vraag / het probleem uitgediept. Op de eventuele derde kerkenraadsvergadering wordt een besluit genomen. Wanneer een belangrijke vraag op korte termijn moet worden beantwoord, is het noodzaak om de kerkenraadsleden voor de kerkenraadsvergadering op de hoogte te stellen van de vraag. Niet over alles hoeft een besluit genomen te worden. Bepaalde zaken mogen ook geparkeerd worden, omdat op een bepaald moment mogelijk andere zaken aandacht vragen.
b.
2.
In een gemeente wordt veel gewerkt met vrijwilligers. Gemeenteleden die zich willen inzetten voor de gemeente zijn een groot goed! Het is belangrijk om op een goede manier met dit vrijwilligerswerk om te gaan. In het verleden zijn mensen wel eens op posten geplaatst, waarop zij niet goed konden functioneren, of zijn mensen voor taken gevraagd waar zij nog niet rijp voor waren. Om deze redenen is het belangrijk om vrijwilligerkandidaten voor bijvoorbeeld de jeugdclubs of bepaalde commissies eerst te noemen binnen een kerkenraadsvergadering. Zuinig zijn op de gemeente betekent ook zorgvuldigheid bij het zoeken naar leidinggevenden en andere vrijwilligers. Het is daarbij belangrijk dat er voorzichtig wordt omgegaan met nieuw-ingekomen gemeenteleden en gemeenteleden die heel recent belijdenis van het geloof hebben 29
afgelegd. Nieuw-ingekomen gemeenteleden mogen eerst best wel even ‘aarden’ in de gemeente, voordat zij verantwoordelijkheid binnen de gemeente opnemen. Bovendien is het goed om eerst de nieuwe gemeenteleden te leren kennen en hun gaven en talenten te ontdekken. Gemeenteleden die recent belijdenis van het geloof hebben afgelegd mogen het eerste jaar na hun belijdenis-doen niet op een dubbeltal voor ambtsdrager worden geplaatst. 3.
Een goede communicatie tussen kerkenraad en gemeenteleden is van het grootste belang. Onduidelijkheid zorgt voor onnodige onrust. In de afgelopen jaren werd soms onrust ervaren (hoewel gelukkig beperkt!) doordat gemeenteleden niet precies wisten wat de koers van de gemeente/ de kerkenraad in bepaalde zaken was. In de toekomst zal er daarom extra op moeten worden gelet dat besluiten van de kerkenraad en ook plannen binnen de kerkenraad aan de gemeente worden gecommuniceerd. Misschien reeds in de week na de kerkenraadsvergadering, bijvoorbeeld middels een informatiebulletin dat uitgedeeld wordt na de kerkdienst. De andere communicatiemiddelen die ons daarvoor ter hand staan, zijn: de Zaaier, DoorDePoort en de afkondigingen voorafgaande aan de eredienst. Deze aandacht voor communicatie is uiteraard ook van belang voor het college van diakenen en het college van kerkrentmeesters.
4.
Het is van groot belang dat de kerkenraad naast al de praktische en beleidsmatige zaken die tijdens de kerkenraadsvergaderingen moeten worden besproken, ook aandacht besteedt aan onderlinge geloofsopbouw en bezinning. Afgesproken is om eens in de twee maanden een bezinningsonderwerp tijdens de kerkenraadsvergaderingen te bespreken. De inleiding (meditatie) tijdens de opening van desbetreffende vergadering zal dan kort worden gehouden en de agendapunten beperkt, waardoor er meer ruimte zal zijn voor bezinning en onderling geloofsgesprek.
5.
De kerkenraad heeft besloten om alleen in uitzonderlijke gevallen een geschenk als blijk van waardering aan te bieden, wanneer iemand zijn/haar taak neerlegt. Geschenken aanbieden is namelijk een lastig iets: wordt niemand over het hoofd gezien? Krijgt het ene gemeentelid geen groter geschenk dan het andere gemeentelid? Voor welke werkzaamheden wordt wel en voor welke werkzaamheden wordt niet een ‘afscheidsgeschenk’ gegeven? Het gemeentewerk is bovenal een geschenk dat wij mogen doen, als een lofoffer voor de HEERE en hoeft daarom niet direct ‘beloond’ te worden.
30
DE EREDIENST Het is de kerntaak van een christelijke gemeente om God te eren. Wij zijn geschapen tot eer van God. Als mensen, geschapen tot Gods eer, leven wij door de adem van de Geest en de geestelijke voeding van Gods Woord. De eredienst, waarin wij God de lof toe zingen en bidden en waarin wij Gods Woord tot ons mogen nemen en de Heilige Geest in al deze dingen in ons midden werkzaam wil zijn, vormt daarom het hart van de gemeente. Vanuit de eredienst vloeien al de andere aspecten van het leven van de gemeente voort. Wij beginnen daarom eerst met een beschrijving van onze erediensten, alvorens wij al de andere aspecten van het leven van de gemeente benoemen.
ALGEMENE OPMERKINGEN De morgendienst begint om 9.30 uur. De avonddienst om 18.30 uur. Vijf maal per jaar wordt het Heilig Avondmaal bediend. De data, waarop het Heilig Avondmaal wordt bediend, wisselen. In ieder geval is er altijd een Avondmaalsdienst op Witte Donderdag. In verband met gemeenteleden die vanwege de Avondmaalsdiensten weekendroosters moeten plannen (verpleegkundigen e.d.) wordt ruim van te voren de Avondmaalsdata in de Zaaier vermeld. De datum waarop de bediening van de Heilige Doop plaatsvindt, wordt samen met predikant en de doopouders vastgesteld. Er zijn i.t.t. voorgaande jaren van te voren dus geen ‘open gaten’ in het dienstenrooster voor een eventuele doopdienst ingeroosterd.
PROFIEL VAN DE EREDIENSTEN Met onze erediensten bevinden wij ons in de hervormd-gereformeerde traditie: de erediensten worden gekarakteriseerd door een bepaalde mate van soberheid en ingetogenheid. Men zingt voornamelijk uit het Boek der Psalmen (oude Berijming, ritmisch) en de Schriftlezing vindt sinds 2010 meestal plaats uit de Herziene Statenvertaling. Naast het zingen van Psalmen zingen wij meestal één of enkele liederen uit de Liedbundel. De gastpredikanten mogen een tot enkele liederen opgeven uit de liedbundel. Het is het beleid van de kerkenraad om de gastpredikanten de mogelijkheid hier toe aan te bieden, maar hen hierin niets te verplichten. In de morgendienst zingen wij voor het begin van de dienst de Psalm of het lied dat kinderen op de christelijke basisschool in die week hebben aangeleerd. In de avonddienst zingen wij een lied uit de liedbundel (waarbij wij heel de liedbundel proberen te doorlopen) of een Psalm. Er is op de kerkenraadsvergadering van mei 2012 besloten om zo nu en dan ook eens een 31
onbekende Psalm te zingen voor het begin van de avonddienst, zodat ook deze liederen uit het boek van de Psalmen niet in de vergetelheid zullen raken. Op enkele momenten in het jaar wordt er met elkaar koffie gedronken na de diensten. Vaste ‘koffiemomenten’ zijn: opening en sluiting van het winterwerk, de zondag na de VakantieBijbelWeek en Nieuwjaarsmorgen. Daarnaast is het goed om enkele andere momenten te kiezen om elkaar ook buiten de diensten om op zondag te ontmoeten. De afsluiting van het winterwerk wordt door de contactcommissie in samenspraak met de predikant georganiseerd. Voor de opening van het winterwerk en de zondag na de VakantieBijbelweek wordt het beschikbare materiaal gebruikt van de HGJB. In samenspraak met de huidige predikant is afgesproken om in de komende jaren extra aandacht te besteden aan leer- of themadiensten. Leerdiensten zijn bedoeld om stil te staan bij en nader te overdenken wat wij nu eigenlijk geloven. In deze tijd waarin heel veel vragen en informatie op ons afkomen, is het uiterst belangrijk om als christen te weten wat wij geloven en waarvoor wij staan. Belangrijke Bijbelse woorden en begrippen (‘Schepper’, ‘Christus’, verzoening, ‘Kerk’, enzovoort) zullen daarom in de leerdiensten worden besproken en in een kader worden geplaatst. Naast de geloofsinhoud (‘de christelijke leer’) kan tijdens leer- en themadiensten ook aandacht worden besteed aan actualiteiten en bepaalde vragen van jongeren of volwassenen. Voor de leerdiensten kunnen de ‘schatten der Kerk’ worden gebruikt (de Geloofsbelijdenissen, Heidelbergse Catechismus, Nederlandse Geloofsbelijdenis). Ook kunnen de catechisanten worden betrokken bij het voorbereiden van een leer- of themadienst.
