Gemeente Uden Beleid Externe Veiligheid. Uitwerking. 14 februaridefinitieve versie (II)

Gemeente Uden Beleid Externe Veiligheid Uitwerking

14 februariDefinitieve versie (II)

Gemeente Uden Beleid Externe Veiligheid

Uitwerking

Dossier Registratienummer Versie

Gemeente Uden 14 februari 2011

: : :

B8307-01.001 MD-AF20102081/MVI Definitieve versie

DHV B.V.

INHOUD

BLAD

1 1.1 1.2

INLEIDING ‘UITWERKING BELEID EXTERNE VEILIGHEID’ Inhoud en betekenis van het Beleid Externe Veiligheid Gemeente Uden Opbouw van het document

3 3 3

2 2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.3 2.3.1 2.4

BESCHRIJVING HUIDIGE SITUATIE EXTERNE VEILIGHEID UDEN Typering Uden Beleidscontext Algemene wet- en regelgeving Uitgangspuntpunt beleid Uden Risico’s, saneringssituaties en aandachtspunten Risico’s Saneringssituaties en aandachtspunten

4 4 4 4 5 5 5 8

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.4.1 3.4.2 3.4.3

AMBITIES, UITGANGSPUNTEN EN RANDVOORWAARDEN Ambities van de gemeente Uden Randvoorwaarden als gevolg van wet- en regelgeving Veiligheidsketen als uitgangspunt Randvoorwaarden en acties voortkomend uit veiligheidsketen Pro-actie Preventie Risicocommunicatie

9 9 10 10 11 11 12 13

4 4.1 4.2 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4 4.3

UITGANGSPUNTEN EN VOORWAARDEN Gebiedstypen en voorwaarden- algemeen Uitwerking per gebiedstype Gebiedstype Woongebied (inclusief kantoren en recreatie) Gebiedstype ‘Bevi-bedrijventerrein’ Gebiedstype ‘niet Bevi-bedrijventerreinen’ Gebiedstype ‘Landelijk gebied’ Transportassen

14 14 15 15 17 18 20 22

5

COLOFON

24

BIJLAGEN 1 2 3 4

Wettelijk kader Externe veiligheid Risico-inventarisatie Kaartmateriaal Aanbevelingen voor aanpak en opzet uitvoeringsprogramma

Gemeente Uden, Beleidsvisie Externe Veiligheid -

14 februarii 2011, versie definitief II -1-

DHV B.V.

1

INLEIDING ‘UITWERKING BELEID EXTERNE VEILIGHEID’

1.1

Inhoud en betekenis van het Beleid Externe Veiligheid Gemeente Uden Met het voorliggende Beleid Externe Veiligheid geeft de gemeente Uden haar visie op de beheersing van externe veiligheidsrisico’s binnen de gemeente. Het gaat dan om risico’s als gevolg van de opslag, het gebruik en vervoer van gevaarlijke stoffen (via weg en buisleidingen). Hiermee wordt een nadere invulling gegeven aan de beleidsvrijheid op het gebied van externe veiligheid. Zo wordt aangegeven hoe de gemeente omgaat met de aanwezigheid van objecten voor verminderd zelfredzame personen in de nabijheid van risicobronnen, de rampbestrijdingsaspecten en de richtwaarde bij het plaatsgebonden risico. Tevens wordt aangegeven welke maatregelen genomen moeten worden om de geformuleerde ambities te realiseren en welke instrumenten daarvoor kunnen worden ingezet.

1.2

Opbouw van het document Dit document is als volgt opgebouwd: In hoofdstuk 2 is de uitgangsituatie van de gemeente beschreven en wordt ingegaan op het bestaande relevante beleid dat sturend is voor het (externe) veiligheidsbeleid. Inzicht wordt gegeven in de bestaandeen toekomstige risico’s en knel- en aandachtspunten. Hoofdstuk 3 geeft aan wat de ambities van de gemeente zijn voor externe veiligheid. Tevens worden in dit hoofdstuk de te onderscheiden gebieden benoemd. In hoofdstuk 4 zijn per gebiedstype de leidende ambities vertaald in ruimtelijke voorwaarden. Per gebiedstype is daarnaast de huidige risicosituatie beschreven en zijn de uit de ruimtelijke voorwaarden voortkomende knel- en aandachtspunten, de te nemen maatregelen en acties benoemd.



DHV B.V.

2

BESCHRIJVING HUIDIGE SITUATIE EXTERNE VEILIGHEID UDEN

2.1

Typering Uden De gemeente Uden bestaat naast de kern Uden uit de kerkdorpen Volkel en Odiliapeel. Volkel heeft ongeveer 3600 inwoners, Odiliapeel ongeveer 2000. Uden ontwikkelt zich in zuid-, oosten noordelijke richting. In totaal telt de gemeente ca. 40.000 inwoners.

2.2

Beleidscontext

2.2.1

Algemene wet- en regelgeving Het externe veiligheidsbeleid van Uden staat niet op zichzelf. Op Rijks- en provinciaal niveau is wetgeving en beleid ontwikkeld, dat richtinggevend is voor het beleid van de gemeente Uden. Dit beleid laat ruimte aan gemeenten en provincies om eigen, op lokale situaties afgestemd, beleid te formuleren. De filosofie van het Rijk is hierbij om de burgers een basisbeschermingsniveau te geven en het maatwerk over te laten aan de lokale overheid. Op de verschillende niveaus gaat het om de volgende documenten: Kaders vanuit het Rijk Bijlage 1 geeft een overzicht van het wettelijke kader en de voorziene toekomstige ontwikkelingen met betrekking tot rijksbeleid voor externe veiligheid. Huidige wet- en regelgeving Vanuit het besef dat er altijd veiligheidsrisico’s zullen bestaan, maar dat er een grens gesteld moet worden aan de grootte van de risico’s, heeft de Rijksoverheid normen gesteld. Zo zijn met het Besluit Externe Veiligheid Inrichtingen (Bevi) risiconormen voor externe veiligheid voor bedrijven met gevaarlijke stoffen wettelijk vastgelegd. Het besluit heeft als doel burgers een minimum beschermingsniveau te bieden tegen een ongeval met gevaarlijke stoffen. Daarnaast stelt het Besluit Risico’s Zware Ongevallen (BRZO-1999) eisen aan de meest risicovolle bedrijven in Nederland ten aanzien van de preventie en de beheersing van de gevaren van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen betrokken zijn. Ten aanzien van transportrisico’s zijn de Wet vervoer gevaarlijke stoffen en de Circulaire Risiconormering Vervoer Gevaarlijke Stoffen van toepassing. Voor het transport van gevaarlijke stoffen door buisleidingen betreft het besluit transport externe veiligheid buisleidingen. Naast opslag en vervoer van gevaarlijke stoffen is er ook opslag van munitie (militaire luchthaven Volkel) en opslag van vuurwerk. Voor munitieopslag is de Circulaire Van Houwelingen van toepassing. Voor vuurwerkinrichtingen geldt het Vuurwerkbesluit. Voor het vliegverkeer geldt het Besluit Militaire Luchthavens en het Luchthavenbesluit Volkel (in ontwerp). Toekomstige ontwikkelingen Naar verwachting zal eind 2011 het Besluit Transportroutes Externe Veiligheid (Btev) van kracht worden. Het is nog niet bekend of het Btev de CRNVGS geheel gaat vervangen. In samenhang met de wijziging van de Wet vervoer gevaarlijke stoffen wordt namelijk nog onderzocht op welke wijze de regels voor de toetsing van tracébesluiten en wegaanpassingbesluiten uit de CRNVGS veranderd kunnen worden. Tevens zal het zogenaamde basisnet voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg, water en spoor naar verwachting in 2011-2012 gaan gelden.

Gemeente Uden, Beleidsvisie Externe Veiligheid

14 februari 2011, versie definitief II -4-

DHV B.V.

Momenteel is een procedure in gang gezet om te komen tot een luchthavenbesluit voor het militaire vliegveld Volkel. In de MER hiervoor zijn opgenomen (indicatieve) EV-contouren voor vliegbewegingen (berekeningsmethodiek burgerluchthavens). Er is een discussie gaande over de gebruikte berekeningsmethodiek hiervoor geschikt is en een juiste weergave geeft van de daadwerkelijke risico’s.

Overige relevante beleidsdocumenten (Provinciaal niveau) Brabant Veiliger 2006-2010, Uitvoeringsprogramma Externe Veiligheid 2010, oktober 2009; Meerjarenprogramma Brabant Veiliger 2011-2014., januari 2011; “Beleidsvisie externe veiligheid–de keuzes van de provincie Brabant 2008-2012“ 1; Provinciaal Verkeer en Vervoer Plan (PVVP). Beleidsvrijheid voor gemeenten Naast de risiconormen vanuit de Rijksoverheid, laat de wet- en regelgeving ook ruimte aan gemeenten en provincies om eigen veiligheidsambities te formuleren. In specifieke zin hebben gemeenten en provincies de vrijheid om binnen kaders voor de bescherming van groepen burgers (groepsrisico) eigen beleid vast te stellen. Dit geldt in mindere mate voor individuele burgers (plaatsgebonden risico).

