Tips
Handige waterbesparing Tips om je waterfactuur te beperken
Inhoud
Deze brochure is een uitgave van het provinciaal samenwerkingsverband voor de ondersteuning van het gemeentelijk milieubeleid in Vlaams-Brabant. 4 milieudiensten bundelen hun krachten in dit samenwerkingsverband. Dit zijn de contactpersonen: Provincie Vlaams-Brabant Geert Saye, tel. 016-26 72 65 Intercommunale Interleuven Willy Yserbijt, tel. 016-23 58 36 Intercommunale Haviland Johan Heyrman,tel. 02-466 51 00 IGO Leuven vzw Walter Op de Beeck, tel. 016-29 85 47
INLEIDING
6
KEUKEN
8
WASPLAATS
10
BADKAMER
12
TOILET
15
WOONKAMER
16
TUIN
17
ALGEMENE TIPS
19
KLINKKLARE ONZIN
21
BESLUIT
23
LITERATUURLIJST
24
Colofon Uitgave najaar 2002 Depotnummer: D/2002/8495/11 Tekst: Benoit Folens - Interleuven Vormgeving: Kris Smets - provincie Vlaams-Brabant Illustraties: Jacques Debroux Druk: drukkerij Artoos Verantwoordelijke uitgever: Jos Tollet, provinciegriffier a.i., Diestsesteenweg 52, 3010 Leuven
2
3
Voorwoord Deze brochure wil u een handje toesteken om uw waterfactuur te drukken. Minder water is niet alleen goedkoper maar ook beter voor het milieu. Minder water gebruiken en toch nog evenveel comfort behouden is best mogelijk. De rode draad doorheen de brochure is duurzaam omgaan met water. Dit betekent: · minder water gebruiken, ongeacht de bron; · drinkwater gebruiken waar het echt nodig is; · waar kan, zoveel mogelijk voor regenwater kiezen; · en het water minder vervuilen. Met deze principes kunnen we de druk op de zoetwaterreserves en de aantasting van de waterkwaliteit beperken. Met de brochure kan u uw huishouden omvormen tot een watervriendelijke plaats. Het is geen druppel op een hete plaats want waterbesparingen van meer dan 30 % zijn best haalbaar. De brochure maakt een waterreis doorheen uw huis: van de kelder, naar de keuken, en via de badkamer naar de regenwaterput. Telkens reiken we u twee soorten tips aan: gedragstips (het letten op….) en technische oplossingen (bijvoorbeeld een spaarkop in het toilet). Deze tips gaan best hand in hand en met een portie gezond verstand lukt dit best. Technische aanpassingen leiden tot niets als we ons gedrag er niet op afstemmen. De kraan met een bruismondstuk niet onnodig laten lopen is hiervan een voorbeeld. Vanuit de provincie doen we nog meer rond water. Sinds half 2001 zijn we gestart met het 10-puntenprogramma tegen wateroverlast. We willen het gebruik van regenputten en kleinschalige waterzuiveringsinstallaties aanmoedigen. Hiervoor verwijs ik graag naar de brochures 'Regenwater: een hemels geschenk ' en 'Individuele zuivering van afvalwater'. Alvast veel leesplezier met deze brochure en hopelijk leiden deze tips ook tot een toepassing bij u thuis. Jean-Pol Olbrechts Gedeputeerde voor Leefmilieu
4
5
Inleiding
Een groot deel van het drinkwater dat we in onze provincie gebruiken is grondwater. (al dan niet opgepompt in de provincie). Het grondwater is niet onbeperkt beschikbaar. Het water dat we uit de bodem oppompen moet aangevuld worden met regenwater. De insijpeling van regenwater tot aan de grondwatertafel in de bodem duurt verschillende jaren
De Vlaamse huishoudens verbruiken samen jaarlijks 250 miljard liter water. Dit is ongeveer 120 liter per persoon per dag. Dat hoeft ons niet te verbazen, want veel van onze gewoonten zoals koken, wassen, poetsen, douchen en naar het toilet gaan, vragen heel wat water. Verdeling dagelijks waterverbruik: 120 liter
TOILET - 43 liter
PERSOONLIJKE HYGIËNE -39 liter
WAS - 16 liter
AFWAS - 8 liter
TUIN - 6 liter
SCHOONMAAK - 5 liter
VOEDING - 3 liter