KIND EN EREDIENST De kerkenraad wil in bepaalde diensten de aandacht vooral op de jeugd van de gemeente richten. Dit is het geval bij de extra kerkdienst die gehouden wordt op Goede Vrijdag (morgendienst), Biddag en Dankdag (middagdiensten). Deze diensten worden afwisselend gehouden onder verantwoordelijkheid van de Hervormde Gemeente Langerak en de Hervormde Gemeente Nieuwpoort. Thema en liederen voor deze dienst worden in overleg met de plaatselijke Christelijke Basisschool vastgesteld. Daarnaast wordt ook degene die de godsdienstlessen op de Openbare Basisschool ‘De Knotwilg’ verzorgt hiervan op de hoogte gesteld. Hierbij wordt vaak gebruik gemaakt van materiaal dat de HGJB beschikbaar stelt. Ook bij de kerkdienst die gehouden wordt als afsluiting van de Vakantie Bijbel Week, na de zomervakantie, gaat de aandacht uit naar de jeugd en dan vooral naar die kinderen die niet of nauwelijks met het Evangelie in contact zijn geweest. Daarnaast is vanuit een overleg met de crècheleiding besloten om ook de crèchekinderen in de toekomst meer bij de kerkdiensten te betrekken. Dit zal in de toekomst (juni 2012 - ) in eerste instantie op twee manieren worden geprobeerd: 32
-
-
-
Indien mogelijk, wordt een crèchemoment begonnen met gebed en wordt er vervolgens een stukje uit de Bijbel gelezen. Eventueel kan het Bijbelgedeelte in overleg met de predikant: de predikant (de eigen predikant) schrijft meestal in de Zaaier welk gedeelte er tijdens de dienst centraal zal staan. Indien mogelijk zal ook een creatief gedeelte (kleurplaat, andere verwerking) na het Bijbelgedeelte worden georganiseerd. Dit is echter wat lastiger: de ene oppasleidster is creatiever dan de andere… leent het verhaal zich ervoor? Heeft men tijd? Kunnen de kinderen het aan? Enz. Met doopdiensten kunnen ouders hun kinderen (vanaf ongeveer 3 jaar) meenemen naar de kerk. Na de doopplechtigheid, wanneer de dopelingen naar buiten worden gedragen, kunnen de ouders dan hun kinderen eventueel naar de crèche brengen en zelf weer aansluiten in de kerkdienst. Als dit laatste (de aanwezigheid van de kleine kinderen bij de doopplechtigheid) goed tot stand mag komen, kan een volgende vraag zijn of het ook een goede mogelijkheid zou zijn om de kinderen vanaf ongeveer 3 jaar ook tijdens de reguliere diensten bijvoorbeeld tot de preek de kerkdienst bij te laten wonen, waarna zij voor de preek naar de crèche kunnen.
Er wordt overigens geen leeftijdsgrens voor de crèche afgesproken, aangezien niet ieder kind hetzelfde is. Een adviesleeftijd is t/m maximaal 6 jaar.
DE BEDIENING VAN HET HEILIG AVONDMAAL Het Heilig Avondmaal wordt binnen onze gemeente bediend aan de belijdende leden van de gemeente. Aangezien wij het wel belangrijk vinden dat kinderen ook betrokken worden bij de Avondmaalsdienst is het gebruikelijk dat de predikant zich tijdens de verkondiging of de bediening van het Heilig Avondmaal een kort moment tot de kinderen richt. Voorafgaande aan de bediening van het Heilig Avondmaal is er een week van voorbereiding. Deze voorbereidingsweek wordt gestart met een eredienst waarin het eerste gedeelte van het klassieke Avondmaalsformulier wordt gelezen. Op de maandag voorafgaande aan de Avondmaalszondag is er gelegenheid tot censura morum. Censura morum is letterlijk vertaald ´onderzoek van de zeden’. Eigenlijk is dit in eerste instantie bedoeld voor de kerkenraad zelf. Een gelegenheid om elkaar te bevragen of er iets in de weg staat voor de viering van het avondmaal, die zondag erop. Het censura morum is echter vooral een mogelijkheid voor de gemeente geworden om een weg naar het avondmaal te zoeken, waar die soms niet (meer) is. Dit kan persoonlijk zijn, maar ook tussen mensen onderling. Te denken valt aan persoonlijke geestelijke nood, of bijv. onenigheid tussen personen. De kerkenraad biedt met het censura morum de mogelijkheid om dit kenbaar te maken, zodat er gekeken kan worden hoe de betreffende persoon/personen toch avondmaal zou(den) kunnen vieren. Bij het censura morum is een van de ouderlingen aanwezig. Samen met de predikant wachten zij gedurende de tijd die voor het censura morum staat of er iemand komt. De praktijk tot op heden is dat er gewoonlijk niemand komt. Omdat het goed is dat – wanneer er vragen of problemen zijn – dit niet door één persoon ontvangen wordt, zijn predikant en ouderling van dienst samen.
33
De avonddienst na de Avondmaalsdienst staat in het teken van de dankzegging op het Heilig Avondmaal. In de Vijverhof is altijd aansluitend op de Avondmaalsviering in het kerkgebouw eveneens een Avondmaalsviering. Ook op Witte Donderdag zal in de Vijverhof het Heilig Avondmaal worden bediend, aangezien de ouderen dit ondanks het late tijdstip van de dienst zeer op prijs stellen. De Hervormde Gemeente Langerak en de Hervormde Gemeente Nieuwpoort proberen voor elk jaar de Avondmaalszondagen af te stemmen, zodat in de Vijverhof het Heilig Avondmaal gezamenlijk kan worden gehouden. De predikanten van de beide gemeenten bedienen om beurten het Heilig Avondmaal in de Vijverhof.
ZINGEN NA DE DIENST Sinds 2011 is het ‘zingen na de dienst’ weer opgepakt. Zo’n vijf keer per winterseizoen wordt er na de avonddienst een moment (ongeveer 25 minuten) met elkaar gezongen. Tot lof van onze Heere, maar ook als extra blijk van aandacht voor de kerkradioluisteraars. Op de zondag van/na de verjaardag van koning Willem Alexander en op de zondag van/na Bevrijdingsdag zingen wij na de dienst het Wilhelmus. Op de zondag van/na 31 oktober zingen wij na de dienst ter herdenking van de Reformatie het eerste couplet van het Lutherlied (‘Een vaste burcht is onze God’),
HUWELIJKSDIENSTEN Een huwelijksdienst is een eredienst. Naast de predikant behoren ten minste een ouderling en een diaken aanwezig te zijn. Voor de huwelijkszegen kan gebruikt worden gemaakt van het klassieke huwelijksformulier of het huwelijksformulier zoals opgesteld door ds. Vreugdenhil (Dienstboek ‘leven, zegen, gemeenschap Orde III, p. 730ev.) De nadere invulling van de huwelijksdienst wordt door de predikant overlegd met het bruidspaar. Uitgangspunt voor een huwelijksdienst is dat de huwelijksdienst moet aansluiten bij het karakter van onze gemeente, zowel wat betreft de inhoud als ook de vorm van de eredienst. De ouderling van dienst geeft tijdens de eredienst namens de gemeente aan het bruidspaar een huwelijks-Bijbel. Het bruidspaar mag zelf een voorkeur voor Bijbelvertaling geven. Voor de huwelijksdienst dient een huwelijkscatechisatie te worden gevolgd. Deze huwelijkscatechisatie wordt door de predikant gegeven. 34
ROUWSAMENKOMSTEN Een rouwsamenkomst behoeft geen officiële eredienst te zijn (votum en groet, zegen, aanwezigheid van kerkelijke ambten), hoewel de samenkomst in het kerkgebouw kan plaatsvinden. Naast de predikant zal er wel een ouderling aanwezig zijn (namens de gemeente, ter ondersteuning van de predikant), maar hoeft er geen diaken aanwezig te zijn. De invulling van een rouwsamenkomst wordt door de predikant overlegd met de familie. Het is moeilijk om algemene richtlijnen op te stellen voor een rouwsamenkomst, maar uitgangspunt is dat de vormgeving en inhoud van de rouwsamenkomst moet aansluiten bij het karakter van onze gemeente. Een aantal aanwijzingen zijn: - De predikant verzorgt bij een rouwsamenkomst een Schriftlezing en een (korte) overdenking. - De predikant spreekt een of meerdere gebeden uit. - De inhoud van de gezongen liederen is in overeenstemming met de inhoud van het geloof dat gedeeld wordt in de gemeente. - Een stukje soberheid is gepast. Er kan (= een mogelijkheid) onderscheid gemaakt worden tussen een rouwsamenkomst in het kerkgebouw en een rouwsamenkomst in het Hervormd Centrum. In het kerkgebouw worden alleen rouwsamenkomsten gehouden die onder verantwoordelijkheid staan van de kerkenraad en die worden geleid door de predikant. In het Hervormd Centrum kan een rouwsamenkomst worden gehouden die niet onder de verantwoordelijkheid van de kerkenraad staat. In dat geval wordt het Hervormd Centrum als gebouw verhuurd en gaat het om een niet-kerkelijke bijeenkomst. Eventueel kan de predikant een (bescheiden) rol vervullen in een dergelijke rouwsamenkomst, maar dit zal altijd in overleg moeten worden ingevuld, waarbij het karakter van de rouwsamenkomst niet moet botsen met het Evangelie dat door de predikant wordt verkondigd. Het zou kunnen voorkomen dat de familie wensen heeft die de predikant en/of de ouderling strijdig achten met hun taak. Wanneer dit het geval is, dan zal hierover overleg plaatsvinden tussen predikant en familie. Het kan zijn dat – ondanks dit overleg – predikant en ouderling zich – in uiterste gevallen – toch menen te moeten terugtrekken.
