Diensten- en productencatalogus Behorend bij het Bedrijfsplan ICT-samenwerking Rijk van Nijmegen “Op weg naar de Regionale InformatieDienst Rijk van Nijmegen” van, voor en door de gemeenten Beuningen, Druten, Heumen, Groesbeek, Ubbergen, Millingen aan de Rijn, Mook en Middelaar en Nijmegen
Versie december 2013
Inhoudsopgave
1
Inleiding ......................................................................................................... 1
2
Producten en diensten .................................................................................... 3 2.1
2.2
Werkplek .................................................................................................. 3 2.1.1
Computers
3
2.1.2
Printers, multi-copiers
4
2.1.3
Andere apparaten (devices)
4
2.1.4
Werkplekondersteuning (help- of servicedesk)
5
2.1.5
Speciale werkplekken
5
Software ................................................................................................... 6 2.2.1
2.3
Functioneel beheer
6
Beheer ..................................................................................................... 7 2.3.1
Systeembeheer
7
2.3.2
Technisch applicatiebeheer
8
2.4
Telefonie .................................................................................................. 8
2.5
Certificaten en Contracten ........................................................................... 9
2.6
I&A-advisering........................................................................................... 9
2.7
(Informatie)Beveiliging ............................................................................... 9
2.8
Rampenbestrijding .................................................................................... 10
2.9
ICT-Inkoop .............................................................................................. 10
Bijlage: Termen en definiëring ............................................................................... 11
Diensten- en productencatalogus December 2013
- ii -
1
Inleiding
Dit document is de Diensten- en productencatalogus van de ICT-samenwerking Rijk van Nijmegen. Met dit document wordt weergegeven welke diensten en producten door de samenwerking geleverd worden de start van de samenwerking en in hoeverre de afname daarvan door de deelnemende gemeenten verplicht of optioneel is. Deze catalogus hoort bij het Bedrijfsplan voor de ICT-samenwerking Rijk van Nijmegen “Op weg naar de Regionale InformatieDienst Rijk van Nijmegen”. Er wordt van uitgegaan dat al het huidige ICT-personeel (en/of de budgetten die gebruikt worden om inhuur te betalen die ICT-taken uitvoert alsook ‘ondercapaciteit’) ondergebracht zal worden in de ICT-samenwerking. De medewerkers worden belast met taken binnen hun eigen functiegebied (eventueel) op een andere locatie. Vanaf de start van de samenwerking zullen deze werkzaamheden centraal worden aangestuurd. De focus van de ICT-samenwerking ligt in eerste instantie op het beheer van de technische infrastructuur. Het afnemen van diensten en producten die daar mee te maken hebben, wordt als een verplichte afname gezien. De ICT-samenwerking kan immers niet een infrastructuur beheren en daar verantwoordelijk voor zijn als delen van die infrastructuur door anderen beheerd zouden worden. Het uiteindelijke doel van de samenwerking is een verregaande samenwerking op het brede terrein van Informatie- en Communicatietechnologie, van infrastructuur tot gegevensbeheer en informatiebeleid. Het gezamenlijk beheer en gebruik van de procesapplicaties en het opstellen van een gezamenlijk I-beleid zijn bij de start nog niet onderdeel van die samenwerking maar als ‘stip op de horizon’ worden zij wel meegenomen in het Bedrijfsplan. En dus in deze D&P-catalogus. Per gemeente wordt een verschillende invulling gegeven aan het begrip ‘ICT-personeel’: bij de ene gemeente gaat het enkel om de functies op het gebied van systeembeheer en informatievoorziening, bij de andere gemeente vallen ook de DIV- of de decentrale functionele beheerfuncties eronder. In de praktijk zal dit betekenen dat, indien een gemeente medewerkers in de samenwerking inbrengt met een takenpakket dat niet door andere gemeenten wordt ingebracht, die medewerkers hun taken in eerste instantie uitvoeren voor die ene gemeente. Afnemen van diensten en producten Met bovenstaand kunnen de vragen beantwoord worden over welke diensten en producten op het gebied van ICT een gemeente af zal of kan gaan nemen van de samenwerking: Was de dienst of het product voorafgaand aan de samenwerking een onderdeel van de eigen ICT-organisatie van de gemeente die overgegaan is naar de samenwerking? o Zo ja, dan neemt zij die dienst of product af van de samenwerking vanaf de start; o Zo nee, maar wil zij het product of wil zij de dienst uitgevoerd hebben en wordt de dienst of het product wel aangeboden voor meerdere gemeenten door de samenwerking?