In onderstaand voorbeeld ziet u dat enkele kleine maatregelen 40 tot 50 % besparen op uw waterverbruik en dus ook op uw waterfactuur. HUISHOUDEN VAN 4 PERSONEN Toepassing Waterverbruik van 1 jaar Zonder waterbesparing Toilet 63 m³ Hygiëne 57 m³ Was 23 m³ Afwas 12 m³ Tuin 9 m³ Schoonmaak 7 m³ Voeding 4 m³ Totaal 175 m³
Vaste kost (als voorbeeld) Waterverbruik: - eerste 60 m³ gratis - waterverbruik x 1,36 euro per m³ Heffing op afvalwater (0,63 euro per m³) Totaal
Met waterbesparing 38 m³ 29 m³ 14 m³ 9 m³ 2 m³ 5 m³ 3 m³ 100 m³
KOSTPRIJS Zonder waterbesparing 24,79 euro
Met waterbesparing 24,79 euro
0 euro 115 x 1,36 euro = 156,3 euro 175 x 0,63 euro = 110,25 euro 291,44 euro
0 euro 40 x 1,36 euro = 54,4 euro 100 x 0,63 euro = 63 euro 142,19 euro
Wanneer we naar onze aardbol kijken, lijkt daar geen probleem mee te zijn. Een luchtfoto van onze "blauwe planeet" toont immers dat de meerderheid van de aardoppervlakte bedekt is met water. Spijtig genoeg gaat het daarbij niet altijd om drinkwater. Het grootste deel is zout, vervuild of onbereikbaar. Daarom is het goed om verstandig om te springen met ons waterverbruik. Op die manier spaart u niet alleen het milieu, maar ook geld.
Verstandig omspringen met onze natuurlijke waterreserves omvat ook het voorkomen van waterverontreiniging! U kunt daar thuis aan werken, zowel binnen als in de tuin. Dit kunt u doen door poetsproducten en bestrijdingsmiddelen te beperken of te vervangen door alternatieven. Deze producten zijn erg milieubelastend omdat ze heel traag afbreken. Vele van deze producten worden zelfs nooit afgebroken en blijven opgeslagen in de bodem of in het water. Aan de hand van een rondleiding in en om uw huis geeft deze brochure u enkele praktische tips om uw waterverbruik ter verminderen en om uw huishoudelijk afvalwater zo weinig mogelijk te vervuilen.
6
7
Keuken Hoe vaak gebeurt het niet dat u uw vaatwasmachine aanzet wanneer ze slechts voor de helft gevuld is? Zo verkwist u niet enkel veel water maar ook veel elektriciteit. Gebruik in het vervolg uw vaatwasmachine enkel wanneer ze volledig vol is. Kleine hoeveelheden afwas wast u best met de hand af. Een vaatwasmachine verbruikt ongeveer 25 liter per wasbeurt. Wanneer u met de hand afwast volstaat 15 liter. Met het spoelwater van de afwas kunt u ook flessen omspoelen. Tachtig procent en meer van de energie die een vaatwasmachine verbruikt, gaat naar het verwarmen van het water. De rest van de energie wordt meestal gebruikt voor het pompen. Een laag waterverbruik en een laag energiegebruik gaan dus samen bij vaatwasmachines. De ideale oplossing hiervoor is hot-fill. Dit wil zeggen dat u uw vaatwasmachine zowel aansluit op de koudwaterleiding als op de warmwaterleiding. Zo kan de machine rechtstreeks gevuld worden met warm water. Zo'n afwasmachine met dubbele aansluiting (koud en warm water) is iets duurder dan een traditionele machine. De kostprijs ligt tussen de 1100 - 1650 euro.
Het regelt de temperatuur en stuurt het opgewarmde water via 1 leiding door naar uw machine. Dit toestelletje levert uiteraard enkel een besparing op wanneer u uw water verwarmt met aardgas, stookolie of met een zonneboiler. Zo bespaart u energie en water zonder dat u een nieuwe machine dient aan te kopen. De kostprijs van dit toestelletje bedraagt ongeveer 200 euro. Bij de aankoop van een nieuwe vaatwasmachine kunt u zich best baseren op het Europees milieukeurlabel. Dit label houdt in de eerste plaats rekening met de energiezuinigheid van de machine, maar heeft ook normen opgelegd voor het waterverbruik. Klasse A is het meest zuinig.
