Handelingen van de raad der gemeente Emmen

Handelingen van de raad der gemeente Emmen jaar ______ 2002

bijlagenr. _____________ II 1

categorie/agendanr. ___________________ A 3

Onderwerp ___________________________________________________________________ Openbare vergadering van de raad der gemeente Emmen, gehouden op donderdag 14 november 2002 's morgens om 09.00 uur in het raadhuis te Emmen (voortzetting van de zitting op 13 november 2002)

Voorzitter: Plaatsvervangend voorzitter: Secretaris:

de heer C. Bijl, burgemeester de heer H.A.A. Lange de heer P.G. Koerhuis, fungerend griffier.

Aanwezig bij de aanvang 35 leden, te weten de heren G. Boels, B.R. Arends, J. Dijkgraaf, H.J. Eising en F. Ensink, mevrouw P.A. de Graaff, de heren W.W.W. Halm, J.C.F.M. van Hees, L.D.S. Hoekstra, A. van Hoffen en G.J. Horstman, mevrouw T. Houwing-Haisma, de heren H. Huttinga, H.A.A. Lange, H. Leutscher, G.J. Mans, A.G. Menzen, A. Meijering, L.T. Pekelsma, T.D. Reitsma, R.R. Ripassa en J.H. van Rossem, mevrouw S. Rougoor-Mahalbasic, de heren H.C. Scheltens, A.W.J. Schoo, A.J. Sleeking en G.J. Stoffers, mevrouw M.H. Thalens-Kolker, de heer J.H. Thole, de dames G. van der Veen-Weggemans, M.G. van Vliet, S. van de Vijver-Geitz en F.I. van Wieren-Bolt, alsmede de heer B.D. Wilms, mevrouw J. Zinnemers-Warmolts en de heer G. Zondag. Later ter vergadering komen 4 leden, te weten de heer A. Haak, mevrouw S. Rougoor-Mahalbasic, alsmede de heren R. Vos en J.H. Wittendorp. Tevens aanwezig tijdens de gehele of een deel van de vergadering: de wethouders H. Brummel, T. Eerenstein, G. Evenhuis, J. Holman, J. Hoogland-Foppen, H. Klaver en G. Wachtmeester, alsmede de heer A.J. Mewe, gemeentesecretaris. De vice-voorzitter heropent de vergadering en heet eenieder van harte welkom. Voor de beantwoording in eerste termijn op de algemene beschouwingen geeft hij allereerst het woord aan de burgemeester. De burgemeester merkt op dat door een aantal sprekers is gesteld dat er geen collegeprogramma is, met daarbij de vraag waar b. en w. hun begroting eigenlijk op baseren. In de laatste vergadering van de commissie bestuur en middelen heeft hij daarover al iets gezegd, en hem dunkt dat het goed is dat hier te herhalen. Hij heeft een viertal boekwerken bij zich, te weten de Strategienota, de Kadernota Grotestedenbeleid, het bestuursakkoord van de drie fracties die het college hebben gevormd en het raadsprogramma. Deze vier boekwerken zijn voor het college de basis voor diens bestuurlijk handelen. In de afgelopen week is daarover nadrukkelijk gesproken, waarbij de vraag aan de orde is geweest of nog een apart stuk moet worden geschreven, dan wel of er zo veel aan bestaand materiaal ligt dat dit waarschijnlijk voldoende is om te fungeren als leidraad voor het handelen van het college. Het laatste heeft het college geconcludeerd. Het is een groot goed dat

30

de raad in grote meerderheid, nagenoeg unaniem, de Strategienota heeft vastgesteld. Het is eveneens een groot goed dat in dezelfde verhouding ook de Kadernota Grotestedenbeleid is geaccordeerd. Veel van wat daarmee door de raad < of dat door déze of de vorige raad is gebeurd doet er niet toe, want er is continuïteit van bestuur > is vastgesteld is in grote lijnen terug te vinden in het raadsprogramma en het bestuursakkoord. Dat vormt de basis voor het beleid in de komende jaren. Er is gekozen voor een doorgaande lijn van bestuurlijke ontwikkeling. De lijnen zoals de raad die heeft gekozen moeten het leidende kader zijn. De raad mag het college daaraan houden. De raad kan zeggen dat het college hier en daar een stapje harder had mogen lopen of vinden dat het college iets wat anders had kunnen invullen, maar spreker meent dat toch dat vrij goed heeft gewerkt aan de hand van de door de raad uitgezette lijnen. Gevraagd is hoe de titel 'Anders en met anderen' moet worden gezien. Dit college is geen grote liefhebber van grootse titels, het beoogt min of meer een C1000-campagne, zonder fratsen, maar wel afdoende en compleet. 'Anders en met anderen' is geen titel die zomaar uit de lucht is gegrepen. Daarmee wordt teruggrepen op de Kadernota Grotestedenbeleid, waarin wordt aangegeven dat er anders gewerkt moet

worden, projectmatig, gericht op resultaat, en dat men zich moet realiseren dat dit met anderen moet worden bereikt. De gemeente zelf kan een heleboel, maar ook een heleboel níét. Zij is nogal afhankelijk van participanten van buiten, op tal van terreinen: woningbouw, gezondheidszorg, onderwijs, cultuur, sport, enzovoort. Het komt erop neer dat je als gemeente, weliswaar vanuit eigen gedachtegoed, probeert je kaders en je beleid vast te stellen, maar dat je vooral ook een regierol hebt en anderen moet overtuigen van de richting die wordt ingeslagen. Bij 'Anders en met anderen' moet de raad voor ogen houden dat op veel terreinen gewerkt kan blijven worden als voorheen, doch dat dit op vele andere niet kan en dat derhalve oude rolpatronen moeten worden doorbroken, dat moet worden gekeken naar nieuwe vormen. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het zware traject om de organisatie opnieuw tegen het licht te houden en het gebiedsgericht werken. Op tal van terreinen klinkt al door dat er verandering op komst is. De andere manier van werken zal door de raad mogelijk moeten worden gemaakt. B. en w. hebben daar hun eigen rol in, maar vragen aan de raad met hen mee te denken over en mee te werken aan de invulling van de andere manier van werken en oog te hebben voor de omstandigheid dat anderen daarbij een heel belangrijke rol spelen. Elk van de collegeleden zal invulling geven aan de diverse onderwerpen in de eigen portefeuille. Spreker wil benadrukken dat het feit dat er geen uitgeschreven proza ligt nog niet wil zeggen dat het college geen visie heeft en dat er geen bouwstenen liggen voor de voorstellen die het voor 2003 heeft gedaan. Bij de uitwerking van de programmalijnen in het grotestedenbeleid zal het college op tal van terreinen zeker met concrete invulling komen. Het is een heel groot goed dat vooral samenhangend beleid gevoerd gaat worden. In de commissie bestuur en middelen is reeds toegezegd dat dit geheel binnen een maand of drie bij de raad zal liggen.

Zoals de burgemeester al heeft aangegeven komt de titel 'Anders en met anderen' voort uit het grotestedenbeleid. Het is doorvertaald naar het organisatieontwikkelingstraject. Dit duidt op de inzet om te komen tot een organisatie die zich primair gaat richten op de vraag van de burgers. Spreker heeft horen spreken over: van binnen naar buiten en van buiten naar binnen, zo transparant en integraal mogelijk, met een dienstverlening dicht bij de burger, met zo weinig mogelijk loketten, met een publieksdienst en gebiedsgericht werken ten aanzien van 'grijs' en 'groen', welnu: dit vergt buitengewoon ingrijpende operatie, want hierbij zullen meerdere diensten grotendeels verdwijnen. Het college presenteert de raad een sluitende begroting. Deze vormt het uitgangspunt voor het debat tussen college en raad. B. en w. menen dat hun voorstellen evenwichtig zijn en bijdragen aan een goede aanzet rond de Strategienota en het grotestedenbeleid, kortom: voorstellen die de ontwikkeling van Emmen ten goede komen. Het sluiten van de begroting is voor het college uitgangspunt, doch zoals bij de Perspectiefnota was te zien is het maar een broos geheel dat voortdurend noopt tot voorzichtigheid. Door enkele fracties is opgemerkt dat het college alles heeft dichtgetimmerd. Dat is geenszins de bedoeling geweest. Er ligt een begroting voor van € 252 miljoen en de raad stelt daar vandaag de kaders voor vast en beslist hoe de middelen besteed gaan worden. Dit blijkt ook wel uit de vele moties en amendementen. Spreker heeft 11 jaar deel van een raad uitgemaakt en heeft zoiets nog niet eerder meegemaakt, maar het is terecht dat de raad hiervoor de ruimte neemt. Sommige fracties hebben gevraagd complimenten aan het ambtelijk apparaat door te geven voor de totstandkoming van de begrotingsstukken, en dat zal worden gedaan. In reactie op de algemene beschouwingen gaat spreker allereerst in op die van de PvdA-fractie. De 6-tonspot valt onder een andere wethouder, die er vast nog wel op zal ingaan, maar in financiële zin moet spreker er eveneens iets over zeggen. Bij de 6-tonspot ging het om guldens, en als daar een 4-tonspot in euro's van wordt gemaakt komt er ƒ 280.000,- bij. Het belangrijkste is evenwel dat de 6-tonspot op investeringsbasis stoelt: structureel gaat het om ƒ 31.000,- per jaar. Hij meent dan ook dat de PvdAfractie een tamelijk groot gat trekt met haar amendement. Hetzelfde geldt in feite voor het amendement betreffende de speelvoorzieningen, want ook daarbij geldt: op investeringsbasis. In sprekers optiek slaat de PvdA-fractie met deze amendementen in het eerste jaar een gat van in totaal € 369.000,-. Verder zij er nog op gewezen dat de vier ton die zij reserveert neerkomt op € 106.000,- structureel. De vraag is of zij dit beseft. Over een dualiseringsfonds zal de burgemeester nog iets zeggen, spreker wil er zelf ook iets over zeggen, aangezien het de eerste post is die hij tegenkomt waarvoor een beroep wordt gedaan op het rekeningresultaat 2002. Vele fracties halen daar wat uit. Als wethouder van financiën moet hij zeggen dat het rekeningresultaat nog wél moet worden gerealiseerd. Vervolgens gaat hij in op de voorgestelde afgrendeling van het budget voor personele uitgaven op circa € 55 miljoen. In totaal wordt € 57,3 miljoen uitgegeven aan personeelskosten, want de PvdA-fractie heeft de boventalligen erbuiten gelaten. Hij heeft erg veel moeite met deze afgrendeling en

[Tijdens het betoog van de burgemeester is mevrouw Rougoor ter vergadering gekomen]. Wethouder Wachtmeester constateert dat dit de eerste begroting is die hij mag verdedigen en dat dit ook de eerste keer is dat de raad in het duale systeem een begroting behandelt. Dit is tevens de laatste begroting in deze vorm, want zoals bekend zullen de volgende programmabegrotingen zijn. Hij spreekt de wens uit dat de behandeling van deze en volgende begrotingen in deze zittingsperiode met plezier en in goede gezondheid zal kunnen plaatsvinden. Hij ontkomt er niet aan iets te zeggen over zijn toonzetting bij de behandeling van de Perspectiefnota. Er was toen een negatieve meerjarige uitkomst. Tot zijn stomme verbazing bleek bij de septembercirculaire dat de gemeente, ondanks forse bezuinigingen van het nieuwe kabinet, een accres kreeg van ongekende omvang: 5,38% voor 2003. De verklaring daarvoor hebben hij en een aantal ambtenaren gekregen in Utrecht, waar het ministerie en de VNG een toelichting gaven. Het komt er in feite op neer dat slechts een klein deeltje zit in een stijging van de bijstandsuitkeringen en dat het grootste deel te danken is aan het vorige kabinet, dat het laatste jaar geweldige netto-investeringen heeft gedaan die doorwerken in het gemeentefonds. Voor Emmen is dat een zegen, maar sommige landelijke politici hebben dit potverteren genoemd. 31

maakt zich ook enige zorgen over de manier waarop over het gemeentelijk personeel gesproken wordt, het belangrijkste kapitaal van de gemeente. Er is door de raad reeds een motie aangenomen waarmee uitbreiding van personeel aan strenge regels is gebonden. Komt er een uitbreiding en is er meer geld nodig, dan komt het college altijd naar de raad. Er wordt aan de slag gegaan met een organisatieontwikkelingstraject van ongekende omvang, waarbij veel wordt gevraagd van het personeel; het zal naast het normale werk veel tijd moeten besteden aan de organisatiewijziging. Hij kan verzekeren dat zo'n traject in eerste aanleg veelal gepaard gaat met extra uitzet aan personele middelen, zoals hem in zijn tijd in het bedrijfsleven is gebleken. Er moet immers een periode worden overbrugd vóór de wijziging haar beslag heeft gekregen. Het ware te wensen dat de partijen die de Melkert-banen na aan het hart liggen ook de werkgelegenheid in het gemeentehuis ter harte zouden gaan. Overigens worden veel van de Melkert-banen in dit huis ingevuld, alsook bij instellingen die worden gesubsidieerd door de gemeente. Het mes snijdt aan twee kanten als een raadslid roept dat er het komende jaar 250 arbeidsplaatsen moeten verdwijnen, want dat het wel een tandje minder kan. Spreker maakt zich daar zorgen over. Op de OZB, de Zalmsnip, de kwijtschelding en de eindejaarsuitkering zal wethouder Evenhuis ingaan. Door enkele fracties is het voorstel gedaan de taakstelling op het gebied van onderwijs, concentratie van administratie en communicatie te handhaven. Het college heeft nadrukkelijk naar deze terreinen gekeken en ontraadt het de raad de bedoelde taakstellingen te handhaven; het stelt voor deze af te boeken. De PvdA-fractie heeft voorgesteld de budgetaanpassingen voor 70% door te voeren, met uitzondering van de herziening oude bestemmingsplannen. Het voorstel zal zijn bedoeld om dekking te krijgen voor haar andere voorstellen, maar het brengt de gemeentelijke huishouding in ernstige problemen. Een aantal zaken is wettelijk verplicht, zoals de uitvoering van de Leerplichtwet, het bedrijfsnoodplan, de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen, handhaving bij bouw- en woningtoezicht, repressief toezicht bouwen en herziening oude bestemmingsplannen. Ten aanzien van andere zaken bestaat er naar de mening van het college een morele verplichting, zoals het verzekeren van de vrijwillige brandweer, het leerlingenvervoer < overigens ook wettelijk verplicht, maar Emmen geeft hieraan wat ruimere uitvoering dan de wet voorschrijft > en veiligheid en hygiëne gymlokalen. Weer andere zaken zijn verplicht via de CAO, waarbij moet worden gedacht aan Arbo-kosten en kinderopvang ten behoeve van eigen personeel. Er zijn ook kosten ten aanzien waarvan er eigenlijk niets te kiezen valt, zoals de verlegging van het Zwanenveld < reeds gebeurd, met instemming van de raad > en het reeds verlengde Arbo-contract. Voorts zijn de websitekosten al uitgegeven: er moest tot vervanging worden gekomen vanwege het failliet van de vorige leverancier. Wat valt er dan nog te kiezen? Er zou kunnen worden gekozen voor het invoeren van de wettelijke grens van zes kilometer voor het leerlingenvervoer, in plaats van de twee kilometer die de gemeente hanteert. Spreker meent dat het onverstandig is zulks te doen. Het besluit daaromtrent is in 2000 genomen en er is recent weer naar gekeken. De kosten zijn behoorlijk gestegen, doch op dit moment is stabilisatie te

constateren. Naar verwachting zou er behoorlijk wat commotie ontstaan als de grens zou worden gelegd bij zes kilometer. Er zou voorts nog kunnen worden gedacht aan het onderhoudsniveau van bedrijventerrein, maar kijkend naar de Strategienota staat wat spreker betreft 'werk, werk, werk' bovenaan. Het grote terrein dat de gemeente in de verkoop heeft moet er netjes bij liggen, anders verkoopt het niet. Ook dit vormt dus geen alternatief. Wat overblijft is het ICT-verhaal. Toegezegd was dat voor de commissie een presentatie zou worden gegeven en die is ook aangevraagd. Helaas is het gedane verzoek 'vergeten' door het presidium, vandaar dat spreker er nu wat uitgebreider op zal ingaan. Het besturingssysteem op de werkplekken wordt niet meer ondersteund door de leverancier, ter de besturingsystemen van de servers worden door de leveranciers nog slechts gedeeltelijk worden ondersteund. Ook wordt de mailomgeving niet meer ondersteund. De hardware van de kantoorautomatisering is afgeschreven. Microsoft komt met een nieuwe licentiepolitiek die inhoudt dat de keus is: nu vervangen kost tweeëneenhalve ton, of later vervangen, maar dan kost het vier ton en in de tussentijd vindt geen ondersteuning meer plaats. In dit huis doen zich regelmatig problemen voor met de snelheid en de beschikbaarheid van het systeem. Om een voorbeeld te geven: de afdeling die met bestemmingsplannen bezig is heeft recent drie dagen platgelegen doordat het systeem was uitgevallen. Op korte termijn, vóór 1 januari 2003, is de vervanging aan de orde van de gemeentelijke basisadministratie, een gigantisch systeem, alsook het systeem van de sociale dienst en het onderwijssysteem. Dit alles dan op centrale systemen die maar beperkt of helemaal niet meer worden ondersteund. Verder ontbeert in dit huis Intranet, op zich heel belangrijk, maar de basissystemen zijn het belangrijkst en die moeten allereerst worden vervangen. Niettemin is Intranet buitengewoon belangrijk om kennis op te slaan. Er zijn zeer veel ambtenaren in dienst die tussen nu en vijf jaar zullen afvloeien en in wier hoofden veel kennis zit die niet beschikbaar is voor het personeel dat achterblijft. Het feit dat de systemen zo gebrekkig zijn en dat er geen Intranet aanwezig is betekent dat mensen creatief worden. Dat gebeurt op grote schaal in dit huis: zelf installeren en downloaden. Er zijn ook andere uitdagingen, zoals het raadsinformatiesysteem dat recent aan de orde is geweest, telewerken, het digitale loket voor de burger en de digitalisering van vele zaken, onder andere bij ruimtelijke ordening. Spreker heeft navraag gedaan naar de efficiëntie van ICTafdeling sec. Weliswaar heeft hij nog geen zicht op het totale ICT-plaatje in dit huis, maar wel is hem gebleken dat 15 mensen op de afdeling werken, op 1.052 PC-werkplekken. Volgens de VNG is het noodzakelijk 1 ICT-ondersteuner op 50 werkplekken te hebben, welnu: Emmen zit op 1 op 70. De gemeente doet het in zijn optiek dus efficiënt. De gemeentelijke organisatie moet echt naar een nieuwe ICTarchitectuur, marktconform en uniform, met een hoge beschikbaarheid, een optimaal beheer, betere technische prestaties dan nu, de mogelijkheid van pro-actief beheer, een lagere kostprijs en web-gebaseerd. Wanneer het gaat om efficiency en effectiviteit, is automatisering hét instrument dat onontbeerlijk is voor het totale concern. Gekscherend heeft spreker 32

De vice-voorzitter verzoekt de wethouder om diens tijd te denken.

eens tegen de CDA-fractievoorzitter gezegd: je bent landbouwer en hebt een trekker die het niet doet, dáárvan is hier in feite sprake als de ICT-systemen niet worden vervangen! Als die niet op orde zijn, heeft men in dit huis echt een groot probleem. Dat leidt tot extra inzet van personeel, tot allerlei klachten en onvrede. Daarom adviseert het college de raad dringend de budgetaanpassing conform het collegevoorstel door te voeren. Vervolgens de aanpassingen aan prijsstijgingen. Via de septembercirculaire heeft het rijk dringend geadviseerd de inflatiecorrectie van 2 naar 2,5% te verhogen. In 2001 is de inflatie 4,8% geweest en zijn de tarieven met 2% verhoogd, ofwel: de gemeente bijt in haar eigen staart met 2,8% ten aanzien van de budgetten voor 'groen', 'grijs', onderwijshuisvesting, enzovoort. Dit jaar ligt de inflatie tot en met november op 3,38%. Als de correctie wederom 2% is komt de gemeente dus 1,38% tekort. Over twee jaar boert de gemeente dan 4,2% achteruit. Dat vertaald over vier jaar gaat het om ongeveer € 800.000,- die niet zou kunnen worden ingezet voor alle zaken die zojuist zijn opgesomd. Het college heeft dan ook gesteld dat de prijsstijging standaard moet worden doorberekend, anders moeten nog stringenter keuzes worden gemaakt ten aanzien van wat wél en wat níét wordt gedaan. Het college stelt niet voor de tarieven aan te passen met het inflatiepercentage van 4,8, maar stelt voor van 2,8% 1% te nemen. Spreker doet het dringende beroep op de raad daarmee in te stemmen. Het rijk compenseert 2,5%, wat inhoudt dat de gemeente ook dan al achteruit boert ten opzichte van de inflatie. Kleine percentages, grote gevolgen op langere termijn, en hoe langer de termijn wordt hoe groter de gevolgen! De CDA-fractie heeft gevraagd het waterbeheer in de risicoparagraaf op te nemen. De vraag hierbij is: betreft het hier een veiligheidsrisico of een financieel risico? Graag een toelichting in tweede termijn. Het ICT-voorstel van de CDA-fractie komt spreker uiteraard sympathiek over, doch hij heeft in zijn inleiding al gezegd dat welke het uitgangspunt voor b. en w. is. Evenals andere fracties heeft genoemde fractie een vraag gesteld over de boventalligen. De verwachting is dat de gemeente eind dit jaar op 20 boventalligen zit. Gezien het organisatieontwikkelingstraject moet ervan worden uitgegaan dat dit fenomeen in de komende jaren schommelend aanwezig zal zijn. Bij 20 tot 30 boventalligen op 1.200 personeelsleden gaat het om een redelijk percentage. In elk geval zal zorgvuldig met deze mensen moeten worden omgegaan. Er is een sociaal convenant waarin zaken met elkaar zijn afgesproken en dat moet gewoon worden nagekomen. Mensen hebben er recht op weer zo snel mogelijk zekerheid te krijgen. Iedereen in dit huis valt onder het sociaal convenant, wat betekent dat twee jaren worden opgetrokken om iemand drie maal een baan aan te bieden. De meesten van hen zijn gewoon aan het werk en met allemaal wordt een individueel plan van aanpak afgesproken. Voorts heeft de CDA-fractie een opmerking gemaakt over het grote aantal nota's. De burgemeester heeft al gezegd dat met name de Strategienota, de Kadernota Grotestedenbeleid, het raadsprogramma en het bestuursakkoord van belang zijn. Er wordt gewerkt aan een evaluatie van alle nota's, en ongetwijfeld zal het resultaat daarvan een keer naar de raad komen.

Wethouder Wachtmeester deelt mede dat het college nog steeds staat achter hetgeen het in de schriftelijke beantwoording heeft gezegd over de eventuele afschaffing van de OZB. Het college is bezig met een onderzoek naar de gewenste omvang van de reserves. Het resultaat daarvan zal in november gereedkomen en mogelijk in december naar de raad gaan. De VVD-fractie wil 25% reserveren voor strategisch beleid. Welnu, het college reserveert € 900.000,- voor het grotestedenbeleid en € 200.000,- structureel. Spreker meent dat het college daarmee nog wat meer doet dan de VVD-fractie wil. Ook spreekt genoemde fractie over een financiële bom van € 1 miljoen onder de begroting in verband met het ziekteverzuim. Haar kan heel simpel worden voorgerekend dat de bom nog zwaarder is: 10% ziekteverzuim betekent € 1,5 miljoen. Er wordt dus alles aan gedaan om dit verzuim naar beneden te krijgen. Spreker heeft in de commissie al gezegd dat de trend in neerwaartse richting gaat, doch niet zo snel als het college zou willen. Er wordt veel aan gedaan. De gemeente volgt integraal de Wet Poortwachter en er worden dus heel rap reïntegratieplannen gemaakt voor zieke personeelsleden. Over de invoering van een ambtseed of –belofte voor ambtenaren heeft de fractie van de ChristenUnie het gehad. Hier is het gangbaar dat ambtenaren de gedragscode uitgereikt krijgen en tekenen voor ontvangst. Het college is van mening dat het daarbij moet worden gelaten. De BGE-fractie heeft gevraagd naar leningen zonder zekerheidstelling, maar kan die vinden op pagina 100 van de nota van aanbieding. Aan deze fractie kan worden gemeld dat door het rijk is afgedwongen dat ten aanzien van de OZB wordt gegaan naar een systeem van permanent taxeren, van permanent volgen van wat er in de markt gebeurt. Dan is de gemeente af van het inhuren van dure taxateurs. Een voorstel hieromtrent komt op niet al te lange termijn naar de raad. Uiteindelijk zal het ertoe moeten komen dat alles binnen het budget van € 13,- per object wordt afgewerkt. Voorts kan aan de BGE-fractie worden gezegd dat het voordeel van € 184.000,- (rekentarief OZB) gewoon in de begroting zit. Genoemde fractie heeft ook gevraagd naar de kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing. Welnu: die ís kostendekkend, met andere woorden: als de kosten stijgen mag die stijging worden doorberekend. Voorts constateert deze fractie verschil tussen vermelde bedragen betreffende de afvalstoffenheffing in de nota van aanbieding 2003 en de jaarrekening 2001. Dat heeft te maken met overlooppostjes en kleine verschuivingen. Het totaal klopt evenwel. De fractie van Leefbaar Emmen heeft gevraagd naar de € 1,8 miljoen verlaging van de algemene uitkering. Het antwoord luidt dat dit bedrag alle Nederlandse gemeenten betreft. Voor Emmen betekent het een bedrag van € 18.000,-, 'peanuts' dus. Wat de gemeente aan het faillissement van Opmaat kwijt is staat pas vast als de curator akkoord is, wat nog wel even kan duren. Bij het faillissement zelf heeft spreker gezegd dat het mogelijk wel een jaar of anderhalf kan duren voordat de 33

gemeente pas zeker waar zij aan toe is. Dan ook durft hij pas met grote zekerheid wat te zeggen, maar herhaald zij wat hij al eerder heeft gesteld: volgens de berekeningen in dit huis blijft het bedrag beneden de € 50.000,-. De gemeente voldoet aan de Arbo-wetgeving, zo kan aan de fractie van Leefbaar Emmen worden gezegd. De heroverwegingen die zij heeft ontdekt, zijn de heroverwegingen ten aanzien van het organisatieontwikkelingstraject. Een en ander moet in twee jaar worden gerealiseerd. Aan de SP-fractie kan worden medegedeeld dat de lening aan de BVO nog niet in deze begroting zit omdat deze nog niet volledig is afgewerkt: er staat nog € 900.000,- in dit huis. Dat bedrag zal het volgend jaar wél in de boeken vóórkomen. De fractie van GroenLinks heeft een vraag gesteld over biologisch voedsel in de kantine. De gemeente had voor drie jaar een contract met CBB Netwerk en dat loopt binnenkort af. De suggestie van genoemde fractie zal worden meegenomen in de onderhandelingen met het ROC om te zien of dit mogelijk is. Het zal natuurlijk mede afhangen van de vraag; als er geen vraag naar is houdt het op. De gedachte van de ONE-fractie om de riolering uit de OZB te halen wil spreker niet aanbevelen. Laat men eerst maar eens de verkiezingen afwachten. In dit huis is gekozen voor de rioolheffing via de OZB omdat er dan enig draagkrachtbeginsel in zit: iemand met een duur huis betaalt méér OZB dan iemand met een goedkoop huis. Verder is het tamelijk efficient als er één regeling is voor het innen van twee heffingen. De opmerking over het vaststellen van de begroting inclusief BTW wordt ondervangen door hetgeen op de pagina's 46 en 47 van de nota van aanbieding is gesteld. Het college heeft wat de BTW betreft door de accountant een onderzoek laten doen naar het jaar 2000, en daaruit is gebleken dat de gemeente tamelijk budgettair-neutraal uitkwam. Dat hoeft niet te betekenen dat dit altijd zo is. Misschien moet daarvoor op termijn wel een fondsje worden ingesteld, hoewel: spreker meent dat men hier een hekel heeft aan fondsen! Hoe dan ook: het BTW-risico wordt in de jaren tot 2005 afgedekt door het rijk tot een maximumbedrag per inwoner, naar spreker meent circa € 4,30. Daardoor is het risico gemaximeerd. Het overzicht van de leningen waarnaar is gevraagd staan in de jaarrekening. Voor het overige was het laatste deel van de bijdrage van de fractie van Onafhankelijk Nieuw Emmen voor spreker een verademing. Hij heeft hiervan met plezier kennisgenomen. De D66-fractie stelde dat op de programmabegroting een goede regie moet staan en refereerde aan de eerste bijeenkomst van de projectgroep. Spreker is daar bij geweest, en daarnaast waren ook de heren Boels en Hoekstra de hele tijd aanwezig. Het is hem wat tegengevallen dat er geen anderen waren; het hadden vier leden van de raad moeten zijn. Eén raadslid is een deeltje van de avond aanwezig geweest en één is helemaal niet geweest. Het is een buitengewoon belangrijk project. Wellicht kan onderling eens worden overlegd over de vraag of er in plaats van vier raadsleden niet zes moeten zijn, om te bewerkstelligen dat er altijd een redelijk quorum is, immers: mensen hebben ook nog een baan en zullen niet altijd kunnen. De fractie van D66 was buitengewoon positief over het INK, en eigenlijk was dat raadsbreed. Spreker is daar zeer dankbaar voor.

Wat het ziekteverzuim betreft: het streven is een verlaging van méér dan 1%. Een kwaliteitshandvest, geopperd door de D66-fractie, wil spreker afraden. De gemeente is bezig met een kwaliteitsslag INK, en hij vindt dat er niet van alles moet worden gestapeld. Met betrekking tot de EMCO wil hij verwijzen naar de notitie die door SZWH is rondgestuurd. En verder zou hij de taakstelling inkoop voorlopig willen handhaven. Zich verontschuldigend voor de omstandigheid dat hij te lang aan het woord is geweest, herhaalt spreker dat het college uitgaat van een sluitende begroting en een sluitend meerjarenperspectief, ook na afhandeling van alle amendementen. De vice-voorzitter stelt vast dat wethouder Wachtmeester diens tijd met bijna 50% heeft overschreden. Wellicht weten andere collegeleden dit in te halen; anders moet vanmiddag maar eens opnieuw naar het programma worden gekeken. Wethouder Evenhuis gaat bij het neerzetten van het beleid wat zijn portefeuille betreft uit van het jaar 2020: daarop is de Strategienota en het grotestedenbeleid gebaseerd. De lijnen in het grotestedenbeleid doortrekkend, gaat hij in op de werkgelegenheid. Op dit moment zijn er 41.000 banen in Emmen. In 1996 waren het er 35.000 à 36.000, en in 2020 moeten het er ongeveer 52.000 à 54.000 zijn, waarbij hij denkt aan werkgelegenheid en arbeidsreserve. Deze reserve bestaat uit 2.300 mensen in de bijstand, een groot aantal 'nuggers' en een aantal mensen dat wil herintreden. Daarmee komt de arbeidsreserve op dit moment op ongeveer 12.000 mensen uit. Er wordt ook gesproken over activeringsplannen, niet over 'rustplannen'. Geredeneerd wordt vanuit werk vóór inkomen, hetgeen betekent dat voor de arbeidsreserve van 12.000 vooral wordt uitgegaan van trajectprogramma's en van een sluitende aanpak qua activeringsprogramma's. Als de conjunctuur wat minder is, zoals nu, zal het zo zijn dat het aantal werklozen groeit, omdat aan de ene kant in de beroepsgroep van 55 jaar en ouder geen tweeverdieners zitten, terwijl aan de onderkant de instroom wél tweeverdieners aanwezig zijn. In 2020 zal derhalve zijn te zien dat het aantal banen op ongeveer 45.000 uitkomt; de rest zal de gemeente eraan moeten toevoegen door een goede 'match' van de vraag naar arbeid en het aanbod aan banen. De PvdA-fractie heeft het in een motie over een kwalitatieve verbetering van het arbeidsaanbod, en het college staat daar sympathiek tegenover. Met name in het kader van het grotestedenbeleid is het van belang regie op de arbeidsmarkt te voeren, enerzijds door het aanbod van banen te vergroten, het aantrekken van nieuwe bedrijven en het koesteren van de reeds bestaande bedrijven en anderzijds door de WIW-banen en de ID-banen te handhaven. De acties zullen daarop gericht moeten zijn. Het gaat in Nederland in totaal om 85.000 banen, en de mensen zijn uiterst nuttig en respectabel bezig, in veiligheid, in zorg, in onderwijs. Vanuit zijn lidmaatschap van de betrokken VNG-commissie meent spreker dat die informatie ook bij het ministerie aanwezig is en dat er een beweging aan de gang is om deze banen regulier te verklaren. Hem dunkt dat eigenlijk een stap verder zou moeten worden gegaan, de 12,7% groei van de werkloosheid zou moeten worden omgedraaid, met name door de 85.000 banen in de WIW- en de ID-sfeer opnieuw te vullen. Dat maakt een ver34

schil van 25%. Hij denkt dat de discussie hieromtrent in Noord-Nederland nadrukkelijk gevoerd gaat worden, met de vakbeweging en met de werkgevers. In dit deel van Nederland, waar de onderkant van de banenmarkt zeer kwetsbaar is, zal daar zeker sterk aan getrokken worden, want daar is zeker adhesie voor, net als in de grote steden. Hij heeft gemerkt dat de staatssecretaris daar zeer gevoelig voor is, vooral waar het gaat om de banen in het onderwijs. Het is belangrijk niet alleen te kijken naar de werkgelegenheid, maar ook naar de inkomens. De voorstellen betreffende een eindejaarsuitkering kunnen dan ook de sympathie van het college wegdragen. Het bedrag van € 140,- zal evenwel een correctie moeten ondergaan. Spreker denkt dat het € 135,- zou moeten zijn, want dan blijft er voor de mensen die het betreft netto het meeste over. Het college heeft een voorstel in voorbereiding dat op 21 november in de raad kan worden behandeld.

laatste loodjes, en daarop zal een traject worden gezet. Ondernemers en zeker beleggers weten drommels goed dat aan investeren een ondernemingsrisico zit. De taak van de gemeente is in randvoorwaardelijke zin een aantal zaken te regelen, waarbij de raad nadrukkelijk in beeld is, bijvoorbeeld als voor nieuwe bedrijfsvestiging een verordening moet worden gewijzigd. Daarnaast is de regelgeving die de raad in het leven roept al dan niet belemmerend voor ondernemers. De VVD-fractie heeft daar een opmerking over gemaakt, maar duidelijk moet zijn dat het de ráád is die de regelgeving en de invulling van de vrije vestiging bepaalt. Het is aardig als nieuwe ondernemers voor de deur staan, maar het is ook goed ze als raad vriendelijk te ontvangen. In reactie op hetgeen door de CDA-fractie over de dorpen is opgemerkt is te zeggen dat het college oog heeft, mede in het kader van het rapport 'Droogtrommelen', voor de posities van de dorpen. Het is goed te weten hoe daarmee moet worden omgegaan. Er kan, zoals ook uit genoemd rapport blijkt, een onderscheid tussen de dorpen worden gemaakt met betrekking tot bepaalde vestigingen. Er is gesproken over een ambitieuze aanpak betreffende sociale zaken en werkgelegenheid. Spreker dunkt dat dit in dit gebied ook niet anders kán. Het is nu eenmaal zo dat je in dit gebied harder moet lopen om dingen te bereiken dan elders. De A37 brengt de Randstad aanzienlijk dichterbij, maar Emmen moet zich niet groter voordoen dat het is. Promotie moet zeker gebeuren, maar als men vanaf een afstand naar Emmen kijkt lijkt het kleiner, al is daarin door de snelle verbinding via de A37 verbetering gekomen. Het is inderdaad belangrijk dat Emmen op de kaart staat, doch dat ís al zo. Sprekers ervaring is dat men in 'Den Haag' en op andere plekken waar beslissingen worden genomen, als men zich in Emmen heeft verdiept en de gemeente dus dichterbij is, weet wat hier gebeurt. Een probleem wordt misschien weleens gevormd door de bescheidenheid van Emmenaren zelf. Zij spreken doorgaans liever over een dorp dan over een grote stad. Wellicht is in dat opzicht ook promotie wenselijk. Spreker is vóór het verminderen van de regels, waarvoor de VVD-fractie pleitte. Echter, elke motie die in de Tweede Kamer wordt aanvaard levert een aantal regels op. Een nieuwe regel betekent: oude groepen, nieuwe groepen en een overgangsregeling. Sociale zaken is daar een prima voorbeeld van: daar zit men inmiddels met intakeformulieren met 120 vragen. Daarnaar zou eens moeten worden gekeken. Een onderzoek juicht hij toe. Met VNO*NCW Noord bestaat een redelijk contact. Dat geldt evenzo voor MKB Noord en de vakbeweging. Het is van belang dat gezamenlijk wordt opgetreden. Van de VVD-fractie zou hij evenwel willen vernemen aan welke regels zij precies denkt. Met het bedrijvenloket en het horecaloket wordt reeds getracht de administratieve lasten voor ondernemers naar beneden te brengen. Volgens hem is dit een pilot die goed gaat lopen. Naar aanleiding van de opmerking over het CWI van de ONEfractie is te zeggen dat er morgen met het CWI een gesprek plaatsvindt over diens functioneren. Het lijkt spreker goed dat gesprek even af te wachten. Voorts kan aan de SP-fractie worden gezegd dat wordt geprobeerd voor zowel bijstandsgerechtigden als 'nuggers' optimale voorwaarden te bedenken om de hindernissen of aanwezige drempels weg te nemen. Kinderopvang is in dit verband geen probleem.

De heer Arends vraagt om een toelichting op hetgeen de wethouder zojuist zei. Wethouder Evenhuis geeft aan dat zijn mededeling dat er bij € 135,- het meeste overblijft te maken heeft met de fiscale normen. Hij raadt het de raad niet aan het voorstel inzake de Zalmsnip over te nemen. De kosten ervan zijn groter dan het bedrag dat wordt uitgekeerd. Zijn advies is dan ook dit voorstel te heroverwegen. Er is een aantal specifieke vragen gesteld over het industriebeleid, onder andere door de CDA-fractie over het Industriestedenoverleg. Emmen participeert daar met negen andere steden in. Het is een landelijk gremium dat het ministerie van Economische Zaken adviseert over modern industriebeleid. Het aardige voor Emmen is dat aan industriesteden die beperkingen ten aanzien van bedrijventerrein kennen kenbaar kan worden gemaakt dat híér ruimte aanwezig is. Bijvoorbeeld een bedrijf in Zaanstad dat zes jaar wacht om ergens te kunnen worden geplaatst kan híér binnen een half jaar terecht. In het kader van de strategische visie is het van belang aan te geven dat Emmen ruimte heeft en in beeld heeft hoe de arbeidsmarkt er hier uit ziet, welke scholing de 12.000 mensen hebben die in de arbeidsreserve zitten en waar deze mensen via scholing terecht kunnen komen. Dat is een voordeel in relatie tot de acquisitie bij de Noordelijke Ontwikkelings Maatschappij en bij het ministerie van Economische Zaken als het om buitenlandse bedrijven gaat. Het is aantrekkelijk bedrijven naar Emmen te halen. Emmen heeft een aardig bedrijventerrein langs de A37 en een goede infrastructuur, terwijl daarnaast getracht wordt ICT op het nieuwe bedrijventerrein te bundelen; ook in het kader van de BAHCO-herstructuering gebeurt dat. Er zijn voorts allerlei acties met betrekking tot breedbandinternet, waarover de D66-fractie heeft gesproken. Er is een ICT-beleidsplan dat op zeer korte termijn in de commissie economie en werk aan de orde zal komen. Voor de woonwijken gaat het om een iets ander traject, maar eveneens belangrijk. Aan de leegstand in de Weiert en de Nijbracht kan de raad heel veel doen. Er staan ondernemers op de stoep, zoals in de afgelopen weken in twee commissies aan de orde is geweest. Spreker acht het goed hierover niet al te veel te somberen, immers: 90% van de ruimte is gevuld. Het betreft nu de 35

Een sluitende aanpak geldt evenzeer voor de fase 4-klanten, de mensen die het verst van de arbeidsmarkt staan. Door de fractie van ONE is verder nog een opmerking gemaakt over het grondbedrijf en de risico's. In de risicoparagraaf staat een volledig overzicht van de risico's. Te zien is dat er ten opzichte van het grondbezit een reserve is van ongeveer 20%, waaruit de risico's worden gedekt. De regeling terzake is in 1998 aangepast.

de korte termijn. Er liggen overigens diverse wensen bij verschillende groepen. Momenteel vinden gesprekken plaats met twee aanbieders van ruimte, waarbij uiteraard wordt gekeken naar de prijs en naar hetgeen er aan de ruimte moet gebeuren. Zij hoopt dat het college binnen een week of vier een besluit kan nemen over de plek waar de ontmoetingsruimte gestalte kan krijgen. Naar haar inschatting zal dat dan zijn voor drie à vier jaar. In die periode zal moeten worden bekeken hoe kan worden gekomen tot een definitieve oplossing, die dan wat ruimer zal zijn dan de kortetermijnoplossing. Door de DOP-fractie is gesproken over de toenemende vergrijzing. Met Alcides is afgesproken dat zal worden gekeken naar de welzijnsvraag en dat geldt ook voor de ouderen. Alle punten die de heer Schoo heeft genoemd zullen ongetwijfeld kunnen worden ingebracht in de discussie hierover. Vragen zijn eveneens gesteld over ouderenhuisvesting in de wijken, met name de woonzorgzones. Opgemerkt zij dat ongeveer een jaar geleden een kerngroep wonen, welzijn en zorg is samengesteld. Daaraan nemen onder andere de gemeente, de woningcorporaties en de seniorenraad deel. Deze kerngroep komt over een week of twee weer bijeen. De bedoeling is dan een werkgroep te formeren die gaat bekijken hoe aan woonzorgzones gestalte kan worden gegeven. Zoals bekend bestaat daarvoor in een aantal dorpen belangstelling, onder meer in Emmer-Compascuum. Spreekster stelt zich voor dat daar als eerste enthousiast aan de slag wordt gegaan. Een ander onderwerp dat de aandacht heeft is het hele proces betreffende het bouwen van woningen. Het is een onderwerp dat al langer speelt, ook elders in het land en gelukkig niet alleen in Emmen; als dat zo zou zijn, zou Emmen echt een heel groot probleem hebben. Via de media heeft de raad er kennis van kunnen nemen dat de VNG onder aanvoering van een Arnhemse wethouder aan de minister een boekwerkje heeft overhandigd met de titel 'Tempo met regels'. Daarin staat ook een onderdeel in over de Delftlanden, over het ontwerpbestemmingsplan waarvoor de provinciale commissie-Carp trouwens vol lof is. Het boekje komt dinsdag aanstaande in het college aan de orde en spreekster zal zorgen dat de raad het binnenkort krijgt. Er wordt een aantal aanbevelingen in gedaan om ervoor te zorgen dat het bouwproces wat sneller gaat verlopen. Er staan zaken bij waar in elk geval ook Emmen tegenaan loopt, zoals het kostenverhaalsbesluit, de exploitatievergunning en de aankoop van de benodigde grond. Als de raadsleden dit boekje doornemen, kunnen zij zelf constateren dat zaken die hier spelen in het hele land spelen. Vervolgens nog een opmerking over de Delftlanden in verband met het artikel dat onlangs in de krant stond. Daarin werd de suggestie gewekt dat de gemeente niets zou weten van Europese regelgeving. Welnu, als dat zo zou zijn, zou de gemeente er ook geen last van hebben! Juist omdat de gemeente er wél van op de hoogte is wordt met de ontwikkelaar bezien hoe een aantal dingen fatsoenlijk kan worden ingevuld, waarbij het met name gaat over openbaar aanbesteden. Het is gewoon netjes als de gemeente zich aan de regels houdt, en dat wordt dan ook gedaan. Aan de vraag hoe versnelling in het bouwproces is te brengen wordt ook intern aandacht besteed. In het bestuursprogramma wordt hierover al het een en ander vermeld. Degenen die in het verleden in de commissie WRO zaten en zij die nu