2.2.2

Uitgangspuntpunt beleid Uden Overzicht relevante beleidsdocumenten op gemeentelijk niveau Veiligheidsplan 2006, District De Leijgraaf; Rampbestrijdingplan Vliegbasis Volkel; Rampenplan. Momenteel is sprake van een disciplinegebonden benadering. Veiligheid dient op een integrale manier benaderd te worden.

2.3

Risico’s, saneringssituaties en aandachtspunten

2.3.1

Risico’s Er zijn in Uden transportroutes en bedrijven met activiteiten die een risico voor de (directe) omgeving met 2 zich meebrengen , De risico’s kunnen worden beperkt zolang de bedrijven en de gemeente hier bewust mee omgaan en de getroffen (veiligheids)maatregelen worden nageleefd en daarop actief toezicht wordt 3 uitgeoefend. Om een effectief veiligheidsbeleid te kunnen voeren is inzicht in de locatie van risicobronnen en de grootte van de daarbij behorende veiligheidsrisico’s van belang. Daarom is in Uden een risico-inventarisatie uitgevoerd, waarbij zowel de risico’s als gevolg van inrichtingen die werken met gevaarlijke stoffen als de risico’s van vervoer van gevaarlijke stoffen zijn onderzocht. Hierbij is gebruik gemaakt van de risicokaart van de provincie Noord-Brabant,.diverse bestemmingsplannen en risicoanalyses. In bijlage 2 zijn de resultaten van de risico-inventarisatie opgenomen en in bijlage 3 het bijbehorende kaartmateriaal (signaleringskaarten). In deze paragraaf is samengevat welke type risicobronnen relevant zijn voor de gemeente Uden.

1

Alleen in algemene zin van toepassing. De provinciale beleidsvisie stelt geen eisen aan de visie van Uden. Er zijn geen bedrijven terreinen aangewezen voor EV-risicovolle bedrijven (provinciale- en rijksinrichtingen). 2 Transportroutes betreffen binnen de gemeente Uden routes via lucht, weg en ondergrondse buisleiding. Hoogspanningslijnen maken geen onderdeel uit van het Beleid Externe Veiligheid. 3 Zowel stationaire (installaties) als niet-stationaire (transport) bronnen. Gemeente Uden, Beleidsvisie Externe Veiligheid -


DHV B.V.

Risicovolle inrichtingen In de gemeente Uden Bevinden zich 18 Bevi-nrichtingen, waaronder BRZO-bedrijven, LPG-tankstations, een ammoniak-koelinstallatie en propaantanks en PGS15 inrichtingen. Tevens is een vuurwerkbedrijf aanwezig. Zie onderstaande tabel voor de verhoudingen tussen het type Bevi-inrichtingen. Tabel 1: Samenvatting Bevi-inrichtingen gemeente Uden Type inrichting BRZO bedrijven LPG-tankstations Ammoniakkoelinstallaties Propaanopslag >13m3 Vuurwerkbedrijven

Aantal 2 7 1 8 1

Afbeelding 1 geeft een overzicht van de locaties van de Bevi-inrichtingen binnen de gemeente Uden.

Afbeelding 1: Locatie Bevi- inrichtingen binnen de gemeente Uden (Bron: risicokaart Provincie Noord-Brabant) Vervoer van gevaarlijke stoffen De volgende transportaders waarover gevaarlijke stoffen (kunnen) worden getransporteerd zijn voor de gemeente Uden relevant vanuit het oogpunt van externe veiligheid: De rijksweg A50 (westzijde van gemeente); De provinciale weg N264 (zuidelijk langs de woonbebouwing, langs Volkel en Odiliapeel); De gemeentelijke weg Rondweg Noord (noordelijk langs de woonbebouwing en de toekomstige ziekenhuislocatie, richting het dorp Zeeland); Provinciale weg N277 (ten oosten van de gemeente Uden); Industrielaan; Hoofdtransportleiding aardgas; 4 Brandstofleiding K2-vloeistoffen (kerosineleiding militaire vliegbasis Volkel).

4

Conform Professionele risicokaart (13 december 2010) wordt deze vloeistofleiding gebruikt voor benzine. Benzine is een K2-vloeistof. Gemeente Uden, Beleidsvisie Externe Veiligheid


DHV B.V.

Rijksweg A50 is in de “Eindrapportage Basisnet Weg” (oktober 2009) ter hoogte van Uden niet aangewezen als PAG-zone (plasbrand aandachtsgebied). Op basis van de Circulaire Risiconormering Vervoer Gevaarlijke Stoffen (CRNVGS) is evenmin sprake van een veiligheidszone. Dit betekent dat alleen de Verantwoordingsplicht Groepsrisico van toepassing is. Voor ruimtelijke besluiten binnen de 200 meter is cf. het concept Besluit Transportroutes Externe Veiligheid (november 2008) een volledige verantwoording vereist. Daarbij dient de hoogte van het groepsrisico te worden berekend voor alle aanwezige personen binnen het invloedsgebied. Voor ruimtelijke besluiten binnen het invloedsgebied (maar buiten de 200 meter zone) geldt een beperkte verantwoording. Hierbij dient enkel gekeken te worden naar de mogelijkheden voor rampenbestrijding en zelfredzaamheid.. Om ervoor te zorgen dat bij ruimtelijke ontwikkelingen nabij de A50 toch rekening wordt gehouden met het plasbrandscenario, kiest de gemeente ervoor een PAG-zone vast te leggen ter grootte van 30 meter vanaf de rand van de weg.. Militaire vliegveld Volkel Voor militaire vliegveld Volkel is momenteel een luchthavenbesluit in voorbereiding. Het aspect externe veiligheid veroorzaakt door vliegbewegingen wordt daarin nog niet meegenomen. Voor de beoordeling van externe veiligheid door vliegtuigbewegingen bij militaire luchthavens wordt momenteel beleidskader ontwikkeld. De gevolgen hiervan zijn derhalve nog niet inzichtelijk en zullen in een later stadium aan deze visie worden toegevoegd. De explosiecirkels rondom munitieopslagplaatsen op het vliegveld, waarbinnen eisen worden gesteld ten aanzien van de soort en mate van bebouwing, zijn in de diverse bestemmingsplannen vastgelegd (A, B en C-zone, conform de circulaire Van Houwelingen).



DHV B.V.

2.4

Saneringssituaties en aandachtspunten In de risico-inventarisatie is onderzocht of binnen de gemeente Uden saneringsituaties en aandachtspunten aanwezig zijn. In deze paragraaf wordt beschreven wat onder saneringsituaties en aandachtspunten wordt verstaan. In hoofdstuk 4 “Uitwerking per gebiedstype” zal per gebiedstype worden beschreven of in het desbetreffende gebiedstype saneringsituaties en/of aandachtspunten aanwezig zijn. Saneringssituaties ● Saneringssituatie Een saneringssituatie is een huidige situatie die niet voldoet aan de grenswaarden voor het plaatsgebonden risico volgens de normen uit de generieke regelingen van het Rijk voor bedrijven op het gebied van externe veiligheid. Deze situaties moeten binnen de in het Bevi aangegeven saneringstermijnen worden gesaneerd (2010 voor LPG-tankstations; binnen 5 jaar na inwerkingtreding voor overige Bevi-inrichtingen (2012 of later)). ● “Papieren” saneringssituaties De bestemmingsplannen die zijn opgesteld voordat het Bevi van kracht is geworden (27 oktober 2004) zijn veelal niet Bevi-proof. Het is denkbaar dat binnen de contour van het plaatsgebonden risico van een inrichting kwetsbare objecten kunnen worden gerealiseerd en/of binnen het invloedsgebied ruime mogelijkheden voor verdichting bestaan. Hierdoor kunnen nieuwe saneringssituaties ontstaan. ● Toekomstige saneringssituaties Een toekomstige saneringssituatie is een huidige situatie die niet voldoet aan toekomstige grenswaarden voor het plaatsgebonden risico volgens toekomstige (nog niet vastgestelde) normen uit de generieke regelingen van het Rijk op het gebied van externe veiligheid. Het is nog onduidelijk of hiervoor saneringsregelingen gaan gelden en welke termijnen hieraan zullen worden gekoppeld. Aandachtspunten Een aandachtspunt is een situatie die wel aan de wettelijke grenswaarde voldoet, maar toch qua risico op 5 basis van de beleidsuitgangspunten van de gemeente als een onwenselijke situatie wordt beschouwd . Bij deze situaties moet extra aandacht aan externe veiligheid worden besteed bij ruimtelijke ontwikkelingen en veranderingen in dichtheden van personen, bestemmingen, type bedrijfsactiviteiten, etc.

5

Voorbeelden van aandachtspunten zijn: Een overschrijding van de oriëntatiewaarde voor het groepsrisico: Dit vormt een belemmering voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in de buurt van een Bevi-bedrijf. Een overschrijding van het groepsrisico is op grond van het Bevi geen wettelijke saneringssituatie. Vanuit maatschappelijk oogpunt is het ongewenst om grote groepen mensen voor niet afzienbare termijn bloot te stellen aan risico´s boven de oriëntatiewaarde. • Een overschrijding van de richtwaarde van het plaatsgebonden risico bij beperkt kwetsbare bestemmingen: Deze situaties zal de gemeente vooralsnog niet sanere, doch op een natuurlijk moment oplossen.. Als hier aanleiding voor is zal dit beleid in de toekomst worden bijgesteld. •



DHV B.V.

