Editie 10, jaargang 2 2 juni 2015

KBO Nieuws Editie 10, jaargang 2 – 2 juni 2015 e

Dit is de 10 editie van KBO Nieuws in 2015, met een selectie van het nieuws op www.kbo.nl Wilt u reageren op de artikelen? U kunt ons mailen via [email protected]

#KBOgeld • • •

#KBOthuis •

Pleidooi voor persoonlijk pensioen Afkoopsom kleine pensioenen Te oud voor subsidie op zonnepanelen?

• •

#KBOveilig

#KBOdigitaal • • •

Unie KBO pleit voor meer huisartsen in krimpgebieden Alle woningen levensloopbestendig! Ziekenhuis ziekmakend voor ouderen

• • •

Helft brievenbussen verdwijnt Gratis workshop internetbankieren Senioren dupe van ongevraagde vervolgzendingen

Knuffeldieven actief Loop geen risico, voorkom vallen! Voorlichtingsactiviteiten Veilig Thuis en Veilig Buiten

Verenigingsnieuws • • •

Exclusieve Nestor-concerten bij Wibi Soerjadi thuis Dingt uw KBO mee naar €5000 voor vrijwilligerswerk? Word KBO-supporter en win mooie prijzen!

Meer nieuws • •

"Ouderen met een doodswens verdienen aandacht én hulp" Verwarrende cijfers over effecten reanimatie

1

Pleidooi voor persoonlijk pensioen Ouderenorganisaties (waaronder de Unie KBO) willen dat alle deelnemers in een pensioenfonds en alle gepensioneerden in een nieuw pensioenstelsel een persoonlijke beleggingsrekening krijgen. De inleg op al deze individuele pensioenrekeningen wordt collectief belegd, zodat zo het hoogste rendement behaald kan worden. Solidariteit blijft een belangrijk uitgangspunt. Dat schrijven de voorzitters van de ouderenbonden (Unie KBO, NOOM en PCOB) en de pensioenkoepels (KNVG en NVOG) in een discussienota over een nieuw pensioenstelsel. Deze nota hebben zij op woensdag 27 mei aangeboden aan staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken. Iedereen een goed pensioen Bij de vaststelling van de premie zal in het nieuwe pensioenstel uitgegaan worden van een gemiddeld rendement op de beleggingen, dat iedereen in staat stelt een goed pensioen op te bouwen. De ouderenorganisaties denken daarbij aan bijvoorbeeld 3%. Is de beleggingsopbrengst hoger, dan wordt de pensioenopbouw hoger; is de opbrengst lager, dan valt de pensioenopbouw lager uit. Omdat er zo niet langer sprake is van de schijnzekerheid van een afgesproken pensioen, kunnen de financiële buffers in dit nieuwe pensioenstelsel beperkt blijven. Veel voordelen Het nieuwe stelsel heeft volgens de ouderenorganisaties veel voordelen. Deelnemers kunnen gedurende hun hele werkzame leven zien wat ze voor hun pensioen sparen. De communicatie wordt eenvoudiger, omdat de pensioenuitkeringen steeds van het saldo op de pensioenrekening worden afgeschreven. Het resterende saldo wordt nog steeds collectief belegd door het pensioenfonds. In het pensioenstelsel met persoonlijke pensioenbeleggingsrekeningen blijft de solidariteit in stand, benadrukken de ouderenorganisaties. De ingelegde gelden worden immers collectief belegd en naast het beleggingsrisico wordt ook het langlevenrisico gedeeld. Als iemand overlijdt, wordt zijn opgespaarde geld verdeeld over de andere deelnemers. Zo kunnen mensen die honderd jaar worden ook nog pensioen krijgen. Dialoog Het rapport is bedoeld als onderdeel van de dialoog met andere organisaties en de overheid. De ouderenorganisaties gaan er van uit dat ze door de overheid en de sociale partners nauw betrokken zullen worden bij het debat over een nieuw pensioenstelsel. • • •

Lees hier het volledig artikel Download hier de brief aan staatssecretaris Klijnsma Download hier het rapport ISDC