De vice-voorzitter vestigt de wethouder de aandacht op de afgesproken spreektijdlimiet. Wethouder Evenhuis wil nog op de volgende opmerkingen maken. Ten aanzien van theaterproducties, waarover de fractie van Leefbaar Emmen sprak, wil het college eigenlijk geen betutteling. De vrijstelling bij een bijstandsuitkering waarvoor genoemde fractie heeft gepleit kan volgens de landelijke regels niet in relatie tot de inflatie. Er is twee keer bijgesteld. Deze opmerking is wat technisch, maar de heer Van Rossem zal deze wel begrijpen. Het is een goede suggestie om in het huis-aan-huisblad eens wat informatie te geven over de bijzondere bijstand. Wat spreker betreft wordt deze suggestie dus overgenomen. Aan de fractie van GroenLinks wil hij graag iets zeggen over de dak- en thuislozen < wethouder Brummel zal ingaan op de opmerking over een inlooppand >, van wie er in Emmen inmiddels om-en-nabij 35 zijn. Het is goed hieromtrent eens een notitie op te stellen. Uiteraard is er reeds een benadering op maat van de individuele dak- en thuisloze, maar het is goed er aan de hand van een notitie eens met elkaar over te spreken. Met betrekking tot de EMCO, c.q. de positie van het leer-/ werkbedrijf, de prestatienormen en de individuele behoeften kan worden opgemerkt dat hier voor een wat andere benadering wordt gekozen in relatie tot de participatie. Er wordt een aantal organisaties aan elkaar gekoppeld, organisaties die zich bezighouden met diagnose, verwijzing en acquisitie van werkplekken. Het is uiteraard belangrijk te kijken naar wat mensen kunnen en hoe zij in bedrijven kunnen functioneren op een wijze die bij hen past. De bedoeling is daaraan de prestatienormen af te meten, en derhalve zullen er ijkpunten moeten worden geformuleerd. Het nieuwe bedrijf zal hopelijk in staat zijn om deze ijkpunten op te stellen en een betere integratie te verzorgen van de groepen die straks van het leer-/werkbedrijf gebruik moeten maken. Wethouder Hoogland-Foppen wil haar beantwoording beginnen met de ontmoetingsruimte voor ouderen in het centrum van Emmen. Dat hierover nu is gesproken is niet voor de eerste keer; in het verleden is dit onderwerp meermaals aan de orde gesteld. Als de raad vandaag akkoord gaat met de begroting betekent dit dat hiervoor geld beschikbaar komt, want het ontbreken daarvan is vaak de bottleneck. In de begroting staat € 120.000,- opgenomen voor deze ontmoetingsruimte. Er is al wat voorwerk voor verricht en zij hoopt van harte dat in het eerste kwartaal van 2003 de opening kan plaatsvinden. Hopelijk zullen alle raadsleden bij de opening aanwezig zijn! Overigens heeft zij al eerder gezegd dat in eerste aanleg wordt gezocht naar een oplossing voor 36

zitting hebben in de commissie wonen en ruimte hebben zelf kunnen constateren dat dit proces, waarvan de bestemmingsplannen overigens slechts een klein onderdeel zijn, af en toe wat minder vlot. Intern wordt nu een analyse gemaakt van het hele bouwproces, vanaf de grondverwerving tot het moment waarop de open haard brandt. Daarmee ís men er echter niet, want tevens zullen oplossingen moeten worden aangedragen voor de problemen die men tegenkomt. Afgelopen week is intern een soort aanjaagteam geformeerd dat moet gaan bekijken hoe versnellingen zijn aan te brengen. Vertragingen, zo heeft spreekster geconstateerd, hebben verschillende oorzaken. Soms liggen die intern, dat hoeft niet te worden verdoezeld, maar ook extern. Wellicht zal met anderen in gesprek moeten worden gegaan om te zien hoe er veranderingen zijn aan te brengen. Te constateren valt trouwens ook dat er wel plannen zijn die al kunnen worden uitgevoerd maar waarmee niet wordt begonnen omdat de verkoop niet lukt. Getracht moet worden daarop snel in te spelen, wat soms heel lastig is. Aan de andere kant hoeft men niet zo angstig te zijn dat er niets gebeurt, want de woningmarkt zal binnenkort wel weer een keer veranderen. Het kan ook niet zo zijn dat nu andere typen woningen worden gebouwd dan waaraan straks behoefte zal zijn. Kort gezegd komt het erop neer dat flexibeler met bepaalde zaken moet worden omgegaan. Spreekster noemt als voorbeeld het plan Valtherbosrand-noord: getracht wordt daar nu een ander type woningen te bouwen om de verkoop doorgang te laten vinden. Een ander voorbeeld is het Zandgat Jansen, Gorzenveld, met een type woningen waarvan twee jaar geleden werd gedacht dat er behoefte aan was, terwijl er nu amper vraag naar is. In de gesprekken met de ontwikkelaars wordt bezien hoe in het hele proces voortgang kan worden gehouden. Het zal duidelijk zijn dat het college zeer verheugd is over de voorstellen van de fracties van CDA en PvdA om meer geld uit te trekken voor de actualisering van bestemmingsplannen. De inspectie VROM heeft de gemeente erop gewezen dat vele bestemmingsplannen verouderd zijn, iets wat de gemeente natuurlijk zelf ook wel wist. Er is in de afgelopen jaar niet echt actief op ingestoken, maar het heeft ook te maken met de bezetting op de afdeling en met het niet kunnen werven van personeel. Het college heeft eind oktober het plan van aanpak goedgekeurd. Spreekster gaat daarover binnenkort met de inspectie in gesprek, en uiteraard gaat het plan van aanpak ook naar de raad. Zoals gezegd verheugt het het college dat althans twee partijen extra geld beschikbaar willen stellen voor de uitvoering van het plan van aanpak. De CDA-fractie heeft bepleit te proberen het plan in 2003-2004 uit te voeren, wat betekent dat er snel mee aan de slag moet worden gegaan en er hard aan de slag mee moet worden gebléven. Inderdaad is ook het structuurplan verouderd. Het dateert van 1968 en het zal moeten worden meegenomen bij de actualisering van de bestemmingsplannen, opdat er een goede basis komt voor de verdere ontwikkeling. In de nota van aanbieding is het een en ander gezegd over de Strategienota en de Kadernota Grotestedenbeleid. Soms is het zo dat er pas achteraf waardering komt voor stukken die er liggen. De ontstaansgeschiedenis van de Strategienota is eigenlijk een heel bijzondere geweest. Spreekster is blij dat de opstelling van deze nota toch is doorgezet, want te constate-

ren valt dat bij de nota's die nog worden voorbereid wordt constant verwezen naar de Strategienota, alsook naar de Kadernota Grotestedenbeleid. Dat is heel verstandig, want beide vormen hét beleidskader voor de komende jaren. Met name aan de Strategienota is ook een bijdrage geleverd door afdelingen van de dienst STOW, wat heel goed is geweest. Spreekster zegt dit vooral omdat zij weleens het beeld krijgt dat zeer eenzijdig naar afdelingen wordt gekeken. Behalve de reeds genoemde nota's is te wijzen op 'De koers voor het Stedelijk Netwerk Zuid-Drenthe', het POP en de 'Agenda voor de veenkoloniën'. Er is al met al heel veel werk verricht. Het is dan ook zeer verstandig dat binnenkort actief aan de slag wordt gegaan met de herziening van het structuurplan en de bestemmingsplannen. In de algemene beschouwingen is voorts nog gewezen op de lintplannen, maar spreekster dunkt dat die op een later moment aan de orde moeten komen. Bekend is dat er nog veel vragen van burgers liggen, en het lijkt haar dan ook verstandig hierover op een later moment te spreken. Het stellen van prioriteiten zal ook in de toekomst nog steeds nodig zijn. Er is verder het een en ander gezegd over de gebiedsplatforms die onlangs zijn geïnstalleerd; binnenkort komt er nog een bijeenkomst met de overlegpartners. Geconstateerd kan worden dat er steeds meer draagvlak komt voor het leggen van meer zeggenschap bij deze platforms. Dat geldt niet alleen voor de politiek, maar ook voor de gebiedsplatforms zelf. Tijdens het verleden week gehouden uitvoeringsoverleg in de Monden is spreekster gebleken dat men daar ook kijkt naar hetgeen er verder nog kan gebeuren. Met betrekking tot de bedragen die beschikbaar zijn gesteld is de afgelopen periode te beschouwen als proef. Zij heeft kunnen constateren dat een en ander heel enthousiast is opgepakt en dat men soms toch wel méér wil. Het lijkt haar verstandig dit onderwerp in de komende tijd op de agenda te zetten en de discussie aan te gaan met de erkende overlegpartners en de gebiedsplatforms zelf. Een jaar of drie/vier terug werd door de politiek nog zeer verschillend aangekeken tegen het leggen van verantwoordelijkheden in de gebieden zelf, doch inmiddels is er een slag gemaakt. Als 'Anders en met anderen' ook in de gebieden als thema wordt gehanteerd kan er nog veel gebeuren. De D66-fractie heeft het gehad over de contactbestuurder en heeft gevraagd hoe een en ander straks invulling zal worden gegeven. Het zal een kwestie van wennen en van groeien zijn. Natuurlijk zal het niet zo zijn dat de vakwethouders buitenspel komen te staan: die blijven verantwoordelijk voor hun portefeuilles. Wat de contactbestuurders vooral kunnen doen is in de gebieden op werkbezoek gaan om te horen wat daar leeft. Wellicht zijn er onderwerpen die wat meer aandacht moeten krijgen, en een contactbestuurder zou zich daar dan eens speciaal mee kunnen gaan bezighouden. Spreekster stelt zich voor dat het zoiets zal gaan worden. Zij weet dat veel politieke partijen zelf raadsleden hebben toegewezen aan gebieden, en wellicht is er in die zin een vergelijking te trekken met de contactbestuurders. Ook de windmolens zijn een bijna jaarlijks terugkerend onderwerp. Bekend is dat de provincie wat diens taakstelling betreft heeft besloten te kiezen voor Coevorden. Bekend is ook dat door een initiatiefnemer uit Emmen een bezoek is gebracht aan de gedeputeerde en dat het gesprek door de gedeputeerde en de initiatiefnemer verschillend wordt uitge37

legd, zoals blijkt uit een kopie van de brief van de gedeputeerde aan de initiatiefnemer. Overigens zijn twee Emmense commissies eens op bezoek geweest in Duitsland om te zien hoe daar invulling is gegeven aan locaties voor windmolens. Binnenkort zullen de twee verantwoordelijke wethouders een overleg met medewerkers hebben teneinde dit onderwerp weer eens wat actiever op te pakken. Spreekster gaat ervan uit dat de verzoeken die er liggen in het overleg zullen worden betrokken. Het lijkt haar verstandig ook dit onderwerp eens op de agenda te zetten, want vele mensen wachten op antwoord. Het wordt tijd dat er beleid wordt geformuleerd, of althans wordt aangegeven hoe deze zaak moet worden opgepakt. Het is jammer dat de D66-fractie zorg heeft over het ontwikkelingsprogramma stedelijke vernieuwing, want dit is niet nodig. Intussen wordt ambtelijk gewerkt aan een tussenstand, die bijna gereed is, en op 27 november zal het stadsteam over deze tussenrapportage spreken. Als dat is afgerond zullen het college en de raad hierover worden geïnformeerd. Er wordt nu bekeken of alles wat in dit programma wordt genoemd is te redden vóór 2005. Er is trouwens mogelijk in dit programma te schuiven. Ook zouden nog nieuwe onderdelen kunnen worden ingebracht, maar dan moeten het wel onderdelen zijn waarvan zeker is dat ze zijn te realiseren. De notitie over de wijkwinkels verkeert eveneens in het afrondend stadium. De D66-fractie heeft gevraagd voor deze winkels geld beschikbaar te stellen, doch het is goed eerst te bekijken of dat absoluut nodig is. De notitie komt binnenkort aan de orde en dan kan daarover een oordeel worden geveld. Er zijn nu wederom vragen gesteld over het groepswonen voor ouderen. Eerder heeft spreekster in de commissie gezegd de betrokken groep eens te zullen uitnodigen voor een gesprek om na te gaan waar het precies om gaat. Duidelijk is dat de initiatiefgroep nooit zelf zal kunnen bouwen en dat deze dus afhankelijk is van een corporatie of een ontwikkelaar, maar in het te voeren gesprek kan worden bezien of de gemeente in dezen ook iets voor de groep kan betekenen. Wellicht moet met anderen actiever op zoek naar een locatie waar de wensen van de groep kunnen worden gerealiseerd. Door de fractie van Leefbaar Emmen is gesproken over de bereikbaarheid van de flats boven de Weiert. Inmiddels is besloten het winkelcentrum in de nachtelijke uren af te sluiten, maar het kan natuurlijk niet zo zijn dat de mensen die er boven wonen er niet meer in of uit kunnen. In nauw overleg met de bewoners zal worden bekeken of er een nette oplossing is te vinden voor de bereikbaarheid van hun woningen. De DOP-fractie heeft gevraagd of de communicatie met de overlegpartners goed verloopt. Welnu, het kan altijd beter. Iedere week is wel te horen dat een overlegpartner vindt dat iets anders had gemoeten en ontevreden is. Onlangs heeft spreekster in het college overigens voorgesteld het voorblad dat wordt gehanteerd bij de te behandelen voorstellen een rubriekje 'overlegpartners' op te nemen dat eraan herinnert dat moet worden bezien of het gaat om een onderwerp waarover met de overlegpartners overleg moet worden gevoerd. Zij hoopt dat dit een verbetering zal blijken te zijn, want in de praktijk blijkt dat de één de overlegpartners wat meer in het hoofd heeft dan de ánder.

Wethouder Hoogland-Foppen wil de rest wel bewaren tot de tweede termijn. De vice-voorzitter denkt dat toch al wordt uitgelopen en dat straks een nieuwe indeling voor deze dag zal moeten worden gemaakt. Wethouder Hoogland-Foppen zal haar beantwoording nu staken als de vice-voorzitter vindt dat dat moet. De vice-voorzitter zegt dat de wethouder haar beantwoording kan voortzetten. Hij wil de vergadering wel strak leiden, maar als hij dat doet krijgt men geen antwoord op vragen die zijn gesteld en moet er in tweede termijn alsnog op worden ingegaan. Hij stelt voor te proberen kort en krachtig te antwoorden. Wethouder Hoogland-Foppen meent dat zij daarmee al bezig was! De DOP-fractie heeft verder gevraagd naar de plannen van de Tangenborgh-groep. Er zijn plannen bij de raad geweest voor de uitbreiding van De Blerick en Dillenhof/Weegbree. Er zijn zes locaties waar ontwikkelingen voor gepland staan. Eens in de zes à acht weken zit zij met de directie om de tafel om de voortgang van de plannen in de gaten te houden en zij heeft het gevoel dat alles goed verloopt. In het verleden is al eens wat geld door de raad beschikbaar gesteld om bestemmingsplannen aan te pakken, zodat het mogelijk was een externe te laten bekijken naar alle locaties en de verzoeken om uitbreiding. Verleden week is met een medewerker afgesproken dat eenzelfde proces, dat in de praktijk prettig blijkt te werken, wordt ingezet voor de Zuidenveld-groep, die eveneens wensen heeft. De 'Agenda voor de Veenkoloniën' is weleens in de commissie aan de orde geweest, doch heel summier. Met de stuurgroep veenkoloniën is gestart naar aanleiding van de uitspraak van de commissie-Hoekstra dat de ontwikkeling van het plattelandsgebied aandacht vraagt. Voordat de commissie-Hoekstra bestond was er in deze regio al overleg tussen Stadskanaal, Vlagtwedde en Emmen, welk overleg is opgegaan in de 'Agenda voor de Veenkoloniën'. De bedoeling is te bekijken hoe iets nieuws is in te brengen in het landelijk gebied. Dat doen niet alleen de bestuurders van de provincie en de gemeenten, want vele andere organisaties zijn daarbij eveneens betrokken. Op dit moment is niet te zeggen hoe een en ander zal aflopen, gelet op de opstelling van het rijk betreffende de financiering waar om is gevraagd. Voor zover er nog iets is blijven liggen zal spreekster daarop in tweede termijn ingaan. Wethouder Klaver dankt de fracties voor hun inbreng en de betrokkenheid bij de portefeuille die hij beheert. Hij zal ingaan op vier thema's: speelvoorzieningen, groenonderhoud, sport en theater. Waar het gaat om de speelvoorzieningen deelt het college de mening van een groot deel van de raad, namelijk dat er qua kwaliteit een inhaalslag moet worden gemaakt. Hij kijkt reikhalzend uit naar de stemmingen over voorstellen betreffende de financiering.

De vice-voorzitter wijst de wethouder erop dat zij inmiddels 20 minuten bezig is. 38

De buurt betrekken bij het in stand houden en het operationeel maken van speelvoorzieningen via een stuurgroep is prima, maar dan wel met de afspraak dat de gemeente verantwoordelijk blijft voor de veiligheid, want dat is wettelijk geregeld, en dat het gaat in goed overleg met de overlegpartners. Aan de fractie van Leefbaar Emmen kan spreker mededelen dat hij maandag aanstaande tezamen met collega Holman met jongeren gaat spreken over een skatevoorziening. Dan zal worden bekeken of een stap in dezen kan worden gezet. Aan de D66-fractie kan worden gezegd dat met Staatsbosbeheer wordt gesproken over een natuurspeelbos in de Emmerdennen. Hij zegt toe dat in het eerste kwartaal van 2003 zal worden bericht hoe de gesprekken verlopen. Met betrekking tot het groenonderhoud wil spreker maar meteen het boetekleed aantrekken, want ontkennen heeft geen zin als het om de Groenvisie gaat. Het is een weerbarstige materie en het is nog steeds niet gelukt deze visie op de raadstafel te krijgen. De visie ligt wel op de collegetafel, en dat is in elk geval een signaal dat ze ook de kant van de raad op komt. Dat zal echter niet meer dit jaar zijn. In de komende weken zal de visie door het college verfijnd worden en zullen een financiële paragraaf en een uitleg op hoofdlijnen als voordocument worden toegevoegd. Daarna zal het college het presidium vragen de Groenvisie in januari/februari op de agenda van de raadscommissie wonen en ruimte te zetten, om dan te spreken over de vraag hoe groen Emmen moet zijn en moet blijven. Dan zal tevens kunnen worden gesproken over de vraag van de CDA-fractie over de verhouding 65/35 voor 'groen' en 'rood'. Op een vraag van de fractie van Leefbaar Emmen luidt het antwoord dat de gemeente zo'n 4.500 m² per jaar verkoopt. Dat wordt al gedaan sedert 1993 en dat zal ook gedaan blijven worden. Op die manier wordt geprobeerd heel kleinschalig wat geld vrij te krijgen voor het broodnodige onderhoud, dat hier en daar inderdaad behoorlijke achterstand vertoont. De invloed van de 'Rijdende Rechter' is nihil. Het enige dat de 'Rijdende Rechter' Emmen heeft opgeleverd is 1,2 miljoen kijkers! De GroenLinks-fractie heeft tijdens de algemene beschouwingen een algemeen verhaal gehouden, met verwijzing naar de schriftelijk ingediende bijdrage. In reactie daarop kan spreker mededelen dat de bomenverordening stringent wordt uitgevoerd en dat iemand die illegaal kapt een proces-verbaal aan de broek krijgt. Er is over deze verordening een brochure in de maak waarin het 'hoe', 'wat' en 'waarom' uiteen wordt gezet. Zodra die brochure gereed is zal deze aan de raad worden verstrekt. Een belastingclaim op het storten van licht vervuilde grond bij De Schans is in 1996 door de fiscus bij de gemeente neergelegd, om te voorkomen dat die zou verjaren. Het is een administratieve handeling, maar zolang de claim niet van tafel is moet die worden meegenomen in de risicoparagraaf. Voorlopig hoeft evenwel niet te worden betaald; de discussie is nog lang niet aan een einde gekomen. De Sportnota is inmiddels één keer in het college aan de orde geweest. Deze wordt thans nog wat verfijnd, want er zitten toch wel wat lastige keuzes in; die zijn in de eerste termijn van de raad ook heel goed aangegeven. Spreker noemt als voorbeeld Roswinkel: wat wordt daar nu mee gedaan? In de sportbegroting zit geen ruimte om te investeren in een nieu-

we kleedaccommodatie, zo kan aan de VVD-fractie worden gezegd. Vannacht heeft hij het rapport van de KNVB gelezen en daarvan is hij wel geschrokken, maar er zijn geen middelen voor opgenomen in de reguliere begroting. Als de raad in dezen toch wat wil, zal ook moeten worden aangegeven waar de middelen vandaan moeten komen. Er zouden binnen de begroting keuzes kunnen worden gemaakt, doch dan moet de raad wel aangeven wat dan níét zou moeten worden gedaan. Naar schatting zal het gaan om een investering van zo'n € 300.000,- incidenteel, en gaat het om zo'n 99 mensen die voetballen in Roswinkel. Wil de raad de mogelijkheid om te voetballen voor deze mensen in stand houden, of moet worden overgegaan tot een opschaling in de kwadranten en tot clustering? Dat is een vraag die ook in de Sportnota nadrukkelijk naar voren komt. In het college is daar al flink over gediscussieerd en dat zal nogmaals gebeuren teneinde met een standpunt bij de raad te kunnen komen. Dit geldt eveneens voor het schoolzwemmen. Het zwemvangnet is vooral bedoeld om te bekijken wie er wél en wie er níét kan zwemmen en om te promoten. Daarvoor is dan drie maal € 45.000,- van het ministerie ontvangen. De fractie van Onafhankelijk Nieuw Emmen vindt dat het project 'Bartje in beweging' moet worden gecontinueerd. Spreker is dezelfde mening toegedaan, maar dat zal dan wel op een of andere manier moeten worden gefinancierd, of de raad zou moeten besluiten dat het sportbudget van € 18 miljoen bruto/€ 14 miljoen netto het budget is waarin aan beleidsintensiveringen uitvoering mag worden gegeven. Dan zou moeten worden overgegaan tot efficiënt clusteren van sportparken. Dat zou dan weleens kunnen betekenen dat men verder dan zes kilometer moet fietsen met de voetbaltas. Privatisering is eveneens een onderwerp in de Sportnota; er staan duidelijk nieuwe uitgangspunten in. Een vorige raad heeft flink gezegd: we gaan privatiseren!, maar nu loopt iedereen tegen de problemen aan en staat men bij spreker aan de deur te rammelen dat de situatie niet is vol te houden. Iedereen zal nog het voorbeeld kennen van de bodem van het zwembad in Weiteveen, waar de raad onlangs anderhalve ton voor op tafel heeft gelegd. Het is dan ook goed nog eens over privatisering te praten als de Sportnota aan de orde is. Dan kunnen vragen aan de orde komen als: wordt doorgegaan met privatiseren en, zo ja, hoe? Worden de bijdragen geïndexeerd? Hoe worden de vrijwilligers ondersteund? Wethouder Eerenstein hangt in de Rietlanden aan dezelfde rekstok als spreker en zal straks dan ook iets zeggen over de sportaccommodatie aldaar. In de plannen voor de nieuwe kantine in Zwartemeer zit niets over het weghalen van asbest, zo moet de fractie van Burgerbelangen Emmen worden medegedeeld. Als de raad vindt dat dit moet, wordt het bij wijze van spreken morgen weggehaald als wordt aangegeven hoe het kan worden betaald. Aan de CDA-fractie kan spreker zeggen dat hij in verband met het theater uiteraard gaat praten met de gemeente Hoogeveen, al was het alleen maar om te horen hoe het níét moet. Zijn indruk is dat daar ook niet alles rozengeur en maneschijn is, althans: als hij bij zijn moeder in Hoogeveen de krant leest wordt hij van de situatie aldaar niet vrolijk! Dat de fractie van de ChristenUnie niet voor een theater wil reserveren is niet verstandig. Als er geen nieuw theater wordt gebouwd, zal er immers iets moeten gebeuren aan het huidige theater, want dat komt ook niet met chocoladegeld voor 39

elkaar. Spreker stelt dus voor wél te reserveren, waarna het uiteraard aan de raad is de keuze te maken: wel of geen theater. De fractie van Leefbaar Emmen wil het theater niet op de parkeerplaats van de Holdert, welnu: dat wil het college ook niet. Het denkt aan de plaats náást de Holdert. Er is goed overleg met de mensen van de Holdert, en ook zij vinden dat de Holdert geen stiltecentrum is. Een dependance bij De Giraf komt neer op twee vliegen in één klap. Spreker wil met de raad eens van gedachten wisselen over de intentie van het college, namelijk te komen tot een dubbelfunctie, niet om voor de pauze naar de ene kant en na de pauze naar de andere kant te gaan! Over een referendum kan de raad zelf beslissen, maar spreker ontraadt het de raad daartoe over te gaan, niet omdat hij het niet aan zou durven, maar omdat tot nu toe niet is aangegeven hoe dat moet worden gehouden, wat wel en wat niet kan. Daarover zou met elkaar eerst eens moeten worden gesproken. De DOP-fractie stelde dat een nieuw theater € 110 miljoen kost. Spreker acht de afgevaardigde van de DOP hoog, ook in diens ondernemerschap, maar bij een vergelijking met Assen komt deze bedrogen uit.

niet wat zij wél wil. Het zou prettig zijn als zij dat zou doen als zij het heeft over woonbuurten, veilige schoolroutes en dergelijke. Een vraag van de DOP-fractie betrof het voetgangersgebied in Emmen-centrum, namelijk om daarin eens duidelijk de fietsroute aan te geven. Zolang het voetgangersgebied bestaat, leeft de vraag wat nu het fietspad is, maar dat ís er niet: het is een voetgangersgebied waar fietsers worden toegelaten. De duidelijkheid wordt niet vergroot door er een rode fietsstrook aan te leggen, want die heeft juridisch gezien geen enkele waarde. Als dan ook nog zou moeten worden gecontroleerd, zadelt men de politie op met iets wat niet te handhaven is. De fractie van de ChristenUnie heeft gesproken over de capaciteitsuitbreiding op het traject Zwolle-Meppel (A28). Duidelijk is dat het niet alleen voor Emmen, maar voor heel NoordNederland van essentieel belang is dat deze uitbreiding er komt. Op dit moment is deze nog niet finaal van de kaart, maar er ligt wel een voorgenomen besluit tot heroverweging. De bedoeling was dat vandaag een afvaardiging van NoordNederland naar minister De Boer zou gaan om hierover te spreken < de zaak is voorbesproken met de drie noordelijke provincies en de wethouders van Groningen, Assen, Leeuwarden en Emmen >, maar spreker heeft begrepen dat het bezoek is afgezegd omdat de minister ziek is. Hoe dan ook, de A28 en de bereikbaarheid van Noord-Nederland in het algemeen zullen zeker nog heel nadrukkelijk onder de aandacht van de minister worden gebracht. De hierover ingediende motie is te zien als een ondersteuning. Ten aanzien van de spoorverbinding wijst spreker erop dat al heel lang bekend is dat de lijn Emmen-Zwolle niet tot het kernnet van de NS behoort. De daarover enige jaren geleden genomen beslissing is niet meer terug te draaien. Er bestaan niettemin zorgen over de bereikbaarheid van NoordNederland via het spoor, mede gelet op de notitie 'Benutten en bouwen spoor'. Ook dat zal nadrukkelijk aan de minister worden voorgelegd. Met betrekking tot het traject Emmen-Zwolle zijn het de provincies die de lijn uitzetten. Er zal aanbesteding van het regionale net plaatsvinden, maar het zijn de provincies Drenthe en Overijssel die in dezen straks de eerste viool spelen. Binnenkort gaan spreker en zijn collega in Coevorden hierover met de gedeputeerde van de provincie Drenthe in overleg. In de Railvisie wordt ook nadrukkelijk gesproken over de lijn Zwolle-Meppen. In SNN-verband is er reeds op gewezen dat de kansen op de eerste plaats moeten worden gezocht in het goederenvervoer. Er zijn gelden beschikbaar om te komen tot een verdubbeling, zij het geen totale. Voor de zweeftrein is Emmen om geen eurocent gevraagd. Als er gelden heen gaan, gebeurt dat in SNN-verband. Een jaarlijks terugkerend onderwerp is de Hondsrugweg: het gebruik daarvan, de groene golf en de busbaan. Hier is afgesproken dat zou worden bezien in hoeverre er een verbetering zou kunnen worden aangebracht. In het voorjaar heeft men kennis kunnen nemen van de discussie over de vraag: wel of geen groene golf? Er wordt naar gestreefd de doorstroming op deze weg zo optimaal mogelijk te maken, maar gewezen moet worden op de gemaakte afspraak dat de bus voorrang moet hebben. Spreker heeft horen spreken over taxi's en andere bussen op de busbaan, welnu: die zouden dan allemaal in de voorrang gaan. Dan rijst de vraag over

Wethouder Eerenstein begint zijn beantwoording met een vraag van de CDA-fractie over 30 km-gebieden: wie controleert daar en hebben deze gebieden meer veiligheid opgeleverd? Erop gewezen zij dat in het verleden tezamen met de provincies en de waterschappen een convenant is gesloten met het rijk en dat de gemeente daaraan dus gebonden is. Hier is gekozen voor een sobere, doch doelmatige inrichting van 30 km-gebieden, en hij meent dat de gemeente daarmee op een goede wijze bezig is. Hij heeft er vanaf het begin geen onduidelijkheid over laten bestaan dat de handhaving een probleem is. In het landelijk politieoverleg is daar geen prioriteit aan gegeven. Iedereen wist dat de handhaving een probleem zou zijn, maar heeft toch nadrukkelijk voor de inrichting van deze gebieden gekozen. Ook de overlegpartners weten waar precies zij aan toe zijn. Dat men het niet altijd met de handelwijze eens is, is vers twee. Sprekend over normen en waarden: dít is hiervan een onderdeel, want bij wetgeving is vastgelegd dat op bepaalde wegen 80, op andere wegen 50 en in bepaalde gebieden 30 km/u mag worden gereden. Daaraan zou iedereen zich moeten houden; dat zou heel wat financiële perikelen besparen. Er zijn ook opmerkingen gemaakt over drempels, maar gezegd moet worden dat de gemeente niet of nauwelijks drempels aanlegt. De meeste zijn te vinden op het grondgebied van de voormalige gemeente Schoonebeek. Emmen legt voornamelijk plateaus aan, met een attentiewaarde ten aanzien van kruispunten. Er is een technisch verschil tussen drempels en plateaus. Zouden drempels overigens tot lichamelijke klachten leiden, wat nergens is bewezen, dan zou dat wel een bewijs zijn dat de betrokken persoon veel te hard heeft gereden. Mensen willen blijkbaar alleen maar luisteren als ze er nadrukkelijk toe worden gedwongen. Over flitspalen heeft de BGE-fractie opmerkingen gemaakt. Ook daarover zijn in het verleden afspraken gemaakt. Overigens: als spreker kijkt naar de inbreng van de BGE-fractie, moet hij vaststellen dat deze fractie wel heeft aangegeven wat zij op het gebied van verkeersveiligheid níét wil, maar 40

welke groene golf men het dan heeft. Als men die wil, zullen ook alle 'linksaffers' moeten worden aangepast, want wanneer één groep weggebruikers voorrang wordt gegeven, wordt op hetzelfde moment een andere groep getroffen. Het lijkt hem goed in de commissie eens een goede uitleg te geven over een groene golf en alles wat daarmee samenhangt. Hem dunkt dat het realiseren daarvan moeilijker is dan menigeen denkt. In het najaar van 2003 zal een oriënterende notitie over de Rondweg verschijnen en zal de discussie daarover worden gevoerd. Spreker waardeert het dat de BGE-fractie meedenkt over de ontsluiting van de Rondweg op de A37, maar daarmee houdt zijn waardering op, want hij kán daar niet zo veel mee. Hij begrijpt niet wat deze fractie precies bedoelt. Er is ook gesproken over gratis openbaar vervoer, dat de laatste tijd weer in de belangstelling staat. Hasselt is al enige jaren een goed voorbeeld, en dat vindt men ook bij de gemeente Utrecht en de gemeente Eindhoven. Beide gemeenten hebben dit aangekaart bij de minister en het antwoord was een heel duidelijk 'nee'. Utrecht vroeg voor drie jaar een bedrag van € 25 miljoen! Voor het overige zij erop gewezen dat de verantwoordelijkheid voor het openbaar vervoer op dit moment bij de provincie ligt. Iedereen weet ook hoe de bekostiging in elkaar steekt. De fractie van Leefbaar Emmen had een vraag over parkeerexcessen. Het besluit over de parkeerregels, dat overigens referendabel was, is pas per 12 november ingegaan. De heer Van Rossem heeft diens rondrit dus iets te vroeg gemaakt. Het is trouwens niet de bedoeling een klopjacht te gaan organiseren; ook in dit opzicht zal het 'piepsysteem' worden gehanteerd. Op het moment waarop er klachten zijn zal worden opgetreden. Over de bereikbaarheid van de Nijbracht heeft de SP-fractie iets gezegd. Op bepaalde momenten in de week, bijvoorbeeld op zaterdagmiddag, ontstaat er inderdaad enige filevorming, maar het aanleggen van een rotonde op de plaats waar ooit een tijdelijke weg heeft gelegen lijkt spreker geen goede oplossing. Aan de CDA-fractie moet worden gezegd dat de middenberm van de A37 niet geschikt is voor het plaatsen van windmolens, aangezien deze middenberm veel minder breed wordt dan oorspronkelijk de bedoeling was. Er is dus geen ruimte voor aanwezig. Over het WVG-vervoer kan spreker heel kort zijn: er is geen sprake van een monopoliepositie. Er is een aanbesteding geweest en een bedrijf heeft dit vervoer gekregen. Van het instellen van een tevredenheidonderzoek zegt hij: alstublieft niet, de tijd kan beter worden besteed! Er is pas een rapport verschenen over het WVG-vervoer, waarover in de commissie is gesproken, en de raad kent de afspraken met betrekking tot dit vervoer. In reactie op de opmerkingen over riolering en Waterbeheer e 21 eeuw het volgende. Het college is momenteel druk bezig met uitvoering van het gemeentelijk rioleringsplan. Daarbij wordt nadrukkelijk eveneens gekeken naar en gewerkt aan afkoppeling van regenwater en naar het oppervlaktewater, waarvan de vervuiling met 50% moet worden gereduceerd. Bij alle plannen die op dit moment worden uitgevoerd, ook in het kader van 'Emmen Revisited' en bij de Weiert, wordt hiermee rekening gehouden. Besluiten over alle nieuwe plan-

nen, ontwikkeling van nieuwbouwplannen en dergelijke, worden genomen in nauw overleg met het waterschap en e worden getoetst aan Waterbeheer 21 eeuw. Vervolgens gaat spreker in op de vragen en opmerkingen over onderwijs. In Nieuw-Weerdinge is men al enige tijd druk bezig om te komen tot de bouw van een nieuwe school. Inmiddels verkeren de voorbereidingen in een vergevorderd stadium. Bekend is dat er al vier jaar wordt gesproken over een vervoersregeling. De vraag is ook bij sprekers voorganger neergelegd, en zowel die wethouder als spreker zelf heeft er nadrukkelijk 'nee' op gezegd. In de argumentatie heeft men het over afstanden van circa zes kilometer. Echter, als men kijkt naar de school waar het om gaat en de nieuwbouw moet men concluderen dat de afstand 2.200 meter bedraagt, terwijl die vanaf ongeveer het midden van de Tramwijk naar de nieuw te bouwen school 4.500 meter is. De raad heeft een verordening inzake het leerlingenvervoer vastgesteld. Wordt daarvan afgeweken, dan is men verkeerd bezig en moet worden verwacht dat er nog vele vragen op dit gebied zullen moeten worden beantwoord. Spreker heeft in elk geval geen woordbreuk gepleegd, want vertelt al vier jaar lang dat er geen vervoersregeling komt; hij heeft daarover nooit enig misverstand laten bestaan. Dan een discussie die eigenlijk geen discussie is. Hij heeft diverse sprekers horen praten over het herinvoeren van schoolzwemmen, maar dat is helemaal niet aan de orde. Het gaat om een zwemvangnet en dat is heel wat anders dan het weer invoeren van schoolzwemmen. Men zou ook eens moeten vragen hoe met name de scholen daarover denken in relatie tot het effectief omgaan met de beschikbare tijd om kinderen iets te leren. Daarnaast valt te wijzen op de verantwoordelijkheid van ouders in dit verhaal. De fractie van Burgerbelangen Emmen heeft het gehad over de gelden die worden besteed aan het openbaar onderwijs, en dan met name de accommodatie. Spreker wijst erop dat de gelden niet alleen voor het openbaar onderwijs zijn. De gelden zijn gedecentraliseerd, weshalve er verantwoordelijkheid is voor álle scholen in de gemeente. Een mooi voorbeeld is dat verleden week in de wijk Rietlanden enige nieuwe lokalen in gebruik zijn genomen, waarover de raad een besluit heeft genomen. Er is een regulier budget voor nieuwbouw, er is een door de raad vastgestelde knelpuntennotitie en er zijn gelden die vanuit het rijk hierheen worden gesluisd voor onderwijskundige aanpassingen. In de knelpuntennotitie staat onder andere de behoefte in de wijk Rietlanden aan gymaccommodatie. Overigens: aan de rekstok, waarover wethouder Klaver het had, is spreker niet zo goed! Op dit moment wordt bezien in hoeverre de in de knelpuntennotitie genoemde gelden zouden kunnen worden besteed, samen met geld uit de sector sport, aan de accommodatie die thans in de Rietlanden aanwezig is. Het college vindt het heel normaal dat door de afdeling onderwijs heel integraal, effectief en intensief gewerkt wordt aan allerlei beleidsonderdelen. Het wekt verbazing dat dit wel door iedereen wordt uitgedragen, maar dat een ander geluid is te horen als het gaat om de bezuiningstaakstelling. Door de raad is nadrukkelijk gekozen voor een integrale bestuursvorm. Dat houdt in dat het gemeentebestuur ook bestuur is van het openbaar onderwijs. Dat schept verplichtingen. Wanneer allerlei beleidsterreinen in beeld worden gebracht, moet daar 41

ook menskracht voor zijn. Toen de raad koos voor de integrale bestuursvorm heeft spreker reeds gezegd ervan uit te gaan dat de afdeling ook de ruimte en de capaciteit worden gegeven om bepaalde zaken uit te voeren. Welnu, bij de integrale bestuursvorm is de taakstelling niet te realiseren. Verleden jaar is een motie aangenomen over de brede school in Angelslo. Nu gaat mogelijk het gevaar ontstaan dat de school in Angelslo een voorbeeld wordt voor de bredeschoolontwikkeling in de hele gemeente. Spreker wil daarvoor waarschuwen. Wat door de PvdA-fractie is voorgesteld is inhoudelijk heel goed, maar er zit een gevaar in. Als in de hele gemeente zou kunnen worden beschikt over schoolgebouwen als het gebouw in Angelslo, een voormalige mavoschool die zodanig is opgezet dat er moeiteloos allerlei dingen in zijn te passen, dan zou het prima zijn, maar de gemeente heeft te maken met heel veel schoolgebouwen die eerst moeten worden aangepast aan de eisen van deze tijd, terwijl bij sommige nog nieuwbouw gepleegd moet worden. Dat kost al heel veel moeite. De vraag is of niet méér naar de inhoud moet worden gekeken en mínder naar het fysieke gedeelte. Bij een brede school gaat het niet zozeer om een gebouw als wel om een stukje netwerkvorming binnen een wijk. Spreker dunkt dat op dit moment veel te veel wordt gefocust op de fysieke omstandigheden. Als hetgeen wordt voorgesteld bedoeld is als een soort smeermiddel om bepaalde ontwikkelingen op fysiek terrein te bespoedigen, vindt hij dit op zich goed, doch als het alleen maar gaat om inhoud vindt hij het wel een erg fors bedrag. Onder de aandacht zij gebracht dat een brede school natuurlijk niet dé oplossing is voor alle problemen binnen het onderwijs. Het is een goede ontwikkeling als een en ander goed wordt georganiseerd, doch het allerbelangrijkste is dat de ontwikkeling van onderop komt, iets wat heel goed is gebeurd in Angelslo. Er zijn op dit moment initiatieven in Emmerhout en in NieuwAmsterdam/Veenoord en daarop zal moeten worden ingespeeld, maar nogmaals: de brede-schoolontwikkeling is geen oplossing voor alle problemen binnen het onderwijs. Overigens zal hij over deze ontwikkeling zeker ook overleg voeren met wethouder Holman, dit in verband met diens portefeuilleonderdeel jeugd- en jongerenbeleid.

Schorsing. De vice-voorzitter heropent de vergadering en geeft vervolgens het woord aan wethouder Brummel. Wethouder Brummel zal in zijn beantwoording ingaan op wonen, woonschepen, monumenten, werkvoorziening gehandicapten, recreatie, toerisme en maatschappelijke opvang. Wonen is prominent op de agenda geplaatst en dat is terecht. Er hoeven evenwel niet zo veel woorden aan te worden gewijd, aangezien zeer recent het Woonplan, een doorkijk naar 2020, is vastgesteld; later zal het bouwprogramma in jaarschijven worden verdeeld. Niettemin is er zorg over wonen, en die zorg deelt hij. In het Woonplan wordt aangegeven dat woningen worden gebouwd voor verschillende doelgroepen < vooral de senioren komen daarbij prominent in beeld > en tegelijkertijd is aangegeven dat moet worden ingespeeld op maatschappelijke ontwikkelingen. Mevrouw Hoogland heeft daarstraks al gewezen op de oorzaken van de omstandigheid dat bepaalde processen langzamer verlopen dan wenselijk wordt gevonden. Als de processen eenmaal zijn doorlopen ís men er echter nog niet. Dan komt nog de uitgifte van de kavels. Het staatje dat zo-even is uitgedeeld geeft de tussenstand per november aan. Daarmee wil spreker illustreren dat ook dan de zaak nog kan stagneren, ondanks geluiden vanuit de samenleving dat er gebrek is aan kavels op verschillende locaties. Als de kavels eenmaal kunnen worden uitgegeven, is het soms nog heel lastig om ze aan de man of de vouw te brengen. Barger-Compascuum is daar een sprekend voorbeeld van: het blijkt daar moeilijk de kavels kwijt te raken. Hij wilde dit aspect alleen onder de aandacht brengen en er verder niet op ingaan; zo nodig kan dat altijd nog in de tweede termijn. Door diverse fracties zijn opmerkingen over wonen gemaakt, veelal in de zin van zorg over de stagnatie in de woningproductie en verontrusting over de woningvoorraadontwikkeling. Daarop zou heel diep kunnen worden ingegaan, maar spreker dunkt dat dit de tijd noch de plaats is om dat te doen; het kan op een ander tijdstip, wellicht in de commissie. De SP-fractie meldde tegen het slopen van huurwoningen te zijn. Echter, bij herstructurering is daar niet aan te ontkomen, zeker niet als ook op de doelgroepen wordt gemikt. De SP-fractie maakt zich voorts zorgen over de problemen in verband met het feit dat de huren bij herstructurering omhoog gaan. Het is een gegeven, het is niet anders. Er zal met de herstructurering moeten worden doorgegaan, en het is gewoon waar dat een nieuw huis een hogere huur met zich brengt dan een 50 jaar oude woning, ondanks het feit dat woningcorporaties fors onrendabel investeren. Dit sluit aan bij een opmerking van de fracties van Leefbaar Emmen en Onafhankelijk Nieuw Emmen over betaalbare huurwoningen. Daarnaar moet zo veel mogelijk worden gestreefd, dat staat buiten kijf, maar niettemin moet worden geconstateerd dat alles duurder wordt. Het voorstel van de SP-fractie is de huurkosten die boven de huursubsidie uitgaan voor rekening van de gemeente te nemen. Spreker vertaalt dit maar als: een aanvullende gemeentelijke huursubsidie. Hij wil dat ten stelligste ontraden, want op dit moment valt niet te overzien wat daarvan de uiteindelijke consequenties zouden zijn.

