∇ EL +8200
∇ EL+6200
∇ EL 0 ∇ EL -1100
Gambar 4.64 Tampak depan pemodelan CADWorx Plants daerah turbin uap
202
∇ EL +12500
∇ EL +7000 ∇ EL +5000
∇ EL 0
∇ EL -4000
Gambar 4.65 Tampak depan pemodelan CADWorx Plants daerah cooling tower
203
Separator
Gambar 4.66 Pemodelan Separator 204
Generator
Turbin uap
Kondensator
Gambar 4.67 Pemodelan turbin uap, generator dan kondensator
205
Hot well pump A
Hot well pump B
Gambar 4.68 Pemodelan hotwell pump
206
Cooling tower
Condensate pond
Gambar 4.69 Pemodelan cooling tower 207
Steam jet ejector
Gambar 4.70 Pemodelan steam jet ejector 208
209
4.7 Efisiensi PLTP keseluruhan Efisiensi keseluruhan diperoleh dari daya yang dibangkitkan dikurangi penggunaan daya pada alat-alat dibandingkan dengan jumlah daya yang masuk dari sumber uap. η=
W
−W W
−W %
Dimana : wturbin = daya yang dibangkitkan oleh turbin (kW); = 3.210 kW wpompa = daya untuk menggerakkan pompa (kW); = Wph + Wpr + Wpa + Wpv Wph
= daya untuk menggerakkan pompa hotwell (90 kW);
Wpr
= daya untuk menggerakkan pompa reinjeksi (11 kW);
Wpa
= daya untuk menggerakkan pompa auxiliary cooling water (1,5 kW);
Wpv
= daya untuk menggerakkan pompa liquid ring vacuum (0,75kW);
wkipas = daya untuk menggerakkan motor kipas pada cooling tower ( 2 x 20 kW); W100% = potensi daya keluaran saat pembangkit bekerja 100% (kW); = h1 x ṁ
=
= 2760 kJ/kg x 8,55 kg/s = 23.598 kW
3.210 − (90 + 11 + 1,5 + 0,75) − (2 20) 23.598
=
3.066,75 = 0,13 23.598
= 13 % Efisiensi keseluruhan dari PLTP Kamojang 68 sebesar 13 %. Nilai efisiensi ini berada pada rentang efisiensi PLTP yaitu 10-17 %. (Moon, 2012)
210
4.8 Detail spesifikasi alat utama Detail spesifikasi alat utama diambil berdasarkan peralatan yang ada di pasar dan merupakan produk dari manufaktur. Peralatan utama yaitu a. Steam turbine
Gambar 4.71 Steam turbine drawing
b. Kondensator
Gambar 4.72 Kondensator drawing 01
211
Gambar 4.73 Kondensator drawing 02 212
c. Cooling tower
Gambar 4.74 Cooling tower drawing
213
214
4.9 Bill of material Bill of material diperoleh dari pemodelan CADWorx Plants. Ditampilkan sebagai berikut : Tabel 4.36 Bill of Material BILL OF MATERIAL No. QTY
SIZE (inch)
DESCRIPTION
LENGTH
Price
(mm)
(Rp)
1
1
1/2"
PIPE, S/STD SMLS, ASTM A-106 GR B
78.765
1.250.000
2
1
3/4"
PIPE, S/XS SMLS, ASTM A-106 GR B
21.529
380.000
3
1
