Draaiboek scabiës (schurft)
Inhoud 1.
Voorwoord ......................................................................................................................................................................................................3
2.
Schematische procedures ..............................................................................................................................................................................4 a.
Melding bij een huisarts ..............................................................................................................................................................................4
b.
Melding bij een organisatie of hulpverlener .................................................................................................................................................4
c.
Contactgegevens meldpunten ....................................................................................................................................................................6
d.
Mogelijkheden voor ondersteuning .............................................................................................................................................................6
3.
Stappenplan ...................................................................................................................................................................................................7
4.
Bijlagen ..........................................................................................................................................................................................................8 a.
Fiche was- en poetsinstructies (behandeling omgeving) .............................................................................................................................8
b.
Fiche behandeling personen .....................................................................................................................................................................10
c.
Checklist huisbezoek ................................................................................................................................................................................11
d.
Checklist materiaal ...................................................................................................................................................................................15
e.
Formulier toelating ....................................................................................................................................................................................16
1. Voorwoord Dit draaiboek is een praktische instrument voor wie in aanraking komt met een problematiek van scabiës, ook wel schurft genoemd. Het draaiboek bestaat uit verschillende onderdelen. De schematische procedures schetsen het algemene kader van de aanpak van een scabiësprobleem in Antwerpen. Het tweede onderdeel bestaat uit een praktisch behandelplan. Omdat elke individuele situatie uniek is en de omstandigheden telkens anders zijn, is het mogelijk dat het niet nodig is om alle stappen van dit plan te volgen.
Schurft is ongevaarlijk en enkel besmettelijk bij intensief huidcontact. De kans op besmetting van personeel en ruimtes is klein, op voorwaarde dat alle voorschriften worden nageleefd. Besmetting komt pas voor na 15 minuten intensief huidcontact of langdurig contact met besmet linnen. Privacy Wees aandachtig voor de privacy van de patiënt. Informeer hem bij elke stap die je neemt en vraag indien nodig toestemming.
In de bijlagen vind je enkele praktische instrumenten die te gebruiken zijn tijdens de uitvoering van het behandelplan.
Meer informatie over schurft
We benadrukken dat een behandeling van scabiës enkel kans op slagen heeft als er met alle randvoorwaarden rekening wordt gehouden. De voornaamste aandachtspunten zijn de volgende:
Folder stad/OCMW Antwerpen: http://ocmw.antwerpen.be/docs/Overig/OCMW/Gezondheid/LowRes_F older_Schurft_v1_0.pdf
Alle personen binnen één setting (gezin, pand …) moeten gelijktijdig een behandeling krijgen. Behandeling (smeren van zalf) en hygiënische maatregelen (wassen en poetsen) moeten steeds samengaan. De patiënt moet contact met andere (onbehandelde) mogelijk besmette personen zoveel mogelijk vermijden.
Website en folder Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid (VAGZ): http://www.zorg-en-gezondheid.be/Ziektes/Ziektelijst-A-Z/Scabiës(schurft) Vragen, opmerkingen of bedenkingen? Daarmee kan je terecht bij de dienst Gezondheid van OCMW en stad Antwerpen. Je vindt de contactgegevens op pagina 5.
2. Schematische procedures a. Melding bij een huisarts 1. Een patiënt met vermoeden van scabiës gaat naar zijn huisarts. 2. De huisarts onderzoekt de patiënt, informeert hem over de behandeling en bespreekt of hij de mogelijkheden heeft om een behandeling uit te voeren en zalf aan te kopen. 3. Als de patiënt onvoldoende middelen heeft om de zalf aan te kopen, meldt de arts dat bij Toezicht volksgezondheid (TOVO) dienst infectieziekten (IZB). 4. TOVO zorgt dat de arts de zalf krijgt, zodat die het op zijn beurt aan de patiënt kan geven. 5. Als de patiënt geen hulp nodig heeft, voert hij de behandeling zelf uit. De arts kan eventueel de folder van VAGZ of stad/OCMW Antwerpen meegeven. 6. Kan de patiënt de behandeling niet zelf uitvoeren? Dan contacteert de arts de stad/OCMW Antwerpen voor verdere ondersteuning, als de patiënt zijn uitdrukkelijke toestemming geeft.