3

AMBITIES, UITGANGSPUNTEN EN RANDVOORWAARDEN

3.1

Ambities van de gemeente Uden Eén van de kerntaken van de overheid is het bieden van een veilige leefomgeving voor haar burgers. In die zin draagt de gemeente een belangrijke verantwoordelijkheid als het gaat om (externe) veiligheid. Het minimale uitgangspunt is te voldoen aan wet- en regelgeving. Daarnaast is het een uitgangspunt om risicovolle activiteiten zoveel mogelijk te scheiden van de woon-, leef- en zo mogelijk werkomgeving. Via de inrichting van ons gebied moet zoveel mogelijk worden voorkomen dat er kwetsbare objecten, zoals woningen, in de directe nabijheid van risicovolle bedrijven of transportroutes voor gevaarlijke stoffen worden gebouwd. Of andersom, dat er risicovolle bedrijven in de nabijheid van kwetsbare objecten worden gelokaliseerd. Verder streeft de gemeente ernaar om objecten voor verminderd zelfredzame mensen uit te sluiten binnen de 100% letaliteitcounteren van de risicovolle inrichtingen en buisleidingen. Bij transporttassen (weg) geldt dit voor een (plasbrandaandacht)gebied tot 30 meter vanaf de rand van de weg.. Algemene ambities: “Veilig Wonen”, “Veilig werken” en “Ruimte voor industrie” De ambities ‘Veilig Wonen’ en “Veilig werken” betreffen een verhoging van het gevoel van veiligheid binnen de gemeente, waar externe veiligheid een onderdeel is. De gemeente Uden is tevens een gemeente waarin sprake is van een combinatie van wonen en werken. De gemeente biedt ruimte aan industriële activiteiten en wil die ruimte ook in de toekomst blijven bieden (ambitie “Ruimte voor industrie”). Uitwerking in gebiedsgerichte ambities De gemeente kiest voor een gebiedsgerichte benadering waarbij de veiligheidsambities worden gedifferentieerd naar gebiedstype. Dit kan door het aanbrengen van een goede zonering, gebaseerd op de risiconormen uit het Bevi, en toekomstige wet- en regelgeving, in ruimtelijke plannen als structuurplannen, bestemmingsplannen e.d. Hierbij is het belangrijk dat de (veiligheids-)ambities niet los van ambities op andere beleidsvelden kunnen worden geformuleerd, zoals duurzaamheidambities (zuinig ruimtegebruik), economische ambities (zoals het behoud van de werkgelegenheid functie), mobiliteit en het voorkomen van aantasting van het buitengebied. In Uden worden de volgende vier gebiedstypen onderscheiden: Woongebied (inclusief voorzieningen) Bevi-bedrijventerrein Niet Bevi-bedrijventerreinen Landelijk gebied

‘Veilig wonen’ ‘Ruimte voor Industrie’ ‘Veilig werken’ ‘Veilig wonen’ en ‘Veilig werken’

Daarnaast is binnen de gemeente Uden sprake van het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg en per buisleiding. Voor de zones rondom deze risicobronnen gelden additionele voorwaarden. In bijlage 3 is een signaleringskaart opgenomen waarop de locatie van de verschillende gebiedstypen binnen de gemeente Uden is weergegeven.



DHV B.V.

3.2

Randvoorwaarden als gevolg van wet- en regelgeving Minimaal: de gemeente voldoet aan wet- en regelgeving Als het gaat om het ambitieniveau voor externe veiligheid binnen de gemeente is door de wetgever een minimum veiligheidsniveau gedefinieerd: -6

Er mogen vanaf 2010 nergens situaties voorkomen waarbij kwetsbare objecten binnen de PR=10 contour van een bedrijf of transportader liggen. Nb: ook voor het plaatsgebonden risico als gevolg van transport van gevaarlijke stoffen wordt deze grenswaarde gehanteerd, hoewel deze formeel (nog) niet wettelijk is vastgesteld

Bij tussentijdse wijzigingen bij een (stationaire) risicobron mag de risicosituatie voor kwetsbare objecten -6 liggend binnen de PR=10 contour niet verslechteren. Voor groepsrisico bestaat een zogenoemde oriëntatiewaarde en een verantwoordingsplicht, indien er een besluit wordt genomen waarbij (beperkt) kwetsbare objecten zijn gelegen binnen het invloedsgebied van gevaarlijke inrichtingen of transportroutes. Invulling keuzevrijheid van wet- en Regelgeving Binnen het wettelijk kader staat het de gemeente vrij om beleid te formuleren. Met betrekking tot de verantwoordingsplicht groepsrisico zijn deze binnen de gemeente Uden: Uitgangspunt is altijd optimaal ontwerp. De gemeente sluit aan bij de wet- en regelgeving en stelt ten behoeve van de verantwoordingsplicht van het groepsrisico (alvorens de procedure voor het opstellen of wijzigen van een bestemmingsplan of milieuvergunning verder te doorlopen) de Veiligheidsregio Noord-Oost Brabant in staat te adviseren over de aspecten zelfredzaamheid, mogelijkheden voor de hulpverlening en beheersbaarheid van calamiteiten.

3.3

Veiligheidsketen als uitgangspunt De in deze beleidsvisie geformuleerde ambities kunnen alleen gerealiseerd worden als daarvoor de goede acties genomen worden en het juiste instrumentarium aanwezig is. Voor het realiseren van het gewenste veiligheidsniveau moet een aantal activiteiten worden uitgevoerd. Deze activiteiten moeten bestaande knelpuntsituaties oplossen en nieuwe knelpuntsituaties voorkomen. In het geval dat er toch een calamiteit plaatsvindt, moet de rampenbestrijdingsorganisatie goed zijn voorbereid en uitgerust om een ramp te bestrijden. De veiligheidsketen (zie afbeelding 2) geeft inzicht in welk stadia activiteiten en acties moeten worden uitgevoerd.


14 februari 2011, versie definitief II - 10 -

DHV B.V.

PRO-ACTIE

PREVENTIE

PREPARATIE

Het structureel voorkomen van situaties met onaanvaardbaar hoge risico’s in de omgeving van activiteiten met gevaarlijke stoffen

Het voorkomen van directe oorzaken van zware ongevallen en het beperken van de gevolgen hiervan

De daadwerkelijke voorbereiding op de bestrijding van de gevolgen van mogelijke zware ongevallen

Risiconormering externe veiligheid Lokaal beleid RO

Vergunningverlening Handhaving

Hulpbehoefte, rampenplan, aanvalsplan, rampenbestrijdingsplan

NAZORG

REPRESSIE

RISICOVOORLICHTING

Alles wat nodig is om zo snel Mogelijk terug te keren in de ‘normale’ verhoudingen

De bestrijding van de gevolgen van een zwaar ongeval en de verlening van hulp in acute situaties

Functie sirenenet. Beschrijving risicobronnen, aard van de risico’s, omvang van de schade, inhoud RBP en VR

Inwerkingtreding bestrijdingsplannen

Afbeelding 2: Veiligheidsketen De beleidsvisie externe veiligheid richt zich op de schakels pro-actie, preventie en risicocommunicatie. Preparatie en repressie krijgen een plek via de verantwoordingsplicht groepsrisico, daar waar het bij een feitelijk besluit aan de orde is. Nazorg en repressie maken daarnaast onderdeel uit van het “Integraal veiligheidsplan” van de gemeente Uden. De schakels pro-actie en preventie zijn vertaald in een aantal algemene acties en activiteiten op gemeentelijk (en regionaal) niveau. Deze schakels richten zich in de eerste plaats op de ruimtelijke structuur van een gemeente. Het doel is om de bestaande structuur, die tot uiting komt in de gebieden en de daarmee samenhangende fysieke scheiding, te handhaven en waar mogelijk te versterken. Ook een goede hoofdwegenstructuur maakt hier onderdeel van uit.

3.4

Randvoorwaarden en acties voortkomend uit veiligheidsketen

3.4.1

Pro-actie Het externe veiligheidsbeleid is er op gericht om op een structurele wijze situaties te voorkómen waarbij sprake is van onaanvaardbare veiligheidsrisico’s. Hier ligt dan ook een belangrijke rol voor de ruimtelijke ordening en voor verkeer en vervoer (routering) binnen de gemeente. Met een adequaat ruimtelijk beleid kunnen nieuwe knelpunten worden voorkómen. De belangrijkste acties voortkomend uit de schakel pro-actie zijn: Risico-inventarisatie van inrichtingen en transportroutes • De gemeente draagt zorg voor een compleet inzicht van de risico’s (plaatsgebonden risico en groepsrisico) van de binnen de gemeentegrens aanwezige risicobronnen. De risico’s zullen worden weergegeven op de risicokaart en vormen een uitgangspunt bij de ontwikkeling van ruimtelijke plannen.


14 februarii 2011, versie definitief II - 11 -

DHV B.V.