De heer Arends wil de reactie van wethouder Holman afwachten, maar nu reeds zeggen dat in het amendement weliswaar de term 'brede school' is opgenomen, maar dat de PvdA-fractie hierbij aan méér denkt dan alleen aan onderwijs. Zij heeft in dezen het oog op onderwijs, welzijn en cultuur. Wethouder Eerenstein heeft ook niet voor niets gerefereerd aan het overleg dat hij met wethouder Holman zal hebben. Aan het einde van zijn betoog meent hij te kunnen concluderen dat hij zich redelijk aan de toegemeten tijd heeft gehouden. De vice-voorzitter zegt dat wethouder Eerenstein dan toch eens moet nagaan hoeveel spreektijd deze heeft gebruikt! Spreker stelt vast dat het nu bijna 11.00 uur is. Hij zal thans een pauze inlassen, waarin hij met het presidium zal overleggen hoe straks met het oog op de tijd verder moet worden gegaan. De vergadering is geschorst. 42

De D66-fractie heeft met name aandacht gevraagd voor starters en studenten, groepen die ook in het Woonplan aan de orde komen en waaraan bij de uitwerking van dit plan inderdaad de nodige aandacht moet worden gegeven. Als dit dan nog ondersteund wordt door beschikbaarstelling van middelen kan spreker dit alleen maar toejuichen. Een ander aspect is zowel door de D66-fractie als door de GroenLinks-fractie genoemd, namelijk het levensloopbestendig en duurzaam bouwen. Over het laatste zal wethouder Holman iets zeggen. Voor 'levensloopbestendig' zou spreker liever een andere term gebruiken, en wel 'aanpasbaar'. Als er aanpasbaar wordt gebouwd kunnen ouderen zonder al te grote en kostbare ingrepen in hun eigen vertrouwde omgeving blijven wonen. Het is belangrijk ook dit bij de uitvoering van het Woonplan mee te nemen. In het Bouwbesluit is hiervoor al een aantal zaken geregeld. De DOP-fractie heeft terecht geattendeerd op de ouderenhuisvesting, doch daarover is in het voorgaande al iets gezegd. Over groepswonen in Emmermeer is eveneens al gesproken: dat zit in de pijplijn. Tevens is reeds aangegeven waarom dit stagneert. De woonschepenproblematiek staat momenteel prominent op de agenda, en daarmee is spreker niet zo blij. Hij zou daar een heel verhaal over kunnen houden, doch dat doet hij nu niet. Het college is hiermee heel erg druk mee bezig, tezamen met partners die hierbij nodig zijn, met name de provincie en het waterschap. Het heeft ook te maken met eigendomsverhoudingen, om een voorbeeld te noemen: het water in het Dommelskanaal is van het waterschap, het water in de Verlengde Hoogeveensevaart is van de provincie. Aanvankelijk dacht het college gemakkelijk tot sanering te kunnen komen, maar het blijkt niet zo gemakkelijk. Bovendien: als je schepen weg wilt slepen, waar moeten ze dan heen worden gesleept? Dat kan hooguit buiten de gemeentegrens, hetgeen niet zo buurvriendelijk is < met het oog op noaberschap zou hij dat niet willen aanraden >, want binnen de gemeentegrens zijn er geen mogelijkheden. Er zal gezwind aan de slag moeten worden gegaan met het creëren van een nieuwe woonschepenhaven, maar nogmaals: daar heeft de gemeente andere overheden bij nodig. Binnenkort vindt er een gesprek over plaats met de provincie. Vervolgens moet ook eens worden bekeken of in afwachting van een nieuwe haven kan worden overgegaan tot het opschonen van de Verlengde Hoogeveensevaart om de woonschepen wat uit het zicht te kunnen halen. Spreker heeft al wel een idee over een andere plaats waar de mensen tijdelijk gedoogd zouden kunnen worden, minder prominent in het zicht dan nu het geval. Over die plaats wil hij nu nog niets zeggen; daarover wil hij eerst met de provincie onderhandelen. In de Bladderswijk, waarover de fractie van Leefbaar Emmen sprak, is sprake van een niet te tolereren situatie op het wegsleepterrein. Er wordt aan gewerkt, immers: de gemeente is er via het meldpunt overlast wel toe gedwongen hieraan iets te doen. Dat is echter eveneens minder gemakkelijk op te lossen dan op het eerste gezicht lijkt. De fractie van GroenLinks kwam in verband met de woonschepen met de opmerking dat de gemeente zich niet moet willen verschuilen achter andere grootheden en daarmee is spreker het geheel eens. De gemeente staat volledig voor haar eigen verantwoordelijkheden en verschuilt zich niet,

maar heeft andere grootheden wél nodig en loopt ook aan tegen regelgeving, ja zelfs tegen het ontbréken van regelgeving. In de komende maand zullen de commissie en de raad worden geconfronteerd worden met het feit dat de APV geen clausule bevat met betrekking tot woonschepen. Dat zal worden gerepareerd. En ten aanzien van de verordening betreffende de woonschepen moet worden geconstateerd dat deze ergens in het traject voor de herindeling is blijven liggen. Na twee jaar is zo'n verordening niet meer van kracht, met andere woorden: op dit moment ís er gewoon geen verordening. Dat zal zo snel mogelijk worden hersteld. Het volgende onderdeel betreft de monumenten. De CDAfractie juicht het toe dat de monumenten op de agenda staan, en hopelijk geldt dat voor de gehele raad. De extra gelden die beschikbaar worden gesteld zijn op dit moment overigens alleen bestemd voor het flankerend beleid ten aanzien van de rijksmonumenten. Voor de gemeentelijke monumenten zal nog een traject moeten worden uitgezet. De CDA-fractie geeft daartoe een voorzet, en het is goed daarover eens in de commissie eens van gedachten te wisselen, als het presidium dat althans toestaat. Over de St. Antoniuskerk in Zwartemeer heeft de fractie van Leefbaar Emmen opmerkingen gemaakt. Zij zegt eigenlijk: er is 70% subsidie van het rijk, vul nu als gemeente even de resterende 30% aan! Het zou kunnen, maar het zou tegelijkertijd betekenen dat de gemeente voor alle andere rijksmonumenten, meer dan 70 in de gemeente, eenzelfde verplichting op zich zou nemen. Spreker raadt het dan ook ten sterkste af te doen wat de genoemde fractie oppert. Er kan wel een bijdrage worden geleverd, maar geen bijdrage als de fractie van Leefbaar Emmen beoogt. Een ander aspect dat hierbij aan de orde is, is dat er ook middelen uit de particuliere sector moeten zijn, en vastgesteld moet worden dat dit op dit moment niet het geval is. Als de kerk op de lijst wordt geplaatst en daaraan gelden worden toegewezen maar er geen particuliere gelden beschikbaar zijn, wordt de aanvraag teruggenomen en daarmee meteen ook het geld. Vandaar dat het college het geld nu liever wil inzetten voor projecten die wél realiteitswaarde hebben; die lijst heeft de raad in de vorige raadsvergadering vastgesteld. Met betrekking tot de WVG heeft de fractie van Leefbaar Emmen een opmerking gemaakt over de klantvriendelijkheid en de betaalbaarheid. Er wordt op dit moment druk onderhandeld over het programma van eisen van de dienst VGH en het indicatiepunt bij de GGD. Die onderhandelingen moeten even worden afgewacht, doch genoemde fractie mag aannemen dat de gemeente wat dit betreft het onderste uit de kan wil hebben. De fracties van Leefbaar Emmen en Onafhankelijk Nieuw Emmen hebben gevraagd naar het protocol en de wijze waarop daarmee wordt omgegaan. Zoals bekend komt er een C-discussie in de decembervergadering van de commissie, althans: vanuit de raad is daarom gevraagd, zodat mag worden aangenomen dat het presidium dit onderwerp op de agenda zal plaatsen. Een vraag van de ONE-fractie was: is het juist dat uitvoerende ambtenaren betrokken zijn bij het afhandelen van bezwaarschriften? Geantwoord kan worden dat er inderdaad één persoon in de organisatie is die met de uitvoering is belast en tegelijkertijd met de afhandeling van bezwaarschriften beroep WVG. Dat hangt samen met ziekteverzuim. Als hiertoe niet 43

zou zijn besloten, zouden termijnen zijn overschreden, en dat mag ook niet. Met de betrokken functionaris is overigens afgesproken dat deze geen bezwaren tegen diens eigen besluiten behandeld. Bovendien vindt er, als deze een bezwaar behandelt, een juridische toetsing plaats. Het gaat dus niet, zoals in de ONE-bijdrage staat, om 'medewerkers', maar tijdelijk om één medewerker. De DOP-fractie wil bij motie de afhandelingstermijn voor WVG-aanvragen terugbrengen van zes naar vier weken. Spreker raadt dit af. De gemeente is wettelijk aan een termijn van acht weken gebonden, welke termijn in bepaalde gevallen nog eens met acht weken mag worden verlengd, maar geprobeerd wordt bezwaren ruimschoots binnen de termijn van acht weken te behandelen. Een nog kortere termijn lijkt spreker alleen maar tot problemen te leiden. De GroenLinks-fractie meldde dat het bij de WVG om de uitvoering gaat en niet om de intenties. Daarmee is spreker het helemaal eens. Bij de C-discussie in december zal hij dan ook vragen zodanige maatregelen te nemen opdat werkelijk op een goede manier tot uitvoering kan worden overgegaan. In verband met recreatie en toerisme heeft de ONE-fractie gevraagd of het college bereid is stappen te nemen om tezamen met de VVV te zoeken naar een aanvaardbare huisvesting. Spreker antwoordt: de plaats en de uitstraling van het VVV-kantoor zijn niet direct de beste, maar zijn wel de keuze van het VVV-bestuur zelve. De VVV is niet ontevreden over het aantal bezoekers tijdens de zomer en ook niet over de omzet. Een minder fraaie locatie die goed wordt bezocht is beter dan een fraaie die niet te vinden is. In elk geval worden goede contacten met de VVV onderhouden. Mocht een andere huisvesting daarin aan de orde komen, dan zal uiteraard gezamenlijk worden gezocht naar een oplossing. De fractie van GroenLinks wil graag kleinschalige toeristische attracties en er tegelijkertijd naar streven dat er drie miljoen toeristen naar Emmen komen. Spreker staat daar volledig achter. Ook hieraan wordt hard gewerkt. Emmen heeft het Veenkompas, Grenzeloos Veen, fiets- en wandelroutes. Het smalspoormuseum, Veenparkmuseum en het Van Goghhuis zijn juist die kleinschalige attracties die straks de stromen toeristen naar Emmen moeten brengen. Voor dak- en thuislozen heeft de GroenLinks-fractie gevraagd naar een inloophuis. Het college is op dit moment nog niet overtuigd van de noodzaak van een dergelijk specifieke opvang. Wel is het gestart met een onderzoek. De noodzaak doet zich thans gelukkig niet voor, zoals spreker bij navraag is gebleken op het moment waarop hij deze portefeuille mocht gaan beheren, want het was net in de tijd waarin één dakloze hier wat prominent in beeld kwam, maar het onderwerp blijft de nadrukkelijke aandacht houden.

aanpassing van de APV met betrekking tot de woonschepen. Die is ervoor bedoeld om te voorkomen dat er nog meer woonschepen illegaal in de gemeente komen te liggen. Een bepaling terzake was in een vorige APV wél opgenomen, maar nu niet meer en dus zal dit worden gerepareerd. Voorts heeft hij gezegd dat de verordening betreffende de woonschepenhaven zelve opnieuw moet worden vastgesteld, omdat deze op dit moment niet meer geldig is. Wethouder Holman begint met het onderwerp dat de laatste tijd prominent op de agenda heeft gestaan: welzijn. De CDA-fractie heeft nogmaals gevraagd naar het tijdpad voor de actualisering van de welzijnsvraag in combinatie met Alcides die nu de uitvoering doet. De fractie kan worden toegezegd dat begin 2003 een aantal workshops zal worden georganiseerd. Daarbij zal de raad beslist in beeld komen, evenals degenen die aan het welzijnswerk uitvoering moeten geven. Zoals gezegd: anders en met anderen! Hiermee is tegelijkertijd een antwoord gegeven op de vraag van de fractie van de ChristenUnie of ook met een particulier organisatie kan worden samengewerkt. Toen spreker onlangs een gesprek met de heer Vader had heeft hij deze reeds uitgenodigd voor de gesprekken in dit kader. Het jeugdbeleidsplan biedt een voorbeeld voor de wijze waarop in de toekomst met elkaar zal worden omgegaan: daarin zijn heel veel samenwerkingsverbanden aangegeven die in de komende tijd zullen moeten leiden tot een goed beleid. De ChristenUnie-fractie heeft wederom gevraagd naar het project 'Uit en Thuis'. Spreker wil haar verwijzen naar de memo die hij na de laatste commissievergadering heeft laten uitgaan. Daarin wordt duidelijk aangegeven wat de reden is voor het stoppen van dit project. Hierop sluit de vraag aan naar het project 'Tien voor toekomst'. Zoals gezegd, heeft hij een gesprek met de heer Vader gehad, waarin heel duidelijk is aangegeven dat de gemeente op dit moment niet de mogelijkheid heeft om dit project structureel te ondersteunen. Wel heeft hij uitgesproken dat er, op het moment waarop er zich schrijnende gevallen voordoen, altijd de bereidheid is om daarover met de heer Vader te spreken. Op dit moment dóét zich een schrijnend geval voor en te dien aanzien wordt in samenwerking met de dienst SZWH bekeken of er een financiële ondersteuning op ad hoc-basis mogelijk is gedurende de periode die nodig is om het betrokken gezin weer op de rails te krijgen. Spreker denkt dat dit ook gaat lukken. In het kader van welzijn heeft de ONE-fractie er nog eens op gewezen dat de gemeente twee welzijnsinstellingen kent die uitvoerend werk doen. De fractie maakt zich zorgen over dubbelingen. Die zouden zich inderdaad best kunnen voordoen, maar tot nu toe heeft het college geen aanleiding gezien tot het maken van afspraken met de Stichting Zes over aansluiting bij Alcides. Mogelijkheden daartoe zijn er altijd, maar het college wil daarop geen druk zetten. Spreker heeft inmiddels begrepen dat men zelf wel nadenkt over de vraag of dit in de toekomst niet een goede mogelijkheid zou zijn. De zorg van de ONE-fractie met betrekking tot het algemeen maatschappelijk werk in verband met het feit dat Alcides in deze sfeer geen uitvoerende werkzaamheden heeft gedaan deelt spreker niet. De mensen die het werk hier uitvoeren deden dat voorheen bij de Stichting Opmaat, en dus zal er weinig veranderd zijn. Hij is het wel met de heer Meijering

De heer Van Hees informeert of wethouder Brummel op de hoogte is van de motie van de fracties van D66 en GroenLinks over de woonschepenproblematiek. Hij heeft de wethouder daarover niets expliciets horen zeggen. Wethouder Brummel meent daarop in het algemeen te hebben gereageerd en heeft de motie inderdaad niet expliciet genoemd. Gezegd is dat met deze problematiek voortvarend aan het werk wordt gegaan en ook heeft hij de APV genoemd. Aangegeven is dat in de komende vergadering van zowel de commissie als de raad wordt gekomen met een 44

eens dat het algemeen maatschappelijk werk onder druk staat vanwege de wachtlijsten. Er wordt hard aan gewerkt om daar oplossingen voor te vinden. Ook dit zou een thema kunnen zijn dat het volgend jaar wordt besproken. De fractie van Burgerbelangen Emmen heeft gevraagd naar de toegezegde jaarcijfers van Alcides. Spreker heeft gisteren vernomen dat het financieel jaarverslag klaar is, doch nog moet worden goedgekeurd door de raad van bestuur van Alcides. Direct daarna zal het aan de gemeente worden toegestuurd en zal het voor de raad ter inzage worden gelegd. Verder had de BGE-fractie een heel moeilijke tekst met betrekking tot het indicatorenstelsel welzijn. Waar het om gaat is dat het indicatorensysteem is ingepast in de concernbrede aanpak. Daarnaast is men onder het regime van het GSB volop bezig met het ontwikkelen van een monitoringsysteem, zoals binnen het GSB verplicht is, zodat hiermee ook op welzijnsterrein wordt voldaan aan de verplichtingen. De CDA-fractie heeft in het kader van de welzijnsaccommodaties gewezen op de nieuwe maatregelen met betrekking tot de brandpreventie. Met deze fractie moet spreker constateren dat dit zo langzamerhand een gigantisch probleem gaat worden. In december zal de raad een stuk ontvangen over brandpreventiemaatregelen ten behoeve van de peuterspeelzalen en kindercentra, waar het college als eerste maatregelen wil doorvoeren om te voorkomen dat er op termijn onderkomens zouden moeten worden gesloten. Een ander probleem betreffende welzijnsaccommodaties is het achterstallig onderhoud. Veel gebouwen zijn in de jaren zeventig met rijkssubsidie gebouwd, en de gemeente loopt nu aan tegen de noodzaak van groot onderhoud, terwijl daar eigenlijk nooit middelen voor zijn gereserveerd. Het is goed begin 2003, als de rapportage van de werkgroep OCSWaccommodaties beschikbaar komt, te bezien hoe hiermee in de toekomst kan worden omgegaan. Gisteren heeft spreker een soort ambtelijke workshop bijgewoond waarin ook de brede school prominent in beeld kwam. Zoals de heer Eerenstein al heeft aangegeven, is het probleem dat accommodaties niet altijd zo dicht bij elkaar staan, zo zijn gesitueerd of zo groot zijn dat ze in dit kader bruikbaar zijn. Samenwerken kan evenwel altijd. In deze workshop is eveneens een kulturhus, iets waarmee men in Overijssel bezig is, aan de orde gekomen. Dat sprak spreker op zich wel aan, maar eigenlijk zou te dien aanzien moeten worden uitgegaan van momenten waarop ergens iets nieuws wordt neergezet, want dan zijn combinaties wat gemakkelijker te maken. Al met al zal het met de accommodaties nog een hele klus worden. Daarover zal het volgend jaar met elkaar van gedachten kunnen worden gewisseld. De fractie van D66 heeft gevraagd naar de jongerencentra, me name Blanco, Drifthoeve en Goeroe. Er vindt overleg plaats om te zien of hiervoor binnen korte tijd oplossingen zijn te vinden. Ook in dit geval moet echter worden geconstateerd dat voor oplossingen altijd weer financiële middelen nodig zijn, en die zijn er bij lange na niet genoeg. De digitale trapveldjes, waarnaar de D66-fractie heeft gevraagd, zijn inderdaad wat op de lange baan geschoven. Dat heeft te maken met de omstandigheid dat de werknemer die deze kar trok lang uit de roulatie is geweest. Betrokkene is op dit moment gelukkig weer aan het werk, zodat deze trapveldjes met voortvarendheid weer op de agenda zullen wor-

den geplaatst, ook om de vragen die er zijn van andere dorpen en wijken zo snel mogelijk te kunnen invullen. Door diverse fracties is gesproken over het vrijwilligersbeleid. Op dit moment is het pilotproject in Nieuw-Weerdinge in de afrondende fase. Spreker verzoekt het presidium het presenteren van de rapportage te agenderen voor de vergadering van de commissie samenleving van februari 2003. Het lijkt hem goed dan met elkaar een C-discussie te voeren over de vraag hoe verder met het vrijwilligerswerk kan worden omgegaan. Dat er enig vrijwilligersbeleid moet komen, daarvan is hij voor 100% van overtuigd. Gelet op de VVD-motie verwacht hij zeker van de VVD-fractie een positie bijdrage aan de te voeren discussie. Terecht heeft de CDA-fractie gevraagd hoe het zit met de notitie over mondiaal beleid. Helaas heeft die wat lang op zich laten wachten, maar spreker kan nu toezeggen dat de notitie in februari/ maart in de commissie zal verschijnen. Het CDA-amendement zou aan de dan te voeren discussie een goede bijdrage kunnen leveren. Hij wacht op dit moment af hoe de rest van de raad hierop reageert, maar duidelijk is dat er financiële middelen nodig zijn als men een beetje serieus wil omgaan met mondiaal beleid, en middelen hiervoor zijn er thans niet voldoende. Hierbij meteen een reactie op een opmerking van de GroenLinks-fractie over ontwikkelingssamenwerking. Hoewel zij hiervoor in de begroting geen bedrag heeft kunnen vinden, staat dit er wél in. Al sinds jaar en dag is hiervoor ƒ 0,50 per inwoner beschikbaar, thans een totaalbedrag van € 19.500,-. Het is juist dat in de verkiezingsperiode door alle partijen met uitzondering van de VVD is aangegeven een bedrag van € 0,50 per inwoner te wensen. Spreker heeft begrepen dat de GroenLinks-fractie hieromtrent met een voorstel wil komen. Als dit inderdaad wordt ingediend zal wel blijken of een raadsmeerderheid daar vóór is. De ONE-fractie heeft opgemerkt Georgesmariënhütte in de nota van aanbieding heeft gemist. Dit klopt, het is een omissie. De volgende keer zal Georgesmariënhütte met vette letters worden opgenomen! Vervolgens de problematiek betreffende de uitgeprocedeerde asielzoekers. Het college en de raad hebben zich verleden jaar duidelijk uitgesproken over het beleid hieromtrent. Daarvan gaat het college nog steeds uit; er is op dit moment geen reden om in het beleid verandering te brengen. Als de meerderheid van de raad meent dat hiermee anders moet worden omgegaan, hoort het college dat wel. In de gegeven omstandigheden wijst het de GroenLinks-motie terzake af. Het eerste deel gaat met name over een brief aan minister Nawijn, maar in het verleden is al twee keer een brief naar het ministerie gezonden, met dezelfde insteek: dat wat het rijk zou moeten doen komt bij de gemeenten terecht! Er is nooit een reactie gekomen, dus verwacht moet worden dat een derde brief ook weer gewoon op de stapel terechtkomt en dus weinig nut heeft. De fractie van GroenLinks heeft opgemerkt dat ten aanzien van oud- en nieuwkomers geen enkele visie is ontwikkeld. Gezien die opmerking moet worden gezegd dat de fractie slecht of niet op de hoogte lijkt te zijn van wat er op dit gebied in dit huis gebeurt. Ter vermijding van een heel relaas op dit moment stelt spreker het presidium voor dit onderwerp voor de januarivergadering van de commissie te agenderen, om dan voorlichting te kunnen geven over het beleid terzake. 45

Hij wil nu al toezeggen dat de raad binnenkort ter informatie de jaarverslagen toegezonden krijgt met betrekking tot oudkomers. Spreker gaat vervolgens in op het portefeuilleonderdeel milieu. De CDA-fractie heeft reeds van de wethouders Eerenstein en Hoogland een reactie gekregen op zaken als een zonneenergiecentrale en windmolens. Hijzelf wil nu nog iets over energie in het algemeen zeggen. In het kader van het milieubeleidsplan zijn behoorlijke ambities uitgesproken, en het college heeft besloten in februari 2003 een workshop te organiseren, ook met marktpartijen, over het onderwerp 'energie' in de volle breedte, dus inclusief zonne-energie en opwekking van energie door middel van windmolens. Het jaarprogramma milieu 2003, waarin eveneens diverse voorstellen betreffende energie worden gedaan, ligt op dit moment bij het college en zal volgens spreker in december in de raad kunnen worden 'afgetikt'. Hij is blij met de steun van de CDA-fractie ten aanzien van de Stichting Nederland Schoon. Of het bedrag hiervoor structureel moet worden hangt wat het college betreft af van de ontwikkelingen. Het college heeft niet voor niets een PM-post voor de komende jaren opgenomen. Het wil eerst bezien of het dát oplevert wat wordt gewenst. Zo dat het geval is, dan zou kunnen worden overgegaan tot beschikbaarstelling van een structureel bedrag. Na een jaar moet maar eens worden geëvalueerd, want spreker wil het geld niet zozeer steken in personeel als wel in samenwerking met anderen, terwijl er ook geld nodig is om het afval dat langs de straat ligt af te voeren. De gemeente heeft zich inmiddels aangemeld bij de stichting en hopelijk zal binnenkort worden bericht dat zij mee kan doen. Als dat zo is, komen er in de PR-sfeer gelden beschikbaar om burgers op zaken te wijzen. Tevens zou tezamen met scholen een en ander op poten kunnen worden gezet. De D66-fractie heeft gevraagd naar het lokaal milieuplatform. Spreker is het ermee eens dat hierop zo snel mogelijk moet worden gereageerd. Ook dit staat in het milieubeleidsplan, want op basis van de Lokale Agenda 21 dient een dergelijk platform te worden opgezet. Hij is blij met de financiële steun die de D66-fractie hieraan wil geven, want wat hem betreft zou een dergelijk platform begin volgend jaar gestalte moeten krijgen. Voorts heeft de fractie van D66 gevraagd duurzaam bouwen op te nemen in de bouwverordening. Gesteld moet worden dat duurzaam bouwen niet met de bouwverordening kan worden afgedwongen. Hiervoor is een stimuleringsprogramma noodzakelijk. De ondertekening van het convenant Duurzaam Bouwen was de eerste stap van wat de gemeente zelf kan doen, namelijk de bouwondernemers erop wijzen dat het belangrijk is duurzaam bouwen in hun programma mee te nemen. Het rijk heeft eveneens een traject op duurzaam bouwen gezet: op langere termijn zal jaarlijks een aantal elementen van duurzaam bouwen worden opgenomen in de bouwverordeningen, waardoor ze kunnen gaan voldoen aan hetgeen genoemde fractie graag wil. Op dit moment moet aanvaarding van de D66-motie worden ontraden, omdat het daarin voorgestelde juridisch niet kan. Zoals mocht worden verwacht, heeft de fractie van GroenLinks vele vragen gesteld en opmerkingen gemaakt over het milieu, althans in de schriftelijk ingeleverde bijdrage.

Over biologische producten in de kantine is al iets gezegd. Verder wil de GroenLinks-fractie de ontwikkeling van de glastuinbouw in het Rundedal kritisch benaderen. Dat is natuurlijk altijd goed. Spreker heeft begrepen dat voor het glastuinbouwgebied Rundedal op dit moment een energievisie wordt gemaakt. Eigenlijk kan nu al worden gezegd dat het gebruik van duurzame energie in dit gebied een heel grote kans maakt. Er wordt met iets nieuws begonnen zodat er alle nieuwe elementen kunnen worden toegepast, zoals biomassa, snoeiafval, mestvergisting, bio-olie en dergelijke. In reactie op de vraag over het BAHCO-project is te zeggen dat dit project als belangrijkste doelstelling duurzame herstructurering heeft. In dat verband wordt onderzoek verricht naar de mogelijkheden voor duurzame vormen van energie en het opzetten van een waternetwerk. Ook wat dit betreft is er dus wel degelijk oog voor milieuelementen. Groene stroom zal eveneens onderdeel kunnen zijn van de reeds aangekondigde behandeling van de hele energieproblematiek. De gemeente participeert reeds in het Drentse project LED (liberalisering energiemarkt Drenthe), in welk verband ook wordt gekeken naar inkoop van groene stroom. De fractie van Leefbaar Emmen heeft gevraagd naar de verwijdering van gastanks bij woonschepen. Eigenlijk was de situatie al veel te lang gedoogd; gezien de gevaarlijke situatie had veel eerder moeten worden ingegrepen, doch de gemeente had daartoe de mogelijkheid niet. Sinds kort is er een Algemene Maatregel van Bestuur die ingrijpen wél mogelijk maakt en daarvan heeft de gemeente dankbaar gebruik gemaakt. Het is niet van de ene op de andere dag gebeurd: de bewoners zijn eerst aangeschreven waardoor zij enige weken de tijd hebben gehad om zich hierop voor te bereiden. Inmiddels zijn de tanks verdwenen, dus gedogen tot na de winter kan niet meer. Wel heeft men kleinere tanks gekregen die wettelijk wél verantwoord zijn, namelijk tanks van 25 liter. Spreker heeft begrepen dat men probeert op korte termijn aansluiting te krijgen op het aardgasnet. Of dat nog vóór de winter kan worden gerealiseerd is niet te zeggen, maar hiernaar wordt momenteel wel degelijk gekeken. Gevraagd is of de haven in Veenoord voor woonschepen perspectief zou kunnen bieden. Daarop moet worden gezegd dat de haven dusdanig vervuild is dat deze op korte termijn absoluut geen perspectief biedt. Met het opruimen van de vervuiling zouden jaren zijn gemoeid en dit zou ook financieel de nodige consequenties hebben. Het is volgens spreker dus geen alternatief. Ten aanzien van de reiniging heeft de CDA-fractie gevraagd naar de samenwerking tussen Coevorden, Hoogeveen en Emmen. Maandag jongstleden is de oriëntatiefase afgesloten. Eigenlijk zou nu kunnen worden gekomen tot het bedrijfsplan, maar vastgesteld is dat daarvóór nog een fase moet worden ingelast, een fase waarin de financieel-economische voordelen in beeld worden gebracht. Met elkaar een bepaalde weg op gaan moet tenslotte enig nut hebben. Waarschijnlijk zal het beeld daarvan in januari gereed zijn en vervolgens zal het wellicht nog in januari of anders in februari hier op de agenda komen. Dan kan worden bezien of Emmen dit traject wil vervolgen en, zo ja, op welke wijze, want wat dit betreft zijn er verschillende mogelijkheden. De fracties van SP en BGE willen dat het grof vuil weer wordt opgehaald. Spreker ontraadt dat. Hieromtrent is in het verleden een bewuste keuze gemaakt, waarbij Het Goed promi46

nent in beeld is gebracht. Zou het nu weer anders worden gedaan, dan zou dit weleens problemen bij Het Goed kunnen opleveren, en dat wil spreker liever niet want deze organisatie draait heel goed. Hij wil het huidige systeem dan ook handhaven. Het is juist dat er afvalstoffenheffing wordt geheven, maar juist de categorie waar de SP-fractie het over heeft komt in aanmerking voor kwijtschelding. Dat er grof moet worden betaald valt dus nogal mee. Aan de GroenLinks-fractie kan worden gezegd dat Emmen niet op het diftar-systeem is overgestapt omdat de raad er, toen hierover werd gesproken, niet van overtuigd was dat zo'n systeem voor Emmen oplossingen biedt. Het zou kunnen werken, maar dan zou er tezamen met omliggende gemeenten toe moeten worden overgegaan, anders krijg je heen en weer gesleep met vuil. Er is ook niet toe overgegaan omdat er met de vuilophaaldienst weinig problemen zijn. Er zijn geen klachten over, dus waarom zou je het systeem veranderen? In omliggende gemeenten blijkt het diftar-systeem vele problemen op te roepen. Hij zou dit de gemeente niet willen aandoen, en zichzelf ook niet. Ten slotte de vraag van de fractie van Burgerbelangen Gemeente Emmen naar het risico van de bodemverontreiniging op het bedrijventerrein Veenoord. De verantwoordelijkheid voor de sanering van de bodem ligt in eerste aanleg bij de bedrijven zelf; dat is nu een keer wettelijk zo bepaald. Afhankelijk van de mate waarin de berdrijven hun verantwoordelijkheid oppakken komt de gemeente minder of meer in beeld. Over de omvang van de financiële risico's is op dit moment niets te zeggen, want die zijn nog niet in beeld gebracht. Als het zover is zal de raad het ongetwijfeld horen.

niet meer zelf kan bepalen wat er wel of niet gebeurt, voelt hij zich zeer gesteund door de motie van de PvdA-fractie om te komen tot een bepaalde opzet van de wijk- en buurtzorg vanuit de politie. Hij meent dat het een heel nuttige aanvulling kan zijn om in dezen tezamen met de Stichting Veiligheidszorg Zuidoost-Drenthe op te trekken. Hierop zal hij graag terugkomen bij de behandeling van het jaarprogramma 2003. Er is ook gevraagd naar de sociale veiligheid (VVD) en wijkveiligheidsplannen (D66), terwijl door de SP-fractie het zinloos geweld aan de orde is gesteld. Wat het laatste betreft: kijkend naar de SP-motie waarop een tomaat door de lucht vliegt vraagt spreker zich af of de SP het logo niet wat moet aanpassen, alhoewel het in het belang van het tuinbouwgebied is dat er veel tomaten worden gebruikt! Maar nu serieus: voor het voorjaar is een nota over openbare orde en sociale veiligheid gepland. Daarin zal aan de orde worden gesteld wat de gemeente op dit gebied wil. Het verzoek is datgene wat in moties en schrifturen is neergelegd te bewaren tot de behandeling van deze nota. Op dit moment is volstrekt niet aan te geven of de bedragen die worden genoemd ter intensivering van het beleid te hoog of te laag zijn. Spreker stelt zich voor dat, als de raad er een uitspraak over wil doen, dit doet in de zin van: betrek hetgeen is gesteld ten aanzien van een benadering per dorp en wijk, de sociale veiligheid of het zinloos geweld bij de op te stellen kadernota! Dat zal dan zeker gebeuren, zo zegt hij toe. Met betrekking tot het incident aan de Hesselterbrink komt er een evaluatie. In de richting van de DOP-fractie zegt hij toe dat de evaluatie ter beschikking zal worden gesteld van de commissie bestuur en middelen. Hopelijk zullen dan tevens de vragen van genoemde fractie worden beantwoord. Waarnaar niet is gevraagd is de voortgang van de rampenorganisatie. De gemeente wordt geacht binnenkort het rampenplan weer te actualiseren, en volgens planning zal die actualisering in januari aan de raad voorgelegd. Dan zal de raad kunnen aangeven hoe het rampenplan er uit moet komen te zien. Spreker is enigszins getroffen door de opmerking in de VVDbijdrage dat overbodige regels en regels die niet worden gehandhaafd zo snel mogelijk moeten worden afgeschaft. Dat is een wat te simpele conclusie, want als het gaat om de laatstgenoemde regels moet wellicht de handhaving juist worden geïntensiveerd. Wat hem betreft worden regels die geen zin hebben inderdaad afgeschaft, maar als het zinvolle regels zijn die niet gehandhaafd worden moet de handhaving worden geïntensiveerd, niet de regels worden afgeschaft. Hij denkt dat de VVD-fractie dat met hem eens zal zijn. Hiermee is tevens de lijn aangegeven die door het college de laatste tijd op tal van terreinen nadrukkelijker wordt gevolgd: bezien welke regels zijn afgesproken en daadwerkelijk dienen te worden gehandhaafd. Daarvan is vanmorgen al een aantal voorbeelden genoemd. Geen misverstand: de ingezette lijn is geen lijn van repressie, maar van bestuurlijk optreden waar dat nodig is. Een mooi voorbeeld is: waar gasopslagtanks onverantwoord zijn moeten zij worden verwijderd, maar moet ook worden gezorgd voor een ordentelijke aardgasaansluiting. Zo geldt dit ook voor de skaters: in geval van overlast moet worden opgetreden, maar wel met de jongelui in gesprek worden gegaan over alternatieven. De lijn moge helder zijn: regels die de moeite waard worden gevonden handha-

De heer Haak heeft de wethouder zo-even horen zeggen dat men bezig is met aansluiting van de woonschepen op het aardgasnet. Hierbij de vraag: gaat het dan alleen om de gelegaliseerde woonschepen? Wethouder Holman antwoordt bevestigend. De burgemeester zal aan de hand van een viertal thema's ingaan op een aantal zaken. De thema's zijn: veiligheid, algemeen bestuur, communicatie en positie van Emmen. Hij stelt met genoegen vast dat nagenoeg alle fracties veiligheid een prominente plaats in hun algemene beschouwingen hebben gegeven en fors meedenken over de vraag hoe kan worden gekomen tot een veiliger Emmen. Men zou verwachten dat een portefeuillehouder die nogal wordt aangespoord tot intensivering dit zou betreuren, maar bij hem is juist het tegenovergestelde het geval, want hem dunkt dat, net als elders in het land, ook in deze gemeente qua veiligheid nog veel kan worden verbeterd. Veiligheid is een heel breed begrip. Onlangs heeft de raad al een fors project in het kader van de fysieke veiligheid laten opstarten, over de voortgang waarvan de raad in het komende jaar uiteraard zal worden geïnformeerd, maar er staat ook nogal wat op stapel. In december hoopt spreker met het jaarplan voor 2003 over de politie-inzet bij de raad te komen. Hij denkt dat dit een uitgelezen mogelijkheid is om als raad aan te geven wat diens prioriteiten zijn en hoe daaraan, voor zover de gemeente daarop invloed heeft, vorm moet worden gegeven. Hij nodigt de raad van harte uit van die gelegenheid volop gebruik te maken. Hoewel er geen gemeentepolitie meer is en spreker 47

ven en bezien of in een bestuurlijk traject, voor zover er een maatschappelijke vraag is die reëel is, antwoord is te geven. Spreker zou over veiligheid nog veel meer kunnen zeggen, want veiligheid is niet los te zien van andere beleidsterreinen; schoon, heel en veilig is een trits die steeds vaker wordt genoemd en valide is. Hij geeft het presidium in overweging hieraan eens een aparte avond te wijden; dat zou dan kunnen met de commissie en andere belanghebbenden: erkende overlegpartners, de politie, de Stichting Veiligheidszorg, de brandweer en andere hulpverleningsdiensten. Het kan de moeite waard zijn. Spreker gaat vervolgens in op zaken van meer algemeen bestuurlijke aard. Wat hij wel een mooie kreet van de BGE-fractie vindt, is: open en eerlijk! Het is een heel aansprekende benadering van zaken. Hij zegt open en eerlijk dat hij niet liegt, maar niet altijd alles zegt wat hij weet. Soms móét dat; niet altijd kan alles worden gezegd, maar er mag van worden uitgegaan dat het college niet liegt. Er moet weleens worden gezocht naar wegen om de raad te informeren zonder dat de informatie direct in de openbaarheid komt. Daar kunnen redenen voor zijn, echter: er moet terughoudend mee worden omgegaan. Het college probeert de momenten van beslotenheid, zeker met geheimhouding, zo beperkt mogelijk te houden. Hij heeft begrepen dat de besluitenlijsten van het college, met onderdelen die publicabel en niet publicabel zijn, tot misverstanden kunnen leiden, omdat niet publicabel vaak betekent dat het college de betrokkenen wil informeren alvorens een besluit openbaar kan worden. Het college zal zoeken naar wegen om in maximale openheid met de raad te communiceren, en eveneens naar de pers. De GroenLinks-fractie heeft gevraagd daarover in de commissie bestuur en middelen te spreken, en daartegen bestaat geen enkel bezwaar. Het lijkt hem heel goed ten opzichte van elkaar nog eens uit te spreken wat wel of niet van belang wordt gevonden als het gaat om de openbaarheid. Het uitgangspunt van het college is in elk geval: alles is openbaar, tenzij het niet anders kan. Fracties die weleens zeggen dat er niet naar hen geluisterd wordt stellen met genoegen vast dat nu wordt aangesloten bij de Nationale Ombudsman. Misschien wordt er dus toch wel meer geluisterd dan weleens wordt gedacht! Natuurlijk is het niet zo dat alles wat een keer wordt gezegd meteen tot resultaat leidt; daar kan zelfs het college niet op rekenen. De SP-fractie heeft gevraagd om een snellere klachtenbehandeling, mede in relatie tot de aansluiting bij de Nationale Ombudsman. B. en w. hebben veel in hun macht, maar niet het tempo bij de Nationale Ombudsman. Als er iets naar dit instituut gaat zal het college er zich natuurlijk volledig voor inzetten dat de informatie die van de gemeente wordt gevraagd adequaat wordt verstrekt, maar de snelheid van handelen van de Nationale Ombudsman heeft het college niet in de hand. In elk geval zal het college uitspraken en adviezen van de Nationale Ombudsman beslist serieus nemen, dat kan spreker de raad verzekeren. Wat de gemeentelijke commissie voor bezwaar en beroep betreft: door meer stuur vanuit het management wordt de laatste tijd behoorlijk ingelopen op de tijdsduur. Met die vooruitgang is spreker blij. Door de organisatie wordt nu stevig ingezet om dit meer aandacht te geven, en terecht. Gelukkig werkt het.

De VVD-fractie komt met een initiatief ten aanzien van een gemeentelijke onderscheiding. Hij is benieuwd! Niet gekozen bestuurders komen niet gauw voor een andere in aanmerking, dus er is misschien hoop voor de leden van het college! Zij wachten het initiatief van de VVD-fractie af. Met de dualisering is een begin gemaakt, na een aardig traject van voorbereiding. Er zijn verschillende geluiden over te horen, hetgeen niet verwonderlijk is, want vanuit 'Den Haag' werd toch nog tamelijk bij verrassing besloten de dualisering op lokaal niveau door te voeren. Ongeveer op de dag van de verkiezingen viel het besluit en tot op de dag van vandaag zijn nog niet eens alle onderdelen geëffectueerd die de dualisering handen en voeten moet geven. De door het college benoemde griffier is daar een levend voorbeeld van. Het is tussen raad en college keurig opgelost, maar toch! Het lijkt spreker goed eerder te evalueren dan halverwege de bestuursperiode; hij zou daarmee niet willen wachten omdat het eerder nu eenmaal zo is bepaald. Hem dunkt dat best zo op het einde van het jaar kan worden bekeken wat de dualisering heeft gebracht, wat de positie is van de raad, van het presidium en van het college en hoe met elkaar wordt omgegaan. In het college begint al behoorlijk door te dringen dat het keurig via het presidium moet lopen als het iets op de agenda wil hebben. Ook voor de raad is het wennen aan de nieuwe situatie: hoe stel je kaders, hoe vul je je vertegenwoordigende rol in en hoe kun je burgers meer betrekken bij het politieke gebeuren? Het is helemaal geen schande dat op die vragen nu nog geen antwoord is < ze zijn ook elders in het land te horen >, wel is het goed daarover met elkaar eens van gedachten te wisselen. In elk geval heeft de raad in de gehouden algemene beschouwingen fors van zich laten horen, gelet op het aantal moties en amendementen. Daar is niets mis mee, maar het college vertrouwt er wel op dat er een werkbaar kader voor het college zal liggen wanneer vanavond de rook optrekt. De raad mag ervan uitgaan dat het college daar dan ook invulling aan geeft. Een praktische tip nog: in geval opdrachten aan het college zijn uitgesproken moeten die naar sprekers mening worden gezien als een sterke wens of verzoek aan het college. Hij heeft ook ergens gezien dat het college wordt verzocht geld beschikbaar te stellen, welnu: dat is niet de taak van het college, maar van de raad. Essentieel van een motie of een amendement is evenwel wat wordt gewenst; de rest is vorm, die komt vanzelf wel. Wel belangrijk is dat op het einde van de dag het Reglement van orde wordt gehanteerd en dat, als wordt gewenst verandering in de begroting aan te brengen, dit alleen gebeurt via amendementen en niet via moties. De volgorde is: eerst de amendementen, dan de vaststelling van de begroting en daarna pas de moties. Moties kunnen aan het college wel een belangrijk spoorboekje meegeven voor hetgeen in de komende tijd moet worden gedaan, maar leiden niet tot aanpassing van de begroting. Het is aan de raad wat deze hiermee doet. De ChristenUnie-fractie heeft de discussie over normen en waarden in beeld gebracht. Het is aan de raad zelf om te bepalen of deze die discussie wil aangaan. Als de raad besluit dat te doen, zal het college zich zeker niet aan die discussie onttrekken, maar het laat het graag aan de raad over om daar een standpunt over in te nemen. Ten aanzien van een klachtenlijn, door de SP-fractie een beetje overtrokken 'alarmlijn' genoemd maar duidelijk is wat 48

zij bedoelt, heeft spreker een praktisch voorstel. Er is al een aantal nummers waar mensen zich kunnen melden met bepaalde klachten. Het college kan zich voorstellen dat die nummers in een helder kadertje op de voorlichtingspagina van de gemeente worden vermeld. In de komende tijd gaat het college met de raad in discussie over de vorming van een publieksdienst en daarin zou een algemeen klachtennummer definitief geregeld kunnen worden. Voorts het onderwerp 'communicatie'. De DOP-fractie heeft gevraagd te komen met een verklaring over 'het lek' omtrent het theater, waarmee niet wordt gedoeld op het dak dat water doorlaat, maar op de vraag hoe hierover een stuk in de krant kon komen. Nu is lekken volgens sommigen ook een vorm van communicatie, en spreker kent zelfs mensen die spreken over 'functioneel lekken', maar hij kan verzekeren dat het een noch het ander aan de orde is geweest in het college. Er is overigens geen diepgaand onderzoek naar ingesteld. Het college is door een cartoon van Peter van Straaten, waarin iemand van het college in een vergadering zegt: "Iemand heeft naar de pers gelekt", even in de verleiding gebracht dit in de vorm van een ansichtkaart naar de raad te sturen, met de vriendelijke groeten, maar gezien de ervaring elders heeft het daarvan maar afgezien! Maar serieus: journalisten doen hun werk, en vastgesteld kan worden dat de journalist van het Dagblad van het Noorden vanuit journalistiek oogpunt diens werk goed heeft gedaan. B. en w. hadden graag gezien dat hun keuze beter georganiseerd naar buiten was gekomen. Het is jammer dat het gegaan is zoals het is gegaan, maar het is niet anders. Het college probeert daaruit wel lering te trekken voor volgende gelegenheden. Dat het met communicatie iets moet, zo veel mogelijk op een georganiseerde manier, is helder. B. en w. doen daar hun best voor. Er komt binnenkort een corporate communicatieplan; op het moment dat dit het college passeert zal dit vast een andere naam krijgen, want de zojuist genoemde naam is spreker te Engels. Het is goed communicatie integraal en gericht aan te pakken. De VVD-fractie stelt zich voor hiervoor € 250.000,- beschikbaar te stellen, maar als men op dit punt echt wat wil moet waarschijnlijk gewoon worden besloten dit bedrag bovenop de bestaande middelen te zetten, opdat er ook écht wat kan worden gedaan. Dit is wat lastig in relatie tot de taakstelling die er ligt ten aanzien van communicatie, terwijl ten aanzien van tal van zaken die aan de orde zijn gesteld wordt gevraagd om meer communicatieve inzet. Als de taakstelling concreet moet worden ingevuld, moet het Emmen Magazine of het personeelsblad worden geschrapt, dan wel moet er in de personele sfeer iets worden gedaan. Dat zou echter in tegenstrijd zijn met hetgeen is gesteld; daarover moet dan ook nog maar eens worden gesproken. Spreker stelt daarom voor de taakstelling definitief af te kaarten als wordt gesproken over het communicatieplan. Dan kan worden bezien waar het om gaat, wat het kost en wat het oplevert. Het is goed dan vanuit een bepaalde gedachte Emmen als product neer te zetten. De gemeente is wat dit betreft niet op de verkeerde weg. Spreker is van mening dat het beeld van Emmen in den lande langzamerhand aan het kenteren is. De gemeente heeft de laatste tijd steeds meer naar buiten weten te brengen dat Emmen vanuit een bepaalde visie aan het werk is en dat het die visie ook aan het invullen is met concrete plannen. Of het nu gaat om het glastuinbouwgebied Rundedal, of het bedrij-

venterrein A37, of de keuze voor een theater, het is allemaal gebaseerd op Strategienota en grotestedenbeleid. Emmen spreidt een zekere ambitie tentoon en dat is belangrijk. Als Emmen vanuit communicatie en promotie een bepaald beeld neerzet, moet dat ook echt een beeld zijn dat klopt en dat een positief beeld uitstraalt. Dat moet niet ontaarden in propaganda, maar het moet wel een beeld zijn dat duidelijk maakt dat het de moeite waard is in Emmen te wonen, te werken en te recreëren. Het recept is in handen te krijgen om daar iets moois van te maken. Te zien is dat de positie van Emmen ook op een andere manier gestalte krijgt: de gemeente is sluipenderwijs binnengetreden als volwaardige deelnemer aan het grotestedenbeleid. Vanaf 2005 wordt dat ook geëffectueerd met geld. In het Kompas van het Noorden is Emmen één van de vier prioritaire steden in NoordNederland. In dat kader liggen een heleboel kansen om zaken naar Emmen te halen. In het verband van het Regionaal Stedelijk Netwerk Zuid-Drenthe, waarin Emmen een leidende rol speelt, wordt binnenkort met een rapportage gekomen over de wijze waarop zaken in Zuid-Drenthe dienen te worden aangepakt . Als spreker ziet hoe Emmen op allerlei terreinen steeds nadrukkelijker een rol speelt, denkt hij dat Emmen langzamerhand en met een zekere zelfbewustheid, zonder eigenwijs te worden, wordt neergezet: Emmen als een van de belangrijkste gemeenten in Noord-Nederland, op tal van terreinen! Dat wil de gemeente uitstralen. De heer Ensink merkt naar aanleiding van het gestelde over de Zuid-Drentse stedenband op er onlangs kennis van te hebben genomen dat in het zuidwestelijk gedeelte zich ook een concentratie van gemeenten gaat manifesteren. Dat betekent in concreto dat Emmen nog meer in het eigen gebied z'n functie moet bepalen, naar de mening van de CDAfractie meer in samenwerking met Coevorden. De ontwikkeling in het zuidwesten is jammer, maar is wel een feit. De voorzitter zegt dat er een regionaal stedelijk netwerk Zuid-Drenthe is dat bestaat uit de Drentse gemeenten Meppel, Hoogeveen, Coevorden en Emmen en uit de Overijsselse gemeenten Steenwijk en Hardenberg. Dit stedelijk netwerk, dat met de provincies Drenthe en Overijssel een werkverband heeft, staat op het punt te bevallen van een gezamenlijk stuk dat voor dit hele netwerk geldt. Daarbinnen zijn er twee regio's die zich richten op het ontwikkelen van bedrijventerreinen, namelijk de westelijke driehoek en de oostelijke driehoek. In de eerste ziet men ervan af iets te doen aan gemeenschappelijk bedrijventerrein en geeft ieder z'n eigen positie aan. De oostelijke driehoek < Emmen, Coevorden en Hardenberg > start met een project om de afstemming van de bedrijventerreinen goed in beeld te krijgen. Genoemde gemeenten gaan dus dezelfde weg op, maar als onderdeel van het netwerk Zuid-Drenthe. Zowel het netwerk als de oostelijke driehoek staat onder voorzitterschap van Emmen. Ter afronding stelt spreker vast dat er veel is gezegd over de belangrijke insteek 'Anders en met anderen'; daarop heeft hij eerder al een toelichting gegeven. Hij wil evenwel niet eindigen met anderen, maar met elkaar. Als het gemeentebestuur de taakstellingen die het zich oplegt succesvol wil volbrengen, is het nodig dat met elkaar te doen, raad en college, tezamen met de ambtelijke organisatie. Alleen met elkaar is het mogelijk datgene te bieden waar de burgers recht op hebben. Wat 49

De vice-voorzitter is van mening dat het aanbeveling verdient dat niemand vandaag gestresst raakt. Op het moment waarop het eten klaar is zal aan tafel worden gegaan. Vanmiddag zal ook niet zo streng worden omgegaan met de spreektijd, want er moet inderdaad ruimte zijn voor debat en interrupties. Dat zal dan wellicht betekenen dat het laat wordt, maar dat zij dan zo. De vergadering is geschorst tot 15.00 uur.

wordt gedaan, moet ten behoeve van de burgers zijn, dát moet het 'Leitmotiv' zijn. Het gemeentebestuur is er voor hen, zij niet voor het bestuur. De gemeente heeft de plicht de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk in te zetten om de burgers zo goed mogelijk te dienen. Voor de burger maakt het niet uit of deze een ambtenaar, een raadslid of een collegelid hoort praten, want voor de burger gaat het in alle gevallen om dé gemeente, en dus is het belangrijk zo veel mogelijk als eenheid naar buiten te treden en ook onderling met respect met elkaar om te gaan. In ander verband heeft spreker weleens gezegd: behandel een ander zoals je zelf behandeld wilt worden! Dat geldt voor de ambtenaren, voor de raad en voor het college. Als iedereen dat naar elkaar en naar de burgers uitstraalt, dan wordt 'Anders en met anderen' mogelijk gemaakt.

Schorsing. De voorzitter heropent de vergadering en stelt vast dat thans de tweede termijn van de raad aan de orde is. Om aan te geven dat gokken toch loont, zal hij nu de omgekeerde volgorde aanhouden, weshalve dan de fractie van de ChristenUnie het eerst het woord zal krijgen.

De vice-voorzitter wil na overleg met enkele leden van het presidium een voorstel van orde doen. De planning was dat er een pauze zou zijn van 11.00 tot 14.00 uur, maar inmiddels is het bijna 12.30 uur. Het voorstel is de tweede termijn te beginnen om 15.00 uur. Dan is er volop de tijd om met elkaar te overleggen, zodat wellicht kan worden voorkomen dat er na deze pauze steeds weer schorsingen moeten worden ingelast voor moties en amendementen. Hij stelt voor te proberen in de pauze tot 15.00 uur alles zo veel mogelijk te regelen. Er komt nóg een pauze; hoelang die zal moeten duren zal worden bezien als daartoe kan worden overgegaan.

