Deel I Algemeen 2 Leeswijzer en algemene inleiding 3

2012

JAARSTUKKEN

GemeentGemeente Borger-Odoorn Hoofdstraat 50 7875 AD EXLOO Postbus 3 7875 ZG EXLOO T 14 0591 F (0591) 53 53 99 [email protected]

Borger-Odoorn

Inhoudsopgave Deel I Algemeen

2

Leeswijzer en algemene inleiding

3

Deel II Programma’s

5

Programma 1 Programma 2 Programma 3 Programma 4 Programma 5 Programma 6 Programma 7 Programma 8 Algemeen A Algemeen B

Politiek, bestuur, burgers Wegen, verkeer, vervoer Economische zaken, recreatie, toerisme Onderwijs Sport, cultuur, groene ruimte Sociale zaken, zorg, welzijn Gezondheid, milieu Wonen, ruimtelijke ontwikkeling Algemene dekkingsmiddelen Bedrijfsvoering

6 10 13 15 17 20 24 28 32 33

Deel III Paragrafen

36

Paragraaf A Paragraaf B Paragraaf C Paragraaf D Paragraaf E Paragraaf F Paragraaf G

37 42 46 53 55 61 64

Lokale heffingen Weerstandsvermogen, reserves en voorzieningen Kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid

Deel IV Jaarrekening

73

Balans per 31 december 2012 Toelichting op de balans per 31 december 2012 Recapitulatie lasten en baten per programma Rekeningresultaat en toelichting op hoofdlijnen

74 76 96 97

Deel V Sisa-bijlage

115

Sisa-bijlage

116

Deel VI Controleverklaring accountant

119

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

120

Jaarstukken 2012

1

I

ALGEMEEN

Leeswijzer en algemene inleiding

2

3

Jaarstukken 2012

Leeswijzer en algemene inleiding Hierbij ontvangt u de jaarstukken 2012. Hiermee leggen wij verantwoording af over het financiële beheer en over het behalen van de doelstellingen uit de begroting 2012. De jaarstukken zijn onderverdeeld in het jaarverslag, de jaarrekening en de sisa-bijlage. De jaarstukken zijn opgesteld binnen de kaders van het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV). Dit heeft gevolgen voor de indeling en opbouw van de stukken.

Het jaarverslag Stand van uitvoering ultimo december 2012 In de planning- en controlcyclus zijn in 2012 belangrijke stappen gezet om de kwaliteit van de rapportages te verbeteren en zo de raad meer mogelijkheden te geven om te controleren. Per programma zijn de doelstellingen, actiepunten en projecten benoemd. In deze laatste bestuursrapportage 2012 is per programma aangegeven in hoeverre het voorgenomen beleid is gerealiseerd. Voor het college van burgemeester en wethouders is een productenrekening beschikbaar. Deze ligt voor de leden van de gemeenteraad ter inzage. Allereerst worden de speerpunten van beleid in beeld gebracht. Dit zijn belangrijke onderwerpen in het jaar 2012 waar veel tijd en aandacht aan is besteed. De reguliere werkzaamheden worden per programma als volgt in beeld gebracht: Missie De doelen die gehaald moeten worden. Doelstellingen Voor de duidelijkheid wordt een samenvatting gegeven van de geformuleerde doelstellingen uit de programmabegroting 2012. Stuurgetallen Indien van toepassing worden de stuurgetallen (werkelijke waarde en streefwaarde) vermeld. De kengetallen zijn opgenomen in de productenrekening 2012. Actiepunten en projecten In schema wordt de voortgang van de producten gepresenteerd. Groen: Werkzaamheden afgewerkt Geel: Uitvoering gestart; ligt op schema Oranje: Uitvoering gestart; zie opmerking Rood: Actie noodzakelijk Bij oranje en rood wordt een toelichting gegeven. Bij veel projecten en actiepunten is de kleur geel, omdat de werkzaamheden in meerdere jaren plaatsvinden (meerjarig projecten). In die gevallen wordt dit niet steeds opnieuw als verklaring gegeven, maar is dat hierbij uitgelegd.

De jaarrekening Wij kunnen ons voorstellen dat u na het lezen van dit verslag benieuwd bent naar wat dit alles heeft gekost, of er budgetten zijn overschreden en hoe de gemeente er voor staat. Deze informatie leest u terug in de balans en de exploitatierekening.

Jaarstukken 2012

3

De sisa-bijlage De sisa-bijlage is ook een onderdeel van de jaarstukken. Van het Rijk worden voor een aantal specifieke taken uitkeringen ontvangen. In de sisa-bijlage wordt hierover aan het Rijk verantwoording afgelegd. De bijlage wordt gebruikt voor het vaststellen en het financieel afrekenen van de ontvangen specifieke uitkeringen.

Het rekeningresultaat Het rekeningresultaat is in overeenstemming met de BBV-regelgeving weergegeven in: Het resultaat vóór bestemming. Dit is het resultaat van de acht programma’s en de algemene dekkingsmiddelen en bedraagt afgerond € 254.649 negatief. Het resultaat ná bestemming. Dit is het uiteindelijke resultaat dat is ontstaan na verwerking van de mutaties in de reserves en bedraagt afgerond € 516.320 positief. Burgemeester en wethouders van Borger-Odoorn

4

Jaarstukken 2012

II

PROGRAMMA’S

Programma 1 Programma 2 Programma 3 Programma 4 Programma 5 Programma 6 Programma 7 Programma 8 Algemeen A Algemeen B

Jaarstukken 2012

Politiek, bestuur, burgers Wegen, verkeer, vervoer Economische zaken, recreatie, toerisme Onderwijs Sport, cultuur, groene ruimte Sociale zaken, zorg, welzijn Gezondheid, milieu Wonen, ruimtelijke ontwikkeling Algemene dekkingsmiddelen Bedrijfsvoering

6 10 13 15 17 20 24 28 32 33

5

1

Politiek, bestuur, burgers

Missie De raad en het college van burgemeester en wethouders zijn samen verantwoordelijk voor daadkrachtig bestuur. De griffie en bestuursondersteuning faciliteren daarbij. Het gemeentebestuur maakt zich sterk voor het realiseren van de strategische projecten van de Toekomstvisie 2018, het coalitieakkoord en de (meerjaren)programmabegroting. We willen onze rol als efficiënte, betrouwbare en transparante overheid waarmaken.

Doelstellingen 1. Betere dienstverlening: - verbeterde directe dienstverlening aan inwoners, bedrijven en instellingen; - snellere afhandeling van brieven en klachten; - verbetering informatievoorziening aan burgers; - dienstverlening wordt beoordeeld als transparant, feitelijk juist, begrijpelijk, integer en klantgericht. 2. Grotere betrokkenheid: - grotere betrokkenheid van inwoners bij gemeentelijke ontwikkelingen; - afstand tussen burgers en bestuur verder verkleinen; - herkenbare en duidelijke beleidspunten; goede publieke verantwoording; - vergroten vertrouwen van burgers in het bestuur van de gemeente. 3. Bewerkstelligen van een efficiëntere en kwalitatief beter gebruik van de voorzieningen in onze gemeente. 4. Bevordering veiligheid en risicobeheersing in de gemeente. 5. Het handhaven en uitdragen van de Cittaslow-kwaliteiten van onze gemeente: ruimte, rust, authenticiteit en onthaasting.

Producten

100 Gemeenteraad, 102 Griffie, 103 Rechtsbescherming, 104 Bevolkingszaken, 105 Bestuurlijke ondersteuning, 106 Kabinet & representatie, 107 Communicatie, 108 Verkiezingen, 109 Ontwikkeling vastgoed, 110 Openbare orde & veiligheid, 111 Brandweer & hulpverlening, 112 Rampenbestrijding, 113 Belastingen.

Stuurgetallen

streefwaarde

werkelijk 2010

-10%

72%

werkelijk 2011

begroot 2012

werkelijk 2012

0 1 0,5

0,1 0,6 0,2

TK 80,0

77,9

910.300

paragraaf

103 Rechtsbescherming Bezwaarschriften

104 Bevolkingszaken Fouten kwaliteit GBA, A cat. % Fouten kwaliteit GBA, B cat. % Fouten kwaliteit GBA, C cat. %

<1% < 5% < 10 %

108 Verkiezingen Opkomst %

100

TK 77,0 GR 54,5

1.600.000

1.110.000

PS 58,4

109 Ontwikkeling vastgoed Onderhoudstekort Keuringsrapporten

110 Openbare orde, veiligheid Afhandeltijd vergunningen Duur afronding vergunningen

6

-10%

Jaarstukken 2012

Stuurgetallen

streefwaarde

werkelijk 2010

werkelijk 2011

begroot 2012

werkelijk 2012

Meldingen (jeugdige) overlast Criminaliteiten (jeugdige)

111 Brandweer, hulpverlening Gemidd. opkomsttijd Aanwezig binnen normtijd

10:46 100%

113 Belastingen Kwijtscheldingsnorm (bijstand)

90%

100%

Actiepunten en projecten Regulier Bestuurs rapportage 2012 I

Bestuurs rapportage 2012 II

Bestuurs rapportage 2012 III

Groen Geel Oranje Rood Groen Geel Oranje Rood Groen Geel Oranje Rood

Product

103 Rechtsbescherming 104 Bevolkingszaken 105 Bestuurlijke ondersteuning 106 Kabinet & representatie 107 Communicatie 108 Verkiezingen 109 Ontwikkeling vastgoed 110 Openbare orde, veiligheid 111 Brandweer, hulpverlening 112 Rampenbestrijding 113 Belastingen

Jaarstukken 2012

7

Projecten Bestuurs rapportage 2012 I




Omschrijving

104 Werkplan verkiezingen 107 Betere dienstverlening 109 Projecten vastgoed 109 Realisatie MFA Borger 109 Beheer Mfa's 110 Invoering Drank- en horecawetgeving 110 Transitie nationale politie 111 Meerjarenbeleidsplan hulpverl. en brandveiligheid 111 De Brandweer over morgen 111 Regionalisering brandweer 111 Speerpunt risicobewustzijn 107 Betere dienstverlening Er is, volgens planning, verdere uitvoering gegeven aan het project "Dienstverlening". Zo zijn in concept kwaliteitprestatieindicatoren (kpi's) opgesteld. Ook is, na onderling overleg en afstemming, in BOCEverband een offerte aangevraagd voor het uniform maken van de infrastructuur voor de telefooncentrale. Tot slot is gestart met (voorbereiding van) de invoering van de module "veel gestelde vragen" in de digitale balie van de website.. Dit in aansluiting op de "producten- en dienstencatalogus" van SDU. 109 Realisatie Mfa Borger De bouw is in volle gang. De inrichting van de buitenruimte loopt parallel met de herinrichting van de Molenstraat. De inrichting van de Mfa en de verhuizing van gebruikers van de Mfa worden voorbereid. 109 Beheer Mfa's Het beheer en (situatie rondom) exploitatie van Mfa Noorderbreedte namen een groot deel van 2012 in beslag. Net als de voortgang van de Mfa Het Hunzehuys in Borger en in mindere mate Mfa ’t Brughuus in Valthermond. Dit wordt ook in 2013 nog voortgezet. 110 Invoering Drank en Horeca-wetgeving In 2013 vindt verdere implementatie plaats van de invoering van de nieuwe Drank- en Horecawet. 111 Regionalisering brandweer De regionalisering is een intensief regionaal project dat volop in uitvoering is. Per 1 januari 2014 moet de regionalisering een feit zijn. 111 De Brandweer over morgen Dit is een strategische toekomstvisie van de brandweer, die een nadrukkelijke rol speelt in het Beleidsplan Brandweer Drenthe 2011–2014.

8

Jaarstukken 2012

111 Meerjarenbeleidsplan hulpverlening en brandveiligheid Dit plan loopt tot en met 2013 en bevat diverse deelprojecten. Het ligt over het algemeen op schema.

Cijfers begroting en jaarrekening 2012 Totaal lasten

Totaal baten

Totaal saldo

Primaire begroting

7.603.674

368.131

7.235.543

Begroting na wijziging

8.156.836

383.631

7.773.205

Rekening

7.816.983

433.483

7.383.500

Omschrijving

Jaarstukken 2012

9

2

Wegen, verkeer, vervoer

Missie Wegen, verkeer en vervoer Het efficiënt beheren en onderhouden van de bestaande verhardingen (zoals wegen, fiets- en voetpaden), het bevorderen van de verkeersveiligheid en de doorstroming van het verkeer. Water Het adequaat verzorgen van de gemeentelijke waterhuishouding in de bebouwde gebieden en langs de wegen. Het beheer zodanig verzorgen dat bij extreme weersomstandigheden overlast door een overvloed of tekort aan water zoveel mogelijk wordt voorkomen.

Doelstellingen 1. Het zo efficiënt mogelijk inzetten van wegenonderhoudsgelden door de prioriteringssystematiek die de raad heeft goedgekeurd. Prioriteit ligt bij de doorgaande wegen, kernontsluitingswegen en woonstraten. 2. De Denktank Plattelandswegen werkt aan creatieve oplossingen voor het wegwerken van onderhoudachterstanden aan plattelandswegen. Nagaan in hoeverre er een verfijning van de prioriteringssystematiek voor plattelandswegen mogelijk is. Proberen voor het wegwerken van deze onderhoudsachterstanden extra financiële middelen beschikbaar te krijgen. 3. Verlichting in het buitengebied terugbrengen naar minimaal niveau. Overgaan op duurzame en energiezuinige armaturen. 4. Het inrichten van de wegen volgens het Gemeentelijk verkeer- en vervoersplan (GVVP). 5. Toegankelijkheid van de haltevoorzieningen openbaar vervoer verbeteren. Dit is een onderdeel van het provinciaal programma Openbaar vervoer. 6. Strooibeleid actualiseren om te komen tot een verdere efficiëntie. 7. Parkeerproblematiek vrachtwagens binnen de bebouwde kom terugdringen. 8. Overeenstemming met het waterschap krijgen over onderhoud sloten door het waterschap.

Producten

114 Wegen, 115 Verkeer, 116 Gladheidbestrijding, 117 Afwatering & vijvers.

Stuurgetallen

streefwaarde

werkelijk 2010

werkelijk 2011

begroot 2012

werkelijk 2012

114 Wegen Beschikbaar wegenbudget Kwaliteit doorgaande wegen Kwaliteit kernonsluitingswegen Kwaliteit woonstraten Kwaliteit landbouwontsluitingswegen Kwaliteit landbouwwegen Kwaliteit fietspaden Kwaliteit voetpaden Kwaliteit bruggen

2.083.000 90%

1.152.449 75% 60% 55% 20% 10% 40% 40% 70%

90% 90% 90%

116 Gladheidbestrijding Onderhoudsvoertuigen

9

8

7

1

1

117 Afwatering, vijvers Schoonmaakrondes sloten p/jr

10

1

1

1

Jaarstukken 2012

Speerpunten 114 Pleinplan Odoorn In Odoorn is dit jaar een uniek wegenproject verder ontwikkeld. Dorpsbelangen en ondernemers hebben ingestoken op de realisatie van een plein in het centrum. De gemeente had de wens om de Hoofdstraat opnieuw te bestraten. In goede samenwerking tussen deze partijen is een breed gedragen plan ontwikkeld, waarbij dorpsbelangen een bedrag van € 50.000,- bijdraagt in de plannen. Uitvoering staat in het voorjaar van 2013 op de planning. 114 Denktank Plattelandswegen De Denktank Plattelandswegen heeft innovatieve constructies bedacht die in de toekomst kunnen leiden tot alternatief en wellicht goedkoper onderhoud aan plattelandswegen. Volgend jaar worden de proefprojecten gestart. De Raad is door een presentatie op de hoogte gebracht van de stand van zaken.





Product

114 Wegen 115 Verkeer 116 Gladheidsbestrijding 117 Afwatering & vijvers 114 Wegen Tweederdeweg Buinerveen: wordt betrokken bij het project Plattelandswegen. Uitvoering is daarom in 2013. Inzet wegenbudget: De projecten zoals voorgesteld in het investeringsprogramma wegen 2012 zijn allemaal uitgevoerd. Het project opruimen van het voetpad langs de Lindelaan in Nieuw-Buinen is vanwege weersomstandigheden doorgeschoven naar volgend jaar. 115 Verkeer Verbetering van haltevoorzieningen: In voorbereidingsfase. Uitvoering 2013/2014. 116 Gladheidsbestrijding De proef met het gebruik van pekelwater vindt plaats op enkele fietsroutes. 117 Afwatering & vijvers Overleg met waterschap over gezamenlijke aanbesteding slootonderhoud is gestart. Project op schema.

Jaarstukken 2012

11

Projecten

Omschrijving




Bestuurs rapportage 2012 I

114 Pleinplan Odoorn 114 Reconstructie Zuidzijde Odoornerveen 114 Maatregelenplan Exloo 114 Denktank plattelandswegen 114 Openbare verlichting buitengebied 114 Herinrichting Molenstraat, kruising N374 114 Organiseren van bewonersavonden 115 N34 Voorbereidingen aansluiting Exloo 117 Wijken voor water 114 Projecten wegenonderhoud verhard Pleinplan Odoorn: in voorbereiding. Vanwege nutsbedrijven is uitvoering uitgesteld naar voorjaar 2013. Reconstructie Zuidzijde Odoornerveen: project gaat niet door. In verband met subsidie op verbetering weg Exloërveen heeft deze voorrang gekregen. Openbare verlichting buitengebied: dit project is gestart in overleg met de wethouder. Volgt nog nadere advisering. 114 Herinrichting Molenstraat, kruising N374 De voorbereiding is gestart in verband met de vordering van de bouw van de Mfa. 115 Projecten verkeer N34 Voorbereidingen aansluiting Exloo: aansluiting N34 op Exloo en aansluiting Odoorn/Klijndijk. Uitvoering aansluiting Exloo naar verwachting 2014. Voorbereidingen gestart.


Totaal baten

Totaal saldo

Primaire begroting

4.756.799

1.863

4.754.936


6.323.296

1.863

6.321.433

Rekening

4.378.279

419.955

3.958.324

Omschrijving

12

Jaarstukken 2012

3

Economische zaken, recreatie, toerisme

Missie Het bevorderen van de economische ontwikkeling en de ontwikkeling van recreatie en toerisme in onze gemeente.

Doelstellingen 1. 2. 3. 4. 5.

Het behouden/vergroten van de werkgelegenheid, waarbij het toerisme een belangrijke rol speelt. Bijdrage leveren aan de leefbaarheid. Verbeteren van het ondernemingsklimaat. Goede relatie met het bedrijfsleven. Ondersteunen van projecten die de economie, het toerisme en de recreatie bevorderen (onder meer Stichting Bestemming Borger-Odoorn, Cittaslow).

