Energiemanagement Actieplan CO 2 -Prestatieladder

Energiemanagement Actieplan Datum: 03-12-2015

Documentnummer: 1 Document: 2015-12

Energiemanagement Actieplan CO2-Prestatieladder Scope 1 en 2

Bedrijf:

ToekomstGroep Gedeputeerde Laanweg 47 1619 PB Andijk Postbus 4 1619 ZG Andijk T 0228-594900 www.toekomstgroep.nl

Versie: Datum 1e versie:

1.0 03-12-2015

Status:

Definitief

Opgesteld door Gecontroleerd door Vrijgegeven door

Naam S. Ruiter & R. Marchal R. Kaarsemaker J.P.M. Konijn

Functie KAM Manager

Datum 03-12-2015

Controller Directeur

03-12-2015 03-12-2015

Pagina 1 van 11


Inhoudsopgave 1.

Inleiding...................................................................................................................... 3

2.

Reductiedoelstellingen .................................................................................................. 4 2.1 Algemeen .............................................................................................................. 4 2.2 Reductiedoelstellingen per project ........................................................................... 4

3.

Plan van aanpak .......................................................................................................... 5 3.1

CO2-ANALYSE .................................................................................................... 5

3.2

Maatregelen voor het behalen van de reductiedoelstellingen ................................. 6

3.3

Projecten met gunningsvoordeel ......................................................................... 7

3.4

Monitoring en meting ......................................................................................... 7

3.5

Afwijkingen, corrigerende en preventieve maatregelen ......................................... 8

4.

Deelname aan initiatieven............................................................................................. 9

5.

Verantwoordelijkheden en taakstellingen ..................................................................... 11

Pagina 2 van 11


1.

Inleiding

In dit rapport worden de CO2-reductiedoelstellingen en maatregelen omschreven om de totale CO2emissie van ToekomstGroep terug te dringen. Verder gaat ToekomstGroep in op een bredere aanpak dan alleen het halen van de algemene CO2-reductiedoelstelling In dit rapport wordt regelmatig verwezen naar het overzicht Stand van Zaken CO2-reductie ToekomstGroep (een Excel-overzicht te vinden in het managementsysteem van ToekomstGroep). In dit overzicht zijn alle maatregelen die in dit rapport en in de emissie-inventaris (footprint) worden genoemd opgenomen en verder uitgewerkt (o.a. met een stand, verantwoordelijken, gewenste realisatiedata, enz.). Naast de genoemde maatregelen worden hierin ook nieuwe maatregelen, ideeën afkomstig van het personeel en de deelname aan initiatieven weergegeven.

Pagina 3 van 11


2.

Reductiedoelstellingen

ToekomstGroep heeft een algemene CO2-reductiedoelstelling enerzijds en wilt anderzijds extra maatregelen nemen in grote projecten.

2.1 Algemeen ToekomstGroep heeft in het kader van de CO2-emissiereductie de volgende doelstelling: De komende 3 jaar (2015 t/m 2017) de totale CO2-uitstoot met 5% (57 ton CO2) verminderen. Om dit de bereiken streven we 0% (stabilisatie) CO2-reductie binnen scope 1 en 40% binnen scope 2 na.1 Bovenstaande doelstelling is volgens ToekomstGroep, gezien de groei van het bedrijf, een realistische en uitdagende doelstelling. In de CO2-emissieinventaris staat aangegeven op welke organisatiegrenzen deze doelstelling betrekking heeft (bedrijfspanden/hallen en wagenpark).