Risicobeheersing ● De gemeente Uden anticipeert bij Besluiten in het kader van de Wet Ruimtelijke Ordening op de toekomstige regelgeving voor externe veiligheid. Vooralsnog betreft dit het Definitief Ontwerp Basisnet, het concept Btev en het definitieve ontwerp Bevb (ingangsdatum 1 januari 2011). ● Door de gemeente Uden lopen momenteel een aantal transportroutes voor gevaarlijke stoffen over de weg. De ligging van deze is zodanig dat momenteel geen routering noodzakelijk is (de huidige ligging van de transportroutes leiden momenteel nog niet tot knelpuntsituaties). Mochten door gewijzigde situaties (verplaatsing bedrijvigheid en/of ontwikkeling woonwijken) deze routes in de toekomst niet meer aan de gemeentelijke voorwaarden voor externe veiligheid voldoen, dan overweegt de gemeente een routering. ● Vooruitlopend op mogelijke wijzigingen in het Basisnet stelt de gemeente een plasbrand-zone vast langs de A50. Binnen deze zone van 30 meter zijn geen nieuwe (beperkt) kwetsbare objecten toegestaan. Verankering GR-verantwoording • De gemeente kiest ervoor nieuwe objecten voor verminderd zelfredzame personen niet toe te staan binnen de 100% letaliteitscontouren van Bevi-inrichtingen en buisleidingen en binnen 30 meter vanaf de rand van de wegen waarover transport van gevaarlijke stoffen plaatsvindt. Bestaande objecten zullen indien mogelijk op een natuurlijk moment worden gesaneerd. • Wanneer reductie van het groepsrisico niet mogelijk is, motiveert de gemeente waarom de ontwikkeling toch gewenst is en waarom alternatieven niet mogelijk zijn. Daarnaast wordt aangegeven hoe de veiligheidssituatie zoveel mogelijk kan worden verbeterd.

3.4.2

Preventie Wordt bij pro-actie ingezet op het voorkómen van knelpuntsituaties door het ruimtelijk scheiden van risicobron en gevoelige bestemmingen, bij preventie wordt ingezet op het voorkómen van de directe oorzaken van calamiteiten en het beperken van de gevolgen daarvan. Daarbij vormen vergunningverlening en handhaving de geschikte instrumenten. Preventie – het voorkomen van oorzaken • In de vergunningvoorschriften wordt in de gemeente Uden minimaal uitgegaan van BBT, om een zo veilig mogelijke omgeving voor de inwoners te bewerkstelligen.



DHV B.V.

3.4.3

Risicocommunicatie De gemeente zorgt voor een effectieve risicocommunicatie met de burgers in het betreffende gebied indien er relevante veiligheidsaspecten een rol spelen. Burgers worden voorgelicht omtrent de vluchtmogelijkheden en de gewenste wijze van handelen bij een calamiteit. Voorlichting over de inrichtingen en alarmeringsprocedures zijn instrumenten die de gemeente daarbij inzet. Effectieve risicocommunicatie heeft een hoog realiteitsgehalte, creëert bewustwording en biedt van daaruit handelingsperspectief. Het is daarom van groot belang om risicocommunicatie in een vroegtijdig stadium te starten teneinde burgers en ondernemers deelgenoot te maken van de risico’s en hoe men daar adequaat mee kan omgaan. Heldere en open communicatie van risico’s aan burgers Deze beleidsvisie externe veiligheid wordt openbaar gemaakt in samenhang met de totale veiligheidsvisie van de gemeente Uden.. De ligging van risicobronnen in de gemeente Uden wordt weergegeven op de provinciale risicokaart, via het RRGS en via de website van de gemeente. Op de gemeentelijke website wordt, op basis van deze beleidsvisie, duidelijk inzicht verschaft in de wijze waarop de gemeente omgaat met (toekomstige) risico’s. Bij de gemeente zal een centraal aanspreekpunt worden opgezet voor vragen die burgers en bedrijven hebben over risico’s Er zal een brochure worden opgesteld en onder alle inwoners worden verspreid. Hierin zal worden aangegeven wat te doen bij rampen en incidenten. Heldere en open communicatie van risico’s tussen betrokken partijen De gemeente zal met bedrijven en andere betrokkenen (zoals GHOR, brandweer en politie) constructief en effectief communiceren, ook ten aanzien van ‘andere’ risico’s (niet gericht op externe veiligheid, zoals overstromingen). Van belang is dat alle benodigde informatie beschikbaar is en actueel blijft. De benodigde acties hiervoor worden opgenomen in het op te stellen communicatieplan. Heldere en open communicatie van risico’s tussen interne afdelingen gemeente Initiëren van een brede overleg- en besluitstructuur met betrekking tot veiligheid in brede zin Opstellen communicatieplan



DHV B.V.

4

UITGANGSPUNTEN EN VOORWAARDEN

4.1

Gebiedstypen en voorwaarden- algemeen Zoals in paragraaf 3.1. beschreven wordt er onderscheid gemaakt in vier gebiedstypen: 1. Woongebied (inclusief voorzieningen) 2. Bevi-bedrijventerrein 3. Niet Bevi-bedrijventerreinen 4. Landelijk gebied De beschrijving per gebiedstype is als volgt onderverdeeld: Welke gebieden zijn dit? Huidige risicosituatie Voorstel voorwaarden, inclusief een toelichting hierop Knelpunten en aandachtspunten Welke gebieden zijn dit? Er wordt een globale beschrijving gegeven van de ligging van dit gebiedstype. De exacte ligging en de verantwoordingen van de begrenzingen zijn opgenomen in bijlage 3 “Kaartmateriaal”. Huidige risicosituatie Beschreven wordt welke Bevi-inrichtingen en transportassen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen aanwezig zijn. Ook wordt aangegeven in hoeverre invloedsgebieden van inrichtingen/transportassen gelegen binnen naastgelegen gebiedstypen over het gebiedstype liggen. Ook worden de aanwezige (beperkt) kwetsbare objecten en objecten voor minder zelfredzame personen benoemd. Voorstel voorwaarden De volgende voorwaarden voor zijn per gebiedstype ingevuld: Niet gebiedstype afhankelijk: ● Grenswaarde plaatsgebonden risico: hieraan moet altijd worden voldaan ● Geen (nieuwe) objecten voor verminderd zelfredzame personen binnen de 100% letaliteitcontouren van Bevi-inrichtingen en buisleiidngen. Bij transportassen geldt dit voor het (plasbrandaandachts)gebied tot 30 meter vanaf de rand van de weg. Gebiedstype afhankelijk: ● In hoeverre is overschrijding van de richtwaarde voor het plaatsgebonden risico acceptabel? ● Hoe om te gaan met het groepsrisico: o In hoeverre is overschrijding van de oriënterende waarde acceptabel? o Wordt een toename geaccepteerd? o Hoe wordt invulling gegeven verantwoording GR o Wat is niet toegestaan in dit gebiedstype? Een belangrijke definitie is wat verstaan wordt onder objecten voor minder zelfredzame personen. Dit zijn: basisscholen en scholen voor bijzonder onderwijs; zorginstellingen en ziekenhuizen; bejaardenhuizen; kinderdagopvang; aanleunwoningen bij zorginstellingen of bejaardenhuizen; dagverblijfplaatsen voor minder zelfredzame personen (bv. sociale werkvoorziening); cellencomplex(en) of daarmee gelijkgestelde inrichtingen.



DHV B.V.

Saneringssituaties en aandachtspunten Per gebiedstype worden de aanwezige saneringssituaties aandachtspunten benoemd. Zie hiervoor de definities opgenomen in hoofdstuk 2.

4.2

Uitwerking per gebiedstype

4.2.1

Gebiedstype Woongebied (inclusief voorzieningen) Ambitie ‘Veilig wonen’ Welke gebieden zijn dit? Het gebiedstype ‘Woongebied’ betreft zowel de huidige woonlocaties met voorzieningen als toekomstige inbreidings- en uitbreidingslocaties voor woningen en voorzieningen. Onder voorzieningen worden o.a. gerekend scholen, ziekenhuizen, bejaardenoorden, winkels en horeca. Huidige risicosituatie (peildatum najaar 2010) Binnen dit gebiedstype zijn de volgende Bevi-inrichtingen gelegen: o Bitswijk 4 (LPG tankstation) o President Kennedylaan 24 (LPG tankstation) o Volkelseweg 28 (LPG tankstation) o Industrielaan 31 (LPG tankstation) Dit gebiedstype ligt tevens binnen het invloedsgebied van 3 andere LPG tankstations: • Zowel binnen als direct aansluitend aan het gebiedstype woongebied liggen transportassen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen. Dit betreft zowel vervoer over de weg als per buisleiding. De 200 meter zones en de invloedsgebieden van de A50, N264, Industrielaan en Rondweg, en tevens de plasbrand zone van de A50 liggen voor een deel over het gebiedstype woongebied. Ook de 100% letaliteitcontouren en de invloedsgebieden van de buisleidingen liggen over dit gebiedstype. Hierbinnen zijn (beperkt) kwetsbare objecten aanwezig. Als gevolg van de transporten van brandbare gassen over de N264, de Industrielaan en de Rondweg is het groepsrisico op een aantal locaties binnen het Woongebied mogelijk groter dan 0,1*OW, maar kleiner dan de OW. Ter hoogte van het ziekenhuis wordt mogelijk de OW overschreden (Toets op basis van populatiebestand).



DHV B.V.

Voorstel voorwaarden gebiedstype woongebied Niet-gebiedstype afhankelijke voorwaarden: PR

Overschrijding grenswaarde is niet acceptabel

GR

Objecten voor verminderd zelfredzame personen zijn niet toegestaan binnen de 100% letaliteitcontouren van Bevi-inrichtingen en buisleidingen. Bij transportassen geldt dit voor het (plasbrandaandachts)gebied tot 30 meter vanaf de rand van de weg.