Producten

118 Lokale economie, 119 Stimulering toerisme, 120 Recreatie.

Stuurgetallen

streefwaarde

werkelijk 2010

werkelijk 2011

begroot 2012

100 50 0

162 50 7,4

162 50 6,9

50 6,9

werkelijk 2012

118 Lokale economie Startende ondernemers Bedrijfsbezoeken Werkloosheid %

171 Duurzame ontwikkeling platteland Voorlichtingsbijeenkomsten Aanwezigen bijeenkomsten Inwoners < gem. bestbaar ink. %

0





Product

118 Lokale economie 169 Recreatie, toerisme 171 Duurzame ontwikkeling platteland (Cittaslow)

Jaarstukken 2012

13

118 Lokale economie Uitvoering van het in 2012 vastgestelde economisch beleidsplan vind nu plaats. Evalueren en mogelijk aanpassen van het huidige marktbeleid moet nog plaatsvinden. Het standplaatsenbeleid wordt in 2013 vastgesteld. 169 Recreatie, toerisme Belangrijk is dat bij de uitvoering van het toeristisch beleidsplan Stichting Bestemming Borger-Odoorn een belangrijke rol speelt. Met hen wordt dan ook geregeld afgestemd; dit in samenhang met ons Cittaslow-keurmerk. Projecten

Omschrijving





118 Arbeidsmarktbeleid 118 Economisch beleidsplan 169 Geopark Hondsrug 169 NK Wielrennen 2012 Exloo


Totaal baten

Totaal saldo

Primaire begroting

465.231

22.526

442.705


553.727

22.526

531.201

Rekening

518.289

18.421

499.868

Omschrijving

14

Jaarstukken 2012

4

Onderwijs

Missie Het bevorderen van deelname aan voldoende en goed onderwijs voor jongeren en volwassenen in onze gemeente en het bieden van gelijke kansen.

Doelstellingen 1. Het op een adequate manier verdelen van de budgetten voor onderwijshuisvesting door middel van het gemeentelijk huisvestingsbeleid. Prioriteit ligt bij een voldoende aantal en goed verspreid liggende scholen. 2. Het mogelijk maken van vervoer voor kinderen die binnen de kaders van de verordening leerlingenvervoer vallen en voor de kinderen van de opgeheven scholen naar de fusiescholen. 3. Het voorkomen en tegengaan van schoolverzuim. 4. Participatie bevorderen door middel van het aanbieden van volwasseneneducatie. 5. De ontwikkelings- en onderwijskansen verbeteren door het creëren van een veilige en stimulerende omgeving voor jonge kinderen in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven; en door de samenwerking tussen organisaties op het gebied van onderwijs, welzijn, kinderopvang, sport, cultuur en zorg te verbeteren.

Producten

121 Onderwijshuisvesting, 122 Leerlingenvervoer, 123 Leerplicht, 124 Volwasseneneducatie, 125 Brede schoolsamenwerking, 126 Lokaal onderwijs.

Stuurgetallen

streefwaarde

werkelijk 2010

werkelijk 2011

begroot 2012

werkelijk 2012

2,4

2,1

2,7

2.0

123 Leerplicht Vroegtijdige schoolverlaters %





Product

121 Onderwijshuisvesting 122 Leerlingenvervoer 123 Leerplicht 124 Volwasseneneducatie 125 Brede schoolsamenwerking 126 Lokaal onderwijs

Jaarstukken 2012

15

121 Onderwijshuisvesting De staatssecretaris van OCW heeft de Tweede Kamer laten weten dat de invoering van de nieuwe wet met een jaar wordt uitgesteld. De reden voor het uitstel is dat de staatssecretaris 1. de wetswijziging zorgvuldig wil voorbereiden en 2. de schoolbesturen en gemeenten voldoende tijd wil geven om zich voor te bereiden op de nieuwe verantwoordelijkheidsverdeling. 122 Leerlingenvervoer De ontwikkeling van de gemeentelijke visie op mobiliteit en voorzieningen wordt in 2013 afgerond (beleidsmatig MO; uitvoering KCC). 125 Brede Schoolsamenwerking Betreft een meerjarig project; voor de Brede Schoolsamenwerking van Borger en Valthermond is van augustus 2011 tot augustus 2013 een procesmanager aangesteld. Aansluitend op de proces van vorming van drie Brede Scholen in de gemeente Borger-Odoorn (Nieuw-Buinen, Borger en Valthermond) zal een tijdelijke Programmacoördinator Brede School worden aangesteld. Projecten

Omschrijving





124 Laaggeletterdheid 126 Evaluatie (en nieuwe) LEA 126 Passend onderwijs 126 Vanzelfsprekend 126 Wet Oké 126 Passend Onderwijs Van rijkswege een jaar uitgesteld; eerste oriënterende gesprekken gestart.


Totaal baten

Totaal saldo

Primaire begroting

2.836.797

149.320

2.687.477


3.653.737

197.100

3.456.637

Rekening

3.016.703

727.101

2.289.602

Omschrijving

16

Jaarstukken 2012

5

Sport, cultuur, openbare ruimte

Missie 1. Het bevorderen van een gezonde leefstijl en cultureel bewustzijn, door het stimuleren van deelname aan sport- en culturele activiteiten; en het aanbieden van adequate sport- en cultuur voorzieningen in onze gemeente. 2. Duurzaam in stand houden en ontwikkelen van eenvoudig, aantrekkelijk en karakteristiek openbaar groen.

Doelstellingen 1. Zorgen voor een adequaat sport- en beweegaanbod door organisaties te faciliteren die bij sport en bewegen zijn betrokken. 2. Het aanbieden van adequate sportvoorzieningen in onze gemeente. 3. Het mogelijk maken van culturele activiteiten en cultuureducatie, waarbij participatie van de burgers van Borger-Odoorn een belangrijk speerpunt is (o.a. door bieden van het cultuurfonds, een podiumplan, faciliteren van organisaties voor cultuureducatie, cultuurcoach). 4. Behouden en versterken van de karakteristieke opbouw van de dorpen. 5. Aandacht voor cultuurhistorische aspecten door behoud en versterking van karakteristieke (groen)elementen. 6. Het openbaar groen onderhouden op onderhoudsniveau 3 (redelijk niveau). 7. Karakteristieke eenvoud en onderhoudsniveau 3 ook aanbrengen in nieuwe woonwijken en nieuwe projecten. 8. Streven naar gebiedseigen beplanting en eenvoud in materiaalgebruik. 9. Streven naar een eenduidig kwaliteitsniveau binnen de gemeente. 10. Uitvoering geven aan het uitvoeringsprogramma begraafplaatsen.

Producten Stuurgetallen

127 Sportstimulering, 128 Zwembaden, 129 Binnensport, 130 Buitensport, 131 Bibliotheek, 132 Kunst & cultuur, 133 Groene ruimte, 134 Begraven. streefwaarde

werkelijk 2010

werkelijk 2011

2% - 5% 2% - 5% 3

0,05% 1,22% 3-4

0,13% 0,61% 3-4

begroot 2012

werkelijk 2012

3

0,00% 0,00% 3-4

133 Groene ruimte Groenrenovatie Bomenrenovatie Onderhoudsniveau

134 Begraven Dekking begraafpl % Vrije plaatsen Urnvoorraad Onderhoudsniveau

75 10 jaar 5 jaar 2

nnb nnb 5 2-3

Speerpunten 127 Combicoaches In 2012 is de vierde combicoach gestart in het leefgebied Exloo/Odoorn. Daarmee hebben alle leefgebieden een combicoach. De combicoaches zijn verder gegaan met het verzorgen van één van de twee lessen bewegingsonderwijs op de basisscholen, organiseren tweewekelijks naschoolse

Jaarstukken 2012

17

sportactiviteiten in de vorm van sportfeesten en betrekken de sportverenigingen in het leefgebied bij de sportkennismakingslessen. Verder verzorgen ze op de basisscholen lessen MRT (motorisch remedial teaching) voor kinderen die achterstand hebben op het gebied van bewegen. De combicoaches werken samen met de sportverenigingen en betrekken ze bij de lessen bewegingsonderwijs en ondersteunen de verenigingen bij het organiseren van activiteiten en evenementen. Daarnaast is er in 2012 gestart met het opzetten van een sportdorp in Borger. De bedoeling is om in Borger bestaand sportaanbod opnieuw onder de aandacht te brengen en ook vernieuwd sportaanbod op te zetten. De combicoach wordt binnen het sportdorp als kwartiermaker ingezet. Bijna alle sportverenigingen in Borger werken samen in het sportdorp.





Product

127 Sportstimulering 128 Zwembaden 129 Binnensport 130 Buitensport 131 Bibliotheek 132 Kunst, cultuur 133 Groene ruimte 134 Begraven 127 Sportstimulering Tot en met 2013 zitten de combicoaches in de begroting. Er moet nog gezocht worden naar financiering na 2013. Op dit moment lopen de gesprekken met de bovenschoolse directie. In de eerste overleggen heeft de bovenschoolse directie aangegeven dat het erg moeilijk gaat worden om een substantiële bijdrage te leveren. Verder is er op dit moment overleg met SportDrenthe om de co-financiering te organiseren voor de nieuwe Impuls sport en bewegen en de extra 0,75 fte combicoach vanaf 2012. 130 Buitensport Er is gestart met het vitaliteitsonderzoek bij de voetbalverenigingen. Uitwerking volgt in 2013 (Kern en kader/leefgebieden). 132 Kunst, cultuur, Herziening wijze van financiering podiumplan en CQ Met CQ is in 2012 een nieuw contract getekend en dat wordt op dit moment uitgevoerd. De financiering van het podiumplan is veranderd in Cultuureducatie met Kwaliteit, eind 2012. 133 Groene ruimte De reguliere begroting van 2012 voorziet niet in een renovatiebudget.

18

Jaarstukken 2012

Projecten

Omschrijving





127 Impuls brede scholen, sport, cultuur 127 Nationaal actieplan sport en bewegen 128 Exploitatieverbetering zwembaden 130 Sloop Noorderdiep 526 Nw-B 131 Discussie bibliotheekfunctie 132 Beleidskaart archeologie en monumenten 133 Projecten groen 134 Renovatie begraafplaatsen 134 Actualisatie grafadministratie 128 Exploitatieverbetering zwembaden In februari 2013 vindt de overdracht van het zwembad de Ommezwaoi plaats. 131 Bibliotheek In 2012 zijn voorbereidingen gestart. De visie is in het voorjaar van 2013 vastgesteld; vervolgens worden in 2013 het uitvoeringsplan en de meerjarenbegroting opgesteld. 132 Beleidskaart archeologie en monumenten Is in 2011 vastgesteld en is in werking. Nieuwe wetgeving verplicht ons ook een cultuurhistorische waardenkaart op te stellen. Deze kaart is in voorbereiding. 133 Projecten groen Vertraging als gevolg van verleggen prioriteiten. 134 Renovatie begraafplaatsen Vertraging als gevolg van het formuleren van bezuinigingsvoorstellen. 134 Actualisatie grafadministratie Vertraging als gevolg van het nog niet optimaal hebben van het digitale systeem en door prioriteit te geven aan het reguliere begrafenisproces.


Totaal baten

Totaal saldo

Primaire begroting

6.930.551

664.509

6.266.042


8.091.278

674.459

7.416.819

Rekening

7.469.586

712.754

6.756.832

Omschrijving

Jaarstukken 2012

19

6

Sociale zaken, zorg, welzijn

Missie Het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie van alle burgers, jong en oud, in onze gemeente.

Doelstellingen 1. Het versterken van de sociale samenhang/infrastructuur van een wijk of dorp. 2. De eerste contouren van toekomstig beleid t.a.v. de 3 decentralisatietaken zijn bekend. 3. Vanuit de gemeente wordt zoveel mogelijk gezocht naar synergie tussen de diverse beleidsterreinen en het maatschappelijke veld. 4. Anticiperen op alle landelijke ontwikkelingen en besluitvorming.

Producten

135 Inkomen, 136 Werk, 137 Minima, 138 Maatschappelijke zorg, 139 Nieuwkomers, 140 Sociaal cultureel werk, 141 Kinderdagopvang, 142 Wmo.

Stuurgetallen

streefwaarde

werkelijk 2010

werkelijk 2011

begroot 2012

werkelijk 2012

160 185 < 50 dagen < 1% 7,5 € 77.500

173 153 40 <1% ? € 211.454

135 Inkomen Instroom Uitstroom Doorlooptijden Klachten, bezwaar Klanttevredenheid Terugvord., verhaal

185

137 Minima Wachtlijst schuldhulp (WK)

4

10

4

4

16

20

20

22

139 Nieuwkomers Plaatsingen statushouders

141 Kinderdagopvang Bezetting peuterspeelzalen %

85

92

142 WMO Bezwaarschriften

0

56

9

10

5

Speerpunten 142 Vervoer In 2012 zijn de volgende vervolgacties ondernomen om tot een integrale visie te komen op het vervoer in onze gemeente: - Er is een matrix gemaakt per leefgebied van de belangrijkste voorzieningen (o.a. onderwijs, bibliotheek, huisarts, winkels). - Deze voorzieningen en de OV-lijnen zijn letterlijk in kaart gebracht. - Er is een pilot gestart met Geon (adviesbureau voor geo-informatiemanagement) om daadwerkelijke vervoersbewegingen in kaart te brengen in relatie tot de voorzieningen én toegekende zorg (o.a. Wmo-voorzieningen, schulddienstverlening, WWB). - Daarnaast zijn er gesprekken gevoerd in BOCE-verband en met het OV-bureau om te onderzoeken of we kunnen komen tot een regionale visie.

20

Jaarstukken 2012

142 Decentralisaties Landelijk is besloten tot een herinrichting van het sociale domein. Dit brengt grote veranderingen in het takenpakket van de gemeente teweeg. Deze ontwikkeling is vanaf 2011 integraal opgepakt door de afdeling MO. Het gaat om de herinrichting van ondermeer de WSW en de WWB (participatiewet), nieuwe taken naar de Wmo vanuit de AWBZ (begeleiding) en alle taken vanuit de Jeugdzorg. Omdat op deze terreinen ook flinke kortingen op het budget worden toegepast, is een slimme en efficiënte herinrichting van het lokale welzijns-, zorgen werkdomein van groot belang. In 2014 zal de participatiewet een feit zijn en in 2015 moeten we klaar zijn voor de nieuwe taken uit de AWBZ en de jeugdzorg. Dit is een langlopend traject, met in de beginfase (2e helft 2011, geheel 2012 en de eerste helft van 2013) veel ruimte om te experimenteren met mogelijke oplossingen en te overleggen met betrokken partijen. In 2012 is met pilots vooral geïnvesteerd in het onderzoeken van een aantal vraagstukken: de manier van organiseren van de toegang tot het sociale domein, hoe verbind je dagbesteding en WSW en hoe geef je vorm aan de wederkerigheid in de WWB. Door het regeerakkoord in het najaar van 2012, is het proces wel wat vertraagd: het is immers nog niet duidelijk hoe ver de regering gaat in haar bezuinigingen en reorganisatie van het sociale domein. Maar de basale kaders worden wel verder uitgewerkt en eind 2012 heeft het college de kadernota Meedoen naar vermogen vastgesteld. Bij de verdere ontwikkelingen neemt de gemeente actief deel aan het voorbereidingstraject van de Jeugdzorg, op het niveau van zuidoost-Drenthe. Inmiddels is daarvoor een kwartiermaker aangesteld, samen met Emmen en Coevorden. Ook wordt er geëxperimenteerd met de samenwerking tussen zorgaanbieders en zijn er tal van bijeenkomsten geweest waarbij zorgaanbieders en gemeente zich gezamenlijk oriënteren op de nieuwe werkelijkheid die in 2014 en 2015 ontstaat.





Product

135 Inkomen 136 Werk 137 Minima 138 Maatschappelijke zorg 139 Nieuwkomers 140 Sociaal cultureel werk 141 Kinderdagopvang 142 Wmo

Jaarstukken 2012

21

135 Inkomen De gevolgen van de evaluatie van de deelovereenkomst worden pas in 2013 geëffectueerd. 137 Minima Het gaat om werkzaamheden die voortvloeien uit de deelovereenkomst. Het betreft lopende activiteiten/werkzaamheden. Bijzondere bijstand en minimaregelingen voor niet-WWB klanten worden door de gemeente Borger-Odoorn zelf uitgevoerd. Aan het KCC wordt hiervoor ondersteuning geboden. 140 Sociaal cultureel werk Beleidsuitvoering speelruimten loopt tot 2017. Het uitvoeren van het beleid ligt op schema. Projecten Bestuurs rapportage 2012 I




Omschrijving

135 Invoering Wwnv 136 Transitie Wsw 136 Re-integratieverordening 137 Schuldhulpverlening 138 Pilot jeugdzorg 138 Huisverboden 138 Ouderenconferentie 140 Integrale speellocaties 140 Herijking steunpunt vrijwilligers 140 Herijking subsidiebeleid 140 Doorontwikkelen gebiedsgericht werken 142 Decentralisaties 142 Evaluatie Wmo 142 Anti-discriminatie 142 Vervoer 142 Oggz woonkansbeleid 136 Re-integratieverordening Ligt op schema. Wordt in de loop van 2013 afgerond, afhankelijk van de totstandkoming van de Participatiewet en de regionale aanpak werkgeversdienstverlening. 138 Pilot jeugdzorg Jeugdzorg komt in 2015 over naar de gemeente.

22

Jaarstukken 2012

138 Huisverboden De uitvoeringsnotitie huiselijk geweld is in 2012 vastgesteld. In 2013 zal de hulpverlening aan kinderen die getuige zijn geweest van huiselijk geweld worden vormgegeven. 142 OGGZ woonkansbeleid Begin 2013 is het stuk vastgesteld door het college en door alle partners ondertekend.


Totaal baten

Totaal saldo

Primaire begroting

21.945.946

12.418.282

9.527.664


23.951.720

13.489.132

10.462.588

Rekening

23.153.267

13.400.521

9.752.746

Omschrijving

Jaarstukken 2012

23

7

Gezondheid, milieu

Missie Doorgaan met het duurzaam doorontwikkelen van de gemeente waarmee naar de toekomst het vertrouwen blijft bestaan dat ook toekomstige generaties in hun eigen behoeften kunnen voorzien. Het in stand houden van gemeentelijke voorzieningen (bijvoorbeeld afvoer rioolwater en afvalinzameling). Bevorderen van een optimale gezondheid en een gezonde leefstijl.

Doelstellingen 1. Uitvoering geven aan de speerpunten van het Gemeentelijk rioleringsplan (GRP). 2. Verder terugdringen van chemische onkruidbestrijding. 3. Uitvoering geven aan de speerpunten van het Milieubeleidsplan.