2.2 Reductiedoelstellingen per project Binnen de vier divisies Bouw, Glas, Schilders en Service is het nu niet inzichtelijk hoeveel CO2emissies er onderling uitgestoten worden. In grote lijnen monitort ToekomstGroep drie CO2emissiebronnen: gas, elektriciteit en diesel/benzine. Dit wordt verbruikt binnen de bedrijfshallen/kantoren en door het wagenpark. Deze afbakening betreft de organisatiegrenzen en de algemene CO2-reductiedoelstellingen hebben hier betrekking op. Buiten de organisatiegrenzen wordt nu niet gemeten. ToekomstGroep is echter voornemens bepaalde energiegegevens per project “hard” te gaan maken. Dit betekent dat er extra stuurinformatie verzameld gaat worden, waarvan te verifiëren is of de gegevens kloppen. Er wordt overwogen om het energieverbruik (en de CO2-emissie) van enkele CO2-intensieve klussen binnen de vier divisies weldegelijk verder te specificeren. Het is hiervoor belangrijk dat stuurinformatie over energieverbruik wordt onderverdeeld naar herkomst. Dit wordt gedaan door van bepaalde grote energiestromen per project het daadwerkelijke, actuele energieverbruik te gaan monitoren. Zo wordt bij ToekomstBouw gebruik gemaakt van zwaar materieel en voor ToekomstService wordt zeer frequent met een auto of busje naar diverse servicelocaties in Nederland gereden. Daarom wilt ToekomstGroep in deze voorbeelden weten hoeveel brandstof exact waar verbruikt wordt. Of hoeveel inzittenden per carpool-rit aanwezig zijn. Zo kan in de actualisatie van het Energiemanagement Actieplan steeds een stukje maatwerk geleverd worden. Bovendien kan het effect van het CO2-beleid nauwkeuriger bepaald en zo nodig bijgestuurd worden. Dat er nu nog geen meetgegevens zijn, betekent niet dat er bijvoorbeeld op grote bouwprojecten geen nieuwe maatregelen genomen zullen worden. Maatregelen zoals het bijdragen aan milieubewustzijn bij de medewerkers en zuinigheid met energie zijn moeilijk te meten maar hebben wel degelijk effect. Bovenop het behalen van de algemene doelstelling heeft ToekomstGroep dus besloten verdere maatregelen te nemen om de diverse klussen nog meer CO2-bewust te laten uitvoeren. Dit staat vastgelegd in het CO2-managementsysteem bij de Stand van Zaken. 1

Een uitleg van de scope-verdeling is te vinden in onze CO2-emissieinventaris. Deze is te vinden op www.toekomstgroep.nl

Pagina 4 van 11


3.

Plan van aanpak

Dit plan van aanpak beschrijft de reductiemaatregelen, welke de directie van ToekomstGroep de komende drie jaar willen nemen en die reeds in gang zijn gezet. Deze reductiemaatregelen zijn opgenomen en verder uitgewerkt in het overzicht Stand van Zaken CO2-reductie ToekomstGroep te vinden in het CO2-managementsysteem. De reductiemaatregelen moeten praktisch uitvoerbaar zijn, invulling geven aan de verbetervoorstellen en bijdragen aan de doelstellingen van CO2-reductie. Bij het kiezen van maatregelen om de CO2-emissies te verlagen wordt rekening gehouden met budget, terugverdientijd en haalbaarheid.

3.1

CO2-ANALYSE

Nu de CO2-uitstoot van ToekomstGroep bekend is en bovenal waar het vandaan komt, kunnen er maatregelen genomen worden om de emissie van CO2 terug te dringen. Algemeen Op basis van de CO2-footprints over 2014 en de eerste helft van 2015 blijkt dat de CO2-emissie van ToekomstGroep wordt gedomineerd door het verbruik aan vloeibare brandstoffen (diesel en benzine). Dit verbruik vindt grotendeels plaats in het kader van de toepassing vervoer (personenauto’s en bedrijfsbussen). Het grootste deel van de personenauto’s en bedrijfsbussen zijn geleased en een klein deel is in eigendom. Het grootste deel van de bestuurders is in dienst van ToekomstGroep op enkele inleners na. Dit betekent dat ToekomstGroep beschikt over een grote mate van invloed op het brandstofverbruik en bijbehorende CO2-emissie. De -

grootste aandacht in het kader van de reductie CO2-emissie dient derhalve uit te gaan naar: aanschafbeleid van middelen van vervoer; bewustwording bestuurders middelen van vervoer; gedragsverandering bestuurders middelen van vervoer; carpoolen, in de planning en inzet van medewerkers rekening houden met het met elkaar mee kunnen rijden, net als gezamenlijk naar vergaderingen buitenshuis gaan indien mogelijk.

