‘AGENDA HOGER ONDERWIJS’ GEMEENTE ROTTERDAM
Inleiding Talentontwikkeling draagt bij aan de versterking van de economie, een belangrijk kerndoel van het college. De kracht van Rotterdam, nu en in de toekomst, wordt bepaald door de mate waarin wij succesvol zijn in het ontwikkelen van ons menselijk kapitaal. Een van de sleutels hiervoor is de bijdrage van het hoger onderwijs. Hoger onderwijs raakt veel onderwerpen en collegetargets. Samenwerking met het hoger onderwijs functioneert als een soort katalysator voor het behalen van meerdere collegedoelen. Rotterdam huisvest een groot aantal instellingen voor hoger onderwijs. De grootste daarvan zijn Erasmus Universiteit (EUR) en, achtereenvolgend qua studentenaantallen, de Hogeschool Rotterdam (HR) en Hogeschool Inholland (HIH). Op korte afstand van de stad bevindt zich bovendien de Technische Universiteit Delft (TUD), waarmee vanuit Rotterdam op allerlei terreinen nauw wordt samengewerkt. Daarnaast zijn er nog diverse kleinere (in aantal studenten) instellingen die hoger onderwijs aanbieden zoals het Scheepvaart en Transportcollege, Codarts, Pabo Thomas Moore (vooralsnog Hogeschool Leiden), EuroCollege en 1 Europort Business School. Het hoger onderwijs levert een belangrijke bijdrage aan het opleiden van talenten uit de regio, zowel jongeren als (niet-) werkenden. Daarnaast ontwikkelen deze instellingen een enorme hoeveelheid kennis, maar zijn ze ook als werkgever en in sociaal en cultureel opzicht van grote betekenis voor de stad en de regio. In het collegewerkprogramma 2010-2014 zijn een aantal ambities en targets geformuleerd die een relatie hebben met opleidingsniveau, wonen en werken voor hoger opgeleiden en de relatie met de hoger onderwijsinstellingen op innovatie en kennisontwikkeling. Dit zijn wat betreft het College de speerpunten om op in te zetten om de economische en sociale ontwikkeling te vergroten. Elementen uit het collegewerkprogramma met een directe relatie tot hoger onderwijs(instellingen) en hoger opgeleiden zijn: Ambitie: we willen dat de arbeidsmarkt meer plaats biedt aan midden- en hoger opgeleiden en we willen de doorstroming op de arbeidsmarkt verhogen. Targets: • Het aantal HBO-ers en WO-ers afgestudeerd aan Rotterdamse Instellingen voor hoger onderwijs dat anderhalf jaar na afstuderen in de regio en daarbinnen de stad werkt neemt over de collegeperiode gemiddeld met anderhalf procent punt toe ten opzichte van het gemiddelde over de afgelopen vijf jaar. • Gedurende deze collegeperiode slagen wij erin meer gezinnen, hoger opgeleiden en hogere inkomens voor de stad te behouden. In 2013 is het aandeel van gezinnen, hoger opgeleiden en hogere inkomens in de verhuisstroom met 10% ten opzichte van 2009 gedaald. Ambitie: De Rotterdamse economie moet over vier jaar krachtiger, weerbaarder en duurzamer zijn. Stedelijke en regionale economie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van bedrijventerreinen of de samenwerking met kennisinstellingen zoals de TU Delft. Activiteiten voor de komende jaren worden gecoördineerd in het programma regionale en stedelijke economie. Vanuit het collegewerkprogramma en de ambitie en targets onderscheiden we vijf pijlers waarop de samenwerking van hoger onderwijs, gemeente en bedrijfsleven gestalte krijgt: 1) Hoger opleidingsniveau: verhoging van het opleidingsniveau van Rotterdammers en ontwikkelen van talent; 2) Arbeidsmarkt: meer banen voor en betere doorstroming van hoger opgeleiden; 3) Innovatie: een innovatief economisch klimaat in de regio; 4) Aantrekkelijke stad voor studenten en hoogopgeleiden; 5) Kennisagenda. Deze pijlers zijn allemaal van direct belang voor het blijvend opbloeien van de Rotterdamse (kennis)economie. Zonder hoog opgeleiden geen innovatie, zonder aantrekkelijke stad geen hoog opgeleiden, zonder banen op niveau en carrièreperspectief geen mogelijkheid om hoger opgeleiden te
1
Dit zijn de onderwijsinstellingen in Rotterdam die erkende opleidingen op hbo of wo aanbieden; opleidingen die door de Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie zijn geaccrediteerd.