Gebiedstype afhankelijke voorwaarden: Overschrijding richtwaarde PR

In beginsel niet acceptabel in nieuwe situaties. Verplicht stellen (bron en overdrachts) maatregelen tot het reduceren van het risico tot een (bestuurlijk) aanvaardbaar niveau. Acceptabel voor bestaande situaties.

Overschrijding OW

Toegestaan, mits het verplicht stellen van (bron en overdrachts) maatregelen tot het reduceren van het risico tot een (bestuurlijk) aanvaardbaar niveau.

Toename GR

In beginsel niet acceptabel, tenzij VGR met extra aandacht voor zelfredzaamheid, mogelijkheden voor hulpverlening, indeling ruimteplan voor optimale bescherming van de burger. Minimale uitgangspunten zijn:

Niet toegestaan

●

externe veiligheid bij de start van een ontwikkelingsproces betrekken

●

optimaal ontwerp

Bevi-inrichtingen

Toelichting: De gemeente Uden kiest er voor om het gebiedstype ‘Woongebied’ uit te gaan van een hoog beschermingsniveau. Het plaatsgebonden risico moet minimaal zijn. Overschrijding van de richtwaarde is in beginsel niet toegestaan. Overschrijding van de oriëntatiewaarde voor het groepsrisico is toegestaan mits (bron en overdrachts) maatregelen tot het reduceren van het risico tot een (bestuurlijk) aanvaardbaar niveau verplicht worden gesteld. Tevens zijn Bevi-inrichtingen in beginsel niet toegestaan. Toename van het groepsrisico is binnen dit gebiedstype in beginsel niet acceptabel. In de praktijk is toename van het groepsrisico niet altijd te voorkomen en kan dit samen gaan met een verbetering om andere redenen. In dit gebied bevinden zich immers inbreiding- en uitbreidingsplannen. De gemeente kiest er voor om toename van het groepsrisico in dit gebiedstype alleen na een goede verantwoording en onder voorwaarden (zie boven) toe te staan. Het vervoer van gevaarlijke stoffen is een gegeven. Bij eventuele ontwikkelingen kan het GR globaal worden ingeschat op basis van de tabellen in bijlage 2. Saneringssituaties en aandachtspunten Saneringssituaties • In dit gebiedstype zijn toekomstige saneringssituaties aanwezig (bestemmingsplannen niet-Bevi (Btev, Bevb)-proof); Aandachtspunten ● 4 LPG tankstations zijn gelegen binnen het gebiedstype: Deze worden op een natuurlijk moment gesaneerd. ● Nabij dit gebiedstype is het vliegveld Volkel gelegen. Voor het vliegveld kunnen veiligheidscontouren worden vastgesteld. Deze kunnen over het gebiedstype woongebied komen te liggen. De consequenties hiervan zijn nog niet duidelijk. ● De binnen dit gebiedstype en direct aansluitend aan dit gebiedstype gelegen transportassen N264, de Industrielaan en de Rondweg leiden mogelijk tot een groepsrisico groter dan 0,1 *OW en ter hoogte



DHV B.V.

van het ziekenhuis tot groter dan de OW. Nieuwe ontwikkelingen binnen de 200 meter zone zijn hier beperkt mogelijk. . Acties voor gebiedstype woongebied In dit gebiedstype moeten bestemmingsplannen Bevi-proof worden gemaakt en op termijn Btev en Bevb proof.

4.2.2

Gebiedstype ‘Bevi-bedrijventerrein’ Ambitie ‘Ruimte voor industrie’ Welke gebied is dit? Dit betreft het oostelijke gedeelte van Hoogveld, dat grenst aan de militaire vlieghaven Volkel en het toekomstige bedrijventerrein ‘Fliegerhorst’ (Hoogveld Zuid).. Huidige risicosituatie ● Binnen dit gebiedstype zijn de volgende Bevi-inrichtingen gelegen: o Schumacher Plating, Vliegeniersstraat 14 (Galvaniseerbedrijf) o Caffarata B.V., Vliegeniersstraat 19 (BRZO) ● Direct aansluitend aan dit gebiedstype ligt een weg wegen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen (N264). De 200 meter zone en het invloedsgebied van de N264 liggen voor een deel over dit gebiedstype.. Hierbinnen zijn (beperkt) kwetsbare objecten aanwezig. Het groepsrisico is naar verwachting kleiner dan 0,1*OW Voorstel voorwaarden gebiedstype Bevi-bedrijventerrein Niet-gebiedstype afhankelijke voorwaarden: PR


GR



Acceptabel mits goed gemotiveerd

Overschrijding OW

In beginsel acceptabel mits de ontwikkeling noodzakelijk is voor het instandhouden van de industriële activiteiten en daarvoor gewichtige redenen zijn en het invloedsgebied niet over het gebiedstype “Woongebied” ligt.

Toename GR

In beginsel acceptabel mits goed gemotiveerd en het invloedsgebied niet over het gebiedstype “Woongebied” ligt.

Niet toegestaan

Nieuwe kwetsbare objecten Objecten bestemd voor verminderd zelfredzame personen

Toelichting: Op bedrijventerreinen zijn de eisen op het gebied van plaatsgebonden risico en groepsrisico minder scherp dan in woonwijken. Ook in deze gebieden moet worden voldaan aan de minimale wettelijke eisen. Het belang van economische aspecten kan echter zwaarder wegen in de verantwoording van het groepsrisico. Op het Bevi-bedrijventerrein zijn nieuwe Bevi-inrichtingen toegestaan, evenals uitbreiding van bestaande -6 Bevi-inrichtingen. Overschrijding van de 10 PR-contour bij beperkt kwetsbare bestemmingen is onder voorwarden toegestaan.



DHV B.V.

De oriëntatiewaarde van het GR is slechts richtinggevend. De gemeente kan hier gemotiveerd van afwijken. Indien noodzakelijk voor het instandhouden van de industriële activiteiten, zal de gemeente een overschrijding van de oriëntatiewaarde van het GR toestaan, mits daarvoor gewichtige redenen zijn. Een toename van het groepsrisico wordt – mits gemotiveerd – geaccepteerd. De ambities voor Bevi-inrichtingen gelden ook voor: • Inrichtingen met munitie • Inrichtingen voor de opslag van vuurwerk (geen verkooppunten). Het vervoer van gevaarlijke stoffen is een gegeven. Bij eventuele ontwikkelingen kan het GR globaal worden ingeschat op basis van de tabellen in bijlage 2. Saneringssituaties en aandachtspunten binnen gebiedstype Bevi-bedrijventerrein Saneringssituaties • In dit gebiedstype zijn toekomstige saneringssituaties aanwezig (bestemmingsplannen niet-Bevi (Btev, Bevb)-proof); Aandachtspunten ● Nabij dit gebiedstype is het vliegveld Volkel gelegen. Voor het vliegveld kunnen veiligheidscontouren worden vastgesteld. Deze kunnen over het gebiedstype woongebied komen te liggen. De consequenties hiervan zijn nog niet duidelijk. Acties voor gebiedstype Bevi-bedrijventerrein In dit gebiedstype moeten bestemmingsplannen Bevi-proof worden gemaakt en op termijn Btev en Bevb proof.

4.2.3

Gebiedstype ‘niet Bevi-bedrijventerreinen’ Welke gebieden zijn dit? Dit betreft alle bedrijventerreinen met uitzondering van het oostelijk gedeelte van Hoogveld. Huidige risicosituatie ● Binnen dit gebiedstype zijn de volgende Bevi-inrichtingen gelegen: o Antoniusstraat 48 (LPG tankstation) o Oudedijk 6 (LPG tankstation) o Industrielaan 2 (LPG tankstation) o Frontstraat 2 (BRZO) Binnen het invloedsgebied van deze Bevi-inrchtingen zijn (beperkt) kwetsbare objecten gelegen. ● Zowel binnen als direct aansluitend aan het gebiedstype niet Bevi-bedrijventerreinen liggen transportassen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen. Dit betreft zowel vervoer over de weg als per buisleiding. De 200 meter zones en de invloedsgebieden van de N264 en de Industrielaan liggen voor een deel over dit gebiedstype. Ook de 100% letaliteitcontouren en de invloedsgebieden van de buisleidingen liggen over dit gebiedstype. Hierbinnen zijn (beperkt) kwetsbare objecten aanwezig. Als gevolg van de transporten van brandbare gassen over de N264 en de Industrielaan is het groepsrisico op een aantal locaties binnen dit gebiedstype mogelijk groter dan 0,1*OW, maar kleiner dan de OW. (Toets op basis van populatiebestand jan. 2011). Het groepsrisico als gevolg van transporten door de buisleingen is kleiner dan 0,1 * OW.



DHV B.V.

Voorstel voorwaarden gebiedstype niet Bevi-bedrijventerreinen Niet-gebiedstype afhankelijke voorwaarden: PR


GR



In beginsel niet acceptabel voor nieuwe situaties (op termijn) niet meer van toepassing)

Overschrijding OW

Onder voorwaarden toegestaan bij LPG tankstations en tijdelijk bij overige Bevi-inrichtingen, mits de ontwikkeling van de nieuwe (beperkt) kwetsbare objecten noodzakelijk is voor het instandhouden van de economische ontwikkeling (werkgelegenheid). Hierbij worden (bron en overdracht) maatregelen verplicht gesteld om het risico te reduceren tot een (bestuurlijk) aanvaardbaar niveau.