Een goed alternatief voor een hot-fill-machine en een stuk goedkoper is het 'voorschakelkastje of AQUA-MIX. Dit is een toestel dat u aansluit op de koud- en warmwaterleiding.
Een hot-fill-machine die aangesloten is op een gasboiler.
Een voorschakelkastje dat tussen gasboiler en een wasmachine geplaatst is. Het vlammetje van de gasboiler is goed zichtbaar.
8
9
Wasplaats
Onderstaande tabel heeft een overzicht van enkele types wasmachines die energiezuinig en waterbesparend zijn:
Type
Draai enkel volle wasmachines. Vermijd voorwasprogramma's, ze zijn meestal overbodig. Erg vuile was kunt u even goed een nachtje laten voorweken. Was altijd op een zo laag mogelijke temperatuur: hoe lager de temperatuur van het ingestelde programma, hoe lager het water- en energieverbruik. Je linnen blijft er ook langer mooi door. Let net zoals bij de aankoop een vaatwasmachine op het Europees label. Het label houdt rekening met energie- en waterverbruik. Een wasmachine met een A-label mag maximum 0,95 kWh elektriciteit en 55 liter water verbruiken per wasbeurt.
Volume (kg)
Max. toerental (tr/minuut)
Energielabel
Wasresultaat
Zwierresultaat
Elektriciteitsverbruik
Waterverbruik (l/beurt)
(kWh/beurt)
ASKO W660 HotWater ASKO W650 HotWater ASKO W640 HotWater ASKO W620 HotWater Blomberg Opal WA 3341
5
1.600
A
A
A
0,95
49
5
1.500
A
A
B
0,95
49
5
1.400
A
A
B
0,95
49
5
1.200
A
A
B
0,92
49
5
1.500
A
A
A
?
?
Een uitgebreidere lijst met wasmachines met A-label vindt u op www.vireg.be.
Regenwater is uiterst geschikt voor het wassen van kleding. Het is zachter dan leidingwater, er zit minder kalk in. U hoeft dus minder of zelfs helemaal geen wasverzachter meer te gebruiken. Bovendien heeft uw toestel minder te lijden van kalkafzetting. Hierover vindt u meer details in de gratis brochure 'Regenwater, een hemels geschenk'.
10
11
Badkamer
Een goede spaardouchekop kan u herkennen aan het KIWA-keur. Dit is een beoordelingsrichtlijn die criteria vastlegt met betrekking tot het watergebruik.
Laat de kraan niet lopen wanneer u zich inzeept, tanden poetst, handen wast, … U hoeft niet dagelijks een bad te nemen om proper te zijn. Een douche is zeker even hygiënisch en u verbruikt de helft minder water. Douchen kost ongeveer 55 liter water, een bad 110 liter. Ook wanneer u uw dagelijks bad reeds vervangen heeft door een deugddoende douche kan u nog veel water besparen door een waterbesparende douchekop te gebruiken. Een ouderwetse (het is immers niet 'normaal' om die waterverslindende dingen te blijven gebruiken) douchekop verbruikt 10 tot 18 liter water per minuut, een degelijke spaardouche heeft genoeg met 5 tot 9 liter per minuut. Hoewel u slechts de helft van het water verbruikt tijdens het douchen gaat dit niet gepaard met comfortverlies. Wanneer u van plan bent een spaardouchekop aan te schaffen kijk dan eerst de waterdruk na. Bij oudere types van gasgeisers kan de druk soms zo laag zijn dat bij het gebruik van een spaardouchekop er onvoldoende warm water doorstroomt. Indien dit het geval is, koopt u best een spaardouchekop met een dynamische stroombegrenzer. Dit type van douchekop past zich aan de waterdruk en laat bij een lage druk toch nog voldoende water door, meestal met een maximum van 9 à 10 liter per minuut. De dynamische stroombegrenzer is makkelijk te vervangen. Het is zelfs niet nodig dat u uw volledige spaardouchekop vervangt, enkel de stroombegrenzer volstaat. Een goede spaardouchekop kost niet meer dan een gewone douchekop. De prijs varieert tussen de 7,5 en de 37,5 euro, naargelang de uitvoering. De spaardouchekop is ook goed voor uw energieverbruik zodat een gezin van 4 personen deze investering op 4 tot 6 maanden heeft terug verdiend. Spaardouchekop Waterbesparing 15 m³/jaar
Gasbesparing 55 m³/jaar
KIWA-keur Waterdruk Maximaal waterverbruik Waterdruk tot 1 bar 6 liter/minuut Waterdruk tussen 1 en 3 bar 12 liter/minuut
Tabel met douchekopppen met een KIWA-keur Merk A/S Microplast
Type Best saver
Richtprijs 17,35 euro
Damixa
Plusspray
/
Grohe
Waterspaaradapter Mistral eco StroomBegrenzer
4,83 euro
Hans Grohe Hans Grohe
53,67 euro 2,95 euro
Hansa
Ecoplus
21,07 euro
Rada
/
30,99 euro
RST
Novolence
12,27 euro
Rüschenbaum
Multiperla- turbo
16,11-22,31 euro
Waterpik
Super Saver SS3
21,07 euro
Wanneer u dit omrekent in geld, levert een spaardouchekop u een jaarlijkse besparing op van ongeveer 32 euro. Spaardouchekop met stroombegrenzer.
