Eijsden
Eijsden Eijsden is met ruim 8000 inwoners de grootste kern van de Limburgse gemeente Eijsden-Margraten. Deze fusiegemeente, die in 2011 ontstond, bestaat verder uit 14 andere kernen, en 25 gehuchten en buurtschappen. Het totaal aantal inwoners van de voornamelijk landelijke gemeente is bijna 25.000. Het dorp Eijsden bevindt zich in het grensgebied met België. Aan de westkant ligt Eijsden aan de rivier de Maas, die daar ter plekke de grens vormt met Wallonië. In zuidelijke richting is het Vlaams Gewest dichtbij, op zo'n 10 minuten rijden. Maastricht is noordwaarts in 20 minuten bereikbaar, via de A2, die aan de oostkant van Eijsden loopt. In veel opzichten is Eijsden een aantrekkelijk dorp, met veel landschappelijke variatie, een prettig woonklimaat, de nabijheid van een aantal steden, en een bloeiend verenigingsleven.
Economische activiteit Eijsden-Margraten is een bedrijvige gemeente met veel kleinschalige ondernemingen, vooral op het gebied van landbouw en fruitteelt. In de kern Margraten bevindt zich een hierop gespecialiseerde veiling: de Fruitveiling Zuid-Limburg. Deze vervult regionaal een belangrijke rol voor de fruitteelt en de fruitexport. Toerisme en recreatie vormen een tweede belangrijke pijler van de economie van Eijsden-Magraten. Zowel voor dag- als verblijfsrecreatie biedt de gemeente een uitgebreid spectrum aan mogelijkheden. Verderop meer hierover. Gemengde agrarische bedrijven en de fruitsector zullen ook in de toekomst de ruimte krijgen, zeker als deze activiteiten gecombineerd worden met kleinschalige recreatie. Hoewel Eijsden vooral een landelijke plaats genoemd kan worden, heeft het al decennialang ook een omvangrijk industrieel complex van Umicore Zinc Chemicals op het grondgebied. Deze Nederlands/Belgische onderneming werd oorspronkelijk in 1870 in Eijsden opgericht als de Maastrichtse Zinkwit Maatschappij; sinds 2001 is het onderdeel van de Belgische Umicore groep.
Umicore Nederland (bron: www.zincchemicals.umicore.com)
Eijsden mag zich in veel Nederlandse ogen in een uithoek bevinden, ten opzichte van de buurlanden Duitsland en België is de ligging optimaal. Dit biedt kansen voor ondernemingen met internationale ambities. Er worden initiatieven ontplooid om de interactie tussen de verschillende regio's te ontwikkelen. Hiertoe is onder meer de Stichting Euregio Maas-Rijn in het leven geroepen, bestaande uit: - de regio's Zuid- en Midden-Limburg (NL) - de provincie Limburg (B) - de provincie Luik (B) - de Region Aachen (D) - de Duitstalige gemeenschap (B) De gemeente Eijsden-Margraten bevindt zich in het centrum van deze regio.
De Euregio Maas-Rijn (bron: www.euregio-mr.com/nl/euregiomr)
Infrastructuur Eijsden is via de A2, die direct ten oosten van het dorp loopt, rechtstreeks bereikbaar vanuit de Randstad. Dezelfde snelweg biedt ook een goede verbinding met Luik, en van daaruit met Brussel. Aken is in een half uur berijdbaar, en Keulen in een uur. Gezien vanuit Europees perspectief heeft Eijsden dus een zeer gunstige locatie. Ook Maastricht-Aachen Airport is over de A2 binnen een half uur bereikbaar. Eijsden heeft het meest zuidelijk gelegen spoorstation van Nederland. Sinds de nieuwe dienstregeling van december 2014 is dit station gepromoveerd tot intercitystation op de lijn Maastricht-Hasselt (via Luik). De ligging van Eijsden aan de Maas is vooral positief vanuit toeristisch oogpunt bekeken. De rivier slingert hier, en heeft te weinig diepgang voor vrachtvervoer te water. Voor de binnenvaart tussen
Frankrijk/Wallonië en Nederland is het parallel aan de Maas lopende Albertkanaal de belangrijkste passage tussen Luik en het sluizencomplex van Lanaye/Ternaaien, ten zuiden van Maastricht. Duidelijk is wel dat de gemeente Eijsden/Margraten zich meer bewust is geworden van de economische potentie van de Maas. De nieuwe sluis bij Ternaaien , die in 2015 gereed komt, kan hier nog een impuls aan geven.