CREMATIE In geval van crematie wordt er geen rouwsamenkomst onder verantwoordelijkheid van de kerkelijke gemeente gehouden. Het geloof in de opstanding vinden wij als kerkenraad moeilijk te verbinden met een crematie. Wij hechten sterk aan de traditionele manier van begraven, omdat de apostel Paulus het sterven beschrijft als het zaaien van een graankorrel in de aarde (begraven), waarbij de graankorrel (het menselijk lichaam) op de opstandingsdag zal ‘ontkiemen’ en uit de aarde zal ontspruiten (1 Korinthe 15, 35-49). Uiteraard is dit spreken 35
van Paulus een spreken in beelden, maar deze ‘beeldspraak’ van de apostel Paulus is naar de mening van de kerkenraad haast onverenigbaar met de gang van zaken rondom een crematie. De keuze voor crematie geschiedt in ons land dan ook dikwijls niet op Bijbelse gronden. Een predikant kan namens de gemeente wel (met een ouderling) aanwezig zijn tijdens een crematie en eventueel een bescheiden rol hierin vervullen. Immers: een bedroefde familie alleen de boodschap meedelen dat men als kerk geen medewerking kan verlenen aan een afscheidsplechtigheid… kan veel schade veroorzaken. Als kerkenraad moet men duidelijk zijn in standpunten, ook wat betreft crematie. Dit is echter iets anders dan elke betrokkenheid weigeren in geval van crematie. Onze pastorale verantwoordelijkheid reikt verder. Een bescheiden rol van de predikant kan betekenen dat hij tijdens de crematieplechtigheid een woord spreekt vanuit de Bijbel. De predikant zal echter niet de crematieplechtigheid leiden.
36
PASTORAAT
WIJKTEAMS In 2000 is besloten tot het vormen van zogenaamde ‘wijkteams’. Er bleek behoefte aan een nauwer contact met de gemeenteleden. En vanuit de gemeenteleden was er dezelfde behoefte ten aanzien van de kerkenraad. Voorheen gingen kerkenraadsleden in steeds wisselende koppels op huisbezoek in de hele gemeente. Het argument hiervoor was dat ook de wijkouderlingen hierdoor zicht hielden op het geheel van de gemeente. Toch leefde er de indruk dat men zo de eigen wijk niet echt leerde kennen. De Hervormde Gemeente Nieuwpoort kent drie van dergelijke teams, die bestaan uit de wijkouderling, een diaken en een dame van het wijkwerk. Dit wijkteam werkt in nauw onderling overleg samen in de wijk, om daar de pastorale, diaconale en maatschappelijke aandacht te geven die nodig is. Het wijkteam is eerste aanspreekpunt voor de gemeenteleden. Op deze wijze wordt de wijkouderling meer betrokken op de wijk en andersom. Om ook de eventuele diaconale nood eerder en beter te kunnen zien leek het ook goed om een wijkdiaken aan het wijkteam toe te voegen. De wijkdames werkten al met een soort wijkindeling, waarbij een wijkdame verantwoordelijk was voor één of meer straten in Nieuwpoort. Het was daarom niet meer dan logisch ook hen in te voegen in het wijkteam. Na een periode van inwerken en afstemmen functioneert het wijkteam op een goede wijze en blijkt het te beantwoorden aan de gestelde doelen. Sinds 2009 komen alle wijkteams één keer gezamenlijk onder leiding van de predikant bij elkaar. Deze bijeenkomst vindt in den regel vlak voor het begin van het winterseizoen plaats. Deze bijeenkomst is bedoeld om bepaalde pastorale zaken af te stemmen, maar ook om elkaar te bemoedigen en te versterken voor de gezamenlijke pastorale opdracht. De predikant geeft de wijkdames gelegenheid tot het stellen van vragen gerelateerd aan het wijkwerk en richt een gezamenlijk bezinningsmoment in over een pastoraal thema. De wijkouderlingen houden samen met de predikant ongeveer vier keer per jaar een consistorieoverleg. De wijkouderlingen vormen samen met de predikant en de ouderling-scriba het consistorie. Eventueel kan aan het consistorieoverleg de jeugddiaken worden toegevoegd. Het consistorie is een overleg- en toerustingsorgaan voor diegenen in de kerkenraad die met name belast zijn met de pastorale taken in de gemeente. Op het consistorie worden pastorale aangelegenheden besproken. Ook wordt gezocht naar onderlinge toerusting en bemoediging met het oog op de gedeelde pastorale verantwoordelijkheid over de gemeente. De predikant heeft als taak om de ouderlingen middels Bijbelstudie en pastorale coaching (bespreken van literatuur, rollenspelen, enz.) in hun pastorale taak bij te staan.
37
In 2010 is besloten om de functie van ‘bezoekbroeder’ af te schaffen om de volgende redenen: -
Het bleek moeilijk om de taak van bezoekbroeder goed in te vullen en goed af te bakenen. Bovendien was de functie van bezoekbroeder bedoeld om tegemoet te komen aan het groeiende aantal ouderen binnen de gemeente. Inmiddels is voor de wijk waarin woonzorgcentrum De Vijverhof staat, een extra ouderling aan het wijkteam toegevoegd. De andere wijken lijken op dit moment juist niet te vergrijzen, maar te ‘verjongen’!
VERDELING VAN DE PASTORALE VERANTWOORDELIJKHEID De wijkdames bezoeken de ouderen in ieder geval rond hun verjaardag. De ouderlingen proberen de ouderen vanaf 80 jaar tenminste één keer per jaar te bezoeken. De predikant bezoekt, zo mogelijk, elk jaar de ‘aller-oudsten’ van de gemeente (vanaf 85 jaar), maar behoud de vrijheid om daar zelf (in overleg met de kerkenraad) verstandige keuzen in te maken. Soms is het pastoraal gezien verstandiger om de ene oudere meer te bezoeken dan de andere oudere.
CONDOLEANCE Indien mogelijk zal de voltallige kerkenraad bij het overlijden van een gemeentelid gezamenlijk een condoleancebezoek brengen tijdens de condoleanceaangelegenheid. De scriba roept de kerkenraadsleden op om op een bepaald tijdstip te verzamelen voor het condoleancebezoek. Wie van de kerkenraadsleden in de gelegenheid is om te condoleren wordt verzocht om op het genoemde tijdstip aan te sluiten bij de andere kerkenraadsleden die gaan condoleren.