De heer Huttinga stelt vast dat dan de bijbelse spreuk tóch nog uitkomt! De heer Van Hoffen rekende niet op deze volgorde. Misschien denkt men nu dat hij het daarom nu wel kort zal maken, maar hij loopt wat langer mee dan vandaag! De voorzitter merkt op dat de heer Van Hoffen gewoon naar vorige sprekers kan verwijzen! De heer Van Hoffen beaamt dit. Dan zou er helemaal niets meer hoeven te worden gezegd! In eerste termijn heeft de fractie van de ChristenUnie nog een motie en een amendement in het vooruitzicht gesteld. Zij dient deze hierbij in. Het betreft een motie waarin wordt gevraagd in 'Den Haag' aandacht te vragen voor het steeds groter wordende knelpunt Zwolle-Meppel. Deze motie wordt heel breed ondersteund, namelijk door alle fracties exclusief de fractie van GroenLinks, die niet op asfalt zit te wachten. Over uitgeprocedeerde asielzoekers heeft de fractie twee maal eerder een motie ingediend. Spreker heeft begrepen dat mevrouw Rougoor enig zendingswerk heeft verricht en dat nu ook de PvdA-fractie het ingediende amendement wil steunen. Het voorgestelde besluit luidt: "de organisatie 'Op 't Stee' die zich inzet voor hulp aan deze mensen incidenteel een solidariteitsheffing toe te kennen van € 25.000,- ten laste van het begrotingsoverschot 2003." Wethouder Evenhuis heeft het gehad over 35 dak- en thuislozen. Dat zijn er 35 te veel. Ieder mens heeft recht op een dak en een thuis, maar door omstandigheden kunnen bepaalde mensen dat niet realiseren. Zoals ook in het welzijnsplan is opgenomen, dienen bed, bad en brood te worden gegarandeerd. Het amendement van de GroenLinks-fractie om een inloophuis te realiseren zal dan ook de steun van sprekers fractie krijgen. Het was en blijft één van de speerpunten van de fractie. Als het op enigerlei manier kan, moet hiervan werk worden gemaakt. Het is een van de instrumenten om ten behoeve van deze mensen iets te doen. Wethouder Hoogland stemt in met voorstellen die door de fracties van PvdA en CDA gedaan zijn ten aanzien van bestemmingsplannen. Dat doet de ChristenUnie-fractie eveneens, maar ervan uitgaande dat de wethouder de mening van het college heeft verwoord, rijst de vraag waarom dit dan niet is meegenomen bij de budgetaanpassingen of de intensive-

De heer Ensink heeft geen probleem met een pauze tot 15.00 uur, maar heeft nog een vraag over de matrix die vanmorgen op de tafel van de raad is gelegd. Zijn daarin deze nu alle moties, amendementen en initiatiefvoorstellen verwerkt? De vice-voorzitter begrijpt van de griffier dat dit zo is. De heer Arends vermeldt evenmin moeite te hebben met een schorsing tot 15.00 uur. Hij vermoedt echter dat het de nodige tijd zal vragen om tijdens de schorsing te kijken naar moties en amendementen. Verder pleit hij ervoor op de tweede termijn niet te beknibbelen om de tijd in te lopen, maar de ruimte te geven voor debat over een aantal onderwerpen dat aan de orde is gesteld, in plaats van wensenlijstjes af te raffelen. De heer Van Hoffen beaamt dat alle moties en amendementen in de matrix zijn opgenomen, doch wil erop wijzen dat sommige fracties, waaronder die van de ChristenUnie, nog wat in de achterzak hebben. Het lijkt hem zinvol dat degenen die nog moties en/of amendementen willen indienen in de tweede termijn daartoe eerst de gelegenheid krijgen opdat ze onderwerp van discussie kunnen zijn. De vice-voorzitter lijkt dit redelijk. De heer Schoo sluit zich aan bij de woorden van de heer Arends. Het lijkt goed dat er gewoon om 18.00 uur wordt gegeten < dan hoeven de mensen die daarvoor moeten zorgen alles niet op een holletje te doen > en zo nodig daarna door te gaan.

50

ringsacties. Als ook het college het voorgestelde zo belangrijk vindt, zoals moge blijken uit de woorden van mevrouw Hoogland, dan het dit best meteen in de begroting kunnen worden opgenomen, maar het kan zijn dat het gaat om voortschrijdend inzicht. Hetzelfde geldt voor hetgeen is voorgesteld betreffende speelvoorzieningen, waarvan wethouder Klaver heeft aangegeven reikhalzend uit te zien naar de stemmingen daarover. Ook hier de vraag: waarom is dit dan niet meegenomen? De fractie is het van harte met wethouder Eerenstein eens over de brede school. Het gaat inderdaad niet om de fysieke verschijning ervan, maar om de inhoud: hoe kunnen scholen en welzijnsorganisaties, kortom: alles wat er verder in een wijk plaatsvindt, op inhoud rendabeler worden gemaakt? Dat is een heel goede insteek. Laat men daaraan werken! Dit heeft de instemming van sprekers fractie. Er wordt door collega's elders weleens anders over gedacht, maar haar dunkt dat dit versterkend kan werken. Over de monumenten heeft spreker het in zijn bijdrage niet gehad, maar daarover was wel een passage opgenomen in de eerste versie daarvan. Daarin was zelfs opgenomen dat zijn fractie hiervoor een bedrag wilde reserveren. Dit betreft dan de gemeentelijke monumenten, want daarvoor is niets beschikbaar. Er zou toch een bedrag voor moeten worden gereserveerd, want anders is straks alles mooi op papier gezet en is er geen geld. Hoe is er dan uitvoering aan een beleid te geven? De fractie heeft nu geen voorstel gedaan; er moeten prioriteiten worden gesteld en dat heeft zij in haar bijdrage ook geprobeerd. In plaats van overal wat van te zeggen, heeft zij er met het oog op de toegemeten tijd ervoor gekozen op een aantal onderwerpen wat breder in te gaan. 20 minuten zijn zó om, en hij vindt eigenlijk dat hij veel te vlug heeft gesproken; hij had zijn bijdrage veel rustiger willen voordragen. Van wethouder Holman heeft spreker met betrekking tot de discussie die over Alcides zal worden gevoerd een zin genoteerd die ongeveer luidde als: hoe doen we dat verder binnen die welzijnsorganisatie? In het woord 'binnen' zit 'm de kneep. De wethouder antwoordde op een vraag van de fractie van GroenLinks over het algemeen maatschappelijk werk, en sprekers fractie heeft daarover eveneens vragen gesteld toen het ging om het aangaan van de samenwerking met Alcides. Zij vindt dat de discussie inhoudelijk moet worden gevoerd, ook over de vraag welke welzijnsorganisatie het werk in Emmen wel dan wel niet gaat doen. Laat dat open blijven totdat de discussie hierover is gevoerd. De burgemeester heeft gesproken over de dualisering. Inderdaad zijn college en raad wat dit betreft nog zoekende en komen zij elkaar regelmatig tegen. Spreker is het ermee eens dat niet twee jaar moet worden gewacht met evalueren, want nu al komen vragen op of iets niet beter anders kan worden gedaan. De vinger moet aan de pols worden gehouden. Voor een heroriëntatie moet men niet weglopen. Spreker zal nu niet ingaan op alle voorstellen die zijn gedaan, want het is ondoenlijk ze alle langs te lopen. Na overleg zal zijn fractie zo nodig een stemverklaring geven. Het moge zo zijn dat de spoorlijn Zwolle-Emmen vooral provinciaal geregisseerd wordt, doch de fractie heeft gevraagd overleg aan te gaan met alle gemeenten langs deze spoorlijn, want zij hebben er alle belang dat wordt voorkomen dat de

beslissing straks helemaal buiten hen om gaan. Er moet aan worden gewerkt dat dit niet gebeurt; als het kan moet niet óver, maar mét de belanghebbende gemeenten worden beslist, eventueel met inschakeling van de rijksoverheid of eventueel zelfs 'Brussel'. Wat Roswinkel betreft: dat is weer zo'n incidenteel verhaal. Op zich zou je gewoon willen helpen, maar dat geldt voor méér accommodaties. Spreker zegt dan met de wethouder dat in breder verband moet worden bezien of een helpende hand kan worden uitgestoken, of privatisering of een eigen bijdrage mogelijk is. Natuurlijk kan de accommodatie in Roswinkel eruit worden gelicht, maar dan wordt te ad hoc gehandeld. Als het desbetreffende voorstel in stemming komt zal zijn fractie het steunen, maar toch blijft de vraag of een en ander niet breder verband moet worden beschouwd. Met betrekking tot een normen- en waardendebat, veiligheid en de wijze waarop mensen met mensen omgaan op het publieke erf heeft de fractie een motie ingediend. Er blijkt enige moeite met het opstellen van 'straatregels' in de voorgestelde besluitvorming. De fractie wil dit eruit halen, want het is slechts één element van wat zij bedoelt; dat is namelijk veel breder. Je moet in gesprek gaan met de bevolking, de scholen, welzijnsinstellingen, sportclubs, kerken en noem maar op, om mensen bewust te maken van datgene waarmee zij bezig zijn als zij zich begeven op het publieke erf. Laat de raad daaraan handen en voeten geven en samen met de bevolking meedenken. Het van bovenaf opleggen van regels is helemaal niet aan de orde; laat de bevolking zelf haar geweten maar eens laten spreken. De ChristenUnie-fractie is bereid met bijvoorbeeld de PvdA-fractie naar een welzijnsinstelling te gaan voor een gesprek over dit onderwerp, of met de GroenLinks-fractie naar Schoonebeek. Dat heeft niet direct iets met politiek te maken, maar met de wijze waarop de samenleving in elkaar zit en hoe daarmee gezamenlijk met allerlei zaken wordt omgegaan. De heer Arends wil graag van de heer Van Hoffen weten wat deze als uitkomst van het beoogde debat verwacht. Op zich is er niets verkeerds aan een debat over normen en waarden, doch een debat óm het debat, en dat dan avond aan avond in de hele gemeente gedurende een bepaalde periode, lijkt niet zo zinvol. Mar het is goed elkaar eens te ontmoeten, Hij wil dan ook met de heer Van Hoffen graag eens naar een welzijnsinstelling of naar een andere instelling. De heer Van Hoffen zegt: misschien wel naar de kerk! Dat ís al eens gebeurd: in Kopenhagen. De heer Arends heeft er bij die gelegenheid geen woord van begrepen, want is het Deens niet machtig! Hoe dan ook: wat is nu de bedoeling van een debat als wordt voorgesteld? Naar welke uitkomst wil de ChristenUniefractie? De heer Van Hoffen zegt dat het is een proces dat je aangaat. Mede in het kader van dualisering kan de politiek naar de bevolking gaan met een item dat aanspreekt. Wat de uitkomst zal zijn weet hij niet, maar er kan best iets heel goeds uit voortkomen. Het kan een heel mooie bevalling worden, doch hoe het kind dat geboren gaat worden er uit gaat zien moet worden afgewacht. Het stellen van straatre51

gels is in elk geval het doel niet. Het doel is veiligheid en leefbaarheid samen te beleven en de mensen daarvan bewust te maken. Men kan zeggen dat dit heel 'soft' is, dat geldt voor méér, maar het is goed met elkaar na te denken, dáár gaat het om.

heer Huttinga van deze mogelijkheid gebruik wenst te maken. De heer Huttinga zegt dat dit keer maar een heel geringe rol voor hem is weggelegd. Hij wil alleen even opmerken dat er wellicht moties en amendementen zijn die in elkaar kunnen worden geschoven. Zo zou kunnen worden voorkomen dat er vandaag 46 of 57 keer moet worden gestemd.

De heer Arends vraagt zich af of normen en waarden niet ook vanuit de overheid moet worden uitgestraald. De afgelopen jaren was een beweging te zien waarbij de overheid zich meer terugtrekt op haar kerntaken en allerlei zaken verder overlaat aan de vrije krachten in de maatschappij waardoor mensen terugvallen op eigen overlevingsstrategieën. Waar een overheid niet handhaaft en niet controleert, is het dan niet beter dat politici zich bezinnen op wat zij als de rol van de overheid zien, in plaats van het zoveelste debat te organiseren?

De heer Van Hees meent eveneens dat een aantal moties en amendementen in elkaar kan worden geschoven. Aan hetgeen de burgemeester in algemene zin heeft gezegd, waarbij deze een aantal nota's heeft genoemd, hoeft niets te worden toegevoegd. Daar is niets mis mee. In reactie op datgene wat wethouder Wachtmeester over taakstellingen heeft gesteld, zij opgemerkt dat er volgens de D66-fractie bij zijn die moeten worden gehandhaafd. Over het CBK is een afspraak gemaakt, maar aan de taakstelling betreffende onderwijs, concentratie van administratie en communicatie wil de fractie zich houden. Voorts heeft de wethouder iets gezegd over het ziekteverzuim. Spreker neemt aan dat de heer Leutscher daarover straks nog iets zal zeggen. In eerste termijn is er ook door de D66-fractie een opmerking over gemaakt, en wel over het taakstellend verminderen van dit verzuim met 1% in 2003. Zij is benieuwd wat daarvan de consequenties kunnen zijn, voor het toekomstig beleidsperspectief en voor wellicht ook de financiën. Aan een programmabegroting moet de raad inderdaad een bijdrage leveren. De nu geleverde bijdrage door twee of vier personen is vrij mager. Spreker is ervan overtuigd dat de programmabegroting voor de raad heel belangrijk gaat worden en een breed draagvlak moet gaan krijgen. De D66fractie loopt niet weg voor haar verantwoordelijkheid terzake en zal dan ook zeker haar steentje bijdragen. Spreker wil ook best in de desbetreffende werkgroep zitting nemen, want die mag wat hem betreft best wat breder. Hij vraagt zich af of iedereen wel in de gaten heeft waar het het volgend jaar heen gaat en wat de rol van de raad wordt. Bepaalde betogen die hij nu heeft gehoord plaatst hij in de rubriek 'incidentenpolitiek': overal op reageren, maar onvoldoende aangeven wat men uiteindelijk wil. Iets roepen is heel gemakkelijk, doch men zou ook met oplossingen moeten komen. Dat heeft hij bij een aantal partijen gemist. De D66-fractie heeft een motie ingediend over een kwaliteitshandvest, waarmee wordt beoogd aan de burgers duidelijk te maken dat zij op een bepaalde dienstverlening kunnen rekenen, bijvoorbeeld binnen welke termijn zij reactie of uitsluitsel kunnen verwachten. Tevens wordt het dan voor de organisatie duidelijk waar zij voor staat; dat kan de arbeidsmotivatie vergroten. De fractie is van mening dat dit een onderdeel is dat in het INK-model moet worden meegenomen. Zij wil haar motie handhaven om dit nadrukkelijk in beeld te blijven houden. Als met het voorgestelde wordt begonnen is Emmen daarin niet uniek, want andere gemeenten hebben dit al opgepakt. Bij het hoofdstuk 'economie en werk' is de fractie in haar bijdrage in eerste termijn niet uitgebreid stil blijven staan omdat zij vele uitgangspunten die door het college zijn verwoord van harte onderschrijft. Er is nog wél aandacht gevraagd voor breedbandinternet. Hierover is een motie inge-

De heer Van Hoffen is het voor 100% met de heer Arends eens dat dit de conclusie kan zijn. In de bijdrage van de ChristenUnie-fractie is ook gesteld dat de onvrede een uitweg zoekt. Er zullen preventieve maatregelen moeten worden genomen om dat te voorkomen. Daar hoort misschien wel bij dat de politici duidelijk maken dat zij niet alleen bezig zijn met grote projecten, maar er ook zijn voor de bevolking. De heer Leutscher vindt dat niet alleen moet worden nagedacht over de rol van de overheid, maar ook, als het gaat om de invulling van normen en waarden, over de vraag wat de eigen verantwoordelijkheid van mensen is. De heer Van Hoffen wijst erop dat reeds uiteen is gezet dat tolerantie haar grenzen heeft. Daarover zal op het publieke erf eveneens moeten worden gesproken. De heer Leutscher is het eens met de stelling dat tolerantie haar grenzen heeft. De heer Arends zegt dat dit ook voor hem geldt, maar dat hij een beetje huiverig is voor een debat waarin het zedenmeesterschap naar voren komt. Aan een dergelijk debat heeft hij geen behoefte. De heer Van Hoffen heeft dat ook niet, dat moge duidelijk zijn. Als men het etiket 'zedenmeesteren' erop plakt, strandt het bij voorbaat. De heer Huttinga merkt op dat het citaat van Wim Kok in de bijdrage van de fractie al wel iets heeft aangegeven. De heer Arends heeft daarvan kennisgenomen en onderstreept dat. De voorzitter stelt voor deze discussie te beëindigen, voordat híér nu een debat over normen en waarden ontstaat. De heer Van Hoffen deelt mede dat hij aan het einde van zijn bijdrage was gekomen. De voorzitter vermeldt dat in deze termijn ook de fractiespecialisten het woord kunnen voeren en informeert of de 52

diend, waarin wordt voorgesteld de contacten te intensiveren. De fractie wil deze motie intrekken, maar wil in februari of maart van wethouder Evenhuis horen wat de stand van zaken is. Zij is er zich van bewust dat de gemeente in dezen niet de regie heeft, maar wil niet weglopen voor haar verantwoordelijkheden en druk op de ketel houden. De gemeente mag wat dit betreft de nek best uitsteken, opdat niet alleen de stad maar ook de buitendorpen van deze mogelijkheid gebruik kunnen gaan maken. Wethouder Hoogland is ingegaan op de contactbestuurder. Hoe het daarmee gaat zal de praktijk moeten uitwijzen. De rollen zijn weliswaar verdeeld, maar de vraag is hoe de burgers er tegenaan zullen kijken en of zij de scheidslijn ten aanzien van verantwoordelijkheden goed kunnen trekken. Het zal steeds goed moeten worden uitgelegd, want het kan tot misvattingen leiden waardoor zaken op een bord terechtkomen waar ze niet horen. De D66-motie over de wijkwinkels zal worden veranderd in een amendement, aangezien de fractie vindt dat deze structureel aandacht behoeven. Met betrekking tot de speelvoorzieningen dunkt spreker dat moet worden bezien of hieromtrent één voorstel kan worden opgesteld, waarin aandacht wordt gevraagd voor deze problematiek en wordt vastgelegd dat in dezen in structurele zin naar oplossingen dient te worden gezocht. Op de Groenvisie is nog steeds het wachten. Het is een gebed zonder eind, maar blijkbaar komt deze nu in januari of februari. In eerste termijn heeft spreker de boude uitspraak gedaan dat deze visie er in december moet liggen, maar feit is dat er al sinds twee jaar rapporten beschikbaar zijn. Moet het nu werkelijk twee jaar duren voordat de raad duidelijkheid heeft? Natuurlijk is het een lastige materie, los nog van de taakstelling die er ligt, maar als het opstellen een beleidsvisie twee jaar moet duren doet men het niet goed. Door sommige fracties is heel prominent over schoolzwemmen gesproken. De vraag rijst of zij zich wel realiseren wat het zou gaan kosten als dit structureel zou worden ingevoerd. Als docent lichamelijke opvoeding zou spreker met leerlingen graag naar het zwembad gaan, want wat bewegingsintensiteit betreft kan daar geen gymles tegenop, maar in de beleving van zijn fractie is dit gewoon niet te financieren. Het is luchtfietserij, afgezien van het zwemvangnet dat door het college is voorgesteld. Daarmee heeft de fractie geen moeite. Bovendien is het een traject dat reeds in gang is gezet en dat nu niet zomaar weer kan worden gestopt. Aan hetgeen over het theater is gezegd heeft de fractie niet zo veel toe te voegen. Wel een reactie op de SP-motie over een referendum. Daarvoor loopt de D66-fractie niet weg. Het college weet natuurlijk ook dat, als een te nemen besluit referendabel is, dit kenbaar moet worden gemaakt. Het zou dan door burgers, maar ook vanuit de politiek kunnen worden opgepakt. Een referendum is voor de fractie geen kwestie van 'ja' of 'nee' zeggen; dat is te kort door de bocht. Als het daarop zou neerkomen, zou de burgers niet goed zijn uitgelegd wat je uiteindelijk wilt. Het zou het college sieren als dit vóór de uiteindelijke beslissing wordt voorgelegd aan de burgers, met goede informatie over het waarom en de consequenties. De uitkomst ervan zou dan kunnen worden betrokken bij de afwegingen en de verdere besluitvorming. Nogmaals: een referendum waarbij alleen 'ja' of 'nee' kan worden gezegd krijgt de goedkeuring van de D66-fractie niet.

Zij is dan ook benieuwd hoe de SP-fractie hieraan invulling wil gaan geven. Overigens wil sprekers fractie duidelijk aangeven dat een referendum wat haar betreft niet bij elk onderwerp mogelijk moet zijn. In dit geval gaat het echter om een behoorlijk prestigieus project en daarover moet goed worden gecommuniceerd met de burgers. Naar aanleiding van hetgeen wethouder Eerenstein heeft gezegd over gratis openbaar vervoer merkt spreker op dat in de ingediende motie het woord 'bijvoorbeeld' staat. De fractie beoogt niet direct dat het gratis moet zijn, zij heeft hierbij gedacht aan de parkeerproblematiek in de binnenstad van Emmen op bepaalde tijdstippen. Er zijn experimenten mogelijk, zoals de bus in de periode vóór de feestdagen waarvan mensen voor ƒ 1,- gebruik konden maken. Het verzoek van de fractie is eens te bezien wat er op dit vlak verder mogelijk is. In elk geval moet het woord 'gratis' niet al te letterlijk worden genomen. Haar insteek is dat er andere mogelijkheden moeten zijn om auto's verder weg te laten parkeren en voor het afleggen van de rest van de afstand naar het centrum gebruik te laten maken van openbaar vervoer tegen een goedkoper tarief. Met betrekking tot de gymaccommodatie in de Rietlanden zal het knelpuntenonderzoek moeten worden afgewacht. De door de fractie ingediende motie betreffende de sporthal wordt gewijzigd in een amendement. Wethouder Brummel kan zich vinden in de motie waarin wordt gevraagd te kijken naar huisvesting voor starters en studenten en naar levensloopbestendig bouwen. Hierbij de kanttekening dat niet alleen moet worden gekeken naar aangepast bouwen van ouderenhuisvesting. Met het oog op de toekomst zou daarvoor bij alle nieuwbouw aandacht moeten zijn. Overigens wordt de motie, waarin financiële middelen worden genoemd, eveneens worden gewijzigd in een amendement. De beantwoording van de wethouder over woonschepen is adequaat. De fractie heeft er vertrouwen in dat de wethouder deze problematiek verder daadkrachtig zal aanpakken om te zorgen voor een normalisering van de situatie. In een motie heeft de fractie aangegeven wat er volgens haar moet gebeuren om de zaak in het reine te brengen, doch die trekt zij bij dezen in, gelet op datgene wat de wethouder heeft aangegeven. Wel het verzoek in februari of zo mogelijk eerder te rapporteren over de stand van zaken. Over het algemeen maatschappelijk werk heeft de D66fractie in haar beschouwing geen opmerking gemaakt. Naar aanleiding van de reactie van wethouder Holman wil spreker nu toch opmerken dat er in Emmen forse wachtlijstproblemen zijn. Die baren de fractie echt zorgen. Van de week was te horen dat nu al wordt gesproken over tien maanden, en dat is toch wel heel schrijnend. Met Alcides zal moeten worden bekeken hoe hieraan wat kan worden gedaan. De wachttijd heeft weliswaar ook te maken met ziekte, maar feit is dat de situatie gewoon niet goed is; de termijn moet gewoon veel korter. De D66-fractie heeft gevraagd naar de jongerencentra en neemt aan dat die betrokken gaan worden bij de bespreking over alle accommodaties, dat dan duidelijk wordt wat de raad te dien aanzien wil en wat de insteek is van de jongerencentra zelf, teneinde te komen tot goede oplossingen. In elk geval kan de bestaande situatie niet lang meer voortduren. 53

De wethouder heeft gezegd dat het werk ten aanzien van de digitale trapveldjes stagnatie heeft opgelopen vanwege ziekte van de medewerker die zich hiermee bezighoudt. Dit geeft aan dat het eng is als een bepaalde taak bij één persoon wordt gelegd, immers: als die wegvalt ligt het werk op z'n gat. Spreker meent dat er verleden jaar een amendement van de PvdA-fractie lag om incidenteel, als hij het wél heeft, ƒ 140.000,- in te zetten voor de realisering van deze trapveldjes. De opmerking van de fractie in eerste termijn had evenwel vooral te maken met haar beleving dat dit proces nog niet af was. Daarop heeft de wethouder níét gereageerd. In de huidige begroting kan de fractie in dezen geen intensivering vinden, zodat mogelijk alsnog een amendement zal worden ingediend. Ten aanzien van het vrijwilligersbeleid wacht de D66-fractie de evaluatie af. De VVD-fractie omarmt dit beleid, maar als spreker het zich goed herinnert is een verleden jaar ingediend D66-voorstel niet door die fractie gesteund. Het kan te maken hebben met voortschrijdend inzicht. De fractie is blij dat de wethouder het initiatief betreffende een lokaal milieuplatform wil overnemen. Verder is diens uitleg over duurzaam bouwen duidelijk. De desbetreffende D66-motie trekt zij bij dezen in. De burgemeester is stil blijven staan bij de veiligheid, momenteel een 'hot item' in de samenleving. Diverse fracties hebben daarop op verschillende manieren ingestoken. Spreker dunkt dat door de betrokken fracties ook in dit geval moet worden bekeken of op een of andere manier met elkaar tot een motie is te komen die aangeeft hoe hieraan in de toekomst moet worden gewerkt. Van de D66-fractie ligt er een amendement om voor een wijkveiligheidsplan structureel een bepaald bedrag in te zetten. De burgemeester heeft gezegd hierover in februari of maart met de raad van gedachten te willen wisselen en die tijd wil de fractie de burgemeester ook best geven. Het amendement wordt nu dus niet gehandhaafd. Spreker geeft vervolgens aan hoe de fractie wil omgaan met haar moties, amendementen en het ene initiatiefvoorstel. Het initiatiefvoorstel handhaaft zij, al neemt zij van wethouder Klaver aan dat er gesprekken gaande zijn. Zij hoopt dat het door de raad breed zal worden gedragen opdat dit initiatief in de toekomst handen en voeten gaat krijgen. In plaats van de motie betreffende jeugdbeleid / speelruimtebeleid, zal wellicht tezamen met andere fracties een amendement worden ingediend. De motie inzake het opstellen van een interactief wijkveiligheidsplan voor ieder dorp en elke wijk trekt de fractie voorlopig in, gezien de gedane toezegging. De motie over het kwaliteitshandvest voor de gemeente wordt gehandhaafd. Wat de motie over het ontwikkelen van initiatieven voor breedbandinternet betreft: als wethouder Evenhuis de toezegging doet diens best te zullen doen om dit warm te houden en betrokken partijen aan te zetten tot actie, trekt de fractie deze motie in. De motie over de realisering van een sporthal in de Rietlanden wordt een amendement. De motie over het in de APV opnemen van een verbodsbepaling voor het aanmeren van woonschepen buiten de woonschepenhaven wordt ingetrokken, gehoord het antwoord van wethouder Brummel.

De motie over levensloopbestendig bouwen wordt gewijzigd in een amendement. De motie betreffende het in de bouwverordening garanderen van duurzaam bouwen wordt ingetrokken. De motie over het opstellen van een beleidsplan om de negatieve gevolgen van verplaatsing van het station Bargeres ten te gaan wordt gehandhaafd, met dien verstande dat het een amendement moet worden, aangezien hiermee een bedrag is gemoeid. Ook de motie inzake huisvestingsinitiatieven ten behoeve van staters en studenten moet een amendement worden. Dit geldt eveneens voor de motie over het oprichten van een lokaal milieuplatform en voor de motie over een onderzoek naar een proef met bijvoorbeeld 'gratis' openbaar vervoer, alsmede en voor de motie inzake het structureel ondersteunen van de wijkwinkels, gelet op hun informatievoorziening aan burgers en het feit dat zij hierdoor de gemeente het nodige uit handen nemen. Ten aanzien van alle andere moties en amendementen wil spreker volstaan met een reactie op hetgeen de PvdA-fractie voorstelt om financiële ruimte te creëren voor haar initiatieven. Waar de D66-fractie een fors probleem mee heeft, is dat de budgetaanpassing op 70% wordt gezet. Zij kan geen goede argumenten vinden om daartoe over te gaan en kan op dit moment niet overzien wat daarvan de consequenties zijn. Als de PvdA-fractie straks met een duidelijke onderbouwing duidelijk kan maken wat kan worden weggestreept ontstaat er misschien een nieuwe situatie, maar de D66fractie wil deze zaal met een sluitende begroting verlaten. Verder zal slechts voorstellen van andere fracties steunen die passen binnen het geheel van haar eigen voorstellen. Zelf wil zij wat benutten van de twee ton die het college graag wil reserveren voor het grotestedenbeleid en het collegeprogramma, los van de voorstellen ten laste van het begrotingsoverschot 2003. De heer Arends wijst erop dat hetgeen de PvdA-fractie heeft gedaan een werkwijze is iedereen die in het duale stelsel graag ziet. Het college heeft een begroting aangeboden en daarin weinig financiële ruimte gelaten voor invulling door de raad. De fractie heeft evenwel een eigen visie op de vraag hoe de gemeente op onderdelen moet werken en vindt dat er dan ook voor moet worden gezorgd dat daarvoor financiële middelen komen. De fractie heeft die middelen gevonden. Zij is niet alleen gekomen met allerlei mooie initiatieven, maar heeft er ook dekking voor aangegeven. Die is onder andere gevonden in datgene wat de heer Van Hees heeft genoemd. Het college kan van alles willen, maar moet beseffen dat een euro slechts één keer kan worden uitgegeven, welnu: als de PvdA-fractie andere accenten wil leggen neemt zij de vrijheid daarvoor ruimte aan te geven. Zij heeft er bewust voor gekozen niet alle onderdelen van de beleidsintensiveringen door te lopen en te zeggen wat wel of niet kan, want daarvoor is het college gekozen. Dat mag in staat worden geacht keuzes te maken. Het leven ís kiezen, het is niet anders. In elk geval zegt de PvdA-fractie: wij geven u 70% van het budget! Daar wordt de herziening van bestemmingsplan buitengelaten. Het is vervolgens aan het college te zeggen aan welke onderdelen het binnen de bestaande middelen voor beleidsintensivering prioriteit wil geven. In de bestaande verhoudingen is dat naar sprekers inzicht een uitgelezen manier om zaken met elkaar 54

te behandelen. De raad stelt de kaders en het college voert uit.

heeft zij haar eigen keuzes gemaakt; zij heeft in eerste termijn voorstellen gedaan zonder op voorhand te zeggen wat in plaats daarvan niet moet, maar gezocht naar meer mogelijkheden, daarmee aangevend dat zij niet zomaar achter het college aan loopt. De PvdA-fractie stelt nu voor wat af te halen van de beleidsaanpassingen, maar hij heeft begrepen dat zij zich ook kan vinden in de voorgestelde beleidsintensiveringen. Deze discussie zal echter nog wel een vervolg krijgen. Spreker wil afsluiten met de opmerking van de burgemeester over het hele proces van dualisering. In het voortraject is gepoogd daarbij een aantal mensen te betrekken, niet alleen vanuit de raad maar ook vanuit de gemeenschap, doch dat proces is doodgebloed. Ten opzichte van de mensen die daarin geparticipeerd hebben is het goed toch nog te bekijken of hieraan verder handen en voeten is te geven.

De heer Van Hees kan dit onderschrijven, want het ligt ook in de lijn van de D66-fractie. Echter, hij had het over budgetaanpassingen, terwijl de heer Arends spreekt over beleidsintensiveringen. Dat de PvdA-fractie het budget met 30% wil aanpassen moge de insteek van de PvdA-fractie zijn, maar de D66-fractie voelt de verantwoordelijkheid te bezien of hetgeen wordt voorgesteld wel of niet reëel is, welnu: sprekers fractie weet op dit moment niet wat bij een vermindering met 30% moet worden geschrapt. Tenslotte kan zij zich niet voorstellen dat er gebakken lucht wordt opgevoerd. De heer Arends zegt dat de PvdA-fractie de discussie over de vraag wat kan worden geschrapt niet wil voeren. Zij wenst zich niet bezig te houden met de vraag of er een 'halve' leerplichtambtenaar of een voor 10 of 20 uur bij moet, maar wil zich tot de hoofdlijnen beperken. Spreker hoort al wat gemurmel uit de hoek van collegeleden; het is jammer dat zij niet kunnen interrumperen!

De heer Leutscher wil in deze tweede termijn op vijf onderdelen ingaan: eerst twee algemene opmerkingen, een reactie aan de hand van de door de VVD-fractie ingediende moties en amendementen, een reactie op opmerkingen van de zijde van het college over diverse onderwerpen, een reactie op een aantal moties en amendementen van andere fracties en een reactie op de procedure. Een van de twee algemene opmerkingen betreft datgene wat de burgemeester heeft gezegd over het collegeprogramma. Ook de VVD-fractie heeft in eerste termijn aangegeven nogal forse kritiek te hebben op het feit dat zo'n programma er niet is terwijl wel heel veel zaken zijn ingevuld. De fractie vindt het iets te gemakkelijk te verwijzen naar allerlei nota's die er zijn. Er is inderdaad een bestuursakkoord, een programma op hoofdlijnen dat is gesloten door de fracties in de raad, en volgens spreker is de afspraak gemaakt dat het college nog met een collegeprogramma zou komen. Op meerdere bijeenkomsten in de afgelopen maanden is daaraan gerefereerd, en volgens hem is zo'n programma zelfs toegezegd, hetzij door het college zelf, hetzij op het niveau van wethouders. De tweede algemene opmerking gaat over de invulling van de ruimte door het college. De VVD-fractie heeft met hetzelfde geworsteld als de PvdA-fractie, maar heeft er een andere vorm aan gegeven. In sprekers fractie was de tendens: als je volledig invulling wilt geven aan het dualisme zou je eigenlijk de bijlagen 3 en 4 moeten afkeuren, terug naar af en met een schone lei beginnen. Tegelijkertijd ontstond er een gevoel in de zin van: als bestuur ben je natuurlijk bezig in het veld, met afspraken en toezeggingen, dus het zou te fors zijn als op die manier zou worden ingegrepen. De fractie heeft dan ook gekozen voor een andere manier van werken, wel met een aantal concrete plannen. Zij ziet meer in het feit dat straks gewerkt gaat worden met een programmabegroting, waarbij van de grond af aan dingen kunnen worden opgebouwd. Spreker refereert aan de VVD-bijdrage waarin is aangegeven hoe de fractie aan kijkt tegen het ontwikkelen van dualisme, namelijk niet radicaal, maar stap voor stap < het is een leerproces: hoe doen we dingen, wat verwachten we van elkaar? > om niet al te grote problemen te veroorzaken. De eerder door de fractie geuite vrees wordt deze dagen eigenlijk al bewaarheid: de invulling van dualisme geeft problemen ten aanzien van de kwaliteit van afwegingen. De vraag is ook of in het college is gedebatteerd over de toekenning van de diverse gelden. Is het een kwestie geweest van

De voorzitter geeft aan dat daarover kan worden gesproken. De heer Arends lijkt het goed dat die mogelijkheid er komt. De voorzitter wijst erop dat er dit bij de een evaluatie aan de orde kan komen. De heer Arends wil maar zeggen dat zijn fractie er niet voor heeft gekozen alles tot in detail in te vullen, maar de keuze heeft gemaakt zich te beperken tot de hoofdlijnen en tot de taak die de raad heeft in het duale systeem. Hij constateert dat nagenoeg iedereen dat roept, tot de raad hier bijeen is. De heer Van Hees stelt vast dat de PvdA-fractie het verantwoord vindt 30% in mindering te brengen en het aan het college overlaat daaraan verder invulling te geven. De D66fractie heeft de budgetaanpassingen punt voor punt bekeken en kan op dit moment niet zeggen wat maar moet komen te vervallen. Men zou ook kunnen zeggen dat het bedrag voor nieuw beleid moet worden teruggebracht, maar de vraag blijft: wat moet dan wél en wat níét? Hij neemt aan dat alles wat is opgevoerd enige urgentie heeft, want anders was het niet opgevoerd. Met veel van de voorstellen die er liggen heeft zijn fractie op zich geen moeite, maar zij wil wel een verantwoorde financiële dekking. De heer Arends informeert of de heer Van Hees ook heeft gekeken naar de voorstellen die zijn aangedragen en niet zijn gehonoreerd door het college. De heer Van Hees vindt blijkbaar ook dat daaraan geen prioriteit hoeft te worden gegeven, maar de PvdA-fractie geeft het college de vrije hand om dit te regelen binnen de budgetten die worden gegeven. De heer Van Hees is in eerste termijn beslist niet op alles ingaan en heeft gezegd dat er veel goede initiatieven van het college liggen, deels voortkomend uit de raad. Zijn fractie wil niet zeggen dat dit of dat moet worden afgeblazen. Als er ruimte voor is wil zij die initiatieven honoreren. Natuurlijk 55

zorgvuldig afwegen, of van 'grijpen wat je grijpen kunt'? Met andere woorden: als jíj wat krijgt, dan krijg ík ook wat! Vervolgens gaat spreker in op de door zijn fractie ingediende moties en amendementen. De fractie is blij dat de wethouder van financiën heeft erkend dat er dankzij 'paars' financiële ruimte is ontstaan. Het is zeer heldhaftig dat een CDA-wethouder daarvoor een compliment geeft. Dank daarvoor! Zoals gesteld, is het geen eigen verdienste; het geld is de gemeente in de schoot geworpen. Als je een en ander laat bezinken kun je overigens ook een zwart scenario voor ogen krijgen, want stel nu dat de gemeente de extra uitkering niet had gekregen: dan had hier moet worden gediscussieerd over bezuinigingen. Spreker meent derhalve dat de gemeente nu net langs het randje gaat. De opmerking van de wethouder over broosheid is daar al een uiting van. Met het VVD-amendement betreffende de strategische reserve van € 350.000,- is beoogd aan te geven dat, als er extra gelden ter beschikking zijn, niet direct op zoek moet worden gegaan naar bestemmingen, maar geld in de achterzak moet worden gehouden, en wat de VVD-fractie betreft gaat het dan met name om majeure projecten: men dient er zorg voor te dragen dat ook in de toekomst kansen kunnen worden benut. Wat de VVD-motie over vrijwilligers betreft: de fractie is tevreden met het antwoord van de wethouder. Door de D66fractie wordt het vreemd gevonden dat sprekers fractie nu deze motie heeft ingediend, maar het is haar niet bekend dat een motie met deze strekking eerder door haar niet is gesteund. Hoe dan ook, de nu ingediende motie wordt gevoed door observaties vanuit de samenleving en door het eigen verkiezingsprogramma. Als nu blijkt dat de fracties van D66 en VVD op dit vlak dicht bij elkaar staan, leidt dat alleen maar tot tevredenheid. De wethouder mag de motie beschouwen als een motie van ondersteuning voor het ontwikkelen van beleid. Overigens: de woorden 'opdracht geven' moet inderdaad worden gewijzigd in 'verzoeken'; dat geldt voor een aantal andere moties eveneens. Met betrekking tot de motie over de voetbalclub Roswinkel heeft de wethouder aangegeven te zijn geschrokken van het rapport van de KNVB. De fractie is misschien nog wel méér geschrokken van de staat van de accommodatie. Zij vraagt zich af hoe de wethouder komt aan het bedrag van € 300.000,-, want mensen van de club hebben het na overleg met een ambtenaar over € 75.000,-. De vraag is ook op welke wijze de wethouder voorheen is omgegaan met het onderhoudbeleid. Hoe heeft het zover kunnen komen in Roswinkel? De VVD-fractie is eveneens geschrokken van de opmerking over clustering. De wethouder kan toch niet menen dat voetballers uit Roswinkel op hun fiets ergens anders heen zouden moeten om hun sport te beoefenen! Als dit de strekking is van de Sportnota houdt de fractie het hart vast! Tenslotte is het de bedoeling dat de politiek luistert naar hetgeen men in dorpen en wijken wil, en bekend is hoe gevoelig een en ander ligt in de buitendorpen zelf. De fractie doet het dringende beroep op de raad hierop alert te zijn en zich goed voor te bereiden op de discussie met de wethouder over de Sportnota. Op zich is de fractie tevreden over het feit dat wethouder Wachtmeester ten aanzien van het ziekteverzuim voor méér dan 1% vermindering wil gaan. Wat haar betreft mag de

wethouder scoren omdat dit financiële ruimte oplevert. In eerste termijn heeft spreker het gehad over een bom van minimaal € 1 miljoen, maar uiteindelijk gaat het misschien wel om € 1,9 miljoen, gezien het systeem van het op rekeningbasis wegschrijven van het ziekteverzuim omdat in de begroting wordt uitgegaan van een normaal ziekteverzuim. In concreto komt een en ander erop neer dat, als nu gewerkt zou gaan worden aan het terugdringen van de onderuitputting, er een gigantisch financieel probleem gaat ontstaan. De fractie zal dan ook straks een amendement indienen waarin wordt gesteld dat de problematiek van het ziekteverzuim thuishoort in de risicoparagraaf. Verder verwacht de fractie nog een nadere inhoudelijke reactie van de wethouder. Twee leden van het college hebben gereageerd op de VVDmotie inzake de regelgeving voor ondernemers. De fractie is blij met de positieve reactie van de wethouder van economische zaken. Zij is het er ook mee eens als de wethouder stelt dat er méér dan alleen de werkgeversorganisaties bij betrokken moeten worden, maar bijvoorbeeld ook vakbondsorganisaties. De motie biedt daartoe de ruimte. Over de krachttermen van de burgemeester naar aanleiding van de handhaving van regels is de fractie enigszins verbaasd. Zowel de context als de formulering van de motie geeft daartoe haars inziens geen aanleiding. Zij gaat uiteindelijk voor kwaliteit, helderheid en handhaafbaarheid van regels, en vindt dat ook altijd de vraag moet worden gesteld naar het nut en de noodzaak. De fractie is van mening dat in het kader van het ontwikkelen van de programmabegroting criteria dienen te worden geformuleerd ten aanzien van de regels die worden opgesteld, op élk terrein trouwens. Over de promotie van Emmen heeft de VVD-fractie een motie ingediend, doch die wordt gewijzigd in een amendement omdat het mede gaat om het vrijmaken van gelden. De burgemeester heeft aangegeven de promotie te willen plaatsen in het kader van de corporate communicatie, doch de fractie ziet het meer als een marketinginstrument. Het gaat om de vraag hoe de gemeente wervend kan zijn ten opzichte van ondernemers. De fractie verwacht dat ook externe deskundigheid wordt ingezet. Als zij het goed heeft begrepen moeten de potjes die er zijn worden gehandhaafd en daarmee is zij het eens. Daarnaast doet zij het voorstel € 250.000,- incidenteel beschikbaar te stellen voor promotiebeleid in het kader van marketing. Ook betreffende de sociale veiligheid heeft de fractie een motie ingediend. De D66-fractie heeft haar voorstel terzake ingetrokken, doch spreker heeft dit niet gehoord van de ChristenUnie-fractie wat háár voorstel betreft. Er is nog geen gelegenheid geweest om te overleggen, maar de VVD-fractie wil dat alsnog doen met de partijen die eveneens over veiligheid hebben gesproken, om te bekijken wat er in dit opzicht wel of niet moet worden gedaan. In reactie op de opmerkingen van collegeleden wil spreker allereerst ingaan op het gestelde over de taakstellingen. De VVD-fractie is er trouwens zeer verheugd over dat de PvdAfractie in eerste termijn heeft gezegd volop steun te willen geven aan de uitvoering van de taakstellingen. Genoemde fractie ziet de noodzaak van de realisatie ervan in om de zaak onder de streep financieel goed voor elkaar te krijgen; dat is in het verleden weleens anders geweest. De heer Arends stelt: geenszins! 56

De Groenvisie blijkt een langdurig verhaal. Toegezegd was dat deze in december zou worden behandeld en nu blijkt het weer januari of februari te worden. De VVD-fractie vindt dit buitengewoon teleurstellend. Bij hetgeen de D66-fractie hierover heeft gezegd, sluit sprekers fractie zich geheel aan. Het is frappant dat deze handelwijze komt van iemand die het politieke en levensmotto heeft: afspraak is afspraak! De burgemeester heeft gereageerd op de suggestie te komen tot een gemeentelijke onderscheiding. De fractie zal wat dit betreft de draad oppakken. Bij de burgemeester hoeft niet de vrees te bestaan dat er een lintjesregen tijdens diens verjaardag ontstaat, en de fractie zal ook niet gaan voor een 'Bijl Award'. Het gaat haar om de vraag hoe de gemeente waardering en respect kan tonen door een ritueel. Uit een debatje tussen de fracties van D66 en PvdA is al duidelijk geworden waar zaken in het kader van het duale stelsel problematisch kunnen liggen. Kijkend naar deze begrotingsbehandeling tot nu toe, heeft de VVD-fractie het gevoel dat het allemaal niet lekker loopt. Er zijn te veel onduidelijkheden, er zijn impliciet irritaties te voelen en er wordt te expliciet verwezen naar formele verantwoordelijkheden. Spreker lijkt het heel goed bijtijds, nog dit jaar of begin volgend jaar, te evalueren hoe het tot nu toe gaat, hoe de raad intern werkt, de rol en de plek van het presidium, de relatie met het college, wanneer wat op de agenda komt, wanneer wat een politieke status heeft, en dergelijke.

De heer Leutscher merkt op dat de VVD-fractie in de in het verleden gevoerde debatten en in de discussie over de Perspectiefnota heeft gesteld dat met name taakstellingen een rol spelen bij de resultaten onder de streep. Hem is daarvan bij gebleven dat de PvdA-fractie daarmee op een andere manier is omgegaan, in relatie tot de concentrische cirkels en wat dies meer zij. De heer Arends wijst erop dat zijn fractie altijd heeft gezegd dat zij de taakstellingen wil handhaven, dat sommige genomen besluiten veel pijn hebben gedaan en dat er geen sprake van kan zijn dat bezuinigingen op budgetten in dit huis niet worden uitgevoerd. Daar heeft de fractie zich nooit ofte nimmer aan onttrokken. Als de heer Leutscher denkt dat dit wél zo is, is deze slecht geïnformeerd. Wel is gezegd dat taakstellingen niet per se in één of twee jaar hoeven te worden gerealiseerd. De heer Leutscher zegt dat de daad bij het woord kan worden gevoegd, want dat de VVD-fractie een motie gaat indienen waarin wordt gesteld dat de taakstellingen resoluut moeten worden uitgevoerd. Hij maakt nu de inschatting dat daarvoor ook de steun van de PvdA-fractie zal worden verkregen. De heer Van Hees denkt dat de heer Leutscher een stukje geschiedenis mist, wat deze overigens niet valt te verwijten. In dit kader heeft hij zelf één of anderhalf jaar geleden gezegd dat niet moet worden weggelopen van het maken van keuzes en de keuzes die gemaakt zijn. Ook hem ging de opmerking van de heer Leutscher even iets te ver.

De heer Arends vraagt of de heer Leutscher diens gevoelens kan expliciteren. De heer Leutscher is het bijvoorbeeld opgevallen dat van de zijde van het college regelmatig woorden werden gebruikt in de trant van: als het mag van het presidium! Men kan zeggen dat dit moet worden gezien als een technische opmerking, maar als hij de non-verbale communicatie goed observeert en hoort dat er informeel best wel gefoeterd wordt, denkt hij dat een aantal zaken gewoon niet soepel verloopt. Het is geen kritiek, maar een constatering. Hij vindt dat de raad de verantwoordelijkheid heeft om tezamen met het college te bekijken hoe de samenwerking op de meest optimale wijze kan worden ingevuld.