b. Melding bij een organisatie of hulpverlener 1. Een patiënt met vermoeden van scabiës doet melding bij een organisatie of hulpverlener (anders dan de huisarts). 2. De organisatie verwijst de patiënt door naar de huisarts. 3. De huisarts onderzoekt de patiënt, informeert hem over de behandeling en bespreekt of hij de mogelijkheden heeft om een behandeling uit te voeren en zalf aan te kopen (en informeert eventueel de organisatie). 4. Als de patiënt onvoldoende middelen heeft om de zalf aan te kopen, meldt de arts dat bij Toezicht volksgezondheid (TOVO) dienst infectieziekten (IZB). 5. TOVO zorgt dat de arts de zalf krijgt, zodat die het op zijn beurt aan de patiënt kan geven. 6. Als de patiënt geen hulp nodig heeft, voert hij de behandeling zelf uit. De arts kan eventueel de folder van VAGZ of stad/OCMW Antwerpen meegeven. 7. Kan de patiënt de behandeling niet zelf uitvoeren? Dan vraagt de arts toestemming aan de patiënt om de doorverwijzende organisatie te contacteren. De patiënt en de doorverwijzende organisatie voeren samen het behandelplan uit. De doorverwijzende organisatie kan advies vragen aan de stad/OCMW Antwerpen. Daarna voeren ze het behandelplan uit.
Patiënt met vermoeden van scabiës gaat naar de huisarts.
Huisarts onderzoekt de patiënt en vraagt of hij
voldoende middelen heeft om zalf te betalen.
of Patiënt doet melding bij een organisatie en die verwijst hem door naar de huisarts.
voldoende mogelijkheden heeft om de behandeling zelf uit te voeren.
Patiënt kan behandeling niet zelf uitvoeren. Patiënt kan behandeling zelf uitvoeren.
Organisatie ondersteunt de patiënt bij de behandeling, op basis van dit draaiboek. of Arts vraag patiënt toestemming om stad/OCMW te contacteren.
Arts kan eventueel folder meegeven.
Doorverwijzende organisatie of huisarts bespreekt met stad/OCMW de mogelijkheden ter ondersteuning:
thuisverpleging poetshulp materiaal …
TOVO – Team infectieziekten
c. Contactgegevens meldpunten TOVO/IZB Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid Toezicht Volksgezondheid Team infectieziekten Kievitstraat 111-113 bus 31 – 2018 Antwerpen tel. 03 224 62 04 – fax 03 224 62 01
[email protected] OCMW/Stad OCMW Antwerpen - Afdeling Gezondheid Postadres: Lange Gasthuisstraat 33 – 2000 Antwerpen Kantooradres: Francis Wellesplein 1 – 2018 Antwerpen tel. 03 338 24 25 of 03 338 65 99 – fax 03 338 20 30
[email protected]
d. Mogelijkheden voor ondersteuning Thuisverpleging
Voorschrift van arts is noodzakelijk Aanvragen via de mutualiteit Zelfstandige thuisverpleging zoeken via: www.verplegingthuis.be/vind_verpleegkundige Verpleging verbonden aan artsenpraktijk
Poetsen
Hulp uit eigen omgeving Poetshulpdiensten of thuiszorgdiensten (De diensten altijd verwittigen in geval van een scabiësproblematiek.)