-1-
behouden, etc. Er zijn allerlei dwarsverbanden tussen de pijlers. Met het benoemen en vullen van deze pijlers wordt er een overzichtelijke indeling gemaakt van de verschillende programma’s en beleid. Het is belangrijk dat het concern zoveel mogelijk eenduidig optreedt richting studenten en instellingen om het behalen van collegedoelen te optimaliseren. Om deze agenda te vormen is eerst in kaart gebracht wat er vanuit de gemeentelijke organisatie beleidsmatig, programmatisch en aan inspanningen gebeurd ten opzichte van de doelen uit het collegewerkprogramma. Vervolgens zijn de onderwijsinstellingen geconsulteerd. Uit de consultatieronde bleek dat op veel punten de samenwerking goed loopt met de onderwijsinstellingen. Anderzijds gaf het inzicht in voor welke opgaven de gemeente nog staat in relatie tot het hoger onderwijs èn de collegedoelen. Per pijler zal uiteen gezet worden wat er momenteel gebeurt en wat de opgave is voor dit jaar en eventueel de collegeperiode.
Pijler 1
Hoger opleidingsniveau: verhoging van het opleidingsniveau van Rotterdammers en ontwikkelen van talent
Wat gebeurt er? Verhoging van het onderwijsniveau begint bij het begin: bij de voorschool (vanaf 2 jaar) en het basis- en voortgezet onderwijs. Daar wordt de basis gelegd voor een succesvolle schoolcarrière. De kern van de inzet gebeurt vanuit het Rotterdams Onderwijsbeleid 2010- 2014, bestaande uit de programma’s Beter Presteren en Aanval op Uitval. Enerzijds wordt ingezet op de uitbreiding van leertijd, het versterken van het lerarenkorps en schoolleiding en het vergroten van de ouderbetrokkenheid. Anderzijds wordt ingezet op het terugdringen van de schooluitval door middel van uitbreiding van wijk- en vakscholen, verbetering van loopbaanoriëntatie, een sterkere verbinding tussen onderwijs en zorg en een 100%-aanpak van verzuim.
Best Practice: Rotterdam Academy Een concreet voorbeeld van het verbeteren van de doorstroom van mbo naar hbo is de associate degree (AD). De AD is vooral bedoeld voor werkenden die weer een studie willen oppakken en voor degenen die na hun mbo-4-opleiding best nog willen doorstuderen, maar niet voor een vierjarige hbo-bacheloropleiding willen kiezen. In 2010 was in dit kader de kick off van de Rotterdam Academy. De Rotterdam Academy is een samenwerkingsverband tussen Hogeschool Rotterdam, Zadkine en Albeda College waar studenten aansluitend op hun mbo-opleiding een praktijkgerichte korte hbo-opleiding, de Associate degree, kunnen volgen. Er worden sinds september 2011 AD opleidingen aangeboden op het gebied van Arts & Crafts, Engineering, Maintenance & Mechanics, Ondernemen, Officemanagement en Pedagogisch-Educatief Medewerker. Deze opleidingen zijn gestart gezien de ontwikkelingen op de regionale arbeidsmarkt. Per 1 september 2012 wordt het aanbod van AD opleidingen nog verder uitgebreid.
Naast het Rotterdams Onderwijsbeleid zijn er andere initiatieven die het opleidingsniveau verhogen. Voor de doelgroep Antilliaanse studenten is op het verhogen van het rendement reeds een bestaande samenwerking van de gemeente met de EUR, HR, HIH en het Bestuurscollege Curaçao. Op 30 juli 2009 werd er een intentieverklaring getekend en sindsdien werken de partijen samen in het Platform studerende Antilliaanse en Arubaanse Rotterdammers (PAAR) om met name voortijdige studiebeëindiging te voorkomen. Ook creatieve opleidingen dragen bij aan het verhogen van het opleidingsniveau van Rotterdammers en het ontwikkelen van talent. Codarts maakt deel uit van de Muziekcoalitie (die bestaat uit Music Matters, SKVR, de Doelen, Rotterdams Philharmonisch Orkest, World Music and Dance Centre en Codarts). De Muziekcoalitie heeft gezamenlijk een Masterplan Muziekeducatie ontwikkeld, dat beoogt te voorzien in een doorlopende leerlijn muziekeducatie van basisschool tot en met voortgezet onderwijs, van binnen- naar buitenschools en van basaal tot toptalent. Niet alleen bij jongeren valt winst te halen in het verhogen van het opleidingsniveau. Ook voor werkende Rotterdammers in een product ontwikkeld als onderdeel van het programma Arbeidsmarkt; de leercheque. Rotterdamse werknemers kunnen een bijdrage krijgen wanneer zij een niveauverhogende opleiding volgen of ‘erkenning verworven competenties(EVC)’ examen doen om een hoger niveau te tonen en te certificeren. Hiermee wordt doorstroom op de arbeidsmarkt mogelijk gemaakt.