12
13
Opmerking Werd door de Nederlandse energie- en waterleidingsbedrijven geselecteerd als de meest zuinige en comfortabele douche. Wordt geleverd met pakket waterdebietbeperkers (tot 50 %). Optie op alle douches en biedt tot 50 % waterbesparing. Ingebouwde ecostraal. De zuinigste stroombegrenzer voldoet bij de meeste douches aan de KIWA-criteria voor 'laag verbruik'. Optie op alle hansajetdouches met omstelknop. 50 % besparing Deze douches hebben KIWAkeurmerk 'laag verbruik'. Verbruik van 10 liter/minuut bij een druk van 4 bar. Verbruik van 8,5 liter/minuut bij een druk van 3 bar. Spaardouche met controlesysteem voor het debiet. Verstelbare handdouche.
Door een normale kraan stroomt al vlug 10 à 12 liter per minuut, terwijl 6 tot 8 liter per minuut ruim voldoende is. Plaats op uw huidige kranen debietbeperkers of bruismondstukken. Een bruismondstuk brengt zuurstof in de straal, het verbruik daalt terwijl de druk en het comfort behouden blijft. Door zo een bruismondstuk op het uiteinde van de kranen te schroeven bespaart u 40 tot 50%. Ze kosten 3 tot 9 euro en zijn na ongeveer 1 jaar terugverdiend.
Het reinigen van het sanitair doet u best met bruine zeep, dat geeft even goede resultaten als een allesreiniger. Wanneer uw sanitair verstopt is, hoeft u niet dadelijk naar een chemische ontstopper te grijpen, een zuignap en kokend water klaren deze klus zonder probleem. Het reinigen van kranen kan ook zonder onderhoudsproducten. Met een vochtige zeemlap even de kraan droog wrijven en u heeft geen kalkaanslag.
Toilet Het toilet is één van de grootste waterverbruikers in huis, ongeveer 40 liter per persoon per dag. Dit kan men voor een groot deel terugdringen door het volume van de spoelbak te verkleinen door er een steen of een volle fles water in te plaatsen. Zo kan er minder water in de spoelbak. Let wel op dat er nog een voldoende doorspoeling en afloop is. Bij de meeste toiletten kan u het watervolume ook aanpassen door de vlotter in de spoelbak in te stellen. Plaats een waterstop in uw toilet. Dit is een gewichtje dat u aan het spoelmechanisme kan hangen en dat de spoeling stopt wanneer u de knop loslaat. Hiermee kunt u tot 50 % water besparen. Zo hebt u de kostprijs van 8,68 euro op 6 maanden terug verdiend. Indien uw toilet aan vervanging toe is, plaatst u best een waterbesparend toilet met 2 knoppen, 1 voor de kleine (3 liter) en 1 voor de grote boodschap (9 liter). U kan ook een 'Gustavsbergtoilet' installeren. Dit is een toilet met een zeer gering waterverbruik dankzij een gestuwde spoeling. Door de vorm van dit toilet komt u met maximum 4 liter per spoelbeurt toe. Onder aan dit toilet is een klein reservoir vullen geplaatst voor de tussenopslag. Wanneer dit reservoir vol is, wordt het afvalwater periodiek leeg gezogen dankzij een uitgekiende hevelwerking. Toiletspoeling met regenwater is goed voor het milieu. In tegenstelling tot wat sommigen beweren zorgt het gebruik van regenwater voor de toiletspoeling niet voor roestvlekken, geurhinder of verkleuring van het water. Hierbij is het wel belangrijk dat de regenwaterinstallatie voorzien is van de nodige
14
leeglopen
leeg
Gustavsbergtoilet
15
filters. Indien u meer wenst te weten over het gebruik van regenwater in uw huishouden kunt u altijd de brochure 'Regenwater, een hemels geschenk' nalezen. Voor het schoonmaken van het toilet wordt vaak een chloorbleekmiddel gebruikt omdat men denkt dat het schoon ruikt en de bacteriën doodt. Chloor doodt inderdaad veel bacteriën, maar al na enkele uren heeft de bacteriënpopulatie zich hersteld. Het toilet poetst men best met vloeibare zeep. Bruine aanslag en kalk die je met zeep niet weg krijgt kan je verwijderen met (schoonmaak)azijn. Giet voor het slapen een scheut azijn in de pot en laat het een nacht staan. Ook wc-blokjes of -hangertjes zorgen voor overbodige verontreiniging van water en milieu. Voor een frisse geur kunt u lavendelzakjes of potpourri in het toilet plaatsen of voor een goede ventilatie zorgen.