1"
PIPE, S/XS SMLS, ASTM A-106 GR B
161.408
4.660.000
4
1
1-1/2"
PIPE, S/XS SMLS, ASTM A-106 GR B
15.973
525.000
5
1
2"
PIPE, S/STD SMLS, ASTM A-106 GR B
6
1
2-1/2"
PIPE, S/STD SMLS, ASTM A-106 GR B
7
1
3"
PIPE, S/STD SMLS, ASTM A-106 GR B
264.258 33.960.000
8
1
4"
PIPE, S/STD SMLS, ASTM A-106 GR B
81.092 13.260.000
9
1
6"
PIPE, S/STD SMLS, ASTM A-106 GR B
200.273 19.610.000
10
1
8"
PIPE, S/STD SMLS, ASTM A-106 GR B
41.080
9.100.000
11
1
10"
PIPE, S/STD SMLS, ASTM A-106 GR B
31.740
9.800.000
12
1
12"
PIPE, S/STD SMLS, ASTM A-106 GR B
499
4.250.000
13
1
14"
PIPE, S/STD SMLS, ASTM A-106 GR B
181.860 72.000.000
14
1
18"
PIPE, S/STD SMLS, ASTM A-106 GR B
61.887 28.400.000
15
1
24"
PIPE, S/STD SMLS, ASTM A-106 GR B
24.172 12.100.000
16
32
1/2"
ELL, 90° LR S/STD, ASTM A-234 GR WPB
17
100
1"
ELL, 90° LR S/XS, ASTM A-234 GR WPB
3.410.000
18
19
1 1/2"
ELL, 90° LR S/XS, ASTM A-234 GR WPB
1.010.000
19
50
2"
ELL, 90° LR S/STD, ASTM A-234 GR WPB
3.500.000
20
2
2 1/2"
ELL, 90° LR S/STD, ASTM A-234 GR WPB
300.000
21
62
3"
ELL, 90° LR S/STD, ASTM A-234 GR WPB
9.500.000
22
33
4"
ELL, 90° LR S/STD, ASTM A-234 GR WPB
7.095.000
23
26
6"
ELL, 90° LR S/STD, ASTM A-234 GR WPB
14.560.000
24
8
8"
ELL, 90° LR S/STD, ASTM A-234 GR WPB
5.280.000
307.313 17.500.000 1.765
387.500
427.200
No.
QTY
SIZE (inch)
DESCRIPTION
LENGTH (mm)
Price (Rp)
25
4
10"
ELL, 90° LR S/STD, ASTM A-234 GR WPB
3.000.000
26
26
14"
ELL, 90° LR S/STD, ASTM A-234 GR WPB
23.400.000
27
5
18"
ELL, 90° LR S/STD, ASTM A-234 GR WPB
5.000.000
28
5
24"
ELL, 90° LR S/STD, ASTM A-234 GR WPB
8.750.000
29
8
2" x 1"
ELL, 90° RED S/XS, ASTM A-234 GR WPB
1.200.000
30
6
2" x 1"
ELL, 90° RED S/STD, ASTM A-234 GR WPB
1.050.000
31
1
4" x 2"
ELL, 90° RED S/STD, ASTM A-234 GR WPB
350.000
32
2
6" x 4"
ELL, 90° RED S/STD, ASTM A-234 GR WPB
1.000.000
33
1
8" x 4"
ELL, 90° RED S/STD, ASTM A-234 GR WPB
600.000
34
1
8" x 6"
ELL, 90° RED S/STD, ASTM A-234 GR WPB
680.000
35
8
1/2"
TEE, STR. S/STD, ASTM A-234 GR WPB
412.000
36
2
1"
TEE, STR. S/XS,ASTM A-234 GR WPB
200.000
37
10
1-1/2"
TEE, STR. S/XS,ASTM A-234 GR WPB
1.500.000
38
15
2"
TEE, STR. S/STD, ASTM A-234 GR WPB
2.745.000
39
11
3"
TEE, STR. S/STD, ASTM A-234 GR WPB
3.291.750
40
4
4"
TEE, STR. S/STD, ASTM A-234 GR WPB
1.728.000
41
2
6"
TEE, STR. S/STD, ASTM A-234 GR WPB
1.494.000
215
No.