De heer Leutscher vervolgt zijn betoog met de vaststelling dat wethouder Wachtmeester uitgebreid is ingegaan op ICT. De VVD-fractie kan zich daarin vinden, want er zijn goede argumenten gegeven. Zij is voornemens het CDA-amendement te steunen waarin wordt voorgesteld meer geld voor ICT vrij te maken. Tijdens de behandeling van de Perspectiefnota heeft de fractie zorg uitgesproken over de wijze waarop zaken binnen de organisatie lopen en de vraag gesteld of het lukt een en ander goed op de rails te krijgen. Zij verwacht dat op het moment waarop tot uitvoering wordt overgegaan de plannen inzichtelijk zijn en dat er op een goede wijze aan procesmanagement wordt gedaan. Dat behoort tot de verantwoordelijkheid van de wethouder. Wethouder Wachtmeester heeft eveneens iets gezegd over kennismanagement, in die zin dat ICT nodig is om kennis die bij mensen aanwezig is onder te brengen in systemen. Dat is op zich juist als het gaat om ICT als middel, maar bij kennismanagement is meer de vraag: zijn mensen überhaupt wel bereid tot het delen van hun kennis? Het is veel meer een kwestie van aansturen en managen dan van ICT. Wat de opmerkingen over de Zalmsnip betreft: de VVDfractie zou graag in de loop van het volgend jaar in de raad spreken over het armoedebeleid. Er is van de Zalmsnip ƒ 25,bestemd voor dit beleid, en als de plannen betreffende de Zalmsnip doorgaan zal moeten worden bezien of de bestemming van het bedrag van ƒ 25,- gehandhaafd moet blijven dan wel moet worden ingekaderd in een totaal armoedebeleid.

De heer Arends merkt op dat de VVD-fractievoorzitter in de vorige raad diens beschouwingen is begonnen met de opmerking dat het duale stelsel een cultuuromslag zou betekenen. Wellicht kan de één die wat sneller maken dan de ánder. De heer Leutscher ziet dit niet in strijd met hetgeen hij zei. Hij heeft een weergave gegeven van wat hij heeft geconstateerd. De heer Arends zegt dat een goede verstaander maar een half woord nodig heeft. De heer Leutscher gaat het om het feit dat er een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid is. Het is goed dingen te constateren, in plaats van alleen maar dingen tussen de regels door te moeten lezen. Naar aanleiding van enige door andere fracties ingediende moties en amendementen het volgende. 57

De VVD-fractie kan instemmen met de PvdA-motie over de kwaliteit van arbeid aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Ten aanzien van bestemmingsplannen wacht de fractie even de reactie van de fracties van CDA en PvdA, omdat zij vermoedt dat sommige voorstellen worden samengevoegd. Waar het gaat om decentralisatie van beheer van en middelen voor 'groen' en 'grijs' naar gebiedsplatforms stelt sprekers fractie de vraag of het daarvoor niet te vroeg is. Men is pas begonnen, en is men al zover om dit goed op te pakken? De VVD-fractie heeft het gevoel dat met een dergelijk voorstel het proces dat daar gestalte moet krijgen sterk naar de raad wordt getrokken. Ten aanzien van het voorstel € 400.000,- op jaarbasis voor de vier kwadranten is door de wethouder al gezegd dat de stijging van 5% erg fors is. Tegen het einde van deze dag zal moeten worden bekeken wat wel en niet kan.

verkiezingsprogramma en het past bij de ontwikkeling binnen Emmen. Door de D66-fractie is voorgesteld onderzoek te doen met betrekking tot openbaar vervoer en parkeerproblematiek. De VVD-fractie vindt dat er in dezen ook een grote verantwoordelijkheid ligt bij ondernemers. De gemeente heeft verantwoordelijkheid genomen voor het creëren van allerlei parkeergelegenheid, en ten aanzien van het vervoer van klanten van parkeerplaats naar winkels zouden ondernemers verantwoordelijkheid kunnen oppakken, bijvoorbeeld door een pendelbusje in stand te houden. De heer Van Hees zegt dat met deze suggestie niets mis is. Wat zijn fractie bedoelt is: onderzoek dit eens! Daarbij zal zeker de groep van ondernemers moeten worden betrokken. De heer Leutscher had aangekondigd nog iets te willen zeggen over de procedure. Inmiddels is al gebleken dat er enorm veel wensen zijn waaraan financiële consequenties zijn verbonden. De vorige spreker heeft al aangegeven dat het niet zo moet zijn dat er aan het einde van de dag een begroting ligt met allerlei gaten. Wellicht kan door de voorzitter alvast worden nagedacht over een manier om de raad vooraf duidelijk te maken wat de effecten zijn als bepaalde voorstellen worden aangenomen, om te voorkomen dat er aan het einde van de dag allerlei constateringen liggen zonder dat het uiteindelijke financiële verhaal rond is.

De heer Arends kan hierover in zijn tweede termijn een verheugende mededeling doen! De heer Leutscher merkt op dat bij het voorstel betreffende de speeltoestellen de vraag is waar het geld hiervoor vandaan is te halen. De VVD-fractie wacht de reactie af van de fracties die hierover een voorstel hebben ingediend. De fractie kan zich geheel vinden in het antwoord van de wethouder over de brede school, namelijk dat het gaat om de inhoud en niet zozeer om gebouwen en structuren. De reactie daarop van de PvdA-fractie wordt op dit moment afgewacht. Voorgesteld is in een dualiseringsfonds € 500.000,- te stoppen. De VVD-fractie vindt dit veel te fors, zeker geplaatst in het kader van een voorzichtige en kwalitatieve ontwikkeling. Het idee van de PvdA-fractie betreffende de structurele personele budgetten klinkt goed, bezien vanuit financieel perspectief. Afgaande op hetgeen de wethouder heeft gezegd over de ontwikkeling van de organisatie < eerst meer investeren en daarna 'uitlijnen' om financiële ruimte te creëren >, is sprekers fractie echter geneigd dat te volgen.

De voorzitter begrijpt dat het een begroting bij opbod en afslag wordt! De heer Ensink zegt dank voor de antwoorden van het college in eerste termijn. Wat was de inzet van de CDA-fractie bij deze algemene beschouwingen? Het ging daarbij met name het verbeteren van mogelijkheden voor bouwen. De fractie heeft daartoe een tweetal amendementen ingediend, maar bekeken zal nog worden of met de PvdA-fractie, die hierover eveneens een amendement heeft ingediend, tot een gezamenlijk amendement kan worden gekomen. Spreker denkt dat het goed is het ook nog even te hebben over het karakter van de investeringen. In eerste termijn is gezegd dat het contingent dat door de provincie aan de gemeente is toegekend in een relatief kort tijdsbestek moet worden gerealiseerd. Misschien moet dat wel met inzet van externe deskundigheid. Daar is niets mis mee, want in de raad waarin spreker voorheen zitting had werd niet anders gedaan. Hij refereert bijvoorbeeld aan het project van Interpares in het deelgebied Schoonebeek-zuid: dat was in 'no time' gerealiseerd met een goede kwaliteit. Een ander onderwerp waarover de fractie in eerste termijn heeft gesproken is de investering in ICT. Spreker wil van zijn hart geen moordkuil maken en zeggen dat zijn fractie is geschrokken van de opvattingen van de wethouder over de toestand van de ICT-organisatie. De fractie hád er al niet zulke goede gevoelens over, maar als zij hoort wat er op dit vlak allemaal aan de hand is denkt zij dat investeren bijna de allerhoogste prioriteit heeft. Het ingezette proces van organisatieontwikkeling hoort analoog te lopen met investering in een goede ICT-organisatie. Het kan de moeite waard zijn op dit punt een soort benchmark te doen om te weten te komen

De heer Arends informeert of het de heer Leutscher bekend is dat daarvoor in het verleden al budgetten beschikbaar zijn gesteld. De heer Leutscher is dit bekend. Een eindejaarsuitkering wordt elke keer incidenteel aan de orde gesteld. Wellicht moet eens worden nagedacht over het structureel maken daarvan. Het CDA-voorstel over differentiatie van bouwleges kan op de steun van de VVD-fractie rekenen. Door de D66-fractie is de opstelling van een kwaliteitshandvest voorgesteld. Daarbij maakt de VVD-fractie de opmerking dat het goed zou zijn daartoe uiteindelijk te komen. Het is wellicht een wat ISO-achtige manier van beschrijven van processen, en de praktijk leert dat een organisatie pas aan dit soort type regels toe is als men in INK-fase 3 zit. Men zal eerst nog een ontwikkeling moeten doormaken, maar heeft men intussen fase 3 bereikt, dan is het verantwoord normen aan het papier toe te vertrouwen. Het voorstel inzake breedbandinternet krijgt de volledige steun van sprekers fractie. Het staat in het VVD58

wat andere gemeenten doen aan ICT-investeringen in een soortgelijke organisatie als in Emmen. Dan immers kun je betere vergelijkingen trekken. Het kan eenvoudigweg niet zo zijn dat een afdeling een halve week plat ligt doordat de ICTorganisatie niet goed functioneert, zeker niet op een afdeling waarop het gaat om bouwplannen, bestemmingsplannen en dergelijke. Er is al het nodige gezegd over de dualisering. De CDA-fractie ziet die als een uitdaging, maar onderkent dat die niet van vandaag op morgen is te realiseren. Daaraan zal nog veel moeten worden gedaan, en de fractie is bereid daaraan veel bij te dragen. Over de taakstellingen is duidelijk gezegd dat de CDA-fractie deze gehandhaafd wenst te zien. Dat heeft een reden. In de vorige raadsperiode is soms met pijn in het hart akkoord gegaan met bijvoorbeeld de taakstelling voor OCSW, maar te denken valt ook aan het groenonderhoud. Het kan dan niet zo zijn dat drie andere taakstellingen komen te vervallen. Daarover zou eerst een fundamentele discussie moeten worden gevoerd. Vooralsnog wenst de fractie deze taakstellingen gehandhaafd te zien. Sprekers fractie gaat wél akkoord met een prijscompensatie van 2,5%, met name met het oog op 'grijs' en 'groen'. Het zwerfvuil ziet de fractie als een punt van zorg. Zij heeft er kennis van genomen dat de fractie van GroenLinks invoering van het diftar-systeem bepleit, maar is daar mordicus op tegen, gezien de ervaringen in buurgemeenten. Als men nóg meer zwerfvuil wil krijgen, moet men met diftar beginnen! Zeker een gemeente als Emmen, met een groot buitengebied, leent zich bij uitstek voor heel veel zwerfvuil. e Met betrekking tot Waterbeheer de 21 eeuw vroeg de wethouder of dit nu een inhoudelijk of een financieel risico is. Recent is de CDA-fractie bijgepraat door een lid van de commissie-Van Tielrooij, en zij is onder de indruk geraakt van de consequenties voor de gemeenten: zij moeten zelf orde op zaken stellen ten aanzien van berging van water, in al z'n facetten. De fractie stelt voor in het eerste kwartaal van het volgend jaar in de betrokken commissie een presentatie te laten verzorgen door een lid van genoemde commissie om de gevolgen goed in beeld te krijgen. De VVD-fractie heeft het strategisch beleid ten tonele gevoerd, overigens niet voor de eerste keer. Sprekers fractie vindt dit een wat academische kwestie, want zij vindt bijvoorbeeld ook investeren in ICT strategisch beleid, immers: het heeft een grote impact op de gehele organisatie. Over de vraag wat onder strategisch beleid moet worden begrepen kan men uren discussiëren, doch in elk geval vindt de CDAfractie met name organisatieontwikkeling en ICT behoren tot strategisch beleid. Door wethouder Evenhuis is gesteld dat de WIW- en IDbanen reguliere banen moeten worden. De vraag is echter waar deze mensen dan moeten worden ondergebracht: in de gemeentelijke organisatie? Als dat zo is, heeft dat een uitzet van de formatie tot gevolg. De wethouder heeft ook gesproken over een bedrijf in Zaanstad dat er ongeveer vijf jaar over heeft gedaan om de zaak geregeld te krijgen, terwijl dat in Emmen binnen een half jaar kon. Dat is positief voor de gemeente Emmen, maar hebben zich inmiddels al bedrijven uit Zaanstad hier gevestigd? De fractie is ook wel benieuwd naar de voortgang van de vestiging van Plukon.

Van het college is nog geen reactie gekomen op de CDAmotie over bouwleges. Wethouder Hoogland heeft gezegd dat er een aanjaagteam is geformeerd, prima, maar er zijn externe invloeden en die zou de fractie weleens nader toegelicht willen hebben. De CDA-fractie staat positief tegenover de gebiedsplatforms; zij passen in haar visie op gespreide verantwoordelijkheid. Echter, de verantwoordelijkheidsverdeling zal nog wel moeten worden besproken. Zo moet duidelijk worden wie eindverantwoordelijk is. Er zal moeten worden gepraat over een soort statuut of een organisatiemodel waarin de verantwoordelijkheid wordt geregeld. Wat de voetbalclub Roswinkel betreft: de CDA-fractie vindt dat eerst de Sportnota 2010 moet worden besproken; daarin hoort dit onderwerp thuis. Er zitten volgens de fractie heel fundamentele discussies aan te komen, niet alleen over de sportaccommodaties, maar ook over welzijnsaccommodaties. De fractie heeft zich nogal sterk gemaakt om in het raadsprogramma het fenomeen 'maatschappelijke verkenning' geïntroduceerd te krijgen. Spreker doet het beroep op het presidium de verordening binnenkort aan de raad aan te bieden, want vindt dat best eens een maatschappelijke verkenning kan worden uitgevoerd naar de mogelijkheden en onmogelijkheden in de gemeente Emmen op dit terrein, de huidige toestand van en de toekomstige visie op sport- en welzijnsaccommodaties. Wethouder Eerenstein heeft een aantal opmerkingen gemaakt over de brede school waarmee de CDA-fractie het zeer eens is. Het is heel goed wat de wethouder hierover heeft gezegd. De heer Arends wijst erop dat zijn fractie met betrekking tot de brede school een voorstel heeft ingediend. Het zou aardig zijn als andere fracties aangeven hoe zij denken over dat voorstel. De heer Ensink zal daarop straks ingaan. Dezelfde wethouder heeft eveneens opmerkingen gemaakt over het gebruik van de busbaan. De fractie stelt voor daarover binnenkort in de commissie nader te spreken, want het wil er bij haar niet in dat een busbaan continu door bussen wordt gebruikt. Wethouder Klaver heeft toegezegd met Hoogeveen te gaan spreken over een afstemming van theatermogelijkheden. De CDA-fractie verwacht van de wethouder dat daar in het eerste kwartaal van 2003 een rapportage over komt, en is benieuwd naar diens bevindingen. Er is ook gesproken over veiligheid in de breedste zin des woords. De moraal van het CDA-verhaal was: veiligheid kan veel geld kosten, maar niet alle veiligheid is te regelen; soms leiden bepaalde veiligheidsmaatregelen misschien zelfs wel tot schijnveiligheid. Dat moet men ook tegen elkaar durven zeggen. Ten aanzien van de woonschepenproblematiek blijft de fractie zeggen dat het saneren van de haven in Veenoord mogelijk moet zijn. Binnenkort wil de fractie dit in de commissie toch weer aan de orde stellen. Spreker sluit aan bij de woorden van de heer Huttinga dat ten aanzien van moties en amendementen moet worden bekeken of bepaalde in elkaar zijn te schuiven. Er zijn wat dit betreft immers overeenkomsten. 59

De heer Van Hees wijst erop dat de fracties een behoorlijk bedrag hebben gekregen voor het uitvoeren van de werkzaamheden. Dat bedrag kunnen de raadsfracties hiervoor eveneens gebruiken.

Ten slotte wil spreker ingaan op het dualiseringsfonds, ten aanzien waarvan de PvdA-fractie heeft voorgesteld € 500.000,- beschikbaar te stellen. De CDA-fractie kiest een iets andere invalshoek en wil het presidium vragen te komen met een voorstel waarin wordt aangegeven wat er in een dualiseringsfonds nodig is voor scholing en dergelijke. De fractie vindt een bedrag van € 500.000,- wel erg veel, maar kan niet aangeven wat het wél moet zijn. Naar haar mening ligt er een taak voor het presidium om dit aan te geven.

De heer Arends vindt dit wat insinuerend, alsof de PvdAfractie zit af te wachten wat het wordt. Zij wil het dualiseringsproces kans van slagen geven. Hij merkt dat dit door alle partijen met de mond wordt beleden, maar dat, op het moment waarop er een voorstel ligt, wordt gekomen met een argumentatie waarbij hij denkt: nou, nou!

De heer Arends herinnert zich dat de heer Ensink voorzitter was van de commissie die het raadsprogramma heeft opgesteld en uitspraken heeft gedaan over een dualiseringsfonds. Kan de heer Ensink aangeven hoe zich dat verhoudt tot het standpunt van de PvdA-fractie?

De heer Ensink heeft al gezegd dat de dualisering voor de CDA-fractie een uitdaging is en dat daar ook geld bij hoort. Bij de vaststelling van het raadsprogramma heeft zij al aan het presidium gevraagd aan te geven wat ongeveer benodigd is. En waar het gaat om scholing vindt hij dat fracties en partijen ook een eigen verantwoordelijkheid hebben. Tot op zekere hoogte is scholing akkoord, doch politieke partijen moeten zelf eveneens in staat zijn scholing te verzorgen aan hun eigen leden. Maatschappelijke verkenning is voor de CDAfractie een prominent thema en dat kost natuurlijk geld, doch ook nu zou spreker aan het presidium willen zeggen: kom met een voorstel! Dan is met zijn fractie over een budget te praten.

De heer Ensink meent dat hetgeen hij nu zegt precies spoort met wat hij indertijd heeft gezegd, namelijk dat de CDAfractie voor het instellen van een dualiseringsfonds is. Wel vindt zij dat een inhoudelijk programma ten grondslag hoort te liggen aan het beschikbaar stellen van geld. Dat is voor de gehele gemeente van toepassing als met voorstellen wordt gekomen. De heer Arends merkt op dat het PvdA-voorstel is een fonds in te stellen voor déze raadsperiode. Ook voor de fractie is € 500.000,- een bedrag dat niet elke dag wordt uitgegeven. Het moet misschien wel € 600.000,- worden, het kan ook € 300.000,- worden. Als het het laatste bedrag wordt, kan het fonds aan het einde van deze raadsperiode worden opgeheven en kan € 200.000,- worden overgeheveld naar de VAR.

De heer Leutscher wil de uitspraak van de heer Ensink dat partijen ook een eigen verantwoordelijkheid hebben krachtig onderstrepen. Het past bij een eerdere inleiding van de kant van de VVD-fractie. De heer Arends onderstreept de eigen verantwoordelijkheid natuurlijk ook < het is een open deur! >, maar constateert dat een raadsprogramma is vastgesteld waarin een consistente lijn is aangegeven. Van de groep die dit programma heeft opgesteld was de heer Ensink voorzitter.

De heer Ensink kiest voor een tussenstapje en zegt: laat het presidium aangeven wat ongeveer benodigd is. De heer Leutscher vraagt of de woorden van de heer Arends betekenen dat het € 500.000,-, maar ook € 800.000,- kan zijn.

De heer Ensink wijst erop dat zijn fractie het presidium in dezen een verantwoordelijkheid toekent.

De heer Arends antwoordt dat dit zou kunnen. In eerste instantie gaat de PvdA-fractie evenwel uit van € 500.000,-; dat is een bedrag waarmee de raad in eerste aanleg iets moet kunnen. Mocht méér nodig zijn en is er geen geld, dan zal moeten worden besloten wat derhalve niet wordt gedaan. Is er wél geld en wordt gevonden dat dit voor iets moet worden ingezet, dan ligt daaraan een besluit van de raad ten grondslag.

De heer Leutscher stelt vast dat is gesproken over de manier waarop het dualisme zich zou kunnen gaan ontwikkelen, maar vindt dat tevoren ook helder moet worden welke weg daarvoor moet worden bewandeld en welk financieel plaatje daarbij hoort. De VVD-fractie vindt het vooraf bestemmen van € 500.000,- veel te veel. Zij stelt: eerst de plannen en er vervolgens financiering bij zoeken. De heer Ensink vervolgt zijn betoog met de opmerking eerder al te hebben aangegeven het eens te zijn met de suggestie van de heer Huttinga te proberen een aantal moties en amendementen in elkaar te schuiven. Als dat is gebeurd zal de CDA-fractie op moties en amendementen een reactie geven. De heer Arends heeft gevraagd om een reactie met betrekking tot de brede school. Op zich staat de CDA-fractie sympathiek tegenover het desbetreffende voorstel, doch de wethouder heeft al aangegeven dat een structureel bedrag van € 150.000,- aan de hoge kant is, terwijl de fractie ook de dekking nog niet direct ziet. Immers, zij heeft gezegd de budgetaanpassingen gehandhaafd te willen zien, en zij meent

De heer Van Hees constateert dat het voorgestelde bedrag als fors overkomt, maar … De heer Arends zegt dat het daarmee niets heeft te maken. In het raadsprogramma is gesteld dat de raad maatschappelijke verkenningen wil uitvoeren, welnu: dat betekent dat de raad op stap moet, gigantisch veel werk moet verzetten en vanuit de bestaande ambtelijke organisatie mensen moet inhuren, wat ook niet op basis van een appel en een ei zal kunnen. Daarom denkt dat PvdA-fractie dat € 500.000,- wel een redelijk bedrag is. 60

dat de dekking van het PvdA-voorstel juist is gebaseerd op het niet handhaven daarvan.

een financiële dekking moeten worden aangegeven, want het gaat natuurlijk niet voor niets.

De heer Reitsma wil nog even onderstrepen wat is gesuggereerd, namelijk dat er straks een vertaling komt van alle voorstellen, opdat er een goed overzicht is van datgene waarvoor dekking nodig is en er duidelijkheid is als het op stemming aankomt.

De heer Halm wijst erop dat het budget voor het ophalen door Het Goed is weggevallen. Dat zou er weer moeten zijn. En als de groencontainers een keer per maand niet worden geleegd en in de wintermaanden helemaal niet < deze worden dan niet gebruikt >, is daarin genoeg compensatie te vinden.

De voorzitter zegt toe dat zal worden bekeken wat er op dit vlak mogelijk is. Voorts geeft hij aan ernaar te streven dat op tijd wordt gegeten, maar ook dat, als het éven kan, alle fracties vóór het eten hun tweede termijn hebben gehad. Dan kan tijdens de maaltijd en daarna worden bezien wat in elkaar is te schuiven.

De heer Van Hees vraagt over welke bedragen de heer Halm het dan heeft. De heer Halm zegt dat dit zal moeten worden uitgezocht en dat wat zijn fractie betreft in januari het verzoek aan de orde moet komen.

De heer Halm heeft in tweede termijn namens de fractie van Burgerbelangen Gemeente Emmen nog de volgende opmerkingen en vragen. De fractie is voor openheid van zaken, maar heeft zij het goed begrepen dat, toen de burgemeester het had over open en eerlijk, de associatie legde met liegen? Dat zou een zeer kwalijke zaak zijn. De fractie is het eens met de uitspraak: weet wat je zegt, maar zeg niet alles wat je weet!, maar is voor openbaarheid van stukken.

De heer Van Hees veronderstelt dat de BGE-fractie dan haar motie nu weer intrekt. De heer Halm antwoordt ontkennend. Het voorstel is dekkend als wordt gekeken naar het zwerfvuil, dat hand over hand toeneemt. De kosten van het opruimen daarvan zullen immers ook gedekt moeten worden. De heer Arends merkt op dat het uitvoeren van andere beleidsmaatregelen geld kost. Degenen die een andere beleidsmaatregel voorstellen moeten ook aangeven waar het geld daarvoor vandaan moet komen. Wellicht kan de BGEfractie tijdens de schorsing tezamen met de griffier eens bekijken of er in dezen iets te regelen valt.

De voorzitter bedoelde dat ook! De heer Halm constateert dat wethouder Wachtmeester heeft gezegd dat van de lening aan de BVO Emmen € 900.000,- nog niet is verstrekt en dat dit bedrag daarom niet is opgenomen. Maar er is toch al eerder een bedrag van € 900.000,- verstrekt! Gisteren is aangekondigd dat de BGE-fractie zou komen met een motie over het ophalen van grof vuil. De fractie vindt dat dit in ere moet worden hersteld om het zwerfvuil tegen te gaan. Ook is zij van mening dat hierbij aan de minima moet worden gedacht. Zij hebben vaak geen mogelijkheid om grof vuil naar de stortplaats te brengen. Over de manier van ophalen valt wat de fractie betreft nog veel te overleggen. Zij denkt aan twee mogelijkheden waaruit kan worden gekozen: één keer per maand een rit door de gehele gemeente, of ophalen op afroep. De wethouder zei dat Het Goed het grof vuil ophaalt, maar dat klopt niet; zo was het vroeger. Het Goed neemt alleen verkoopbare en bruikbare spullen mee. Bij dezen dient de fractie dan ook een motie in, waarin het college wordt verzocht in januari 2003 te komen met een voorstel voor het ophalen van grof vuil.

De heer Van Hees vraagt zich af of dan alle fracties met hun voorstellen naar de griffier moeten. De heer Arends wijst erop dat iedereen een eerste begrotingsbehandeling heeft gehad. Het lijkt hem dan ook goed dat de heer Halm bij diens eerste begrotingsbehandeling advies krijgt. Dat betekent ook respect hebben voor collega's. De voorzitter stelt vast dat met de ingediende motie aan het college wordt verzocht in januari met een voorstel te komen voor het ophalen van grof vuil. Hij neemt aan dat de BGEfractie ervan uitgaat dat dit budgettair-neutraal bereikt kan worden en dat, als dit niet zo is, het college dat in het voorstel aangeeft. De heer Halm beaamt dat dit de bedoeling is. Ten aanzien van verouderde bestemmingsplannen liggen er voorstellen van de fracties van PvdA en CDA. De fractie van Burgerbelangen Gemeente Emmen vindt het nu nog te vroeg om hiervoor zomaar een extra bedrag uit te trekken. Het is beter eerst te inventariseren en een planning te maken en daarna te bezien of er extra geld nodig is voor een goede en snelle uitvoering. Wel kan de fractie zich voorstellen dat nu wordt vastgelegd wanneer het voorstel daarvoor klaar moet zijn. In relatie tot de flitspalen heeft de fractie gezegd dat onnodige verkeersmaatregelen moeten verdwijnen. Dit wil niet zeggen dat zij per se tegen flitspalen is. Zij is tegen onnodige 'remmers', onder andere versmallingen bij scholen zoals De

De heer Van Hees informeert of de BGE-fractie hiervoor ook een financiële dekking heeft. De heer Halm merkt op dat er 40 ton vuil ligt in het gebied van Staatsbosbeheer en 40 ton onder water. Als dat door de gemeente zou moeten worden opgehaald zouden daarmee enorme kosten zijn gemoeid. In die zin zou men kunnen spreken van kostendekkendheid. De heer Van Hees kan dit niet volgen. Wat de BGE-fractie aangeeft is misschien best aardig, maar daarbij zal toch ook 61

Peel in Erica. Daar staan al waarschuwingslichten en is een 30 km-zone ingesteld, dus een versmalling is overbodig. Bij de brug in het centrum van Erica zijn in de richting NieuwAmsterdam eveneens versmallingen aangebracht, op circa 100 meter afstand van verkeerslichten. Er zijn verder drempels en er is sprake van een 30 km-zone. Er staan ook nog auto's op de weg geparkeerd, zodat er geen goede doorstroming van het verkeer mogelijk is. Een versmalling is volstrekt overbodig en leidt tot ergernis bij de weggebruikers en dienstverlenende instanties. Het parkeren op de Es is geen succes. De BGE-fractie kan zich aansluiten bij de D66-motie, alleen zou niet alleen een onderzoek moeten worden ingesteld naar gratis vervoer naar het centrum, maar ook een algemeen onderzoek naar andere opties voor verbetering. Op hetgeen de fractie heeft gesteld over geprivatiseerde zwembaden, c.q. de verantwoordelijkheid van vrijwilligers is van de wethouder geen reactie gekomen. Over de woonboten heeft de fractie van de wethouder vernomen dat men hiermee actief bezig is. Zij vertrouwt er dan ook op dat de wethouder binnenkort met een plan van aanpak komt. De fractie heeft ook geen reactie gekregen op de vraag over de groenstroken die de gemeente heeft teruggenomen. De vraag was: gaan deze groenstroken weer terug naar de burgers? Wat het opruimen van asbest betreft: volgens de BGE-fractie kan dit worden gefinancierd uit de overschotten.

dat een keuze moet worden gemaakt: óf de organisatie groeit door naar 1.600 of 1.700 ambtenaren, óf er vindt een 'afbouw' plaats en er wordt meer externe deskundigheid ingehuurd. Dat heeft hij bedoeld. Het moet mogelijk zijn in een periode van vier jaar 'af te bouwen' via natuurlijk verloop. De wethouder heeft zelf gezegd dat er in de komende periode ambtenaren met kennis verdwijnen, welnu: die kennis kan weer in huis worden gehaald door óf aantrekking van nieuwe mensen, óf door het inhuren van externe bureaus. Daarover zou de raad het volgend jaar eens goed moeten spreken. Natuurlijk weet ook spreker dat de raad tevens werkgever voor de ambtenaren is en dat arbeidsvrede belangrijk is. Wethouder Evenhuis heeft het voorstel betreffende de Zalmsnip ontraden. Spreker vindt het juist een heel sympathiek idee om van 75% weer 100% te maken; hij heeft dit zelf ook al eens voorgesteld, en nu komt dit nota bene van de PvdAfractie! Wat de reactie van wethouder Hoogland betreft: het besef is inmiddels doorgedrongen dat de vergrijzing hard gaat en in Drenthe extra hard. Het doet genoegen dat de initiatiefnemers voor groepswonen voor ouderen binnenkort door de wethouder zullen worden uitgenodigd. Initiatieven moet men koesteren. Degene die de bedoelde initiatiefgroep leidt heeft spreker al diverse malen gebeld, bij welke gelegenheden hij klip en klaar heeft gezegd: ik ben in de raad een eenling; u moet de grote fracties in de raad bewerken! Hopelijk komt het goed. Een rubriekje 'overlegpartner', zoals wethouder Hoogland heeft geopperd, is misschien een oplossing. Laatst moest nog worden vastgesteld dat er van de 37 overlegpartners slechts negen hadden gereageerd. Het is goed aan inschakeling van de overlegpartners meer aandacht te besteden. Het doet genoegen dat de wethouder betrokken is bij het proces warmee de Tangenborgh-groep bezig is. Ook de Zuidenveld-groep is hiermee bezig. De DOP-fractie wacht met belangstelling de plannen af. Wethouder Klaver zal wel hebben begrepen dat de fractie niet denkt dat met het theater € 110 miljoen is gemoeid. De boodschap was echter dat het geen prestigeproject moet worden. Natuurlijk zal er moeten worden gereserveerd, of voor nieuwbouw of voor verbouw, want met chocoladegeld valt inderdaad niets te bereiken. Spreker heeft in eerste termijn gevraagd naar het voetgangersgebied in Emmen-centrum, aangezien voetgangers nu gewoon van de sokken worden gereden. Hij geeft wethouder Eerenstein de suggestie mee te bekijken of hier via een aanduiding of een kleine verzinking in de weg die duidelijk maakt waar fietsers moeten rijden toch een stukje veiligheid is te bereiken. In een motie heeft de DOP-fractie gepleit voor het houden van een tevredenheidsonderzoek. De reactie van de wethouder was wat kort door de bocht. De vraag rijst of de wethouder wel durft. De klanten zijn degenen die het beste weten hoe iets loopt, en dus zou aan hen moeten worden gevraagd hoe zij het WVG-vervoer en de verdere WVG-uitvoering ervaren. Het positieve rapport van Diepens & Okkema was eigenlijk nog sneller bij de pers dan bij de raad, en spreker vindt dat de mensen nu eens moet worden gevraagd naar hun mening; dat moet kostendekkend met de redactie van het WVG-blaadje te regelen zijn. Hij pleit er, al met al, nogmaals voor een onderzoek als bedoeld te houden. Het is immers

De heer Schoo zegt dank voor de beantwoording van de door de fractie van de Drentse Ouderen Partij gestelde vragen. Er zijn weleens jaren geweest dat twee of drie keer om een antwoord moest worden gevraagd, maar dat is dit keer niet het geval. Hij gaat vervolgens allereerst in op 'het lek'. Toen hij in de raad zijn intrede deed moest hij zijn weg zoeken. Voorzichtig uitgedrukt: hij hield van openbaarheid! De raad is toen over hem heen gevallen en verweet hem dat hij als raadslid nogal eens loslippig was. De wijze waarop de burgemeester heeft gereageerd op 'het lek' is eigenlijk wel erg gemakkelijk. De burgemeester doet soms op de raad een ernstig beroep vertrouwelijkheid in acht te nemen en daarvoor kan begrip worden opgebracht < alle raadsleden hebben tenslotte een eed of een belofte afgelegd >, maar het is dan toch wel vreemd dat het mogelijk is dat in een commissie in beslotenheid een mededeling wordt gedaan en dat het volledige verhaal de andere dag in de krant staat. Gelukkig ging het niet om iets waardoor het belang van de gemeente kon worden geschaad, maar zoiets is niet goed. Spreker wil niet beweren dat het lek vanuit het college kwam, maar hopelijk wil het hierover toch eens goed nadenken. In de richting van wethouder Wachtmeester zij opgemerkt dat spreker niet heeft beweerd dat er 250 mensen uit moeten en ook niets heeft gezegd over de manier waarop dat zou moeten. Namens de DOP-fractie is wel twee jaar achtereen gesteld dat het niet zo kan zijn dat zowel de organisatie, met omstreeks 1.200 ambtenaren, als de inschakeling van externen toeneemt. Of de deskundigheid is in huis, óf er wordt voor bepaalde projecten externe deskundigheid ingehuurd, maar één van beide kolommen zou dan naar beneden moeten gaan. Spreker ziet ze echter alleen maar stijgen. Hij stelt 62

goed dat de raad weet wat de mensen ervan vinden wanneer binnenkort wordt gesproken over de hele uitvoering van de WVG. Wethouder Brummel heeft de DOP-fractie een kleine pluim gegeven voor het feit dat zij aandacht heeft voor seniorenbouw. Dat wordt in dank aanvaard! De fractie vraagt in een motie om, gezien de moeilijke situatie waarin de mensen in de WVG verzeild raken, een versnelling van de procedure. Zonder de discussie over het protocol geweld aan te doen, meent zij dat de procedure op vier weken kan worden gesteld. Het moet mogelijk zijn, uitzonderingen dáár gelaten, dat de mensen binnen vier weken weten wat er kan en dat voorzieningen voor mensen met een medische verklaring binnen twee weken worden geregeld. Dat mensen in een positie zitten waarin ze iets moeten vragen gééft al een drempel. De DOP-fractie wil die drempel wat lager maken, wil ook rekening houden met de werkdruk van ambtenaren, maar vindt dat de mensen binnen vier respectievelijk twee weken moeten weten waar zij aan toe zijn. Spreker wil de DOP-motie dan ook van harte aan de raad aanbevelen. Wethouder Holman heeft het gehad over Alcides en workshops begin 2003. De fractie wacht dat af, maar gaat ervan uit dat de contracten die in het verleden met Opmaat zijn gesloten, waarop een borrel is gedronken maar waarvan de uitvoering is uitgebleven, nu beter worden geregeld. Spreker heeft van de wethouder begrepen dat het een raamwerk wordt met een jaarlijkse evaluatie. De fractie krijgt weleens signalen over de werkzaamheden van Alcides op dit moment, doch die zullen te maken hebben met de opstart. Niettemin vraagt de fractie zich af of alles ook echt worden uitgevoerd. Daarin wil zij in de workshops graag wat meer inzicht krijgen. Spreker wacht met belangstelling het door de burgemeester aangekondigde evaluatierapport over de Hesselterbrink af. Bij die gelegenheid zal hij zijn vragen dan alsnog stellen aan de deskundigen van indertijd, die er waarschijnlijk bij zullen zijn om uitleg te geven. Door een opmerking van de burgemeester is hij zeer getroffen, namelijk: wij zijn er voor de burgers, niet andersom! Dat is een heel goede. Daarvan moeten de raad en het ambtelijk apparaat goede notie nemen. Vervolgens een vraag over het PvdA-amendement inzake de achterstand in de actualisering van bestemmingsplannen. Het gaat hierbij om zeven ton in twee jaar en de vraag is of dan daadwerkelijk de hele achterstand is ingehaald. Als dat zo is kan de DOP-fractie dit amendement van harte steunen.

Ten aanzien van de brede school is de vraag van de DOPfractie of ook bijzondere scholen kunnen worden gedwongen aan een dergelijk project mee te doen. Er bereiken de fractie signalen dat er bij bijzondere scholen enige twijfel bestaat over de brede-schoolgedachte. De heer Arends kan vooruitlopend op zijn tweede termijn alvast zeggen dat er van dwingen geen sprake kan zijn. De heer Schoo merkt op dat de gedachte breed moet worden gedragen en dat het niet zo moet zijn dat hierbij alleen de openbare scholen worden betrokken. Met elkaar zal in dezen moeten worden opgetrokken. De heer Ensink zegt dat zijn fractie van mening is dat het college op een prima manier uitvoering geeft aan een heel evenwichtig beleid, waarin zowel het openbaar als het bijzonder onderwijs tot z'n recht komt. Dat er enige zorg is ten aanzien van de brede school heeft meer te maken met de informatie, de kennis en de feiten. De heer Schoo wilde dit graag horen. Als kleine fractie wil je weleens wat en zie je dit soms terug in een voorstel van een grotere fractie. Dat doet deugd. Dit geldt met name voor het amendement over de Zalmsnip. De heer Arends zegt dat zijn fractie naar iedereen luistert! De heer Schoo heeft dat in de gaten! De heer Meijering merkt op dat zowel de DOP-fractie als de ONE-fractie steeds heeft verkondigd dat de Zalmsnip volledig moet worden uitbetaald. Het amendement waarop de heer Schoo doelt gaat echter niet zover. De heer Schoo wijst erop dat een eerste stap is. Het volgend jaar zal de volgende worden voorgesteld, tezamen met de ONE-fractie! De heer Meijering stelt: maar dan wordt de Zalmsnip afgeschaft! De heer Schoo merkt op dat de afschaffing is gepland voor 2005, en zover is het nog niet! Wordt de Zalmsnip dan daadwerkelijk afgeschaft, dan zal daar structureel iets op moeten worden gevonden. Het VVD-voorstel om zo spoedig mogelijk te komen tot beleidsondersteuning ten behoeve van vrijwilligers is heel sympathiek. Hierbij moet wel worden bedacht dat nu 80% van de vrijwilligers ouderen zijn en dat jongere vrijwilligers heel slecht instromen. Er zal dus moeten worden nagedacht over de vraag hoe jongere vrijwilligers bij het werk kunnen worden betrokken. Spreker neemt aan dat de VVD-fractie het daarmee op zich wel eens kan zijn.

De heer Arends zegt dat het streven van de PvdA-fractie daarop is gericht. De heer Schoo bedoelt dat, als straks de inhaalslag is voltooid, een bijstelling over vijf jaar wederom aan de orde is. Hij zit zelf niet zo goed in deze materie, maar gaat ervan uit dat op een bepaald moment wederom bijstelling nodig is. De heer Arends merkt op dat dan alles is geautomatiseerd en veel sneller gaat!

De heer Leutscher zegt dat de reden om het voorstel in te dienen geheel past bij hetgeen de heer Schoo stelt. De vraag aan de wethouder is met een plan van aanpak te komen. De bijdrage van de DOP-fractie in de discussie daarover ziet de VVD-fractie tegemoet.

De heer Schoo houdt de heer Arends daaraan, want heeft niet zulke beste berichten gehoord over ICT! 63

De heer Schoo is het voorts volledig eens met het amendement inzake de accommodatie van de sportclub in Roswinkel. De DOP-fractie heeft ook signalen ontvangen dat het gaat om € 75.000,-, en met een kantine erbij om € 150.000,-. Derhalve zou men dus toekomen met de helft van wat wethouder Klaver heeft genoemd. Spreker is heel nieuwsgierig naar het antwoord op de vragen die de VVD-fractie heeft gesteld. Hij weet ook niet hoe de wethouder aan € 300.000,komt. Misschien is het wel een ambtelijke dwaling! Over het D66-amendement over de wijkwinkels is in de DOPfractie de vraag gesteld hoe het zit met de buitendorpen, oftewel: rijdt de bus nog en, zo ja, hoelang nog?

Als gemeentelijke verordeningen, zoals betreffende het parkeren, alleen voor handhaving in aanmerking komen indien er klachten binnenkomen, zoals de wethouder aangaf, hebben verordeningen nauwelijks zin meer. Men kan, tot er echt klachten komen, een verordening blijkbaar rücksichtslos in de wind slaan en aan z'n laars lappen, en dat lijkt de fractie van Leefbaar Emmen nu juist niet de bedoeling. Dat de fractie en de wethouder het nooit eens zullen worden over een nieuw te bouwen theater staat buiten kijf. Overigens wil de fractie wel stellen de Holdert nooit te hebben gezien of te hebben aangemerkt als een stiltecentrum. Daar zijn andere locaties in de gemeente voor!

De voorzitter begrijpt dat er teleurstelling is over het feit dat het spoorboekje van het presidium niet wordt gehaald, maar vraagt toch aandacht te geven aan alle sprekers. Degene die het te veel wordt moet maar op de gang gaan wandelen of wat anders gaan doen, maar hier moet aandacht zijn voor hetgeen een spreker naar voren brengt. Dat dreigt nu een beetje te verzanden.

De heer Dijkgraaf wilde de pauze van vanmiddag gebruiken om veel te gaan lobbyen, maar moet vaststellen dat dit niet is gelukt: er waren deuren van fractiekamers dicht en er waren fracties naar buiten. Derhalve staat hij hier weer alleen! In de eerste termijn is de fractie van GroenLinks afgeweken van de normale gang van zaken. Door deze wijze van opereren heeft zij geprobeerd de algemene beschouwingen in een ander kader te plaatsen. Dank aan de voorzitter voor het feit dat de GroenLinks-bijdrage die niet is uitgesproken toch deel kon uitmaken van de beraadslaging. De fractie neemt de handschoen op en zal komen met initiatieven om de algemene beschouwingen het volgend jaar flitsender en opener te maken. Wellicht kan dat ook via de werkgroep programmabegroting, waarvoor spreker zich bij dezen aanbiedt. Dank aan het college voor de gegeven reacties. Voorts zijn alle complimenten die de GroenLinks-fractie heeft gekregen inmiddels in dank aanvaard. Toch nog de volgende opmerkingen. Spreker heeft een tijdje zitten dubben over zijn motie over openheid en openbaarheid. Mede gehoord het verhaal van de heer Schoo wil hij deze toch handhaven. De insteek van de motie is dat de raad zichzelf een gedragscode oplegt. Het lijkt hem goed daarover een diepgaande discussie te voeren. Men kan zeggen dat alles openbaar is, behalve bepaalde zaken, maar iedere keer blijkt weer dat dit gewoon niet werkt; de afgelopen tijd heeft daarvan genoeg voorbeelden laten zien. Het is verheugend dat het eventueel aanbieden van biologisch voedsel in de kantine door wethouder Wachtmeester zal worden meegenomen in de onderhandelingen met de nieuwe cateraar. Hopelijk zal dit wel een beetje dwingend gebeuren, niet te vrijblijvend. De fractie is eveneens ingenomen met het voorstel weer een eindejaarsuitkering vast te stellen. Wat haar betreft mag die structureel worden. Het initiatiefvoorstel inzake het speelbos steunt de GroenLinks-fractie van ganser harte. Het is een prima voorstel dat snel uitvoering dient te krijgen. Met de reactie op levensloopbestendig bouwen is spreker minder tevreden. Aanpasbaar bouwen klinkt mooi, maar het dekt niet de lading. Levensloopbestendig betekent ook hergebruik van materialen, gaat dus een stuk verder en is milieutechnisch zeer aantrekkelijk. De GroenLinks-fractie is blij te horen dat scheiding van afval en hergebruik van regenwater onderdeel zullen worden van nieuwe projecten. Zij zal dit met interesse blijven volgen. Het bevorderen van duurzaamheid staat gelukkig ook op de politieke agenda. Echter, het gaat niet alleen om duurzaamheid, maar ook over het aantrekken van milieuvriendelijke

De heer Schoo is tegen het CDA-amendement om € 50.000,- beschikbaar te stellen voor mondiaal beleid. De DOP-fractie vindt dat het hier een rijkstaak betreft, geen gemeentelijke taak. De heer Van Rossem wil namens de fractie van Leefbaar Emmen eerst een woord van dank en waardering uitspreken aan de ambtelijke medewerkers voor het zo voortreffelijk ordenen van alle moties en amendementen. Zo'n dankwoord is zeker op z'n plaats! Dank ook aan het college voor de beantwoording van de gestelde vragen. Er resten de fractie nu nog enkele vragen en opmerkingen. Over de WVG-vervoer heeft de fractie expliciet gevraagd of het college inspanning wil verrichten om mogelijk tot een nieuwe vervoerder te komen. Daarop is geen duidelijk antwoord gekomen. Verder ziet de fractie de C-discussie over het Indicatiepunt met belangstelling tegemoet. Wat het leerlingenvervoer betreft, straks eventueel in NieuwWeerdinge, het volgende. De wethouder noemt maximaal 4.500 meter als afstand tussen huis en school, maar dat is de fractie te kort door de bocht. Er zijn wat deze nieuwe school betreft afstanden tussen huis en school waarbij de zes kilometer gehaald of overschreden worden. Over die problematiek ging de opmerking van de fractie. Op de vraag over de 10% verhoging van de sporttarieven in Schoonebeek is nog geen duidelijk antwoord gekomen. Graag alsnog! De fractie betreurt het, net als andere fracties, dat het college niet bereid is de sportvereniging Roswinkel op dit moment de helpende hand te bieden. Eén van de argumenten van de wethouder is: een te beperkt aantal leden. Wethouder Hoogland heeft de fractie blij gemaakt met het antwoord over een ontmoetingscentrum voor ouderen. De wethouder sprak over twee aanbieders van locaties. Kan zij vertellen over welke locaties het gaat? Kan zij aanvullend aangeven welke maatregelen er genomen gaan worden ten behoeve van de bewoners van de Weiertflats bij afsluiting 's avonds van de Weiert? 64

industrieën. Wat sprekers fractie betreft zou dat moeten worden gestimuleerd. Dan heeft men twee aspecten tegelijk te pakken: duurzaamheid en zorg voor het milieu. Dit zou bij de BAHCO-ontwikkeling moeten worden meegenomen.

Ten aanzien van de woonboten sluit hij zich aan bij de woorden van de heer Van Hees. De evaluatie van de dualisering mag wat de GroenLinksfractie betreft ook veel eerder. Het zou ergens in het komende jaar kunnen, mede in het kader van de programmabegroting. Over normen en waarden is heel veel gezegd. Spreker is het geheel eens met de heer Arends dat men niet moet zedenmeesteren. De heer Van Hoffen heeft al gezegd dat het zo niet bedoeld is, zodat de GroenLinks-fractie de motie terzake kan steunen.

De heer Ensink zegt dat volgens hem tegenwoordig alle industrie milieuvriendelijk is. Er zijn dusdanige voorschriften en regels dat geen enkel bedrijf zich meer kan onttrekken aan milieuvoorwaarden. De heer Dijkgraaf merkt op dat er weliswaar regels zijn, maar dat er genoeg voorbeelden zijn waarin het allemaal niet klopt. Er is natuurlijk onderscheid in soorten industrie wat de milieuvriendelijkheid betreft.