2

Geen verrekening afkoopsom kleine pensioenen? Ouderen met een klein pensioen krijgen van hun pensioenfonds in de maand dat zij 65 jaar worden een afkoopsom. Velen wisten niet dat dit geld in mindering werd gebracht op hun AOW-partnertoeslag. De ouderen die hiertegen bezwaar maakten, krijgen nu compensatie. De anderen niet. De Unie KBO wil dat er compensatie komt voor alle ouderen die dit treft. Op 1 januari 2013 ging de AOW-leeftijd omhoog. Ouderen die na 1 januari 2013 een afkoopsom hebben gekregen, hebben dus nog geen AOW. Een aantal ouderen ontving een AOW-partnertoeslag. De afkoopsom werd vervolgens in mindering gebracht op die toeslag. Een financiële tegenvaller. De ouderen die hiertegen bezwaar hebben gemaakt, krijgen nu compensatie. De meeste ouderen zijn echter niet in verweer gekomen, voornamelijk omdat ze niet bekend waren met de mogelijkheid. Deze ouderen krijgen geen compensatie. De Unie KBO pleit ervoor dat alle gepensioneerden in deze situatie compensatie krijgen. De Tweede Kamer spreekt hierover op 10 juni. Wij stuurden de Kamerleden een brief. •

Klik hier voor de brief.

Te oud voor subsidie op zonnepanelen? Via RTL Nieuws, De Telegraaf en RTV Oost kwam aan het licht dat 75-plussers niet in aanmerking komen voor subsidie op zonnepanelen. De Unie KBO vindt dit leeftijdsdiscriminatie. Het betreft veelal immers een investering in de woning. Dit kreeg weerklank in de politiek: SP en 50PLUS stelden al Kamervragen.

Wat bracht de bal aan het rollen? Een echtpaar uit Goor (Overijssel) deed een aanvraag bij de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten. Deze werd afgewezen met de volgende woorden: "U heeft de respectabele leeftijd van 77 en 78 jaar bereikt. Onze kredietnormen geven aan dat wij klanten ouder dan 75 jaar geen duurzaamheidslening meer verstrekken." De subsidieverstrekker laat in een reactie aan De Telegraaf weten dat er bewust voor de leeftijdsgrens is gekozen omdat het om 'een blancokrediet met terugbetalingsrisico' gaat. De stichting geeft wel toe dat de botte brief een foutje was; ze hadden direct bij de aanvraag al moeten laten weten dat er sprake is van een maximumleeftijd. De PvdA en 50+ hebben vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten over de leeftijdsdiscriminatie. • •

Klik hier voor de Kamervragen van de SP over leeftijdsdiscriminatie bij subsidieverstrekking voor zonnepanelen (20 mei) Klik hier voor de Kamervragen van 50PLUS over het op grond van leeftijd niet toekennen van een rentekorting voor zonnepanelen (22 mei) 3

Unie KBO pleit voor meer huisartsen in krimpgebieden Vorige week debatteerde de landelijke politiek over ziekenhuiszorg en eerstelijns zorg in krimpregio’s. Voor veel ouderen een belangrijk debat, omdat deze regio’s niet alleen krimpen, maar ook snel vergrijzen. Veel krimpregio’s geven aan dat het steeds lastiger wordt om voldoende huisartsen te werven. Tijd voor een financiële prikkel. Vooral jonge artsen verkiezen de Randstad. Daardoor dreigt een huisartsentekort. Een fors probleem. Niet alleen omdat krimpregio’s verhoudingsgewijs steeds meer ouderen tellen, maar ook omdat deze ouderen steeds langer thuis wonen en vaker een beroep doen op hun huisarts. De huisartsenbonus De Unie KBO juicht het dan ook toe dat de minister al stappen ondernomen heeft en nog wil gaan nemen om de toegankelijkheid van onder meer de huisartsenzorg in krimpregio’s te waarborgen. Wij zouden echter graag zien dat het ministerie hierin nog verder gaat door een landelijk vervolg te geven aan een Zeeuws initiatief: de huisartsenbonus. Deze ‘bonus’ is in 2013 ingesteld om huisartsen in opleiding naar de regio te halen. Jonge artsen krijgen een bonus van 1000 euro bruto per maand als zij ervoor kiezen hun opleiding in een praktijk in Zeeuws-Vlaanderen te doen. Als gevolg daarvan is de belangstelling voor een opleidingsplaats in de streek enorm gegroeid. De proef mag dan ook met recht succesvol worden genoemd en is niet voor niets verlengd door de Stichting Beroeps Opleidingen Huisarts (SBOH). Alle krimpregio’s een proef! De Unie KBO wil graag dat de minister in gesprek gaat met de SBOH, met als doel dat in meer krimpregio’s die te maken hebben met een (dreigend) huisartsentekort een soortgelijke proef van start gaat. Zo willen we waarborgen dat ouderen ook in de toekomst kunnen blijven rekenen op de voor hen zo belangrijke huisartsenzorg. Eén en ander kan gefinancierd worden uit de meevaller van twee miljard door lagere zorguitgaven.