-2-
Wat is de opgave? In het collegewerkprogramma staat dat het college afspraken zal maken met de onderwijsinstellingen om de doorstroom van MBO naar HBO te vergroten, met name voor de kansrijke economische sectoren. Dit is geen onderdeel van het huidige onderwijsbeleid. Bestuurders van de instellingen voor hoger onderwijs hebben al aangegeven graag samen met de gemeente op te trekken om de doorstroom te verbeteren. De eerste helft van 2012 zal samen met het hoger onderwijs, het mbo en het voortgezet onderwijs gekeken worden welke inspanningen geleverd kunnen worden voor het verbeteren van de doorstroom naar het hoger onderwijs. De mogelijkheden voor het hoger opleiden staan of vallen met het opleidingsaanbod. De Erasmus Universiteit is voornemens de samenwerking met de TU Delft en de Universiteit Leiden te intensiveren in een strategische alliantie. De gemeente Rotterdam zal in afstemming met de gemeenten Delft, Leiden, Den Haag en in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag de samenwerking van de universiteiten faciliteren. Uitgangspunt daarbij is dat een zo optimaal mogelijk opleidingenaanbod te realiseren, vooral ook ten opzichte van de vraag van de arbeidsmarkt.
Pijler 2
Arbeidsmarkt: meer banen voor en betere doorstroming van hoger opgeleiden
Wat gebeurt er? Om Rotterdam de gewenste economische en innovatieve veerkracht te geven, is het niet alleen van belang om het percentage hoger opgeleiden te vergroten, maar ook om deze hoger opgeleiden te behouden voor de stad. Welke onderwerpen spelen en welke oplossingsrichtingen gekozen kunnen worden is weergegeven in het document ‘Analyse Rotterdam Carrièrestad’. Vanuit deze analyse is een uitvoeringsprogramma geformuleerd. Kern van het programma Rotterdam Carrièrestad is het BINDEN (rationeel en emotioneel) van studenten en afgestudeerden aan de regio Rotterdam op de gebieden studeren, werken, wonen en recreëren. Rotterdam Carrièrestad zal de komende jaren inzetten op de volgende prioriteiten: 1. Ontwikkelen van carrièreperspectief voor hbo’ers en wo’ers 2. Meer studenten verleiden om tijdens hun studie in Rotterdam te gaan wonen en na hun studie in Rotterdam te blijven (een bundeling met de inspanningen vanuit de Woonvisie) 3. De stad als laboratorium (binding van studenten d.m.v. maatschappelijke inzet en meer praktijkopdrachten in de stad) 4. Stimuleren en faciliteren van ondernemerschap 5. Ontwikkeling van de (aantrekkelijke) binnenstad (in nauwe samenwerking met het Programma Binnenstad) Verdere informatie is te vinden in het document ‘Uitvoeringsprogramma Rotterdam Carrièrestad’. Wat is de opgave? Omdat het Uitvoeringsprogramma Carrièrestad in overleg met vele stakeholders tot stand is gekomen worden veel van de inspanningen al in nauwe samenwerking met de onderwijsinstellingen. De opgave ligt in het gezamenlijk en succesvol uitvoeren van de activiteiten zoals omschreven voor 2012 in het uitvoeringsprogramma.