Producten

143 Volksgezondheid, 144 Afval, 145 Riolering, 146 Milieu.

Stuurgetallen

streefwaarde

werkelijk 2010

werkelijk 2011

begroot 2012

werkelijk 2012

100%

103,43% 10.674

143 Volksgezondheid Drinken onder de 16 jaar Eenzame ouderen

-10% 10%

18%

100%

100,12%

144 Afval Kostendekkendheid afvalheff. Verwerkt afval per periode ton/jr

145 Riolering Technische rioolkwaliteit Afkoppelen per jaar HA Kostendekkendheid rioolrecht Reiniging kolken per jr Reiniging riol. KM per jr (1x10jr) Reiniging persleiding KM (1x15jr) Video inspecties (1x15jr) Reiniging, inspec. gemalen per jr Straatvegen, rondes per jr

100% 2 100% 2 20 7 15 2 2

2,8 93,08% 20 7 15 2 2

20 7 15 2 2

2 98,05% 1,5 20 7 15 2 2

85% 4,1 94,02% 1,5 10 0 5 2 2

Speerpunten 143 Gezonde leefstijl 2012 was alweer het derde volledige jaar van het project Gezonde Leefstijl (Valthermond Gezond en NASB).Vanuit de werkgroepen (inwoners en organisaties uit de betrokken dorpen) en projectgroep (Welzijngroep Andes, SportDrenthe, GGD, CJG, onderwijs) is ervoor gekozen om in 2012 in te zetten op de doelgroepen 4 t/m 12 jaar (Valthermond en Borger), 13 tot en met 17 jaar (Valthermond) en 65+ (Borger). Samen met de werkgroepen is gekeken welke interventies aansluiten bij de doelgroepen en zich al bewezen hebben als effectief. De meeste interventies zijn samen met dorpsbewoners opgezet en uitgevoerd.

24

Jaarstukken 2012

Uitgevoerde interventies vanuit Gezonde Leefstijl in 2012, o.a.: - Lekker Fit!; - MRT (motorisch remedial teaching via de combi coaches) - organiseren van activiteiten voor jongeren door het jongerenbestuur De Afdraai; - Gezond Ouder worden (65+); - Gezonde sportkantine; - sportdorp Borger en Valthermond.





Product

143 Volksgezondheid 144 Afval 145 Riolering 146 Milieu 145 Riolering Uitvoeringsprogramma GRP 2010-2014.: jaarlijks worden projecten voorgesteld en geaccordeerd door het college. Uitvoering ligt op schema. In 2014 vindt bijstelling GRP plaats. Richtlijnen van de KRW: monitoring en verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater in samenwering met het waterschap. Regulier overleg resulteert in uitvoeringsplannen. Ligt op schema. 146 Chemische onkruidbestrijding Besluitvorming vanuit het Rijk omtrent de richtlijnen voor gebruik glyfosaat in de openbare ruimte laat nog op zich wachten. Advisering is daarom niet afgerond. Werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van bestaand beleid; het gebruik zal zo beperkt mogelijk plaatsvinden.

Jaarstukken 2012

25





Omschrijving

143 Valthermond Gezond 143 Gezonde leefstijl 143 Evaluatie gezondsheidsnota 2008-2012 143 Integrale JGZ 143 Bestrijding eikenprocessierups 144 Aanbesteding deelstromen afval 144 Aanbesteding afval grijs en groen 145 Projecten riolering 145 Projecten afkoppelen 145 Afkoppelen Odoorn 145 Oplossen waterhinder op 8 locaties 146 RUD 143 Evaluatie gezondsheidsnota 2008-2012; opstellen nieuwe gezondsheidsnota 2013-2017 De uitvoeringsnota lokaal gezondheidsbeleid wordt opgepakt in 2014, omdat dan meer gegevens bekend zijn vanuit o.m. de GGD onderzoeken. In 2013 wordt wel een plan van aanpak gemaakt, dat een eerste uitwerking vormt van de Kadernota Meedoen naar vermogen, waar ook het gezondheidsbeleid onder valt. Dit voorstel wordt nog ter besluitvorming voorgelegd aan de gemeenteraad. 143 Integrale JGZ De gemeente Borger-Odoorn heeft ingestemd met onderbrenging van de jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar bij de GGD met ingang van 1 januari 2014. Acht van de twaalf Drentse gemeenten hebben hiertoe besloten. 144 Aanbesteding afval grijs en groen De aanbestedingsprocedure is in voorbereiding. Om exact te weten wat moet worden aanbesteed zijn eerst mogelijkheden verkend om vernieuwend in te zamelen. 145 Projecten riolering De projecten zoals vermeld in het investeringsvoorstel 2012 zijn nagenoeg uitgevoerd. Eeen tweetal projecten vergen een lange voorbereidingstijd. Daardoor zijn deze doorgeschoven naar 2013. Het gaat om de aanpassing van de drukriolering in Bronneger en het aanbrengen van een helofytenfilter in Valthe. 146 RUD Binnen provinciaal verband is verder gewerkt aan de oprichting van een RUD. In hoofdzaak is gewerkt aan het werven van een kwartiermaker/beoogd directeur, gesprekken met de ondernemingsraden, vakbonden/GO en het provinciebreed verzamelen van uitgangsgevens (zowel inhoudelijk als financieel). Dit naast communicatietrajecten richting medewerkers (oa. RUDay) en raadsleden.

26

Jaarstukken 2012


Totaal baten

Totaal saldo

Primaire begroting

5.498.730

5.114.820

383.910


6.013.827

5.144.230

869.597

Rekening

5.531.673

5.060.070

471.603

Omschrijving

Jaarstukken 2012

27

8

Ruimtelijke ontwikkeling, wonen

Missie Het bevorderen van een duurzame en veilige woon-, werken leefomgeving, waar de burgers graag willen wonen, werken en hun vrije tijd doorbrengen door het stimuleren van passende ruimtelijke en maatschappelijke ontwikkelingen.

Doelstellingen 1. De woningbehoefte binnen de gemeente afstemmen op de economische en demografische ontwikkelingen in de regio. 2. Kwaliteitsslag maken in bestaande woningvoorraad en woonomgeving in relatie met de huidige demografische ontwikkelingen in de gemeente. 3. Het bieden van ruimtelijke en wettelijke kaders ten behoeve van het behoud en de verbetering van een aantrekkelijke woon-, werken leefomgeving. 4. Verder uitwerken van het beleid met betrekking tot het beheren, onderhouden en verkopen van gemeentelijke gebouwen. 5. Via actief en faciliterend grondbeleid de ruimtelijke inrichting afstemmen op gemeentelijke plannen.

Producten

147 Ruimtelijke ontwikkeling, 148 Wonen, 149 Panden in eigendom, 150 Grondzaken, 151 Herstructurering, 152 Ontwikkeling veenkoloniën.

Stuurgetallen

streefwaarde

werkelijk 2010

werkelijk 2011

begroot 2012

werkelijk 2012

147 Ruimtelijke ontwikkeling Geactualiseerde plannen Ontwikkelplannen Planschade, verzoeken

3 9

0 20 3

0

148 Wonen Realisatie particulier / huur

48

0

12

0

0

84

89 59.250

150 Grondzaken Beschikbare kavels (verkaveld) Beschikbaar, onverkaveld m2 Ouderenwoningen Nieuw Veenlanden

40 plm. 50

plm.. 50

Speerpunten 147 Borger centrum De strategische aankopen (pleinwinkels) die voor de denkrichting nodig zijn, zijn gedaan. De denkrichting voor de ontwikkeling van Borger centrum is verder uitgewerkt met betrokken eigenaren en marktpartijen. De eigenaren en marktpartijen werken aan plannen voor opstalontwikkeling. De denkrichting is gepresenteerd aan de bevolking en ondernemers en kan rekenen op draagvlak.

28

Jaarstukken 2012

151 Herstructurering Nieuw-Buinen De herstructureringsplannen zijn verder uitgewerkt in overleg met Lefier. Voor het project zijn toezeggingen voor subsidies verworven. De voorbereiding voor uitvoering is gestart. Er wordt ook geprobeerd voor het ondernemersinitiatief van de plaatselijke ondernemers subsidie te verwerven, omdat de gemeentelijke grondexploitatie een tekort heeft.

Actiepunten en projecten Bestuurs rapportage 2012 I




Regulier Product

147 Ruimtelijke ontwikkeling 148 Wonen 149 Panden in eigendom 150 Grondzaken 151 Herstructurering 152 Ontwikkeling veenkoloniën 147 Actualisatie bestemmingsplannen De cyclus tot actualisatie van bestemmingsplannen is nagenoeg afgerond. Het proces eindigt met de actualisering van bestemmingsplan Buitengebied. Uit ervaringen elders in Drenthe blijkt dat het een lastige opgave is. Inmiddels is een plan van aanpak opgesteld en is de voorbereiding gestart. Voor de zekerheid is in het plan van aanpak de optie meegenomen om te gaan werken met een beheersverordening in het geval niet tijdig het bestemmingsplan kan worden vastgesteld. Niet alle plannen zijn in de actualiseringsaanpak meegenomen. Met name de toen actuele plannen zijn buiten de cyclus gebleven, maar inmiddels zijn een aantal van die plannen al weer 10 jaar oud. Getracht wordt deze plannen opnieuw te actualiseren voor 1 juli 2013. De voorbereidingen zijn gestart. 149 Panden in eigendom De vrijkomende panden en panden in eigendom die wij als gemeente willen afstoten ondervinden bij verkoop last van de huidige marktomstandigheden. Daardoor staan verkoopprijzen onder druk en staan de panden lang te koop. Dit geeft extra beheerskosten. De verkoop kost meer tijd en energie dan in een bloeiende markt. 151 Herstructurering Herstructurering is een doorlopend proces. Lopende zaken worden afgehandeld en nieuwe opgaven worden opgepakt. Verwacht mag worden dat het nieuwe regeringsbeleid invloed heeft op investeringsbereidheid van de corporaties.

Jaarstukken 2012

29





Omschrijving

147 Roeken 147 Windmolens 147 Ontwikkelingen Borger-centrum 147 Nei Arf Exloo 147 De Gloep Exloo 147 Landinrichting 147 Ondernemersinitiatief Nieuw-Buinen 147 Doorontwikkeling Daalkampen II, Nw Veenlanden 147 Ontsluiting hunebedcentrum 147 Boeren Nieuw-Buinen 147 Structuurvisie 148 Wabo/Dizit 151 Herstructurering Nieuw-Buinen 151 Herstructurering Borger (in uitvoering) 151 DOP's 151 Evaluatie DOP Nieuw-Buinen 151 Demografische ontwikkeling / krimp 147 Windmolens De discussie loopt. Er is een gebiedsvisie wind opgesteld om regie te verkrijgen op het proces. 147 Ondernemersinitiatief Nieuw-Buinen De voorbereidingen stagneren, omdat de gemeentelijke grondexploitatie een tekort heeft. Doelstelling is om voor een deel van het tekort subsidie te verkrijgen. 147 Doorontwikkeling uitleggebieden Daalkampen II en Nieuw Veenlanden In Daalkampen is een project starterswoningen met succes ontwikkeld. Er wordt geprobeerd marktpartijen uit te dagen nieuwe concepten te ontwikkelen. Door de discussie over windmolens en de moeilijke marktomstandigheden zijn geen initiatieven in Nieuw Veenlanden van de grond gekomen, ondanks de herontwikkeling van een deel van het plangebied. 147 Ontsluiting Hunebedcentrum Er is een (tijdelijk) parkeerterrein aangelegd en een wandel-fietsverbinding gemaakt met het Hunebedcentrum. Met betrokken partijen worden maatregelen afgesproken om het gebruik te vergroten.

30

Jaarstukken 2012

147 Boeren Nieuw-Buinen Planologisch zijn de benodigde mogelijkheden gecreëerd. Probleem in de realisatie is, dat de marktomstandigheden veranderd zijn en dat de vooraf gedachte herontwikkeling van bestaand vastgoed te weinig marktpotentie heeft. Desondanks is één bedrijf verplaatst en veel van de activiteiten van een andere ondernemer ook. Bezien wordt of er meerdere uitplaatsers zijn. 151 Herstructurering Borger (in uitvoering) Lefier maakt heroverwegingen en de gemeente wacht de uitkomst af in verband met bestemmingsplanwijziging. Terrein is wel bouwrijp gemaakt door de gemeente.


Totaal baten

Totaal saldo

Primaire begroting

3.182.688

1.048.437

2.134.251


4.266.118

866.312

3.399.806

Rekening

6.344.105

2.801.777

3.542.329

Omschrijving

Jaarstukken 2012

31

A

Algemeen, algemene dekkingsmiddelen

Missie De lasten voor de burger niet meer dan trendmatig laten stijgen. Het behouden van een stevig financieel fundament.

Producten

153 Lokale heffingen, 154 Gemeentefonds, 155 Dividend, 157 Nieuw beleid, onvoorzien, 158 Algemene lasten en baten, 159 Mutaties reserves

Stuurgetallen

streefwaarde

werkelijk 2010

werkelijk 2011

begroot 2012

werkelijk 2012

€ 1,00 2,75%

€ 0,85 2,75%

€ 0,90 2,75%

€ 0,95 2,75%

€ 0,95 2,75%

20% > 1,0 8,5%

20%

20% 2,1 8,5%

20% 1,5 8,5%

20% 1,8 8,5%

153 Lokale heffingen Tarief toeristenbel. Jaarlijkse stijging tarief OZB

158 Algemene lasten en baten Renterisiconorm (RRN) Weerstandsvermogen Kasgeldlimiet

8,5%

Actiepunten en projecten Regulier

Product





Algemene dekkingsmiddelen

Cijfers begroting en jaarrekening 2012 Omschrijving Belastingen en lokale heffingen Algemene uitkering gemeentefonds Dividend Saldo financieringsfunctie Algemene lasten en baten Saldo mutaties reserves onvoorzien saldo van de begroting

32

Primaire begroting


Rekening

-5.970.619 -25.369.238 -200.000 -1.309.251 0 -32.849.108

-6.017.045 -25.826.731 -92.391 -2.192.712 -227.345 -34.356.223

-6.035.133 -25.892.651 -92.391 -2.156.975 -223.005 -34.400.154

-1.063.330 479.909 0

-6.208.136 27.424 -305.650

-770.969 0 -516.320

Jaarstukken 2012

B

Algemeen, bedrijfsvoering

Missie Tractie: De vervoermiddelen waarmee het gemeentelijk onderhoud van de buitenruimte wordt uitgevoerd zijn multifunctioneel inzetbaar. Gemeentelijke gebouwen: Zorg dragen voor het efficiënt en duurzaam onderhoud van de panden, waarbij leegstand zoveel mogelijk wordt voorkomen.

Doelstellingen Tractie Met het beschikbare materieel de gemeentelijke taken zo efficiënt mogelijk uitvoeren. Gemeentelijke gebouwen 1. Duurzaam beheer en onderhoud van gemeentelijke panden. 2. Efficiënt contractonderhoud. 3. Terugdringen van de beheerskosten.

Producten

162 Administratieve kostenplaatsen, 163 Huisvesting, 164 Ambtelijk apparaat, 165 Tractie, 166 Gemeentelijke gebouwen

Stuurgetallen

streefwaarde

werkelijk 2010

werkelijk 2011

begroot 2012

werkelijk 2012

534.000

534.000

166 Gemeentelijke gebouwen Onderhoudsbudget gebouwen €

1.444.300





Product

Bedrijfsvoering

Jaarstukken 2012

33





Omschrijving

168 Organisatieontwikkeling 168 Procesverbetering (Lean) 168 Samenwerking Boce (evaluatie) 168 Borg na 2015 168 Zaakgericht werken 168 Digitalisering 168 Doorontwikkeling Dimpact 168 Dimpact testrelease 3 168 Planning & control PvA 168 Kostendekkendheid leges 168 e-HRM 168 Strategische personeelsplanning 168 Rechtspositie 168 Vitaliteit 168 Doorontwikkeling budgetbeheer 168 Centrale facturering, inning 168 Horizontaal toezicht 168 Aanpassen betalingsverkeer Sepa 168 Planning & control PvA Het project verbetering Planning & Control bestaat uit 4 verschillende basisonderdelen: Basis op Orde, Begroting, Maraps en Jaarstukken. Deze basisonderdelen zijn elk weer onderverdeeld in subonderdelen. Als voorbeeld van subonderdelen kunnen o.a. worden genoemd de structuurherziening van de kostenplaatsen en kostensoorten, procesbeschrijvingen opstellen en het lean maken van processen, het ontwikkelen van ken- en stuurgetallen en kpi's (kritische prestatie indicatoren) en het verder ontwikkelen van beleidsnota's. Voor sommige subonderdelen is al een start gemaakt, zoals bijvoorbeeld met de ken- en stuurgetallen. Periodiek wordt bekeken op welke wijze subonderdelen verder geoptimaliseerd kunnen worden. Het totaal project verbetering Planning & Control is een meerjarig project. 168 Kostendekkendheid leges Een herziene berekening van de kostendekkendheid leges staat gepland na afronding van de structuurherziening van de kostenplaatsen en kostensoorten. De afronding hiervan staat gepland in T2. Eind 2013 kan de nieuwe berekening van de kostendekkendheid leges worden opgesteld en overlegd.

34

Jaarstukken 2012

168 Doorontwikkeling budgetbeheer Het college heeft in december 2012 de nieuwe "Budgethoudersregeling gemeente Borger-Odoorn" vastgesteld waarna invoering per 1 januari 2013 heeft plaatsgevonden. Gedurende het jaar 2013 wordt het budgethouderschap op onderdelen nog verder uitgewerkt. 168 Centrale facturering, inning Aan het project centrale facturering en inning is in 2012 vanwege de werkdruk een lagere prioriteit gegeven. De verwachting is om dit eind 2013 weer op te pakken. 168 Horizontaal toezicht Als voorbereiding op horizontaal toezicht is aan EFK belastingadviseurs opdracht gegeven om over de jaren 2007 tot en met 2011 onderzoek te verrichten naar de juistheid en volledigheid van de Btwverrekening. Duidelijkheid hierover ("schoon schip maken") is een voorwaarde om gebruik te kunnen maken van horizontaal toezicht. 168 Aanpassen betalingsverkeer Sepa Eind 2012 is een werkgroep opgericht die belast is met de voorbereiding van het betalingsverkeer op SEPA. Er is gestart met een inventarisatie om duidelijk te krijgen wat de impact is van SEPA op onze organisatie. Alle systemen en communicatiemiddelen moeten op 1 februari 2014 zijn aangepast.