Toename GR

In beginsel acceptabel als gevolg van de ontwikkeling van nieuwe (beperkt) kwetsbare objecten binnen het invloedsgebied van LPG tankstations. VGR met extra aandacht voor zelfredzaamheid, mogelijkheden voor hulpverlening, indeling ruimteplan voor optimale bescherming van de burger. Minimale uitgangspunten zijn: - externe veiligheid bij de start van een ontwikkelingsproces betrekken - optimaal ontwerp

Niet toegestaan

Bevi-inrichtingen, met uitzondering van LPG-tankstations

Toelichting: Voor niet-Bevi bedrijventerreinen geldt, dat met uitzondering van LPG-tankstations, geen Bevi-inrichtingen zijn toegestaan. Voor de ontwikkeling van nieuwe beperkt kwetsbare objecten op deze terreinen geldt verder, dat -6 overschrijding van de PR 10 contour gedoogd wordt, doch op termijn niet acceptabel is. Uitgangspunt hierbij is dat de Bevi-inrichtingen op een natuurlijk moment worden gesaneerd, met uitzondering vn LPG tankstations. Hierbij staat de ontwikkeling van de werkgelegenheid voorop. Een vergelijkbare ambitie geldt voor overschrijding van de oriëntatiewaarde voor het groepsrisico: Overschrijding van de oriëntatiewaarde van het GR is niet wenselijk en op termijn (2012) niet acceptabel. als gevolg van Bevi-inrichtingen anders dan LPG tankstations. Toename van het groepsrisico wordt onder voorwaarden toegestaan. Het vervoer van gevaarlijke stoffen is een gegeven. Bij eventuele ontwikkelingen kan het GR globaal worden ingeschat op basis van de tabellen in bijlage 2. Saneringssituaties en aandachtspunten binnen gebiedstype niet Bevi-bedrijventerreinen Saneringssituaties In dit gebiedstype moeten bestemmingsplannen Bevi-proof worden gemaakt en op termijn Btev en Bevb proof. Aandachtspunten ● 100% letaliteitscontouren over de volgende objecten met verminderd zelfredzame personen: o Kinderdagverblijf Baloe (buisleiding) Deze situatie wordt op een natuurlijk moment gesaneerd. Omdat de risicobron de buisleiding betreft, zal herbestemming van het object zelf (op een natuurlijk moment) overwogen moeten worden.



DHV B.V.

●

●

Nabij dit gebiedstype (bedrijventerrein Oudedeijk) is het vliegveld Volkel gelegen. Voor het vliegveld kunnen veiligheidscontouren worden vastgesteld. Deze kunnen over het gebiedstype niet Bevibedrijventerreinen komen te liggen. De consequenties hiervan zijn nog niet duidelijk. De binnen dit gebiedstype en direct aansluitend aan dit gebiedstype gelegen transportassen N264 en de Industrielaan leiden mogelijk tot een groepsrisico groter dan 0,1 *OW. Nieuwe ontwikkelingen binnen de 200 meter zone zijn hier beperkt mogelijk.

Acties voor gebiedstype niet Bevi-bedrijventerreinen In dit gebiedstype moeten bestemmingsplannen Bevi-proof worden gemaakt en op termijn Btev en Bevb proof.

4.2.4

Gebiedstype ‘Landelijk gebied’ Ambitie: ‘Veilig wonen’ en ‘Veilig werken’ Welke gebied is dit? Het betreft het gehele gebied dat valt onder het bestemmingsplan buitengebied inclusief het vliegveld Volkel. Het landelijk gebied is met name agrarisch van aard, met daarnaast landelijk bedrijf, bos, natuurgebied. Huidige risicosituatie ● Binnen dit gebiedstype zijn de volgende Bevi-inrichtingen gelegen: o Broekstraat 6 (Propaan) o Looweg 9 (Propaan) o Korte Heikantstraat 8 (Propaan) o Kievitlaan 6 (Propaan) o Kievitlaan 4 (Propaan) o Oudedijk 86 (Propaan)\ o Derptweg 34 (Propaan) o Meerkensweg 8 (Propaan) o Beukenlaan 61 (Ammoniak) ● Binnen het gebiedstype is het vliegveld Volkel gelegen. ● Over een deel van dit gebiedstype zijn de gevarenzones van het Vliegveld Volkel gelgen. ● Zowel binnen als direct aansluitend aan het gebiedstype woongebied liggen transportassen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen (zie risico-inventarisatie bijlage 2: alle genoemde transportassen). Dit betreft zowel vervoer over de weg als per buisleiding. De 200 meter zones, de invloedsgebieden en de plasbrand zone van de A50 liggen voor een deel over dit gebiedstype Ook de 100% letaliteitcontouren en de invloedsgebieden van de buisleidingen liggen over dit gebiedstype. Hierbinnen zijn (beperkt) kwetsbare objecten aanwezig. Het groepsrisico is overal kleiner dan 0,1*OW.



DHV B.V.

Voorstel voorwaarden gebiedstype Landelijke gebied Niet-gebiedstype afhankelijke voorwaarden: PR


GR



Acceptabel voor bestaande situaties mits goed gemotiveerd

Overschrijding OW

Niet acceptabel

Toename GR

In beginsel niet acceptabel, tenzij VGR en onder strikte voorwaarden

Niet toegestaan

•

Nieuwe Bevi inrichtingen, uitgezonderd propaantanks onder strikte voorwaarden

Toelichting Het is van belang om ervoor te zorgen, dat bedrijvigheid in het buitengebied het groepsrisico in woonwijken niet verhoogt. In het buitengebied zijn daarom geen nieuwe Bevi-inrichtingen toegestaan; ook uitbreiding van bestaande Bevi-inrichtingen, die risicoverhogend is ter plaatse van woonwijken, wordt niet toegestaan. Uitbreiding van de bestaande propaantanks t.b.v. verwarmingsdoeleinden en ammoniakkoelinstallaties blijft mogelijk, mits risico’s ter plaatse van aaneengesloten woonbebouwing of andere kwetsbare objecten niet verhoogd worden. Ook moet het mogelijk zijn nieuwe propaantanks ten behoeve van bv recreatieparken te kunnen oprichten. Uitgangspunt is dan wel dat deze zodanig gesitueerd worden dat het groepsrisico nihil is. Het vervoer van gevaarlijke stoffen is een gegeven. Bij eventuele ontwikkelingen kan het GR globaal worden ingeschat op basis van de tabellen in bijlage 2. Saneringssituaties en aandachtspunten binnen gebiedstype Landelijke gebied Saneringssituaties In dit gebiedstype moeten bestemmingsplannen Bevi-proof worden gemaakt en op termijn Btev en Bevb proof. Aandachtspunten ● Ten aanzien van de leidingenstrook ten oosten van Uden geldt dat nabij deze leiding slechts een beperkte dichtheid mogelijk is (tot maximaal 12/ha bij dubellezijdige bebouwing en 25/ha bij enkelzijdige bebouwing blijft het groepsrisico kleiner dan 0,1 * OW) . Acties voor gebiedstype Landelijk gebied In dit gebiedstype moeten bestemmingsplannen Bevi-proof worden gemaakt en op termijn Btev en Bevb proof.



DHV B.V.

4.3

Transportassen Binnen en nabij de gedefinieerde gebiedstypen zijn transportassen aanwezig waarover vervoer van gevaarlijke stoffen worden vervoerd. Het gaat hierbij om transport van gevaarlijke stoffen over de weg en per buisleiding. Voor de zones rondom de transpassen gelden aanvullende voorwaarden (bovenop de voorwaarden per gebiedstype). De zones waarop bepaalde voorwaarden van toepassing zijn, zijn: ● Invloedsgebied (zowel voor wegen als buisleidingen) ● 200 meter zone (voor wegen) ● 100% letaliteit (voor buisleidingen) ● PAG zone (voor wegen) -6 ● Plaatsgebonden risico 10 per jaar (voor buisleidingen en wegen) Voorstel voorwaarden:. Niet-gebiedstype afhankelijke voorwaarden: PR


GR

Objecten voor verminderd zelfredzame personen zijn niet toegestaan binnen de 100% letaliteitcontouren van buisleidingen.


Acceptabel voor bestaande situaties mits goed gemotiveerd

Overschrijding OW

In beginsel niet acceptabel, tenzij VGR met extra aandacht voor zelfredzaamheid, mogelijkheden voor hulpverlening, indeling ruimteplan voor optimale bescherming van de burger. Minimale uitgangspunten zijn: ● externe veiligheid bij de start van een ontwikkelingsproces betrekken ● altijd het groepsrisico verantwoorden als een plangebied binnen het invloedsgebied van een transportas ligt ● optimaal ontwerp (eerste oriënterende toetsing aan tabellen in bijlage 2).

