Wegwijs in etikettering, claims, labels en GDAs
Trends inProf. functionele voeding: John Van Camp een overzicht nutriFOODchem Vakgroep Voedselveiligheid en Voedselkwaliteit Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Universiteit Gent
[email protected] www.nutriFOODchem.ugent.be www.Food2Know.be
Overzicht • Voeding en gezondheid • Hoe is onze voeding samengesteld ? • Voedings- en gezondheidsbeweringen • Nutriënt profielen ‧ natrium ‧ (verzadigd) vet ‧ suiker
• Een voorbeeld van logo’s • Conclusies Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Oorzaken van mortaliteit bij mannen (British Heart Foundation, 2005) MALE
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Oorzaken van mortaliteit bij vrouwen (British Heart Foundation, 2005) FEMALE
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Voeding en gezondheid
De leefstijlen: • Sport en beweging • Rookgedrag • Alcoholgebruik • Veiligheid • Werkomgeving • Voedingsgewoonten Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Obesiteit* bij volwassenen in de V.S. BRFSS, 1985 (*BMI ≥30, or ~ 30 lbs overweight for 5’ 4” person)
No Data
<10%
10%–14%
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Obesiteit* bij volwassenen in de V.S. BRFSS, 1995 (*BMI ≥30, or ~ 30 lbs overweight for 5’ 4” person)
No Data
<10%
10%–14%
15%–19%
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Obesiteit* bij volwassenen in de V.S. BRFSS, 2005 (*BMI ≥30, or ~ 30 lbs overweight for 5’ 4” person)
No Data
<10%
10%–14%
15%–19%
20%–24%
25%–29%
≥30%
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
International Task Force on Obesity (2007)
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Voedselconsumptie in België (2004)
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Consumptie van macronutriënten (E%/dag) versus aanbevelingen Aanbeveling
Huidige inname
% populatie conform de aanbeveling
Vet
< 30 E%
37,9
10,7
Verzadigd vet
< 10 E%
16,0
3,0
MUFA
10-14,7 E%
13,8
59,4
PUFA
5,3-10 E%
6,9
61,9
Koolhydraten
> 55 E%
45,8
7,5
Eiwit
= 10 E%
16,3
99,0
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Nutrition
Food Safety
Sustainable Food Supply
Internationale context (WHO) • 2001: First action plan food and nutrition policy • 2004: Global strategy on diet, physical activity, and health ‣ Punten van aandacht mbt voeding: – – – –
Behouden energiebalans en streefgewicht Beperk inname totaal vet en verzadigd vet Eliminatie transvetzuren Verhogen inname groenten en fruit, peulvruchten, granen, noten – Beperk de inname van suiker en zout
‣ Punten van aandacht voor de private sectoren: – Aanpassen van de marketing strategie – Aandacht voor informatie op de verpakking – Informatie verstrekken omtrent de voedingswaarde Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Aanbevelingen
• Kennis opbouwen en bekendmaken van de voedingswaarde van levensmiddelen en maaltijden • Streven naar behoud van de optimale voedingswaarde van levensmiddelen en maaltijden • Waar nodig en mogelijk aanpassen van de voedingswaarde van levensmiddelen en maaltijden Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Hoe is onze voeding samengesteld ? • Macronutriënten ‣ Water ‣ Eiwitten ‣ Vetten (verzadigde vetten) ‣ Koolhydraten (suikers, voedingsvezel) ‣ Energie (uit V, EW, KH) • Micronutriënten ‣ Mineralen (zout o.v.v. natrium) ‣ Sporenelementen ‣ Vitamines • Nieuwe nutriënten Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Nubel • generieke databank: met gemiddelde waarden voor producten zonder merk • merknamendatabank: met productgegevens van merkartikelen ‣ actieve medewerking van Belgische fabrikanten en distributiesector ‣ toont openheid van producenten om voedingsinformatie naar de consument te brengen
• www.nubel.com en www.internubel.be Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
The European Food Information Resource Network (EuroFIR) www.eurofir.net
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Voedings- en gezondheidsbeweringen • Voedingsbeweringen ‣ zoutarm, rijk aan jodium
• Gezondheidsbeweringen ‣ natrium is belangrijk voor de waterhuishouding
• Reductie van risico op ziekten ‣ draagt bij tot verlaging van de bloeddruk
• Ontwikkeling en gezondheid bij kinderen Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Doelstelling nutritionele profielen • begeleide communicatie omtrent voedingswaarde en gezondheid • consumenten helpen bij herkennen van de bijdrage van voedingsmiddelen aan een gezond voedingspatroon • gedrag stimuleren naar gezonde en meer gebalanceerde voedselkeuzes • kwaliteit voedingspatroon verbeteren • verbeteren voedingswaarde van individuele voedingsmiddelen (voedingsindustrie) Source: Azaïs-Braesco et al., 2006 Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Overzicht van nutritionele profielen Optie A Optie B
Five Band System – ‘Extended Traffic Light’
Three Band System – ‘Simple Traffic Light’
Optie D
Optie C
Healthy logo
Key nutrient
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Guideline daily amounts (GDA) (geen nutritioneel profiel !)