3. Stappenplan Stap Huisbezoek
Voorbereiding behandeling
Behandeling
Nazorg
Taken Informeren van klant over scabiës en de behandeling Overlopen checklist huisbezoek Controleren of het gezin over de nodige materialen beschikt Afspreken wie voor welke materialen zorgt De dag van de behandeling afspreken Verzamelen van het nog te zoeken materiaal aan de hand van ingevulde checklist bij huisbezoek Indien nodig op voorhand kledij, schoenen en linnen behandelen voor net na behandeling. Extra poets- en of verpleegdiensten contacteren indien nodig Douche- en wasgelegenheid zoeken indien nodig Aan- en afwezigheden noteren Poetsen en behandelen kledij en omgeving Behandelen personen
Contact opnemen met afwezigen tijdens behandeling Na 5 dagen ingepakte materialen terug uitpakken
Materialen Folders Checklist materialen Checklist huisbezoek
(Ingevulde) checklist materialen Fiche was- en poetsinstructies
Fiche was- en poetsinstructies Fiche behandelen personen
Aandachtspunten Benadruk dat: Alle bewoners van het pand aanwezig moeten zijn op de dag van de behandeling en dat ze allemaal moeten behandeld worden De woning gepoetst moet zijn voor de behandeling Contact met andere besmette personen vermeden moet worden Verpleeg- en poetsdiensten op voorhand verwittigen dat het om een scabiësprobleem gaat. Reservemateriaal in afgesloten zakken bewaren tot de dag van de behandeling.
Vraag toestemming om namen door te geven aan dienst IZB indien zalf van TOVO gebruikt werd.
Na de laatste behandeling kunnen besmette personen nog tot 4 weken jeuk ondervinden. Een vochtinbrengende crème of een jeukwerend middel helpen mogelijk. Vraag advies aan je huisarts. Houdt de jeuk na 4 weken nog aan, ga dan terug naar je huisarts.
Ok
4. Bijlagen a. Fiche was- en poetsinstructies (behandeling omgeving) 1. kledij en linnen Behandel alle kledij, nachtgoed, handdoeken, beddengoed en schoenen. Je kan kledij, linnengoed of schoenen met verschillende methoden behandelen, afhankelijk van het materiaal en de mogelijkheden van de klant:
Wassen op een temperatuur van minstens 50 graden Celsius. Minstens 10 minuten in een hete droogkast stoppen. Een gevulde en afgesloten plastic zak voor 12 uur in een diepvriezer stoppen op een temperatuur van -20 graden Celsius. 5 dagen in afgesloten plastic zakken op kamertemperatuur bewaren. 72 uur luchten op kamertemperatuur (18-20°). Denk ook aan knuffels, dekentjes voor kleine kinderen, dekbedden of dekens en hoofdkussens.
Aandacht! Draag een schort met lange mouwen en wegwerphandschoenen als je helpt met kledij te behandelen. 2. Tapijten:
Vast tapijt zeer grondig stofzuigen. Losse tapijten: o Oprollen, in plastic verpakken en goed afgesloten voor 5 dagen bewaren. of o Oprollen, 5 dagen rechtop laten luchten op kamertemperatuur, opnieuw grondig stofzuigen.
3. Meubels met stof bekleed (bijvoorbeeld zitbanken, leunstoelen, stoelen):
Grondig stofzuigen, in plastic verpakken en 5 dagen laten zitten. of Grondig stofzuigen en 5 dagen laten luchten op kamertemperatuur zonder te gebruiken.
4. Matrassen
Overtrekken met plastic en goed vastkleven. Plastic 5 dagen rond de matrassen laten. of Rechtop zetten, laten luchten op kamertemperatuur en 5 dagen niet gebruiken.
5. Maxi-Cosie, Kinderwagen, Buggy, Relax, Kinderpark Stoffen onderdelen behandelen door:
Grondig stofzuigen, in plastic verpakken en 5 dagen laten zitten. of Grondig stofzuigen en 5 dagen laten luchten op kamertemperatuur zonder te gebruiken.
De andere onderdelen poetsen met water en zeep. 6. Auto Zetels en matten grondig stofzuigen.
b. Fiche behandeling personen 1. Nagels kort knippen. 2. Eventueel een niet te warme douche of bad nemen. 3. Voor de douche gedragen kleding in een plastic zak steken en afsluiten. Kledij behandelen volgens wasinstructies. 4. Insmeren met Zalvor (of andere Permethrinebereiding) a. b. c. d.