De sluis bij Ternaaien. Links het Albertkanaal, rechts de Maas; ± 3 ten noordwesten van Eijsden (bron: www.cobouw.nl)
Wonen De focus van de gemeente ligt vooral op het benutten en versterken van het huidige woonareaal. Hierbij wordt wel rekening gehouden met aanpassing aan de veranderende eisen van de toekomstige inwoners. Speerpunten hierbij zijn onder meer: levensloopbestendige woningen, en woningen die geschikt zijn voor de combinatie wonen-werken. Toch wordt in Eijsden momenteel ook een nieuwe woonwijk gerealiseerd, Nieuw-Poelveld, voor zowel de kopers- als de huurdersmarkt. Er wordt een ruime variatie aan woningen gebouwd,met een grote diversiteit aan stijlen en individuele mogelijkheden. Ook zijn er bouwkavels uitgegeven voor particulier opdrachtgeverschap. De aanleg van Nieuw-Poelveld is niet alleen bedoeld voor de bevolking van Eijsden-Margraten, maar staat ook open voor nieuwe inwoners.
Landschap en toerisme Eijsden heeft een zeer fraai en gevarieerd landschap, dat jaarlijks veel toeristen uit het hele land trekt. Achteroverleunen is echter niet aan de orde. De gemeente realiseert zich dat er nog slagen te maken zijn die de positie van Eijsden op recreatief gebied kunnen versterken. De economische kansen van het landschap moeten beter benut worden. Bestaande toeristische trekpleisters kunnen mogelijk uitbreiden en nieuwe ontwikkeld worden.
Ondernemers moeten de ruimte krijgen voor vernieuwende initiatieven die passen in het landschap. Deze initiatieven kunnen overigens ook uit de Euregio komen. Uitgangspunt bij dit alles is wel: behoud van authenticiteit en de menselijke maat. Het karakteristieke agrarische en kleinschalige Zuid-Limburgse landschap mag niet verstoord worden door grote recreatieve projecten. Waar agrarische functies verdwijnen door bedrijfsbeëindiging moet verrommeling en verpaupering door leegstand tegengegaan worden. De gemeente is een voorstander van het toekennen van nieuwe of aanvullende recreatieve functies. Enkele punten van aandacht: - Kwaliteitstoerisme, bijvoorbeeld glamping - Rust, met nadruk op wandelen en fietsen - Internationale samenwerking om een 3-landen fietsregio te ontwikkelen - Ontwikkeling van een kastelenroute
bron: www.commons.wikimedia.org
De gemeente wil verder hoog inzetten op promotie van watertoerisme, onder het motto 'Meer met de Maas'. Deze recreatieve kant van Eijsden is tot nu toe wat onderbelicht gebleven. Eijsden zou zich meer moeten gaan profileren als de plaats waar de Maas ons land binnenkomt, en als terras aan de Maas. In de gehele regio nemen riviergebonden activiteiten toe. Eijsden moet hierop aanhaken, zeker ook door intensievere samenwerking met Nederlandse en Belgische buurgemeenten aan de Maas. Ook met Rijkswaterstaat en de provincie moeten de banden nauwer worden aangehaald op gebieden als bevaarbaarheid, natuurontwikkeling en toerisme. Hier liggen misschien nog wel de beste kansen voor verdere ontwikkeling van Eijsden als een toeristische hotspot van Nederland.
bron: www. straatkaart.nl
Bronnen - Strategische visie 2022. Vernieuwen door Verbinden. Gemeente Eijsden -Margraten (2013) - Landschapsontwikkelingsplan 'Heerlijk Eijsden'. Gemeente Eijsden-Margraten (2012) - http://www.euregio-mr.com/nl - http://www.nieuwpoelveld.nl/