QTY
SIZE (inch)
DESCRIPTION
LENGTH (mm)
Price (Rp)
42
5
8"
TEE, STR. S/STD, ASTM A-234 GR WPB
5.640.000
43
1
10"
TEE, STR. S/STD, ASTM A-234 GR WPB
1.375.000
44
7
14"
TEE, STR. S/STD, ASTM A-234 GR WPB
12.250.000
45
4
14"
ELL, 45° LR S/STD, ASTM A-234 GR WPB
6.000.000
46
6
18"
ELL, 45° LR S/STD, ASTM A-234 GR WPB
12.000.000
47
10
2"x3/4"
TEE, REDUCING S/XS, ASTM A-234 GR WPB
2.000.000
48
8
2"x1"
TEE, REDUCING S/XS, ASTM A-234 GR WPB
1.628.000
49
16
3"x1"
TEE, REDUCING S/XS, ASTM A-234 GR WPB
5.600.000
50
2
4"x2"
TEE, REDUCING S/STD, ASTM A-234 GR WPB
1.000.000
51
1
14"x6"
TEE, REDUCING S/STD, ASTM A-234 GR WPB
1.600.000
52
1
14"x10"
TEE, REDUCING S/STD, ASTM A-234 GR WPB
1.800.000
53
1
18"x8"
TEE, REDUCING S/STD, ASTM A-234 GR WPB
2.100.000
54
1
24"x18"
TEE, REDUCING S/STD, ASTM A-234 GR WPB
2.500.000
55
3
6"x4"
TEE, REDUCING S/STD, ASTM A-234 GR WPB
2.850.000
56
5
8"x4"
TEE, REDUCING S/STD, ASTM A-234 GR WPB
7.250.000
57
6
8"x6"
TEE, REDUCING S/STD, ASTM A-234 GR WPB
90.000.000
58
12
1"x3/4"
REDUCER, CONC S/XS, ASTM A-234 GR WPB
720.000
216
No.
QTY
SIZE (inch)
DESCRIPTION
LENGTH (mm)
Price (Rp)
59
1
2"x1 1/2"
REDUCER, CONC S/XS, ASTM A-234 GR WPB
145.000
60
1
2"x1"
REDUCER, CONC S/XS, ASTM A-234 GR WPB
150.000
61
1
3" x 1"
REDUCER, CONC S/STD, ASTM A-234 GR WPB
175.000
62
1
6" x 2"
REDUCER, CONC S/STD, ASTM A-234 GR WPB
375.000
63
1
8" x 3"
REDUCER, CONC S/STD, ASTM A-234 GR WPB
600.000
64
2
14"x10"
REDUCER, CONC S/STD, ASTM A-234 GR WPB
2.500.000
65
1
14"x12"
REDUCER, CONC S/STD, ASTM A-234 GR WPB
1.400.000
66
2
24" x 18"
REDUCER, CONC S/STD, ASTM A-234 GR WPB
3.600.000
67
3
3"
CAP, S/STD, ASTM A-234 GR WPB
1.200.000
68
4
2"
CROSS, STR S/STD, ASTM A-234 GR WPB
5.000.000
69
2
18"
LATERAL, 45° S/STD, ASTM A-234 GR WPB
4.000.000
70
1
2-1/2"
LATERAL, 45° S/STD, ASTM A-234 GR WPB
900.000
71
7
1"
FLG, RFWN 150LB S/XS BORE, ASTM A-105
595.000
72
7
2"
FLG, RFWN 150LB S/XS BORE, ASTM A-105
1.225.000
73
10
10"
FLG, RFWN 150LB S/STD BORE, ASTM A-105
12.500.000
74
1
12"
FLG, RFWN 150LB S/STD BORE, ASTM A-106
1.500.000
75
26
14"
FLG, RFWN 150LB S/STD BORE, ASTM A-107
45.500.000
217
MARK
QTY
SIZE (inch)
DESCRIPTION
LENGTH (mm)
Price (Rp)
76
5
1/2"
BALL VALVE, 150LB FLG
225.000
77
6
4"
BALL VALVE, 150LB FLG
21.000.000
78
5
1/2"
CHECK VALVE, 150LB FLG
2.500.000
79
1
2-1/2"
CHECK VALVE, 150LB FLG
1.300.000
80
5
2"
CHECK VALVE, 150LB FLG
6.000.000
81
3
3"
CHECK VALVE, 150LB FLG
4.500.000
82
8
4"
