DIABETISCHE NEUROPATHIE DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING
JMJ KRUL NEUROLOOG TERGOOIZIEKENHUIZEN BLARICUM
Cijfers over diabetes (1)
Er zijn ongeveer 740.000 mensen met diabetes in Nederland; 250.000 mensen weten dit nog niet. Ongeveer 90% heeft diabetes type 2 In 2025 zullen 1.300.000 mensen diabetes hebben
Cijfers over diabetes (2)
Inhoud • Wat is neuropathie ? • Neuropathie bij Diabetes: Carpaal Tunnel Syndroom Diabetische Polyneuropathie Autonome Neuropathie • Complicaties • Pijn • Behandeling
WAT IS EEN NEUROPATHIE ? • Een neuropathie is een aandoening van de perifere zenuwen • Er kan sprake zijn van een beschadiging van het omhulsel van de zenuw of van de inwendige structuur • Diabetes mellitus of suikerziekte is een aandoening die ook de stofwisseling van de zenuwen verstoort
INDELING POLYNEUROPATHIE • Sensorische polyneuropathie waarbij de gevoelszenuwen zijn aangedaan • Motorische polyneuropathie waarbij de motorische zenuwen zijn aangedaan • Een sensorimotore polyneuropathie is een combinatie van beide • Een polyneuropathie van de vegetatieve zenuwen ( zenuwen van hart, maag, darm en blaas)
GEWONE SENSORI-MOTORE POLYNEUROPATHIE • Alle zenuwen zijn aangedaan, meer het gevoel dan de kracht • De lange zenuwen (benen) zijn erger getroffen • ( Pijnlijke) tintelingen in voeten en handen • Minder gevoel • Soms minder kracht • Rusteloze benen • Vaak ook ‘s nachts of in rust meer last
DE OORZAKEN VAN EEN POLYNEUROPATHIE • • • • • • • • • •
Nierproblemen Bloedziekten Een gestoorde schildklierfunctie Medicijnen Vitamine tekort of een teveel aan vitamines De leeftijd Ontstekingsachtige polyneuropathie Erfelijke polyneuropathie Onbekend Diabetes Mellitus
Diabetes en polyneuropathie • Diabetes is de meest voorkomende oorzaak van polyneuropathie • Bijna 70% van de mensen met diabetes heeft een of meer neuropathische klachten
NEUROPATHIE BIJ DIABETES • Mononeuropathie zoals het Carpaal Tunnel Syndroom • Diabetische polyneuropathie • Neuropathie van het vegetatieve zenuwstelsel
CARPALE TUNNEL SYNDROOM • • • •
Het betreft een beknelde zenuw in de pols Patienten klagen over tintelingen in de vingers Ook zijn de vingers gevoelloos Vaak is er ook sprake van pijn in de arm, schouder en nek • De klachten zijn ‘s nachts vaak erger dan overdag
CARPAAL TUNNEL SYNDROOM • Dit komt meer voor bij diabetes mellitus • Diagnose m.b.v. EMG • De behandeling bestaat uit: 1. Afwachten 2. Spalk van de pols 3. Injectie 4. Operatie
Autonome neuropathie • • • •
Patienten kunnen wegraken bij snel opstaan Problemen met de maagontlediging Plasproblemen Sexuele functiestoornissen
RISICOFACTOREN VOOR EEN DIABETISCHE POLYNEUROPATHIE • • • • •
Hoge bloedsuikerwaarden Hoog cholesterol gehalte Lichaamsgewicht Roken Hoge bloeddruk
DE OORZAKEN VAN DIABETISCHE POLYNEUROPATHIE • Men denkt dat er sprake is van een stofwisselingsstoornis die de zenuwen beschadigt • Tevens spelen stoornissen in de doorbloeding van de zenuw waarschijnlijk ook een rol
DIAGNOSTIEK VAN DE POLYNEUROPATHIE Het neurologisch onderzoek: 1. Het onderzoek van de spierkracht 2. Het testen van het gevoel en de vibratiezin 3. Het slaan van de reflexen
DIAGNOSTIEK VAN DE POLYNEUROPATHIE • Laboratoriumonderzoek • Elektromyografisch onderzoek, dwz zenuwgeleidingsonderzoek en naaldonderzoek
DIABETISCHE POLYNEUROPATHIE Problemen : • Vermindering van het gevoel waardoor ulcera • Pijn en prikkelingen in de benen waardoor ook nachtelijke onrust; men spreekt van neuropathische pijn • Zelden krachtsverlies, waardoor loopstoornissen etc.