Maak alle woningen levensloopbestendig! Zo lang mogelijk thuis wonen, dat is de norm. Maar ondersteunt de overheid huiseigenaren en woningcorporaties bij het levensloopbestendig maken van woningen? De verschillen in Nederland blijken erg groot. Wij lobbyen, met succes, voor goede regelingen in het hele land. Het tekort aan seniorenwoningen loopt op naar 40.000. Huizen en appartementen in Nederland zijn veelal niet toegerust op de behoeften van (kwetsbare) ouderen. Gemeenten horen aan de lat te 4

staan voor het aanpassen van de woningvoorraad aan de veranderingen in zorg en maatschappij. Maar het beleid van gemeenten op dit terrein loopt sterk uiteen. Daarom zie je dat steeds meer provincies, vanuit hun regierol, zich met levensloopbestendigheid van woningen gaan bemoeien. De provincie Limburg heeft een lening om woningaanpassingen te financieren in het leven geroepen, mede dankzij KBO Limburg. In andere provincies is nog veel werk aan de winkel. De Unie KBO zocht uit welke provincies een lening verstrekken voor levensloopbestendig maken van de woning. •

Kijk op onze website voor de resultaten

Vanuit ons landelijk bureau, onze provinciale bonden en onze afdelingen gaan wij door met het lobbyen voor goede regelingen. Zodat Nederlandse senioren zo lang mogelijk zelfstandig veilig thuis kunnen blijven wonen, ongeacht in welke gemeente ze wonen.

Ziekenhuis ziekmakend voor ouderen Veel in het nieuws: senioren blijven onnodig lang in het ziekenhuis. Zorgelijk is dat met name voor kwetsbare ouderen. Eén op de drie ouderen verlaat het ziekenhuis slechter dan dat zij er in gaan. De Unie KBO doet er wat aan, met een keurmerk Seniorvriendelijk Ziekenhuis. En we willen dat ziekenhuizen weer zelf een zorgindicatie gaan geven voor hun patiënten.

Waarom is het verkeerd dat ouderen lang in een ziekenhuis verblijven? 65-plussers hebben vaak meerdere aandoeningen tegelijkertijd en lopen meer risico op functieverlies tijdens de opname. Keurmerk voorkomt ellende Om het ziekenhuis een plek te maken die veilig is voor ouderen, ontwikkelde de Unie KBO met de ouderenorganisaties PCOB, NVOG en het NOOM, het keurmerk Seniorvriendelijk Ziekenhuis. Goede, snelle en warme doorgeleiding (continuïteit van zorg) is één van de 15 kwaliteitsaspecten waaraan een ziekenhuis moet voldoen om voor het keurmerk in aanmerking te komen. Dit houdt in dat er een duidelijk omschreven ontslagprocedure is voor kwetsbare ouderen, plus een nazorgtraject. Bij ontslag uit het ziekenhuis moeten de volgende zaken geregeld zijn: • • • •

Snelheid Overdracht naar de volgende zorgverlener vindt binnen 24 uur plaats. Duidelijkheid Bij ontslag naar huis zijn er heldere afspraken over wie de (kwetsbare) oudere patiënt thuis bezoekt, binnen twee dagen na ontslag. Soepele overdracht naar de thuissituatie Zo nodig wordt de wijkverpleegkundige ingeschakeld. Huisarts informeren, mantelzorger instrueren Degenen rond de patiënt zijn goed op hoogte van ziekteverloop, medicatie, behandeling en risico’s.

5

• • • •

Verpleegkundige instrueren De informatie voor verpleegkundige omvat de verleende zorg, de ondersteuningsvragen en alle gemaakte afspraken met de patiënt en mantelzorgers. Contactgegevens ziekenhuis De opvolgende zorgverlener krijgt naam en telefoonnummer van de medisch specialist in het ziekenhuis, om te consulteren als dat nodig is. Actueel medicatieoverzicht Bij de overdracht komt een actueel overzicht van de medicijnen en dosering. Inschatting risico’s Bij de overdracht is aandacht voor risico’s die veel voorkomen bij voor kwetsbare ouderen in overdrachtssituaties. Denk aan vallen en delier.