Pijler 3
Innovatie: een innovatief economisch klimaat in de regio
Wat gebeurt er? Kennis en innovatie vormen de pijlers van elke hoogwaardige economie. Voor de Nederlandse kenniseconomie is dat niet anders. Al bijna tien jaar staat kenniseconomie centraal in ons economisch beleid. Desondanks is algemeen erkend dat de Nederlandse doelstellingen uit de Lissabonagenda en de doelstellingen uit het Innovatieplatform niet gehaald zijn en worden. Position Paper Kennissteden De Nederlandse kennissteden Groningen, Enschede, Utrecht, Amsterdam, Leiden, Delft, Rotterdam Tilburg, Eindhoven, Wageningen, Nijmegen en Maastricht hebben gemeen dat binnen hun gemeentegrenzen een sterk kenniscluster van universiteiten en hogescholen is gevestigd. Deze kennissteden hebben zich gevonden in een netwerk van stads- en universiteitsbestuurders met de koepelorganisaties VSNU en HBOraad en werkt onder de naam Netwerk Kennissteden Nederland. Die kennissteden zijn de kurken waarop de kenniseconomie drijft. Onze slimme mensen in onze sterke steden bepalen de kracht van de Nederlandse
-3-
kenniseconomie. De steden kunnen verbinden, faciliteren, ruimte scheppen en promoten. Dat komt niet alleen de steden, maar ook de stedelijke regio’s ten goede. In het kennisstedennetwerk zijn kansen en bedreigingen geconstateerd waarmee de kennissteden de komende jaren te maken zullen krijgen. Onder meer de groei van de internationale concurrentie en de vergrijzing van de Nederlandse beroepsbevolking maken het noodzakelijk te blijven werken aan innovatie, vooruitgang en verbetering van de Nederlandse belangen op mondiale markten. De kennissteden hebben een Position Paper opgesteld waarin ze een samenwerking aanbieden aan het Nederlandse kabinet om de benodigde bijdrage te leveren. Tevens geven ze daarbij aan welke randvoorwaarden nodig zijn om de Nederlandse kenniseconomie toekomstbestendig en internationaal concurrerend te kunnen houden. Ze gaan in het Position Paper in op vijf thema’s: • Topsectoren nationale economie • Regio’s en regionale economie • Campusontwikkeling, Scienceparks • Studentenhuisvesting • Internationalisering Voor Rotterdam zijn vooral van belang: de heroverweging van bezuiniging op fundamenteel onderzoek, leegstaand vastgoed en tijdelijke herbestemming tot studentenwoningen het bijdragen aan een gastvrij en kosmopolitisch klimaat waarin internationale kenniswerkers zich thuis voelen. De Rotterdamse Innovatie Agenda In juli 2011 is de Rotterdamse Innovatie Agenda vastgesteld. De gemeente Rotterdam ziet het bevorderen van innovatie als een belangrijke factor voor het versterken van de economie. Het vermogen om te vernieuwen is een belangrijke bron van welvaartsgroei en maakt de regio economisch weerbaarder en minder gevoelig voor conjunctuurschokken. Het aantal productinnovaties is relatief laag en het bedrijfsleven investeert relatief weinig in onderzoek in Rotterdam. Er zijn nog verbeteringen mogelijk als het gaat om de kennisuitwisseling tussen bedrijfsleven en kennisinstituten. Ook de samenwerking tussen kennisinstellingen, bedrijfsleven en overheid biedt ruimte voor verbetering. Zowel op gebied van het ontwikkelen van en handelen naar een gezamenlijke visie- en strategie, als de afstemming in projecten en initiatieven. Het ligt buiten de taak en reikwijdte van de gemeente om bedrijven en instellingen direct bij te staan in het verbeteren van innovatieprocessen. De gemeente heeft wel een rol in het verbeteren van de systeemcondities; geheel van regelingen, voorzieningen en organisaties die de voorwaarden scheppen voor innovaties. De gemeente richt zich daarom op de condities die de werking van de infrastructuur en het systeem verbeteren. Dit wordt ingevuld door deel te nemen aan projecten zoals Valorisatieprogramma Rotterdam, Open Data, I-HIC en projecten met TNO.
Open data
De gemeente heeft een aantal grote databestanden met betrekking tot allerlei aspecten van leven en ondernemen in Rotterdam. De gemeente verwerkt deze gegevens zelf tot statistische overzichten, indexen en profielen. De ambitie is om de gemeentelijke data, meer dan nu, te hergebruiken voor secundaire analyses naar bijvoorbeeld specifieke doelgroepen of naar causale verbanden. En in zicht te hebben in data/onderzoeken van de EUR gerelateerd aan de strategische thema’s. Daarmee zijn vragen vanuit het gemeentelijke beleid en vanuit de wetenschap te beantwoorden. In de samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente en de EUR is afgesproken dat de gemeentelijke data door de EUR kosteloos gebruikt kunnen worden in het kader van hun eigen onderzoek en door studenten als afstudeeronderzoek of leeronderzoek. Uitgangspunt is dat over secundaire analyses op gemeentelijke bestanden gezamenlijk wordt gepubliceerd. Bij voorkeur vinden de samenwerking rondom analyses en publicaties plaats in het kader van de kenniswerkplaatsen.
Naast deze projecten zoekt de gemeente nadrukkelijk regionaal de samenwerking op. Immers, economische clusters strekken zich uit tot over de stadsgrenzen. Deze samenwerking heeft o.a. gestalte gekregen in het platform TriDelta, waarin universiteiten, hogescholen, bedrijfsleven en de drie gemeenten Leiden, Delft en Rotterdam onderling samenwerken om de innovatie in de regio te bevorderen. Ook zijn er sectorale regionale verbanden zoals Medical Delta, Cleacn Tech Delta en Deltri.
-4-
Een ander belangrijk platform voor het verder ontwikkelen van de innovatieagenda’s is de Metropoolregio Rotterdam-DenHaag in de pijler ‘Kennis en Innovatie’.