38
CATECHESE, VORMING EN TOERUSTING
CATECHESE De gewone catechese vindt plaats in drie groepen in de leeftijdscategorieën: 12-13 jaar, 14-15 jaar en 16+. Wij zijn dankbaar dat de groepen 12-13 en 14-15 jaar door bijna alle jongeren van betrokken ouders worden bezocht. De groep 16+ vertoont behoorlijk wat afhakers, vooral in de leeftijd vanaf 18 jaar. Het is een blijvend aandachtspunt om de jongvolwassenen van de gemeente niet te vergeten. Tijdens het winterseizoen 2011-2012 is gebleken dat vooral bij de oudste catechisatiegroep extra aandacht voor Bijbelstudie en Bijbelkennis gewenst is: enerzijds om het Bijbelkennisniveau van de catechisanten bij te schaven, anderzijds omdat de jongeren liever gedegen Bijbelkennis ontvangen dan allerlei ‘actuele onderwerpen’ bespreken. De belijdeniscatechese vindt in principe plaats in één groep. Wanneer gewenst bestaat de mogelijkheid om de belijdeniscatechese te splitsen in een “junioren”- en “senioren”catechese. Echter: het is ook zeer vruchtbaar wanneer belijdeniscatechisanten van verschillende generaties met elkaar het geloofsgesprek aangaan! Ook bestaat de mogelijkheid om in bijzondere situaties individueel belijdeniscatechese te ontvangen (wanneer er sprake is van verstandelijke handicap, zeer hoge leeftijd, of anderszins…) Voor de bediening van de Heilige Doop vindt er een doopcatechese plaats. Tijdens de doopcatechese wordt de inhoud van de doop en van het klassieke doopformulier besproken. Na de doopdienst wordt er in den regel nog een doopcatechese met de doopouders afgesproken, waarop men met elkaar van gedachten wisselt over de geloofsopvoeding (de derde doopvraag). De doopcatechese valt onder verantwoordelijkheid van de predikant. Tijdens de doopcatechese is ook de ouderling die bij de doopdienst ouderling-van-dienst zal zijn, aanwezig. Voor de bediening van het Heilig Avondmaal vindt er op zaterdagavond een uur van bezinning, de zogeheten ‘avondmaalscatechese’ plaats. Deze avonden zijn bedoeld om avondmaal-gangers meer inzicht te geven in de betekenis van het Heilig Avondmaal en om hen te bemoedigen in het geloof. Tijdens dit uur wordt er met elkaar gezongen, gebeden en stilgestaan bij de viering van het Avondmaal. Huwelijksvoorbereiding wordt aan aanstaande huwelijksechtparen aangeboden in de vorm van een huwelijkscatechese die door de predikant wordt georganiseerd. Deze huwelijkscatechese omvat meestal twee à drie avonden, waarop er samen wordt gesproken over de Bijbelse achtergrond van het huwelijk en het samenleven als christenen in een huwelijk.
39
KRINGWERK Onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad worden in het winterseizoen een zestal kringvarianten aangeboden: Een Bijbelkring, (‘de Hervormd-Centrum-Bijbelkring’) onder leiding van de predikant, waarin men een Bijbelboek of een bepaald gedeelte van de Bijbel vers voor vers bestudeert. De nadruk in deze kring ligt op studie en geloofsverdieping. De Vijverhofkring is bedoeld voor senioren uit Langerak en Nieuwpoort en staat onder leiding van de hervormde predikanten van Langerak en Nieuwpoort. Deze kring komt ongeveer negen keer per jaar bijeen. De GemeenteGroeiGroepen worden gegeven door twee gemeenteleden per kring, waarbij geprobeerd wordt de leiding om de paar jaar te wisselen. Ook wordt geprobeerd de deelnemers te laten wisselen, zodat de kringen een zekere dynamiek behouden. Sinds 2010 is er vanuit de GemeenteGroeiGroepen ook een verdiepingskring opgezet, waarbij de dingen wat meer worden uitgediept. De manier waarop de kring wordt gegeven wordt ieder jaar geëvalueerd en waar nodig aangepast of vernieuwd. Op deze wijze proberen we de kringen een zo groot mogelijke en blijvende aantrekkingskracht te laten hebben op de gemeenteleden. Er wordt meestal gebruikt gemaakt van het materiaal van het Evangelisch Werkverband voor de ‘GemeenteGroeiGroepen’. Sinds 2011 zijn er maarliefst twee 20+-kringen. De ene 20+-kring is een kring die al jaren draait. De tweede 20+-kring is opgezet omdat de jonge jongvolwassenen (18 – 20 jaar) tussen wal en schip dreigden te raken. Men voelde zich te oud voor Vita Nova (en vaak ook voor catechisatie, zie boven) en te jong voor de reeds bestaande 20+-kring. De beide 20+-kringen draaien los van elkaar: iedere jongvolwassene kan er zelf voor kiezen welke kring (met welk klimaat en met welke bekende en onbekende gemeenteleden) hem/haar het beste past. Het is belangrijk om de nieuw opgezette 20+-kring goed te begeleiden, aangezien het een jonge groep is, die nog weinig ervaring heeft met zelfstandige Bijbelstudie. De VrouwenBijbelstudieOchtend. Eens per maand komt een groep vrouwen uit de gemeente bij elkaar voor de VrouwenBijbelstudieOchtend. Daarin wordt een Bijbelstudie gehouden en wordt gezocht het geloof van elkaar te bouwen. Gebedskring. De gebedskring komt eens in de drie weken bij elkaar bij iemand thuis om voor de gemeente, de kerk en de wereld te bidden. Ieder jaar wordt in januari ook een landelijke gebedsweek georganiseerd. In samenwerking met o.a. de Nederlands Gereformeerde Kerk te Waal (Langerak) en de Hervormde Gemeente Langerak wordt ook aan deze gebedsweek meegedaan. Gedurende een week is er iedere avond in één van de kerken een uur van gebed. 40
GODSDIENSTIG VORMINGSONDERWIJS Vanuit de Protestantse Kerk in Nederland vindt er godsdienstig vormingsonderwijs plaats op de openbare basisschool ‘De Knotwilg’ te Langerak. Dit godsdienstig vormingsonderwijs is in 2011 in de plaats gekomen voor de ‘schoolcatechese’ die vanuit de Hervormde Gemeenten Langerak en Nieuwpoort werd verzorgd. Ook nu nog zijn de Hervormde Gemeenten van Langerak en Nieuwpoort verbonden met het godsdienstonderwijs op de openbare basisschool. Het GVO onderhoudt daarvoor contact met de predikanten (of scribae) van de beide gemeenten. De (vernieuwde) taak van de beide kerkelijke gemeenten inzake het godsdienstig vormingsonderwijs omvat: - Voorbede voor de docent die het godsdienstig vormingsonderwijs verzorgt (bij voorkeur aan het begin van het schooljaar en bijvoorbeeld tijdens de kinderdiensten). - Betrokkenheid bij de docent door het in ieder geval jaarlijks uitnodigen op een kerkenraadsvergadering. - Het aanbieden van een Bijbel aan de kinderen die het godsdienstig vormingsonderwijs hebben gevolgd. - Het aanbieden van een ‘rondgang door de kerk’ aan de kinderen die het godsdienstig vormingsonderwijs volgen. - Aandacht voor die kinderen die via het godsdienstig vormingsonderwijs de kinderdiensten in onze kerken bijwonen.
41
JEUGDWERK
CRÈCHE TIJDENS DE KERKDIENSTEN In mei 2012 is er een overleg geweest tussen de kerkenraad en de leidinggevenden van de crèche. Aanleiding was dat de kerkenraad in de komende jaren extra aandacht wil geven aan de kinderen/jongeren binnen onze gemeente, om twee redenen: 1. Het aantal kinderen groeit vanaf 0 jr. sterk ten opzichte van de jaren hiervoor. 2. Geloofsopvoeding is altijd heel belangrijk geweest, maar juist in onze tijd waarin zoveel prikkels op jongeren en ouders afkomen, is het van extra belang om de ouders toe te rusten om het geloof over te dragen en de jongeren toe te rusten om te gaan/blijven geloven. Kunnen wij via de crèche de kinderen een (‘extra’) stukje geloofsvoeding meegeven en op deze manier zowel de kinderen als hun ouders van dienst zijn? Zijn er mogelijkheden voor de crèche om de crèchekinderen die op de zondagmorgen op het terrein van de kerkelijke gemeente verblijven, nog meer aansluiting te geven bij de gemeente en het geloof van de gemeente? Een aantal afspraken is gemaakt: - Het zou mooi zijn als er in het crèche-uurtje wordt begonnen met gebed en dat er een stukje uit de Bijbel wordt gelezen. Eventueel kan het Bijbelgedeelte in overleg met de predikant: de predikant (de eigen predikant) schrijft meestal in de Zaaier welk gedeelte er tijdens de dienst centraal zal staan. - Een creatief gebeuren (kleurplaat, andere verwerking) na het Bijbelgedeelte is zeer welkom, maar willen wij niet vastleggen voor iedere crècheleider: de ene leider is creatiever dan de andere… Het creatieve gedeelte wordt daarom vrijgelaten aan de oppasleiders zelf: leent het verhaal zich ervoor? Heeft men tijd? Kunnen de kinderen het aan? Enz. - Met doopdiensten kunnen de ouders hun kinderen (vanaf ongeveer 3 jaar) meenemen naar de kerk. Na het dopen, wanneer de dopelingen naar buiten worden gedragen, kunnen de ouders dan hun kinderen eventueel naar de crèche brengen en zelf weer aansluiten in de kerkdienst. - In de toekomst – als de jongste kinderen van nu een paar jaar ouder zullen zijn – is het ook een mogelijkheid om de crèche te splitsen: een groep van 0-2 jaar en een groep van 3 tot ongeveer 7 jaar. Op deze manier is er een extra mogelijkheid om wat met de oudere kinderen tijdens de kerkdiensten inhoudelijk bezig te zijn. - Er wordt geen leeftijdsgrens voor de crèche afgesproken, aangezien niet ieder kind hetzelfde is. Een adviesleeftijd is t/m maximaal 6 jaar. De contactpersoon tussen de kerkenraad en de crèche is de jeugddiaken.