Diensten- en productencatalogus December 2013
Inleiding -1-
Zo ja, dan neemt zij die dienst of het product van de samenwerking op (korte) termijn af óf de dienst of het product wordt niet gevoerd door de gemeente; Zo nee, dan start het overleg over of en wanneer de dienst of het product wel door de samenwerking wordt geleverd en hoe in de periode tot dat moment wordt gehandeld.
De continuïteit van de werkzaamheden komt daardoor niet in gevaar. De functionele aansturing van de medewerkers en het beheer zal vanaf de start van de samenwerking anders zijn dan daarvoor maar de samenwerking zorgt ervoor dat de dienstverlening op ICT-gebied minstens gelijk zal blijven aan het dienst- en kwaliteitsniveau voordat er sprake was van samenwerking. Uiteindelijk, en daar zal een geruime tijd voor genomen moeten worden, zal de samenwerking, zoals in de Business case is verwoord, het gehele pallet van I&A-activiteiten kunnen uitvoeren voor de deelnemende gemeenten en zal er geen I-traject zijn zonder betrokkenheid van de samenwerking.
Diensten- en productencatalogus December 2013
Inleiding -2-
2
Producten en diensten
In dit hoofdstuk worden de diensten en producten benoemd die geleverd worden door de samenwerking. Per dienst of product wordt vermeld of de afname door gemeenten optioneel is of niet.
2.1
Werkplek
2.1.1
Computers
De toegang tot het netwerk van de gemeente en tot de bestanden wordt centraal door de samenwerking beheerd. Dat geldt voor de toegang vanaf een computer op een werkplek of flexplek binnen de gemeentelijke organisatie (de computer op of naast het bureau), vanaf of met behulp van een laptop en vanaf een zogenaamde plaats- en tijdsonafhankelijke werkplek. De gemeentelijke computers en de laptops worden qua hard- en software eveneens beheerd door de samenwerking. Ze worden voorzien van een standaardinrichting 1 met standaardsoftware en ook die inrichting en software wordt centraal beheerd. Voor de plaats- en tijdsonafhankelijke werkplekken geldt dat de hardware en software niet centraal beheerd wordt, het betreft vaak privé aangeschafte middelen. De toegang van deze systemen tot de netwerken van de gemeente valt wel onder de verantwoordelijkheid van de samenwerking. Per gemeente verschilt de invulling van de computers qua type. Dat wat door de gemeente beheerd wordt voorafgaand aan de samenwerking, zal ook door de samenwerking beheerd worden. In de loop van de tijd zal de samenwerking de huidige situatie omvormen naar een gewenste situatie waarbij de insteek is het beheer en dat wat beheerd wordt, gelijk te trekken voor iedere organisatie. De samenwerking formuleert daarvoor een traject waarbij natuurlijke vervangingsmomenten en bedrijfseconomische argumenten worden aangegrepen om veranderingen door te voeren. Dit alles in nauwe en actief overleg met de gemeenten.