De heer Van Hees ontgaat de link die wordt gelegd met de fractie van de ChristenUnie. Heeft zij over dit onderwerp iets ingediend?

De heer Ensink verschilt daarover met de heer Dijkgraaf van mening. Gelet op de regelgeving en de handhaving waarvan al meerdere jaren sprake is denkt hij dat elk bedrijf milieuvriendelijk is.

De heer Dijkgraaf antwoordt dat die fractie een amendement heeft ingediend waarin wordt voorgesteld een solidariteitsbijdrage te verstrekken aan 'Op 't Stee' (het gaat daarin niet over normen en waarden, maar om uitgeprocedeerde asielzoekers, red.) Over het groepswonen heeft wethouder Hoogland gezegd dat een gesprek met de betrokken mensen zal worden aangegaan. Er zijn echter al veel gesprekken geweest. Er zijn ook brieven geweest waarin wordt gezegd dat het plan moet passen in het totale plan voor Emmermeer. Wellicht is alles dan over tien jaar rond en zijn de mensen inmiddels te oud om er gebruik van te maken. Spreker wil de wethouder daarom oproepen haast te maken opdat er zo spoedig mogelijk iets gerealiseerd gaat worden. Nog geen antwoord heeft de fractie gekregen op haar stellingen over integraal beleid (pagina 3), het onderhoud van fietspaden in samenhang met stallingsmogelijkheden (pagina 5) en de Lokale Agenda 21, dit naar aanleiding van het geschrevene op pagina 37 van de nota van aanbieding en de handhaving ten aanzien van gevaarlijke stoffen. Verder is gezegd dat spreker dingen niet goed heeft gelezen of begrepen waar het gaat om oud- en nieuwkomers, welnu: hij heeft in elk geval niet begrepen wat de visie van het college is. Ook heeft hij geen reactie gekregen op hetgeen in de bijdrage van de GroenLinks-fractie is gezegd over de 'schoneklerencampagne'.

De heer Dijkgraaf wil hierover nog weleens een discussie met de heer Ensink voeren, want daarvoor is het nu niet de plaats en de tijd. Wethouder Holman neemt aan dat Emmen meedoet aan het LED-project. De vraag hierbij is nog hoeveel er via dat project wordt ingekocht en ook bij wie de stroom wordt ingekocht. Als dat bij Essent is, is groene stroom wat spreker betreft gewoon atoomstroom en dus niet de juiste weg. Met betrekking tot de glastuinbouw wacht spreker in spanning de energievisie af, want volgens hem staat de glastuinbouw in het westen des lands niet bepaald bekend om milieuvriendelijkheid en wél om lichtvervuiling. Hij is enigszins teleurgesteld over het antwoord betreffende diftar. Het is te gemakkelijk om te zeggen dat het bij de buren niet werkt en dat er hier dus maar niet toe wordt overgegaan. Het gaat niet alleen om 'grijs' en 'groen', maar om een combinatie waarbij de vervuiler betaalt, dát is de inzet bij diftar. Hij kent projecten waarin alles wél goed is geregeld. Zelf heeft hij in een gemeente gewoond waar diftar wél goed liep. Iedereen zegt heel gemakkelijk dat bij de invoering van diftar het zwerfvuil zal toenemen, maar in de door hem bedoelde gemeente was dat níét zo. In elk geval zijn het niet de mensen zonder auto die ervoor zorgen dat er steeds meer zwerfvuil in de natuur terechtkomt. De fractie van GroenLinks zal stappen nemen om diftar alsnog op de agenda te krijgen. Voorts stelt de GroenLinks-fractie bij amendement voor het bedrag per inwoner per jaar voor internationale bewustwording met ingang van 2003 te verhogen tot € 0,50. De motie die de fractie met betrekking tot de dak- en thuislozen heeft ingediend wordt bij dezen ingetrokken, in plaats waarvan een amendement wordt ingediend waarin wordt voorgesteld in 2003 een solidariteitsbijdrage van € 25.000,ten laste van het begrotingsoverschot 2003 toe te kennen aan die organisaties die zich bezighouden met opvangvormen voor dak- en thuislozen. De fractie trekt haar motie aangaande de uitgeprocedeerde asielzoekers in en sluit zich aan bij het amendement van de ChristenUnie-fractie. De GroenLinks-fractie zal zelf nog het initiatief nemen om dit onderwerp op de agenda te krijgen. De WVG-discussie in december wacht spreker af.

De heer Arends vindt het een gemis dat de wethouders geen interrupties kunnen plaatsen. Hij vindt dat daarnaar voor een volgend keer moet worden gekeken. De burgemeester heeft het in diens beantwoording namens het college gehad over C1000 en zonder fratsen. Even later zei deze iets over zelfbewust. Spreker had gedacht en gehoopt dat het zelfbewuste wat meer in het beleid zou zijn uitgestraald. Het collegeprogramma komt echter nog. Hij heeft er alle vertrouwen in dat het college daarin alsnog zelfbewustheid zal uitstralen. Hij heeft de burgemeester ook horen spreken over nieuwe vormen, over het doorbreken van oude rolpatronen en over een andere manier van werken, oog hebben voor het feit dat iedereen daarin een eigen rol heeft, over visie, over bouwstenen voor 2003 en over samenhang. Hij heeft daaruit de conclusie getrokken dat de broedende kip maar niet moet worden gestoord. 65

Waar wordt gesproken over samenhang moet het spreker van het hart het wat teleurstellend te vinden dat de beantwoording door de collegeleden nog te veel vanuit de eigen portefeuille was ingericht en te weinig vanuit de integraliteit van het collegebeleid. Politiek vraagt om visie op beleid om invloed op de vormgeving van de samenleving te kunnen hebben; dat is het bestaansrecht van de politiek. De PvdA-fractie is van mening dat de raad een eigen rol heeft in het dualistisch bestel en ook ruimte moet hebben om die eigen rol waar te maken. Het college heeft de financiële ruimte in de begroting ingevuld, zodat de raad, als deze ergens ruimte voor wil, die moet máken. De fractie heeft aangegeven hoe zij daar tegenaan kijkt, heeft maatregelen voorgesteld en heeft daarvoor ook dekking aangegeven. Het is niet zo dat de fractie aan potverteren doet; zij kweekt geen vet en gaat prudent met geld van de gemeenschap om. Vastgesteld kan worden dat de ene wethouder zegt wat allemaal niet moet worden gedaan, terwijl andere wethouders de PvdA-voorstellen in dank aanvaarden. Echter, de dekking daarvoor kan blijkbaar niet in het verhaal van het college worden gevonden. Hoe het ook zij, de fractie heeft getracht in haar dekkingsvoorstellen samenhang aan te brengen. Onder anderen door de heer Schoo is gememoreerd dat hier een bepaald onderwerp veelvuldig aan de orde is gesteld en dat dit dan uiteindelijk terugkomt via de PvdA-fractie. Zo zijn er meer zaken waarvan spreker denkt dat het goed is naar elkaar te luisteren en van elkaar te leren. Bijvoorbeeld de SPfractie heeft zich in het verleden een groot voorstandster betoond van aansluiting bij de Nationale Ombudsman, welnu: de PvdA-fractie heeft daar goed naar geluisterd. Het had misschien wat eerder gekund, maar dat zij zo. Ook kan de fractie zich aansluiten bij hetgeen de CDA-fractie eerder heeft gesteld over grenzen aan de groei. In elk geval wenst sprekers fractie dat de budgetten in dit huis niet op een autonome manier steeds maar groeien. Wethouder Wachtmeester, uit het bedrijfsleven komend, heeft daarover een bepaalde opmerking gemaakt. Spreker zelf heeft in het bedrijfsleven ook wel enige ervaring en weet dus hoe het daar gaat met begrotingen. Hij heeft weinig keren meegemaakt dat prijscompensaties heel automatisch werden doorgevoerd. Hij weet dat elk jaar opnieuw het gevecht met de leveranciers moet worden aangegaan om ervoor te zorgen dat de prijzen van grondstoffen en halfmaterialen zo goedkoop mogelijk worden ingekocht. Dáár bereik je winst mee. Zoiets mag, als het op gemeenschapsgeld aankomt, ook bij de gemeente best wat ingeburgerd raken. Daarom is de PvdA-fractie van mening dat 2,5% te veel en 2% genoeg is. Over de budgetaanpassingen heeft spreker, de heer Van Hees interrumperend, al het een en ander gezegd, evenzo bij interrupties in het betoog van de heer Leutscher over de taakstellingen. De PvdA-fractie stelt voor het personeelsbudget af te grendelen op hetgeen is opgenomen in de concernbegroting. In het desbetreffende voorstel staat het bedrag dat behoort bij een bepaalde formatie, namelijk ruim € 59 miljoen. Als de wethouder zegt dat ook rekening moet worden gehouden met het INK-traject, want dat dit ook beslag legt op middelen, zij erop gewezen dat de raad in het verleden reeds budgetten beschikbaar heeft gesteld voor de organisatieontwikkeling. Bij nieuw beleid worden onder de nummers 28, 31 en 33 al in ruime mate gelden vrijgemaakt, hetzij voor het INK-

traject, hetzij voor publieksgericht werken. De fractie wil echt niet alles inperken, maar wil wel de hand op de knip houden. Kiezen levert beperkingen op, maar zo is het leven nu eenmaal: iedere dag moeten keuzes worden gemaakt. Als men kijkt naar de gewenste handhaving van taakstellingen, de beperking van budgetaanpassingen tot 70% en het feit dat de PvdA-fractie de prijscompensatie tot 2% wil beperken, dan praat men over een invloed op het totale begrotingsverhaal voor 2003 van 0,3% en voor 2006 van 0,5%. De fractie dunkt dat een gezonde organisatie dat ruim kan opvangen. De wethouder van financiën heeft iets gezegd over de meevallers die te danken zijn aan 'paars'. Het is aardig dat de wethouder dit zegt, want het raakt wat de PvdA-fractie inbrengt bij deze begrotingsbehandeling. Zij wil investeren in de samenleving, en dat heeft 'paars' in het laatste jaar ook nadrukkelijk gedaan. Dat heeft niets met potverteren te maken, maar met visie op de wijze waarop moet worden omgegaan met problemen in de samenleving. De heer Van Hoffen merkt op dat de heer Arends dan de investeringen in de hogesnelheidslijn en de Betuwelijn vergeet. Deze hoge investeringen zijn van invloed geweest op de uitkeringen aan de gemeenten. De heer Arends denkt ook aan investeringen in onderwijs en in zorg. Helaas moet worden geconstateerd dat 'EdmundBurke-stichting' meer invloed heeft op het beleid dan 'paars' of de sociaal-democratie, maar wellicht komt daarin op 22 januari verandering. Hoop doet leven! De fractie is verheugd over de reactie van het college op haar initiatieven ten aanzien van werk. Te denken is hierbij met name aan het initiatief betreffende kennis, scholing en gesubsidieerde arbeid. Spreker heeft begrepen dat het verhaal over kennis en scholing bij de VVD-fractie een warm onthaal krijgt. Hij hoopt van ganser harte dat er in deze raad een meerderheid is voor het voorstel over de Melkert-banen en dat aan iedereen met zo'n baan duidelijk kan worden gemaakt dat een waardevolle bijdrage wordt geleverd aan de samenleving. Voor de voorstellen betreffende wonen en ruimtelijke ordening is brede steun, zo stelt spreker vast. Mogelijk kan met de fracties van CDA en D66 tot één voorstel worden gekomen dat op brede steun in de raad kan rekenen. Ook voor de fractie van de PvdA blijft het uitgangspunt: inschakeling van externe partijen. Naar de mening van sprekers fractie is zeggenschap van de buurt een logische stap in het proces naar gebiedsgewijs werken. Zij wil burgers nadrukkelijk betrekken bij het beleid en verantwoordelijkheid geven. Wat dit betreft vertrouwt zij eveneens op ondersteuning in de raad. Spreker heeft eerder al gezegd een verheugende mededeling te kunnen doen over de 6-tonspot, hoewel die mededeling anderzijds ook teleurstellend is. De teleurstelling zit erin dat de fractie zich heeft verrekend in het voordeel van 'de bank'. De 4 euro-tonspot heeft de fractie op lastenbasis bezien, maar dat moet natuurlijk op kapitaalsbasis. Het betekent dat het resultaat zoals dat door de PvdA-fractie is gepresenteerd voor 2006 met bijna twee ton verbetert, omdat wordt uitgekomen op € 319.742,-.De fractie zal nog met een aanpassing komen. 66

Ten aanzien van de brede school heeft de fractie het vanzelfsprekend niet alleen over fysieke maatregelen, maar ook niet alleen over het inhoudelijke aspect. De fractie heeft nadrukkelijk een relatie willen leggen tussen beide onderdelen. Zij pretendeert geen blauwdruk voor 'fysiek', noch voor 'inhoudelijk, maar probeert tot maatwerk te komen bij initiatieven van onderop. Het geld dat beschikbaar wordt gesteld wil de fractie gebruiken als smeermiddel om die initiatieven te bespoedigen. Met betrekking tot de positie van scholen stelt de PvdAfractie nadrukkelijk dat er oog moet zijn voor de diversiteit en de pluriformiteit in het onderwijs, dat er respect moet zijn voor ieders invalshoek, dat er van gedwongenheid geen sprake kan zijn en dat de samenwerking van scholen onderling uitgangspunt moet zijn. Het is de fractie om het even of het onderwijs wel of niet openbaar is zij heeft politiek altijd een sterke relatie gehad met openbaar onderwijs, maar stelt het belang van de leefbaarheid in wijken dorpen boven het belang van het soort van onderwijs. Wethouder Holman heeft een opmerking gemaakt over het kulturhus zoals dat in de provincie Overijssel wordt ontwikkeld. Het is spreker bekend dat in dit huis ambtelijk wordt gekeken naar dit soort initiatieven. Hij deelt mede dat de PvdA-fractie op bezoek gaat naar het kulturhus in Zwartsluis en kan de andere fracties aanraden hetzelfde te doen, want in Overijsssel worden opmerkelijke initiatieven ontwikkeld als het gaat om de leefbaarheid op het platteland. Ten aanzien van het thema 'veiligheid' heeft de burgemeester de suggestie gedaan dit te laten aansluiten bij het jaarprogramma 2003 van de politie en de Kadernota Veiligheidsbeleid. De PvdA-fractie heeft daar absoluut geen problemen mee, maar wil wel graag haar motie handhaven omdat daarmee een duidelijk signaal wordt afgegeven, aan de burgemeester als verantwoordelijk korpsbeheerder en aan het regionaal college. Vanmorgen hoorde spreker dat Radio Drenthe de stelling had: stadswachten moeten geen bevoegdheden krijgen!, maar hij heeft niemand op de radio gehoord die het eens was met de stelling. Men vond dat de stadswachten méér bevoegdheden moeten krijgen. Het lééft onder de bevolking, en het is aan de volksvertegenwoordigende raad dit mee te nemen. Wat de eenmalige uitkering voor de mensen met een minimuminkomen betreft: verleden jaar werd uitgegaan van € 135,- en met een inflatiecorrectie van 3,5% wordt uitgekomen op € 140,-. Spreker heeft zich evenwel laten vertellen dat de fiscaliteit hierbij eveneens een rol speelt. Als het € 135,- moet worden, gaat de fractie daarmee ook akkoord. Ten aanzien van de Zalmsnip heeft de fractie van de wethouder begrepen dat er problemen zijn bij de uitvoering. De fractie is nog niet helemaal overtuigd van het feit dat er hogere uitvoeringskosten aan verbonden zijn. Zij wil hierover van de wethouder graag een terugkoppeling in de commissie economie en werk en stelt zich voor dat die in december kan plaatsvinden. Spreker stelt het presidium voor dit te agenderen.

geheel uit te betalen, en de PvdA-fractie komt nu met het voorstel dit te doen voor een deel van de mensen, maar … De heer Arends wijst erop dat iedereen al ƒ 75,- van de Zalmsnip uitgekeerd krijgt. Hij begrijpt dat de ONE-fractie er voor is de resterende ƒ 25,- ook uit te betalen. De heer Meijering merkt op dat de PvdA-fractie dit wil beperken tot de mensen die vrijstelling krijgen van gemeentelijke belastingen. Er zijn echter méér mensen met een minimuminkomen; zij worden bij het PvdA-voorstel buitengesloten. Gebeurt dat bewust? De heer Arends zegt dat het hier politiek van de smalle marges betreft. De PvdA-fractie heeft haar voorstel gekoppeld aan het feit dat bepaalde mensen het bedrag van ƒ 75,al uitbetaald krijgen. De fractie wil nu nadrukkelijk aansluiten bij de wens van de cliëntenraad. Een zeer pragmatische keuze dus. De heer Meijering informeert of de PvdA-fractie niet overweegt dit uit te breiden tot alle minima. De heer Arends antwoordt: op dit moment niet, ook al omdat in Emmen ƒ 25,- van de Zalmsnip is afgezonderd om voor het armoedebeleid in te zetten. Vervolgens wil spreker de moties en amendementen langs lopen. Het voorstel van de SP-fractie over het referendum vindt de PvdA-fractie niet onsympathiek. Echter, er is recent een verordening aangenomen betreffende een correctief referendum. Het houdt in dat vanuit de samenleving het initiatief tot een referendum moet komen op een referendabel besluit. Spreker gaat ervan uit dat het besluit over het theater referendabel is en dat daarover dus een referendum kan worden gehouden. Als daar behoefte aan is, zal de fractie daar alle ruimte aan bieden. De fractie staat er wat huiverig tegenover om als raad zelf initiatief tot een referendum te nemen. Het amendement van de SP-fractie met betrekking tot de actie zinloos geweld sluit aan bij de Kadernota. Voorts zal de PvdA-fractie de SP-motie over het instellen van een algemeen telefoonnummer steunen Ten slotte wil spreker aangeven wat zijn fractie als een motie of als een amendement ziet. De motie betreffende het ondernemen van actie ten aanzien van een hogere kwaliteit van het aanbod op de arbeidsmarkt wordt gewijzigd in een amendement. De motie inzake een budget voor gesubsidieerde arbeid op het niveau van 1 januari 2002 blijft een motie. De motie strekkend tot het in 2003 en 2004 beschikbaar stellen van € 350.000,- voor het wegwerken van achterstanden betreffende bestemmingsplannen wordt een amendement. De motie inzake decentralisatie beheer reguliere middelen 'grijs' en 'groen' blijft een motie. De motie betreffende het beschikbaar stellen van € 400.000,op jaarbasis voor de vier kwadranten wordt een amendement. Ditzelfde geldt voor het verminderen van het tekort op speelvoorzieningen, en het steunen van initiatieven met betrekking tot de brede school, het instellen van een dualiseringsfonds, het budgetteren van de inzet van personele mid-

De heer Meijering stelt vast dat de PvdA-fractie voorstelt dat eenieder die vrijstelling heeft van gemeentelijke belastingen de Zalmsnip geheel uitbetaald krijgt. De ONE-fractie is er steeds voorstandster van geweest de Zalmsnip onverkort 67

delen, de eindejaarsuitkering en uitbetaling van de hele Zalmsnip aan eenieder die vrijstelling van gemeentelijke belastingen krijgt. Enige tijd geleden is er al een voorstel aan de orde geweest met betrekking tot een gedragscode voor bestuurders, dat toen is teruggetrokken. De fractie wacht met spanning af wanneer dit onderwerp hier terugkomt. Zij stelt zich voor dat dit wordt betrokken bij een diepgaande discussie over openbaarheid van bestuur. Van de moties van de DOP-fractie over een klanttevredenheidsonderzoek en het bekorten van de WVG-procedure wil de PvdA-fractie het volgende opmerken. Kijkend naar de uitvoering van de WVG is zij wat de uitvoering van collectieve voorzieningen betreft niet geheel tevreden met de wijze waarop het nu gaat. De fractie wil bezien of er alternatieven zijn, met name op het gebied van het vervoer en wil de discussie daarover betrekken bij de discussie in december over het protocol. Haar dunkt dat dit beter is dan dit onderwerp er nu uit te lichten.

van voorzieningen in dorpen om te zien of niet wat clustering kan plaatsvinden. Wat het ziekteverzuim aangaat: de afname mag ook wel 3% zijn! Verder heeft de VVD-fractie voorgesteld een plan van aanpak op te stellen voor integrale promotie. Het is de PvdA-fractie wat onduidelijk wat daarvan de meerwaarde zou zijn. Zij ziet hierin weinig aanvulling op datgene wat er nu gebeurt en zou dit liever willen betrekken bij het communicatieplan dat binnenkort beschikbaar komt. De heer Leutscher licht toe dat het erom gaat dat er vanuit de gemeente samenhang komt. Er zijn nu binnen diensten diverse potjes en het lijkt de VVD-fractie goed die samen te voegen. Daarop is door het college gereageerd met het argument dat het gaat om communicatie, en de fractie is daar gevoelig voor. In tweede termijn is evenwel gesteld dat zij € 250.000,- beschikbaar zou willen stellen, niet voor communicatie, maar voor marketing. Dat houdt wat haar betreft ook in dat deskundigheid van buitenaf wordt aangetrokken om mee te denken over de positionering van Emmen op de markt om aantrekkelijk te zijn voor burgers en bedrijven.

De heer Schoo merkt op dat de motie over het klanttevredenheidsonderzoek juist is bedoeld om te worden meegenomen in de bedoelde discussie. Toen er problemen ontstonden is er vliegensvlug een onderzoek uitgevoerd, met bijvoorbeeld een mystery guest, door Diepens & Okkema. Het rapport is ook gepresenteerd aan de gebruikers van de WVG. De gemeente is evenwel verantwoordelijk voor de uitvoering. Naar sprekers mening is nu het moment aangebroken om de mensen eens te vragen wat zij van de uitvoering vinden, waarbij niet alles op het vervoer hoeft te worden toegespitst. Misschien komen de mensen zelf wel met een heel goed idee. De gegevens uit het onderzoek kunnen dan worden meegenomen als het protocol wordt besproken.

De heer Arends vraagt of het de intentie van de VVD-fractie is het bedrag van € 250.000,- in bestaande budgetten te vinden of daarbuiten. De heer Leutscher heeft in tweede termijn gezegd voor het aangegeven doel € 250.000,- te willen toevoegen. De heer Arends zegt dat zijn fractie zich hierover nog zal beraden. De VVD-fractie heeft verder voorgesteld een onderzoek in te stellen naar belemmerende regelgeving en procedures. Welnu, alles wat overbodig is moet komen te vervallen. Het is goed dat hierbij ook nadrukkelijk de werknemersorganisaties betrokken worden, maar waarschijnlijk had men ook niet anders van de PvdA-fractie verwacht.

De heer Arends stelt dat hem de intentie en de strekking van de motie helder zijn en er ook wel sympathie voor voelt, maar zoals gezegd vindt al de volgende maand de discussie in de commissie plaats over het protocol. In het algemeen denkt de fractie ook wel een indruk te hebben van het gevoelen van de gebruikers van het WVG-vervoer. Het is wat naar de bekende weg vragen als nu weer een klanttevredenheidsonderzoek wordt gedaan. Spreker meent dat zijn opmerking vóór de interruptie de heer Schoo voldoende signaal moet geven. Wellicht is het goed dat de fractie in een schorsing samen met de CDA-fractie even kijkt naar de CDA-motie over een differentiatie van bouwleges. Voorts gaat spreker ervan uit dat de VVD-motie over het opstellen van een plan van aanpak betreffende sociale veiligheid wordt betrokken bij de Kadernota Veiligheidsbeleid/ Grotestedenbeleid. Wat de VVD-motie over een beleid inzake ondersteuning van vrijwilligers betreft: de PvdA-fractie heeft daarover verleden jaar zelf, samen met de D66-fractie, een voorstel ingediend. Dat is toen niet door de VVD-fractie ondersteund. Nu deze fractie dit zelf opvoert, kan sprekers fractie het alleen maar van harte steunen. Naar verwachting zal de Sportnota binnen afzienbare tijd in behandeling komen. Daarin wil de PvdA-fractie het onderwerp 'kleedaccommodatie voetbalclub Roswinkel' graag betrekken en afwegen in het kader van de prioriteiten in de nota. De fractie wil echter eveneens kijken naar het geheel

De heer Leutscher merkt op dat ook VVD'ers lid kunnen zijn van een vakbondsorganisatie! De heer Arends gaat vervolgens in op het D66-voorstel structureel € 45.000,- uit de vrije bestedingsruimte beschikbaar te stellen voor het meerjarenprogramma jeugdbeleid / speelruimtebeleid. Dit wil de PvdA-fractie betrekken bij hetgeen zij heeft gesteld ten aanzien van speelvoorzieningen. Het D66-voorstel inzake een kwaliteitshandvest zal sprekers fractie steunen. Met betrekking tot de sporthal in de Rietlanden heeft de D66-fractie eveneens een voorstel gedaan, doch dit wil de PvdA-fractie betrekken bij de Sportnota. Op voorhand heeft zij wel reserves ten aanzien van het plaatsen van een nieuwe sporthal in de Rietlanden. Hierbij zou kunnen worden gekeken naar een combinatie van sporthal/multifunctioneel centrum. Aan het D66-voorstel tot het opstellen van een beleidsplan om de negatieve gevolgen van een verplaatsing van het station Bargeres te minimaliseren bestaat bij sprekers fractie geen behoefte. 68

Het D66-voorstel betreffende huisvestingsinitiatieven ten behoeve van starters en studenten wil de fractie betrekken bij haar amendement en dat van de CDA-fractie. Spreker nodigt de D66-fractie uit daaraan een bijdrage te leveren. Met het oprichten van een lokaal milieuplatform kan sprekers fractie instemmen. Ten aanzien van een onderzoek naar gratis openbaar vervoer verwijst de fractie naar het antwoord van de wethouder. Verder stelt de D66-fractie voor wijkwinkels in Emmermeer en Emmerhout, Bargeres en Angelslo structureel te ondersteunen, en daarmee kan de PvdA-fractie instemmen. Van de zijde van de ChristenUnie-fractie is voorgesteld een interactief proces te starten over normen en waarden. Hieromtrent is intussen een gewijzigd voorstel ingediend en daarmee wordt althans voor een deel tegemoetgekomen aan het bezwaar van sprekers fractie. Zij zal zich hierover tijdens een schorsing nog buigen. De heer Leutscher heeft gevraagd naar de financiële gevolgen van een en ander. Welnu, de PvdA-fractie is daarover wat haar voorstellen betreft heel helder geweest. Te constateren valt echter dat in de raad diverse fracties de wens hebben uitgesproken niet over te gaan tot een verhoging van het OZB-tarief en tegelijkertijd zijn gekomen met allerlei wensen. Spreker is benieuwd hoe die wensen in verhouding staan tot de dekking.

ook nog een schema komt voor het meten van de uitvoering volgens het SMART-systeem is de ONE-fractie helemáál gelukkig. Het ICT-probleem, waarop wethouder Wachtmeester is ingegaan, moet zo snel mogelijk ter hand worden genomen en worden opgelost. Het kan en mag niet zo zijn dat de ambtelijke organisatie wordt geconfronteerd met apparatuur of software die niet werkt. De voortgang van de werkzaamheden wordt daardoor ernstig belemmerd. Het CDA-amendement om hiervoor extra middelen beschikbaar te stellen zal spreker dan ook ondersteunen. Het aantal boventalligen zou aan het einde van het jaar neerkomen op 20, een goede zaak, want het betekent een afname met 11. Het is ook goed dat de boventalligen werkzaam zijn in de organisatie en niet achter de geraniums zitten. De resultaten betreffende het ziekteverzuim in dit jaar wacht de fractie met spanning af. Nog geen antwoord is gegeven op de vraag aangaande de risico's van het afschaffen van de Zalmsnip. Handhaving van gesubsidieerde banen met uitstroom naar regulier werk, waarover wethouder Evenhuis het had, spreekt de ONE-fractie aan. De gemeente is echter wel afhankelijk van de middelen die de rijksoverheid biedt om dit te realiseren. Spreker denkt hierbij aan zorg en veiligheid. Het uitgangspunt moet echter blijven dat ook instroom in gesubsidieerde arbeid mogelijk moet zijn. Met betrekking tot het CWI wacht de fractie de onderhandelingen van morgen af. Er moet wat haar betreft een duidelijk signaal worden afgegeven aan het CWI. Het behandelen van lintplannen wil wethouder Hoogland uitstellen, maar wanneer denkt de wethouder die dan te behandelen? De vragen 9, 11 en 15 die de ONE-fractie heeft gesteld zijn nog niet beantwoord. Deze zijn: waar concentreren zich de bestemmingsplannen op die sterk verouderd zijn, is onderzocht op planschade kan worden verhaald en welk juridisch risico loopt de gemeente nu niet is voldaan aan de wettelijke voorschriften om het structuurplan en bestemmingsplannen eens per tien jaar te herzien? Wethouder Klaver heeft met betrekking tot speelvoorzieningen gesteld dat hierbij de gebruikers en de overlegpartners kunnen worden betrokken, maar de gemeente verantwoordelijk blijft voor veiligheid en onderhoud. De ONE-fractie stemt hiermee in. Om een inhaalslag te realiseren krijgt het PvdA-voorstel haar steun. Het is goed dat de wethouder met betrekking tot de Groenvisie het boetekleed aantrekt. Spreker verwacht wel dat deze visie tussen nu en drie maanden op de raadstafel ligt. Bij de behandeling van de Sportnota over enige tijd, zeg twee maanden, kan ook 'Bartje in beweging' worden betrokken. Dan kan tevens gekeken worden naar de problematiek in Roswinkel en de zwembaden in de gemeente. De raad heeft besloten een onderzoek in te stellen naar de mogelijkheden van een nieuw theater. Er worden luchtballonnen opgelaten, doch de ONE-fractie zal eerst haar oordeel uitspreken als het onderzoeksrapport is afgerond. De reserveringen die nu zijn opgenomen betreffen niet alleen een nieuw theater, maar eventueel ook de aanpak van het oude theater. Het is goed dat deze reserveringen zijn opgenomen. Volgens wethouder Eerenstein bestaan er geen drempels meer, want zijn ze plateaus geworden. Het is maar welke

De voorzitter vermeldt dat is geprobeerd een opsomming te maken van alle voorstellen die geld kosten, vertaald over vier jaar. Dat overzicht wordt nu rondgedeeld om straks te kunnen worden betrokken bij het onderling overleg. Hij kan alvast verklappen dat de uitkomst niet op nul eindigt. De heer Meijering dankt het college voor de beantwoording in eerste termijn. Daarin heeft hij overigens verzuimd de medewerkers te bedanken voor het werk dat zij hebben verricht. Bij dezen wil hij hiervoor alsnog zijn waardering uitspreken. In oktober jongstleden heeft de fractie van Onafhankelijk Nieuw Emmen het presidium verzocht in november een discussie te agenderen met betrekking tot de Nijbracht. In november is dat helaas niet gelukt, en de discussie zou nu worden geagendeerd voor 4 december aanstaande. Collega Boels heeft gisteravond echter verzocht die discussie uit te stellen tot januari of februari 2003. Hoewel de redenen van collega Boels plausibel zijn houdt de ONE-fractie vast aan agendering in december. Het presidium kan natuurlijk rekening houden met de argumenten van de heer Boels door de bespreking bijvoorbeeld te laten beginnen om 21.30 uur om de ondernemers in de gelegenheid te stellen deze bij te wonen. De fractie vindt het van belang dat er snel duidelijkheid komt over de verdere invulling van de Nijbracht. Spreker verzoekt het presidium de raad te vragen een standpunt over de agendering in te nemen. De burgemeester heeft gezegd dat de Strategienota, de Kadernota GSB, het bestuursakkoord en het raadsprogramma de basis vormen voor het college en dat er derhalve geen collegeprogramma nodig is. Spreker nodigt het college uit de genoemde documenten samen te voegen tot een handzaam boekwerk, waarbij hij ervan uitgaat dat het college daarbij een prioriteitenlijst voegt, alsmede een tijdbalk die aangeeft wanneer actiepunten afgerond moeten zijn. Als daarbij dan 69

naam je eraan geeft! Een landelijk adviesorgaan, zo las spreker laatst in de pers, heeft in tegenstelling tot voorheen geadviseerd de drempels geen 12 maar 8 cm hoog te maken. Het is te gemakkelijk te zeggen dat er te hard wordt gereden bij het nemen van de drempels. Niet voor niets wordt het advies herzien. De bereikbaarheid van de Nijbracht is door de SP-fractie gememoreerd. Een rotonde wijst de wethouder af, maar spreker zou toch willen vragen eens met de ondernemers in conclaaf te gaan over een betere bereikbaarheid. Wat het WVG-vervoer betreft: hij neemt aan dat de wethouder het met de ONE-fractie eens is dat het de gemeente is die in dezen bepaalt, niet de provincie. Hij doelt dan op de aanbesteding die eraan zit te komen. Van wethouder Brummel heeft spreker begrepen dat het college ernaar streeft betaalbare woningen gestalte te geven. Spreker beseft dat de gemeente hierin slechts een beperkte rol kan spelen; zij is afhankelijk van derden. Ten aanzien van de woonschepen is het devies: ga door met de onderhandelingen om met spoed tot een oplossing te komen. Wethouder Holman deelde mee dat begin volgend jaar wordt begonnen met de workshops over welzijn. Dan zal verder worden gediscussieerd over de vraag of de werkzaamheden op het gebied van welzijn door één of meerdere partijen moeten worden uitgevoerd. Daarbij komt ook het algemeen maatschappelijk werk aan de orde, zo neemt spreker aan. In relatie tot het milieu is een opmerking gemaakt over de haven in Veenoord. In eerste termijn heeft hij gevraagd of de middelen die in de voormalige gemeente Sleen zijn gereserveerd in verband met de vervuiling van het bedrijventerrein naar de gemeente Emmen zijn gekomen. Daarop heeft hij geen reactie gekregen. Hij is verder benieuwd welke acties de wethouder denkt te ondernemen ten aanzien van de sterk vervuilde haven in Veenoord. De fractie heeft geconstateerd dat er met betrekking tot de digitale trapveldjes stagnatie is opgetreden doordat de uitvoering bij één persoon lag. Dat is een kwetsbare situatie, weshalve zij de wethouder uitnodigt hierbij een boventallige in te zetten opdat de continuïteit wordt gewaarborgd. Door de burgemeester is geen antwoord gegeven op vraag 14 van de ONE-fractie, namelijk of het college een beeld heeft van de risico's op juridisch gebied. Vervolgens zal spreker een reactie geven op de ingediende moties en amendementen. De SP-motie over een referendum naar de bouw van een nieuw theater: de ONE-fractie zal die niet steunen. Het besluit op zich is referendabel. De SP-fractie stelt voor € 50.000,- voor de organisatie en uitvoering van de actie tegen zinloos geweld uit te trekken. De ONE-fractie heeft begrepen dat er voor het voorjaar een nota gepland staat, zodat zij adviseert dit voorstel door te schuiven naar dat moment. Eveneens is door de SP-fractie voorgesteld een algemeen telefoonnummer in te stellen voor klachten. Op zich heeft spreker daarmee geen probleem, doch hij zou zich kunnen voorstellen dat dit wordt betrokken bij de vorming van een publieksdienst. Van de PvdA-fractie is het amendement om te komen tot actie voor een hogere kwaliteit van aanbod op de arbeidsmarkt. Dat kan spreker steunen.

Bij het voorstel van de PvdA-fractie betreffende het beschikbaar stellen van een budget voor gesubsidieerde arbeid op het niveau van 1 januari 2003 heeft spreker een vraag. Het vaststellen van een budget houdt risico's is. Hij is het ermee eens dat de volle aandacht moet worden besteed aan gesubsidieerde arbeid, maar wat als het budget hoger wordt? Er is sprake van ontschotting van middelen bij de afdeling sociale zaken, en dus kan op een bepaald moment worden geswitcht. Wellicht kunnen dan nog meer middelen worden ingezet. Op zich is het voorstel evenwel positief. Naar spreker heeft begrepen wordt het amendement inzake het beschikbaar stellen van € 350.000,- voor het wegwerken van achterstanden bij de herziening van bestemmingsplannen met een ander voorstel samengevoegd. Daarop zal hij derhalve later ingaan. Met de motie inzake decentralisatie van beheer reguliere middelen 'grijs' en 'groen' naar gebiedsplatforms stemt de ONE-fractie in. Voorts heeft spreker begrepen dat ook het amendement betreffende beschikbaarstelling van € 400.000,-, verdeeld over de vier kwadranten, wordt aangepast. Met het amendement om € 100.000,- extra beschikbaar te stellen ten behoeve van speelvoorzieningen stemt de ONEfractie in. In reactie op het PvdA-amendement is te zeggen dat ook sprekers fractie het initiatief 'brede school' ondersteunt, zoals al eerder aangegeven. Laat de initiatieven van onderop komen, maar als er € 150.000,- voor beschikbaar wordt gesteld zijn er in elk geval middelen voor. De motie waarin de burgemeester wordt verzocht met de regiopolitie bindende afspraken te maken over een spreekuur van de wijkagent in dorp of wijk steunt de ONE-fractie. Met betrekking tot het amendement over het instellen van een dualiseringsfonds kan men de vraag stellen of een budget van € 500.000,- al dan niet te fors is. De vraag is ook of eerst het presidium moet worden verzocht daarover iets te zeggen, maar op zich meent spreker dat er middelen beschikbaar gesteld moeten worden. Hoe hoog het bedrag zou moeten zijn kan hij op dit moment niet zeggen; daarover zou hij even moeten nadenken. In het PvdA-amendement om de inzet van personele middelen te budgetteren ziet spreker aan de ene kant wel iets, aan de andere kant vraagt hij zich af hoe dit dan zit ten opzichte van het INK-traject. Dat moet nog verder gestalte krijgen. Hem dunkt dat de gok maar moet worden gewaagd. Als het college voorziet dat boven het budget wordt uitgekomen, moet het maar bij de raad terugkomen. Het verbaast spreker dat nu weer een amendement is ingediend met betrekking tot een eindejaarsuitkering. Hij meende dat die reeds structureel was geworden door aanwending van de ƒ 25,- van de Zalmsnip. De heer Arends wijst erop dat zo'n uitkering volgens hem niet structureel mág worden toegekend. De heer Meijering steunt in elk geval het amendement. Met uitkering van de gehele Zalmsnip bij vrijstelling van gemeentelijke belasting heeft hij wat moeite. De ONE-fractie heeft van het begin af aan gezegd dat de Zalmsnip onverkort aan iedereen moet worden uitbetaald. Nu wordt voorgesteld dit alleen te doen voor mensen die kwijtschelding krijgen. 70

Anderen die ook op het minimum zitten, bijvoorbeeld de mensen in bejaardenoorden, zouden dan geen 100% krijgen. Spreker wil dit voorstel nog even in beraad houden.

gemeente inderdaad niet in de hand. Als spreker dit verkeerd heeft neergezet, is dat zijn fout. De afbraak van sociale woningen blijft de SP-fractie zorgen baren. Dat het wegenonderhoud in de gemeente te wensen overlaat, is iets waarop geen reactie is gekomen. Ingegaan is op de voet- en fietspaden, maar spreker neemt aan dat er over het onderhoud van het wegennet ook nog iets zal worden gezegd. Met betrekking tot het openbaar vervoer gaf de wethouder aan dat over de zweeftrein de samenwerkende gemeenten gaan. Spreker neemt aan dat Emmen tot die gemeenten behoort en dat deze gemeente er dus ook wel iets over te zeggen heeft. Emmen moet er zijns inziens sterk voor maken dat er geen zweeftrein komt. Herinvoering van schoolzwemmen vindt de SP-fractie geen luchtfietserij; dat is een ander tak van sport. In Nieuw-Weerdinge is veel gesteggeld over 4.500, 2.200 en 5.800 meter. De fractie vindt dat er een bevredigende oplossing moet komen; hoe die er komt zal haar een zorg wezen, al deze maar ten goede komt van de mensen. Natuurlijk moet er voor worden gezorgd dat grof vuil geen zwerfvuil wordt. Er moet echt worden gezocht naar een oplossing, anders valt te vrezen dat het over enige jaren totaal uit de hand loopt. Door de aanbesteding van het WVG-vervoer is er een monopoliepositie gecreëerd voor de huidige uitvoerder. De SPfractie is voor zelfbeschikkingsrecht voor de mensen zelf. Over 'werk, werk, werk' heeft wethouder Evenhuis een antwoord gegeven waarmee de fractie content is. Zij is daar erg blij mee. Over het PvdA-voorstel betreffende de OZB is sprekers fractie zeer te spreken. Dat zal harerzijds dan ook worden gesteund, evenals het voorstel inzake de eenmalige uitkering. De fractie heeft zelf gevraagd om € 125,- voor de mensen met een minimumuitkering, en het wordt zelfs € 135,-. Dat hebben de mensen dan niet aan de SP-fractie te danken, maar aan de PvdA-fractie, dat moet eerlijk worden toegegeven. Het is een heel goed resultaat voor de betrokken mensen. Gesteld is dat de haven in Veenoord vervuild is, echter: een vervuilde haven kan men niet zomaar laten liggen. Op termijn zal dit geld gaan kosten en dus zal hieraan aandacht moeten worden besteed. Sommige antwoorden die zijn gegeven roepen bij de fractie eigenlijk nog meer vragen op. Op allerlei zaken zal evenwel in de commissies worden teruggekomen en dat wacht de fractie dan maar af. De SP-fractie wijzigt de motie inzake een referendum over het theater in een amendement, want zij heeft begrepen dat de fracties die dit wensen anders achter het net vissen. De dekking wil de fractie uit de VAR halen. Men moet de mensen een keuze geven, niet slechts de mogelijkheid om 'ja' of 'nee' te zeggen. Het gaat om de vraag of er nieuwbouw moet komen, dan wel of het huidige theater moet worden gerenoveerd. Ook kan de mensen worden gevraagd of het een multicultureel centrum moet worden, een theater voor al dan niet grote producties en welk budget de gemeente jaarlijks als bijdrage aan de exploitatiekosten zou moeten leveren. Misschien zijn er nog wel andere vragen te bedenken die aan de burgers kunnen worden gesteld. Lukt een referendum niet

De heer Schoo zegt dat de heer Meijering de heer Arends tussen de bedrijven door zal hebben horen zeggen waar deze naartoe wil. De heer Meijering heeft ook nog niet gezegd dat hij deze motie afwijst. De GroenLinks-motie over het beschikbaar stellen van structurele middelen ten behoeve van dak- en thuislozen is een amendement geworden. De ONE-fractie heeft daar geen problemen mee. Naar hij heeft begrepen komt de motie over het voeren van een diepgaande discussie over de openbaarheid van bestuur in de commissie aan de orde komt. Het DOP-voorstel een klanttevredenheidsonderzoek in te stellen onder WVG-gebruikers is op zich sympathiek. Spreker zou het echter breder willen trekken. Als dit alleen wordt gericht op het WVG-vervoer zal naar verwachting 80% ontevreden blijken. Wat het voorstel inzake het bekorten van de WVGprocedures betreft: het is bekend dat er knelpunten zijn, maar anderzijds is de gemeente gebonden aan wettelijke termijnen. Dit voorstel zal de ONE-fractie dus niet steunen. Over het CDA-voorstel betreffende differentiatie van bouwleges zou spreker graag nadere uitleg willen. Aan welke gebouwen wordt dan gedacht? De heer Ensink zegt dat de CDA-fractie in het bijzonder denkt aan de kassen in het glastuinbouwgebied. De heer Meijering houdt dit voorstel even in beraad. De voorzitter stelt de heer Meijering voor enige spoed te betrachten, anders wordt het eten koud! De heer Meijering heeft reeds gememoreerd dat het VVDvoorstel betreffende Roswinkel bij de Sportnota kan worden betrokken. Integrale promotie c.q. marketing, zoals voorgesteld door de VVD-fractie, is toch wat anders dan communicatie. Dit voorstel kan de ONE-fractie derhalve ondersteunen. Op de overige moties en amendementen zal spreker reageren als zij ter stemming komen. Er zullen immers nog allerlei wijzigingen worden aangebracht. De voorzitter kondigt aan dat zo dadelijk een verbeterd exemplaar wordt rondgedeeld van de financiële implicaties van de gedane voorstellen. Het laat een verslechterd resultaat zien. De heer Zondag stond hier gisteravond als eerste en nu, bijna 23 uur later, als laatste. Het gaat goed! De klachtenafhandeling is door de burgemeester als één geheel benaderd, doch moet in feite worden gezien in twee aparte onderdelen. Het eerste deel betreft de gemeentelijke besluiten, het ander deel de procedure bij de Nationale Ombudsman. Hoelang deze over bepaalde zaken doet heeft de 71

De vice-voorzitter heropent de vergadering (20.46 uur) en spreekt zijn waardering uit voor de mensen die nog steeds op de publieke tribune aanwezig zijn. Hij stelt vervolgens de tweede termijn voor het college aan de orde.

in januari, wanneer de mensen toch al naar de stembus moeten, dan moet het maar wat later. Van de motie over zinloos geweld wil de fractie eveneens een amendement maken. Over een algemeen klachtennummer heeft de burgemeester een antwoord gegeven waarin de SP-fractie zich wel kan vinden. Zij zal de vinger aan de pols houden, maar de gedane toezegging vindt zij op dit moment voldoende. Vandaar dat zij de desbetreffende motie bij dezen intrekt. Zij heeft veel vertrouwen in de burgemeester. Ten aanzien van de sportaccommodatie Roswinkel heeft sprekers fractie eveneens begrepen dat het om € 150.000,gaat. Hopelijk is deze accommodatie geen voorbeeld van 'verklavering', want dat zou niet goed zijn. Voorkomen moet worden dat in de toekomst opnieuw dergelijke situaties ontstaan. Ten slotte nog een woord aan het adres van de burgemeester: een vliegende tomaat staat niet voor geweld, maar voor voortvarend socialisme. Liever een tomaat met gang dan een roos in een vuist!

Wethouder Wachtmeester heeft eveneens bewondering voor de mensen die nog steeds op de tribune aanwezig zijn. Hij zal proberen kort te zijn, want meent dat de zaak al min of meer is beklonken. De fractie van de ChristenUnie heeft volgens hem niets gezegd waarop hij zou moeten reageren. De heer Van Hoffen merkt op dat zijn fractie alle waardering heeft voor de beantwoording. Als zij daarmee tevreden is vindt zij dat geen opmerkingen meer hoeven te worden gemaakt. Wethouder Wachtmeester stelt vast dat één van de taakstellingen tot zijn portefeuille behoort, namelijk de concentratie van administraties. Deze gaat gewoon door. Het financieel adviescentrum zal in februari draaien; momenteel wordt met een kleine ploeg reeds proefgedraaid. In de taakstellingen was ook concentratie van magazijnen en garages opgenomen. Spreker heeft een rondrit langs alle diensten gemaakt en heeft ook alle garages gezien. Hij moet zeggen niet te weten waarop te dien aanzien een bezuiniging valt te behalen. De raad moet echter maar beslissen. Het ziekteverzuim verminderen met 1% is iets waarnaar in het komende jaar wordt gestreefd. De trend is ingezet. Hij is overigens geschrokken toen hij van de interne dienst hoorde dat er nogal wat raadsleden in grote hoeveelheden paracetamol eten, dus misschien moet de begrotingsbehandeling het volgend jaar anders!

