Copernicus Institute of Sustainable Development
Gevestigde belangen in energie en transport innovaties Prof. dr. Marko Hekkert Copernicus Institute of Sustainable Development
Transitie = institutionele strijd • • • • •
Nieuwe paradigma’s Nieuwe wet en regelgeving Andere verwachtingen Nieuwe zoekrichtingen Nieuwe vanzelfsprekendheden
•
Veranderen technologie is makkelijk vergeleken met veranderen instituties
Copernicus Institute of Sustainable Development
Gevestigde belangen • •
Radicale innovaties komen vaak ‘challengers” Competence destroying innovations
•
Hoe reageren gevestigde bedrijven op komst nieuwe technologie?
• •
Magda Smink: energie focus Joeri Wesseling: transport focus
Copernicus Institute of Sustainable Development
Copernicus Institute of Sustainable Development
Alles uit de kast Gevestigde belangen gebruiken elke denkbare strategie om bedreigende vernieuwing te vertragen
•
Verspreiden misleidende informatie Geruststellende framing Uitsluiten nieuwe technologie in regelgeving / standaarden Belemmerende standaarden Defensief patenteren Opkopen innovatieve bedrijven Copernicus Institute of Sustainable Development
Omslagpunt • • •
Nieuwe technologie heeft toekomst Niet te stoppen opmars Strategie wijzigt Actief instappen
Copernicus Institute of Sustainable Development
Relatie tussen innovatie en lobby
Innovation Political influence
Strategic orientation
Value perspective Value maintenance
Value creation
Laggard innovation strategy Exploit status quo and comply cost-efficiently
Early mover innovation strategy Exploit early mover advantages reinforced by regulatory change
Defensive strategy Oppose regulatory change
Proactive strategy Shape regulatory change
Copernicus Institute of Sustainable Development
• •
•
Gedrag gevestigde partijen verandert over de tijd Innovatievere bedrijven ondersteunen streng beleid = competitief voordeel Branche altijd tegen
Copernicus Institute of Sustainable Development
Copernicus Institute of Sustainable Development
lessen • • • •
Constant beleid trekt gevestigde bedrijven mee Tegenwerking neemt af met de tijd Massief blok valt uit elkaar Vermijd branche organisaties indien verandering gewenst is
Copernicus Institute of Sustainable Development
Wat als gevestigde belangen meedoen? •
Biogas in NL
•
Grote verschillen in lobby tussen groot en klein
•
Groot verschil in resultaat
Copernicus Institute of Sustainable Development
Samenwerking
Copernicus Institute of Sustainable Development
Framing
Copernicus Institute of Sustainable Development
Lessen • • •
Gevestigde belangen weliswaar minder innovatief Maar zeer goede institutionele vaardigheden Als ze echt meedoen gaat transitie naar verwachting sneller
Copernicus Institute of Sustainable Development
Institutional logics Gedrag niet alleen beïnvloed door belangen • Ook door “institutional logics” • Network operators versus groen gas boeren Veiligheid Procedures Schaal •
Copernicus Institute of Sustainable Development
Inzichten uit eerder onderzoek •
Innovatie komen tot stand in ecosysteem
•
Innovatie ecosystemen zijn zeer verschillend
•
“One size fits all” werkt daarom niet
•
Technologie specifiek beleid is must in duurzaamheidstransities
Copernicus Institute of Sustainable Development
Hoeveel opties ondersteunen? Wat is invloed publieke investeringen in R&D + infrastructuur op diffusie nieuwe technologie? • • • • • •
Hoe meer verschillend de opties, hoe meer variëteit gewenst is (R&D) Veel opties ondersteunen met infrastructuur vertraagt transitie: consument onzeker Liever 1 optie Indien zeer verschillende opties: hooguit 2 Zoek naar gemeenschappelijke infrastructuur Kijk vooruit: hoeveel middelen voor infra is beschikbaar?
Copernicus Institute of Sustainable Development
EV beleid in NL Spanning tussen industrie en transitiebeleid Vraag stimulering personen auto’s leidt niet tot grote kansen industrie Veel sterker inzetten op maatwerkvoertuigen
• • •
•
aanbestedingsprocedures
Beleid sterk fiscaal ingestoken, weinig aandacht voor additionele voordelen.
Copernicus Institute of Sustainable Development