Jaarstukken 2012

35

III

PARAGRAFEN

Paragraaf A Paragraaf B Paragraaf C Paragraaf D Paragraaf E Paragraaf F Paragraaf G

36

Lokale heffingen Weerstandsvermogen, reserves en voorzieningen Kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid

37 42 46 53 55 61 64

Jaarstukken 2012

A

Lokale heffingen

Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) Sinds 2008 worden de WOZ-waarden van onroerende zaken jaarlijks vastgesteld. De waardepeildatum ligt één jaar voor het belastingjaar. In 2012 zijn alle objecten gewaardeerd naar de waardepeildatum 1 januari 2011. De waardering van alle objecten doen we in eigen beheer. Als de werkzaamheden daartoe aanleiding geven, roepen wij op afroepbasis ondersteuning in van een externe taxateur. Voor de waardering van de niet-woningen (agrarische objecten en incourante objecten) maken wij gebruik van de landelijk vastgestelde taxatiewijzers. Deze taxatiewijzers zijn in opdracht van de VNG tot stand gekomen in de Taxatietechnische Kerngroep. Daarin hebben de VNG, de Waarderingskamer, een aantal gemeenten en een aantal taxatiebureaus deelgenomen. Soorten belastingen en rechten Gemeenten zijn beperkt in het aantal belastingen dat ze mogen heffen: ze zijn limitatief opgesomd in de Gemeentewet. Naast belastingen heft de gemeente rechten (leges, retributies) voor individuele dienstverlening aan inwoners. De tarieven van deze rechten moeten zo worden vastgesteld dat de opbrengsten de kosten voor het verlenen van de diensten niet overschrijden. De opbrengst van deze zogeheten gebonden heffingen dient alleen ter bestrijding van de kosten die de gemeente voor de betreffende dienstverlening maakt. De gemeente is vrij in de besteding van de opbrengst van de ongebonden heffingen (algemene belastingen), waarvan de onroerende-zaakbelastingen (OZB) de omvangrijkste is. De volgende gemeentelijke belastingen en retributies werden in 2012 in onze gemeente geheven: - onroerende-zaakbelastingen; - reinigingsheffingen (verzamelnaam reinigingsrechten en afvalstoffenheffing); - rioolheffing; - toeristenbelasting; - forensenbelasting; - diverse leges en rechten. Onroerende-zaakbelastingen (OZB) Vanaf 2009 wordt de OZB geheven als percentage van de waarde van de onroerende zaak. Voor 2012 is conform de kaderstelling van de raad rekening gehouden met een areaaluitbreiding en een tariefstijging van 2,75%.

Onderdeel Begroot

Eigenarenbelasting Gebruikersbelasting niet-woningen Totaal

Opbrengst 2012 Werkelijk

4.433.106 356.894 4.790.000

4.417.253 387.868 4.805.121

Verschil

-15.853 30.974 15.121

Tarief 2012

0,1625% 0,1177%

Reinigingsheffingen (combinatie afvalstoffenheffing en reinigingsrechten) Sinds 1 juli 2000 wordt de afvalstoffenheffing geheven op basis van het zogenoemde Diftar-systeem. Hierbij wordt het ingezamelde huisvuil per woonhuis gewogen. De afvalstoffenheffing bestaat uit een vastrechtgedeelte en een variabel gedeelte, waarvan de hoogte afhankelijk is van de hoeveelheid aangeboden huisvuil. Uitgangspunt bij de afvalstoffenheffing is dat het tarief 100% kostendekkend moet zijn. Sinds 1 januari 2005 wordt ook het aangeboden afval op het afvalbrengpunt in 2e Exloërmond gewogen en per kilogram in rekening gebracht.

Jaarstukken 2012

37

Onderdeel Begroot


Verschil

Kosten afvalverwerking BTW Kwijtschelding *) Onttrekking reserve afvalstoffen Totale kosten afval

2.216.874 292.956 46.000 -75.000 2.480.830

1.983.497 285.662 37.221 -75.000 2.231.380

-233.377 -7.294 -8.779 0 -249.450

Opbrengst afvalbrengpunt Opbrengst vast tarief Opbrengst variabel tarief Totale opbrengsten afval

194.700 1.495.130 791.000 2.480.830

127.863 1.355.920 824.045 2.307.828

-66.837 -139.210 33.045 -173.002

0

76.448 103,43%

76.448

Resultaat 2012 Kostendekkendheid Resultaat t.g.v. de reserve Kostendekkenheid *) kosten zijn op andere programma's verantwoord

100,00%

Tarief 2012

0,06 125,92 0,16

76.448 100,00%

Rioolheffing Sinds 1 januari 2010 is landelijk de rioolheffing in de plaats gekomen van de rioolrechten. Door deze nieuwe rioolheffing kunnen de kosten worden verhaald die de gemeente maakt voor de noodzakelijke maatregelen voor een doelmatig werkende riolering en de afvoer van hemelwater en grondwater. Uitgangspunt blijft echter een maximale kostendekkendheid van 100%. Dit uitgangspunt wordt door onze gemeente via een groeimodel gehanteerd.

Onderdeel Begroot


Verschil

Kosten riolering Kosten i.k.v. verbrede rioolheffing *) BTW Totale kosten riolering

1.902.468 376.494 322.316 2.601.278

1.952.993 353.225 296.898 2.603.116

50.525 -23.269 -25.418 1.838

Opbrengst vast tarief Opbrengst variabel tarief Totale opbrengsten rioolheffing

945.450 1.499.550 2.445.000

947.400 1.500.105 2.447.505

1.950 555 2.505

156.278 93,99%

-155.611 94,02%

667

Resultaat 2012 Kostendekkendheid *) kosten zijn op andere programma's verantwoord

38

Tarief 2012

75,00 0,0564%

Jaarstukken 2012

Toeristenbelasting Conform het raadsbesluit van 6 november 2003 wordt het tarief jaarlijks verhoogd met € 0,05 tot het tarief van € 1,- per overnachting is bereikt. Dit houdt ook verband met het voorstel van het Recreatieschap Drenthe om te komen tot uniforme tariefstelling.

Onderdeel Begroot

Opbrengst toeristenbelasting


1.115.000

Verschil

1.113.380

Tarief 2012

-1.620

0,95

Forensenbelasting Naast de toeristenbelasting heft onze gemeente ook een forensenbelasting. De forensenbelasting wordt opgelegd voor het ter beschikking hebben van een gemeubileerde woning door niet-inwoners. Hoewel beide belastingen (toeristen- en forensenbelasting) een eigen belastbaar feit kennen, die naast elkaar kunnen bestaan, zijn beide belastingen wel sterk gelieerd aan recreatieve activiteiten. Deze relatie komt in menig gemeente ook tot uitdrukking bij de vaststelling van tarieven. De gemeente probeert samenhang te krijgen tussen de belastingschuld voor tweede woningen en de belastingschuld voor seizoensplaatsen. De hoogte van de heffing van deze belasting is afhankelijk van de WOZ-waarde van het object.

Onderdeel Begroot

Opbrengst forensenbelasting


112.045

Verschil

116.631

4.586

Tarief 2012

div.

Belastingopbrengsten In de tabel hierna staan de totaal geraamde en de werkelijke belastingopbrengsten 2012. Belastingsoort Begroot


Verschil

Onroerende-zaakbelastingen Toeristenbelasting Forensenbelasting Totaal algemene belastingen

4.790.000 1.115.000 112.045 6.017.045

4.805.121 1.113.380 116.631 6.035.132

15.121 -1.620 4.586 18.087

Afvalstoffenheffing Rioolheffing Totaal gebonden heffingen

2.480.830 2.445.000 4.925.830

2.307.828 2.447.505 4.755.333

-173.002 2.505 -170.497

Jaarstukken 2012

39

Bezwaarschriften WOZ/gemeentelijke belastingen 2012 Met betrekking tot de WOZ, de OZB en de rioolheffi ng De WOZ, OZB en rioolhefiing worden op één aanslag gecombineerd. Er zijn 337 bezwaarschriften binnengekomen in 2012. Ten opzichte van 2011 (122 stuks) een toename van 176,23%. De plannen voor de ontwikkeling van een grootschalig windmolenpark in de Drentse Monden en de opkomst van de zogenaamde no-cure-no-pay-bureaus (ncnp-bureaus) zijn hier debet aan. Deze ncnp-bureaus bieden burgers aan om voor hen kosteloos bezwaar in te dienen. Het gaat bij deze bedrijven om de vergoeding van de proceskosten. Zij werken namelijk onder de voorwaarde dat wanneer een bezwaar wordt toegekend, de gemeente wettelijk verplicht is een tegemoetkoming te betalen in de proceskosten. Deze tegemoetkoming in de kosten gaat dus niet naar de burger, maar naar het betreffende ncnp-bureau. De kosten kunnen alleen al in de bezwaarfase oplopen van € 218 tot circa € 700 per object. Door de opkomst van deze ncnp-bureaus wordt ook voor de komende jaren een toename van het aantal bezwaarschriften verwacht. De status van de ingekomen bezwaarschriften (totaal 337 stuks) is als volgt: Omschrijving Aantal objecten, waarvoor één of meer bezwaarschriften zijn ontvangen. waarvoor alle ontvangen bezwaarschriften inmiddels zijn afgehandeld. waarvoor één of meer beroepsprocedures zijn gestart. waarvoor één of meer beroepsprocedures nog in behandeling is. waarvoor alle beroepsprocedures inmiddels zijn afgehandeld. waarvoor één of meer hoger beroepsprocedures zijn gestart. waarvoor één of meer hoger beroepsprocedures nog in behandeling is. waarvoor alle hoger beroepsprocedures inmiddels zijn afgehandeld. Nadere uitsplitsing van het aantal objecten waarop één of meer bezwaarschriften inmiddels zijn afgehandeld: - Beschikking gehandhaafd. - Waarde verminderd. - Beschikking vernietigd. - Anders afgehandeld. Nadere uitsplitsing van het aantal objecten waarop één of meer beroepschriften inmiddels zijn afgehandeld: - Beschikking gehandhaafd. - Waarde verminderd. Totaal bedrag vergoeding proceskosten, inclusief griffierechten

Totale oorspronkelijke vastgestelde waarde van objecten waarop één of meer bezwaarschriften zijn afgehandeld met verminderde waarde Totale nieuwe vastgestelde waarde van objecten waarop één of meer bezwaarschriften zijn afgehandeld met verminderde waarde percentage wijziging WOZ-waarde "bezwaarde" objecten Totale WOZ-waarde percentage wijziging WOZ-waarde "bezwaarde" objecten op het totale bestand

40

2012 nietwoningen

woningen

totaal

269 269 73 70 3 0 0 0

68 67 3 2 1 0 0 0

337 336 76 72 4 0 0 0

200 52 7 10

49 9 8 2

249 61 15 12

3 0

1 0

4 0

3.299

0

3.299

waarde waarde waarde woningen niet-woning totaal ---------------------------------- ---------------52.802.000 35.730.000 88.532.000 50.824.000

34.587.000

85.411.000

-3,75%

-3,20%

-3,53%

2.275.027.000 0,09%

457.873.814 2.732.900.814 0,25% 0,11%

Jaarstukken 2012

Met betrekking tot de afvalstoffenheffing , toeristenbelasting en forensenbelasting Het aantal ingekomen bezwaarschriften tegen de opgelegde aanslagen voor de afvalstoffenheffing, toeristen- en forensenbelasting is zeer minimaal. Dit is te verklaren door de controles op juistheid die aan de aanslagoplegging voorafgaan. Voor de afvalstoffenheffing gaat het vooral om de geregistreerde kilo’s afval en de juiste gebruikers en bij de toeristenbelasting en forensenbelasting om de aangiftebiljetten. Kwijtschelding gemeentelijke belastingen Onze gemeente hanteert al jaren als kwijtscheldingsnorm 100% van de bijstandsuitkering. Zij maakt daarmee, net als het overgrote deel van de Nederlandse gemeenten, gebruik van het recht dat lokale overheden hebben om de landelijke kwijtscheldingsnorm van 90% van het bijstandsniveau te verhogen tot maximaal 100% van die norm. Dit houdt in dat als men onder de norm komt, men in aanmerking komt voor kwijtschelding. Niet voor alle heffingen wordt kwijtschelding verleend. Voor kwijtschelding komt in beginsel alleen de afvalstoffenheffing (voor wat betreft het vastrechtgedeelte) in aanmerking. Sinds 2006 werken de waterschappen Hunze & Aa’s, Velt & Vecht en de gemeente samen op het gebied van kwijtschelding van de lokale heffingen. De administratieve afhandeling van kwijtscheldingsverzoeken op het grondgebied van het waterschap Hunze & Aa’s wordt door dit waterschap afgehandeld. De afhandeling van verzoeken binnen het gebied van waterschap Velt & Vecht wordt gedaan door de gemeente. De samenwerking loopt goed en zal dus ook voor het komend jaar worden voortgezet. Invordering gemeentelijke belastingen Voor het invorderen van belastingen voeren wij een strak en herkenbaar invorderingsbeleid. Voor het verlenen van kwijtschelding wordt zoals aangegeven de maximale kwijtscheldingsnorm van 100% gehanteerd. In de praktijk betekent dit dat huishoudens met een minimuminkomen voor kwijtschelding in aanmerking komen als zij ook de vermogenstoets doorstaan. Door de economische crisis is er een toename van het aantal kwijtscheldingsverzoeken,schuldsaneringsregelingen en betalingsregelingen. In onderstaand overzicht wordt dit weergegeven. Regeling 2009 kwijtscheldingsverzoeken 304 schuldregelingen 44 betalingsregelingen 120

Jaarstukken 2012

2010 309 57 170

2011 339 50 30

2012 387 55 95

41

B

Weerstandsvermogen, reserves en voorzieningen

1. Weerstandsvermogen Met het in werking treden van het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) zijn er nieuwe regels voor de financiële verslaglegging gekomen. Zo moet o.a. inzicht worden gegeven in het weerstandsvermogen en de niet-financieel afgedekte risico’s. Hiervoor is nodig dat de risico's en de beschikbare weerstandscapaciteit wordt berekend. Een risico is een onzekere gebeurtenis, die negatieve effecten kan hebben op de realisatie van de beleidsdoelen. De weerstandscapaciteit bestaat uit de (incidentele en structurele) financiële middelen die beschikbaar zijn. De mate waarin die capaciteit het totaal van de risico's kan afdekken is het weerstandsvermogen.

Waardering/ ratio De berekening van het weerstandsvermogen (capaciteit gedeeld door risico’s) levert als uitkomst een getal op (ratio). Vanaf de begroting 2012 wordt door onze gemeente, in navolging van sommige andere gemeenten, de volgende gangbare indeling als ratio voor de uitkomst aangehouden:

Ratio weerstandsvermogen groter dan 2,0 tussen 1,4 en 2,0 tussen 1,0 en 1,4 tussen 0,8 en 1,0 tussen 0,6 en 0,8 lager dan 0,6

Aanduiding Uitstekend Ruim voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Zeer onvoldoende

Berekening Hieronder worden de risico's en de capaciteit gekwantificeerd. Bij de risicoberekening wordt een periode van vier jaren (raadsperiode) aangehouden (risicobedrag * 4) en voor de weerstandscapaciteit wordt het bedrag per 31-12 van het dienstjaar aangehouden. Risico's Omschrijving Gemeentefonds (accres) Decentralisaties BTW compensatiefonds Bodemsanering Planschade Verzekeringen Juridische procedures Garantieverplichtingen Rente Gemeenschappelijke regelingen Grondexploitatie Krimp Totaal

42

Jaarbedrag 500.000,00 500.000,00 100.000,00 100.000,00 100.000,00 200.000,00 100.000,00 100.000,00 75.000,00 250.000,00 1.000.000,00 250.000,00 3.275.000,00

Bedrag 4 jaren 2.000.000,00 2.000.000,00 400.000,00 400.000,00 400.000,00 800.000,00 400.000,00 400.000,00 300.000,00 1.000.000,00 4.000.000,00 1.000.000,00 13.100.000,00

Jaarstukken 2012

Toelichting risico’s

Algemeen De risicobedragen zijn gekwantificeerd voor een periode van 4 jaar (raadsperiode). Gemeentefonds (accres) Het grootste risico m.b.t. het Gemeentefonds betreft het onderdeel accres. Gemeenten kunnen, zelfs tussentijds, worden geconfronteerd met een extra korting van het accres. Het risico hiervoor wordt ingeschat op een bedrag van € 500.000 per jaar. Voor een periode van 4 jaar bedraagt het risicobedrag voor dit onderdeel dus € 2 mln. Decentralisaties De laatste jaren worden steeds meer taken van het Rijk naar gemeenten overgeheveld. De gemeenten lopen hierbij het risico dat de compensatie in geld hiervoor onvoldoende is. Als richtlijn voor de hoogte van het risicobedrag, wordt het bedrag aangehouden dat ook als risico wordt gehanteerd voor het accres. Voor een periode van 4 jaar bedraagt het risicobedrag voor dit onderdeel dus € 2 mln. Btw-compensatiefonds In 2003 is het btw-compensatiefonds (BCF) ingevoerd. Onze gemeente loopt het risico dat minder btw wordt gedeclareerd bij het BCF dan het bedrag dat vanaf het jaar van invoering van het BCF wordt ingehouden op de uitkering Gemeentefonds. Het risico hiervoor wordt ingeschat op een bedrag van € 100.000 per jaar. Voor een periode van 4 jaar bedraagt het risicobedrag dus € 400.000. Bodemsanering Het risico bestaat dat de gemeente wordt aangesproken een bijdrage te betalen voor niet geraamde of niet voorzienbare bodemsaneringskosten. Het risico hiervoor wordt ingeschat op een bedrag van € 100.000 per jaar. Voor een periode van 4 jaar bedraagt het risicobedrag dus € 400.000. Planschade Het risico bestaat dat de gemeente een bijdrage moet betalen voor niet geraamde of niet voorzienbare planschadekosten.Het risico hiervoor wordt ingeschat op een bedrag van € 100.000 per jaar. Voor een periode van 4 jaar bedraagt het risicobedrag dus € 400.000. Verzekeringen Uit de praktijk blijkt, dat altijd kosten kunnen resteren die niet worden gedekt door het afsluiten van een verzekeringspolis. Hierbij kan o.a. worden gedacht aan het bedrag voor eigen risico en aan overschrijding van het bedrag voor wettelijke aansprakelijkheid. Het risico hiervoor wordt ingeschat op het bedrag dat jaarlijks aan verzekeringspremie wordt betaald (is afgerond € 200.000). Voor een periode van 4 jaar bedraagt het risicobedrag dus € 800.000. Juridische procedures Het risico bestaat dat de gemeente wordt geconfronteerd met juridische procedures en/of claims. Het risicobedrag wordt ingeschat op 50% van het bedrag dat als risico wordt aangehouden voor het onderdeel verzekeringen. Voor een periode van 4 jaar bedraagt het risicobedrag dus € 400.000 (50% van € 800.000) Garantieverplichtingen Het risico dat de gemeente loopt ten aanzien van garantieverplichtingen is niet groot te noemen, omdat o.a. achtervangconstructies als 1e waarborg zijn ingebouwd (zoals bijvoorbeeld het waarborgfonds). Het totaalbedrag aan gewaarborgde geldleningen bedraagt afgerond € 30 mln.Het risicobedrag wordt

Jaarstukken 2012

43

ingeschat op een bedrag van afgerond € 100.000 per jaar. Voor een periode van 4 jaar is het risicobedrag dus € 400.000.