Toename GR

In beginsel niet acceptabel, tenzij VGR met extra aandacht voor zelfredzaamheid, mogelijkheden voor hulpverlening, indeling ruimteplan voor optimale bescherming van de burger. Minimale uitgangspunten zijn: ● externe veiligheid bij de start van een ontwikkelingsproces betrekken ● altijd het groepsrisico verantwoorden als een plangebied binnen het invloedsgebied van een risicobron (inrichting of transportas) ligt ● optimaal ontwerp

Aanvullende randvoorwaarden voortkomend uit de veiligheidsketen Pro-actie ● Door de gemeente Uden lopen momenteel een aantal transportroutes voor gevaarlijke stoffen over de weg. De ligging van deze is zodanig dat momenteel geen routering noodzakelijk is (de huidige ligging van de transportroutes leiden momenteel nog niet tot knelpuntsituaties). Mochten door gewijzigde situaties (verplaatsing bedrijvigheid en/of ontwikkeling woonwijken) deze routes in de toekomst niet meer aan de gemeentelijke voorwaarden voor externe veiligheid voldoen, dan overweegt de gemeente een routering. ● Vooruitlopend op mogelijke wijzigingen in het Basisnet stelt de gemeente een plasbrand-zone vast langs de A50. Binnen deze zone van 30 meter zijn geen nieuwe (beperkt) kwetsbare objecten toegestaan.



DHV B.V.

●

Objecten voor verminderd zelfredzame personen zijn niet toegestaan binnen een zone van 30 meter vanaf de rand van de overige wegen waarover tranport van gevaarlijke stoffen plaatsvindt en binnen de 10-0% van buisleidingen.

Aandachtspunten bij transportassen ●

●

●

100% letaliteitscontouren van de buisleiding over de volgende objecten met verminderd zelfredzame personen: o Kinderdagverblijf Baloe (buisleiding) Deze situatie wordt op een natuurlijk moment gesaneerd. Omdat de risicobron de buisleiding betreft, zal herbestemming van het object zelf (op een natuurlijk moment) overwogen moeten worden. Langs de N264, de Industrielaan en de Rondweg is momenteel het groepsrisico op een aantal locaties groter dan 0,1 * OW en ter plaatse van het ziekenhuis mogelijk groter dan de OW (check popuilautiebestand). Bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen zal de mogelijke toename van het GR kritisch moeten worden verwantwoord. Daarbij kunnen ook aanvullende bouwkundige maatregelen wqorden overgewogen. Ten aanzien van buisleidingen geldt dat in de nabijheid van de leidingenstrook slechts beperkte dichtheden mogelijk zijn om het groepsrisico niet hoger te laten worden dan 0,1*OW. Momenteel levert dit geen aandachtspunten op (gebiedstype landelijk gebied).. Bij de ontwikkeling van recreatievoorzieningen kan dit een aandachtspunt zijn.



DHV B.V.

5

COLOFON

Gemeente Uden/Beleidsvisie Externe Veiligheid MD-MO20061195 Opdrachtgever Project Dossier Omvang rapport Auteur Bijdrage Projectleider Projectmanager Datum Naam/Paraaf

: : : : : : : : : :

Gemeente Uden Beleid Externe Veiligheid MD-MO20061195 24 pagina's Merle de lange Karen van Tol Karen van Tol Johan van Middelaar 14 februari 2011



DHV B.V.

BIJLAGE 1

Wettelijk kader Externe veiligheid

Het externe veiligheidsbeleid is vastgelegd in diverse documenten. Het Besluit Externe Veiligheid Inrichtingen (Bevi), de Circulaire risiconormering vervoer van gevaarlijke stoffen (Circulaire RNVGS) en het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb) zijn op dit moment de belangrijkste. Hierin zijn de risicomaten plaatsgebonden risico en groepsrisico vastgelegd, evenals de zogenaamde verantwoordingsplicht voor het groepsrisico. Het Bevi de Circulaire RNVGS en het Bevb regelen de koppeling tussen externe veiligheidsrisico’s enerzijds en ruimtelijke ordening anderzijds. Hierna volgt een korte toelichting op de voornaamste wet- en regelgeving. Bevi: Besluit externe veiligheid inrichtingen In het Besluit Externe Veiligheid Inrichtingen (Bevi) is het Nederlandse externe veiligheidsbeleid opgenomen voor inrichtingen die gebruik maken van gevaarlijke stoffen en aan bepaalde randvoorwaarden voldoen. Het Bevi is o.a. van toepassing op inrichtingen met meer dan 10 ton van bepaalde gevaarlijke stoffen, ammoniakkoelinstallaties, LPG-tankstations en inrichtingen waarop het Besluit Risico’s Zware Ongevallen (Brzo) van toepassing is. Circulaire Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen De randvoorwaarden die gesteld worden aan het vervoer van gevaarlijke stoffen zijn beschreven in de Circulaire RNVGS. Bij het vervoer van gevaarlijke stoffen wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende modaliteiten: weg, water, spoor, buisleidingen. Momenteel wordt voor vervoer van gevaarlijke stoffen over rijkswegen het zogenaamde basisnet ontwikkeld. Het basisnet wordt wettelijk verankerd in het Besluit transportroutes externe veiligheid (Btev). Dit zal op termijn voor rijkswegen de Circulaire vervangen (zie kader). Het vervoer van ontplofbare stoffen valt niet onder de Circulaire en straks ook niet onder het basisnet. Het vervoer van ontplofbare stoffen kent geen ruimtelijke doorwerking en is daarom niet relevant voor deze visie. Basisnet Het Ministerie van V&W ontwikkelt het zogenaamde Basisnet voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over weg, water en spoor. Het basisnet wordt vastgelegd in een Amvb. Doel van het Basisnet is om bij de toewijzing van vervoerscapaciteit over een vervoersas rekening te houden met een vastgelegde risicoruimte. Deze risicoruimte dient dan tevens als randvoorwaarde voor ruimtelijke ontwikkelingen. Verder wordt in het basisnet weg een aantal wegen aangewezen waarop een zogenaamde veiligheidszone en/of een plasbrand aandachtsgebied (PAG) wordt aangewezen. Het PAG is een zone van 30 meter aan weerszijden van de weg. Bij ruimtelijke ontwikkelingen binnen het PAG moet het bevoegd gezag onderbouwen, waarom het de ontwikkelingen wil toestaan. Het basisnet gaat vooralsnog niet gelden voor provinciale en gemeentelijke wegen.

bijlage 1 -1-

DHV B.V.

AMVB Buisleidingen De randvoorwaarden die gesteld worden aan het vervoer van gevaarlijke stoffen per buisleiding zijn beschreven in het Bevb. Op basis van het Bevb moeten gemeente bij het vaststellen van een bestemmingsplan de grens- en richtwaarden van het plaatsgebonden risico in acht nemen ten opzichte van (beperkt) kwetsbare objecten en dient het groepsrisico altijd te worden verantwoord. Wrzo: Wet rampen en zware ongevallen Deze wet van januari 1985 regelt de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden bij de bestrijding van rampen. Het rijk heeft een groot deel van de taken van de rampenbestrijdingbij de gemeenten gelegd. Dit is geregeld in de Wrzo. In deze wet staat omschreven welke taken de gemeenten hebben, hoe zij zich moeten voorbereiden en hoe de bevelsstructuur is bij een ramp of een zwaar ongeval. Belangrijke begrippen Om deze visie toegankelijker te maken voor o.a. bestuurders zijn in onderstaand kader de belangrijkste begrippen beschreven. Dit zijn: • Het plaatsgebonden risico; • het groepsrisico; • de verantwoordingsplicht voor het groepsrisico; • het invloedsgebied. Plaatsgebonden risico Het plaatsgebonden is een norm voor de kans op één dodelijk slachtoffer. Op een kaart kunnen punten met hetzelfde risico door een lijn worden verbonden. Hierdoor ontstaat een risicocontour. De PR-contour is geheel onafhankelijk van het al dan niet feitelijk aanwezig zijn van personen rond de risicobron. Het PR wordt uitgedrukt als een kans. Deze kans is genormeerd, uitgedrukt als een kans van 10-6 ( één op een miljoen) per jaar (zie bijlage 3 voor definitie). In het Bevi wordt onderscheid gemaakt tussen kwetsbare objecten (bijv. woningen) en beperkt kwetsbare objecten (bijv. sportvelden). Dezelfde indeling wordt gebruikt in de circulaire voor vervoer van gevaarlijke stoffen. De norm voor het PR is voor kwetsbare objecten een grenswaarde en voor beperkt kwetsbare objecten een richtwaarde. Dit geldt ook als deze objecten geprojecteerd zijn. Voor situaties die niet aan de grenswaarde voldoen, geldt een saneringsregime. Groepsrisico Het groepsrisico is een zogenaamde oriëntatiewaarde (toetsingswaarde) waarin de kans op groepen dodelijke slachtoffers is verwerkt. Het is gekoppeld aan de personendichtheid binnen het invloedsgebied van een ongeval met gevaarlijke stoffen (zie bijlage 3 voor definitie). Verantwoording van het groepsrisico De verantwoordingsplicht van het groepsrisico is een bestuurlijke afweging, waarin het bevoegde gezag aangeeft of zij het besluit in kwestie aanvaardbaar vindt vanuit het oogpunt van externe veiligheid. In de verantwoording van het groepsrisico wordt o.a. aandacht besteed aan de aspecten: ●

Zelfredzaamheid

●

Beheersbaarheid

●

(Ruimtelijke) alternatieven

●

Maatregelen

●

Omvang van het GR

●

Personendichtheden

Invloedsgebied Het invloedsgebied voor het groepsrisico is het gebied gelegen tussen de risicobron en de zogenaamde 1%

bijlage 1 -2-

DHV B.V.

letaliteitsgrens. Deze afstand geeft de afstand weer waarop maximaal 1% van de aanwezigen komt te overlijden als gevolg van een voorval met gevaarlijke stoffen. In afwijking hiervan geldt voor LPG-tankstations dat de grens van het invloedsgebied op 150 meter ligt. Het is het gebied waarin volgens de Regeling externe veiligheid inrichtingen (Revi) personen worden meegeteld voor de berekening van het groeprisico.

bijlage 1 -3-

DHV B.V.