Valorisatieprogramma Rotterdam Speerpunten voor van het Rotterdamse Valorisatie Programma zijn de specifieke Rotterdamse kennis- en innovatieclusters haven en industriecomplex, zorg en medisch sector, creatieve industrie en talentontwikkeling. Vanuit deze clusters gaat Rotterdam zich de komende zes jaar hard maken om tot oplossingen voor (aankomende) maatschappelijke en economische vraagstukken te komen. Het consortium onder leiding van de Erasmus Universiteit bestaat uit de Hogeschool Rotterdam, Inholland en de Rotterdamse Ondernemers Academie gevormd door Albeda College en ROC Zadkine, de Gemeente Rotterdam en het Rotterdams bedrijfsleven slaan de handen ineen om onderwijs en onderzoek meer toe te snijden op maatschappelijk en commercieel interessante toepassingen. Een dergelijke samenwerking waarin de gehele onderwijskolom van WO tot MBO samenwerkt is uniek voor Nederland. Het consortium heeft een rijkssubsidie van 5 miljoen euro ontvangen.
Wat is de opgave? Helaas hebben bezuinigingen op het hoger onderwijs (collegegeld, langstudeerboete, beperking 2e studie, etc.) geen plek gekregen in het Position Paper dat op 1 september 2011 aan premier Rutte werd aangeboden. Deze maatregelen drukken het sterkst op het aantal hoger opgeleiden dat in de toekomst een bijdrage aan de kenniseconomie kan leveren. Juist in Rotterdam zullen deze maatregelen druk leggen op het verhogen van het opleidingsniveau vanwege relatief veel deelname aan het hoger onderwijs op latere leeftijd vaak in combinatie met werk. Rotterdam zal het voortouw nemen in eventuele werkgroep vorming op dit thema en dat van studentenhuisvesting vanuit het Rijk met het netwerk kennissteden. Vanuit de Rotterdamse Innovatie Agenda ligt de opgave in het creëren en faciliteren van systeemcondities voor productinnovaties en idee genererende activiteiten In eerste instantie vanuit het programma Economie, maar inmiddels vanuit het concern, wordt ingezet op het ontwikkelen van accountmanagement voor instellingen, dus ook voor de hoger onderwijsinstellingen. Het wordt gebruikt als middel om de collegedoelen te realiseren. Onderwerpen van gesprek zullen zijn: waar kunnen organisaties elkaar nog versterken en waar doen knelpunten zich voord in de samenwerking. Het hoger onderwijs is van belang vanwege de werkgelegenheid in de stad, heeft overleg met de gemeente over gebiedsontwikkeling en huisvesting maar ook over kennisontwikkeling en levert een belangrijke bijdrage aan de sociale en maatschappelijke ontwikkeling van de stad door bijvoorbeeld studenten in te zetten in de wijken. Het ontwikkelen van accountmanagement verdient daarom veel aandacht.
Pijler 4
Aantrekkelijke stad voor studenten en hoogopgeleiden
Zoals bij pijler 2 is omschreven zorgen de kennisinstellingen voor een constante stroom van verse hoogopgeleiden naar Rotterdam. Anderhalf jaar na afstuderen werkt 29% en woont 37% van de EUR-alumni in de stad. Om Rotterdam de gewenste economische en innovatieve veerkracht te geven, is het niet alleen van belang om het percentage hoger opgeleiden te vergroten, maar ook om deze hoger opgeleiden te behouden voor de stad. Wanneer studenten tijdens hun studie in Rotterdam wonen is de kans veel groter dat ze zich na hun studie qua wonen en werk primair op Rotterdam focussen dan wanneer ze buiten Rotterdam wonen. Rotterdam wil, meer dan nu, een aantrekkelijke stad zijn voor de studenten die hier studeren, voor afgestudeerden en hoger opgeleiden van buiten de stad. De verbetering van het (huisvestings)klimaat van Rotterdam kan daaraan een bijdrage leveren. Diverse programma's besteden hier aandacht aan. Onder de pijler Levendige stad heeft het collegebrede programma Binnenstad ‘een aantrekkelijke binnenstad voor studenten’ benoemd als een van de speerpunten. Uit onderzoek is gebleken dat de aanwezigheid van de doelgroep studenten een grote bijdrage kan leveren aan de verlevendiging van de binnenstad. Rotterdam is een stad van de tweede indruk en het imago van de stad is onder hoger opgeleiden op een aantal terreinen negatief, vooral op het gebied van veiligheid en het ontbreken van een gezellig compact centrum. Door studenten een betere indruk te geven van wat er allemaal te doen is in de binnenstad, bieden we een beter beeld van de mogelijkheden van de Rotterdam. Zodat studenten eerder geneigd zijn na hun studie hier te blijven wonen en werken. Het programma Binnenstad heeft, in samenwerking met de Erasmus Universiteit (vanuit de overeenkomst van de EUR en de Gemeente), dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving (JOS) en het Stadsontwikkeling