Naast de vloeibare brandstoffen, dient ook aandacht uit te gaan naar het elektriciteits- en gasverbruik. Mogelijkheden hierin zijn: overstappen op groene stroom, het aanbrengen van LEDverlichting, het plaatsen van zonnepanelen/-collectoren (i.c.m. boilers) en aanpassingen in de instellingen van de CV’s. Maatregelen In het overzicht Stand van Zaken CO2-reductie ToekomstGroep worden de reductiemaatregelen uitgebreid omschreven welke ToekomstGroep de komende 3 jaar wil nemen en die reeds in gang zijn gezet om de CO2-emissie verder terug te dringen. Onder andere met een stand, verantwoordelijken, gewenste realisatiedata, enz. worden de maatregelen verder uitgewerkt. Naast de genoemde maatregelen worden hierin ook nieuwe maatregelen, ideeën afkomstig van het personeel en de deelname aan initiatieven weergegeven. In de volgende paragraaf staat dit kort weergegeven. Pagina 5 van 11


3.2

Maatregelen voor het behalen van de reductiedoelstellingen

Bedrijfsauto/bedrijfsbus:  Brandstof: bij het vervangen van personenauto’s wordt erop gelet, dat ze het energielabel A of B hebben. Ook het type brandstof wordt hierin meegenomen, waarbij gekeken wordt naar het rendement van benzine, diesel, (plug in)hybride, gas, biogas of elektrisch. Zo wordt langzaamaan het wagenpark vervangen door energiezuinige auto’s. Bij het vervangen van bedrijfsbussen is dit echter een stuk moeilijker, omdat het aanbod van energiezuinige bedrijfsbussen zeer beperkt is. Hier zal de focus komen te liggen op het zo energiezuinig mogelijk rijden.  Daarnaast zullen, waar mogelijk, hybride auto’s worden aangeschaft in plaats van benzine auto’s.  Verder zal meer promotie worden gemaakt voor carpoolen van de medewerkers.  Medewerkers zullen bewust worden gemaakt van het nut van een maandelijkse controle van de bandenspanning. Het spaart banden en energie.  Doordat het verbruik per auto en per medewerkers gemonitord kan worden, kan het ook worden teruggekoppeld naar de medewerker toe. Hierdoor wordt deze zich ook bewust(er) van zijn/haar gedrag. Indien het verbruik van een chauffeur bovenmaats is, diegene laten deelnemen aan een Cursus energiezuinig rijden. Verwarming:  Bij het verwarmen wordt erop gelet dat de thermostaat zo wordt ingesteld, dat buiten kantooruren de temperatuur op 15 graden staat.  Bij het vervangen van de ketels wordt erop gelet dat de vervangende ketel energiezuiniger is dan zijn voorganger. Elektriciteit:  Verlichting: momenteel wordt onderzocht of het haalbaar is om alle TL buizen te vervangen door LED verlichting. Dit vraagt een behoorlijke investering. Afhankelijk van de resultaten kan wellicht in 2016 een stap gemaakt worden.  Printers en overige kantoorapparatuur: gedurende 2014 is gestart met het terugbrengen van het aantal desktopprinters en zijn hiervoor in de plaats enkele nieuwe energiezuinige multifunctionals geplaatst. Eind 2015 zijn 11 nieuwe energiezuinige multifunctionals besteld, die de oude printers moeten vervangen. Dit levert niet alleen energiereductie op maar ook een reductie van toners. Daarnaast zal worden gekeken of het mogelijk is om deze nieuwe printers standaard op dubbelzijdig printen in te stellen.  Automatisering: ook bij het vervangen van o.a. servers wordt rekening gehouden met het energiegebruik.  Overstap op groene energie: in 2014 is besloten om over te stappen naar groene energie. Hiervoor is een overstap gemaakt van NUON naar GDF Suez en Electrabel. Helaas blijkt deze groene energie niet echt groen te zijn, maar grijs. Op dit moment wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn tot overstappen naar groene energie, die wel voldoet.  Zonnepanelen en -collectoren plaatsen.  Bij aanschaf van nieuwe apparatuur de keuze laten afhangen van het energielabel.  Compressoren extra controleren op lekkages.  Selectief gebruik van verlichting en verwarming. Inkoop materieel  Bij de inkoop van materieel wordt rekening gehouden met de invloed van het milieu op materiaal en materieel. De keuze hiervoor wordt bepaald door verschillende factoren: Pagina 6 van 11