CHECK VALVE, 150LB FLG
36.000.000
83
4
6"
CHECK VALVE, 150LB FLG
22.000.000
84
2
8"
CHECK VALVE, 150LB FLG
13.000.000
85
1
1/2"
GATE VALVE, 150LB FLG
500.000
86
1
2"
GATE VALVE, 150LB FLG
1.500.000
87
4
3"
GATE VALVE, 150LB FLG
6.400.000
88
6
4"
GATE VALVE, 150LB FLG
24.000.000
89
4
6"
GATE VALVE, 150LB FLG
25.600.000
90
4
8"
GATE VALVE, 150LB FLG
30.000.000
91
4
10"
GATE VALVE, 150LB FLG
34.000.000
92
10
14"
GATE VALVE, 150LB FLG
96.000.000
218
93
3
18"
GATE VALVE, 150LB FLG
33.000.000
94
10
1-1/2"
GATE VALVE, 800LB FLG
11.750.000
95
5
1"
GATE VALVE, 800LB FLG
6.000.000
96
1
2"
GATE VALVE, 800LB SW
2.000.000
97
5
1/2"
GLOBE VALVE, 150LB FLG
2.500.000
98
10
2"
GLOBE VALVE, 150LB FLG
15.000.000
99
1
2-1/2"
GLOBE VALVE, 150LB FLG
1.600.000
100
1
3"
GLOBE VALVE, 150LB FLG
1.600.000
101
6
4"
GLOBE VALVE, 150LB FLG
24.000.000
102
2
6"
GLOBE VALVE, 150LB FLG
12.800.000
103
2
8"
GLOBE VALVE, 150LB FLG
15.000.000
104
11
1"
GLOBE VALVE, 800LB FLG
13.200.000
105
1
3"
CONTROL VALVE, 150LB FLG.
1.600.000
106
48
1"
CONTROL VALVE, 800LB FLG.
64.800.000
107
5
1/2"
STRAINER, 150LB FLG.
600.000
108
4
2"
STRAINER, 150LB FLG.
1.200.000
109
2
4"
STRAINER, 150LB FLG.
800.000
110
4
8"
STRAINER, 150LB FLG.
2.400.000
218
MARK
QTY
SIZE (inch)
DESCRIPTION
LENGTH (mm)
Price (Rp)
111
4
18"
JOINT, EXPANSION, 150LB, FLG
32.000.000
112
1
2-1/2"
JOINT, EXPANSION, 150LB, FLG
1.000.000
113
8
4"
JOINT, EXPANSION, 150LB, FLG
16.000.000
114
4
6"
JOINT, EXPANSION, 150LB, FLG
14.800.000
115
4
8"
JOINT, EXPANSION, 150LB, FLG
20.000.000
116
1
1"
PRESSURE INDICATOR 102
750.000
117
1
1”
PRESSURE INDICATING CONTROLLER
750.000
118
3
1”
PRESSURE SAFETY VALVE
2.250.000
119
2
1”
FLOW INDICATOR
1.500.000
120
1
1”
LEVEL INDICATOR
750.000
121
1
1”
LEVEL GAUGE
750.000
122
2
1”
TEMPERATURE INDICATOR
1.500.000
123
4
1”
PRESSURE INDICATOR
3.000.000
124
1
14"
ORIFICE PLATE
3.000.000
125
1
14"
PRESSURE REDUCING VALVE
3.000.000
126
1
14”
STEAM TURBINE B3-3.43/0.29
2.975.000.000
127
1
14”
SEPARATOR DIDION COMPANY
1.020.000.000
219
MARK
QTY
SIZE (inch)
128
1
3”
129
1
KONDENSATOR
1.250.000.000
130
1
COOLING TOWER
1.500.000.000
131
1
POMPA CENTRIFUGAL TORISHIMA CA 32-160
300.000.000
132
1
POMPA CENTRIFUGAL TORISHIMA CA 32-125
350.000.000
133
1
POMPA CENTRIFUGAL TORISHIMA CA 80-160
425.000.000
134
1
POMPA LIQUID RING VACUUM NASH P2620
400.000.000
TOTAL
DESCRIPTION STEAM JET EJECTOR SCHUTTE & KOERTING
LENGTH (mm)
Price (Rp) 350.000.000
9.771.500.000
220