Dienst of product
Een type desktop met standaardinrichting en de toegang tot
Centraal
Verplichte
Optionele afname?
beheerd vanaf
afname vanaf
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
de netwerken van de gemeente Een type laptop met standaardinrichting en de toegang tot de netwerken van de gemeente De toegang tot de netwerken van de gemeente vanaf een plaats- en tijdsonafhankelijke werkplek
1
De ’standaardinrichting’ is gedefinieerd door de Werkgroep ICT. Vooralsnog zal de huidige inrichting van de
computers als ‘standaard’ worden benoemd, de te definiëren standaardinrichting kan dan gezien worden als punt waar naar toe gegroeid gaat worden. Diensten- en productencatalogus December 2013
Producten en diensten -3-
Dienst of product
Management user-accounts (beheer van de toegang op
Centraal
Verplichte
Optionele
beheerd vanaf
afname vanaf
afname?
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Ja
Ja
gebruikersniveau)
2.1.2
Printers, multi-copiers
Andere hardware die werkplekgerelateerd is zoals printers en multi-copiers, worden eveneens door de samenwerking beheerd. Dienst of product
Centraal
Verplichte
Optionele
beheerd vanaf
afname vanaf
afname?
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Printers
Ja
Ja
Multi-copiers
Ja
Ja
Per gemeente verschilt de invulling van de printers en multi-copiers. Dat wat door de gemeente beheerd wordt voorafgaand aan de samenwerking, zal ook door de samenwerking beheerd worden. In de loop van de tijd zal de samenwerking de huidige situatie omvormen naar een gewenste situatie waarbij de insteek is het beheer en dat wat beheerd wordt, gelijk te trekken voor iedere organisatie. De samenwerking formuleert daarvoor een traject waarbij natuurlijke vervangingsmomenten en bedrijfseconomische argumenten worden aangegrepen om veranderingen door te voeren.
2.1.3
Andere apparaten (devices)
Door de gemeente kunnen andere apparaten ter beschikking zijn of worden gesteld. Denk aan tablet-PC’s, iPads en dergelijke. Deze apparaten worden vanaf de start centraal beheerd door de samenwerking. Indien gemeenten besluiten om dergelijke apparaten beschikbaar te stellen, zal de samenwerking graag in overleg met de gemeente willen bepalen welke apparaten beschikbaar gesteld worden. Dat limiteert de verscheidenheid aan apparaten en daarmee het beheer qua hardware en qua beheersoftware. Dienst of product
Andere apparaten (devices)
Diensten- en productencatalogus December 2013
Centraal
Verplichte
Optionele
beheerd vanaf
afname vanaf
afname?
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Ja
Ja
Producten en diensten -4-
2.1.4
Werkplekondersteuning (help- of servicedesk)
De ondersteuning van de medewerkers geschiedt centraal. Belangrijk bij met name deze dienst is dat medewerkers elders in de organisaties positief zijn en blijven over de dienstverlening, voor hen is de samenwerking hierin zichtbaar. Dienst of product
Werkplekondersteuning (helpdesk)
Centraal
Verplichte
Optionele
beheerd vanaf
afname vanaf
afname?
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Ja
Ja
Een belangrijke maatregel daarvoor is dat (voorlopig) vanaf de start van de samenwerking voor iedere locatie een Werkplekondersteuner beschikbaar is. Een Werkplekondersteuner is een ‘rol’ en niet per se een fulltime-functie. Eerstelijnsvragen worden door de Werkplekondersteuner afgehandeld, zonodig koppelt de werkplekondersteuner door naar de tweedelijnsondersteuning. Die ondersteuning, die wél centraal georganiseerd zal zijn, wordt ook geleverd door de samenwerking. Evenals het doorschakelen naar een derdelijnsondersteuning (inschakeling van externe deskundigheid).