Rente In de begroting wordt voor de rente op de kapitaalmarkt (vaste geldleningen met een looptijd > 1 jaar) rekening gehouden met 5%.Voor de rente op de geldmarkt (geldleningen met een looptijd tot 1 jaar) wordt tot het bedrag van de kasgeldlimiet (is ca. € 5 mln.) rekening gehouden met 3,5% en over het meerdere wordt rekening gehouden met een rente conform de kapitaalmarkt (is 5%). Het renterisicobedrag is gebaseerd op 1,5% van de kasgeldlimiet (5% - 3,5%) en wordt dus ingeschat op een bedrag van afgerond € 75.000 per jaar (1,5% van € 5 mln.) Voor een periode van 4 jaar bedraagt het renterisicobedrag dus € 300.000. Gemeenschappelijke Regelingen. Met betrekking tot Gemeenschappelijke Regelingen loopt de gemeente het risico dat tekorten achteraf door de deelnemende gemeenten moeten worden aangezuiverd. Het risicobedrag wordt ingeschat op een totaalbedrag van € 250.000 per jaar. Voor een periode van 4 jaar is het risicobedrag dus € 1 mln. Grondexploitatie Voor de Grondexploitatie is in 2011 een herziene risicoberekening gemaakt. In 2012 zijn de eisen, die vastliggen in de BBV-voorschriften, aangescherpt. Op grond van deze (aangescherpte) voorschriften moet eerder een voorziening worden getroffen als de marktwaarde van de gronden lager is dan de boekwaarde. Het risicobedrag wordt nu ingeschat op een bedrag van afgerond € 4,0 mln. Dit bedrag is gebaseerd op de totale boekwaarde van het grondbedrijf minus de opgebouwde reserves en voorzieningen en vervolgens minus de verkoop van de beschikbare gronden tegen martkt- en/of landbouwwaarde. Krimp Onze gemeente is zich als één van de eerste gemeenten in Nederland bewust geworden van het verschijnsel krimp als demografische ontwikkeling. Krimp kan nadelige financiële gevolgen hebben, zoals bijvoorbeeld een lagere rijksuitkering door een dalend aantal leerlingen, of een dalende rijksuitkering door minder inwoners. Het risicobedrag wordt ingeschat op een totaalbedrag van € 250.000 per jaar.Voor een periode van 4 jaar bedraagt het risicobedrag dus € 1 mln. Weerstandscapaciteit Omschrijving Algemene Reserve Vrije reserve Bestemmingsreserve Budget incidenteel nieuw Beleid (cf. kadernota) Budget calamiteiten (€ 2,50 p/inw.) Onbenutte belastingcapaciteit Stille Reserves Totaal

Bedrag 31-12-2012 3.725.259,00 410.226,00 19.116.466,00 387.500,00 65.900,00 0,00 p.m. 23.705.351,00

Toelichting weerstandscapaciteit Ten opzichte van het vorig dienstjaar is de weerstandscapaciteit per saldo toegenomen met ruim € 1,7 mln. Deze verhoging kan grotendeels worden toegeschreven aan de ophoging reserve grondbedrijf, herstructurering en de reserve nog uit te voeren werken.

44

Jaarstukken 2012

Conclusie weerstandsvermogen De mate waarin de risico's kunnen worden afgedekt met beschikbare capaciteit (ratio weerstandsvermogen) kan dus worden bepaald op 23.705.351 / 13.100.000 = 1,8. Deze uitkomst is volgens de door ons gehanteerde ratio te duiden als ruim voldoende. 2. Reserves en voorzieningen De financiële positie van de gemeente wordt ondermeer bepaald door de beschikbare reserves en voorzieningen. De reserves zijn onderverdeeld in de algemene reserve, de vrije reserve en de bestemmingsreserves. De voorzieningen zijn onderverdeeld in algemene voorzieningen, onderhoudsvoorzieningen en voorzieningen onderwijs. Hieronder wordt de stand van de reserves en voorzieningen vermeld van de jaarrekeningen 2011 en 2012 en van de raming in de begroting 2013.

Reserves en voorzieningen

Omschrijving Reserves Algemene reserve Vrije reserve Bestemmingsreserve Voorzieningen Algemeen Onderhoud Onderwijs Subtotaal Saldo rekening 2011 en 2012 Totaal

Jaarstukken 2012

Jaarrekening 2011

Jaarrekening 2012

Begroting 2013

4.423.370 975.401 16.706.940

3.725.259 410.226 19.116.466

4.423.370 359.966 14.353.558

1.434.814 152.714 180.000 23.873.239 1.917.208 25.790.447

1.305.349 153.394 180.000 24.890.694 516.320 25.407.014

1.430.436 152.714 180.000 20.900.044 20.900.044

45

C

Kapitaalgoederen

Algemeen In deze paragraaf wordt het beleidskader over het onderhoud van kapitaalgoederen zoals o.a. wegen, groen, riolering en gebouwen gegeven. En daarnaast een dwarsdoorsnede van de begroting. Uitgaven voor onderhoud kapitaalgoederen komen immers op diverse beleidsvelden voor. Het voorzieningenniveau is bepalend voor de hoogte van de kwaliteit en de jaarlijkse onderhoudslasten. Met het onderhoud van de kapitaalgoederen is een belangrijk deel van de begroting gemoeid. Een goed overzicht is daarom belangrijk om een goed inzicht te krijgen in de financiële positie. De belangrijkste kapitaalgoederen zijn: wegen, water, kunstwerken(bruggen, tunnels, duikers en dergelijke) , groen, riolering, gebouwen en monumenten. Vastgoed en Geld In de begroting 2011 is besloten de budgetten voor vastgoed in een periode van 5 jaar in de begroting terug te brengen. Het budget is in 2011 verhoogd met € 150.000. Tevens waren de verhogingen in de meerjarenbegroting 2011-2015 verwerkt. In totaal zou het budget vastgoed in 5 jaar met € 750.000 worden verhoogd. In de begroting 2012 is het herstel van de korting vertraagd met totaal € 216.815. Hierin is o.a. opgenomen een korting van € 100.000 voor het onderdeel groen en een structurele korting van € 100.000 voor onderwijshuisvesting (door daling van het aantal gebouwen en dus m²). In de meerjarenbegroting is het herstel van de korting over een langere periode uitgesmeerd. Het totale budget is dan in 2018 weer € 650.000 hoger dan het niveau van 2010 (de korting op onderwijshuisvesting is structureel en wordt niet hersteld). Inmiddels is bij de begroting 2013 besloten om het herstel over een twee keer zo lange periode uit te smeren.Dit alles betekent dat er in 2012 € 83.185 beschikbaar was voor Vastgoed en geld. Vanuit het meerjarenonderhoudsprogramma Realisatie zijn activiteiten gekozen die technisch noodzakelijk zijn, maar die vanwege prioritering laag scoren. Op deze manier kunnen wij met het budget Vastgoed en Geld een ‘inhaalslag’ maken. Wij hebben de budgetten Vastgoed en Geld van 2012 en 2013 aan elkaar gekoppeld (totaal bijna € 180.000) Het gaat om de volgende activiteiten:

•

Wegenonderhoud Bijdrage verkeer Schaapsbergweg Zandberg € 6.000, -

•

Wegenonderhoud in relatie met verkeersveiligheid Noorderdiep Nieuw Buinen (Kerklaan - Prins Bernhardlaan) € 80.000, 1e fase Noorderdiep Nieuw Buinen (Kerklaan – Drentse Mondenweg)

•

Verkeersveiligheid in relatie met wegenonderhoud en groenonderhoud Zuiderdiep Nieuw Buinen (Prins Bernhardlaan - Mondenweg) raming globaal van € 20.000 gemeentelijk deel.

•

Gebouwenonderhoud Inlopen achterstand legionellapreventie € 20.000,-

•

Overig De werkzaamheden waar al verplichtingen voor zijn aangegaan en ten laste gebracht zijn van het budget Vastgoed en Geld, het project “Wijken voor water” in Nieuw Buinen en het voorbereidend krediet Denktank Plattelandswegen.

46

Jaarstukken 2012

Wegen Wegenonderhoud Het wegenonderhoud is onderverdeeld in klein onderhoud en groot onderhoud. Onder klein onderhoud wordt verstaan het aanbrengen van slijtlagen, het dichten van kleine gaten en het aanpakken van voorkomende calamiteiten. De grootschalige onderhoudsprojecten vallen onder het groot onderhoud en staan op de meerjarenplanning. Deze meerjarenplanning geeft een technisch en financieel beeld van de onderhoudsprojecten voor de komende drie jaar. In het voorjaar 2012 is de meerjarenplanning opnieuw vastgesteld door het college en ter informatie aangeboden aan de raad. Daarnaast is een keuze gemaakt van de uit te voeren werken in 2012. In 2012 zijn de volgende wegenprojecten opgestart:

Financiën Project Begroot Werkelijk Status 31-12-2012 J. Schoenmakerlaan (Meidoornlaan – Westeresweg) Exloo 84.500 84.500 Afgerond Verbetering/aanpassing bochtblokken (1e fase) 6.000 315 Afgerond Drempel Exloërweg Odoorn aanpassen 9.000 9.800 Afgerond Fietspad langs Lunsbergen (Stroetendijk-Rolderstraat) 50.000 49.634 Afgerond Fietspad langs Lunsveen (Rolderstraat – driesprong) 39.000 37.849 Afgerond Exloërweg/Lindenlaan (kom Buinen – drempel Osdijk) 168.000 54.344 Afgerond Buinen Voetpad Lindenlaan Nieuw Buinen 13.300 Uitvoering 2013 Fietspad langs Bosrand Exloo 38.000 30.059 Afgerond Vlintweg (Hoofdstraat – Spoorstraat) Valthe 58.000 51.400 Afgerond Veenbeslaan-west Valthermond 29.000 28.938 Afgerond Pleinplan Odoorn 115.000 -809 Uitvoering 2013 Wilhelminalaan Valthermond 19.950 42.865 Afgerond Borgerderweg (nabij begraafplaats en Steegje) 19.000 Uitvoering 2013 Spoorstraat (ged. dikformaat t.h.v. Hornsedijk) Buinen 28.500 28.441 Afgerond Exloërveen (Tuinbouwstraat – Nieuwe Dijk – 362.065 358.839 Afgerond Zuiderstraat) Aanv. Maatreg. Aanp. Riool Bronneger 25.650 Uitvoering 2013 Zuiderdiep (Valtherblokken – Veenbeslaan) 105.000 98.482 Afgerond Valthermond+ herstel schade rafeling Schoonloërstraat (Eeshoornweg – N374) Westdorp 50.000 39.590 Afgerond Ondersteuning bestekschrijven 10.000 2.388 In uitvoering Herstellen ingezakte taluds 2/3e weg Nieuw Buinen 20.000 In Uitvoering Totaal 1.249.965 Op basis van kengetallen is jaarlijks ca. € 2.238.000 nodig voor het onderhoud van de verhardingen. Het beschikbare wegenbudget in 2012 bedroeg € 1.292.705. Bij projecten waar ook de riolering wordt verbeterd, wordt het budget van de wegaanpassing in het GRP ondergebracht. In 2012 ging het om een tweetal projecten, te weten de J. Schoenmakerlaan in Exloo (€ 76.000,-) en de wegaanpassing als gevolg van een rioleringswerk in Bronneger (€ 25.650). In totaal is dus in 2012 voor € 1.351.615 in wegenonderhoud geïnvesteerd. Denktank Plattelandswegen Door budgettaire beperkingen binnen het wegenonderhoud worden de knelpunten bij deze wegen steeds groter, waarbij bij meerdere wegen sprake is van zeer onwenselijke situaties welke middels bebording onder de aandacht van de weggebruiker worden gebracht. Een denktank van specialisten (aannemers, ingenieursbureaus en de gemeente) heeft in 2012 technische en financiële oplossingen voor

Jaarstukken 2012

47

dit probleem uitgedacht. Het college is geïnformeerd over de mogelijkheden. Detailplannen worden begin 2013 voorbereid, waarna in 2013 en 2014 uitvoering kan plaatsvinden. Openbare Verlichting Vervanging van de openbare verlichting vindt zo mogelijk plaats bij reconstructiewerkzaamheden aan de weg en is vastgelegd in het gemeentelijke verlichtingsplan. De financiering hiervan is geregeld in de exploitatiebegroting. Vanaf 2009 is structureel € 160.000 beschikbaar voor verbetering van de openbare verlichting. Het gaat om een kostendekkende financiering voor de komende 10 jaar. De volgende projecten zijn in 2012 opgepakt. Project J. Schoenmakerlaan (Meidoornlaan – Westeresweg) Exloo Vlintweg (Hoofdstraat – Spoorstraat) Valthe Wilhelminalaan Valthermond Schoonloërstraat (Eeshoornweg – N374) Westdorp Reductie openbare verlichting buitengebied (1e fase) Totaal

Krediet Rekening Status 31-12-2012 6.550 4.000 In uitvoering 7.100 Uitvoering 2013 5.000 1.656 Afgerond 1.800 Afgerond * In uitvoering 20.450

(*) De inventarisatie en het overlegtraject zijn gestart. Advisering over financiën volgt in 2013. De gemeente Borger-Odoorn besteedt – samen met 23 gemeenten en de provincies Groningen en Drenthe - het onderhoud van de openbare verlichting Europees aan. Dit stond gepland voor eind 2012, maar is om juridische redenen doorgeschoven naar begin 2013. Groen. Gemeentelijk bezit Omschrijving Bomen Bos(plantsoen) Heesters Gras/ gazon/ berm Sportvelden Waterpartijen/ greppels Volkstuinen In gebruik gegeven grond Totaal oppervlakte groen

Eenheid st m² m² m² m² m² m² m² m²

Hoeveelheid 47.000 2.993.321 128.761 5.158.690 312.566 450.505 36.935 372.338 9.453.116

- inclusief sport, begraafplaatsen, groen rond scholen, dorpshuizen en sportzalen - een aantal nieuwe bestemmingsplannen, de landinrichting Odoorn en renovatieprojecten moeten nog worden verwerkt Actueel beleidskader Op 30 november 2006 is het integraal groenbeleidsplan in de raad vastgesteld. Het integraal groenbeleidsplan bestaat uit een inventarisatie, een visie, en een uitgewerkte visie met een meerjarenplanning en een referentieboek. Het beleid is per groenthema uitgewerkt. Het benodigde onderhouds- en renovatiebudget en het budget om achterstallig onderhoud weg te werken is uitgerekend. Het onderhoudsniveau is vastgesteld op niveau 3; een redelijk niveau (basis). In het groenbeheerprogramma is per beplantingsvak het groentype bepaald en zijn de bijbehorende onderhoudsmaatregelen vastgesteld. In het boombeheerprogramma worden de boomcontroles en uitgevoerde werkzaamheden aan de bomen vastgelegd. Het bosbeheerplan is op 14 november 2008 door het college vastgesteld en het bermbeheerplan in 2005.

48

Jaarstukken 2012

Onderhoud Het budget voor het reguliere onderhoud van groen en bomen is vanaf 2006 € 382.000 lager als gevolg van efficiëntie- en bezuinigingsmaatregelen. Het is daarom niet mogelijk om overal de beeldkwaliteit (uitgezonderd ‘versleten’ en achterstallig onderhouden groenvakken/ bomen) van het groen op (het in het integraal groenbeleidsplan vastgestelde) kwaliteitsniveau 3 te houden. Boomveiligheid kan dan ook niet worden gegarandeerd. Consequentie is dat we, als we op termijn de financiën voor regulier onderhoud weer op orde willen hebben, ook de financiën van het wegwerken van de onderhoudsachterstand moeten borgen (wegwerken van onderhoudsachterstanden worden ten laste gebracht van budget Vastgoed en geld). Achterstallig groenonderhoud en renovatie In de meerjarenplanning (afdeling GZ, cluster REAL) is aangegeven in welke wijken plantsoenen en bomen (boombestanden) gerenoveerd moeten worden en waar achterstallig groenonderhoud is geconstateerd. Globaal moet jaarlijks 2 tot 5% van het bestaande groenareaal gerenoveerd of vervangen worden. In het integraal groenbeleidsplan is aangegeven dat jaarlijks € 440.000 voor herinrichting en renovatie van plantsoenen nodig is en eenmalig een bedrag van € 893.000 (exclusief jaarlijkse indexatie). Op onderhoud bomen is een snoeiachterstand van € 477.600. In 2012 is voor het wegwerken van achterstallig onderhoud en renovatie geen budget beschikbaar gesteld, zodat in 2012 onvoldoende groen is gerenoveerd om bovengenoemde doelstelling te kunnen halen. Begraafplaatsen Voor de begraafplaatsen is in maart 2008 de visie begraafplaatsen ‘Ruimte voor de laatste rustplaats’ vastgesteld. Dit beleid is nader uitgewerkt in een ruimtelijk visie voor acht begraafplaatsen. Er is inzicht gekregen in mogelijk beschikbare grafruimte, de hoeveelheid huurgraven uitgegeven vóór 2005 en vervallen grafmonumenten, het te renoveren groen en de gebouwen. In totaal is € 313.000 beschikbaar gesteld. Er is inmiddels € 299.000 besteed. Het bedrag is gebruikt voor planvorming (ruimtelijke visie), de aanleg van diverse urnenvoorzieningen, renovatie c.q. sloop van gebouwen, renovatie van groen, poorten en verharding, realisatie van graven door omvormen van groen en ophogen van het terrein. Bij renovatie worden de doelstellingen uit ‘Ruimte voor de laatste rustplaats’ voor de grafcapaciteit, inrichting en kwaliteit nagestreefd. Dit is niet helemaal mogelijk omdat er slechts een deel van het benodigde budget beschikbaar is gesteld. Er wordt veel tijd gestoken in het nazoeken van familie van slecht onderhouden graven en huurgraven van vóór 2005. Het huidige budget is onvoldoende om deze graven te verwijderen

Jaarstukken 2012

49

Riolering. Gemeentelijk bezit: Kapitaalgoed Vrijvervalriolering Drukriool Rioolgemalen Bergbezinkbasin Huisaansluitingen Straatkolken IBA’s Infiltratievoorzieningen Totaal onderhoudsbudget riolen 2012 Kapitaallasten 2012 Reservering kapitaallasten riolen Reservering kapitaallasten GRP 2010-2015

Eenheid Km Km St St St St St St € € € €

Hoeveelheid 217 76 469 1 12.435 11.125 96 700 833.941 924.060 35.335 21.200

De totale vervangingswaarde van de ondergrondse infrastructuur ( incl. bovenliggende verharding) van de gemeente Borger-Odoorn bedraagt ruim € 86 miljoen. Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) Het huidige GRP (2010-2015) is 22 april 2010 door de raad vastgesteld. In dit GRP is onder meer het beleid met betrekking tot de nieuwe zorgplichten voor hemelwater en grondwater vastgelegd. In het kader van de samenwerking in de waterketen is in 2012 nieuw grondwaterbeleid opgesteld, in het volgende GRP wordt dit nieuwe beleid opgenomen. Oplegnotitie Regionaal Feitenonderzoek samenwerking waterketen regio Velt en Vecht Tijdens het bestuurlijke overleg op 24 september 2012 is de samenwerking in de afvalwaterketen besproken. Het bestuur heeft daarbij aangegeven ambitieuze stappen te willen zetten, niet alleen gericht op het verminderen van de verwachte kostenstijging, maar ook op het verhogen van de duurzaamheid en verminderen van de kwetsbaarheid. Besloten is een regionaal feitenonderzoek uit te voeren naar de kansen van samenwerking om beter zicht te krijgen op het besparingspotentieel en overige baten. Dit uitkomsten van dit feitenonderzoek wordt begin 2013 gepresenteerd. Afkoppelen. Zoals aangegeven in het GRP 2010-2014 wordt er elk jaar 10.000 m2 door particulieren afgekoppeld. Het eerste project dat in samenwerking met waterschap Velt en Vecht en de provincie in Odoorn wordt uitgevoerd heeft niet het beoogde resultaat opgeleverd. Afkoppelen door particulieren zel,f blijkt in de praktijk gecompliceerder te zijn dan verwacht. Wij overwegen dan ook een andere insteek. Verder wordt in samenhang met wegreconstructies 10.000 m2 per jaar afgekoppeld. Onderhoud van bestaande stelsels en systemen. Zoals bekend behoort de gemeente Borger-Odoorn tot de tien grootste plattelands gemeenten van Nederland. De omvang van de rioolstelsels is daardoor in verhouding tot de meer stedelijk gemeenten groot te noemen.De kosten voor het reguliere onderhoud van de bestaande stelsels en systemen worden ondergebracht in de rioolheffing. De meeste werkzaamheden worden uitgevoerd met eigen mensen. De benchmark 2009 en 2010 geeft aan dat we in verhouding met de andere deelnemende gemeenten relatief weinig fte ’s nodig hebben om het stelsel te onderhouden.