42
KINDEREN In Nieuwpoort is er een zondagsschool (‘Timothéus’ genaamd) , die tot voorkort zelfstandig heeft gefunctioneerd. In mei 2013 is besloten om als zondagsschool het werk voort te zetten als onderdeel van het jeugdwerk van de eigen gemeente. Men is dus een ‘Hervormde zondagsschool’ geworden, maar uiteraard staat men als zondagsschool nog steeds open voor alle kinderen, dus ook de kinderen buiten onze gemeente. Het verlangen van de zondagsschool is immers om ook de kinderen die niet op een andere wijze bij de gemeente betrokken zijn in contact te brengen met het Evangelie. Aan het werk van de zondagsschool verandert niets nu het van een ‘zelfstandige zondagsschool’ tot een ‘hervormde zondagsschool’ is geworden. Wel zal er – zo mogelijk en zo nodig – aansluiting en samenwerking worden gezocht met de andere onderdelen van het jeugdwerk (VakantieBijbelWeek, jeugdclub Immanuel). Ook dienen, zoals bij de andere onderdelen van het jeugdwerk, namen van potentiële leidinggevenden voor de zondagsschool eerst te worden overlegd met de kerkenraad. In de laatst week van de zomervakantie wordt tevens voor de jongeren in de basisschoolleeftijd de VakantieBijbelWeek georganiseerd.
KINDEREN EN JONGEREN Er is een jeugdclub “Immanuël” voor jongens en meisjes van 8 - 15 jaar en een jeugdvereniging “Vita Nova” voor jongeren vanaf 16 jaar. Voor het jeugdwerk is een eigen beleidsplan opgesteld, waarnaar wij verwijzen voor nadere informatie (zie: bijlage).
43
ZENDING EN EVANGELISATIE
DE ZENDINGSCOMISSIE De zendingscommissie bestaat uit een aantal enthousiaste gemeenteleden. Zij spannen zich in voor het zendingswerk door het organiseren van acties, het verspreiden van lectuur en door gebed en bijbelstudie. Voor dit werk wordt toerusting en ondersteuning ontvangen van de Gereformeerde Zendings Bond (GZB). De zendingscommissie onderhoud nauwe banden met de gemeente Oradea in Roemenie. Vanaf 2008 bezoekt een aantal leden van de zendingscommissie deze gemeente regelmatig, om in geestelijke zin met elkaar mee te leven. Met voorganger Farkas Antal in Oradea zijn veel contacten, ook via de predikant in Nieuwpoort. Daarnaast geeft Nieuwpoort financiële steun in de vorm van voedselpakketten en kinderwerk met het zondagsschoolblad Orömir. De zendingscommissie onderhoud goede banden met de sponsoren van de gemeente Nieuwpoort (+/- 60 sponsors). De ontvangen gelden gaan voor 90% naar de gemeente in Oradea. 10% gaat naar de stichting HOE (Hulp Oost Europa) . Deze stichting onderhoudt nauwe banden en zorgt voor controle op de betalingen en besteding van de gelden in Roemenië. De kosten i.v.m. bezoeken zijn voor rekening van de personen die gaan.
De volgende activiteiten worden gedaan: Het onderhouden van geestelijke banden met de gemeente Oradea in Roemenië. Zo bemoedigen we elkaar rond de feestdagen met brieven en mails. Financiële steun voor de gemeente in Oradea. Dit houdt in: voedselpakketten voor de allerarmsten in Oradea en boekjes voor kinderen met het blad Orömir. De leden zien er op toe hoe de gelden besteed worden en evalueren dit periodiek. Dit gaat in samenwerking met de Stichting HOE. Uitdelen van enveloppen met lectuur (bijbels, kinderboeken) rond de Paasdagen aan gemeenteleden die zij kunnen versturen naar geloofsgenoten in het Oostblok. De laatste jaren gaan deze naar Rusland in samenwerking met Stichting Freidenstimme (een gemeentelid uit Nieuwpoort heeft daar gewerkt). Het houden van een koekactie voor inkomsten om later uit te kunnen delen voor de doelen die we steunen Het aanwezig zijn op de braderie cq vestingmarkt als deze wordt gehouden waar doorgaans snoep wordt verkocht voor de doelen die we steunen 44
Jaarlijkse verkoop van dagboekjes van de GZB Het houden van drie collectes per jaar in de kerk en uitdelen van informatie voor GZB acties rond de erediensten Het beleid is om deze acties de komende jaren te continueren en open te staan voor andere activiteiten die de zendingscommissie kan ondersteunen.
DE CONTACTCOMMISSIE
Nadat de commissie in 1985 is opgericht is de aandacht de eerste jaren vooral uitgegaan naar gemeenteleden die geen huisbezoek wensten van de kerkenraad. Na vele activiteiten is besloten om deze groep de eerste jaren niet meer actief te benaderen met bezoeken aan huis. Men heeft bewust gekozen om de band met de kerk af te snijden. De bezoeken aan huis door leden van de contactcommissie hebben hierin helaas geen verandering in gebracht. Het beleid is er inmiddels op gericht om het evangeliebewust maken van gemeenteleden, het terugdringen van kerkverlating en het organiseren van activiteiten voor niet- en randkerkelijken. Dit beleid wordt uitgevoerd door projecten op te zetten en te ondersteunen. De contactcommissie organiseert de volgende activiteiten:
Kerstnachtdienst die het ene jaar in Nieuwpoort en het andere jaar in Langerak wordt georganiseerd op de avond voor Eerste Kerstdag
Activiteit op de braderie c.q. vestingmarkt
Kaarsjesavond in de maand december die door de interkerkelijke werkgroep wordt georganiseerd en waarbij er ieder jaar een activiteit in de kerk wordt gehouden
het organiseren van de sluiting van het winterwerk op zondag na de eredienst
het huis-aan-huis bezorgen van een evangelisatieblad voor de Kerstdagen (Echo)
het actief ondersteunen van de interkerkelijke werkgroep in het houden van een huis-aan-huis actie
het mee helpen organiseren dat gemeenteleden andere leden uitnodigen voor een maaltijd thuis. Dit is in 2012 en 2013 een aantal keren gehouden.
45
OVERIGE FACETTEN VAN HET LEVEN VAN DE GEMEENTE
GEMEENTEDAG Aan het begin van het winterseizoen wordt er een gemeentedag georganiseerd. Deze vindt doorgaans op de derde zaterdag in september plaats. Doel is rondom Bijbel en activiteiten de gemeenschap te bevorderen. Op de zondag daarop aansluitend wordt er een (morgen)dienst gehouden, waarin extra aandacht wordt gegeven aan de start van het winterwerk.
RELATIE MET ISRAËL In de kerkenraadsvergadering van mei 2012 is besloten om een commissie ‘Kerk en Israël’ te benoemen. Het is immers goed om de band met Israel als christelijke gemeente vast te houden: Israël is en blijft het uitverkoren volk van de God Die ook wij mogen kennen en dienen. Uit het volk Israël is tevens de Redder der wereld, ook onze Redder, geboren. De band met Israël loslaten is de tak afzagen waar men zelf op zit. In de nabije toekomst zal moeten worden bezien hoe de band met Israël in onze gemeente vorm kan worden gegeven. De commissie ‘Kerk en Israël’ wordt vanuit onze gemeente samen met de Hervormde Gemeente Langerak opgezet.