Eerst mensen, dan systemen Waarom gebeurt dit alles nu nog lang niet overal? Dat heeft met regels en geld te maken. De Unie KBO vindt: eerst mensen, dan systemen. Een oplossing kan zijn dat ziekenhuizen weer zélf een zorgindicatie gaan geven voor hun patiënten. Het is prima dat het CIZ de indicatiestelling verricht of toezicht houdt, maar wel binnen 48 uur! Mochten de overheid en het CIZ niet willen overgaan tot deze aanpassingen, dan blijven vooral ouderen de dupe van de veranderingen in de zorg. Met alle schadelijke gevolgen vandien. • De Unie KBO heeft een reactie gestuurd aan staatssecretaris Van Rijn. Lees hier onze brief

Helft brievenbussen verdwijnt De Eerste Kamer heeft de nieuwe Postwet aangenomen. Dit betekent dat het aantal brievenbussen in Nederland mag halveren van 19.000 naar 8.700. Het aantal postkantoren loopt terug van 2.500 naar 1.000. Een kostenbesparing van miljoenen, maar wat betekent dit voor ouderen? De Unie KBO volgt deze ontwikkelingen al jarenlang zeer kritisch. We zijn in gesprek met PostNL om de gevolgen ervan te bespreken. Dat heeft er al toe geleid dat PostNL in de plannen zoveel mogelijk rekening heeft gehouden met de belangen van een belangrijk deel van haar klanten: ouderen. Hoewel ook bij ouderen (post)diensten verschuiven naar de digitale wereld zoals internet, maken zij nog steeds veelvuldig gebruik van postdiensten. Manon Vanderkaa, directeur Unie KBO: “In een kast vol met glaswerk, worden vaak alleen de voorste glazen gebruikt. Maar doe je de achterste glazen weg en laat je de voorste glazen kapot vallen, dan ontstaat er een probleem.” PostNL heeft in haar plannen geluisterd naar de Unie KBO. PostNL zal brievenbussen op centrale plaatsen laten staan of plaatsen waar al veel aanloop door ouderen is, zoals de ingang van een woonwijk, bij zorginstellingen of een winkelcentrum.

6

Ook heeft de Unie KBO PostNL gevraagd klanten goed te informeren waar de meest nabije brievenbus te vinden is. PostNL zal bijvoorbeeld via huis-aan-huisberichten en de lokale media hieraan veel aandacht besteden. De Unie KBO blijft ook in de nabije toekomst in gesprek met PostNL om er voor te zorgen dat de overgebleven brievenbussen niet komen te sneuvelen.

Gratis workshop internetbankieren Hoe werkt internetbankieren? Geld overmaken, saldo checken, afschrijvingen controleren… hoe werkt het? En is internetbankieren eigenlijk wel veilig? Om antwoord te krijgen op deze vragen, kunnen KBO-afdelingen gratis een workshop internetbankieren aanvragen bij de Unie KBO. De bijeenkomsten vinden plaats vanaf 1 oktober. Iedere bank heeft zijn eigen betalingssysteem. In de KBO-workshop oefenen de leden met het systeem van ABN AMRO. Wie geen rekening heeft bij ABN AMRO, mag oefenen met een neprekening. De bank heeft geen commercieel doel met deze workshops. De workshops vinden plaats vanaf oktober. Ze nemen ongeveer 2 uur in beslag en Voor de workshops gaan we uit van minimaal 6 deelnemers. Deelnemers ontvangen gratis: Persoonlijke begeleiding van bankdeskundigen Een handleiding en werkboek Gratis paspakker (handig apparaatje om een betaalpas zonder kracht uit een pin- of betaalautomaat te halen) Korting privé-pakket (betaalpakket) Wilt u meedoen? • Afdelingen kunnen zich opgeven via www.kbo.nl/bank De workshops vinden plaats van 1 oktober 2015 t/m 31 december 2015. Omdat er bankdeskundigen worden ingezet, is het belangrijk om de workshop op tijd te reserveren. Op het aanmeldformulier kunt u voorkeursdagen aangeven. Het is handig als mensen die al een ABN AMRO betaalrekening en internetbankieren hebben, hun eigen tablet of laptop meenemen naar de workshop. Informeer uw leden hierover in uw oproep. •

Voor vragen kunt u bellen met Gerla van Rangelrooij van de Unie KBO: mail: [email protected], telefoon 073-612 34 75.