brandstofverbruik, CO2-emissie, milieubelasting (denk hierbij met name aan fijnstof) geluid, vermogen en kosten. Organisatie en planning  Letten op de afstanden die medewerkers moeten afleggen. Indien nodig overnachten de medewerkers bij de locatie in plaats van heen en weer te rijden. Betrokkenheid personeel  Medewerkers informeren en instrueren over de CO2-Prestatieladder, de CO2-reductie van ToekomstGroep en de eigen rol van de medewerker hierin door middel van informatie hierover in het personeelsblad De Schakel, op ESS, op de Website, via toolboxen en bij de halfjaarlijkse bijeenkomsten. Projectgerichte aanpak  Op bouwprojecten elektriciteitsverbruik meten en in beeld brengen.

3.3

Projecten met gunningsvoordeel

Er zijn t/m 2015 nog geen projecten met gunningsvoordeel aangenomen. Wel wil ToekomstGroep bij de start van een project meedenken, hoe het project zo energiezuinig mogelijk kan worden ingericht. Energiezuinige inrichtingen Het is in eerste instantie de taak van de opdrachtgever om de meest energiezuinige werkwijze en/of materialen en materieel voor te schrijven, rekening houdend met de specifieke omstandigheden. Echter, door het steeds meer “ontzorgen” van de opdrachtgever heeft ToekomstGroep een belangrijke taak in het adviseren van de opdrachtgever over CO2-reductie en de maatregelen die daarvoor nodig zijn. ToekomstGroep zal daarom de opdrachtgever gevraagd of ongevraagd adviseren over de beste manier om CO2-reductie te behalen. We denken hierbij met name aan het inhuren van materieel en het betrekken bij de onderaannemers, toeleveranciers en co-makers hierin. De CO2-reductie die zo behaald wordt ligt dan voor een deel bij ToekomstGroep en een deel bij onderaannemers, toeleveranciers en co-makers. Daarom valt dit wat ToekomstGroep betreft onder het keteninitiatief. Het gebruik maken van gecertificeerde bedrijven maakt al onderdeel uit van ons ISO 9001-2008 certificaat en wordt verder uitgebreid naar de CO2-Prestatieladder.

3.4

Monitoring en meting

De kwantitatieve doelen fungeren als energieprestatie-indicatoren, aan de hand waarvan de vorderingen van het energiebeleid worden gevolgd. Deze kwantitatieve doelen zijn zowel opgenomen in het overzicht Stand van Zaken CO2-reductie ToekomstGroep als in de Balanced Score Card van ToekomstGroep. De Balanced Score Card wordt o.a. gebruikt als input voor de directiebeoordelingen. CO2-Prestatieladder/reductie is een vast punt op de agenda van de DT (directieteam), MT (managementteam) en KAM-vergaderingen. In dit overleg wordt het Overzicht Stand van Zaken CO2 reductie ToekomstGroep geopend en de voortgang op de doelstellingen en maatregelen besproken. Vanuit de MT’s wordt intern gecommuniceerd.