Tuin Bij de eerste warme dagen zijn we vlug geneigd om ons gazon en onze planten overvloedig te besproeien. Wanneer u dit beperkt en correct doet, bespaart u niet enkel veel water, het is ook beter voor uw planten. Hou rekening met het weer, als er 's avonds of de volgende dag regen voorspeld wordt, is het niet nodig uw tuin te besproeien. Indien u toch moet sproeien, doe het dan 's morgens of 's avonds. Overdag verdampt het water voor de planten het kunnen opnemen. Is het bovendien wel echt nodig om u gazon te besproeien? Wat gele vlekken in de hoogzomer zijn volkomen normaal, na enkele regenbuien herstelt het gras zich vanzelf.
Woonkamer De vloeren in uw huis reinigt u het best met een gewone zachte zeep of een zeep op basis van lijnolie. Als uw parket een beschermende waslaag nodig heeft, is het niet nodig om speciale vloerverzorgingsproducten te gebruiken. Gewoon water of een oplossing van bruine of vloeibare zeep is voldoende. Heel wat glasreinigers bestaan voor een groot deel uit water met een scheutje ammoniak om vette verontreiniging te verwijderen. Ammoniak is een uiterst agressieve stof die zeer giftig is voor waterorganismen. Normaal bevuilde vensters kunt u perfect reinigen met een gewoon afwasmiddel of een sopje van bruine zeep. Azijn- of zoutwater levert een blinkende glans. Indien u toch liever een glasreiniger gebruikt, koop er dan één zonder ammoniak.
16
Plant inheemse planten in uw tuin, ze zijn aan ons klimaat aangepast en hoeven niet extra besproeid te worden in de zomer. Inheemse planten zijn bovendien beter bestand tegen allerlei ziekten en plagen, onkruid- en insectenverdelgers worden overbodig. Er worden almaar meer bestrijdingsmiddelen in onze rivieren en in het grondwater gevonden. Het zijn erg schadelijke producten. Strooi liever houtsnippers op de bodem. Het onkruid krijgt geen licht meer en sterft. Wees wat toleranter. Is het noodzakelijk om elk klein onkruidplantje onmiddellijk chemisch te vernietigen? Onkruid kan gemakkelijk verwijderd worden door te wieden of te schoffelen. Dit veroorzaakt geen enkele milieubelasting. Als u dan toch een bestrijdingsmiddel nodig hebt, kies dan voor producten die snel in het milieu worden afgebroken.
17
Algemene tips 1 2 3 4 5 6
Kijk de sanitaire installaties na op lekken. Een kraan die 10 druppels water per minuut lekt, verspilt 5 à 6 liter water per dag. Een toilet dat ¼ liter per minuut verliest, betekent een dagelijkse verspilling van 360 liter water. Vervang kapotte kranen door waterbesparende ééngreepsmengkranen. Zo verspilt u geen water met het zoeken naar de juiste temperatuur. Plaats op uw huidige kranen debietbeperkers of bruismondstukken. Een bruismondstuk brengt zuurstof in de straal, het verbruik daalt terwijl de druk behouden blijft. Dit levert een besparing op van 40 tot 50%.