Het hele lichaam met de crème insmeren, vanaf de kaakrand tot en met de voetzolen. Ook de intieme delen insmeren. Denk eraan: ook het hoofd en het gezicht insmeren bij kinderen die tussen twee maanden en twee jaar oud zijn. Zorgen dat mond, ogen en slijmvliezen niet in contact komen met de zalf. Nieuwe crème op je handen aanbrengen iedere keer je ze hebt gewassen. Ook na ieder toiletbezoek schaamstreek en de bilplooi terug insmeren. e. Na het insmeerwerk propere kleren aantrekken. f. De zalf moet minstens 8 uur tot 12 uur op het lichaam blijven. 5. Leg schone lakens en kussenslopen op de bedden. Gebruik de behandelde dekens en kussens. 6. 12 uur na insmeren: a. Het beddengoed vervangen en behandelen volgens de wasinstructies. b. Een douche of bad nemen en schone kleren aantrekken.
c. Checklist huisbezoek Adres: Naam huisarts: Datum en tijdstip bezoek: Samenstelling gezin: Naam
Voornaam
Rijksregisternummer Verwantschap / relatie
Gewicht Leeftijd
Te bevragen: Aanwezig Opmerkingen Budgetmeter Stofzuiger Poetsgerief Poetsproducten Douche / bad Warm water Reserve kussens Reserve Lakens /overtrekken Reserve onderlakens Reserve slopen Reserve dekens Reservekledij
Te behandelen voorwerpen met stoffen bekleding: Auto aanwezig aantal Maxi-Cosi Kinderwagen Buggy Relax Kinderpark Stoelen (met stoffen bekleding) Zitbank (aantal Zitplaatsen vermelden) Leunstoel (fauteuil) Losse kussens Knuffels
Niet aanwezig
Woning: Inkom (bij appartementsgebouw): Vloerbekleding: Vloermat: Vloerbekleding trap: Gemeenschappelijk gebruikte ruimten: Ruimten
Oppervlakte
Vast tapijt
Los tapijt Aantal
Hal/gang Keuken Badkamer Toilet Leefruimte Leefruimte Slaapruimte Slaapruimte Slaapruimte Slaapruimte
Totaal
Matrassen (aantal) Lxb
Enkele
Dubbele
Hoofdkussens (aantal) Kinderbed
Wieg
Dekbed/Dekens (aantal) Enkele Dubbele
Kinderbed
Wieg
Wie gebruikt die ruimten ook? Algemene indruk: Woonhygiëne: Huur: Inkomsten: Kinderen/volwassenen thuis: Eventuele hinderpalen voor de behandeling:
d. Checklist materiaal Materiaal
Plastic zakken Plastic hoezen/matrasovertrekken
Eventueel te verkrijgen bij: Via IZB (zie procedure). Apotheker met voorschrift arts. Supermarkt dienst Gezondheid OCMW/ stad?
Schorten met lange mouwen
dienst Gezondheid OCMW/ Stad?
Latex Handschoenen
dienst Gezondheid OCMW/ Stad?
Tape
Supermarkt, zelfbouwmarkten …
Zalf
Kuismateriaal: Stofzuiger Veegborstel Dweil Aftrekker Emmer Kuisproduct Propere lakens
Folders Wasproduct Zeep Shampoo Handdoeken
Propere kledij
Gewassen en apart gehouden lakens Tweedehandswinkels Goedkope textielwinkels dienst Gezondheid OCMW/stad Supermarkt Supermarkt Supermarkt
Gewassen en apart gehouden handdoeken Tweedehandswinkels Goedkope textielwinkels Gewassen en apart gehouden handdoeken Tweedehandswinkels Goedkope textielwinkels
In orde
e. Formulier toelating Datum: Toezicht Volksgezondheid team Infectieziektebestrijding biedt tubes Zalvor aan om onderstaande personen met scabiës te behandelen. Daarbij geven die personen uitdrukkelijk toelating aan ……………………………om hun naam en geboortedatum door te geven aan Toezicht Volksgezondheid, team Infectieziektebestrijding. Familienaam
Voornaam
Geboortedatum
(*) Eén van de ouders geeft de toelating voor de kinderen en tekent het document voor de kinderen. Contactgegevens Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid Toezicht Volksgezondheid Team infectieziekten Kievitstraat 111 - 113 bus 31 – 2018 Antwerpen tel. 03 224 62 04 – fax 03 224 62 01
[email protected]
Handtekening (*)