1987
42
FAUST VISUEEL FYSICAAL
1987
FAUST, VISUEEL, FYSICAAL
43
1987
FAUST VISUEEL FYSICAAL 1987 Faust: thema en verhaal Geen sprekender gezicht heeft de westerse cultuur voortgebracht dan haar Faust. Een figuur die de ziel van de moderne tijd in zijn meest eigen vorm tot uitdrukking brengt. Het oorspronkelijke ‘Volksbuch’ ‘Historia von Dr Johann Faustus, dem weit beschreyten Zauberer und Schwartskünstler’ verscheen in 1587 in druk. Talloze moderne componisten, kunstenaars en filosofen hebben zich door de thematiek laten inspireren om uitdrukking te geven aan hun cultuurbeeld. De creaties van Marlowe, Goethe en Mann zijn de bekendste.
44
Doctor Faustus is medicus aan de universiteit van Wittenberg (de stad waar Luther in 1517 zijn 95 stellingen aan de kerkdeur spijkerde en het licht van de reformatie ontstak). Het Faustthema vindt zijn oorsprong dan ook in de worsteling met de heersende Middeleeuwschristelijke moraal. Faust realiseert zich in zijn studeerkamer de
grenzen van de academische kennis en zoekt naar wegen om deze te overschrijden. Hab nun, ach! Philosophie, Juristerei und Medizin, Und leider auch Theologie! Durchaus studiert, mit heissem Bemühn. Da steh ich nun, ich armer Tor! Und bin so klug als wie zuvor. Faust sluit een bloedcontract met de duivel Mefisto. In ruil voor zijn ziel zal Mefisto hem vierentwintig jaar ten dienste staan en hem rijkdom, genot en avontuur verschaffen. De reis vangt aan in de heksenkeuken, waar Faust een verjongingskuur ondergaat. In Goethes Faust volgen hierop de Gretchen Tragediën. Het onschuldige meisje Gretchen wordt door tussenkomst van Mefisto door Faust verleid. Ze raakt zwanger en Faust moet machteloos toezien hoe zijn romantisch liefdesideaal voor zijn ogen sterft. In de Faust II vervoegen de beide heren zich aan het keizerlijk hof. De feodale structuur dreigt bankroet te gaan en Mefisto
adviseert tot invoering van het papier geld. De keizer roept hierop het carnaval uit en verzoekt Faust hem het klassieke schoonheidssymbool Helena te brengen. Faust begeeft zich, vergezeld van Mefisto, naar de duistere galerij waar hij de sleutel tot de oerbron van de cultuur krijgt. In het klassieke Griekenland ontmoet hij een scala aan uiteenlopende mythologische figuren. Tenslotte wordt zijn moeite beloond en vindt hij Helena, die hem een zoon schenkt. Euphorion, de poëzie, is het beeld van de noodlottige overmoed. Zijn overmoedig streven moet hij met de dood bekopen. Nog vele grote werken zal Faust verzetten eer hij sterft. ‘Wer immer strebend sich bemüht, Den kön nen wir erlösen’ , dicht Goethe en verwijst Faust daarmee naar de hemel. Marlowe daarentegen laat zijn hoofdfiguur in ‘The tragical history of Doctor Faustus’ schuld en berouw hebben, maar uiteindelijk toch in de hel verdwijnen.
FAUST VISUEEL FYSICAAL Het universitaire bolwerk, de Oudemanhuispoort is het decor waarin zich een Faustisch theatrale reis gaat afspelen. Het programma zal bestaan uit een artoreflexief symposium met als thematiek ‘Faust in jaren tachtig perspectief ’, gevolgd door een theatraal evenement. In het symposium zal dagelijks een andere spreker zijn visie geven op de actualisering van de figuren Faust en Mefisto, gevolgd door een algemene discussie. De referent zal de theatervoorstelling mogen beginnen met zijn interpretatie van de openingsmonoloog. Nadat het publiek haar bloedcontract heeft getekend, zal het onder begeleiding van Mefisto een reis maken door een veelheid van hedendaagse culturele uitingen. Weifelend tussen het integer streven en de wereld van show. Faust als ontgoochelde intellectueel, romantische yuppie, skippy-ballende quiz-deelnemer en raaskallende tragicus. Een onderzoek naar de eeuwige schoonheid van het lichaam.Over de teloorgang van het romantisch liefdesideaal. Goethes Faust is zowel thematisch als tekstueel uitgangspunt. Op de binnenplaats van de Oudemanhuispoort nodigt Faust tenslotte het publiek aan tafel voor een laatste avondmaal. Het wachten is op de klok van middernacht.
programma en
uitvoerenden
Het programma bestaat uit een symposium: aanvang 20.30 uur, einde 22.00 uur; en een theatervoorstelling: aanvang 22.15 uur; plaats Oudemanhuispoort. do. 18 juni premièrespreker: Paul Cobben, ZWO-medewerker filosofie over ‘De actualisering van het Faustthema’, aanvang 20.30 uur vr. 19 juni spreker: Stephan Sanders, publicist over ‘Helden in deze tijd’, aanvang 20.30 uur za. 20 juni P iet e r Kiev i t , germanist, dramaturg, ‘Faust: een vuist in het gezicht’, aanvang 20.30 uur di. 23 juni spreker: Kees Vuyk , theater-criticus, filosoof, ‘Allein ich will’, aanvang 20.30 uur
performers:
Eelco Overman - Faust A en C, Peter Kerstens - Faust B en Chiron, Barry Mets - Faust 0 en Euforion, Maarten Slagter - Wagner en keizer, Bernadette van Eeden - Gretchen en Stinx, Masta Balkema - Martha en Sfinx, Ab Gietelink Mefisto regie Ab Gietelink . regie-ass. Nina Meilof. techniek/licht Bert van Oldeniel, Gerardo v. Wiersum . muziek/geluid Ruud Vonk. audiovisueel Cor van Wees. beeldend Charles Citroen, Robert Plitt. artistiek advies/ camera Martien van Ouwelant. rekwisieten/ publiciteit Karen van Oyen . dramaturgie Kees Vuyk. publicitaire vormgeving Casper Klaasse.
wo.24 juni spreker Ab GieteIink, regisseur, over ‘De verdwijning van het Faust-thema’; een postFaustisch manifest, aanvang 20.30 do.25 juni :Jan van Heemst , theoloog, aanvang 20.30 uur vr. 26 juni Hent van der Horst, dramaturg Faustproduktie van De Appel, aanvang 20.30 uur za. 27 juni Forum discussie, aanvang 20.30 uur
Mephisto (Ab Gietelink)
Woord, Geest, Kracht, Daad
45
1987
PERSREACTIES
46
Scenebeeld Faust
FAUST VISUEEL FYSICAAL
47
1987
48
FAUST VISUEEL FYSICAAL
49