50

Jaarstukken 2012

Renovatie en vervanging riolen en gemalen. Voor renovatie en vervanging van riolen en gemalen is een gekapitaliseerd bedrag opgenomen in de beheersbegroting. Deze stelpost komt de komende jaren onder druk te staan door de realisatie van een aantal grote projecten zoals de Molenstraat in Borger en de herstructuering in Nieuw-Buinen. Benchmark De gemeente heeft in 2009 samen met 40 andere gemeenten meegedaan met een benchmark riolering georganiseerd door de Stichting Rioned. In 2010 heeft de gemeente ook meegewerkt aan de landelijke benchmark riolering. In 2013 zal de laatstgenoemde landelijke benchmark riolering een vervolg krijgen en hieraan zal de gemeente Borger-Odoorn deelnemen.

Financiën Project

Begroot Werkelijk

J. Schoenmakerlaan (Meidoornlaan-Westeresweg) in Exloo Wilhelminalaan Valthermond Calamiteiten waterhinder Relinen van het riool langs de Exloërweg in Odoorn Bekleden van de putten in de Holtakkersweg in Borger

30.435 6.000 46.000 57.065 6.000

Herstellen ingezakte taluds Noordelijke en Zuidelijke 2/3 weg Nieuw-Buinen Leidingwerk vervangen gemaaltjes Valtherweg/Weerdingerweg in Valthe Rioolgemaal Hunzebergen in Exloo, vervangen pomp Vervangen luchtpompjes in de Iba's door de hele gemeente

35.000

Aanbrengen helofytenfilter bij "Mirre" Valtherzandweg 5 in Valthe Lite zoekprogramma rioolsinspectiegegevens (incl. vullen bestand) Stichting Rioned actualiseren Benchmark 2013 Maatregelen GRP

8.300 28.5325

18.000 3.600 5.000

3.489

5.000 4.000 1.500 129.000

Aanvullende maatregelen bij het aanpassen riolering Bronneger

19.350

Afkoppelen Kijlstraat 2e Exloermond Afkoppelen Zandberg Afkoppelen dorp Odoorn

41.000 69.000 25.000

Totaal

25.593

Status 31-12-2012 Afgerond In uitvoering In uitvoering Afgerond Uitvoering 2013 Uitvoering 2012/2013 Uitvoering 2013 Afgerond Uitvoering 2013 Uitvoering 2013

3.365

Afgerond In uitvoering 9.207 Uitvoering 2013 Uitvoering 2013 48.278 Afgerond 68.527 Afgerond Uitvoering 2012/2013

500.950

Bij wegenprojecten waar ook de riolering wordt verbeterd, wordt het budget van de wegaanpassing grotendeels bij riolering ondergebracht. In 2012 ging het om een tweetal projecten, te weten de J. Schoenmakerlaan in Exloo (€ 76.000,-) en de wegaanpassing als gevolg van een rioleringswerk in Bronneger (€ 25.650).

Jaarstukken 2012

51

Gebouwen Vastgoedbeleid gebouwen Sinds 2010 is er, op basis van het vastgestelde vastgoedbeleid, een afname van het gemeentelijk bezit (in aantallen en m2 BVO). Dit is mede gebaseerd op de ontwikkelingen binnen het project Kern & Kader. Ook zijn er een aantal panden aan het bezit onttrokken door sloop.Ook in 2012 is er verdere afname van bezit, namelijk dorpshuis de Wijkplaats Valthermond,de Sporthal de Miet in Odoornerveen, de Kruiplank in Drouwenermond en de school de Mondenhoek in 1e Exloërmond. Er is ook bezit toegevoegd aan het bestand. In Borger zijn diverse panden aangekocht voor het pleinplan Deze panden worden niet opgenomen in ons strategisch onderhoudsplan. Het onderhoud hiervan wordt bekostigd uit de huuropbrengst en als deze niet voldoende is uit incidenteel nieuw beleid. Onderhoud en beheer De werkzaamheden die gepland stonden in 2012 voor structureel onderhoud, zijn voor een groot deel opgepakt en afgerond. De nadruk heeft gelegen op de veiligheid en gezondheid van de sportaccommodaties. Ook het onderhoud van de sportaccommodaties heeft exta aandacht gehad. De overdracht van de scholen naar het bevoegde gezag is in 2011 op gang gekomen. Doordat er in 2011 en 2012 sprake was van een overgangsfas,e zijn er nog wel werkzaamheden door de gemeente uitgevoerd. In 2013 verwachten we een verdere afname van de werkzaamheden. Qua beheer kunnen we stellen dat er duidelijker beeld van de verwachte kosten en werkzaamheden is ontstaan. Sinds 2011 hebben we een prognose voor 20 jaar die elke 5 jaar herijkt wordt.De actualisering, van de meerjaren onderhoudsprognose zal 2012/2013 worden afgerond. Financien Over het jaar 2012 is te melden dat er een aanzienlijk bedrag van de onderhoudsbegroting is doorgeboekt naar 2013. De reden is dat de werkzaamheden voor een deel eind 2012 gestart zijn en in 2013 worden afgerond (technisch en financieel). Tevens zijn er werkzaamheden toegevoegd die niet waren voorzien (bijvoorbeeld overdracht zwembad in Valthermond, initiatief kerk Borger, inhaalslag veiligheid en gezondheid complexen, inzet duurzame energie enz.. ). Het onderhoudsbudget voor de onderhoudswerkzaamheden, structureel en dagelijks, is in z’n totaliteit niet toereikend. Door de afname van het aantal gebouwen in ons bezitm komt de verhouding benodigde kosten en beschikbare budgetten meer in balans. Het tekort is echter nog steeds aanmerkelijk. Eindconclusies onderhoud kapitaalgoederen • De vastgoedbudgetten van 2012 en 2013 zijn samengevoegd. Door de bezuinigingen is de herstelperiode van het totale bedrag voor vastgoed verlengd. • Uit het bovenstaande kan worden geconcludeerd dat voor wegen, groen en gebouwen het onderhoudsbudget structureel te laag is. • Voor groen wordt op deze manier de onderhoudsbehoefte van afgeschreven groen onevenredig hoog om het vastgestelde kwaliteitsniveau te kunnen halen. • Voor riolering is de verbrede rioolheffing ingevoerd. Deze is in 2013 kostendekkend.

52

Jaarstukken 2012

D

Financiering

Algemeen Bij de financiering van de gemeentelijke activiteiten en investeringen gaan we uit van integrale financiering. Dat wil zeggen dat we steeds kijken naar de totale financieringsbehoefte van de gemeente. Bij de huidige verwachtingen over de renteontwikkeling wordt eerst maximaal met kort geld gefinancierd. Pas wanneer de kasgeldlimiet (de limiet die aangeeft wat maximaal kort gefinancierd mag worden) wordt genaderd, gaan we over tot het aantrekken van middelen op lange termijn. De termijn wordt daarbij bepaald door de aard van de te financieren investeringen, de resterende looptijd van de bestaande leningen en de te betalen rentepercentages bij de verschillende looptijden van de leningen. Financiering voor een periode van langer dan een jaar wordt alleen aangetrokken voor de uitoefening van de publieke taak. De financiering met externe financieringsmiddelen beperken we zoveel mogelijk door vooral de beschikbare interne financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen) te gebruiken om het renteresultaat optimaal te maken. De investeringen in vaste activa en de beschikbare financieringsmiddelen op lange termijn staan in het volgende overzicht.

Financieringspositie Vaste activa Totaal vaste activa Reserves Voorzieningen Langlopende leningen o/g Totaal vaste passiva Financieringspositie

saldo per 01-01-2012 54.264.043 54.264.043 24.022.920 1.767.528 24.590.343 50.380.791 3.883.252-

mutaties in 2012 929.718929.718254.649128.7853.342.1053.725.5402.795.822-

saldo per 31-12-2012 53.334.326 53.334.326 23.768.270 1.638.743 21.248.238 46.655.251 6.679.075-

Het financieringstekort is in 2012 per saldo toegenomen met een bedrag van € 2.795.822, dit resulteert in een financieringstekort van € 6.679.075 per 31 december 2012. De financieringspositie in het verslagjaar is gedaald door: Een afname van de reserves met een bedrag van Een afname van de voorzieningen met een bedrag van Een afname van lang vreemd vermogen van

€ € €

254.649 128.785 3.342.105

De financieringspositie in het verslagjaar is gestegen door: Een afname van de vaste activa van

€

929.718

In het volgend overzicht wordt het verloop van de financieringspositie nader weergegeven.

Jaarstukken 2012

53

Omschrijving Materiële vaste activa, netto investeringen Materiële vaste activa, afschrijvingen Financiële vaste activa, netto investeringen Financiële vaste activa, aflossingen Financiële vaste activa, afschrijvingen Mutatie vaste activa Algemene reserve, toename Algemene reserve, afname Bestemmingsreserves, toename Bestemmingsreserves, afname Rekeningresultaat 2012 Mutatie eigen vermogen Voorzieningen, toename Voorzieningen, afname Langlopende geldleningen o/g, opname Langlopende geldleningen o/g, aflossingen Mutatie vreemd vermogen Totaal Saldo besteding - herkomst = toename financieringstekort

Besteding middelen 1.591.774

Herkomst middelen 2.416.484

31.440 127.908 8.539 2.552.931 304.132

1.623.214 1.567.419

8.261.144 7.768.827 516.320 9.081.596 220.396

9.336.246 349.181

174 3.342.279 3.691.460

220.570

14.650.920

11.855.098

2.795.822-

Renterisico korte schuld Een belangrijk uitgangspunt van de Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido) is het vermijden van grote schommelingen in de rentelasten van openbare lichamen. Schommelingen in rente van kortlopende schulden hebben een directe invloed op de rentelasten. Met de kasgeldlimiet stelt de wet een grens aan de financiering met kortlopende geldleningen. De kasgeldlimiet is vastgesteld op 8,5% van het begrotingstotaal en bedroeg voor 2012 € 4.523.735.

Renterisico vaste schuld Het renterisico op de vaste schuld is in de Wet Fido omschreven als: ‘de mate waarin het saldo van de rentelasten en de rentebaten van een openbaar lichaam verandert door wijzigingen in het rentepercentage op leningen en uitzettingen met een oorspronkelijke rentetypische looptijd van een jaar of langer’. Het renterisico op de vaste schuld moet voldoen aan de renterisiconorm; deze norm is in een wettelijke uitvoeringsregeling uitgewerkt als een bedrag ter hoogte van twintig procent van de vaste schuld. Het renterisico op de vaste schuld bestaat uit twee onderdelen: renteherziening en herfinanciering. Bij de renteherziening gaat het om de mogelijkheid dat de geldgever de rente op een lopende lening, dan wel uitzetting kan herzien. Bij herfinanciering moet gedacht worden aan het verschil tussen aflossingen die op basis van de leningvoorwaarden zijn betaald en het bedrag aan nieuw aangetrokken leningen. In de begrotingsparagraaf ‘financiering’ is aangegeven dat onze financiële positie voor de jaren 2011 - 2014 niet gevoelig is voor veranderingen in de rente.

54

Jaarstukken 2012

E

Bedrijfsvoering

Algemeen De "bedrijfsvoering" faciliteert de productieafdelingen bij de uitvoering van de aan hen toegewezen gemeentelijke taken. Kort gezegd: Hoe beter de bedrijfsvoering is geregeld, des te beter zullen de gestelde doelen kunnen worden gerealiseerd door de productieafdelingen. 1. Planning en Control Voor de professionalisering van planning en control is in 2011 een meerjarig project gestart. Het doel van dit project is een betere sturing van de organisatie. Dit wordt bereikt door ervoor te zorgen dat de bedrijfsvoering van zo’n kwaliteit is dat het behalen van de beleidsdoelstellingen (binnen daartoe gestelde kaders van tijd, kwaliteit en budget) is geborgd met een redelijke mate van zekerheid. De noodzaak hiervoor wordt nog eens extra versterkt door de bezuinigingstaakstellingen van 2011-2015. Om dit alles te bereiken is het plan van aanpak opgebouwd uit drie onderdelen. 1. Basis op orde. 2. Doorontwikkeling van de begroting. 3. Ontwikkeling van samenhangende Jaarplannen en Maraps (management rapportages). In 2012 is verder gegaan met de uitvoer van het plan van aanpak. Concreet zijn de volgende zaken gerealiseerd: 1. In juni 2012 heeft de gemeenteraad de Financiële Verordening als parapluverordening vastgesteld. 2. Als uitwerking van deze verordening zijn de volgende beleidsnota’s door het college vastgesteld; a. De nota reserves en voorzieningen b. het statuut Treasurybeleid. 3. In 2012 is tevens de nieuwe budgethoudersregeling vastgesteld. Hierin zijn de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden voor budgethouders benoemd. De nieuwe budgethoudersregeling is aangepast aan de actuele weten regelgeving en de huidige organisatiestructuur. 4. Er is een start gemaakt met het in samenhang ontwikkelen van Maraps (managementrapportages) en bestuursrapportages. Hierbij wordt zoveel mogelijk gewerkt volgens de gedachte van lean-thinking. 2. Personeel & Organisatie Organisatieontwikkeling Met de organisatieontwikkeling willen wij de gemeentelijke organisatie zo inrichten dat de dienstverlening naar de burger optimaal verloopt en dat het werk zo efficiënt mogelijk wordt gedaan. Daarom wordt doorgegaan met het LEAN maken van de bedrijfsprocessen. In BOCE-verband is in 2012 een visiedocument vastgesteld over de samenwerking op het terrein van HRM (human resource management). Er is gestart met de voorbereiding van een gezamenlijke aanbesteding van een e-HRM softwaresysteem. E-HRM verbetert de kwaliteit van de informatievoorziening, zorgt voor reductie van administratieve werkzaamheden en meer zelfsturing door management en medewerkers.

Personeel Wij willen kwalitatief goed toegerust en integer personeel in een goede werkomgeving en werksfeer. We verwachten een flexibele, klanten resultaatgerichte houding. Wij willen goed werkgeverschap bieden. Waar het soort werk het toelaat, bieden wij medewerkers ook de mogelijkheid van telewerken. Een eigentijds leeftijdsbewust personeelsbeleid wordt verder vormgegeven. Wij besteden aandacht aan opleidingen en trainingen en hebben oog voor arbo en gezondheid. In december 2012 hebben we besloten om het gezondheidsbeleid en beweegbeleid verder vorm te geven en

Jaarstukken 2012

55

deel te gaan nemen aan een vitaliteitsweek. De uitvoering vindt plaats in 2013 en heeft als doel om de bewustwording van een gezonde leefstijl bij de werknemers te vergroten. Als onderdeel van de organisatieverandering is ook een nieuw functieboek ontwikkeld. De basisgedachte voor dit functieboek is het werken met vijf “functiefamilies”, ieder met een bijbehorende generieke functieomschrijving. Dit betekent dat de functie voor iedereen, ongeacht vakgebied of beleidsterrein, hetzelfde wordt omschreven. Het gaat om de functiefamilies leidinggevende, specialist, beleidsmedewerker, vakinhoudelijk medewerker of uitvoerend medewerker. Deze verandering draagt bij aan een flexibele organisatie en sluit aan bij de uitgangspunten van de nieuwe cao voor de sector gemeenten.

Rechtspositie In 2012 is een nieuwe cao voor de sector Gemeenten van kracht geworden. Deze cao liep af op 31 december 2012. Hoofdpunten van het akkoord waren onder meer flexibilisering van werktijden, aanstelling in algemene dienst, mobiliteit en het terugdringen van bureaucratie en aantal externen. Voor 2012 was een budget van circa € 150.000 beschikbaar zijn voor OVT (opleiding, vorming, coaching, begeleiding e.d.). Hiermee kon de reguliere behoefte aan ontwikkeling volgens de persoonlijke ontwikkelingsplannen worden gedekt. Er wordt gewerkt aan een strategisch opleidingsplan, een sturend plan met een duidelijke relatie met de doelstellingen van de organisatie en met de (kern-)competenties zoals die in het nieuwe functieboek zijn vastgelegd. Ook is structureel budget beschikbaar voor de (door)ontwikkeling van een aantal HRM-instrumenten.

Formatie De directie heeft met ons afspraken gemaakt over het toegestane volume van de personeelskosten. Deze afspraken zijn verlengd tot en met 2015. Uitgangspunt daarbij is een reductie op de loonsom van 1 miljoen euro in 2015. De bezuiniging voor 2012 is gerealiseerd. De directie moet binnen dat volume zorgdragen voor verbetering van de kwaliteit en doorgroei naar nog meer doelmatigheid en efficiency. Kengetallen personeel Kengetallen 2011 FTE Medewerkers, waarvan: - mannen - vrouwen Full-timers Part-timers Indiensttredingen Uitdiensttredingen Ziekteverzuimpercentage Meldingsfrequentie

56

aantal 174,3 188 115 73 124 64 5 22

2012 %-age

61,17% 38,83%

5,39% 1,38%

aantal 173,97 192 115 77 124 68 6 2

%-age

59,90% 40,10%

7,04% 1,41%

Jaarstukken 2012

Leeftijdsopbouw Leeftijdsopbouw Leeftijdsopbouw

2011 aantal

21 - 30 31 - 40 41 - 50 51 - 60 60+ Totaal

8 23 66 76 15 188

2012 %-age 4,26% 12,23% 35,11% 40,43% 7,98% 100%

aantal 6 28 62 74 22 192

%-age 3,13% 14,58% 32,29% 38,54% 11,46% 100%

Ten opzichte van 2011 is de vergrijzing weer licht toegenomen. Ons beeld past in het landelijk beeld van de overheid.