2.1.5
Speciale werkplekken
Onder speciale werkplekken worden werkplekken verstaan zoals balies met apparatuur, apparatuur in vergaderruimtes zoals beamers, schermen en dergelijke. Ook hiervoor geldt dat de samenwerking hiervoor centraal het beheer voert. Indien in een gemeente geen sprake is van dergelijke werkplekken, kan er natuurlijk niet verplicht afgenomen worden. Maar mochten ze er zijn of komen, dan is er sprake van verplichte afname. Per gemeente verschilt de invulling van de speciale werkplekken. Dat wat voorafgaand aan de samenwerking beheerd wordt door de eigen organisatie, zal vanaf de start van de samenwerking beheerd worden door de samenwerking. In de loop van de tijd zal de samenwerking in overleg met de gemeenten de variaties in de speciale werkplekken zo veel mogelijk willen minimaliseren. ‘Speciale werkplekken’ ontstaan vaak ook als gevolg van ‘speciale wensen’, onderscheid per gemeente zal er blijven. Daar waar gelijkgetrokken kan worden, zal dat gedaan worden waarbij natuurlijke vervangingsmomenten en bedrijfseconomische argumenten worden aangegrepen om veranderingen door te voeren.
Diensten- en productencatalogus December 2013
Producten en diensten -5-
Dienst of product
Speciale werkplekken:
Centraal
Verplichte
Optionele
beheerd vanaf
afname vanaf
afname?
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Ja
Indien aanwezig
Ja
Balies Apparatuur in vergaderzalen Afwijkende modellen ontwikkelingswerkplekken
2.2
Software
De software wordt centraal beheerd. Dat geldt voor de kantoorautomatisering en voor alle andere applicaties. En daaronder vallen ook de afdelingsspecifieke software en zaken zoals de generieke applicaties, de makelaars en brokers. Dienst of product
Centraal
Verplichte
Optionele
beheerd vanaf
afname vanaf
afname?
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Kantoorautomatisering
Ja
Ja
Individuele software (Photoshop, Adobe Pro, …)
Ja
Ja
Afdelingsspecifieke software
Ja
Ja
Vanaf de start van de samenwerking zal het technisch beheer van het huidige applicatielandschap overgenomen worden door de samenwerking. Op termijn zal de samenwerking niet alleen de A-componenten en applicaties ‘technisch’ beheren, maar zullen ook applicaties qua functioneel beheer ondergebracht worden bij de samenwerking. Het overleg met de gemeenten over applicatiekeuzen en –inrichting zal actief gezocht worden door de samenwerking. In de loop van de tijd zullen gemeenten qua applicatielandschap en I-beleid steeds meer op elkaar gaan lijken.
2.2.1
Functioneel beheer
Het ‘functioneel beheer’-begrip behoeft nog de nodige definiëring. Vooralsnog wordt van onderstaande tabel uitgegaan. Het functioneel beheer is direct gerelateerd aan de inhoudelijke werkprocessen en het functioneel beheer vindt dan ook veelal ‘in de lijn’ plaats, binnen de vakafdeling. Alleen Gemeente Nijmegen heeft het functioneel beheer gecentraliseerd tot een team binnen de I&A-afdeling. Over het algemeen vallen de taken van functioneel beheer niet binnen de huidige ICT-organisaties en de betrokken lijnmedewerkers gaan nog niet mee naar de samenwerking. Diensten- en productencatalogus December 2013
Producten en diensten -6-
De samenwerking zal de taken van functioneel beheer voorlopig slechts gedeeltelijk centraal (kunnen) uitvoeren. Dienst of product
Centraal
Verplichte
Optionele afname?
beheerd vanaf
afname vanaf
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Nee
Nee
Ja
Functioneel beheer (technisch) generieke applicaties
Nee
Nee
Ja
Beheer van de basisregistraties (ook de processystemen):
Nee
Nee
Ja
Nee
Nee
Ja
Specifiek beheer van de gebruikersrol/-profiel per applicatie
Nee
Nee
Ja
Specifiek beheer van sjabloonbeheerapplicaties
Nee
Nee
Ja
Functioneel beheer (inhoudelijk) generieke applicaties (de gebruikerskant)
terugmeldingen, landelijke voorzieningen, gegevensmanagement en –distributie, … Functioneel beheer (inhoudelijk) procesapplicaties (gebruikers)
2.3
Beheer
2.3.1
Systeembeheer
Ook het systeembeheer is een dienst die centraal beheerd en aangeboden wordt door de samenwerking. En over de afname hiervan is duidelijkheid: verplicht. Dienst of product
Centraal
Verplichte
Optionele afname?