7

Senioren dupe van ongevraagde vervolgzendingen Het aanvragen van gratis proefpakketten, zoals dagcrèmes en afslankpillen, komt relatief veel voor bij senioren. Zonder dat zij dit hebben gevraagd volgt vaak een tweede, ongevraagde vervolgzending waarvoor men ook dient te betalen. Dit blijkt uit onderzoek van de Unie KBO. Het trok – terecht – direct de aandacht van de media. Ruim 840.000 senioren van 65 jaar en ouder vraagt wel eens een gratis proefpakketje aan. Dit ‘gratis’ proefpakket leidt bij ruim 252.000 senioren tot een ongevraagde vervolgzending, met een factuur. Uiteindelijk betalen ruim 75.000 senioren in totaal € 1,4 miljoen voor pakketten die zij niet wensen te ontvangen. Dit blijkt uit eigen onderzoek onder ons KBO-panel. Van de ondervraagde senioren heeft 29% wel eens een gratis proefpakketje aangevraagd. Het zijn meestal vrouwen die een gratis product uitproberen. De aanvragen vinden voornamelijk plaats via internet (71%). Daarnaast worden de proefpakketten telefonisch (14%), via bonnen in tijdschriften (10%) en via straatverkoop (5%) aangevraagd. Dat na een gratis product ongevraagd een tweede, te betalen product werd toegezonden heeft 30% van hen ervaren. Het bedrag dat op de bijgevoegde factuur werd vermeld bedroeg gemiddeld 20 euro, uitschieters naar 49 euro kwamen voor. Directeur van de Unie KBO, Manon Vanderkaa, ziet in dat het juist senioren zijn die met deze ongewenste praktijken te maken hebben. “De meeste senioren die dergelijke facturen betalen doen dat om verdere problemen te voorkomen. Deze groep mensen is vanuit beleefdheid en onzekerheid eerder geneigd te betalen.” De campagne haalde onder meer het Algemeen Dagblad. Marketingtool Het verstrekken van gratis proefpakketten wordt door een steeds groter aantal bedrijven als marketingtool ingezet. Het doel van de bedrijven is hun producten bekendheid te geven en uiteindelijk meer te verkopen. Met gratis proefpakketten kunnen klanten op een eenvoudige wijze bereikt worden. Uit ons onderzoek blijkt dat 156.000 senioren ooit heeft overwogen een gratis proefpakket aan te vragen, maar dit niet gedaan uit angst om later ergens aan vast te zitten. Manon Vanderkaa: ”Alertheid bij het aanvragen van een gratis proefpakket is altijd geboden! Voor je het weet zit je met een ongewenste betaling. Weggegooid geld vind ik dat. Daarom sluit de Unie KBO aan bij de bewustwordingscampagne “Niet besteld? Geef geen geld!” die Consuwijzer is gestart.” • • • •

•

Download de samenvatting van het onderzoek 'Ongevraagde vervolgzendingen'. De campagne loopt van 2 juni t/m 13 juni en is in het bijzonder gericht op senioren. Ons blad Nestor besteedt in de juli-uitgave aandacht aan dit probleem. Op de website van de campagne "Niet besteld? Geef geen geld!" van Consuwijzer vindt u tips en voorbeelden waarmee u zelf controleren wat u dient te doen bij een ongevraagde toezending. Bekijk de video met Manon Vanderkaa, waarin zij een dilemma bespreekt.

8

Knuffeldieven actief De nieuwste trend in het land van diefstal klinkt bijna aandoenlijk maar dat is het zeker niet: knuffeldieven. Deze daders zijn vaak vrouwen en kinderen uit Roemenië. Ze overrompelen hun slachtoffers door ze de weg of de tijd te vragen. Wees vooral in grote steden op uw hoede.

Na een gesprekje krijgen slachtoffers als ‘bedankje’ een innige omhelzing. Op dat moment maken de dieven vliegensvlug de sieraden afhandig. Vooral ouderen zijn slachtoffer van deze nieuwe vorm van straatroof. Logisch vanuit het perspectief van de knuffeldieven: kwetsbare ouderen reageren minder snel. En mochten ze doorhebben dat er iets mis is, dan kunnen zij zich moeilijker verzetten of de achtervolging inzetten. De politie is op de hoogte van dit nieuwe fenomeen, maar tot nu toe is het niet gelukt om deze bendes op te pakken. De knuffeldieven zijn vooral actief in de grote steden in het westen van het land en in de grensstreken. Wees op uw hoede.

Loop geen onnodig risico, voorkom vallen! Jaarlijks belanden bijna 100.000 ouderen na een val in het ziekenhuis. Een drempel, een scheve stoeptegel maar ook een losliggend kleedje in de huiskamer of een natte vloer in de badkamer. Thuis is lang niet altijd zo veilig als we denken.

Als 65-plussers vallen, zijn de gevolgen vaak ernstig. Meer dan 2500 ouderen overlijden zelfs na een val. VeiligheidNL verwacht een verdubbeling tot verdrievoudiging van het aantal oudere dodelijke slachtoffers ten gevolge van vallen. Dat zijn schrikbarend hoge cijfers. De Unie KBO wijst haar leden op de gevaren van het vallen maar ook op de maatregelen die u zelf kunt nemen. Lees deze hier. Ook ‘jonge vitale senioren’ overkomt dit. Denk dus niet te snel dat het u niet zal gebeuren! Cijfers en prognose overlijden, letsel en behandelingen na valongevallen bij 65-plussers: Aantal behandelingen Prognose 2030 Overledenen 2.645 4.700 Ziekenhuisopnamen 40.000 63.000 SEH-behandelingen 80.000 130.000 Bron: www.veiligheid.nl/cijfers/valongevallen-65-plussers