-5-
(SO), het projectplan ‘vergroten van de zichtbaarheid van studenten en pas-afgestudeerden in de Binnenstad’ opgeleverd. Kansen zijn: - het naar de binnenstad halen van een groot deel van de programmering van de Eurekaweek, - een kennismakingsprogramma voor bestuursleden van studie- en studentenverenigingen en studentenambassadeurs met de Rotterdamse Binnenstad, bestaande uit een welkom op het stadhuis samen met de Raad, hospitalitytraining en een (pers-)rondje door de binnenstad langs culturele en uitgaansgelegenheden zodat zij dit met hun achterban kunnen communiceren. - Place-making ‘studentenkwartier’ rondom het toekomstige University College - Onderzoek, ism de EUR, naar extra studieplekken in de Binnenstad. Mede in verband met de verbouwing van Woudestijn. - Route naar en in de Binnenstad voor bezoekers van de Open Dagen van de Hogeronderwijsinstellingen, ism studentenverenigingen
Kansrijk zijn ook de ontwikkelingen vanuit de fysieke sector in de binnenstad: - De vestiging van het Erasmus University College in de binnenstad in het voormalige Onderwijsmuseum, start in 2013 (zie kader verderop) - Het Hoboken terrein wordt verder ontwikkeld. - In de Aanpak Leegstand Kantoren worden de mogelijkheden voor transformatie naar studentenhuisvesting onderzocht. Binnen het uitvoeringsprogramma van de Woonvisie, waarin het woonbeleid voor de komende jaren bijeen is gebracht, worden studenten voor het eerst expliciet als doelgroep benoemd. Dit in aansluiting op het hoofdstuk woonstad uit het collegewerkprogramma. Er zal gewerkt worden aan de identificatie van kansrijke studentenmilieus (vooral langs de KennisAs®), het versterken van de identiteit en kwaliteit van studentenmilieus, de pilot van het studentenkwartier aan de Dordtselaan, de inschrijving van studenten op Woonnet en het imago van Rotterdam als woonstad voor studenten. Ook neemt Rotterdam deel aan het Actieprogramma Studentenhuisvesting (G4-traject). Daarin worden mogelijkheden inzake herbestemming kantoren, tijdelijk gebruik, bouwbesluit en gemeentelijke regelgeving met het rijk onder de loep genomen.
Delft als visvijver voor hoger opgeleiden Met de TU Delft is afgesproken dat gemeente Rotterdam zich inspant voor huisvesting van studenten uit Delft, bijvoorbeeld in leegstaande kantoorpanden. Verder is met TU Delft afgesproken is dat er vanuit TU serieus gekeken zal worden in hoeverre het Clara Ziekenhuis als een plek (werkateliers) benut kunnen worden voor studenten, wat de mogelijkheden zijn met betrekking tot de toekomst van dit gebouw. PhD studenten die op eigen inkomsten in Delft komen studeren en hard op zoek zijn naar goedkope woonruimte zijn voor de TU nu moeilijk te helpen. TU Delft wil het perspectief van Rotterdam als effectieve en goedkope woonruimte graag aansnijden/melden in de regiegroep voor de Graduate School.
De directie Veiligheid speelt ook een onverwachte rol in de aantrekkelijkheid van de stad. Met de nieuwe horecanota worden ook de vergunningen aan studenten verenigingen tegen het licht gehouden. In het binnenstadsprogramma wordt ook aan Codarts en de Willem de Kooning Academie een bijdrage gevraagd voor de verlevendiging van de plinten in het centrum. Willem de Kooning en Codarts voeren projecten uit die ondersteund worden vanuit het Programma Internationalisering bij de dKC. Het programma kent vijf onderdelen die in samenhang met elkaar deze doelstellingen moeten dienen. Kunstvakonderwijs is tot nu toe vooral betrokken bij programmaonderdeel 'Culturele Hotspots: BRICT', dat gaat over samenwerking tussen culturele instellingen in Rotterdam en counterparts in Shanghai, Istanboel en Sao Paolo. Studenten van het Rotterdamse kunstvakonderwijs worden gevraagd op te treden in de binnenstad tijdens koopzater- en zondagen. Dit om het talent van de stad ook op deze manier zichtbaar te maken. Dit project is ‘afgekeken’ van de gemeente Tilburg en de Fontys Hogeschool voor de kunsten. Er wordt in dit project van Programma Binnenstad (Levendige stad) samengewerkt met de Ondernemersfederatie Rotterdam City (OFRC), deelgemeente Centrum, de Cultuurbrigade, Codarts, Zadkine en Hogeschool InHolland.