RELATIE MET DE VERVOLGDE CHRISTENEN Het is belangrijk om als gemeente, die in vrijheid haar geloof mag belijden, ook oog en hart te hebben voor die vele broeders en zusters in het geloof die deze vrijheid niet kennen maar moeten lijden omwille van het Evangelie. Om aan deze vervolgde broeders en zusters blijvend aandacht te schenken, - wordt regelmatig voorbede voor hen gedaan tijdens de eredienst - wordt door een interkerkelijke commissie elk jaar ‘de Nacht van het Gebed’ (vanuit Open Doors) georganiseerd.
RELATIES MET ANDERE KERKEN EN MET KERKELIJKE ORGANEN
De Hervormde Gemeente Nieuwpoort werkt op meerdere terreinen samen met de aangrenzende Hervormde Gemeente van Langerak. Voorbeelden van samenwerking zijn: - een seniorenkring (‘de Vijverhofkring’), geleid door de predikanten van beide gemeenten - de erediensten in de vakantieperiode - gezamenlijke kinderdiensten op biddag, dankdag en Goede Vrijdag 46
-
(zo mogelijk) gezamenlijke Avondmaalsvieringen in de Vijverhof de commissie ‘Kerk en Israël een jaarlijks overleg tussen de moderamina van de beide gemeenten het consulentschap dat in de afgelopen jaren steeds door de predikant van de andere gemeente (Nieuwpoort → Langerak, Langerak → Nieuwpoort) werd verzorgd.
Indien nodig, zal in de toekomst nauwere samenwerking met de Hervormde Gemeente Langerak worden gezocht. Onze gemeente staat tot andere gemeenten binnen de Protestantse Kerk in Nederland in verbinding via: - de werkgemeenschap van predikanten (werkgemeenschap ‘Oost’ van de classis Alblasserdam) - de classis Alblasserdam. De Hervormde Gemeente Nieuwpoort kent een grote mate van zelfstandigheid. Dit is een groot goed. Wel is het een aandachtspunt voor de toekomst om de relatie met de andere (Hervormde)Gemeenten en daardoor ook met de landelijke Protestantse Kerk in Nederland aandacht te schenken. Immers: de gemeenschap van gelovigen is breder dan de grenzen van onze eigen gemeente. De predikant van de Hervormde Gemeente Nieuwpoort onderhoudt jaarlijks of tweejaarlijks contact met de andere predikanten binnen Nieuwpoort en Langerak. Het is goed om dit contact met andere predikanten (en daardoor ook met de andere kerkelijke gemeenten) een warm hart te blijven toedragen.
CONTACT MET DE AV-ZORGGROEP (OPEN VENSTERS) Onze gemeente is van oudsher betrokken geweest bij het werk in Open Vensters te Ameide. De diaconie van onze gemeente steunt de geestelijke zorg binnen Open Vensters Ameide financieel en ook verzorgt de predikant van onze gemeente ongeveer drie keer per jaar een preekbeurt in Open Vensters te Ameide. Een gemeentelid van onze gemeente neemt zitting in de identiteitscommissie van de AV-zorggroep. Het is het beleid van de kerkenraad om één keer per jaar of per twee jaar dit gemeentelid uit te nodigen op een kerkenraadsvergadering om elkaar te informeren en de wederzijdse betrokkenheid gestalte te geven.
47
DE COMMUNICATIEMIDDELEN BINNEN DE GEMEENTE
GEMEENTEAVONDEN Per seizoen worden twee gemeenteavonden gehouden. Deze vinden plaats in de maanden november en maart. Op de gemeenteavond in november wordt dan de begroting van de diaconie en het college van kerkrentmeesters voor het volgende jaar gepresenteerd. Tevens wordt een moment van bezinning georganiseerd, waarin de gemeente toegerust wordt voor haar geloofsleven. Tijdens de gemeenteavond is er ook gelegenheid tot het stellen van vragen over beleid, gang van zaken, het gemeenteleven e.d. Op de gemeenteavond in maart leggen diaconie, college van kerkrentmeesters en kerkenraad verantwoording af van het gevoerde en te voeren (financiële) beleid. Ook op deze avond heeft de gemeente gelegenheid om in gesprek te gaan met deze gemeentelijke organen en wordt een moment van bezinning georganiseerd.
ANDERE COMMUNICATIEMIDDELEN Op diverse manieren willen wij als gemeente naar buiten treden door middel van publicatie. Hiervoor hebben wij een aantal mogelijkheden aangeboden gekregen of gecreëerd, waardoor de gemeente en andere belangstellenden kennis kunnen maken met onze gemeente en kennis kunnen nemen van wat er in de gemeente leeft. Kerkbode “De Zaaier” Samen met een kleine 20 andere Hervormde en Hersteld Hervormde gemeentes participeert de Hervormde Gemeente Nieuwpoort in kerkbode “De Zaaier”. Deze bestrijkt een groot deel van de oostelijke helft van de Alblasserwaard en een deel van de Vijfheerenlanden (grofweg van Groot-Ammers tot aan Zijderveld). In deze kerkbode wordt het actuele gemeentenieuws vermeld: pastoraal nieuws en de gemeentelijke activiteiten van de komende week/weken. De kerkbode vraagt een abonnement en wordt niet door alle gemeenteleden gelezen. De preekbeurten worden eensluidend naar alle persbureaus verspreid via de vermeldingen geplaatst op www.kerktijden.nl. Dit is een onderdeel van de site van het Reformatorisch dagblad. “Door de Poort” Al enige jaren kent de gemeente ook een eigen orgaan: “Door de Poort”. Om alle Hervormde gemeenteleden op de hoogte te houden van onze gemeente is “Door de Poort” in het leven geroepen. Ieder adres uit de ‘ledenregistratie’ ontvangt een exemplaar, terwijl er ook exemplaren beschikbaar zijn om als hand-out uit te delen of mee te nemen vanuit de kerk. 48
Enkele gemeenteleden hebben zich bereid verklaard om dit gemeenteorgaan drie keer per jaar uit te brengen. Het blad verheugt zich in een goede belangstelling en wordt door vrijwel alle geledingen en commissies van de gemeente benut om nieuws en wetenswaardigheden te delen. Na de verspreiding wordt de uitgave ook digitaal beschikbaar gemaakt. Digitaal Ook op de digitale snelweg beweegt de Herv. Gemeente Nieuwpoort zich. Momenteel is er een website, opgezet en onderhouden door de redactie van “Door de Poort”: www.kerkvannieuwpoort.nl De Hervormde Gemeente is niet de enige kerk in Nieuwpoort, al doet de naam van de website dit vermoeden. Het is wel de kerk die van oudsher ‘de kerk van Nieuwpoort’ is geweest. Dat laat het gemeentestempel (zie voorzijde van dit beleidsplan) ook zien. Hierop is de betiteling ‘kerk van Nieuwpoort’ te vinden, waaraan de naam van de website is ontleend. Door middel van de website willen we ook digitaal informatie gaan aanbieden. Deels zal deze verschillen van de informatie die via de diverse organen van onze gemeente wordt aangeboden, deels zal de informatie daaruit ook op de website geplaatst worden. Doel van de website om wekelijks een agenda bij te houden waarop de op data gesorteerd de laatst actuele informatie beschikbaar is voor alle leden. Een aantal leden van de gemeente zullen” schrijfrecht” krijgen. Dit om de onder hun verantwoordelijkheid vallende zaken en taken op orde te houden. De website zal geen vervanger van de gedrukte versie Door de Poort zijn.
49
DE DIACONALE AANGELEGENHEDEN
50
DE STOFFELIJKE AANGELEGENHEIDEN
51
BIJLAGEN
HET AMBT VAN OUDERLING
De Kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland geeft een taakomschrijving van het ambt van ouderling (Ord. 3, artikel 10) Naast deze taakomschrijving zijn er een aantal taken, die specifiek zijn voor de situatie van de Herv. Gemeente Nieuwpoort. Deze zijn hieronder beschreven.