BIJLAGE 2

Risico-inventarisatie

bijlage 2 -1-

DHV B.V.

BIJLAGE 3

Kaartmateriaal

bijlage 3 -2-

DHV B.V.

BIJLAGE 4

Aanbevelingen voor aanpak en opzet uitvoeringsprogramma

Het in dit document geformuleerde beleid kan alleen gerealiseerd worden als daarvoor de goede acties genomen worden en het juiste instrumentarium aanwezig is. In dit hoofdstuk worden de in het voorgaande hoofdstukken 3 en 4 vastgelegde ambities en uitgangspunten, waar nodig per gebiedstype, vertaald in noodzakelijke acties. De aanbevelingen en acties worden nadrukkelijk gesitueerd binnen het totale veiligheidsdenken van de gemeente Uden, zoals ook beschreven in het Veiligheidsplan 2006 District de Leijgraaf . Nb:

de benoemde acties zijn te beschouwen als een voorstel c.q. aanbeveling. Een concreet actieplan kan door de gemeente op basis van deze voorstellen worden uitgewerkt.

Oplossen van bestaande saneringssituaties en aandachtspunten Het geformuleerde beleid draagt er zorg voor dat er in de toekomstige situatie geen saneringssituaties meer worden veroorzaakt. Ook nieuwe aandachtspunten worden zoveel mogelijk voorkomen. Bestaande, uit de risico-inventarisatie bekende saneringssituaties zullen echter moeten worden aangepakt om het gewenste veiligheidsniveau te realiseren. Ook met betrekking tot de aandachtspunten moeten acties worden geformuleerd. In hoofdstuk 2 is een overzicht opgenomen van momenteel bekende saneringssituaties en aandachtspunten. In bijlage 2 is dit verder uitgewerkt. Saneringssituaties: Binnen de gemeente Uden Bevinden zich geen fysieke saneringssituaties meer. Door de gemeente Uden zullen meerdere bestemmingsplannen moeten worden geactualiseerd (Bevi, Btev en Bevb proof). Aandachtspunten: Nog verder aan te vullen met resultaten risico-inventarisatie Aandachtspunten zijn: - Invloedsgebied A50 over de toekomstige locaties van twee bedrijventerreinen, het ziekenhuis en een inbreidingslocaties voor woonbebouwing: - Invloedsgebied Rondweg over toekomstige woningbouwlocaties Noord- en Lippstadtsingel (N264); - Hogedrukaardgasleidingen door toekomstige woningbouwlocaties Uden zuid en oost: - Toekomstige EV-contouren van vliegbewegingen militaire vliegveld Volkel over woningbouwlocaties en bedrijventerrein; -I nvloed van LPG-tankstations op te ontwikkelen woningbouwlocaties.

De onderstaande acties zijn erop gericht de geïdentificeerde aandachtspunten op te lossen. •

o

De gemeente zal situaties waar de oriëntatiewaarde van het groepsrisico wordt overschreden binnen [X] jaar na het jaar? verbeteren. Dit zal worden gekoppeld aan WM-vergunningprocedures en/of bestemmingsplannen De gemeente zal toekomstige saneringssituaties en aandachtspunten die kunnen ontstaan als gevolg van beleidswijzigingen binnen de daarvoor gestelde termijnen inventariseren en indien noodzakelijk saneren

Actie bestemmingsplannen

bijlage 4 -3-

DHV B.V.

Aanbevelingen bij opstellen uitvoeringsprogramma (check door gemeente) Ter ondersteuning van het externe veiligheidsbeleid is een aantal zaken benodigd. Het gaat naast de inzet van diverse instrumenten om het creëren van de juiste organisatorische condities en inzet van benodigde middelen. Instrumenten De gemeente inventariseert jaarlijks de risicobronnen (bedrijven, transport) en de kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten. Daarbij wordt gebruikgemaakt van de beschikbare en wettelijk verplichte instrumenten, zoals de provinciale risicokaart en het RRGS. Zowel de afdeling Bouwen en Milieu (vaststellen van risicobronnen), als de afdeling Stedelijke Ontwikkeling (vaststellen van kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten) hebben hierin een taak. Register risicosituaties en provinciale risicokaart Het Registratiebesluit externe veiligheid en artikel 6a van de Wet rampen en zware ongevallen (beiden wettelijk in werking per 30 maart 2007) vormen de formele verplichting voor overheden om stoffen en situaties te registreren die een mogelijk gevaar vormen. Alle overheden die een vergunning afgeven voor een risicovolle situatie, zijn verplicht dit te melden bij het zogenaamde risicoregister. Het RIVM beheert het Register risicovolle situaties gevaarlijke stoffen (risicoregister). Overheden dienen hun gegevens uiterlijk 30 maart 2008 naar het RIVM te zenden. Gegevens over andere risicosituaties als branden in grote gebouwen of ongevallen in tunnels leveren gemeenten in bij de provincies. Dit gebeurt op basis van artikel 6a Wrzo waar de minister van BZK verantwoordelijk voor is. Op basis van de gegevens van het RRGS en de overige aangeleverde gegevens vullen de provincies de zgn. risicokaart die door iedereen via internet geraadpleegd kan worden.

De gemeente stelt een signaleringskaart op, waarop personendichtheden zijn weergegeven in combinatie met de risicobronnen en kwetsbare objecten. Hierop kunnen geprojecteerde woningbouwgebieden en/of bedrijventerreinen worden weergegeven. De signaleringskaart vormt een aanvulling op de provinciale risicokaart/RRGS (die slechts de risicobronnen en objecten weergeeft, maar geen mogelijke consequenties) en geeft snel een indruk van (potentiële) probleemlocaties op het gebied van externe veiligheid. De kaart wordt periodiek [frequentie] bijgewerkt. NB. Een signaleringskaart is geen wettelijke verplichting, maar blijkt in de praktijk een handig hulpmiddel bij de ontwikkeling van ruimtelijke plannen.

De brandweer maakt in overleg met de veiligheidsregio bereikbaarheidskaarten, aanvalsplannen of rampbestrijdingsplannen voor alle inrichtingen/bronnen die een risico kunnen veroorzaken. Op deze kaart(en) zijn in elk geval de belangrijke vluchtroutes en opstelplaatsen weergegeven. De kaarten worden periodiek (jaarlijks) bijgewerkt De brandweer beoordeelt of een bereikbaarheidskaart, een aanvalsplan of een rampbestrijdingsplan nodig is. De opgestelde plannen worden periodiek [frequentie] geoefend met de betrokken partijen. Risicocommunicatie vindt plaats op basis van de doelstelling dialoog met burgers. Voor de uitvoering van de risicocommunicatie wordt een strategische planning uitgewerkt. Hiertoe wordt een risicocommunicatieplan opgesteld. Onderdelen van dit risicocommunicatie-plan zijn onder andere: • Een adequatie overlegstructuur voor zowel de communicatie intern tussen de afdelingen en communicatie extern tussen gemeente en burgers; gemeente en brandweer etc.: Momenteel is sprake van een disciplinegebonden benadering. Veiligheid dient op een integrale manier benaderd te worden. Daarvoor zal een bredere overleg- en besluitstructuur moeten ontstaan.

bijlage 4 -4-

DHV B.V.

Communicatie over risico’s via de gemeentelijke website. Er wordt duidelijk inzicht verschaft in de wijze waarop de gemeente omgaat met (toekomstige) risico’s. Deze beleidsvisie vormt hiertoe de basis. Het opzetten van een centraal aanspreekpunt bij de gemeente voor vragen die burgers en bedrijven hebben over risico’s Het opstellen van een brochure en verspreiding daarvan onder alle inwoners. Hierin zal worden aangeven wat te doen staat bij rampen en incidenten.

Middelen Voor uitvoering van de externe veiligheidstaken zijn ook personele en financiële middelen benodigd. Om de taken adequaat te kunnen uitvoeren is voldoende personele capaciteit en kwaliteit benodigd. De inzet van financiële middelen is afhankelijk van het ambitieniveau en de grootte van de problematiek in de gemeente. Wanneer knelpunten met hoge urgentie opgelost dienen te worden zal dit inzet van financiële middelen met zich meebrengen, zoals het opkopen van gronden etc. Op basis van een nader op te stellen uitvoeringsprogramma veiligheid zal worden bepaald welke taken op beheersniveau moeten worden uitgevoerd en welke middelen daarvoor nodig zijn.

bijlage 4 -5-

DHV B.V.

bijlage 4 -6-

Gemeente Uden Beleid Externe Veiligheid. Uitwerking. 14 februaridefinitieve versie (II)

Recommend Documents