beheerd vanaf
afname vanaf
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Beheer kantoorautomatisering
Ja
Ja
Beheer mail, exchange, webmail
Ja
Ja
Beheer functionele postbussen
Ja
Ja
Beheer serverpark
Ja
Ja
Identity en Access management user-accounts
Ja
Ja
Databasemanagement
Ja
Ja
Datamanagement
Ja
Ja
Fysiek netwerk: switches, routers, verbindingen
Ja
Ja
Storage
Ja
Ja
Backupbeheer
Ja
Ja
Beheer Wi-Fi
Ja
Ja
Netwerkbeheer
Ja
Ja
Quotumbeheer
Ja
Ja
Firewallbeheer
Ja
Ja
Diensten- en productencatalogus December 2013
Producten en diensten -7-
2.3.2
Technisch applicatiebeheer
Het technisch applicatiebeheer vindt centraal binnen de samenwerking plaats. Het betreft de beheertaken van applicaties waarbij het niet uitmaakt wat het doel van de applicatie is. Het gaat om het beschikbaar laten zijn van de applicatie, om het doorvoeren van upgrades en het beheer van de databases. Er hoeft daarvoor geen vakinhoudelijke kennis te zijn van de werking van de applicatie. Dienst of product
Centraal
Verplichte
Optionele
beheerd vanaf
afname vanaf
afname?
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Softwaredistributie en –control
Ja
Ja
Conversies, updates, ontwikkeling
Ja
Ja
Databasebeheer
ja
Ja
2.4
Telefonie
Telefonie en ICT zijn niet meer los te zien van elkaar. Vandaar dat ook telefonie meteen bij aanvang onderdeel zal zijn van de ICT-samenwerking. Het beheer betreft de huidige verschillende soorten telefoons en telefooncentrales. Dat er in de loop der jaren naar toe gewerkt zal worden om zo weinig mogelijk variaties te hebben, moge duidelijk zijn. De verwachting is dat er steeds minder sprake zal zijn van vaste telefoons en dat ‘mobiel tenzij …’ het uitgangspunt zal worden. Logische momenten (zoals het aflopen van een contract) zullen aangegrepen worden om de wijze van telefonie-inrichting en –beheer te managen. Dienst of product
Centraal
Verplichte
Optionele
beheerd vanaf
afname vanaf
afname?
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Ja
Ja
Vaste telefoons
Ja
Ja
Mobiele telefoons
Ja
Ja
Huurlijnen, ADSL, DigiAccess, ISDN2
Ja
Ja
Beheer van lijnen
Ja
Ja
Helpdesk en ondersteuning (vast en mobiel)
Ja
Ja
Functioneel beheer van telefooncentrales (storingen, nummerplan, groepsnummers, …)
Diensten- en productencatalogus December 2013
Producten en diensten -8-
Per gemeente verschilt de invulling op het gebied van de telefonie. Dat wat voorafgaand aan de samenwerking beheerd wordt door de eigen organisatie, zal vanaf de start beheerd worden door de samenwerking. In de loop van de tijd zal de samenwerking de huidige situatie omvormen naar een gewenste situatie waarbij de insteek is het beheer en dat wat beheerd wordt, gelijk te trekken voor iedere organisatie. De samenwerking formuleert daarvoor een traject waarbij natuurlijke vervangingsmomenten en bedrijfseconomische argumenten worden aangegrepen om veranderingen door te voeren.