Ouderling van dienst De ouderlingen doen volgens onderlinge afspraak en bij toerbeurt dienst als ouderling van dienst. Dit houdt in dat deze ouderling voor de dienst in de consistorie voorgaat in gebed. Vervolgens leidt hij de predikant naar een stoel (bij voorkeur op de voorste rij, voor de kansel) en neemt daar samen met de predikant plaats. Na het zingen van een lied staat de ouderling van dienst op en geeft de predikant bij het doophek een hand3. Hierbij wenst hij de dominee sterkte, wenst hem een gezegende dienst, o.i.d. Na afloop van de dienst wacht de ouderling de predikant bij het doophek op en geeft hem weer een hand. Hierbij kan de ouderling zeggen: ‘De Heere zegene Zijn Woord’, ‘God zegene de dienst’, of ‘Amen’, o.i.d.4 Terug in de consistorie sluit de ouderling van dienst af met een kort gebed. De ouderling van dienst is tevens verantwoordelijk om de gastpredikant voor en/of na de dienst een kopje koffie aan te bieden. Een ouderling is ouderling van dienst gedurende een week. Deze week begint op zondagmorgen en duurt tot de morgen van de daaropvolgende zondag. Dit betekent dat de ouderling de eerste is, die wordt benaderd of gevraagd voor activiteiten op ambtelijk niveau. Men moet hier denken aan bijvoorbeeld het bijwonen van een huwelijksdienst of een rouwsamenkomst. Welkomstouderling
Het geven van een hand is hierbij geen beleefdheidsgebaar. Het betekent dat de ouderling de verantwoordelijkheid van de dienst overdraagt op de predikant. De kerkenraad in haar geheel heeft namelijk de verantwoordelijkheid voor een kerkdienst. Zij kan echter moeilijk alles wat de predikant gaat doen vooraf toetsen. Daarom geeft zij de verantwoordelijkheid in handen van de predikant, tot na de zegen. Dan wordt de verantwoordelijkheid weer teruggenomen. De handdruk voor de dienst is hiervan het gebaar. 4 Wanneer de ouderling de predikant aan het eind van de dienst een hand geeft, betekent dit dat de kerkenraad instemt met wat er gedaan en gezegd is. De kerkenraad is nu als geheel verantwoordelijk voor wat er in die dienst gebeurde. Met de hand neemt de ouderling namens de kerkenraad de verantwoordelijkheid weer van de predikant over. 3
52
Sinds januari 2012 heeft de kerkenraad in haar vergadering zichzelf belast met de taak om de gemeenteleden voorafgaande aan de eredienst welkom te heten in de kerk. Deze keuze om de gemeenteleden welkom te heten, heeft meerdere redenen: -
-
-
Een extra welkom aan de bezoekers van de erediensten bieden, met name aan diegene die niet vaak de diensten bijwonen of in onze gemeente tijdens de dienst te gast zijn. Als kerkenraad contact onderhouden met de gemeente die tijdens de diensten aanwezig is. Omdat de kerkenraad tijdens de erediensten ‘achterin de kerkenraadsbank tussen de pilaren verscholen zit’, was er de behoefte om de gemeente zo nu en dan eens wat meer te zien voorafgaande aan de dienst. Voor zover mogelijk zicht houden op wie er de erediensten bijwonen en wie niet. (Dit laatste is echter zeer beperkt mogelijk, aangezien men in het voorbijgaan niet zomaar een totaalplaatje van de bezoekers kan vormen. De taak van welkomstouderling zal in D.V. januari 2013 opnieuw worden geëvalueerd.
Ambtelijke taken bij de viering van het Heilig Avondmaal Tijdens de viering van het avondmaal hebben de ouderlingen de taak de tafel heilig te houden. Zij worden daarom ook wel ‘tafelwachten’ genoemd. Het lijkt alsof de diakenen die taak hebben, omdat zij aan het hoofd van de tafel staan, maar zij zijn er om de predikant te assisteren bij de viering. Het is de taak van de ouderlingen om de tafel te ‘bewaken’. Daarom komt er altijd een ouderling naast de predikant zitten. In het geval dat iemand de toegang tot de tafel is ontzegd, dient de ouderling die aan tafel zit deze persoon van de tafel te weren, mocht die persoon toch aan willen gaan. De ouderlingen spreken voor de dienst af wie aan welke tafel aangaat. De ouderling die tijdens de eerste Avondmaalsbediening naast de predikant zit, moet de schaal met brood vasthouden, wanneer de predikant het brood uitdeelt. Vervolgens geeft de ouderling het brood aan de predikant, waarna hij zelf het brood tot zich neemt en de schaal verder ronddeelt. Sinds jaren wordt het Heilig Avondmaal ook bediend in de Vijverhof en in bijzondere gevallen (van bijvoorbeeld ziekte) ook bij mensen thuis. De ouderling van dienst woont samen met de predikant en de dienstdoende diaken deze Avondmaalsbediening bij. Terwijl de predikant een kort gebed uitspreekt voor de Avondmaalsbediening in de Vijverhof (of bij de mensen thuis), sluit de ouderling van dienst de bediening af door een kort dankgebed uit te spreken. Ambtelijke taken bij een huwelijksdienst Bij een eredienst dienen de ambten (ouderling en diaken) vertegenwoordigd te zijn. Een huwelijksdienst is ook een officiële eredienst en daarom horen in een dergelijke eredienst 53
ook tenminste één ouderling en één diaken aanwezig te zijn. De ouderling van dienst, die in de week van de huwelijksdienst dienst heeft, zal in principe ook dan ouderling van dienst zijn. Dit betekent dat hij dienst doet, zoals tijdens een kerkdienst op zondag (zie hierboven bij ‘ouderling van dienst’). Bij de bevestiging en inzegening van een huwelijk is echter ook nog een bijzondere taak voor de ouderling weggelegd. Deze bestaat daarin dat hij de huwelijksbijbel mag uitreiken aan het echtpaar. De ouderling van dienst doet dit meestal met een kort toespraakje.
Ambtelijke taken bij een rouwsamenkomst Bij het overlijden van een gemeentelid kan op een aantal momenten een beroep gedaan worden op de ouderling van dienst, alsook op de overige kerkenraadsleden. Het kan zijn dat de familie van de overledene het op prijs stelt dat er aan het eind van iedere avond een kerkenraadslid langskomt om met de familie terug te kijken op de dag en die dag af te sluiten met Schriftlezing en gebed. In onderling overleg wordt afgesproken wie welke avond zal gaan. In de afgelopen jaren (2009-tot heden ) is het niet voorgekomen dat deze taak door de kerkenraad is opgenomen. Het is goed om in de toekomst zich te bezinnen op de taak van de kerkenraad bij het overlijden van een gemeentelid. Vraagt de huidige tijd misschien om andere vormen van pastorale nabijheid, bijvoorbeeld een afsluiting van een condoleanceplechtigheid door een ouderling, of iets anders? Als de predikant gevraagd wordt een taak bij de begrafenis te vervullen, dan zal de ouderling van dienst de eerst gevraagde persoon zijn, om de predikant in deze taak bij te staan. Naast de predikant zal de ouderling van dienst bij de begrafenis aanwezig zijn. De ouderling is er enerzijds als vertegenwoordiger van de gehele gemeente. Anderzijds is de ouderling aanwezig om de predikant in zijn taak bij te staan. Tijdens de rouwsamenkomst mag, maar hoeft de ouderling van dienst geen hand te geven aan het begin en aan het einde van de samenkomst, aangezien het geen officiële eredienst is maar een samenkomst. Als er ruimte voor is, dan is het wel fijn wanneer de ouderling van dienst een kort gebed uitspreekt, waarin God wordt gevraagd om ook deze rouwsamenkomst in Zijn handen te dragen. De familie wordt bij het voorgesprek met de predikant gevraagd of men er prijs op stelt dat de rouwplechtigheid na terugkomst van de begraafplaats wordt afgesloten met Schriftlezing en gebed. Deze korte afsluiting zal dan door de aanwezige ouderling worden gedaan. De kerkenraad probeert als geheel te gaan condoleren, wanneer er een condoleance gehouden wordt. In 2012 is afgesproken dat de scriba de ambtsdragers zal samenroepen om op een bepaald tijdstip op een bepaalde plaats voor de condoleance te verzamelen. Welke ambtsdrager mee kan en wil, kan zich bij de andere ambtsdragers aansluiten om te condoleren.