9

Veilige omgeving: let op boomwortels en stoeptegels De veiligheid van ouderen is een zaak van ons allemaal. U kunt zelf bijdragen aan de veiligheid van uw omgeving door alert te zijn. Peter Vrancken, één van onze veiligheidsvoorlichters, geeft daarin een goed voorbeeld: “Als ik onderweg op voetpaden langs bomen loop, zie ik regelmatig dat stoeptegels omhoog zijn gekomen door de wortelgroei van de bomen. Daardoor zijn valpartijen en als gevolg daarvan (ernstige) verwondingen niet denkbeeldig. In de publieke ruimte is de overheid - de gemeente - verantwoordelijk voor het onderhoud van wegen, voetpaden, fietspaden. Als ik zulke situaties tegenkom, dien ik altijd per e-mail een klacht in bij de gemeente en wijs haar dan ook op de gevolgen indien valpartijen gebeuren. Het effect is verrassend; meestal zorgt de wegbeheerder voor herstel!”

Voorlichting Veilig Thuis en Veilig Buiten De Unie KBO werkt samen met het ministerie van Veiligheid aan voorlichting voor senioren. In de bijeenkomsten komen tal van maatregelen aan bod. Daarmee kunt u straatroof, zakkenrollen, woningovervallen, vallen, brand, inbraak, de babbeltruc en internetcriminaliteit voorkomen. Iets voor uw KBO?

De Unie KBO beschikt over goed opgeleide voorlichters die u veel tips en voorbeelden geven. U kunt ook een digitale training volgen. Voorlichting, training en huisbezoek Met de voorlichtingsbijeenkomsten wordt een grote groep senioren in één keer bereikt. De deelnemers leren ook van elkaar, van de voorbeelden en vragen uit de zaal. Het is een prettige en gezellige manier om met elkaar te leren. De voorlichting duurt ongeveer twee uur. De groep bestaat uit minimaal 15 en maximaal 50 personen. U kunt vooraf met de voorlichter bespreken op welke onderdelen u de nadruk wilt leggen. De digitale training kunt u vanuit huis vanaf de bank volgen. Snel en gemakkelijk! Een frisse herhaling van wat u tijdens de voorlichtingsbijeenkomst heeft geleerd. Voor advies op maat kunt u ook een veiligheidsadviseur uitnodigen bij u thuis. U loopt samen het huis door; aan de hand van een checklist bekijkt u welke preventieve maatregelen u kunt nemen. U ontvangt bovendien een gratis kierstandhouder. Contact en informatie •

•

Wilt u een bijeenkomst organiseren over veiligheid of een veiligheidsadviseur bij u thuis uitnodigen, neem dan contact op met de Unie KBO. Telefonisch via (073) 6123475, of per e-mail: [email protected]. Meer informatie over de digitale training, de voorlichting of het huisbezoek, kijk hier.

10

Exclusieve Nestor-concerten bij bij Wibi Soerjadi thuis Nestor nodigt u uit voor een bijzondere reeks zonnige zomerconcerten met Wibi Soerjadi. Op zijn landgoed De Wulperhorst in Zeist heet Wibi Soerjadi u welkom in zijn prachtige landhuis, waar hij in de grote salon bijzondere muziekoptredens geeft.

De concerten vinden plaats in juli. Ze zijn uitsluitend toegankelijk voor KBO-leden en hun partners of genodigden. Wibi Soerjadi speelt een speciaal samengesteld programma. In de pauze kunt u een consumptie nuttigen en over het landgoed wandelen. Na afloop van het concert kunt u Wibi persoonlijk ontmoeten tijdens een meet & greet. Bestel snel uw tickets, want het aantal plaatsen is beperkt. •

Kijk op onze website voor meer informatie en aanmelden.

Dingt uw KBO mee naar € 5000? Uw KBO maakt als vrijwilligersorganisatie kans op €5.000. De inschrijving voor ‘Meer dan handen 2015’ is geopend. Ook ouderenorganisaties komen in aanmerking voor een prijs. Doet u mee? Inschrijven kan in drie categorieën: - landelijke vrijwilligersorganisaties en –projecten; - lokale/regionale vrijwilligersorganisaties en –projecten; - de VriendenLoterij Passieprijs voor individuele vrijwilligers. • •

Meer informatie is hier te vinden. De inschrijving sluit op 18 september. Bekijk hier de selectiecriteria.