Pagina 7 van 11


Verbetervoorstellen en ideeën op het gebied van CO2-reductie kunnen te allen tijde worden ingebracht in de organisatie. Dit kan tijdens de verschillende overleggen die door de hele organisatie plaatsvinden. Tijdens de verschillende overleggen kan naar verbeterkansen en/of mogelijke oplossingen en reductiemaatregelen worden gezocht. De reductiemaatregelen moeten praktisch uitvoerbaar zijn, invulling geven aan de verbetervoorstellen en bijdragen aan de doelstellingen van CO2-reductie. Bij het kiezen van maatregelen om de CO2-productie te verlagen wordt rekening gehouden met budget, terugverdientijd en haalbaarheid. De uitgewerkte voorstellen voor het terugdringen van CO2 worden voorgelegd aan de directie. Het besluit tot daadwerkelijke implementatie van een reductiemaatregel in de organisatie wordt genomen door het directieteam. Zodra het besluit is genomen, kan worden begonnen met de daadwerkelijk implementatie. Hiervoor worden verantwoordelijken aangesteld. Deze verantwoordelijken zijn terug te vinden in het overzicht Stand van Zaken CO2-reductie ToekomstGroep. De realisatie van geplande maatregelen wordt vermeld in het overzicht Stand van Zaken CO2reductie ToekomstGroep, de (1/2) jaarlijkse CO2-rapportages en in de directiebeoordeling. Door goede communicatie en gehoor te geven aan de persoonlijke inbreng worden de medewerkers nauw betrokken bij de uitvoering, dit zal uiteindelijk de mate van succes bepalen van de gestelde doelen. Ten slotte doet ToekomstGroep veel kleine onderhoudswerkzaamheden. Hiervoor wordt vrijwel altijd gebruik gemaakt van de stroom van de opdrachtgever. Dit maakt meten buiten de organisatiegrenzen van de bedrijfspanden/hallen en het wagenpark erg lastig. Er wordt nagedacht over het gaan plaatsen van (mobiele) tussenmeters bij de grotere klussen.

3.5

Afwijkingen, corrigerende en preventieve maatregelen

Afwijkingen in het energieverbruik, plotselinge toe- of afnames worden geregistreerd en verklaard in de 1/2 jaarlijkse CO2-rapportage. Op basis hiervan kunnen corrigerende en preventieve maatregelen worden toegevoegd aan het overzicht Stand van Zaken CO2-reductie ToekomstGroep. Tweemaal per jaar worden de CO2-prestaties meegenomen in de Directiebeoordeling. De uitkomst hiervan en de daaruit te trekken conclusies vormen weer input voor het energiemanagement actieplan in het komende jaar.

Pagina 8 van 11


4.

Deelname aan initiatieven

Uitwisseling van ideeën en maatregelen Alle bedrijven van ToekomstGroep zijn aangesloten bij branche verenigingen. Binnen deze verenigingen, zoals Bouwend Nederland, OnderhoudNL.nl en GBO worden allerlei initiatieven ontwikkeld op het gebied van milieubelasting, CO2-reductie en informatie naar medewerkers toe. Hierbij wordt met name aandacht besteed aan milieuvriendelijker produceren en verwerken van producten zoals verf en het prefab maken van onderdelen in de bouw. Samen met branchegenoten probeert ToekomstGroep kennis en ervaring te delen over de CO2reductie en de maatregelen die genomen worden aan de hand van benchmarks en monitoring. Verder worden de technische ontwikkelingen in de markt op de voet gevolgd, zowel op het gebied van materiaal als op het gebied van vervoer. Deelname aan initiatieven Vanuit de verschillende disciplines van ToekomstGroep worden bijeenkomsten bezocht waarin CO2reductie onderwerp van gesprek is. Een van deze initiatieven is Puur Slim West Friesland, dit initiatief wordt hieronder nader toegelicht. Een overzicht van de deelgenomen initiatieven/bijeenkomsten is terug te vinden in het overzicht Stand van Zaken CO2-reductie ToekomstGroep, in het tabblad bijeenkomsten. Puur Slim West Friesland: De gemeenten Drechterland, Stede Broec en Enkhuizen willen het duurzaamheidsbewustzijn van de woonconsument naar een hoger niveau tillen en concrete stappen zetten op het gebied van energiebesparing in bestaande bouw. De drie gemeenten hebben daarvoor onder andere één coördinator Duurzaamheid aangesteld en samen met de andere Westfriese gemeenten één Duurzaam Bouwloket waar huiseigenaren informatie/advies kunnen krijgen over energiebesparende maatregelen. Desgewenst kunnen zij een offerte aanvragen bij de aangesloten bedrijven. Ondanks alle inspanningen blijven de resultaten (ook landelijk) achter bij de verwachtingen en hebben de gemeenten de bedrijven Sanstra, Schadenberg en ToekomstGroep uitgedaagd een brede coalitie te vormen en middels een pilotproject in de drie gemeenten een aanpak te ontwikkelen die huiseigenaren verleidt tot het nemen van concrete maatregelen aan hun woning. Die brede coalitie bestaat uit:            