Was uw auto of fiets met emmer en spons in plaats van met de tuinslang of hogedrukreiniger. Een tuinslang verbruikt al vlug 2.000 liter per uur of 100 liter per wasbeurt. Als u de auto met emmer en spons wast, komt u makkelijk toe met 40 liter. Indien u dat liever niet doet, kies dan voor de hogedrukreiniger, die verbruikt minder water dan de tuinslang. Nog beter wast u uw wagen met regenwater. Ook voor het besproeien van de tuin is regenwater de goedkoopste en meest milieuvriendelijke oplossing.
18
Wanneer u nieuwe waterverbruikende toestellen koopt, kies dan apparaten met een zo laag mogelijk waterverbruik. Meestal zijn deze toestellen niet alleen zuinig met water, maar zijn ze ook energievriendelijk. Indien de waterdruk op de leidingen meer dan 3 bar is, installeer dan een drukreduceertoestel (hoe meer druk op het water, hoe hoger het verbruik). Zorg voor een zo klein mogelijke afstand tussen de waterverwarmer (boiler) en de verschillende aftappunten, zo verliest u niet te veel water vooraleer het warm is. Zorg er voor dat de warmwaterleidingen voldoende geïsoleerd zijn. Dit voorkomt warmteverlies en het duurt minder lang voor u warm water heeft.
7 8
Voor het schrobben van vloeren of het wassen van de wagen hebt u geen leidingwater nodig, dit mag best regenwater zijn. Hardnekkig vuil wordt vaak te lijf gegaan met schuurmiddelen. Die producten bevatten fijngemalen kalksteen, die voor de schurende werking zorgt. De reinigers kan je vervangen door een mengsel van krijtpoeder en water met eventueel een scheutje echte zeep. Het is niet nodig om voor iedere toepassing (vloer, ramen, werkbladen, …) een verschillend product te gebruiken. Met een neutrale vloeibare zeep en een milieuvriendelijk vaatwasmiddel kan u uw huis perfect hygiënisch en proper houden.
19
9 10 11 12 13
Het is een fabeltje te denken dat 'twee keer zoveel product twee keer zo efficiënt kuist'. Volg nauwkeurig de gebruiksaanwijzing, vooral bij geconcentreerde producten.
Klinkklare onzin
Een goed alternatief voor de allesreiniger is echte (groene, bruine, …) zeep. Zeep is milieuvriendelijker dan allesreinigers, ook al dragen die het logo "Bio" of "Groen". Gebruik geen echte zeep op glanzend geverfde oppervlakken. De verf kan dof worden. Gebruik voor deze oppervlakken water met een scheutje afwasmiddel. Spoel na met schoon water, waaraan u eventueel een scheutje huishoudazijn aan toevoegt. Giet geen KGA in het toilet of de gootsteen: restjes verf, oplosmiddelen, oliën, geneesmiddelen, … zijn chemische producten die u naar het containerpark hoort te brengen. Was uw auto of fiets met emmer en spons in plaats van met de tuinslang of hogedrukreiniger. Een tuinslang verbruikt al vlug 2.000 liter per uur of 100 liter per wasbeurt. Als u de auto met emmer en spons wast, komt u makkelijk toe met 40 liter. Indien u dat liever niet doet, kies dan voor de hogedrukreiniger, die verbruikt minder water dan de tuinslang. Nog beter wast u uw wagen met regenwater. Ook voor het besproeien van de tuin is regenwater de goedkoopste en meest milieuvriendelijke oplossing.