Optie E
GDA Key nutrients
Source: Cuskelly, LMC Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Draft EC (17-03-2009) Levensmiddelencategorie
Natrium (mg/100 g or 100 ml)
Verzadigd vet (g/100 g or 100 ml)
Suikers (g/100 g or 100 ml)
Oliën en vetten
500
30
10
Fruit en groenten
400
5-10
15
Vlees & vleesproducten
800
8
10
Vis & visproducten
800
10
10
Zuivelproducten
300-900
2,6-20
15
Graanproducten
400-500
5-8
15-25
400
5
10
300-800
2,6-8
10-15
Niet-alcoholische dranken
300
2
8
Andere voedingsmiddelen
300
2
10
Kant en klaar maaltijden, soepen, sandwiches Sojaproducten
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Normoverschrijding op basis van Nubel Levensmiddelencategorie in Nubel (aantal producten)
Natrium (mg/100 g or 100 ml)
Verzadigd vet (g/100 g or 100 ml)
Suikers (g/100 g or 100 ml)
Vers vlees (49) Bereide vleeswaren & vleesbereidingen (38)
1
7
0
19
10
0
Verse vis (44) Conserven en bereide vis (31)
0 7
0 0
0 0
Kazen (57)
12
21
2 (?)
Brood en beschuit (25) Gebak en koek (46) Ontbijtgranen (22)
19 3 12
9 19 3
2 24 10
Fruit- en groentesappen (11) Soft drinks (4)
0 0
0 0
7 (?) 2
Chocolade (19)
3
15
14
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
De DASH-natrium studie
controle DASH 1,15 g Na/d
2,3 g Na/d
3,4 g Na/d
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
The DASHsodium trial
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Verandering in ratio totaal : HDL cholesterol en in LDL- en HDLcholesterol concentraties wanneer 1 %E koolhydraten iso-energetisch vervangen worden door verzadigde, cis mono-onverzadigde, cis polyonverzadigde, of trans mono-onverzadigde vetzuren.
*P < 0.05; +P < 0.01; ¥P < 0.001
Mensink, 2003, Am J Clin Nutr, 77: 1146-1155 Presentation VLAZ seminar June, 14th, 2007 - Prof. Van Camp Faculty Bio-Science Engineering – Department Food Safety and Food Quality
Vetzuren in Nederland • Nederlandse voedselwaren autoriteit & Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport • Verlaging trans en verzadigde vetzuren in de voeding • Campagne ‘verborgen vet’ • Bedrijfsleven: Taskforce voor transvetzuren ‣ Max 1% Energie uit transvetzuren, 10% uit verzadigde vetzuren ‣ vb. Verantwoord frituren in de horeca Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Suiker en gezondheid • “vrije suikers”: alle toegevoegde mono- en disacchariden + natuurlijke suikers in honing, syroop en fruitsap • aanbeveling: < 10%E ‧ bron van energie (lichaamsgewicht) ‧ suikerhoudende dranken minder verzadigend dan vaste bronnen van koolhydraten (?) ‧ tandcaries (?) ‧ insuline-resistentie (? gezonde personen) Astrup, Obesity Reviews (2009) Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Suikervervanging/reductie • is technisch mogelijk, wel aandacht voor: o overmatig gebruik kunstmatige zoetstoffen o neveneffecten suikeralcoholen o gebruik complexere ingrediënten en matrices (vezels, groenten- en fruitextracten)
• is voor sommige producten moeilijk omwille van technologische stabiliteit: o bv. glastransitie in koekjes: minimale hoeveelheid suiker nodig voor knapperigheid/ krokantheid van afgebakken en gekoeld product Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
Conclusies • de voedingsindustrie en catering/restaurant sectoren zijn belangrijke actoren in het debat voeding en gezondheid • tracht kennis op te bouwen rond de samenstelling van uw producten/maatijden o zeker rekening houden met nutriënten uit de profielen (natrium, verzadigd vet, suiker) o indien relevant rekening houden met andere (gunstige) nutriënten o vrije beschikbaarheid van informatie voor derden
• aanpassen voedingswaarde producten o horizontale maatregelen waar noodzakelijk o stapsgewijze aanpassingen beter haalbaar o in overleg met de kennisinstellingen en leveranciers grondstoffen o voor zowel gewenste als ongewenste nutriënten o push and pull strategie
Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent
CONTACT INFO: Dr. Benedikt Sas Chief Business Officer Tel: +3292649940 Fax: +3292649941 Cell: +32477608468 E-mail:
[email protected] Ghent University Coupure Links 653 Skype: sas_benedikt B-9000 Gent Belgium
[email protected] Horecabeurs Gent, 25 november 2009, Prof. Van Camp Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen – Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit, UGent