Externe inhuur Naast de vaste formatie is in 2012 circa € 1.000.000,- aan inhuur van tijdelijke krachten besteed. De inhuur van derden past in het streefbeeld om te komen tot een kleinere organisatie met generalistische (beleids)medewerkers, waarbij specialistische kennis op ad hoc basis wordt ingehuurd. De inhuur van derden past binnen de volumeafspraak over de loonsom. Ziekteverzuim In 2012 was ons netto-ziekteverzuim 7,04 %. In 2011 bedroeg dit nog 5,39%. Er is dus sprake van een negatieve ontwikkeling. De meldingsfrequentie (het aantal keren dat men zich in een jaar ziek meldt) was 1,41, een fractie hoger dan in 2011. Net als vorig jaar zijn per afdeling grote verschillen te zien. Duidelijk is dat het percentage negatief wordt beïnvloed door een aantal relatief langdurige ziektegevallen. De mate invloed op dit langdurig verzuim is over het algemeen minder, dan wanneer het om kortdurend verzuim gaat. Medio december is besloten reductie van het ziekteverzuim als speerpunt van personeelsbeleid te maken. Er is gestart met de voorbereiding van het maken van een plan van aanpak. Huisvesting Tijdens het organisatieveranderingsproces heeft ook het huisvestingaspect aandacht gekregen. De huisvesting sluit nu aan bij het nieuwe organisatiemodel. In het nieuwe huisvestingsconcept is ook ruimte gemaakt om op een beperkte schaal te experimenteren met flexwerken. De kantoorautomatisering maakt het mogelijk dat op iedere plek kan worden ingelogd. Daarnaast zijn in een beperkt aantal kamers volledige flexwerkplekken ingericht. In 2012 is een verkenning gemaakt voor de herinrichting van de centrale hal. De aanpassingen moeten aansluiten bij het dienstverleningsconcept, de huidige uitstraling, en voldoen aan arbo-wetgeving, duurzaamheid en hergebruik van middelen. Samenwerking De gemeente werkt inmiddels op meerdere vakgebieden al samen met Emmen en Coevorden. Voor deze samenwerking is gekozen voor het "gastheermodel". Dit betekent dat één van de samenwerkende gemeenten, in ons geval Emmen, als gastheer optreedt en in die rol met name genoemde en contractueel overgedragen taken voor de andere gemeenten uitvoert. Dit gebeurt tegen een vooraf overeengekomen prijs. Het gaat om een samenwerkingsvorm met een privaatrechtelijke insteek, dus nadrukkelijk geen constructie op basis van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen. Personeel van de gastgemeenten gaat in dit verband over in dienst van de gastheergemeente. Op basis van dit gastheermodel wordt intensief samengewerkt op het terrein van de brandweertaken,

Jaarstukken 2012

57

informatisering en automatisering, sociale zaken en in een iets lossere constructie de rechtmatigheidonderzoeken. In 2012 zijn geen nieuwe taken in de BOCE-samenwerking ondergebracht. In 2012 heeft een extern bureau de BOCE-samenwerking onderzocht en geëvalueerd. De uitkomsten van dit onderzoek worden in 2013 met de gemeenten gedeeld. In provinciaal verband werd al enige tijd bestudeerd of en in hoeverre het aantrekkelijk is om handhavingstaken in een onafhankelijke gemeenschappelijke structuur onder te brengen. Dit heeft er toe geleid, dat er een Regionale Uitvoeringsdiensten Drenthe (RUD Drenthe) is gevormd. De besluitvorming is in 2012 afgerond. Op 1 januari 2013 is de RUD Drenthe gestart. In de loop van 2013 zal de RUD Drenthe volledig operationeel worden. De regiegemeente begint stap voor stap steeds meer vorm te krijgen. Het is van belang om als regievoerder goed te bewaken dat de afspraken over de uitvoering van de overgedragen taken worden nagekomen, dat het kwaliteitsniveau goed blijft en dat de prijs-kwaliteitverhouding van het product aantrekkelijk blijft. 3. Informatisering & Automatisering In 2007 is gestart met het planmatig ontwikkelen van ICT. Hiervoor wordt periodiek een Informatisering Meerjaren Ontwikkelplan (iMOP) geschreven. In 2012 is de iMOP 2011-2015 vastgesteld. In dit plan wordt vooruit gekeken naar de ontwikkelingen voor de komende 4 jaar. De belangrijkste verandering vindt plaats door de focus van het I&A beleid (sterker) te richten op de verbetering van de bedrijfsprocessen en minder op de techniek. De bedrijfsprocessen worden (opnieuw) ingericht naar de principes van zaak- en klantgericht werken. Om deze ontwikkelingen goed te integreren wordt nauw samengewerkt in BOCE en DIMPACT verband. Naast de "eigen" belangen van goede ICT systemen, wordt ook vanuit de Rijksoverheid meer verplichtingen opgelegd. Hiervoor is de implementatieagenda Nationaal Uitvoeringsprogramma (i-NUP) de leidraad. Het programma kent 20 te behalen resultaten verdeeld over vier gebieden. Het gaat daarbij om de e-overheid voor burgers, de e-overheid voor bedrijven, het stelsel van basisregistraties en standaardisatie. De resultaten moeten voor 1-1-2015 zijn gerealiseerd. Door de raad zijn in 2012 middelen vrij gemaakt om uitvoering te kunnen geven aan de iMOP en i-NUP verplichtingen.

Realisatie 2012 • In 2012 is het hele proces van bestuurlijke besluitvorming digitaal gemaakt. Hiermee worden de eerste vruchten geplukt van de digitalisering en kan de al ingeboekte bezuiniging op reprokosten vanaf 2013 worden geëffectueerd. De gemeenteraad heeft op interactieve manier ervaring opgedaan met de digitale werkwijze en vanaf 1 januari 2013 wordt hier dan ook volledig papierloos vergaderd. • Verder is in 2012 gestart met de invoering van zaakgericht werken. Enkele omgevingsvergunningen worden sinds medio 2012 via dit principe afgehandeld. Zaakgericht werken draagt bij aan een efficiënte bedrijfsvoering, waarmee de basis wordt gelegd voor een goede digitale dienstverlening. Doordat de zaak centraal gesteld wordt is er beter inzicht in het proces, kan de voortgang van de afhandeling beter worden bewaakt en wordt vanaf de start van de zaak een digitaal dossier opgebouwd. • In navolging van de nieuwe website is in april 2012 de nieuwe intranetsite in de lucht gegaan. Intranet is een belangrijk medium om de organisatie te informeren over actuele thema’s, ontwikkelingen en (beleids)plannen. • Een werkgroep van raadsleden, griffier en ambtenaren hebben samen met een externe adviseur een visiedocument opgesteld over het gebruik van de raadszaal in de toekomst. Dit visiedocument is vertaald in een programma van eisen voor de technische voorzieningen dat eind 2012 is aanbesteed. Realisatie van de plannen zal in 2013 zijn beslag krijgen.

58

Jaarstukken 2012

4. Inkoop Vanaf medio 2008 is binnen onze gemeente nadrukkelijk geïnvesteerd in professionalisering van ons inkoop- en aanbestedingsbeleid. Dit heeft geleid tot een Handboek Inkoop en Aanbesteden en tot uniforme uitvoeringsafspraken. Wij maken hierbij sinds een paar jaar gebruik van een externe inkoopadviseur en zijn daarover uitermate tevreden.

Realisatie 2012 Hieronder volgt een overzicht van aanbestedingen die samen met de inkoopfunctie zijn uitgevoerd of waar advies is gevraagd van de inkoopfunctie: • Europese aanbesteding aanschaf tankwagens voor de brandweer zuidoost Drenthe; • Europese aanbesteding levering Wmo hulpmiddelen Coevorden en Borger-Odoorn; • Meervoudig onderhandse aanbesteding onderzoek locaties historische overlast – gemeentelijk grondwater; • Europees openbare aanbesteding afvalverwerking; • Europees openbare aanbesteding rioolreiniging en inspectie; • Meervoudig onderhandse aanbesteding accountantsdienstverlening; • Meervoudig onderhandse aanbesteding cultuurhistorische waardenkaart; • Meervoudig onderhandse aanbesteding levering techniek raadszaal; • Meervoudig onderhandse aanbesteding BHV cursussen; • Enkelvoudig onderhandse procedure voor de Cyclorama’s. Gestreefd wordt om het inkoopbeleid in de gemeente Emmen, Coevorden en Borger-Odoorn in de toekomst meer op elkaar af te stemmen en meer in samenhang uit te voeren. Van samenwerking op inkoopgebied wordt, met het oog op grotere inkoopvolumes, financieel voordeel verwacht. Het blijft belangrijk dat, ook in dit beleid, een goede balans wordt bereikt tussen enerzijds de financiële overwegingen maar dat daarnaast ook oog blijft bestaan voor plaatselijke of regionale economische belangen. In ons inkoop- en aanbestedingsbeleid is voor dit laatste aspect ook specifiek ruimte gemaakt. 5. Duurzaam inkopen en duurzaamheid De Rijksoverheid wil samen met de decentrale overheden de markt voor duurzame producten stimuleren. Door het goede voorbeeld te geven en zelf duurzaam in te kopen, krijgt de markt voor duurzame producten een stevige impuls. De overheden hebben zichzelf daarom duidelijke doelen gesteld: de Rijksoverheid wil in 2010 voor 100% duurzaam inkopen. Gemeenten hebben als doelstelling om in 2010 voor 75% duurzaam in te kopen en in 2015 100% duurzaam in te kopen. Daarom hebben wij bij iedere aanbesteding aandacht voor dit onderwerp en wordt onderzocht of de duurzaamheidcriteria van Agentschap NL toegepast kunnen worden. In het kader van de duurzaamheid hebben wij als doelstelling, het verminderen van het papierverbruik door producten digitaal aan te bieden en digitaal te vergaderen. Zoals eerder aangegeven hebben we in 2012 een grote stap voorwaarts gemaakt, door het proces bestuurlijke besluitvorming volledig digitaal te maken. De grote papierstroom rondom dit proces vervalt vanaf 2013 volledig. . 6. Onderzoeken ex artikel 213 a Gemeentewet Artikel 213 vraagt aan ons periodiek onderzoek te doen naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van het gevoerde bestuur. Naast dit onderzoek doen wij ook onderzoek naar de rechtmatigheid. Bij dit laatste punt speelt de accountant een belangrijke rol. Met de gemeente Emmen hebben we de afspraak gemaakt om twee keer per jaar een intern rechtmatigheidonderzoek te doen

Jaarstukken 2012

59

De volgende onderzoeken, die u zou kunnen zien als onderzoeken ex artikel 213 a Gemeentewet, zijn in 2012 uitgevoerd: • Er vindt voortdurend een afweging plaats in hoeverre samenwerking met andere gemeenten op bepaalde werkterreinen zowel in kwalitatief, organisatorisch als in financieel opzicht aantrekkelijk zal zijn. Voorlopig ligt in dit verband de nadruk vooral op samenwerking met de gemeenten Emmen en Coevorden, o.a. door middel van het gastheermodel. In 2012 is de raamovereenkomst geëvalueerd. • In 2010 zijn wij gestart met het onderzoeken hoe het dienstverleningsconcept en het takenpakket van onze buitendienst er in 2015 uit zou moeten zien. In 2012 is het basisonderzoek afgerond. Dit onderzoek was er met name op gericht om inzichtelijk te krijgen hoe de buitendienst opereert in vergelijking tot “de markt”. In het onderzoek zijn tevens de mogelijkheden om de bestaande werkwerkwijzen goedkoper en efficiënter uit te voeren inzichtelijk gemaakt. Er is ingezoomd op de onderdelen afvalbrengpunt, gladheidsbestrijding, groen en facilitair. Het rapport is opgeleverd en er is inmiddels een start gemaakt met het verbeterproces. • Met een bescheiden Europese subsidie is een project Clean Denken gedraaid. Binnen dit project zijn de volgende processen, die raakvlakken hebben met onze burgers, in beeld gebracht en geoptimaliseerd m.b.v. LEAN methodieken. - Speelruimte ontwikkeling; - Sportaccommodatie verhuur; - Evenementen; - Meldingen en Klachten.

60

Jaarstukken 2012

F

Verbonden partijen

Kader Artikel 1 van het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) definieert een Verbonden Partij als een "privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin provincie onderscheidenlijk gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft". Via deze paragraaf (in de programmabegroting en de jaarstukken) wordt de gemeenteraad geïnformeerd over de verbonden partijen. Daarbij moet minimaal duidelijk worden wat de visie is op de verbonden partij in relatie tot de gemeentelijke doelstellingen en wat de beleidsvoornemens zijn. Uiteraard moet er ook inzicht zijn in het financieel belang c.q. de bijdrage van de gemeente en de uit te oefenen invloed c.q. de vertegenwoordiging. Indeling Verbonden partijen kunnen zijn: gemeenschappelijke regelingen (GR), stichtingen, deelnemingen of derde partijen. De (rechts)vorm is vaak afhankelijk van de doelstelling. Een GR en een stichting voeren over het algemeen een gemeentelijke taak uit, waarbij een GR een verplichte uitgaaf vormt op de gemeentebegroting, terwijl aan een stichting een exploitatiesubsidie wordt verstrekt. Bij deelnemingen bezit de gemeente aandelen in een vennootschap. Een derde partij is een (markt)partij met de gemeente op het gebied van publieke taak. Overzicht Hierna zijn de verbonden partijen aangegeven. De gemeentelijke doelstelling en de geraamde en werkelijke bedragen 2012 worden genoemd. Ook is de bestuurlijke vertegenwoordiging van de betreffende verbonden partij vermeld. Voor de beleidsvoornemens op het werkterrein van de diverse verbonden partijen wordt verwezen naar de betreffende programma's.

Verbonden partij Programma 1 GR EDR (Eems Dollar regio) Weth. Bruintjes is lid DB. Burg. Out is lid AB.

GR HVD (Hulpverlenings-dienst Drenthe) Burg. Out is lid AB.

Jaarstukken 2012

doelstelling

totaal begroting 2012 verbonden partij

Aandacht vestigen bij de bevoegde instanties op de gemeenschappelijke belangen op het gebied van ruimtelijke ordening, infrastructuur, bevordering van de regionale economie, cultuur e.d. De HVD is een samenvoeging van de Regionale Brandweer Drenthe en de Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen. Alle activiteiten richten zich op het vergroten van de veiligheid van de inwoners van Drenthe.

€ 3.926.857

begrote bijdrage gemeente 2012

werkelijke bijdrage gemeente 2012

€ 3.592

€ 2.933

€ 211.704

€ 189.082

61


begrote bijdrage gemeente 2012 € 2.500

werkelijke bijdrage gemeente 2012 € 2.500

Verbonden partij

doelstelling

Cittaslow Nederland Burg. Out is vice-president

Tot de top behoren op het gebied van leefomgeving, landschap, streekproducten, gastvrijheid, milieu, infrastructuur, cultuurhistorie en behoud van identiteit (internationale keurmerk).

VDG (Vereniging van Drentse gemeenten) Weth. Bruintjes is lid AB.

Het bieden van een platform aan de leden voor communicatie en afstemming.

€ 7.912

€ 9.365

P-10 gemeenten Burg. Out en Weth. Bruintjes zijn lid AB.

Krachtenbundeling om gezamenlijk steviger gesprekspartner te kunnen zijn bij het behartigen van de specifieke belangen die uit de gemeenteopbouw voortvloeien.

€ 4.000

€ 5.500

- € 2.061.000

€0

€0

€ 890.301

€ 73.174

€ 73.174

Uitvoeren WSW voor mensen met een arbeidshandicap of een grote afstand tot de arbeidsmarkt.

€ 1.291.000

€ 59.386

€ 48.100

Uitvoeren WSW voor mensen met een arbeidshandicap of een grote afstand tot de arbeidsmarkt.

€ 2.105.000

€0

€0

Programma 3 NV WMD (Waterleidingmaatschappij Drenthe) Gemeente aandeel-houder (55x). GR Recreatieschap Drenthe Weth. Alberts is lid AB.

Programma 6 GR Emco (Emmen, Coevorden, Odoorn) Weth. Alberts is lid DB/AB. Weth. Luchjenbroers is plv. lid DB/AB GR Wedeka (Werkvoorzieningschap de Kanaalstreek) Weth. Alberts is lid DB/AB. Weth. Luchjenbroers is plv. lid DB/AB

62

Zorg voor de kwaliteit van het drinken oppervlaktewater. nb: Dividendopbrengst: € 147 Voldoende (openlucht) recreatie mogelijkheden voor eigen bevolking en toeristen. Reguliere bijdrage / fonds recreatie & toerisme. nb: Incl. Stichting Recreatievoorzieningen

Jaarstukken 2012

Verbonden partij Programma 7 GR GGD (Gemeenschappe-lijke gezondheids-dienst) Weth. Alberts is lid AB. Stichting Esgeva / STIVAM Weth. Luchjenbroers is bestuurslid Programma 8 Agenda voor de Veenkoloniën Burg. Out is lid stuurgroep.


begrote bijdrage gemeente 2012

werkelijke bijdrage gemeente 2012

€ 8.931.193

€ 507.548

€ 473.021

€ 4.000

€ 702

€ 15.910

€ 10.000

€0

€0

Aanvullen of opfrissen van kennis, vaardigheden en inzichten. Deelnemersbijdrage en "Ruimbaan".

€ 8.508

€ 3.698

Instandhouding / actueel houden van topografische basiskaart.

€ 21.135

€ 21.363

Organiseren van samenwerking voor het laten ontwikkelen van een oplossing voor gemeentelijke multichannel dienstverlening (licentie, hosting, lidmaatschap).

€ 65.503

€ 114.931

doelstelling

Bevorderen en beschermen van de gezondheid van de inwoners. Tariefafspraken over ingezameld bedrijfs- en huishoudelijk afval.

Bundeling van krachten voor de ontwikkeling van het veenkoloniaal gebied.