Voorkomen van wondjes – Inspecteer de voeten iedere dag • ..of laat ze inspecteren.. • Koop perfect passende schoenen • Loop niet op blote voeten • En: ga bij afwijkingen meteen naar uw huisarts of diabetesverpleegkundige!
DE INDELING VAN PIJN • Nociceptieve pijn, b.v. pijn na een ongeval, pijn bij een ontsteking • Neuropathische pijn ontstaat bij een beschadiging van een zenuw, b.v. na doorsnijding van een zenuw of een infectie, b.v. gordelroos
DE KENMERKEN VAN NEUROPATHISCHE PIJN • Schietend, brandend, elektrisch, stekend • De pijn kan continu zijn, of in aanvallen, uit te lokken door aanraken • Er zijn ook vaak gevoelsstoornissen • Matige reactie op gewone pijnstillers zoals paracetamol
DE BEHANDELING VAN NEUROPATHISCHE PIJN MET MEDICIJNEN • Gewone pijnstillers zoals aspirine, paracetamol, brufen, • Middelen tegen depressie • Middelen tegen epilepsie
ANTIDEPRESSIVA • Ouderwetse antidepressiva zoals Tryptizol en Sarotex, die een duidelijk zenuwpijnstillend effect hebben • Moderne antidepressiva, zoals Seroxat en Prozac die vooral tegen depressie zouden helpen • Er is nog een nieuw antidepressivum dat ook mag worden voorgeschreven bij zenuwpijn, nl Cymbalta
ANTI-EPILEPTICA • Carbamazepine ( Tegretol) • Gabapentine ( Neurontin ) • Pregabaline ( Lyrica )
BIJWERKINGEN VAN DE MEDICATIE • Dufheid en slaperigheid • Antidepressiva: droge mond en wazig zien • Antiepileptica: allergische reacties en per middel verschillende specifieke bijwerkingen
OVERIGE GENEESMIDDELEN • Capsaicine crème: dit is een crème gebaseerd op een extract van Spaanse pepers en is matig doeltreffen bij neuropathische pijn • Opioiden zoals Tramadol maar ook morfine en morfine derivaten zijn redelijk effectief bij de behandeling van ernstige neuropathische pijn
NIET MEDICAMENTEUZE BEHANDELING • TENS • Acupunctuur • Neuromodulatie
Nieuwe Ontwikkelingen • Klinisch onderzoek naar de behandeling van pijnlijke diabetische polyneuropathie • Patienten worden met Cymbalta, Lyrica of beiden behandeld • De deelnemende patienten mogen deze medicijnen nooit hebben gebruikt • Het gaat om 9 visites over een periode van 16 weken
Qutenza Pleister • Het betreft een capsaicine 8% huidpleister • Capsaicine is een stof die voorkomt in peper en paprika en die de hitte en pijnreceptoren prikkelt • Capsaicine heeft bij neuropathische pijn een pijnstillend effect
SAMENVATTING • Diabetes Mellitus heeft gevolgen voor het zenuwstelsel, namelijk de polyneuropathie en het Carpale Tunnel Syndroom • Het is heel belangrijk om de DM optimaal in te stellen • Let goed op de voetproblemen • Zonodig de problemen in kaart laten brengen door de neuroloog en pijnbestrijding
Vragen ?