2.5
Certificaten en Contracten
Certificaten die noodzakelijk zijn voor het functioneren van in- en externe applicaties en of hardware binnen de samenwerking worden centraal beheerd. Contracten ten behoeve van software en hardware licenties inclusief uitwijkcontracten ten behoeve van basisregistraties als hardware worden centraal beheerd. Het testen, beschrijven en rapporteren van de (uitgevoerde) procedures ten behoeve van uitwijk test(en) is de verantwoordelijkheid van de samenwerking. Dienst of product
Centraal
Verplichte
Optionele
beheerd vanaf
afname vanaf
afname?
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Licentiebeheer
Ja
Ja
Certificaatbeheer
Ja
Ja
2.6
I&A-advisering
Dienst of product
Centraal
Verplichte
Optionele
beheerd vanaf
afname vanaf
afname?
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Advisering op ontwikkeling
Nee
Nee
Ja
Advisering op strategisch informatiemanagement
Nee
Nee
Ja
Ja
Ja
Advisering op TIS
2.7
(Informatie)Beveiliging
Het betreft hier de beveiliging van gegevens en systemen. Dat wil zeggen, het ervoor zorgen dat de aanwezigheid en beschikbaarheid van gegevens en systemen gewaarborgd is en gegarandeerd is en dat de eventuele gevolgen van beveiligingsincidenten tot een acceptabel, vooraf bepaald niveau beperkt wordt. Het betreft dus de beschikbaarheid en niet de vertrouwelijkheid (wie mag wat met welke gegevens?) en de integriteit (de mate waarin systemen en informatie geen fouten bevatten). Die informatiebeveiliging is (nog) een verantwoordelijkheid van de gemeente zelf.
Diensten- en productencatalogus December 2013
Producten en diensten -9-
Dienst of product
Centraal
Verplichte
Optionele
beheerd vanaf
afname vanaf
afname?
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Beveiliging systemen in de brede zin des woords
Ja
Ja
Beveiliging gegevens (beschikbaarheid)
Ja
Ja
Auditing
Ja
Ja
Uitwijk
Ja
Ja
2.8
Rampenbestrijding
Bij calamiteiten waarbij het nodig is om gegevens te ontsluiten die staan op de systemen van gemeenten is het de verantwoordelijkheid van de samenwerking om deze ter beschikking te stellen. Dit is een 24/7/365 verplichting van de samenwerking. Dienst of product
Rampenbestrijding
2.9
Centraal
Verplichte
Optionele afname?
beheerd vanaf
afname vanaf
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Ja
Ja
Centraal
Verplichte
Optionele afname?
ICT-Inkoop
Dienst of product
beheerd vanaf
afname vanaf
de start van de
de start van de
samenwerking?
samenwerking?
Inkooptrajecten hardware, telefonie, software
Ja
Ja
Contractbeheer (OH-contracten, dienstencontracten)
Ja
Ja
Aanbesteding ICT-diensten en -producten
ja
Ja
Diensten- en productencatalogus December 2013
Producten en diensten - 10 -
Bijlage: Termen en definiëring Onderstaande termen en definiëring beschrijven niet de situatie in iedere gemeente, maar worden gebruikt als (of om te komen tot) algemene definities. Term
Toelichting
Access management
Verantwoordelijk voor de toegang van gebruikers tot applicaties en data door
User-accounts
middel van gebruikersnaam/wachtwoord-combinaties.
Applicatiebeheer2
Verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud, ontwikkeling en aanpassing van de applicaties. Uitvoeren van (security) updates, wijzigingen. Applicatiebeheer is de natuurlijke tegenhanger van functioneel beheer omdat functioneel beheer ‘vraagt’ en applicatiebeheer ‘levert’.
ASL
Application Services Library is een procesraamwerk, ondersteund door best Practices, dat de processen van het beheer, onderhoud en vernieuwing van informatiesystemen en applicaties beschrijft. Het biedt een handvat bij het verbeteren van organisaties die applicatiebeheer uitvoeren. ASL beschrijft de processen op uitvoerend (operationeel), sturend (tactisch) en richtinggevend (strategisch) niveau.