-6-
Het imago van Rotterdam is veel slechter dan de situatie in werkelijkheid is en daarom moet er flink geïnvesteerd worden in citymarketing. Voor de nieuwe marketingstrategie van de gemeente Rotterdam zijn studenten als een van de vier basisdoelgroepen benoemd. De doelgroep is opgesplitst in aankomend studenten en eerstejaars (belangrijkste doelgroep voor hoger onderwijsinstellingen en Rotterdamse Kamer van Verenigingen en voor de beïnvloeding van de studiekeuze voor de programma's Arbeidsmarkt en e Carrièrestad), 1e tot 3e jaars studenten (programma Binnenstad) en 4 -jaars en masterstudenten (programma's Arbeidsmarkt en Carrièrestad). Het doel is Rotterdam neer te zetten als een aantrekkelijke stad voor studenten. Tevens hebben de GGD en de directie Veiligheid studenten als doelgroep geïdentificeerd. Zij willen in het kader van alcohol en drugs beleid bezien welke mogelijkheden er zijn met het hoger onderwijs gezien het alcoholgebruik onder studenten. Vanuit de Servicedienst (en soms vanuit andere diensten) vindt de arbeidsmarktcommunicatie plaats richting studenten. Er wordt deelgenomen aan bedrijvendagen etc. Op 13 oktober 2011 werd TEDxRotterdam. TEDxRotterdam is een conferentie en programma waar internationale topsprekers vanuit het bedrijfsleven, de wetenschap en de kunsten spreken over innovatie op hun vakgebied, zonder commerciële en/of politieke doelstelling. Dit jaar was het evenement speciaal gericht op studenten ter ondersteuning van het collegedoel om hoger opgeleiden aan Rotterdam te verbinden. Op de conferentie traden 29 lokale en (inter)nationale sprekers en performers op in het Nieuwe Luxor Theater tijdens een 12 uur durend programma. 1250 laatstejaar bachelor en masterstudenten uit heel Nederland en 150 CEOs, voorzitters, directieleden en leiders uit de triple helix waren uitgenodigd. Rotterdam heeft studenten in positie gebracht middels het programma CEO for one day. In dit onderdeel werden studenten verbonden met huidige leiders uit het bedrijfsleven, onderwijs- en kennisinstellingen en de gemeente Rotterdam.
Erasmus University College Op 26 april 2011 is besloten dat de gemeente een bijdrage levert aan de vestiging en de start van het Erasmus University College (EUC) in het pand van het onderwijsmuseum. De EUR en de gemeente hebben in 2010 besloten om als elkaars voorkeurspartner op te treden, te investeren in samenwerkingsnetwerken en samen te werken bij onderzoek onderwijs, met als ambitie om de Universiteitsstad Rotterdam te vestigen met een sterk nationaal en internationaal imago. Met de vestiging van het EUC ontstaat een wisselwerking tussen onderwijsarbeidsplaatsen, werkgelegenheid en hoogwaardige opleidingen. Naar verwachting zal het aantal nieuwe studenten van ca 168 in de startfase, in zes jaar uitgroeien naar ca 750. Het EUC levert ca 60 arbeidsplaatsen op (hoogleraren en staf). De EUR kan onder andere recent gepromoveerde medewerkers een passend aanbod doen als junior docent. Normaliter is voor deze categorie na de promotie geen plaats meer binnen de universiteit. De komst van het EUC draagt bij aan de vorming van een hoogwaardig studentenmilieu langs de Kennisas. Bovendien wordt met de huisvesting van studenten het aantal bewoners vergoot en daarmee de gewenste levendigheid en leefbaarheid van het centrum. Niet alleen de studenten van het EUC maar ook de huidige studentenpopulatie zal meer gelegenheid hebben om kennis te maken met de stad. De kans op behoud of vestiging van deze hoger opgeleiden in Rotterdam wordt daarmee vergroot.
Wat is de opgave? Net als bij pijler 2 ligt de opgave voor deze pijler niet zozeer in het ontwikkelen van nieuw beleid maar in het uitvoeren van geplande projecten voor 2012 en verder. Programma Binnenstad heeft in samenwerking met programma Carrièrestad een concept uitvoeringsprogramma opgesteld voor 2012 met diverse activiteiten in de Eurekaweek,en op open dagen, activiteiten voor studentenbestuurders, Studenten Spelen voor de Stad. Augustus-november staan in het teken van welkom en kennismaking. Van februari tot april is het thema Rotterdam als stad van de wetenschap en carrière en in mei en juni staan activiteiten in het kader van sport, cultuur en levendigheid op de agenda.