Word KBO-supporter en win mooie prijzen! Duizenden KBO-leden spelen al mee met de SupportActie. We nodigen ook U uit om mee te doen met deze sympathieke en kleinschalige loterij. U steunt hiermee de KBO en daarmee alle ouderen! Hoe werkt het? Heel simpel. Als u zich aanmeldt, speelt u mee met één of meer lotnummers. Elk kwartaal is er een trekking en maakt u kans op een splinternieuwe auto, weekendjes weg of andere leuke prijzen. Vanaf € 5,50 per kwartaal speelt u al mee. Het bedrag wordt automatisch bij u afgeschreven. 11

Het bankafschrift vermeldt uw persoonlijke lotnummer(s). Heeft u een winnend lot, dan krijgt u automatisch bericht. De uitslagen komen ook telkens op onze website www.kbo.nl/supportactie te staan. Samen winnen Terwijl u kans maakt op diverse prijzen, ontvangt de KBO 80 % van elk lot dat bij u wordt afgeschreven. Dat betekent dus samen winnen! En als ik wil stoppen? Dat gaat heel eenvoudig. U belt gewoon de Unie KBO (073-6123475) of stuurt een e-mail naar [email protected] We zetten de loterij dan zonder meer stop. •

Klik hier voor uw deelname

"Ouderen met een doodswens verdienen aandacht én hulp" Het Reformatorisch Dagblad publiceerde op 23 mei een opinieartikel van directeur Manon Vanderkaa. Aanleiding is een reeks nieuwsberichten rond ouderen die al dan niet blijk geven van een doodswens. De KBO houdt zich intensief bezig met de ethische, spirituele, medische en juridische aspecten rond het levenseinde. Dit onderwerp vroeg om weerwoord. Manon Vanderkaa: "Er valt een wereld te winnen als we de zorg aan ouderen in de laatste levensfase verbeteren. Ouderen moeten erop kunnen vertrouwen dat ze goed verzorgd worden."

‘Eenzame ouderen verdienen geen stervenshulp, maar aandacht’, zo klonk het vorige week. Aanleiding was het onderzoek van Els van Wijngaarden. Uit haar interviews met 25 ouderen die een doodswens hebben, blijkt dat er bij deze groep veel eenzaamheid speelt en het gevoel niet meer nuttig of welkom te zijn. Als grootste ouderenorganisatie van Nederland herkennen wij dat beeld. Onze vrijwilligers die bij ouderen thuis komen, vertellen ons dat ouderen die zich eenzaam voelen soms liever dood willen zijn. Ook via het Nationaal Meldpunt Ouderenzorg kregen we die signalen. De bezuinigingen op de ouderenzorg maken veel 65-plussers angstig: is er wel goede zorg beschikbaar als ik dat nodig heb en wil ik dan nog wel leven? Maar niet iedere oudere met een doodswens wil werkelijk ‘uit het leven geholpen worden’. In veel gevallen is aandacht en geestelijke hulp meer op zijn plaats. De discussie is nu extra actueel. Vorige week is Albert Heringa in hoger beroep ontslagen van rechtsvervolging. Hij hielp in 2008 zijn 99-jarige moeder een einde aan haar leven te maken. Heringa heeft volgens het hof goed en zorgvuldig gehandeld. Heringa vertelde de rechtbank destijds dat hij besloot zijn moeder te helpen toen hij in de gaten kreeg dat ze bezig was medicijnen op te sparen.

12

Wat de betekenis van deze uitspraak is, zal nog moeten blijken. Als ouderenorganisatie denken wij niet licht over euthanasie en uitbreiding van de wet richting stervenshulp bij ‘voltooid leven’. Wij zijn grote voorstander van kwalitatief hoogwaardige zorg die verder reikt dan alleen het medische domein, en mensen ook werkelijk ziet en hoort. Voorop staat daarbij: wat willen ouderen zelf? Op wie kunnen en mogen ze een beroep doen om hun leven zo lang mogelijk betekenisvol in te vullen? Binnenkort adviseert een commissie van wijzen onder leiding van Paul Schnabel minister Schippers over Voltooid leven van ouderen. Wij schreven een brief en spreken daar binnenkort over met de commissieleden. In onze brief uiten we onze zorgen over de juridische invalshoek van het debat, die naar onze mening te beperkt is. Wij pleiten voor een bredere benadering van de problematiek en voor nader onderzoek naar de achtergronden van een doodswens bij ouderen. Ook maken wij ons zorgen over de eenzijdige beeldvorming van ouderdom. Veel mensen worden gezond oud en vinden voldoening in de invulling van hun derde en vierde levensfase. Onze KBO-vrijwilligers komen bij kwetsbare ouderen thuis. Zij zien daar soms ook mensen met een doodswens. Dit zijn vaak ouderen die zich eenzaam voelen en hun vitaliteit zien afnemen. Voor onze vrijwilligers is het niet eenvoudig om hier mee om te gaan. Er zijn ook geen ‘pasklare antwoorden’ in deze situaties. Ouderdom kan soms ontluisterend zijn, maar juist die kwetsbaarheid is ook onderdeel van het leven. Wij bieden vrijwilligers trainingen aan om ouderen in deze situaties zo goed mogelijk te ondersteunen. Er valt een wereld te winnen als we de zorg aan ouderen in de laatste levensfase verbeteren. Ouderen moeten erop kunnen vertrouwen dat ze goed verzorgd worden. Ze moeten ook kunnen vertrouwen dat er goed naar hen geluisterd wordt door artsen en verzorgenden als ze willen afzien van behandelingen. Die gesprekken zijn zo belangrijk en kunnen angst en eenzaamheid wegnemen. Ten slotte pleiten wij voor geestelijke zorg in de laatste levensfase. Helaas wordt daarop steeds meer bezuinigd. Juist deze zorg biedt uitzicht en troost in situaties die als uitzichtloos worden ervaren. •