De voorzitter moet bekennen dat hem tomatensoep beter smaakt dan rozenthee! De voorzitter stelt vast dat het college heeft getracht de raad op een A4'tje inzicht te verschaffen in de consequenties van de gedane voorstellen. Hiervan kunnen de fracties gebruik maken bij hun besprekingen tijdens de schorsing, die tevens zal worden benut voor de maaltijd. Als de schorsing duurt tot 20.00 uur, hebben de fracties dan voldoende tijd om te eten en te overleggen? De heer Schoo deelt mede dat hij, gehoord de beraadslaging in de tweede termijn tot nu toe, de motie over het bekorten van de WVG-procedure bij dezen intrekt. Als er in januari/februari nader over is gesproken, zal hij deze wellicht opnieuw indienen.

De vice-voorzitter denkt dat dan de vergadering ook anders moet worden ingericht, want nu zou haast iedereen aan de paracetamol raken!

De heer Van Hoffen stelt voor tijdens de schorsing als fractievoorzitters gezamenlijk te overleggen om te proberen tot overeenstemming te komen. Hij wil hiervoor het tijdstip van 19.15 uur afspreken en wil daarna in binnen de eigen fractie overleggen over in te nemen standpunten aangaande moties en amendementen.

Wethouder Wachtmeester vindt het heel goed dat de D66fractie de handschoen oppakt en mee wil doen aan de projectgroep die zich gaat bezighouden met de programmabegroting. Wellicht kan het presidium besluiten daaraan nog wat mensen toe te voegen, want de meeste raadsleden hebben een baan en kunnen niet altijd opdraven. Toch is het aardig in die groep mee te praten. Zodoende kan worden voorkomen dat alles wordt dichtgetimmerd; de raad bepaalt dan zelf diens doelstellingen en de kaders voor de programmabegroting. Spreker begrijpt wat de D66-fractie bedoelt met een kwaliteitshandvest. Volgens hem begrijpt deze fractie hem ook. Hij heeft er geen principiële bezwaren tegen, maar heeft wel bezwaar tegen het moment waarop daartoe zou moeten worden gekomen, namelijk tegelijk met het inrichten van een publieksdienst. Het lijkt hem verstandiger de hele procesgang voor de verandering te volgen alvorens weer iets nieuws toe te voegen, zeker als het gaat om een kwaliteitshandvest want dat houdt nogal wat in. In principe staat hij positief tegenover de gedachte, maar hij zou willen adviseren de uitvoering een of twee jaar op te schuiven, afhankelijk van de fase waarin het INK-traject verkeert.

De voorzitter laat het graag aan de fracties over wat zij in de wandelgangen doen. Als fracties of fractievoorzitters het nuttig vinden met elkaar te overleggen is daartoe de ruimte; dat hoeft niet door hem te worden georganiseerd. De heer Ensink informeert of een nieuwe 'speadsheet' kan worden verstrekt waarin alles tot nu toe is verwerkt. De voorzitter zegt dat druk wordt gewerkt om een nieuw overzicht van moties en amendementen te verschaffen. Hij schorst de vergadering te 18.24 uur vervolgens voor de maaltijd en onderling overleg tot 20.00 uur. Schorsing.

72

kan misschien wel oplopen tot € 1,8 of € 1,9 miljoen structureel.

De heer Van Hees vraagt of de wethouder er zich hard voor wil maken deze zaak op termijn gerealiseerd te krijgen.

Wethouder Wachtmeester denkt dat een en ander ook heeft te maken met de kapitaalinvestering die wordt gedaan en dat het dus niet zo'n vaart zal lopen. Hij wil hierover evenwel graag eerst van gedachten wisselen met de afdeling CCL. De CDA-fractie heeft gevraagd om een benchmark met betrekking tot ICT. Naar de ICT-kosten blijkt al te zijn gekeken in het kader van de concernoverheadkosten. Daarbij kwam het gemiddelde kostenniveau uit op 45, en daar zit de gemeente Emmen 15% onder. In principe heeft spreker evenwel geen probleem met een benchmark. De BGE-fractie stelde dat aan de BVO Emmen reeds negen ton is verstrekt en dat die niet is vermeld. Erop gewezen zij dat het nu gaat om een begroting. Dit soort zaken wordt normaal gesproken in de jaarrekening opgenomen. Omdat nog niet de gehele post is afgewikkeld zal dat in dit geval waarschijnlijk bij de overloopposten zijn. Spreker blijft moeite houden met de stelling van de DOPfractie dat, als externen worden ingehuurd, het bestaande personeelsbestand naar beneden moet. Hij vindt dat de raad voor het eigen personeel net zo veel hart moet hebben als voor de mensen in Melkert-banen.

Wethouder Wachtmeester antwoordt bevestigend. Het zit trouwens ook in de programmabegroting verweven. De VVD-fractie heeft gevraagd of er een zorgvuldige afweging is gemaakt dan wel of er gegraaid is in de kas. Welnu, er is een zorgvuldige afweging gemaakt waarbij ieders belangen zijn meegewogen. Het college vormt een collegiaal en heel plezierig bestuur. De vice-voorzitter zegt dat de vraag van de heer Leutscher was of er een visie ligt onder het voorgestelde beleid. Hijzelf heeft niet gehoord dat is gesproken over graaien in de kas. De heer Leutscher stelt vast dat de vice-voorzitter perfect zijn gedachten weet te vertalen! Wethouder Wachtmeester merkt op dat de visie is verwoord in de Strategienota, het grotestedenbeleid en het bestuursakkoord. Iedereen gaat voor datgene wat daarin is neergelegd. Als het ziekteverzuim naar beneden gaat levert dat volgens de VVD-fractie geld op. Te vrezen valt dat dit slechts op één manier mogelijk is, en wel door het niet meer inhuren van mensen als werknemers na ziekte terugkeren in de organisatie. Normaal gesproken zou het evenwel meer producten opleveren, want er zijn dan meer mensen aan het werk.

De heer Schoo heeft al enkele jaren achtereen gezegd dat hierover een discussie moet worden gevoerd, in alle openheid. Er zou stiekem toe kunnen worden overgegaan plaatsen niet meer op te vullen als mensen uit de organisatie verdwijnen, maar er kan ook in alle openheid een keuze worden gemaakt. De gemeente zou, onder andere gelet op het grotestedenbeleid, kunnen zeggen: we hebben niet alle kennis in huis en huren die in! Hij zou graag de discussie aan willen over de vraag of zodoende de kosten voor de gemeente naar beneden kunnen. Dat heet efficiënt werken! De reactie van de wethouder is hem te kort door de bocht. Hij heeft niets tegen het eigen personeel, maar personeel van externe bureaus is ook personeel.

De heer Leutscher doelde op de wijze waarop er is begroot. Er is uitgegaan van een 'normaal' ziekteverzuimpercentage, terwijl in de praktijk blijkt dat het werkelijke verzuim daar een aantal procenten overheen gaat. Vanuit boekhoudkundige benadering wordt vervolgens op rekeningbasis weggeschreven. Van de ruimte die er door de onderuitputting is, is op zich niet zo veel te zien, doch als de onderuitputting wordt teruggedrongen ontstaat er wel een financieel probleem. Daarom is voorgesteld dit onderdeel op te nemen in de risicoparagraaf.

Wethouder Wachtmeester zegt dat dit wel een aantal malen duurder is dan niet-extern personeel. De heer Schoo zal het gewoon niet willen weten wat het kost een interimmanager gedurende drie of vier maanden in te schakelen. Daar kan de gemeente wel drie ambtenaren van betalen!

Wethouder Wachtmeester moet beamen dat inderdaad een financieel probleem zou ontstaan als álle werknemers weer aan het werk zouden zijn en álle plannen voortvarend zouden worden uitgevoerd. Immers, dan is er geen sprake meer van onderuitputting.

De heer Schoo zou tevreden zijn als de wethouder kan zeggen dat alle kennis die er moet zijn is te halen bij de ambtenaren. Duidelijk is echter dat dit niet zo is.

De heer Leutscher merkt op dat het financiële effect van het verlagen van het ziekteverzuim met 1% beperkt is, tenzij gebruik gemaakt blijft worden van de ruimte door onderuitputting.

Wethouder Wachtmeester kan bijvoorbeeld de fractie die stelde dat het actualiseren van oude bestemmingsplannen niet gepaard mag gaan met een uitzetting van personeel die toezegging zó doen, want de mensen hiervoor zijn gewoon niet te krijgen. Zij zitten allemaal bij de dure bureaus.

Wethouder Wachtmeester wacht het amendement af. De heer Leutscher zegt dat onder zijn opmerking een vraag schuilgaat, namelijk of er gedachten zijn over de oplossing van deze problematiek. Er kan voor worden gekozen de onderuitputting te laten zoals die is, dus voor ruimte, of te werken aan het terugdringen van de onderuitputting en dan te worden geconfronteerd met een financieel probleem. Dat

De heer Schoo meent dat daarvoor met de ambtenaren een oplossing zou kunnen worden gezocht. Wethouder Wachtmeester vervolgt met de constatering dat de fractie van GroenLinks zelfs biologisch voedsel zou 73

willen opdringen. Zover wil hij echter niet gaan. In zijn eerste termijn heeft hij gezegd dat het zal worden meegenomen als er vraag naar is. De PvdA-fractie zij verwezen naar hetgeen hij in zijn inleiding in eerste termijn heeft gezegd, namelijk dat het college gaat voor de eigen begrotingsvoorstellen. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat het alle voorstellen die vanuit de raad worden gedaan zonder meer afwijst. De fractie van de PvdA is tegen de prijscompensatie van 2,5% en vindt 2% genoeg, terwijl de inflatie momenteel 3,5% is. De raad moet het zelf weten, maar komt zichzelf wel tegen bij de programmabegroting, het volgend jaar. Het afgrendelen van het personeelsbudget blijft spreker onbegrijpelijk vinden. Er is reeds een motie betreffende het personeelsbestand waarmee het college redelijk uit de voeten kan. Het komt ook naar de raad als het wil overgaan tot een uitbreiding. Een afgrendeling van het budget snapt hij echt niet, zeker niet waar de PvdA-fractie voorstandster is van hetgeen in de motie over de Melkert-banen wordt gesteld. Daarvan kan op dit moment niemand de consequenties overzien.

toekomen. Daarin ging het namelijk om een trendmatige aanpassing. Op het moment waarop het rapport werd uitgebracht had zij nog absoluut geen weet van een te ontwikkelen organisatieontwikkelingstraject, en daaraan wil zij echt alle kansen aan geven. De heer Arends kan zich hierbij volledig aansluiten, want het is ook de insteek van zijn fractie. Met betrekking tot het organisatieontwikkelingstraject heeft hij echter nadrukkelijk gezegd dat hiervoor in het verleden al budgetten beschikbaar zijn gesteld en dat aan de ruimte die hiervoor in het nieuwe beleid wordt gevraagd niet wordt getornd. Wethouder Wachtmeester proeft in de reactie van de heer Arends dat deze meent dat diens integriteit in twijfel wordt getrokken, maar dat is geenszins het geval. Hij acht de heer Arends hoog, maar moet vaststellen dat er wat dit betreft verschil van mening is. Overigens viel het op dat, toen het ging over de eindejaarsuitkering, de heer Arends wél sprak over een inflatiepercentage van 3,5. Dit percentage daar wél toepassen en op ander terrein niet vindt spreker wat vreemd. De fractie van ONE bepleitte ICT zo snel mogelijk te moeten aanpakken. Wat hem betreft gebeurt dat nog liever vandaag dan morgen. Het risico met betrekking tot de Zalmsnip is heel eenvoudig: als deze wordt afgeschaft moet ergens voor € 1 miljoen dekking worden gevonden voor het armoedebeleid als wordt gewenst dat dit overeind wordt gehouden.

De heer Arends begrijpt niet wat de wethouder niet snapt. Wat wordt voorgesteld is immers heel duidelijk. Het is wat gemakkelijk dat af te doen met de opmerking: ik snap het niet! Wethouder Wachtmeester snapt niet dat de PvdA-fractie zo veel zorgen heeft over de werkgelegenheid in de Melkertbanen en de werkgelegenheid in dit huis wil afgrendelen. Er ligt een pakket papier op tafel waar een hoeveelheid werk in zit waarvan men zich nauwelijks een voorstelling kan maken, werk dat voor veel ambtenaren bovenop het al bestaande werk is gekomen.

De heer Meijering heeft begrepen dat de rijksoverheid voornemens is het armoedebeleid landelijk dekking te geven. Wethouder Wachtmeester wijst erop dat er het volgend jaar waarschijnlijk een ander kabinet zal zitten. Bij het beleidsvoornemen blijft de mogelijkheid om individueel te oordelen overeind staan, maar hij denkt dat dit gigantisch veel werk met zich zou brengen. Hij weet niet of de gemeente dat aan zou kunnen. De ONE-fractie heeft gevraagd waarom voor de risico's geen verzekering is afgesloten. Hij heeft van de afdeling financiën begrepen dat hiernaar in het verleden weleens is gekeken en dat is gebleken dat de premies die ervoor zouden moeten worden betaald vrij hoog zijn. En wat de SP-fractie betreft: als je met een tomaat gooit spat die uit elkaar!

De heer Arends is van mening dat het PvdA-voorstel conform het door het college begrote personeelsbudget is. Daar hoeft dus geen pijn in te zitten. Iedereen weet dat er in de loop van het jaar mutaties optreden in het personeelsbestand, waarbij ook onderbesteding kan optreden. Binnen het aangegeven budget is er maximale ruimte om te komen tot het product zoals dat door eenieder wordt gewenst. Tussen het standpunt van de fractie en de wethouder zou dus geen licht hoeven te zijn. Wethouder Wachtmeester ziet niet hoe de zorg over de Melkert-banen is te rijmen met de wijze waarop wordt gesproken over de werknemers in dit huis, voor wie de PvdAfractie mede werkgever is. Hij snapt dit echt niet.

De heer Zondag merkt op dat het er maar van afhangt welke tomaat wordt gebruikt. De tomaat die hij voor zich heeft liggen spat beslist niet uit elkaar als hij ermee gooit!

De heer Arends praat niet over de werkgelegenheid in dit huis. Hij laat zich ook niet zeggen dat hij geen aandacht heeft voor het gemeentelijk personeel, want daaraan hoeft niet te worden getwijfeld. Het is trouwens de partij van de wethouder geweest die het rapport 'Grenzen aan de groei' heeft uitgebracht. De wethouder zou diens woorden ook niet hebben gesproken als deze kennis had genomen van de PvdAbijdrage bij de behandeling van de nota Sociaal Beleid.

Wethouder Evenhuis had vóór deze vergadering de verwachting dat deze een dualistisch karakter zou krijgen. Uit de vakliteratuur weet hij dat dualisme gaat over de verhouding en het debat tussen de raad en het college en de verlevendiging van de raadsvergadering. Hij heeft daarvan helaas niets kunnen merken, maar moet erbij zeggen dat het instrumentarium niet voorhanden was. Hopelijk zal het college in de volgende periode het instrumentarium krijgen om volop met de raad in debat te gaan. Waar het gaat om visie, om samenhang en collegialiteit jeuken hem de handen om daarover iets

De heer Ensink denkt dat het goed is de heer Arends binnenkort nog eens het rapport 'Grenzen aan de groei' te doen 74

te zeggen. Het zou aardig zijn dit in dialoog te doen, maar het heeft helaas niet zo kunnen zijn. De infrastructuur in de raadzaal is ontoereikend. Er zou eens moeten worden nagedacht en gesproken over de inrichting van de zaal om iedereen volwaardig aan de discussie te kunnen laten deelnemen. Het instrumentarium is evenmin compleet, want hij heeft al begrepen dat een laptopje er niet in zit, dit als hartenkreet!

Het is echter niet zo dat ze daar nu al aan toe zijn. Met deze bedrijven zijn dan ook nog geen concrete contacten. De D66-fractie heeft gezegd dat spreker zijn best moet doen voor breedbandinternet, welnu: dat wil hij. De suggestie is gedaan de eindejaarsuitkering structureel te maken. Het lijkt hem evenwel aardig daarover elk jaar een discussie te voeren, al was het maar om te beseffen dat die absoluut nodig is. Het structureel maken ervan kan trouwens niet. Het totale minimabeleid staat landelijk ter discussie en dit beleid kan straks niet meer collectief; het zal individueel en op maat moeten, althans: dat is het voornemen in het Strategisch Akkoord van dit kabinet. In het Strategisch Akkoord is voorts weliswaar gesproken over de Melkert-banen, maar niet over de deregionalisering en het laten verdwijnen van de grenzen tussen de verschillende potten. Het geld is nu dus nog steeds geoormerkt, maar spreker is er voor dat het een totaalbedrag wordt, want het zou betekenen dat er beleidsvrijheid is < voor CDA-mensen: soevereiniteit in eigen kring > om zelf te bepalen hoe de middelen worden besteed, ook ten aanzien van de Melkertbanen. Over die banen heeft spreker een persoonlijke noot geplaatst, aangevend hoe hij meent dat een en ander kan worden opgelost en winst kan worden geboekt in het kader van de werkgelegenheid. Zover is men in Nederland echter nog niet. Hopelijk zal in de komende maanden een zodanige beïnvloeding plaatsvinden dat kan worden gekomen tot het regulier maken van de banen. Het geld daarvoor moet komen van het ministeries van Onderwijs en Wetenschappen, Volksgezondheid, Welzijn en Sport en, waar het om veiligheid gaat, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatie. De mensen zouden dan in dienst van de gemeente of een school komen. In de huidige formatieregelingen voor het basisonderwijs is bijvoorbeeld een conciërge niet geregeld. Die kan wel worden aangesteld, maar dit gaat dan ten koste van het onderwijspersoneel. Dat kost het kabinet niets. Op Onderwijs is er een teveel aan geld, wat met name te maken heeft met een grote onderbesteding doordat er geen onderwijspersoneel is te krijgen. Als de WIW- en ID-banen die er momenteel in het onderwijs zijn regulier zouden worden gemaakt zou de problematiek betreffende de Melkert-banen in feite al opgelost zijn. Het is nu niet aan de orde, maar het is belangrijk te weten waar de financiering vandaan is te halen. Bij de betrokken ministeries is het verzoek neergelegd hiernaar eens te kijken, en inmiddels is er een werkgroep gevormd die hiervoor voorbereidend werk verricht. Spreker heeft het idee dat er een vrij brede steun is voor een eindejaarsuitkering. Zoals gezegd heeft het bedrag van € 135,- te maken met de fiscaliteit. Het is aan de raad er een uitspraak over te doen. Het is van belang dat er in november over wordt gestemd, opdat de eindejaarsuitkering ook daadwerkelijk vóór het einde van het jaar beschikbaar is. Dan zou de gemeente hiermee vroeger zijn dan verleden jaar.

De heer Arends merkt op dat de wethouder daar nu ook niet mee werkt! Wethouder Evenhuis is druk aan het investeren om dit instrument te gaan beheersen, want hij heeft al gemerkt dat dit erg veel voordelen heeft. Mevrouw Hoogland denkt te weten hoever hij inmiddels gevorderd is! De heer Arends zegt dat, als er straks een dualiseringsfonds komt, ook het college aan opleiding zou kunnen deelnemen! De heer Meijering vraagt zich af of de wethouder ervoor pleit het raadsinformatiesysteem op laptop mogelijk te maken. Wethouder Evenhuis zou daarvan een groot voorstander zijn. Het zou de mobiliteit van raadsleden vergroten! Van de voorstellen ten aanzien van de Zalmsnip heeft hij begrepen dat deze zijn verwezen naar de commissievergadering van december. Hij had zich voorbereid op het geven van inzicht in de kosten, maar het lijkt hem beter dit te doen in de commissie, want een en ander speelt pas in april 2003. Helder moet zijn dat in elk geval driekwart van de Zalmsnip wordt uitgekeerd en dat het gaat om de vraag hoe met het restant, neerkomend op € 11,-, wordt omgegaan. De CDA-fractie heeft gevraagd naar het Zaanse bedrijf. Gezegd kan worden dat dit nog steeds van plan is hierheen te komen. Het bericht dat op 1 oktober in de krant stond was volstrekt juist, maar er is enige vertraging. De overeenkomst is helemaal rond, maar in januari wordt nog gepraat over de investeringen die in de loop van het volgend jaar aan de orde zullen zijn. Over de snelheid van acquisitie en werving wil spreker enige voorbeelden geven. Hoe gaat het als een bedrijf zoekt naar een locatie? Dan kijkt men waar men terecht kan en hoe men aan personeel kan komen. Een Taiwanees bedrijf heeft zich, na heel veel verschillende locaties te hebben gekeken, binnen een half jaar in Emmen gevestigd in het voormalige pand van Ericsson en heeft inmiddels ongeveer 130 mensen in dienst. Een Spaans bedrijf dat op zes of zeven locaties heeft gekeken heeft zich hier onlangs gevestigd; het vond dat men hier met circa drie/vier maanden snel bediend was. Voor een Amerikaans bedrijf geldt hetzelfde. Op dit moment is de gemeente bezig met een bedrijf uit Appingedam, dat eveneens gevoelig is voor de snelheid van handelen en geïnteresseerd is in de infrastructuur. Zo zijn er nog een paar bedrijven. En wat het Zaanse bedrijf betreft: daarmee is regelmatig contact. Zaanstad is een traditionele industriestad. Men vindt daar bedrijven als Verkade, Honig, Lassie, Novilon en Bruynzeel. Alle denken er weleens over een andere plek te zoeken als zij aan het moderniseren zijn. Als bedrijven willen investeren zijn ze in Emmen van harte welkom, en dat weten ze ook.

[Tijdens het betoog van wethouder Evenhuis is de heer Wittendorp ter vergadering gekomen]. Wethouder Hoogland-Foppen heeft zich even afgevraagd of zij de raad deelgenoot moet maken van hetgeen zij weet van de kennis van wethouder Evenhuis over een laptop, maar zij wil volstaan met de mededeling dat hij inmiddels zover is 75

dat hij weet dat een laptop iets geheel anders is dan een zaklamp! Daarop zit een knop en de wethouder weet intussen dat die op een laptop eveneens aanwezig is! Alle begin is moeilijk, maar zij vertrouwt erop dat wethouder Evenhuis er op termijn wel uitkomt! Naar de wijkwinkels is nog gevraagd door de fractie van D66. Spreekster heeft de pauze gebruikt om hierover nog wat informatie in te winnen. Duidelijk is dat in vier wijken wijkwinkels functioneren. De bedragen die daarvoor nodig zijn, zijn trouwens niet structureel afgedekt. Intern is gezegd dat moet worden geprobeerd voor 2003 een incidentele dekking te zoeken, om het volgend jaar te bekijken hoe hieraan verder vorm kan worden gegeven. Dat heeft te maken met het feit dat alle wijkwinkels verschillend zijn van opzet en verschillen qua huisvesting. Het is dan ook lastig hiervoor een structureel bedrag uit te trekken. Op zich is het gedane voorstel zeer sympathiek, want duidelijk is dat in de betrokken wijken heel veel waarde wordt gehecht aan de wijkwinkels, maar het is haars inziens verstandig het volgend jaar eerst te bekijken hoe daarmee verder moet worden gegaan en vervolgens te zoeken naar een structureel bedrag. De fracties van CDA en VVD hebben gevraagd naar een differentiatie van de bouwleges. Dit onderwerp is al vaker aan de orde geweest. Hoewel dit niet in haar portefeuille zit, lijkt het spreekster goed hieraan eens een A4'tje te wijden en de zaak daarna definitief af te kaarten. De wens ligt er al heel lang, maar zij vraagt zich af of het gaat om de bouwleges zelf. Zij denkt dat het meer gaat om de bedragen die verbonden zijn met de bouw, waarbij zij met name denkt aan de kassen. Zij weet dat daar elders in het land anders mee wordt omgesprongen, maar hoe dan ook: het lijkt haar wijs dat een stuk ter bespreking komt en dat het onderwerp daarna als afgehandeld kan worden beschouwd. Spreekster heeft geproefd dat er een breed draagvlak is voor extra financiële inzet ten behoeve van de actualisering van bestemmingsplannen. In haar ogen is dit een start, want gezien de omvang en het feit dat men in dezen interactief bezig moet zijn is de benodigde inzet heel fors. Zij weet dan ook niet of het is te redden binnen de voorgestelde bedragen als bureaus moeten worden ingehuurd, want die inzet kost ongeveer vier keer zo veel als de inzet van eigen personeel. Als het definitieve plan van aanpak er ligt zal duidelijk zijn wat er naar schatting in financieel opzicht en qua tijd voor nodig is. De heer Meijering heeft gevraagd naar het risico met betrekking tot de verouderde bestemmingsplannen. Het kan daarbij gaan over de woningproductie, maar zeker ook over bedrijventerreinen, terwijl het welstandsbeleid < waarmee trouwens ook aan de slag moet worden gegaan aangezien er per 1 januari 2003 het een en ander gaat veranderen >, en het planschadebeleid daarmee nauw verwant zijn. Het moet helder zijn dat verouderde bestemmingsplannen minder bruikbaar zijn en in een aantal gevallen ook ontwikkelingen mogelijk maken die eigenlijk niet meer worden gewenst. Voor de gebieden waarin dat geldt moet dus zeker hard aan de slag worden gegaan. Bestemmingsplannen zijn eigenlijk in te delen in twee groepen: plannen waarmee in verband met bepaalde ontwikkelingen haast is geboden en plannen ten aanzien waarvan de druk minder groot is omdat er amper ontwikkelingen zijn en waarbij het meer gaat over het beheer.

Het lijkt spreekster wijs dat in het kader de aanpak van het structuurplan eens wordt bezien hoe met de lintplannen kan worden omgegaan. Zij herinnert zich de discussie van zeker zo'n 13 jaar geleden over de vraag waarvan lintplannen onderdeel moesten gaan uitmaken: van het landelijk gebied of van het bebouwde gebied. Haar dunkt dat die discussie weer prima aan de orde kan komen als het structuurplan wordt gemaakt. Het betekent dus dat deze plannen niet blijven liggen. Op de vraag betreffende planschadeclaims is te zeggen dat is bekeken in hoeverre de kosten kunnen worden verhaald op projectontwikkelaars. De rechtbank in Arnhem heeft daarover onlangs de uitspraak gedaan dat dit niet kan, met andere woorden: de gemeenten draaien nog steeds op voor de claims. Het lijkt verder goed dat het thema 'verantwoordelijkheidsverdeling gebiedsplatforms' in het komende jaar nog eens terugkomt. Gezien de vele wensen en opvattingen die er liggen verdient het aanbeveling eens te bezien hoe deze bij elkaar zijn te brengen en hoe zo nodig samen met de gebieden kan worden gekomen tot een statuut. Spreekster stelt voor dit onderwerp op de agenda te zetten. Zij gaat ervan uit dat hetgeen zij reeds over het groepswonen heeft gezegd voor de heer Schoo voldoende is. Met betrekking tot de afsluiting van de Weiert kan thans worden medegedeeld dat op 1 november op ambtelijk niveau overleg is gevoerd met de bewonerscommissie. Afgesproken is dat de bewoners een sleutel krijgen zodat zij tijdens de nachtelijke uren het gebied in kunnen. Er is verder gesproken over afstandsbediening en technische mogelijkheden om ervoor te zorgen dat de mensen via spreek-, luister- en beeldverbinding kunnen nagaan wie er bij hun aan de deur staat en kunnen beslissen of zij de deur wel of niet zullen openen. Voorts is gekeken naar de mogelijkheid van toezicht, personeel dat ervoor kan zorgen dat de deuren opengaan als hulpdiensten naar bewoners moeten. Spreekster heeft begrepen dat de bewoners zeer tevreden zijn over de gevonden oplossing voor de bereikbaarheid van hun woningen als in de nachtelijke uren de Weiert is afgesloten. De fractie van Leefbaar Emmen heeft ten slotte nog gevraagd naar de locatie voor het ouderencentrum. In eerste termijn is reeds medegedeeld dat de gemeente in gesprek is met twee eigenaren. Het lijkt spreekster niet verstandig daarop nu nader in te gaan. Zij stelt voor de onderhandelingen even af te wachten. Als de uitkomst daarvan bekend is zal zij die de commissie zeer snel laten weten. Wethouder Klaver wil in aansluiting op de opmerking van wethouder Evenhuis over een laptop zeggen dat hij in het college weleens een Powerpoint-presentatie heeft gegeven zónder laptop! De Groenvisie laat inderdaad te lang op zich wachten, maar het is ook een lastige materie. Hij wil nóg wel een keer het boetekleed aantrekken, doch hij denkt dat dit niet nodig is. De groenstroken die de gemeente heeft teruggevorderd zullen niet worden teruggegeven. Het verkoopbeleid loopt al van 1993. Soms wordt verkocht en soms niet. In de Groenvisie zal worden gevraagd wat de raad vindt van het verkoopbeleid. Als iemand een beter systeem dan het huidige weet houdt spreker zich aanbevolen! 76

De heer Leutscher zegt dat hij als volksvertegenwoordiger nú wordt geconfronteerd met een situatie die het noodzakelijk maakt aan de bel te trekken en te bezien of er mogelijkheden zijn om aan deze situatie iets te doen. Zijn fractie vindt dat het laten voortduren van deze situatie niet kan.

Hij adviseert de raadsfracties nog even in conclaaf te gaan, want als zij over het theater een referendum willen zal hiervoor een bedrag van € 231.000,- moeten worden gereserveerd. Aan de heer Dijkgraaf kan worden gezegd dat de volgende week met elkaar van gedachten zal kunnen worden gewisseld over de glastuinbouw. Volgens spreker is het beeld van de heer Dijkgraaf niet realistisch en zeker niet actueel.

Wethouder Klaver vindt het ook niet goed deze situatie te laten voortbestaan, echter: hij kan binnen 24 uur een lijst aanleveren waarop allerlei sportaccommodaties staan die in een situatie verkeren die ook niet kan. Als te dien aanzien dezelfde houding wordt aangenomen als nu met betrekking tot de accommodatie in Roswinkel is er wat hem betreft een deal, want dan worden er in Emmen op sportgebied grote dingen gedaan! Hij zou dat alleen maar toejuichen.

De heer Dijkgraaf doet de suggestie samen een keer naar het Westland te gaan! Wethouder Klaver zal dat met alle plezier doen. Dan zal ook kennis kunnen worden genomen van de gewasbeschermingsmiddelen, in plaats van landbouwbestrijdingsmiddelen. Hij pakt de handschoen dus graag op! Over de accommodatie in Roswinkel kan heel lang worden gediscussieerd, maar het college bepleit de Sportnota af te wachten voordat er over deze accommodatie iets wordt beslist, want er zullen heel principiële keuzes moeten worden gemaakt. De schrik kan en mag de heer Leutscher wel om het hart slaan, doch …

De heer Leutscher vraagt zich af of de situatie bij die andere accommodaties net zo extreem is als bij de accommodatie in Roswinkel. Wethouder Klaver denkt dat de heer Leutscher zou schrikken van de lijst. De heer Leutscher informeert of de wethouder in Roswinkel is gaan kijken.

De heer Leutscher wil graag even twee zinnen uit het rapport van de KNVB voorlezen waarin het gaat om de veiligheid. "De waterleiding: douchesleidingen hebben geen zogenaamde doorstroomleidingen en zijn als zodanig legionellaontvankelijk, of er zitten dode einden in de installatie. De asbesthoudende buitenwanden zijn plaatselijk, zowel aan de binnenzijde als aan de buitenzijde, gebarsten c.q. gescheurd als gevolg van doorzakken van het gebouw. Als gevolg van onderlinge bewegingen in de diverse panelen kunnen er vezels vrijkomen." Hoe denkt de wethouder met deze verantwoordelijkheid om te gaan?

Wethouder Klaver kent de situatie in Roswinkel niet. Maar moet hij dan overal geweest zijn? De heer Leutscher neemt aan dat over de situatie in Roswinkel ongetwijfeld zal zijn gecommuniceerd met het ambtelijk apparaat. Hij stelt zich voor dat er ergens bellen zijn gaan rinkelen om aan te geven dat dit een situatie is die niet kan blijven bestaan en dat dus maatregelen moeten worden getroffen.

Wethouder Klaver antwoordt: door met de raad te discussieren over de vraag wat er voor de club in Roswinkel moet worden gedaan, in plaats van op een incident te reageren.

Wethouder Klaver vraagt wat de heer Leutscher nu wil beweren. De heer Leutscher beweert dat de wethouder weet had kunnen hebben van de situatie.

De heer Leutscher repliceert dat dit geen incident is. Hij heeft in tweede termijn gevraagd wat voor beleid er in de afgelopen jaren is gevoerd om te voorkomen dat accommodaties in een dergelijke situatie terechtkomen.

Wethouder Klaver hoort hierin het verwijt dat hij niet goed heeft opgelet.

Wethouder Klaver merkt op dat het beleid mede door de raad van Emmen wordt gevoerd. Er worden aan de raad vervangingsinvesteringen voorgelegd waarbij keuzes moeten worden gemaakt. Sommige dingen kunnen, andere gewoon niet. De accommodatie in Roswinkel is tot nu toe niet op de lijst van 'kunnen' gekomen.

De heer Leutscher laat deze woorden voor rekening van de wethouder. Hij stelt alleen dat hier een situatie aanwezig is waarvan hij had verwacht dat er binnen het apparaat helderheid over bestond en dat erop was gereageerd. Hij had verwacht dat er in de afgelopen jaren een onderhoudsplan was gemaakt om te voorkomen dat situaties als deze zouden gaan ontstaan. Nu moet hij vaststellen dat in Roswinkel de geschetste situatie bestaat en geeft hij aan dat die niet kan voortduren, dus dat er iets moet gebeuren.

De heer Leutscher wijst erop dat men nu te maken heeft met een situatie die onacceptabel is. Wethouder Klaver stelt vast dat de heer Leutscher heeft gevraagd naar het beleid in het verleden. Dat is uitgelegd. Nu stapt de heer Leutscher echter opeens over op de actualiteit. Spreker wil niet overgaan tot incidentenpolitiek, maar wil met de raad een gefundeerde discussie voeren over de vraag: wat moeten we nu met de sportvoorzieningen?

Wethouder Klaver hoort straks wel hoe de raad hierover denkt. De heer Leutscher wijst er nog op dat de motie is omgezet in een amendement.

77

Wethouder Klaver begrijpt dat het dan nu opeens over geld gaat. Hierbij dan maar meteen een reactie op de vraag hoe hij aan het door hem genoemde bedrag komt. Hij heeft hiervan een overzicht dat hij ter beschikking kan stellen van degenen die er belangstelling voor hebben; het helemaal voorlezen zou te tijdrovend zijn. In het kort komt het erop neer dat het gaat om € 175.000,- bij tijdelijke systeembouwunits en € 290.000,- bij kleedkamers van steen en hout. Als de raad straks besluit iets aan deze accommodatie te doen, hoopt spreker wel dat hem het goede bedrag wordt gegeven, om niet eenzelfde ervaring te krijgen als in Zwartemeer en Klazienaveen: wel geld maar niet genoeg! De fractie van de ChristenUnie steunt het college en zegt: maak nu een keuze met betrekking tot de accommodaties. Welnu, in de Sportnota komt dat keurig naar voren zodat er een discussie kan worden gevoerd over oplossingen. Hetzelfde geldt voor hetgeen de BGE-fractie heeft gezegd over het privatiseren van zwembaden. Privatiseren is één, maar een voorziening vervolgens 'in de benen' houden is twéé; dat is wat lastiger. Het BGE-amendement over asbest heeft spreker gemist, maar dat kan aan hem liggen. Of gaat dat niet door?

lingskansen voor de jeugd, de sociale cohesie in wijk of dorp en geschiktheid voor iedereen, protestants-christelijk, katholiek of openbaar. In de wijk Emmerhout hebben de protestants-christelijke en de katholieke scholen aangegeven mee te willen draaien in het brede school-programma. Met het hiervoor genoemde bedrag is spreker zeer verguld. Er zal straks sprake zijn van een coproductie met collega Holman om er gezamenlijk iets moois van te maken. Wat enigszins bevreemdt is dat, terwijl velen in de raad het onderwijs zo'n warm hart toe dragen en breed inzetten op beterekansenbeleid en allerlei andere onderwijsontwikkelingen, toch wordt vastgehouden aan de taakstelling die er al enige tijd staat. Hij meent dat de grondslag voor de taakstelling is verdwenen op het moment waarop is gekozen voor een bepaalde bestuursvorm. De heer Leutscher heeft in tweede termijn aangekondigd te zullen komen met een amendement hieromtrent. Daarin wordt voorgesteld de taakstelling te realiseren, met uitzondering van het CBK. Wat de VVD-fractie betreft valt daar ook de verzelfstandiging van het schoolbestuur onder. De heer Arends is hierover tijdens de schorsing door de heer Leutscher benaderd en heeft toen gezegd niet de vrijheid te hebben hierover een besluit te nemen, doch er vanuit een positieve grondhouding op te zullen terugkomen.

De heer Stoffers zegt dat hierover geen amendement is aangekondigd. Wethouder Klaver vermeldt vervolgens dat de raad in 1998, toen de heer Van Rossem eveneens deel van de raad uitmaakte, de sporttarieven heeft vastgesteld, ook voor Schoonebeek. Deze worden nu geharmoniseerd en op goede hoogte gebracht. 'Bartje in beweging' loopt af in mei. Aan de heer Meijering kan worden gezegd dat in het kader van de Sportnota zal moeten worden bezien of hiervoor middelen beschikbaar kunnen blijven. De heer Zondag had het in verband met het Roswinkelverhaal over 'verklaveren'. Het levert misschien weer een cartoon in de krant op, maar hoe dan ook: spreker speelt niet op zondag!

Wethouder Eerenstein is er haast van overtuigd dat dit leidt tot iets heel goeds! Ten aanzien van de spoorlijn Emmen-Zwolle heeft de ChristenUnie-fractie gevraagd in overleg te gaan en niet lijdzaam toe te zien wat er met deze lijn gebeurt. Binnenkort zal er overleg plaatsvinden met het college van g.s. en de gemeente Coevorden, waaraan reeds een ambtelijk overleg vooraf is gegaan. In de projectgroep Railvisie zijn alle steden gelegen aan deze lijn vertegenwoordigd en ook wordt hierover in SNN-verband gesproken. Waar het gaat om de aanbesteding zal er bij de provincie nogmaals op worden aangedrongen in nauw overleg te treden met Overijssel, want die provincie heeft zich inmiddels bereid verklaard deze lijn over te nemen. Uiteraard zal dat in overleg moeten met de provincie Drenthe, die op haar beurt eisen zal moeten stellen. In verband met de kansen die er liggen om nieuwe reizigers te trekken is Emmen ook bezig met het station Bargeres. Als het aan spreker ligt wordt niet tegemoetgekomen aan het verzoek van de D66-fractie om te bezien wat voor nadelen daaraan zitten. Hij gaat er van uit dat er vóórdelen aan zitten. Het verheugt het college dat de verkenningenfase is afgerond en dat nu kan worden doorgaan met planstudiefase. De vooren de nadelen zijn al diverse keren aan de orde geweest en het heeft geen meerwaarde nu de nadelen nog eens op een rij te zetten. Spreker heeft inmiddels van de D66-fractie begrepen dat zij niet het oog heeft op gratis openbaar vervoer, want dat zij gratis tussen aanhalingstekens plaatst. Gesteld is dat het parkeren problematisch is. Hij vraagt zich af of dat werkelijk zo is. Als men kijkt naar de parkeerplaatsen die de laatste jaren in het centrum zijn aangelegd, moet men zich niet aanpraten dat parkeren zo problematisch is. De bezettingsgraad van Willinkplein 1 en 2 voor kortparkeren is prima. Als men lang wil parkeren zal men een iets grotere

Wethouder Eerenstein reageert allereerst op de ChristenUnie-motie over de capaciteitsuitbreiding van het wegtraject Zwolle-Meppel. Het is een prima motie en het college zal die graag versturen ter attentie van de Tweede Kamer. Hij constateert dat alleen de heer Dijkgraaf graag in de file staat! De heer Dijkgraaf doet dat absoluut niet. Wel hoopt hij dat er nu ook een reactie komt! Wethouder Eerenstein zegt dat er vast een reactie komt, negatief of positief. De heer Dijkgraaf heeft vandaag van een andere wethouder gehoord dat er weleens brandbrieven zijn gestuurd waarop geen enkele reactie is gekomen. Wethouder Eerenstein merkt op dat dit ook afhangt van het belang van het onderwerp! Hij is verheugd over de brede steun voor de brede schoolontwikkeling. Reeds aangegeven is hoe het college hiermee denkt om te gaan, waarbij is gewezen op brede ontwikke78

Wethouder Eerenstein vraagt welke resultaten dramatisch zijn.

afstand moeten afleggen. Hij heeft echter nog niet ervaren dat de bezettingsgraad van Noord en Zuid zodanig is dat er allerlei zoekverkeer ontstaat, ook al omdat er een dynamisch parkeerverwijssysteem is. Er zijn trouwens verschillende meningen: de één zegt dat er geen parkeerprobleem is, terwijl de ánder zegt dat de afstand te groot is zodat er zoiets als een 'walking floor' zou moeten komen. Als die over de traverse zou moeten worden aangelegd zou men daarvoor bij het Noorderdierenpark moeten zijn, niet bij de gemeente. De raad zal kennis hebben genomen van alle initiatieven die het Noorderdierenpark reeds heeft genomen om in de zomertijd iets te doen aan de bereikbaarheid. Spreker heeft heel mooie treintjes zien rijden; of die succesvol zijn is vers twee. De pieken kunnen uitstekend worden opgevangen op de parkeergelegenheden Noord en Zuid; daarover zijn in het verleden afspraken gemaakt. Spreker is het met de D66-fractie eens over het schoolzwemmen. Zij is daarover zelfs nog duidelijker geweest dan hijzelf. Hij heeft het woord 'luchtfietsen' niet gebruikt, maar vindt dat in dit verband wel passend. Met betrekking tot de sporthal in de Rietlanden zijn de afdelingen sport en onderwijs momenteel aan het bekijken in hoeverre er een voorziening is te treffen. Geprobeerd wordt hier zo snel mogelijk een accommodatie te realiseren, aangezien de raad bij de knelpuntennotitie al heeft vastgesteld dat er in de Rietlanden een accommodatie bij moet komen. Bezien wordt of er een sportvoorziening van kan worden gemaakt. De CDA-fractie is teruggekomen op de busbaan in combinatie met een groene golf. De mogelijkheid van een groene golf is niet uit-en-te-na uitgezocht, maar reeds gewezen is op de problematiek in dezen: wordt een groene golf ingesteld, dan zijn er anderen die te maken krijgen met een rode golf! Immers, als de één voorrang heeft moet de ánder wachten. Wanneer de bus in de voorrang wordt gezet heeft dat gevolgen voor de rest van het verkeer, en als ook nog anderen op de busbaan worden toegelaten, die derhalve ook voorrang zouden hebben, kan men een groene golf vergeten. Bovendien moet nuchter worden vastgesteld dat Emmen niet zo'n wereldstad is dat taxi's hier de grootste moeite hebben om door het verkeer te komen. Er zijn afspraken gemaakt over de busbaar, maar spreker wil daarop in een commissievergadering best nog eens terugkomen < het zou dan ook moeten gaan om aanpassing van de verkeersinstallaties en dergelijke > om eens een einde te maken aan de discussie over een groene golf. Spreker heeft er geen behoefte aan nog eens te reageren op de opmerking van de heer Halm over de flitspalen. Of de voorbeelden die deze noemt zo gelukkig zijn valt te betwijfelen. Maatregelen die bij een school worden genomen zijn heel goede, want het gaat daar om heel kwetsbare verkeersdeelnemers. Aan de BGE-fractie was de vraag welke maatregelen zij ten aanzien van de verkeersveiligheid voorstaat, maar daarop is geen enkel antwoord gekomen. Blijkbaar heeft genoemde fractie geen mening over verkeersveiligheid, behalve dat zij bepaalde maatregelen niet wil. Het zou deze fractie sieren als zij zou aangeven wat zij wél wil.

De heer Halm antwoordt dat rapporten aangeven dat de projecten niets uithalen en dat bezinning nodig is op datgene wat wordt gedaan. Als de wethouder vindt dat overal drempels moeten komen … Wethouder Eerenstein heeft niet gezegd dat er overal drempels moeten komen. Hij heeft juist gezegd dat er geen drempels worden aangelegd, maar plateaus. Dat is geen woordspelletje, er zit een wezenlijk verschil tussen. Als wordt gevonden dat dit soort voorzieningen geen enkele zin hebben, moet dat ook maar worden uitgedragen richting alle wijkcomités, alle ouders van leerlingen, enzovoort, die steeds vragen om verkeersmaatregelen ter verhoging van de verkeersveiligheid. De heer Halm zegt dat zijn fractie voor verkeersveiligheid is, maar vindt dat de voordelen van bepaalde maatregelen niet opwegen tegen de nadelen. Het verdient dan ook aanbeveling zich op dit soort maatregelen te bezinnen, onder andere gelet op de handhaving in bijvoorbeeld 30 km-zones. Wethouder Eerenstein vraagt zich af waarop de BGE-fractie zich precies wil bezinnen. Voor welke maatregel die volgens deze fractie gigantisch verkeerd is heeft zij een beter voorstel? De heer Halm vindt dat Emmen op z'n kop wordt gezet met drempels en plateaus. Wethouder Eerenstein herhaalt dat er geen drempels zijn. De heer Halm heeft geen zin in deze simpele benadering. Wethouder Eerenstein hoort het wel als de BGE-fractie vindt dat de gemeente verkeerd bezig is met het aanleggen van plateaus. De heer Schoo is nogmaals ingegaan op het voetgangersgebied. Daarover is discussie zolang het er is. Er zijn werkgroepen bezig om te bekijken hoe dit veiliger kan worden gemaakt. Daarbij is ook de politie betrokken. Als er een rode baan langs de afwateringsgoot zou worden gelegd zou dat op zich geen enkele waarde hebben. Het zou slechts een schijnaanduiding zijn, en de vraag is of dat een oplossing is. Er zal gewoon moeten worden gezegd: dit is een voetgangersgebied waar fietsers worden toegelaten. Ten aanzien van de WVG-vervoer is het geen kwestie van durf of van lef, maar van nuchter benaderen van de zaak. Iedereen weet hoe er geoordeeld wordt over het huidige WVG-vervoer. Daarover is een- en andermaal gesproken in de commissie en er ligt een rapport van Diepens & Okkema. Spreker heeft verleden week met de ook bij de DOP-fractie bekende heer Wevers gesproken en kennisgenomen van de vragen die in een enquête zouden kunnen worden gesteld. Negen van de tien vragen staan ook in het rapport van Diepens & Okkema, weshalve hij meent dat een enquête absoluut geen toegevoegde waarde heeft. Daardoor zou het ambtelijk apparaat worden belast met uitwerking en uitleg zonder dat dit iets toevoegt. Juist omdat het college lef heeft

De heer Halm vindt de reactie van de wethouder een beetje flauw. De resultaten zijn dramatisch en … 79

wil het een discussie voeren om er uiteindelijk voor te zorgen dat er een goed WVG-vervoer komt. Te dien aanzien kan niet op voorhand een vervoerder worden uitgesloten. Spreker zou weleens 'voor het hekje' moeten komen als hij al bij voorbaat zou zeggen: alle vervoerders mogen bij een aanbesteding reageren, behalve de heer S. uit A. Wel kan ervoor worden gezorgd dat er straks een contract komt dat beter in elkaar zit.