ToekomstGroep Schadenberg Sanstra Installatietechniek Rabobank WF Bouwend Nederland Bouwend Nederland afdeling West-Friesland Uneto-VNI Milieufederatie Noord Holland Woningcorporaties Grootslag, Welwonen en De Woonschakel SBRCurnet Kamer van Koophandel NW Regionale Uitvoeringsdienst Noord-Holland Noord

Pagina 9 van 11


Doelen:  



Het organiseren van de (bouw)keten (coalitievorming) zodat de netwerkpartners betrouwbare informatie aan huiseigenaren kunnen geven en hen ontzorgen in het renovatieproces. Het realiseren van één modelwoning in iedere gemeente. De modelwoning zal NOM uitgevoerd worden om te kunnen laten zien wat er mogelijk is op het gebied van energiebesparende maatregelen en energieopwekking. Met name ook de onderlinge samenhang tussen de maatregelen en de verhouding tussen kosten en opbrengsten. Het betrekken van 1500 (3x 500 woningen) woningeigenaren waarvan 5% (75won) energiebesparende maatregelen neemt.

Borging van het resultaat in de samenwerkingsketen en bij nieuwe coalities.

Pagina 10 van 11


5.

Verantwoordelijkheden en taakstellingen

Binnen ToekomstGroep is de directie statutair verantwoordelijk. Voor het onderdeel KAM, ISO, VCA en CO2-Prestatieladder wordt de portefeuille beheerd door de heer J.P.M. Konijn (directeur). Daarnaast zijn de controller en de KAM-manager verantwoordelijk voor de emissie inventaris, het verwerken van de vergaarde informatie en zijn zij contactpersoon zowel voor interne als externe relaties met betrekking tot de certificatie. Taak Borgen van energiemanagement programma

Frequentie Functie per jaar. Doorlopend KAM-manager

Energiegegevens verzamelen

2x per jaar

Opstellen CO2-footprint

2x per jaar

Analyseren CO2-footprint (Emissie-inventaris /CO2-rapportage)

2x per jaar

KAM-manager en directie

Opstellen Energie auditverslag

2x per jaar

Aanpassen/borgen overzicht Stand van Zaken CO2-reductie ToekomstGroep Opstellen communicatieplan

Doorlopend

KAM-manager, controller en directie KAM-manager

Verbeterkansen intern bespreken

Doorlopend

Verbeterkansen vertalen naar maatregelen

Doorlopend

KAM-manager, controller en directie Directie, KAM-manager en KAMoverleg Directie

Maatregelen accorderen

Doorlopend

Directie

Maatregelen implementeren

Doorlopend

De verantwoordelijken per maatregel zijn vastgelegd in het overzicht Stand van Zaken CO2reductie ToekoemstGroep Directie en KAM-manager

1x per jaar

Maatregelen monitoren en eventueel Doorlopend corrigerende maatregelen treffen Resultaten van uitgevoerde maatregelen Doorlopend vastleggen (CO2-rapportage, overzicht Stand van Zaken CO2-reductie ToekomstGroep ) Evaluatie van het energiemanagement 2x per jaar - Interne audit - Directiebeoordeling

Pagina 11 van 11

Wagenparkbeheerder, personeelsfunctionaris en controller KAM-manager, controller en directie

Directie en KAM-manager Directie, KAM-manager, KAMoverleg

Energiemanagement Actieplan CO 2 -Prestatieladder

Recommend Documents