Link naar het artikel op Reformatorischdagblad.nl

Verwarrende cijfers over effecten reanimatie Wat zijn de feiten over het reanimeren van mensen met een hartstilstand? Daar blijken de meningen over te verschillen, zo ontdekte De Volkskrant. “Juist de feiten zijn belangrijk voor senioren bij een eventuele keuze voor wel of niet reanimeren”, zegt directeur Manon Vanderkaa van de Unie KBO. “Senioren die afwegen welke behandeling ze wel of niet op enig moment (nog) wensen moeten dat wel kunnen doen op basis van de juiste informatie.” Verenso, vereniging van specialisten oudergeneeskunde, stelt dat de kans op overleving na een geslaagde reanimatie bij ouderen met meerdere aandoeningen klein is. En dat bij overleving de kans groot is op blijvende schade. 13

Onderzoeksjournalist Aliëtte Jonkers heeft dit onderzocht. In haar artikel met als titel ‘Hoe groot is de kans dat je door reanimatie een kasplantje wordt’ (De Volkskrant, 1 mei 2015) legt ze verschillende wetenschappelijke studies naast elkaar. Zij stelt: “80% van de overlevers komt er na een reanimatie goed uit. Zelfs bij 80-plussers zijn de uitkomsten veel minder somber dan in de reanimatierichtlijn van Verenso. Bijna 60% van de overlevers functioneert weer goed na een reanimatie.” Het risico om na reanimatie tot ‘kasplantje’ te worden is 0,2%, zo concludeert Jonkers. Grote verschillen De verschillen in de cijfers zijn volgens De Volkskrant te verklaren doordat veel cijfers verouderd zijn en gebaseerd zijn op het buitenland. De Nederlandse situatie verschilt positief, denk aan de korte aanrijtijden van de ambulances na een melding van een reanimatie. Verenso zegt in een reactie dat een focus op cijfers voorbij gaat aan de vaak ernstige gevolgen van reanimatie. Unie KBO is het met Verenso eens dat we in de zorg breder moeten kijken dan alleen naar cijfers. Maar de cijfers en feiten moeten wel kloppen. Unie KBO vindt heldere voorlichting en zorgvuldige communicatie van groot belang in deze kwestie. Wij willen onze leden goed kunnen informeren. Hoe duidelijker de cijfers, hoe zorgvuldiger een afweging gemaakt kan worden door ouderen, artsen en verzorgenden. Manon Vanderkaa: “De beslissing om wel of niet te reanimeren ligt bij de patiënt zelf. Deze moet weloverwogen en bewust deze beslissing kunnen nemen en uitdragen. De juiste feiten en cijfers, een open gesprek met zorgverleners en omgeving en desgewenst de toegankelijkheid tot een neutrale niet-reanimeren penning zijn daarbij onontbeerlijk. Het is de hoogste tijd voor verbetering.” Niet-reanimeren penning De discussie over het effect van reanimeren vestigt de aandacht op het belang van een nietreanimeren penning. Deze penning maakt artsen en/of ambulancebroeders direct duidelijk dat deze persoon niet gereanimeerd wil worden. In Nederland is de penning alleen verkrijgbaar bij de NVVE (Nederlandse vereniging voor vrijwillig levenseinde), die door veel mensen niet als een neutrale partij wordt ervaren. Na ruim twee jaar aandringen door Unie KBO en andere partijen ligt er een toezegging van minister Schippers om werk te maken van een neutrale niet-reanimeren penning. Helaas laat de uitvoering nog op zich wachten, ondanks deze toezegging.

14