54
Huisbezoek De wijkouderlingen bezoeken de gemeenteleden die in hun wijk wonen gedurende de wintermaanden. Dit reguliere huisbezoek doen zij samen met de wijkdiaken. De ouderlingen die geen wijk hebben kunnen gevraagd worden om ook deel te nemen aan het huisbezoek. Het is de wens van de kerkenraad om alle pastorale eenheden eens in de twee jaar een huisbezoek aan te bieden. Bevestiging en afscheid van ambtsdragers Een ambtsdrager wordt bevestigd met het klassieke formulier uit het Dienstboek voor bevestiging ambtsdragers. Wanneer een ambtsdrager afscheid neemt, wordt van hem afscheid genomen middels de afscheidswoorden uit Dienstboek ‘Leven, zegen, gemeenschap’, pagina 253.
CONVENANT VAN ALBLASSERDAM De kerkenraad heeft met het oog op de vorming van de Protestantse Kerk in Nederland per 1 mei 2004 het zogenaamde Convenant van Alblasserdam ondertekend. De tekst van dit Convenant is hieronder integraal weergegeven. Convenant De classis is geroepen geestelijk leiding te geven aan de gemeenten binnen haar ressort. Bovengenoemde zorg noopt ons tot het coördineren van een convenant waarin gemeenten, die in de klassiek-gereformeerde zin hervormd zijn, zich kunnen verenigen. Aan het convenant ligt in iedere afzonderlijke gemeente een beleidsplan ten grondslag. In dit beleidsplan spreekt de kerkenraad namens de gemeente uit dat zij zich gebonden weet aan de Heilige Schrift als het geopenbaarde Woord van God, aan de oecumenische symbolen van de Kerk en aan de gereformeerde belijdenisgeschriften van de Kerk, conform artikel X van de hervormde kerkorde. Hiermee geven de gemeenten aan dat de binding aan de Heilige Schrift en de gereformeerde belijdenisgeschriften voor hen de enige deugdelijke basis is voor hun kerk-zijn. Met Gods hulp zullen zij weerspreken en weren alles wat in strijd is met dit belijden. Als gemeenten, ontstaan uit de gereformeerde reformatie aanvaarden zij niet zondermeer de Augsburgse Confessie en de Catechismus van Luther en verwerpen zij de Konkordie van Leuenberg en de Barmer Thesen. Het bewaren van de eenheid De gemeenten die het convenant aangaan, zoeken allereerst binnen de gemeente de eenheid te bewaren. Nieuwe scheuring(en) binnen de gemeenten zijn immers voor het 55
Aangezicht Gods niet te verantwoorden (Efeze 4:1-6). Wanneer zij zich als gemeenten zomaar laten meevoeren in de SOW-kerk, zal dit - onzer inzien - onvermijdelijk leiden tot breuken en scheuren in en tussen gemeenten. Daarom zoeken zij als gemeenten ook elkaar vast te houden op basis van Schrift en belijdenis. Het convenant is daarom een verband waardoor gemeenten elkaar in de kerkelijke verwarring vasthouden. Het convenant wil geen kerkpolitieke factor zijn, maar wil een bundeling van gemeenten zijn die door de synode in de onmogelijke positie van "wij kunnen niet weg en wij kunnen niet mee" terecht zijn gekomen. Wanneer de Kerk onverhoopt besluit tot kerkfusie, zullen gemeenten, die het convenant gesloten hebben, zelf geen actie ondernemen om los te raken van het kerkverband. Deze keuze zou immers onherroepelijk leiden tot scheuringen binnen gemeenten. Aan de andere kant laten zij de synode weten dat de SOW-kerk niet kan rekenen op hun instemming met het geheel van de nieuwe kerkorde, zoals die op dit moment voorligt. Wat betekent dit in de praktijk? De gemeenten die het convenant sluiten, spreken uit dat ze kerk blijven op de huidige basis van Schrift en belijdenis, waarbij het hun verlangen is dat heel de kerk waarachtig belijdende kerk zal zijn, levend overeenkomstig het Woord van God. Omdat wij met dit voorstel de kerkelijke weg, de weg van de ambtelijke vergaderingen bewandelen, ligt de coördinatie van het convenant o.i. op de weg van de classes. Concreet wordt daarmee het volgende uitgesproken: -
Onze Hervormde Gemeente staat op gereformeerde grondslag binnen de Nederlandse Hervormde Kerk. Dat houdt onder meer in dat binnen het gemeenteleven een centrale plaats wordt toegekend aan een Schriftuurlijke en appellerende prediking in de beide zondagse erediensten en op de christelijke gedenkdagen. Daarbij geldt de Bijbel als het onfeilbaar Woord van God, gezaghebbend voor leer en leven.
-
In de beide sacramenten, t.w. de viering van het Heilig Avondmaal en de bediening van de Heilige Doop belijdt en ervaart de gemeente de gemeenschap met Christus en met elkaar en de verbondstrouw van God.
-
De gemeente belijdt het algemeen ongetwijfeld christelijk geloof, zoals neergelegd in de drie algemene belijdenisgeschriften van de kerk, nl. de Apostolische Geloofsbelijdenis, de geloofsbelijdenis van Nicea en de geloofsbelijdenis van Athanasius. De gemeente wil staan in de traditie van de Reformatie en trouw zijn aan de belijdenis van het voorgeslacht. Zij acht zich dan ook gebonden aan de drie bijzondere belijdenisgeschriften van de kerk, de drie Formulieren van Enigheid, nl. de Heidelbergse Catechismus, de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Dordtse Leerregels.
-
De grondslag van onze gemeente kan onder geen beding worden gewijzigd door besluiten van meerdere ambtelijke vergaderingen van de kerk of de overheid. 56
De kerkenraad en de gemeente hebben deze grondslag en enkele concretiseringen daarvan verwoord en geven daarmee aan waarop zij de synode aanspreken en waarop zij door haar aangesproken willen en mogen worden. 1.
Als kerkenraad en gemeente belijden wij, met Gods hulp acht te geven op en vast te houden aan de zuivere prediking van het Evangelie, de zuivere bediening van de sacramenten, het bestraffen van de zonden, ons in alle dingen te richten naar het onfeilbaar Woord van God, waarbij wij alles wat hiermee in strijd is, verwerpen. Als kerk, geboren uit de gereformeerde tak van de Reformatie, aanvaarden wij daarom niet zonder meer de Augsburgse Confessie, noch de Catechismus van Luther. Verder verwerpen wij de Konkordie van Leuenberg en de Barmer Thesen.
2.
Als kerkenraad en gemeente belijden wij dat de Heilige Doop een instelling is van Jezus
Christus om ons en onze kinderen Zijn verbond te verzegelen. Daarom
behoren de kleine kinderen van de gemeente als erfgenamen van het Rijk Gods gedoopt te wezen. 3.
Als kerkenraad en gemeente belijden wij dat het Heilig Avondmaal een instelling is van Jezus Christus, die Hij alleen heeft ingesteld voor Zijn gelovigen die in het midden van de gemeente Belijdenis van het Geloof hebben afgelegd. Wij vermanen alle ongelovigen en hen die zich met ergerlijke zonden besmet weten, zich van de tafel des Heere te onthouden, zolang zij zich niet bekeren. Met Gods hulp zullen wij tegenstaan en weren allen die de heilige sacramenten misbruiken of verachten.
4.
Als kerkenraad en gemeente belijden wij dat tot ambtsdragers van de gemeente zowel ouderlingen als diakenen - door wettige verkiezing geroepen en bevestigd dienen te worden mannenbroeders, belijdende leden van de kerk en vervuld met de Heilige Geest.
5.
Als kerkenraad en gemeente belijden wij dat het huwelijk tussen man en vrouw een instelling van God is en als zodanig heilig gehouden dient te worden. Alternatieve samenlevingsvormen zijn on-Bijbels en daarom verwerpelijk. Daarom zal de kerkenraad op Bijbelse wijze tucht oefenen over hen die deze instelling van God ontkrachten.
6.
Als kerkenraad en gemeente spreken wij uit dat zodanige mannen als kandidaat tot de heilige dienst toegelaten en bevestigd dienen te worden, die, staande op de hierboven vermelde en verantwoorde grondslag, de kerk wensen te dienen met het Evangelie van Jezus Christus.
Het is ons verlangen, dat geheel de kerk waarlijk belijdende kerk is, levend overeenkomstig Gods Woord en Getuigenis, zodat aan haar geestelijk karakter geen afbreuk wordt gedaan door verwereldlijking. Staande op deze Grondslag wensen wij in de kerk die God in ons vaderland geplant heeft, ons Nederlandse volk te dienen met het Heilig Evangelie der genade Gods. 57
58