Door de SP-fractie is gevraagd naar het wegennet. Dat is een aanhoudende zorg voor de gemeente. Iedereen weet dat daar bij tijd en wijle klachten over zijn, maar geprobeerd wordt het zo goed mogelijk te onderhouden met het beschikbare budget. Als dit ontoereikend blijkt zal de raad wel zo verstandig zijn dat in te zien en er een nadere beslissing over nemen. Op dit moment wordt het budget dat er is evenwel zo goed mogelijk besteed. Ten aanzien van de zweeftrein opereert Emmen in SNNverband, en spreker zou dat zo ook maar willen houden. Met schoolzwemmen moet zijns inziens niet opnieuw worden begonnen. Het geld dat daarmee gemoeid zou zijn is er niet.

[Tijdens het voorgaande betoog van wethouder Eerenstein is de heer Vos ter vergadering gekomen]. De heer Schoo wil zich hierbij van harte aansluiten, want heeft het huidige contract al eerder becommentarieerd. Dat lijkt nergens naar. Maar los daarvan blijft hij zeggen dat het goed is aan de klanten zelf te vragen wat zij willen. Hij heeft niets tegen het beleid van de wethouder, en stelt alleen dat het ingestelde onderzoek zeer positief is uitgelegd in de richting van de gebruikers. Met anderen twijfelt hij daaraan. Bij de discussie in december of januari wil hij weleens weten wat de gebruikers van het vervoer vinden, om daarmee rekening te kunnen houden bij het te nemen besluit. In zijn bijdrage heeft hij aangegeven hoe het moet, alleen zal moeten worden gecheckt of het kan. Hij heeft de suggestie gedaan taxibedrijven in te schakelen en een persoonlijk budget toe te kennen. Daarover moet worden gediscussieerd en daarom wil hij gegevens van de gebruikers hebben.

De heer Thole begrijpt dat de wens van de wethouder is dat de discussie over een groene golf wordt beëindigd. Wethouder Eerenstein voegt hieraan toe: na de behandeling in de commissie. De heer Thole zegt dat de vraag naar een groene golf niet voor niets is opgekomen: die komt voort uit de toenemende drukte op de Hondsrugweg en de Rondweg. Het is geen gril van een fractie. Zolang de verkeersdrukte niet af- maar toeneemt zal men daarover blijven spreken. Wethouder Eerenstein denkt dat de discussie hierover maar in de commissie moet worden gevoerd, maar kan nu zeggen dat ook moet worden gekeken naar de structuur en de ligging van de Hondsrugweg en het aantal auto's, de 'linksaffers', enzovoort. Het lijkt hem dat de discussie daarover in de commissie goed moet worden voorbereid en moet worden gevoerd in de aanwezigheid van een 'techneut'.

Wethouder Eerenstein zegt dat de discussie daarover wel zal volgen. De heer Schoo heeft echter gesuggereerd dat het rapport van Diepens & Okkema maar in elkaar gedraaid is, terwijl spreker van zijn voorganger weet dat dit bepaald niet het geval is.

Wethouder Brummel constateert dat de heer Klaver niet op zondag speelt en dat hij graag op deze donderdag nog naar huis zou willen!

De heer Schoo heeft niet gezegd dat het rapport zomaar in elkaar gedraaid is, alleen dat er een heel positief beeld is neergezet.

De vice-voorzitter sluit zich daarbij aan! Wethouder Eerenstein constateert dat de heer Schoo het had over een haastklus en nu zegt dat een heel positief beeld is neergezet. Het beeld ís echter niet zo. De verwoording in een brief is misschien te positief gekleurd, maar in de commissievergadering waarin het rapport is behandeld heeft spreker geen positief beeld geschilderd.

Wethouder Brummel zegt dat de fractie van de ChristenUnie terecht is teruggekomen op de gemeentelijke monumenten. Immers, het geld dat door de raad beschikbaar wordt gesteld als akkoord wordt gegaan met de begroting is bedoeld voor het flankerend rijksbeleid. Hij daagt de raad uit binnen afzienbare tijd met hem in discussie te gaan over het gemeentelijk monumentenbeleid. Hij zit met een probleempje waar het gaat om wat het D66amendement is geworden over het formeren van een werkgroep om de mogelijkheden van levensloopbestendig bouwen te inventariseren, dit in relatie met het amendement over huisvestingsinitiatieven voor starters en studenten. Gezegd is dat het college daar best voorstander van is, maar waar in het eergenoemde amendement wordt voorgesteld een werkgroep in te stellen, stelt spreker voor dat dit wordt gedaan met de mensen op de betrokken afdeling die zich ook met de andere problematiek bezighouden. De heer Dijkgraaf heeft bovendien terecht een onderscheid gemaakt tussen levensloopbestand en duurzaam bouwen, terwijl spreker heeft voorgesteld te spreken over aangepast bouwen. Of het D66amendement in die zin kan worden aangepast wil hij graag van de D66-fractie vernemen.

De heer Schoo merkt op het niet over de commissievergadering te hebben, maar over de informatie aan de mensen. Ten opzichte van hen is een positief beeld geschetst. Wethouder Eerenstein lijkt het verstandig de discussie die volgt af te wachten. Wat de WVG betreft is er overigens een overlegpartner, namelijk de OSOG. Daarmee is het rapport ook besproken, in welk gesprek de dingen absoluut niet mooier zijn voorgesteld dan ze zijn. Hij komt vervolgens terug op het leerlingenvervoer, dat er niet is en wat er in zijn ogen ook niet moet komen in NieuwWeerdinge, gelet op de verordening die is vastgesteld. Als men in Nieuw-Weerdinge kan aantonen dat de afstand meer dan zes kilometer is, kan men op die verordening een beroep doen. 80

Hopelijk zal binnen kort tijd bij de raad kunnen worden gekomen met de mededeling dat hier extra menskracht kan worden ingezet. Over de jongerencentra c.q. de accommodatieproblematiek is vanmorgen al gezegd dat daarover van gedachten wordt gewisseld. Blanco heeft al twee keer aangegeven dat men eigenlijk af wil van de wijze waarop nu wordt gefunctioneerd en graag naar een nieuwe locatie wil met een poppodium. Misschien kan dit in combinatie met wat anders in het centrum. Binnenkort zal met Blanco weer om de tafel worden gegaan om te zien of er mogelijkheden zijn. Men is ook zelf hard aan het zoeken naar een accommodatie. Spreker zou willen dat het waar was wat de D66-fractie veronderstelt, namelijk dat de van verleden jaar daterende PvdAmotie over de digitale trapveldjes is aangenomen. Die is juist afgewezen met twee stemmen verschil. Hij herinnert zich dat de toenmalige wethouder zich de volgende dag vergiste toen deze voor Radio Emmen zei dat dit geld binnen was. Omdat de desbetreffende motie het niet haalde heeft hij dus geen geld voor digitale trapveldjes. Dat hoeft echter niet te betekenen dat niet verder kan worden gegaan, het zal alleen soberder moeten.

De heer Van Hees deelt mede dat er straks een aanpassing zal komen in relatie tot de voorstellen van de PvdA- en CDAfractie met betrekking tot bestemmingsplannen, in die zin dat de beide D66-amendementen worden geïntegreerd. Wethouder Brummel stelt vast dat diverse fracties vertrouwen hebben uitgesproken in zijn aanpak betreffende de woonschepen. Dat geeft hem moed, want de materie is weerbarstig. De vraag was ook of er in februari een rapportage kan komen over de stand van zaken. Hij wil met de raad afspreken dat deze het hoort zodra er nieuws is. Door de afdeling is inmiddels een nieuwsbrief gemaakt en deze gaat ook naar de raad, alsmede naar Plaatselijk Belang, naar de buurtvereniging Dommelskanaal en naar de woonschepenbewoners zelf. Telkens als er iets te melden is zal dat zowel met de raad als met de mensen die het betreft worden gecommuniceerd. Eerder heeft hij al aangegeven dat dit onderwerp ook eens op de agenda van de commissie komt. Bij het voorstel over de dak- en thuislozen gaat het om een solidariteitsbijdrage aan degenen die zich bezighouden met de verzorging van deze mensen wil spreker ontraden, omdat hiervoor geld door de rijksoverheid beschikbaar wordt gesteld en omdat er wat dit betreft sprake is van een regionale functie. Als Emmen hiervoor alleen geld voteert, is dat een verkeerd signaal. Het zal in elk geval moeten gebeuren in overleg met Assen. De achterliggende gedachte is sympathiek, en in eerste instantie heeft hij al gezegd dat hij een onderzoek wil laten doen om te zien of een dergelijke voorziening in Emmen noodzakelijk is. Ook dat zal evenwel worden gedaan in overleg met anderen. Hij beveelt aan het amendement op dit moment in de achterzak te houden. Wellicht kan er op een later tijdstip op worden teruggekomen, afhankelijk van de uitslag van het te houden onderzoek.

De heer Van Hees informeert of de wethouder er zicht op heeft hoeveel wensen er in wijken en dorpen liggen. Wethouder Holman meent dat er op dit moment een stuk of vijf verzoeken liggen. De heer Van Hees vraagt of de wethouder ten aanzien daarvan met de huidige budgetten vooruit kan. Wethouder Holman weet dat niet precies. Als het niet kan komt hij bij de raad terug om te bekijken hoe dit kan worden opgelost. In elk geval wordt nu geprobeerd het binnen de huidige budgetten te doen. De fractie van D66 wacht het rapport betreffende het vrijwilligersbeleid af. Prima! Het rapport komt binnenkort aan de orde. Genoemde fractie geeft steun aan een lokaal milieuplatform en is blij dat hiermee binnenkort wordt begonnen. In feite is dit meteen een reactie op hetgeen de fractie van GroenLinks heeft gezegd over de Lokale Agenda 21. Reeds aangegeven is dat het de bedoeling is in combinatie daarmee het platform op te richten. Daarbij zullen ook andere zaken worden betrokken waarmee in het milieubeleidsplan een relatie met de Lokale Agenda 21 is gelegd. In het voorjaar van 2003 zal hierover desgewenst een discussie kunnen worden gevoerd. Het zorgpunt 'zwerfvuil' van de CDA-fractie wordt nog eens onderstreept door de discussie over diftar. De invoering daarvan zou er volgens spreker toe kunnen leiden dat er nog meer zwerfvuil komt dan nu al het geval is. In het verleden is breed over diftar gediscussieerd en uiteindelijk is vastgesteld dat diftar geen oplossing is. Wellicht kan er op termijn nog eens naar worden gekeken, maar hij blijft erbij dat dit systeem alleen kan werken als ook alle omliggende gemeenten meedoen. Er komt bij dat, wil men het goed doen, handhaving geboden is. Hij wijst diftar dus nog steeds af; als de raad er een nieuwe discussie over wil opstarten hoort hij dat wel.

Wethouder Holman wilde iets zeggen over de brede school, doch kan alleen maar onderschrijven wat wethouder Eerenstein hierover heeft gezegd. Hij is het volkomen met de heer Eerenstein eens en dus zullen zij er samen wel uitkomen. De fractie van de ChristenUnie heeft een amendement ingediend over de uitgeprocedeerde asielzoekers. Het voorstel is incidenteel € 25.000,- beschikbaar te stellen, maar of het ook écht incidenteel is vraagt spreker zich of. Er is ooit een ƒ 10.000,- incidenteel beschikbaar gesteld, zodat het incidentele er eigenlijk al af is. Hij ziet echter wel wat de raad ermee doet. Met betrekking tot Alcides is gevraagd naar de zin: hoe doen we dat verder binnen die welzijnsorganisatie? Hij heeft hiermee willen aangeven dat er binnen deze organisatie nog allerlei mogelijkheden zijn. Als de raad vindt dat bijvoorbeeld het algemeen maatschappelijk werk op een andere plek moet worden gesitueerd, kan daarover met elkaar van gedachten worden gewisseld. Er wordt binnen noch buiten de organisatie iets uitgesloten; er is van alles mogelijk. De D66-fractie heeft aangegeven zorgen over het algemeen maatschappelijk werk te hebben. De lange wachtlijsten zijn spreker eveneens bekend. Op dit moment vindt onderhandeling met Alcides plaats over het zo snel mogelijk inzetten van de Borst-gelden om iets te doen aan de wachtlijsten bij het algemeen maatschappelijk werk. Gezien de wijze waarop deze onderhandeling verloopt is hij hierover vrij optimistisch. 81

De heer Dijkgraaf wil er nu geen discussie over voeren, maar wel zeggen dat de relatie die steeds wordt gelegd tussen diftar en meer zwerfvuil niet opgaat. Er zijn projecten waarbij het tegendeel is bewezen.

geïnformeerd en zal kunnen worden bezien of al dan niet de juiste beslissing is genomen. De heer Dijkgraaf vraagt of de wethouder er enig idee van heeft op welk moment dit aan de orde zal komen.

Wethouder Holman zegt dat de heer Dijkgraaf eens bij de buren zou moeten vragen naar de toename van het zwerfvuil nadat diftar is ingevoerd.

Wethouder Holman weet niet binnen welke tijd de raad nader kan worden geïnformeerd, maar het zal zo snel mogelijk gebeuren. De fractie van GroenLinks heeft bij amendement voorgesteld voor ontwikkelingssamenwerking € 0,50 per inwoner uit te trekken. Spreker wacht de stemming daarover wel af. Verder vraagt hij zich af of de GroenLinks-fractie nu wel of niet in een commissie geïnformeerd wil worden over oud- en nieuwkomers. Zo ja, wanneer zou zij dat dan willen? Hij heeft begin 2003 geopperd, en is zij het daarmee wel of niet eens? De vraag is ook of zij de jaarverslagen wel of niet wil ontvangen.

De heer Dijkgraaf is van mening dat dan geen goede randvoorwaarden zijn gecreëerd. In Brabant gaat het prima, zo heeft hij kunnen vaststellen. Wethouder Holman merkt op dat het probleem 'handhaving' is. De gemeente Emmen heeft een gigantische omvang. Als in het hele gebied zou moeten worden gecontroleerd zou hij aan vijf mensen niet genoeg hebben! De CDA-fractie heeft het gehad over het functioneel saneren van de haven in Veenoord. Het is spreker niet duidelijk wat zij functioneel vindt, maar weet wel dat bij multifunctioneel saneren de haven goed schoon zou zijn. Bij 'functioneel saneren' kan hij zich op dit moment niets voorstellen. Als ermee wordt bedoeld dat de haven zó opgeschoond moet worden dat er woonboten in kunnen, dan moet hij de CDA-fractie teleurstellen, want die kunnen er alleen maar in als de bodem helemaal schoon is. Met het helemaal schoon krijgen zouden jaren en gigantische bedragen zijn gemoeid, veel meer dan voor het opruimen van bodemverontreinigingen beschikbaar is. Op langere termijn zal er zeker wat aan deze haven moeten gebeuren, maar op korte termijn zal het niet mogelijk zijn hier een woonschepenhaven te creëren. De BGE-fractie heeft bij motie voorgesteld het grof vuil weer op te halen en heeft het aan het college overgelaten daarvoor financiële dekking te zoeken. Spreker zou niet weten waar die zou kunnen worden gevonden, behalve dan in een verhoging van de afvalstoffenheffing. Hem dunkt dat genoemde fractie zich niet realiseert wat dit voor die heffing zou betekenen. Bovendien is in het verleden besloten het nog bruikbare deel van het grof vuil te laten ophalen door Het Goed. Dat zou in de problemen komen als daarin wijziging zou worden gebracht, want mensen gaan hun afval niet scheiden. Als zij de gemeente zouden kunnen bellen om hun grof vuil te laten ophalen zou dat voor Het Goed geen beste zaak zijn. Hij ontraadt dan ook aanvaarding van deze motie. Aan de DOP-fractie kan worden beaamd dat het inderdaad de bedoeling is het raamwerkcontract met Alcides zo nodig jaarlijks aan te passen. In de workshops kan met elkaar worden vastgesteld welke grofweg de vraag richting Alcides moet zijn. Voorts kan jaarlijks worden bekeken wat wel of niet goed gaat. Met betrekking tot het vrijwilligerswerk heeft de DOP-fractie aangegeven dat dit nu door veel ouderen wordt gedaan. Dat is inderdaad zo. Juist om ook jongeren te activeren en mogelijkheden te bieden om dit werk te doen is een goed vrijwilligersbeleid nodig. Over het LED-project is spreker waarschijnlijk niet duidelijk genoeg geweest. De gemeente heeft zich bij dit project aangesloten en momenteel wordt onderzocht waar en hoe zou moeten worden ingekocht. Het project is nog maar pas opgestart en op dit moment wordt er dus nog niet geleverd. Wanneer er duidelijkheid over is zal de raad hierover worden

De heer Dijkgraaf hoeft niet alle jaarverslagen te ontvangen, maar lijkt het wel goed te worden geïnformeerd. Wethouder Holman constateert dat in een eerder stadium weleens is gesproken over een schoneklerencampagne. Hij heeft er op dit moment geen antwoord op, maar zegt toe bij inkoop te zullen vragen eens te bekijken of de gemeente hieraan zou kunnen meedoen en wat dit dan voor de gemeente zou betekenen. Er is met betrekking tot het industrieterrein Veenoord nog gevraagd of er een bedrag is betaald door Coevorden. Momenteel vinden daarover nog onderhandelingen plaats, en dus is nu niet te zeggen of er wel of geen geld komt. Even afgewacht moet worden wat er vanuit de provincie komt; daar ligt nu de bal. Ten slotte wil spreker nog iets zeggen over de dualisering: hij heeft gemerkt dat die slecht is voor het milieu, want hij heeft sedert 1986 nog nooit een vergadering meegemaakt waarin de raad zo veel papier heeft gekregen als vandaag. Daarmee dient goed te worden omgegaan, opdat het geen zwerfvuil wordt! De burgemeester merkt op dat de fractie van Leefbaar Emmen zich afvroeg of het hier schort aan de uitvoering van de Arbo-wetgeving. Welnu, afgaande op de vergadertijd die vandaag is gebruikt zitten college en raad op het randje! De heer Leutscher voelde zich namens de VVD-fractie door spreker nogal aangesproken op het punt van handhaving. Hij heeft zich bij zijn reactie niet gebaseerd op de tekst van de motie, maar op een passage in de beschouwing van de fractie, namelijk: "Ook eventuele regels waarvan de handhaving te wensen overlaat komen wat ons betreft in aanmerking voor afschaffing." Met andere woorden: wordt bijvoorbeeld de drank- en horecawetgeving niet gehandhaafd, dan afschaffen! De heer Leutscher heeft deze woorden uitgesproken in de context van het verhaal over regelgeving voor ondernemers. Hopelijk begrijpt de burgemeester de context. De burgemeester stelt vast dat de motie terzake helderder is dan de tekst. 82

Hij zou pas echt streng gaan spreken als hij erachter zou komen dat iemand had gelekt, daarvan kan de raad verzekerd zijn. Als zich zoiets zou voordoen, zou dat zeer ernstig worden opgenomen. Hij is de heer Meijering nog een antwoord schuldig met betrekking tot de juridische control. Er is enig onderzoek naar gedaan en daaruit blijkt dat de gemeente in dezen nog veel heeft te winnen. De implementatie van die winst moet voor een groot deel nog gebeuren en staat voor het volgend jaar hoog in het vaandel. Wat communicatie, marketing en promotie betreft: het is belangrijk dat hetgeen de gemeente te bieden heeft goed over het voetlicht komt. Spreker weet niet wat deze avond gaat brengen, maar extra steun, in wat voor zin ook, blijft welkom. Hij wil voorts even terugkomen op de opmerking dat het college wat gemakkelijk reageert op de vele voorstellen die hier op tafel zijn gekomen en de financiële samenhang tussen begroting en mogelijkheden niet op een rij heeft. Echter, wethouder Wachtmeester en ook hijzelf hebben er nadrukkelijk op gewezen dat er op 15 november een sluitende begroting en een sluitend meerjarenperspectief moeten zijn, wil de gemeente ontkomen aan het preventieve toezicht van de provincie. De gestelde kaders zijn voor het college essentieel. Anders gezegd: wat er ook gebeurt, het college doet het klemmende beroep op de raad te zorgen voor een begroting die sluit, niet alleen voor het komend jaar, maar ook in meerjarenperspectief. De raad zal hebben gemerkt dat het college zeker niet afwijzend staat tegenover alle voorstellen die vanuit de raad zijn gedaan. Het college is geen star college dat alles wil dichttimmeren, integendeel. Wel is het zo dat het college, alles afwegende, keuzes heeft gemaakt, in evenwicht tussen investeringen, beheer en intensiveringen en met méér dan een knipoog naar de Strategienota en het grotestedenbeleid. Kijkend naar de mogelijke wijzigingen die vanuit de raad zijn aangebracht, stelt spreker vast dat het merendeel daarvan gevoegd kan worden onder de fysieke, de economische en de sociale dan wel de veiligheidspijler van het grotestedenbeleid; daar mankeert niet zo veel aan. Wel zou het goed zijn dat er ruimte overblijft voor strategisch beleid, want het is belangrijk voor grote projecten ruimte te houden. Er komt een nieuw kabinet, er komt een nieuw regeerakkoord, en niet duidelijk is thans wat precies de ruimte zal zijn. Dat mag wat spreker betreft ook in de risicoparagraaf worden opgenomen. Het is dan ook goed met enige terughoudendheid om te gaan met de financiële ruimte in de begroting en de meerjarenraming, niet om deze niet te gebruiken, maar om deze zorgvuldig te gebruiken.

maken. Zijn reactie komt voort uit het feit dat het college niet weet wat de optelsom van de amendementen zal zijn. Er is een optelsom gemaakt, ervan uitgaande dat alles wat is voorgesteld door de raad wordt aangenomen. Er zitten op zich geen onverstandige of verkeerde elementen in, maar de optelsom heeft een uitkomst die een probleem oplevert. Hij wil de waarschuwing laten horen dat het evenwicht moet worden behouden tussen bepaalde beleidsintensiveringen of te stellen kaders en een redelijk solide financieel beleid. Maart wellicht weet de heer Arends meer dan het college als het gaat om de uitkomst ten aanzien van de diverse amendementen; het college heeft waargenomen dat er in de pauze overleg is geweest tussen fracties. Waar het gaat over dualisering, om het betrekken van de burger bij het bestuur en de verlevendiging van het debat, moet er wellicht toch eens over worden nagedacht of dit een goede indruk geeft van de manier waarop de politiek de beslissingen tot stand laat komen. Spreker loopt hiermee vooruit op de besluitvorming straks, want de fracties kunnen het in hun onderling overleg volstrekt oneens gebleken zijn, maar hem dunkt dat het goed is te proberen het beeld van de wijze waarop politieke fracties met elkaar en het college tot debat en tot besluitvorming komen zo zuiver mogelijk neer te zetten. Hij is blij met de opmerking van de heer Arends over interruptiemogelijkheden voor de wethouders om in een debat wat actiever te kunnen meedoen. Dat is wellicht een punt dat bij de evaluatie van het eerste halfjaar dualisering naar voren komt, maar er zal ook naar zaken moeten worden gekeken die spreker zojuist noemde. Dat geldt eveneens voor het college. Hij heeft vanmorgen gezegd dat het college wil voorkomen dat er een beeld van geheimzinnigheid ontstaat, dat het bepaalde zaken publicabel wil maken en dat het ook een taak heeft in het actiever informeren van de raad, maar het heeft twee kanten. Toen hij vanavond zag wat er allemaal gebeurde dacht hij: hoe zou dit overkomen bij de burger? Dat is een stukje zorg. De heer Arends heeft hierbij toch bedenkingen. Hij constateert dat de burgemeester als raadsvoorzitter de raad heeft opgeroepen te proberen te komen tot onderling vergelijk. Nu ís dat gedaan en nu wordt opeens de vraag gesteld hoe dit bij de burger overkomt. In zijn beleving staat dit wat vreemd tegenover elkaar. De burgemeester merkt op dat de heer Van Hoffen heeft gevraagd of fractievoorzitters bij elkaar konden komen, en dat hij daarop heeft gezegd dat het hem niet zijn taak lijkt dat te organiseren. De heer Arends stelt vast dát er iets is georganiseerd: een aantal fractievoorzitters is bij elkaar geweest om te overleggen over pijnpunten. Hij is van mening dat dit volstrekt normaal is. Ook het college trekt zich tijdens een schorsing weleens terug. Verder zal straks in alle openheid worden teruggekoppeld. Aan de gang van zaken is dan ook niets vreemds.

De heer Arends begrijpt het pleidooi van de burgemeester, maar verbaast het wel. Immers, in de begroting worden voor strategisch beleid geen middelen vrijgemaakt. Moet hij nu begrijpen dat de raad terughoudend moet zijn ten aanzien van het invullen van bestaande budgetten, of is de reactie van de burgemeester een aansporing om het college in de komende maanden te ondersteunen bij het vinden van middelen voor strategisch beleid?

De burgemeester is misschien voorbarig geweest. Wellicht blijkt straks dat hij zich niet had moeten uitlaten zoals hij heeft gedaan, maar er was bij hem een beeld ontstaan waarvan hij zich afvroeg hoe dit zou overkomen. Hij heeft zijn

De burgemeester zegt dat het college natuurlijk blij is met elke steun van de raad om het beleid in te vullen en waar te 83

woorden niet als belerend bedoeld, heeft alleen zijn waarneming verwoord, proberend met de raad in een open discussie te komen over de vraag hoe in dit soort gevallen nu het beste kan worden geopereerd. Hij heeft, toen hij de kamer in stapte waarin het onderlinge overleg plaatsvond, gekscherend gezegd dat de laatste burger was vertrokken, maar het is wel goed de vraag te stellen: hoe kan het jaarlijkse hoogtepunt van de democratie, de vaststelling van de begroting, tot een écht hoogtepunt van debat en betrokkenheid van de burger worden gemaakt? Spreker begrijpt dat hij zojuist een verkeerde snaar heeft geraakt, waarvoor bij dezen zijn excuses.

met de ChristenUnie met een amendement komt, in plaats van de motie. De heer Van Hees merkt op dat zijn fractie de motie betreffende een kwaliteitshandvest, gelet op hetgeen de wethouder hierover heeft gezegd, intrekt. Ten aanzien van het verzoek aangaande de sporthal in de Rietlanden kan worden vastgesteld dat daar op dit moment geen draagvlak voor is. Het amendement daarover wordt dan ook bij dezen ingetrokken, wetende dat dit straks bij de behandeling van de Sportnota opnieuw ter discussie komen. De heer Dijkgraaf heeft een aantal tabellen gekregen en vraagt zich af welke hij moet hanteren. Het laatste overzicht geeft een bedrag van € 25.000,- aan voor de opvang van dak- en thuislozen, maar bij de vermelding bij GroenLinks is dit opeens verdwenen.

De vice-voorzitter concludeert dat hiermee de tweede termijn is beëindigd. Het is maar goed dat er geen torentje op dit gemeentehuis staat, anders zou men nog spreken van een torentjesoverleg! Dat is hier echter niet aan de orde. Er is nu een schorsing gepland, en de vraag is of daaraan behoefte bestaat.

De heer Sleeking zegt dat het gaat om een gezamenlijk geproduceerd stuk papier waarin zaken op een rij zijn gezet. Per abuis is dit punt van de fractie van GroenLinks weggevallen.

De heer Arends heeft begrepen dat er nog enige amendementen zullen worden ingediend. In elk geval zal dat gebeuren door zijn fractie, naar aanleiding van het gevoerde overleg. Verder zijn in amendementen wijzigingen aangebracht waarover hij nog wil terugkoppelen in zijn fractie. Daarom het verzoek nu toch een schorsing in te lassen. De nog in te dienen PvdA-amendementen zijn de volgende: • een herzien amendement betreffende de € 400.000,- c.q. de voormalige zes tonspot; • een amendement dat is ondertekend door de fracties van PvdA, Leefbaar Emmen, Onafhankelijk Nieuw Emmen, Socialistische Partij, GroenLinks en Burgerbelangen Gemeente Emmen en dat mede is ondersteund door de fractie van de Drentse Ouderen Partij, waarin wordt voorgesteld: - met doorvoering van 100% doorvoering van de budgetaanpassing voor de herziening van bestemmingsplannen de bedragen van de overige posten te beperken tot € 787.959,- tot € 1.137.259,-; - geen eenmalige verhoging van de OZB in 2003 toe te passen en geen extra verhoging van de OZB met 0,5% door te voeren; - de op pagina 72 van de nota van aanbieding genoemde taakstellingen ad € 220.000,- te handhaven; - de compensatie voor prijsontwikkelingen te handhaven op 2%; - in de meerjarenbegroting 2003-2006 geen extra verhoging van sporttarieven toe te passen. Ten slotte wordt in plaats van een amendement een motie ingediend betreffende een dualiseringsfonds;

De heer Van Hees deelt mede dat partijen elkaar hebben gevonden in een amendement betreffende speelvoorzieningen. Dientengevolge wordt het D66-amendement ingetrokken en gaat de D66-fractie mee met het amendement dat door een aantal andere fractie is opgesteld. De heer Ensink vermeldt dat de CDA-amendementen inzake beschikbaarstelling van € 250.000,- ten behoeve van speeltoestellen, van € 250.000,- ten behoeve van planvorming en ontwikkeling van bouwkavels en van € 138.000,- budgetaanpassing ten behoeve van de actualisering van bestemmingsplannen worden ingetrokken ten gunste van een gezamenlijk amendement. De heer Van Hoffen zegt dat zijn fractie het amendement over veiligheid en leefbaarheid op dit moment intrekt. De burgemeester heeft gezegd dat in januari/februari de kadernota komt'; dan zal dit amendement opnieuw worden opgevoerd. De heer Huttinga wijst er voor de duidelijkheid op dat dit het amendement betreft waarvan de heer Zondag zo-even zei dat de SP-motie daarin op ging. De heer Zondag is van mening dat duidelijk moet zijn dat het betrokken amendement nu wordt aangehouden. De heer Huttinga zegt dat het opnieuw aan de orde komt bij de discussie over het veiligheidsbeleid.

De heer Leutscher deelt mede dat het VVD-amendement wordt aangepast met betrekking tot de voetbalclub Roswinkel, er een nieuw amendement komt met betrekking tot de taakstellingen (realisering met uitzondering van de taakstellingen CBK en verzelfstandiging schoolbestuur) en een nieuw amendement betreffende het risico ziekteverzuim.

De heer Leutscher geeft aan dat dit betekent dat de VVDmotie over veiligheidsbeleid op dit moment eveneens wordt ingetrokken. De vice-voorzitter schorst vervolgens de vergadering voor intern overleg.

De heer Zondag deelt mede dat de SP-fractie heeft besloten over beschikbaarstelling van € 50.000,- voor de organisatie en de uitvoering van de actie tegen zinloos geweld tezamen

Schorsing. 84

sief aanvaarde amendementen, vervolgens over de moties en ten slotte over het initiatiefvoorstel. Alle 39 leden zijn aanwezig, hetgeen betekent dat bij stemming 20 stemmen de meerderheid betekent. Spreker wijst één amendement als het meest verstrekkend aan, i.c. amendement met nummer 36 dat het oorspronkelijke amendement nummer 1 van de PvdA-fractie vervangt. Het nieuwe amendement is ondertekend door de fracties van PvdA, Leefbaar Emmen, Onafhankelijk Nieuw Emmen, Socialistische Partij, GroenLinks en Burgerbelangen Gemeente Emmen.

De voorzitter heropent de vergadering en stelt vast dat de raad inmiddels voltallig is. De heer Ensink merkt op dat er nog moties of amendementen zouden worden uitgereikt, maar dat hij deze nog niet heeft. De heer Schoo heeft zijn motie betreffende het WVG-beleid iets aangepast. Het voorgestelde besluit luidt nu: "het college een schriftelijk tevredenheidonderzoek te laten uitvoeren/uitvoeren onder de gebruikers van WVG-vervoer, en over de WVG-uitvoering in het algemeen, waaronder de indicatie de resultaten aan de raad voor te leggen opdat deze de resultaten kan meenemen in de evaluatie en de toekomstige besluitvorming."

De heer Arends wijst erop dat in de tekst van dit amendement iets moet worden aangepast. Onder punt a. van het besluit moet worden gelezen: beperkt tot € 787.959,- in 2003 en tot € 1.137.259,- in 2004.

De heer Arends deelt mede dat in overleg met de voorzitter van de CDA-fractie aan de CDA-motie over een differentiatie van de bouwleges aan de overweging "dat differentiatie van de bouwleges bijdraagt aan een gunstig investeringsklimaat voor met name de glastuinbouw wordt toegevoegd en sociale woningbouw. In het amendement over de herziening van de bestemmingsplannen, ondertekend oor de fracties van PvdA, CDA en D66, is per abuis niet vermeld dat ook de BGE-fractie dit steunt

Het amendement luidt als volgt: De raad der gemeente Emmen, in vergadering bijeen op 13 en 14 november 2002, gehoord de beraadslagingen inzake de nota van aanbieding; constaterend: a. extra uitgaven te doen in het kader van zogeheten budgetaanpassingen; b. de OZB incidenteel met 1% en structureel met 0,5% extra te verhogen; c. voor niet-gerealiseerde taakstellingen € 220.000,aan budgetten toe te voegen; d. een extra verhoging van 0,5% door te voeren voor prijsontwikkelingen; e. de sporttarieven per 2005 extra met 0,5% te verhogen;

De heer Van Hoffen zegt dat het amendement over het onderhoud van fietspaden aan het besluit dient te worden toegevoegd: ten laste van de VAR (in plaats van het begrotingsoverschot 2003). Ditzelfde geldt voor het amendement betreffende de asielzoekers. Voorts geeft hij aan dat in de motie over het opstarten van een interactief proces over normen en waarden de woorden "tot het opstellen van straatregels" te schrappen, zodat dit deel van het besluit gaat luiden: om zo te komen tot het bevorderen van een veilige en leefbare samenleving.

van mening zijnde: a. dat de noodzaak tot budgetaanpassingen niet altijd aanwezig is; b. dat er geen aanleiding bestaat de OZB-tarieven te verhogen; c. dat de niet-gerealiseerde taakstellingen middels concentrische cirkels alsnog moeten worden gerealiseerd; d. dat extra prijsontwikkelingen binnen de bestaande budgetten moeten worden opgevangen; e. dat de sporttarieven niet extra dienen te worden verhoogd zolang de Sportnota geen zicht geeft op de lange termijn;

De heer Dijkgraaf vermeldt dat in het GroenLinksamendement over een solidariteitsbijdrage aan organisaties die zich bezighouden met de opvang van dak- en thuislozen dat "ten laste van het begrotingsoverschot 2003" dient te worden gewijzigd in: ten laste van de VAR. De heer Zondag heeft zojuist een stapeltje amendementen gekregen. Hij wil nog graag een leespauze om alles door te nemen. De voorzitter stelt voor die hier nu zittend te doen. Hij schorst hierna de vergadering.

besluit: a. met 100%-doorvoering van de budgetaanpassing voor de herziening van bestemmingsplannen de bedragen van de overige posten te beperken tot € 787.959,-in 2003 en tot € 1.137.259- ,in 2004-; b. geen eenmalige verhoging van de OZB in 2003 toe te passen; geen extra verhoging van de OZB met 0,5% door te voeren;

Schorsing. De voorzitter heropent de vergadering en stelt vast dat een nieuw overzicht van alle, al dan niet aangepaste of nieuwe moties en amendementen is gemaakt. Hij constateert dat er een groot aantal amendementen, een iets minder groot aantal moties en een initiatiefvoorstel ter tafel ligt. De volgorde is dat eerst wordt gestemd over de amendementen, daarna over de begroting in totaliteit, inclu85

c.

d. e.

de op pagina 72 van de nota van aanbieding genoemde taakstellingen ad € 220.000,- te handhaven; de compensatie voor prijsontwikkelingen te handhaven op 2%; in de meerjarenbegroting 2003-2006 geen extra verhoging van sporttarieven toe te passen,

voor het jaar 2003 € 50.000,- beschikbaar te stellen voor de uitvoering van de notitie Mondiaal beleid (dekking: begrotingsoverschot 2003), en gaat over tot de orde van de dag. Bij handopsteken wordt dit amendement aangenomen (de leden van de fracties van D66, SP, DOP, VVD en ONE stemmen tegen).

en gaat over tot de orde van de dag. De heer Ensink geeft aan dat, gezien de in eerste en tweede termijn vermelde opvatting van de CDA-fractie over met name de budgetaanpassing, dit amendement niet door zijn fractie zal worden gesteund.

De voorzitter constateert dat het amendement nr. 3 (betreffende het beschikbaar stellen van € 250.000,- voor speeltoestellen en ingediend door de CDA-fractie) is ingetrokken. Ditzelfde geldt voor amendement nr. 4 (betreffende voor de jaren 2003 en 2004 € 250.000,- beschikbaar stellen ten behoeve van planvorming en ontwikkeling en ingediend door de CDA-fractie).

De heer Leutscher zegt dat de VVD-fractie dit amendement ook niet zal steunen. De heer Van Hees deelt mede dat dit ook voor de D66fractie geldt.

Wethouder Evenhuis wil mede namens de andere wethouders om een schorsing vragen. De reden is dat zij graag perspectief willen hebben op een sluitende begroting.

De heer Leutscher informeert of datgene wat is gezegd over de taakstelling betreffende de scholen hierbij aan bod komt, dan wel bij het VVD-amendement terzake.

De heer Arends vermeldt dat de raadsleden een overzicht hebben gekregen van alle consequenties van amendementen en dat daaruit blijkt dat …

De voorzitter wijst erop dat deze taakstelling volgens punt c onder 'van mening zijnde' alsnog moeten worden gerealiseerd.

De voorzitter zegt dat dit niet bij het college bekend is. De heer Arends kan zich dan voorstellen dat er bij het college behoefte is aan een schorsing.

De heer Arends neemt aan dat er straks, als het amendement van de VVD-fractie aan de orde is, nog vrijheid is om hierin wijziging aan te brengen.

De voorzitter stelt zich voor dat het desbetreffende stuk ook aan het college en anderen die er nog niet over kunnen beschikken ter hand wordt gesteld en schorst vervolgens de vergadering.

De voorzitter stelt vast dat het dan gaat om een amendement op een amendement. Bij handopsteken wordt het PvdA-amendement in stemming gebracht en aangenomen (de leden van de fracties van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie stemmen tegen).

Schorsing. De voorzitter heropent de vergadering en geeft het woord aan wethouder Evenhuis, die om de schorsing heeft gevraagd.

De voorzitter stelt vervolgens het CDA-amendement (2) over mondiaal beleid aan de orde. Dit amendement luidt:

Wethouder Evenhuis heeft de schorsing aangevraagd omdat de besluitvorming transparant en inzichtelijk moet zijn. Op het moment waarop er besluiten werden genomen waren bij de wethouders niet alle overzichten aanwezig. Tijdens de schorsing is daarnaar door het college gekeken. Het uitgangspunt voor b. en w. blijft dat de begroting sluitend en uitvoerbaar moet zijn. Inzicht in hetgeen er in elkaar is geschoven heeft het college op dit moment niet. Derhalve heeft het college behoefte aan een derde termijn en vervolgens aan beraad over de uitvoerbaarheid van en over de vraag of akkoord kan worden gegaan met hetgeen vanuit de raad is voorgesteld.

De raad van de gemeente Emmen, in vergadering bijeen op 13 en 14 november 2002, aan de orde zijnde de begroting voor het jaar 2003; overwegende: • dat in januari 2003 de notitie Mondiaal beleid door de raad zal worden besproken; • dat mede vanwege sociaal-economische redenen contacten met onder ander Duitsland dienen worden versterkt; • dat een gezamenlijke inzet op een regionale ontwikkeling van een grensoverschrijdende regio door de Europese Unie wordt bevorderd via Europese fondsen;

De heer Arends is enigszins verbaasd. Er is lang vergaderd en er is uitvoerig met elkaar van gedachten gewisseld over datgene wat door fracties naar voren is gebracht. Er ligt nu voor iedereen een stuk voor waarin een overzicht is gegeven van alle moties en amendementen. Thans zijn er twee amendementen aangenomen en nog niet duidelijk is hoe het ge-

besluit: 86

heel zal uitvallen. Stemmingen kunnen natuurlijk anders uitvallen dan verwacht, doch hem dunkt dat er een gerede kans is dat voorstellen tot wijziging worden aangenomen. Dan ligt er zijns inziens een sluitende begroting. Van het college heeft hij op geen enkel moment een 'onaanvaardbaar' of 'onacceptabel' gehoord. Derhalve vraagt hij zich af of een derde termijn zinvol is. Als daartoe moet worden overgegaan, lijkt hem dat tot morgen moet worden geschorst.

Voor de goede orde wijst hij er nog op dat er inderdaad geen 'onaanvaardbaar' is uitgesproken, maar dat de inschatting is dat bepaalde zaken niet uitvoerbaar zijn. Dat zou het college willen toelichten in een derde termijn. De voorzitter stelt vast dat een ontwerpbegroting voor ligt ten aanzien waarvan een tweetal amendementen is aangenomen. Als hij de wethouder goed begrijpt is diens voorstel op dit moment de begroting vast te stellen omdat dan preventief toezicht wordt vermeden. Als de begroting nu wordt vastgesteld is dat evenwel inclusief de aangenomen amendementen en zullen de andere, voor zover aanvaard, in een eerste begrotingswijziging worden verwerkt.

De heer Ensink merkt op dat het morgen vrijdag is. Als er moet worden geschorst mag wat hem betreft ook de volgende week verder worden gegaan. De heer Zondag zegt dat de SP-fractie eveneens van mening is dat, als er wordt geschorst, de vergadering de volgende week moet worden voortgezet.

De heer Arends heeft behoefte aan overleg in het seniorenconvent.

De heer Van Hoffen lijkt het afwerken van de begroting, gezien het vergevorderde uur, onmogelijk. Hij had sowieso het procedurevoorstel willen doen om op een ander tijdstip verder te gaan. Er ontstaan nu alleen maar allerlei emoties en niemand is meer bij machte nuchter te stemmen over amendementen en moties. Daarom stelt hij voor de vergadering te schorsen tot een nader te bepalen tijdstip.

De voorzitter schorst voor dit overleg de vergadering. Schorsing. De voorzitter heropent de vergadering. De heer Arends deelt mede dat in het seniorenconvent is gesproken over de motieven die aan het voorstel van het college ten grondslag liggen en over de mogelijke consequenties van een aantal oplossingsrichtingen. Er is unanimiteit bereikt over het voorstel vandaag de begroting vast te stellen, inclusief de aangenomen amendementen, en verder over de begroting en eventuele aanpassingen te beraadslagen op donderdagmiddag 21 november.

De heer Meijering sluit zich hierbij aan. De heer Schoo doet dat eveneens. Hij stelt voor de volgende week donderdag, voorafgaande aan de dan geplande raadsvergadering, de begroting verder af te handelen. De heer Stoffers deelt mede dat de BGE-fractie er vóór is dat de vergadering de volgende week wordt voortgezet.

De voorzitter neemt aan dat er dan vanuit het college nog een reactie mag worden gegeven op de reeds aangenomen amendementen.

De heer Dijkgraaf is wel voor schorsing, maar vindt dat morgenavond verder kan worden gegaan.

De heer Van Hoffen wil ten aanzien van het voorstel van de heer Arends een stemverklaring afleggen. De fractie van de ChristenUnie stemt in met de vaststelling van de begroting, inclusief de twee aangenomen amendementen, met uitzondering van punt 9 op pagina 134 van de beleidsintensiveringen (realisering nieuw stadstheater/CQcentrum). Met de vaststelling van de begroting wil de fractie daarmee niet impliciet instemmen, zoals ook aangegeven in haar beschouwing.

De heer Van Rossem zegt dat ook zijn fractie van mening is dat de begrotingsbehandeling morgenavond kan worden afgerond. De heer Leutscher vermeldt dat het de VVD-fractie niet zo veel uitmaakt wanneer wordt doorgegaan. Wat haar betreft kan het morgen, de volgende week of zelfs in het weekeinde, maar zij zal zich schikken naar de wens van de meerderheid van de raad.

De heer Arends informeert of de wethouder bedoelt: de begroting vaststellen met inachtneming van de reeds aanvaarde amendementen.

Vervolgens wordt zonder hoofdelijke stemming • de nota van aanbieding 2003 voor kennisgeving aangenomen, • de financiële paragraaf van de nota van aanbieding, met inachtneming van de twee aanvaarde amendementen en de gevraagde aantekening door de fractie van de ChristenUnie vastgesteld, • de begroting 2002 gewijzigd met de gevolgen voortvloeiend uit punt 2, • de concernbegroting 2003-2006 conform vastgesteld, met inbegrip van de wijzigingen voortvloeiend uit punt 2.

Wethouder Evenhuis zou daar even moeten nadenken, maar is van mening dat dit aan de raad te bepalen is.

Voorts wordt besloten de begrotingsbehandeling op donderdag 21 november aanstaande voort te zetten.

Wethouder Evenhuis wijst erop dat de begroting vóór 15 november vastgesteld dient te zijn. Het is van belang dat dit ook gebeurt. Er is evenwel een technische oplossing, namelijk dat de begroting zoals die er nu ligt wordt vastgesteld en dat vervolgens een eerste begrotingswijziging wordt gemaakt op basis van de voorstellen die vanuit de raad zijn ingediend en worden aanvaard.

87

B2.

Mededelingen en ingekomen stukken.

De vice-voorzitter stelt vast dat de raad bijna 20 uur bij elkaar heeft gezeten, wie had dat aan het begin van de begrotingsbehandeling gedacht! De raad is gastvrij onthaald. Hopelijk zal in het komende jaar niet alleen de raad gastvrij worden onthaald, maar allen die het gemeentehuis bezoeken, ook als zij af en toe lelijke dingen van het gemeentebestuur zeggen! Na deze begrotingsbehandeling zal dat vast niet meer gebeuren! (Applaus)

Er zijn geen mededelingen en geen ingekomen stukken. De voorzitter geeft ten slotte het woord aan vice-voorzitter Lange. De vice-voorzitter merkt op dat het te doen gebruikelijk is aan het einde van de begrotingsbehandeling, hoewel dit einde nu nog niet definitief is, een dankwoord uit te spreken door de nestor van de raad. Hij heeft hierover met de heer Scheltens, de nestor, overleg gehad, waarbij deze hem heeft gevraagd dit te doen. Bij dezen dankt spreker allen die hebben meegewerkt aan de totstandkoming van deze begroting. Sommigen worden evenwel altijd extra bedankt, zijnde de bodes die zich vandaag het vuur uit de sloffen hebben gelopen, anderen die de raad terzijde hebben gestaan en natuurlijk de notuliste die de hele dag maar scherp diende te blijven. De raad is hen zeer erkentelijk. Bij wijze van gebaar wil de raad de heer Berends namens de bodes en mevrouw Smiet een kleinigheid aanbieden als dank voor alles wat zij deze dagen hebben gedaan.

De voorzitter wenst eenieder wél thuis en sluit de vergadering te 00.36 uur. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 30 januari 2003.

Voorzitter,

Griffier,

[De vice-voorzitter overhandigt cadeautjes aan de bodes in de persoon van de heer Berends en aan de notuliste].

88

Agenda Categorie nummer

Agenda nummer

Bijlage nummer

A

1

--

Opening en vaststelling raadsagenda.

A

2

--

Vragenhalfuur.

B

1

170

Nota van aanbieding begroting 2003.

B

2

--

Mededelingen en ingekomen stukken.

89