Let op met producten die het opschrift "biologisch afbreekbaar", "natuurlijk" of "milieuvriendelijk" dragen. Indien een product biologisch afbreekbaar is, wil dit zeggen dat dit product kan opgegeten worden door bacteriën en dus verdwijnt als het in het milieu terechtkomt. Hierbij wordt geen rekening gehouden met de tijd of de zuurstof die hiervoor nodig zijn. Sommige stoffen worden heel snel afgebroken, maar er zijn er ook die jaren in het milieu aanwezig blijven voordat de bacteriën ze volledig hebben verorberd. Net zoals bacteriën zuurstof nodig hebben om stoffen af te breken hebben vissen en waterplanten zuurstof nodig om te overleven. Indien voor het afbreken van deze stoffen te veel zuurstof nodig is, zullen de vissen en waterplanten in ademnood komen en sterven. De wet zegt dat de wasactieve stoffen van poetsproducten binnen een bepaalde tijd voor minimum 90 % moeten afgebroken zijn. Wanneer een product hieraan voldoet mag er "biologisch afbreekbaar" opstaan. Er zijn dus biologisch afbreekbare producten op de markt die niet volledig worden afgebroken. Als het hierbij gaat om een schadelijke stof of als er erg veel van het product gebruikt wordt, kunnen ook die paar procenten die niet wordt afgebroken voor veel milieuhinder zorgen. In de winkel komt u vaak producten tegen met het opschrift natuurlijk of milieuvriendelijk. Deze termen zijn niet wettelijk beschermd en kunnen dus op elk product voorkomen. Sommige fabrikanten maken hier gretig gebruik van om de verkoop van hun producten te stimuleren. Want een product met het opschrift "natuurlijk" verkoopt nu eenmaal beter dan een "synthetisch product". Let bij de aankoop van schoonmaakmiddelen steeds op het etiket en controleer welke stoffen erin zitten. Bevat het middel zeep of plantaardige wasactieve stoffen op basis van kokos, amandelmelk of andere natuurlijke producten, dan kan je ervan op aan dat deze minder schade aan het milieu berokkenen dan schoonmaakmiddelen op basis van aardolie (vaak aangeduid als non-ionische en anionische tensiden).
20
21
Besluit Na het lezen van deze brochure weet u hoe u uw waterverbruik en dus ook uw factuur kan verminderen. Zo draagt u ook bij tot een beter milieu. Tot slot het overzicht van de handige waterbesparingstips 17
1 Zet uw was- of vaatwasmachine pas aan als ze volledig gevuld zijn. 2 Koop energie- en waterzuinige toestellen (Europees label: klasse A). 3 Neem een douche (met spaardouchekop) in plaats van een bad. 4 Laat de kranen niet onnodig lopen.
3
5 Verklein het stortbakvolume van uw toilet.
4
6 Vervang uw bestaande toilet door een waterbesparend toilet met 2 knoppen. 11
5 7
7 Plaats een Gustavsbergtoilet. 8 Gebruik het waswater van groenten om kamerplanten water te geven.
6
9 Besproei uw tuin enkel wanneer het echt noodzakelijk is en doe dit dan 's morgens of 's avonds.
10 8
14 15
10 Plant enkel inheemse planten in uw tuin. 11 Was u wagen of fiets met emmer en spons en niet met de tuinslang of hogedrukreiniger. 12 Gebruik waar mogelijk regenwater (in de wasmachine, besproeien van de tuin, wassen van de wagen, poetsen van vloeren).
1 9
13 Stop lekken zo snel mogelijk. 16 13
2
14 Vervang kapotte kranen door waterbesparende ééngreepsmengkranen. 15 Plaats op bestaande kranen debietbeperkers of bruismondstukken. 16 Zorg dat de waterdruk op de leidingen niet hoger is dan 3 bar. 17 Plaats de waterverwarmer zo dicht mogelijk bij de verschillende aftappunten.
12
22
23
Literatuurlijst Internet: www.greenpeace.com: waterbesparende en energiezuinige toestellen www.eh2o-techniek.com: voorschakelkastje www.vl-brabant.be/leefmilieu: Milieutips www.v.hall.nl: figuren Gustavsbergtoilet www.vireg.be: lijsten met wasautomaten met A-label
Publicaties: - Aminal en VMM, 2000. Boekje: Water. Elke druppel telt. Deel 1: een watervriendelijk huishouden - Provinciaal samenwerkingsverband 1999. Brochure: De Groene schoonmaak. - Provinciaal samenwerkingsverband 2002. Brochure: Regenwater: een hemels geschenk - Wonen met de Natuur, kwartaaltijdschrift Vlaams Instituut voor Bio-ecologisch bouwen en wonen nummer 22, Bruno Cassiers, Aquamix levert grote waterbesparing voor wasmachines.
Milieutips: - Verstandig omspringen met water. - Stop de bodemverdroging. - Regenwater, hemels water! - Houdt het (water) proper! - Wassen is geen wissewasje.
De brochure "Water, elke druppel telt" kan u aanvragen bij de VMM op het nummer 053-72 64 45.
24