Back-up beheer3
Een calamiteitenvoorziening. Niet voor het terugzetten van individuele backups. Verantwoordelijk voor het maken en volgens de afgesproken termijn bewaren van de reservekopieën van systemen en data. Indien gevraagd moeten deze kopieën ook terug gezet kunnen worden.
Beheer Wi-Fi
Verantwoordelijk voor het draadloze netwerk (beschikbaarheid, stabiliteit) zoals dat beschikbaar is binnen de panden.
BiSL
Business Information Services Library is een raamwerk voor het uitvoeren van functioneel beheer en informatiemanagement, gericht op de gebruikersorganisatie (de ‘vraagkant’).
Certificaatbeheer
Verantwoordelijk voor het aanvragen en beheren/vervangen van de certificaten die gebruikt worden om verbindingen en data te beveiligen, of om identiteit aan te tonen.
Change Management
Het zodanig uit (laten) voeren van wijzigingen dat verstoringen en afwijkingen van het dienstenniveau als gevolg van deze wijzigingen zo min mogelijk voorkomen.
Collaboratiesysteem
Een systeem dat de mogelijkheid biedt voor mensen om te communiceren en informatie, kennis, ervaringen en intellectueel bedrijfskapitaal te delen zonder beperkingen van bijvoorbeeld tijd of afstand. Voorbeelden zijn een goed ingericht intranet, wiki’s, groepsagenda’s, projectomgevingen en dergelijke.
2
In sommige definities wordt er nadrukkelijk verwezen naar applicatie-inhoudelijke ondersteuning. In de optiek
van Gemeente Nijmegen is Functioneel Beheer de rol die op het vlak van de interactie met de gebruiker ligt. 3
In sommige definities wordt Datamanagement en Backupbeheer samengenomen. Backupbeheer draagt, als
onderdeel van de herstelstrategie, bij aan de beschikbaarheid van de data. Het terrein van Datamanagement is echter veel breder. Diensten- en productencatalogus December 2013
Bijlage: Termen en definiëring - 11 -
Term
Toelichting
Data Resource Management
De ontwikkeling en uitvoering van architecturen, beleid, praktijken en procedures die de volledige levenscyclus van gegevensbehoeften van een onderneming beheren.
Databasemanagement
Verantwoordelijk voor het in stand houden van de (integriteit en de authenticiteit van de) data die opgeslagen is in databases.
Datamanagement
Verantwoordelijk voor de classificatie van data en de beschikbaarheid van de data.
Exchange, webmail-beheer
Verantwoordelijk voor de beschikbaarheid en de integriteit van de e-mailomgeving. Indien aanwezig kunnen hier ook de collaboratiesystemen onder vallen.
Firewallbeheer
Verantwoordelijk voor de configuratie en het onderhouden van de firewall, het (laten) doorvoeren van wijzigingen.
Functioneel beheer
4
De rol die op het vlak van de interactie tussen de applicatie en de gebruiker ligt. Verantwoordelijk voor het beheren ven de functionaliteit van systemen en de ondersteuning van de gebruiker in het werken met de applicatie. Hieronder valt ook het inrichten van de applicatie en het beheer en de informatievoorziening vanuit de applicatie.
Functionele postbussen
Een afleveradres in een e-mailomgeving die door een gebruikersgroep gebruikt wordt om e-mail op te ontvangen.
Generieke applicatie
Een applicatie die (vrijwel) door elke afdeling van de hele gemeente gebruikt wordt. Denk aan een financieel systeem of aan een DMS.
Identity
Geheel van gegevens dat op netwerken beschikbaar is om een persoon/gebruiker te beschrijven en eventueel te valideren.
ITIL
Information Technology Infrastructure Library is een referentiekader voor het inrichten van de beheerprocessen binnen een ICT-organisatie. ITIL is geen methode of model, maar eerder een reeks van best practices (de beste praktijkoplossingen) en concepten.