-7-
Pijler 5
De Strategische Kennisagenda
Wat gebeurt er? Er wordt momenteel door het Chief Science Office gewerkt aan een hernieuwde strategische kennisagenda voor de stad. Het doel van de strategische kennisagenda is om de grote strategische vraagstukken van de stad structureel met onderzoek en kennisopbouw te ondersteunen. Er zijn vijf thema’s benoemd: - duurzaamheid - aantrekkelijke woonstad en leefbaarheid (in achterstandswijken) - talentontwikkeling - stedelijke economie en arbeidsmarkt - netwerksturing. Deze agenda zal leidend worden voor de inzet van capaciteit en middelen voor onderzoek en kennisontwikkeling op concernniveau, de samenwerking met kennisinstellingen op dit gebied en externe partners en voor fondsen- en subsidiewerving. De thema’s zijn leidend geweest bij de inrichting van kenniswerkplaatsen samen met de EUR. Daarin wordt langjarig, structureel, samengewerkt, eventueel ook met andere partners zoals de hogescholen. Er zijn inmiddels op twee strategische thema’s een kenniswerkplaats: - Talentontwikkeling - Leefbaarheid van wijken Deze kenniswerkplaatsen zijn in het najaar van 2010 gestart. Samenwerkingsovereenkomst EUR Op 6 december 2010 werd er een samenwerkingsovereenkomst afgesloten tussen de gemeente en de EUR. Met deze samenwerkingsovereenkomst spreken de gemeente en de EUR de ambitie uit om met betrekking tot de grote opgave van de stad nauw samen te werken en op grond hiervan een gedegen fundament te leggen onder de stedelijke en regionale beleidsontwikkeling- en uitvoering. De focus ligt op de strategische prioriteiten van de stad en de samenwerking richt zich op zowel onderzoek als onderwijs. Kernpunten van de samenwerking zijn: preferred partnership, samenwerken rond de inhoud in enkele kenniswerkplaatsen, één aanspreekpunt, gezamenlijke internationale profilering en fondsenwerving, databestanden delen en beleid voor stages. Wat is de opgave? Om de strategische kennisagenda af te ronden zal door CSO eerst ingezet worden op het verbeteren van de kennisorganisatie. Dit gebeurt vanuit de opdracht van het concern tot centralisatie van de onderzoeksfunctie. Naar aanleiding van de samenwerkingsovereenkomst met de EUR heeft de Hogeschool Rotterdam een voorstel gedaan aan de Gemeente Rotterdam om de samenwerking te intensiveren en te bezegelen in een overeenkomst. De gemeente is voornemens dit uiterlijk in juni 2012 te doen. De inzet is afspraken te maken waardoor er een bijdrage aan elkaars strategische doelen geleverd kan worden. Naast de Hogeschool Rotterdam hebben ook de TU Delft en Inholland Rotterdam aangegeven overeenkomsten te willen sluiten. Per instelling kan de focus anders zijn omdat strategische doelen verschillen.
-8-
Opgaven voor het college Per pijler zijn opgaven naar voren gekomen die in eerste instantie in 2012, maar ook daarna, aandacht en sturing behoeven om de collegedoelen te bereiken. Deze punten zijn hieronder schematisch weergegeven. Pijler 1.Hoger opleidingsniveau
2. Arbeidmarkt
3.Innovatie
Inzet via programma ‘s • Programma Beter Presteren • Programma Aanval op uitval • Metropoolregio Rotterdam – Denhaag • Programma Carrièrestad
Opgave • Naast de beide onderwijsprogramma’s afspraken maken met VO/MBO en HO om doorstroom te verbeteren • Optimalisering van opleidingsaanbod Activiteiten voor 2012 uit het uitvoeringsprogramma uitvoeren met stakeholders. Creëren en faciliteren van systeemcondities voor productinnovaties en idee genererende activiteiten Uitvoeren activiteiten zoals omschreven voor 2012 (deels i.s.m. Carrièrestad) Structureel verbinden van grote strategische vraagstukken van de stad met onderzoek, wetenschap en kennisopbouw.
Rotterdamse Innovatie agenda Valorisatie programma Tridelta 4.Aantrekkelijke stad Programma Binnenstad (Levendige stad) 5.Strategische • Samenwerkingsovereenkomsten Kennisagenda met HR, TU Delft, HIH • Kennissteden netwerk • Metropoolregio Rotterdam – Denhaag Overkoepelend: Ontwikkeling accountmanagement instellingen hoger onderwijs • • • •
-9-