Kantoorautomatisering
5
De automatiseringsomgeving zoals die gebruikt wordt voor het verrichten van het standaard-kantoorwerk. Voornamelijk Office en Office gerelateerd. Geen gespecialiseerde applicaties.
Licentiebeheer
Verantwoordelijk voor het legaal gebruiken van software en (hulp)middelen (appliances) op een zo efficiënt mogelijke manier. De juiste licentie overeenkomsten tegen de juiste kosten.
Makelaar (als in “broker”)
Een koppelende applicatie die datapakketjes vanuit een aanleverende applicatie doorstuurt naar de juiste verwerkende applicatie.
4
In sommige definities wordt bij functioneel beheer ook verwezen naar doorontwikkeling van applicaties en advies
bij vervanging. Waar deze rollen thuishoren is niet eenduidig te beantwoorden en heeft onder andere te maken met de omvang van de organisatie en de rolverdeling tussen de bureaus. In het geval van Gemeente Nijmegen doet beheer niet aan ontwikkeling en daarmee komen de rollen die te maken hebben met vernieuwing binnen Gemeente Nijmegen bij de architectuurgroep te liggen. 5
Kantoorautomatisering stamt van het geautomatiseerd uitvoeren van de handelingen die op een kantoor
plaatsvinden. Boekhouding, de typistepool etc. Als je dit als MKB zou uitbesteden, zou daar ook de hardware onder vallen. Bij een grotere organisatie niet per se. Ook telefonie is een grensgeval aangezien dit geen relatie heeft met het automatisch verwerken van de administratie. Diensten- en productencatalogus December 2013
Bijlage: Termen en definiëring - 12 -
Term
Toelichting
Netwerkbeheer
Verantwoordelijk voor het op een veilige manier in stand houden van de onderlinge verbindingen tussen de onderdelen van de infrastructuur, intern en extern.
OH-contracten (als in “onderhouds”)
Contract met een leverancier ten behoeve van het ondersteunen van een afgebakend stuk van de infrastructuur, bijvoorbeeld een applicatie of een dienst. De verantwoordelijkheid van de leverancier wordt beschreven in het contract, maar het is altijd een gedeelde verantwoordelijkheid met de gemeente.
Procesapplicatie
Een applicatie die specifiek is voor een bepaald werkproces en dus alleen door de deelnemers aan dat proces gebruikt wordt.
Quotumbeheer
Verantwoordelijk voor het beheren van aan gebruikers, aan groepen dan wel aan applicaties toegewezen opslaglimieten. Het doel is om grip te hebben op de beschikbare opslagruimte.
Software control
Verantwoordelijk voor het centraal beschikbaar hebben en stellen van alle software (installatiebestanden, bron code) die in gebruik is.
Softwaredistributie
Verantwoordelijk voor de gecontroleerde, efficiënte en veilige verspreiding van alle centraal beheerde software.
Standaardinrichting
Een afgesproken inrichting, bijvoorbeeld voor servers of werkplekken, die in normale situaties gehanteerd wordt. Afwijken van deze inrichting mogen alleen met toestemming van Change Management.
Technisch beheer
Verantwoordelijk voor het in stand houden en de vernieuwing van de infrastructuur die de applicaties draagt (netwerk, datacommunicatiefaciliteiten, servers, opslagsystemen en de besturingssoftware). Bijvoorbeeld door het installeren van updates en patches (.net, Java, …).
TIS (als in technische infrastructuur)
De Technische Infrastructuur bestaat uit een netwerk van met elkaar verbonden apparaten. Dit in tegenstelling tot de functionele infrastructuur die bestaat uit een netwerk aan elkaar verbonden applicaties. Er is geen één-opéén relatie tussen deze beiden.
Diensten- en productencatalogus December 2013
Bijlage: Termen en definiëring - 13 -