Algemene dekkingsmiddelen NV BNG (Bank Gespecialiseerde financiële dienstverlening. Zo laag Nederlandse mogelijke kosten gemeenten) maatschappelijke Gemeente aandeel-houder voorzieningen. (80.340x). nb: Dividendopbrengst: € 92.391 Bedrijfsvoering BV BAN Personeelsdienst (Bestuursacademie Nederland) Stichting GBKN Groningen/Drenthe (Grootschalige basiskaart Nederland) Weth. Alberts is bestuurslid Dimpact

Jaarstukken 2012

€ 557.628

63

G

Grondbeleid

1. Algemeen beeld 2012 Door de huidige economische omstandigheden zijn de vooruitzichten voor het grondbedrijf nog niet verbeterd. Belangrijke oorzaak hiervan is de situatie van de woningmarkt. Deze markt staat nog steeds onder druk, waardoor potentiële kopers van bouwkavels minder snel besluiten tot aankoop van een bouwkavel. In 2012 was dit nog duidelijk merkbaar. De totale kavelverkopen voor het jaar 2012 bleven achter op de raming. Geraamd was de verkoop van 19 kavels, maar per 31-12-2012 waren slechts 9 kavels verkocht. (Borger, Daalkampen II 8 en Noorderkijl II 1). Om deze tendens te doorbreken is in 2012 gezocht naar mogelijkheden om de verkoop te stimuleren. Dit heeft o.a. geleid tot het project “Fibula” in het bestemmingsplan Daalkampen II in Borger. Samen met ontwikkelaar GEVEKE is dit project voor energieneutrale woningen gestart en de vooruitzichten van dit project zijn tot nu toe positief. Alle verkochte kavels in Daalkampen II komen ook voort uit dit project. In 2012 is verder besloten om de kavelprijzen van alle bestemmingsplannen (woningbouw) m.i.v. 1-12013 gemiddeld met 10% te verlagen. Dit heeft nog niet geresulteerd in meer vraag naar kavels. De verlaging van de kavelprijzen heeft wel tot gevolg, dat de winstverwachting van alle plannen in exploitatie naar beneden moest worden bijgesteld. De risico’s blijven groot bij die bestemmingsplannen, waar het bouwrijp maken reeds is uitgevoerd, maar de meeste kavels nog verkocht moeten worden. Binnen het grondbedrijf geldt dit voor twee plannen, namelijk Borger, Daalkampen II/III en Borger, Aan de Strengen. Per 31-12-2012 voldoen de exploitatie opzetten aan de aangescherpte BBV-voorschriften. De aangescherpte voorschriften hebben vooral betrekking op de bepaling van de marktwaardes en de gewenste hoogte van de voorzieningen voor de plannen in voorbereiding. Ook is na overleg met de accountant besloten de renteberekening van plannen waarvoor een voorziening is opgebouwd, anders te berekenen. Voorheen werd de rente berekend over de bruto-boekwaarde, er werd geen rekening gehouden met een eventueel opgebouwde voorziening. Met ingang van 1-1-2013 wordt de boekwaarde verminderd met de voorziening en wordt over deze netto-boekwaarde de rente berekend. Voordeel hiervan is, dat de boekwaardes van plannen in voorbereiding en verwachte verliezen van plannen in exploitatie minder snel oplopen.

64

Jaarstukken 2012

Tabel 1: Overzicht Grondbedrijf jaar 2012 Plaats In exploitatie Valthe 2e Exloërmond 2e Exloërmond Valthermond Nieuw-Buinen Borger Odoorn Odoornerveen Buinen Borger Drouwen In voorbereiding (NIEGG) Exloo Borger Borger Nieuw-Buinen Nieuw-Buinen Borger Drouwenermond Buinerveen

Naam bestemmingsplan De Linden Exloërkijl III Noorderkijl II Plaats 62 Drentse Poort Daalkampen II/III Langhieten II Noordzijde Lijnstukken II Strengen (industrie) Tiekamp III

Gemeentewerf Toeristisch centrum Strijkijzer Drentse Horn vm. Voetbalvelden Strengen (dagrecr.) 3e fase Plan Nijhuis

Boekwaarde 31-12-2012 -11.280 -171.451 310.014 -228.357 231.025 2.061.460 -437.119 0 -61.553 1.833.035 -67.137 3.458.637

Daalkampen IV Cultuurgronden

Mutatie voor- Totaal v/d ziening 2012 voorziening

-41.351

215.000

34.026

41.000

-107.272

440.000

-114.597

696.000

362.575

362.575

69.086

1.337.568

-106.697 324.964

1.700.143

670.955

1.229.093

50.000

50.000

587.575 -161.689 2.047.260 2.102.061 26.992 908.433 750.664 6.261.296

Overige gronden Borger Diversen

Winstneming

0

2.783.233 656.298 3.439.531

0

670.955

1.229.093

13.159.464

50.000

881.322

3.625.236

Op grond van de aangescherpte BBV-voorschriften zijn de gronden met betrekking tot Daalkampen IV opgenomen onder “overige gronden” en niet langer onder de niet in exploitatie genomen gronden. De cultuurgronden vallen hier ook onder. 2. Winstnemingen 2012 In 2012 voldeed één plan aan het vastgestelde beleidskader van tussentijdse winstneming. Dit kader houdt in dat tussentijds winst wordt genomen als het plan een positieve boekwaarde heeft van minimaal € 50.000. De hoogte van de winstneming is dan gelijk aan de boekwaarde van het plan minus het totaal van de nog te maken kosten. Het bedrag van de rentecomponent wordt hierbij buiten beschouwing gelaten. De winstneming uit het bestemmingsplan Odoorn, Langhieten II bedroeg € 50.000. In de bestuursrapportage II 2012 was geen rekening gehouden met een winstneming. Opgemerkt wordt dat deze winstneming niet het gevolg is van verkopen in 2012, maar door een verlaging van de raming voor nog te maken kosten (meer inzicht door. de korte looptijd van dit plan).

Jaarstukken 2012

65

2.1 Nog verwachte winstnemingen 2013 t/m 2017 De verwachte winstnemingen voor volgende jaren blijven door de aanhoudende economische recessie onzeker. Een dalende verkoop van grondkavels heeft een drukkend effect op de toekomstige tussentijdse winstnemingen. De laatste jaren blijven de werkelijke verkopen achter op de ramingen. Om geen te hoge tussentijdse winstverwachtingen te scheppen voor het komende jaar, worden in dat jaar alleen die kavelverkopen geraamd, waar daadwerkelijk belangstelling voor is getoond (optie, serieuze vraag). Hiermee wordt het voorzichtigheidsbeginsel gehanteerd voor het ramen van de verkopen. Hanteren van dit beginsel heeft tot gevolg dat in 2013 op basis van de geraamde verkopen geen winstneming kan plaatsvinden. Alleen door afsluiting van het plan Valthe De Linden wordt in 2013 een geringe winstneming verwacht. Het aantal nog te verkopen kavels is net als vorig jaar verdeeld over de nog lopende jaren van een bestemmingsplan. De restant looptijden van de meeste bestemmingsplannen zijn verlengd met 1 jaar of meer. De eind 2012 nog verwachte toekomstige winsten t/m 2017 kunnen als volgt worden gespecificeerd: Tabel 2: specificatie verwachte winstnemingen 2013 t/m 2017 Plaats naam verkocht nog verk. 2013 2014 1 2 3 4 5 6 7

Valthe 2e Exl.mnd V'mond Borger Odoorn Buinen Drouwen

de Linden Exloërkijl III plaats 62 Daalkampen II/III Langhieten II Lijnstukken II Tiekamp III

46 30 18 32 81 18 17

0 2 15 212 1 3 2

2015

2016

2017

2.231 0 220.000 4.760 0 0 185.000 160.000 160.000 0 0 0 0 0 0 160.000 4.550 0 90.000 175.000 20.653 0 260.000 5.102

Totaal 235 2.231 730.000 374.412 180.653 160.000 Conform bestaand beleid worden deze winsten niet structureel geraamd in de begroting. NB: Bij alle plannen in exploitatie met een positieve boekwaarde geldt:als een kavel wordt verkocht leidt dit bijna altijd tot een tussentijdse winstneming.

2.2 Toelichting verwachte winstnemingen per plan Valthe (De Linden). - Alle kavels in dit plan zijn verkocht. De looptijd van het plan is met één jaar verlengd, omdat werkzaamheden voor het groen nog niet zijn afgerond. Er resteert een kleine winst, die genomen wordt bij het afsluiten van het plan in 2013. 2e Exloërmond (Exloërkijl 3) - In 2012 zijn geen kavels verkocht. De verwachte verkoop is doorgeschoven naar 2014. De looptijd is met 2 jaar verlengd. Het plan op zich is woonrijp. In de exploitatie is echter ook opgenomen het herstraten van de Kijlstraat. De werkzaamheden hiervoor worden opgestart in 2013 en afgerond in 2014. Winstnemingen worden nog verwacht in de jaren 2014 en 2015. Valthermond (plaats 62) - In 2012 zijn geen kavels verkocht. De verkoopprognose is daarom aangepast op grond van de verkopen in de laatste jaren. Per jaar worden nu minder verkopen geraamd, met als gevolg dat de looptijd van het plan met 3 jaar moest worden verlengd. Als alle kavels zijn verkocht kan worden gestart met het woonrijp maken en kan het plan in 2020 worden afgesloten. Winstnemingen worden nog verwacht in de jaren 2015 t/m 2019.

66

Jaarstukken 2012

Borger (Daalkampen 2) - In 2012 zijn 8 kavels verkocht uit het deelplan “Fibula” en is 1 kavel teruggenomen uit het deelplan “Wonen en Werken” (met boete). Van de totale 202 beschikbare kavels zijn er nu 32 verkocht. Door de lange looptijd van het plan en de ontwikkelingen op de woningmarkt, is een prognose met betrekking tot de winstnemingen moeilijk te maken. Op basis van de huidige gegevens wordt een winst verwacht/berekend van ruim € 500.000. Dit is beduidend lager ten opzichte van vorig jaar. Deze daling wordt grotendeels veroorzaakt door de aanpassing van de kavelprijzen per 1-1-2013. De looptijd van het plan is verlengd met 4 jaar, waardoor ook verwachte winstnemingen later kunnen worden genomen. Verwacht wordt dat de resterende kavels in de periode 2013 t/m 2030 (was 2026) worden verkocht (gemiddeld 10 per jaar). Een eerste tussentijdse winstneming wordt bij deze prognose verwacht in 2029 omdat dan een positieve omslag in de boekwaarde wordt verwacht. Na verkoop van de laatste kavel kan met het woonrijp maken worden begonnen waarna het plan volgens de huidige prognose definitief kan worden afgesloten in 2030. Odoorn (Langhieten 2) - In 2012 is de laatste kavel nog niet verkocht en is daarom de looptijd van het plan met 1 jaar verlengd. Ondanks dit kon toch tussentijds winst worden genomen, omdat de kosten woonrijp maken naar beneden zijn bijgesteld. Het totaal aantal verkochte kavels komt uit op 81. De verwachting is dat de laatste kavel in 2013 wordt verkocht. Als deze kavel in 2013 wordt verkocht, kan nog niet worden gestart met het woonrijp maken, omdat dit mede afhankelijk is van de snelheid van de verkopen van de kavels die in het bezit zijn van een projectontwikkelaar. Het woonrijp maken en de afsluiting van het plan staan beide gepland voor 2015. Winstnemingen worden nog verwacht in de jaren 2014 en 2015. Buinen (Lijnstukken 2) - Van de 21 beschikbare kavels in dit plan zijn er 18 verkocht. De geraamde verkoop voor 2012 is niet gerealiseerd en daarom is de verkoopprognose voor de komende jaren aangepast. De looptijd is verlengd met 2 jaar (2016) en de verkopen worden geraamd in 2014 en 2015. Na verkoop van de restant kavels kan met het woonrijpmaken worden gestart en kan het plan in 2016 definitief worden afgesloten. Winstnemingen worden nog verwacht in de jaren 2014 t/m 2016. Drouwen (Tiekamp 3) - In 2012 zijn geen kavels verkocht. Hierdoor is het noodzakelijk om de looptijd met 1 jaar te verlengen. In 2012 is het plan, ondanks dat alle kavels nog niet waren verkocht, woonrijp gemaakt. Na de laatste kavelverkoop en eventuele herstelwerkzaamheden wordt het plan in 2015 definitief afgesloten. Winstnemingen worden nog verwacht in de jaren 2014 en 2015. 2.3 Relatie winstnemingen met herstructureringsfonds Als sprake is van een winstneming wordt het fonds Herstructurering, voor zover nodig, aangevuld uit deze winst. De maximale hoogte van het fonds is vastgesteld op € 5.500 per woning. Het saldo van het fonds Herstructurering is eind 2012 afgerond € 1.551.000. Dit is t.o.v. 2011 een stijging van € 772.000. Deze stijging wordt veroorzaakt door een storting van € 300.000 uit het rekeningsresultaat 2011 en door een ontvangen subsidie van € 500.000. Beide zijn geoormerkt voor het herstructureringsproject “Nai Daip” te Nieuw-Buinen. De overige mutaties hebben betrekking op het herstructureringsproject Hunzedal te Borger. Voor de lopende projecten is geen extra storting nodig uit het grondbedrijf, omdat de hoogte van het fonds voldoet aan de vastgestelde kader van € 5.500 per gesloopte woning.

Jaarstukken 2012

67

3. Toelichting verloop boekwaarden. Uit tabel 1 blijkt, dat de boekwaarde van alle gronden eind 2012 is becijferd op € 13.159.464. In onderstaande tabel 3 is het verloop van de boekwaarde 2012 t.o.v. 2011 weergegeven. Tabel 3: verloop boekwaarden 2012 t.o.v. 2011 Onderdeel

Bestemmingsplannen in exploitatie Bestemmingsplannen nog niet in exploitatie Overige gronden (cultuurgronden/Daalkampen IV) Totaal

2012 3.458.637 6.261.295 3.439.532 13.159.464

2011

verschil

2.727.750 5.763.798 3.370.596 11.862.144

730.887 497.497 68.936 1.297.320

3.1 Toelichting verloop boekwaarden Ten opzichte van het vorig jaar is de totale boekwaarde gestegen met € 1.297.320. Bij de hierna volgende onderdelen worden de belangrijkste afwijkingen nader toegelicht. 3.2 Toelichting verloop boekwaarde bestemmingsplannen in exploitatie De boekwaarde van de bestemmingsplannen in exploitatie is eind 2012 ten opzichte van de boekwaarde eind 2011 gestegen met € 730.887. Deze stijging wordt veroorzaakt door een combinatie van factoren en is als volgt tot stand gekomen: - Gevolgen tussentijdse winstnemingen: € 50.000 (nadelig) - Rentebijschrijving plannen: € 84.000 (nadelig) - Woonrijp maken Noorderkijl II: € 135.000 (nadelig) - Herstraten + aanleg groen + Dubo Daalkampen II: € 135.000 (nadelig) - Woonrijp maken + Dubo Langhieten II: € 80.000 (nadelig) - Woonrijp maken Tiekamp III: € 117.000 (nadelig) - Overige mutaties lasten/baten 2012: € 129.887 (nadelig) 3.3. Toelichting verloop boekwaarde bestemmingsplannen nog niet in exploitatie De boekwaarde van nog niet in exploitatie genomen gronden is ten opzichte van 2011 gestegen met € 497.497. Deze is als volgt tot stand gekomen: - Gevolgen rentebijschrijvingen op de boekwaarden: € 164.450 (nadelig) - Voorbereidings-/beheer-/administratiekosten: € 33.800 (nadelig) - Verlegging Rolderstraat: € 393.033 (nadelig) - Overige kosten: € 21.614 (nadelig) - Afsluiten plan Nijhuis, bijdrage voorziening: € 106.700 (voordelig) - Pachten: € 8.700 (voordelig) Het bestemmingsplan “Voormalige gemeentewerf Exloo” zou in 2012 in ontwikking worden gebracht. Dit is doorgeschoven naar 2013. In 2013 wordt de verkoopakte gepasseerd en wordt op deze locatie door Lefier het project “Nei Arf” ontwikkeld. De opbrengst grondverkoop is te laag om de boekwaarde af te dekken. Het restant van de boekwaarde wordt conform besluitvorming gedekt uit de bufferreserve (€ 237.574) en uit de budgetten incidenteel onvoorzien 2012 en 2013 (samen € 125.000). Het bestemmingsplan Nieuw-Veenlanden (deelplan Drentse Horn) is in exploitatie genomen door “De Monden BV”. Omdat het deelplan Drouwenerpark niet verder wordt ontwikkeld en de gemeente ook geen regie voert over het deelplan Nieuw-Veenlanden is besloten dit plan te laten vallen onder de nog niet in exploitatie genomen gronden. De bezittingen in het deelplan Drouwenerpark worden verkocht.

68

Jaarstukken 2012

Het bestemmingsplan Drouwenermond III is in 2009 goedgekeurd en zou in 2010 in exploitatie worden genomen. Door de economische situatie zijn de risico’s van dit plan toegenomen. In 2013 wordt onderzocht op welke manier dit plan verder te ontwikkelen is. Bij de berekening van de hoogte van de bufferreserve wordt hier rekening mee gehouden. De kosten die zijn gemaakt voor het bestemmingsplan Borger Strijkijzer zijn vooral de kosten voor aankoop gronden en voor de verlegging van de Rolderstraat. De verlegging is afgerond en het gebied rond de verlegging wordt herverkaveld. Dit levert extra bouwgrond op en dus ook extra opbrengsten. De kosten van dit bestemmingsplan worden t.z.t. gedekt uit deze extra opbrengsten. Het plan “Ondernemersinitiatief Nieuw-Buinen” is in 2011 opgenomen in het grondbedrijf. De bestemmingsplan procedure is opgestart en in 2013 wordt besloten tot “go of no go”. Het plan Nijhuis in Buinerveen wordt niet ontwikkeld door de gemeente. Alle procedures zijn afgerond en daarom is besloten om dit plan financieel af te sluiten. De boekwaarde wordt gedekt uit de opgebouwde voorziening. De ontwikkelaar moet nog wel bijdragen in de kosten die zijn gemaakt voor het opstellen van het bestemmingsplan. Bij de overige plannen in voorbereiding worden nu nog geen problemen voorzien. Verwacht wordt dat deze plannen in de nabije toekomst in exploitatie worden genomen en met een positief resultaat zullen sluiten. 3.4. Toelichting verloop cultuurgronden. De boekwaarde van de overige gronden is ten opzichte van 2011 gestegen met € 68.936 en betreft uitsluitend het bestemmingsplan Daalkampen IV. De stijging is als volgt tot stand gekomen: - Gevolgen rentebijschrijvingen op de boekwaarden: € 75.265 (nadelig) - Voorbereidings-/beheer-/administratiekosten: € 1.684 (nadelig) - Pachten: € 8.013 (voordelig) De kosten voor de cultuurgronden komen volledig ten laste van de exploitatie. Hierdoor blijft de boekwaarde gelijk. Verandering van de boekwaarde doet zich alleen voor als cultuurgronden worden aangekocht of verkocht. Voor het plan Daalkampen 4 wordt een voorziening opgebouwd dat gelijk is aan het jaarlijks bedrag van de rentebijschrijving minus de pachtopbrengsten. Uit een voorcontrole van onze accountant is gebleken dat deze opgebouwde voorziening niet hoog genoeg is, als een relatie wordt gelegd tussen de huidige marktwaarde en boekwaarde van dit plan. De boekwaarde is hoger dan de marktwaarde en dit is in strijd met de nieuwe BBV-voorschriften die in 2012 van kracht zijn geworden. Vanuit de bufferreserve wordt een extra bedrag van € 581.060 gestort in de voorziening om te voldoen aan de nieuwe voorschriften.. Ieder jaar wordt de marktwaarde geactualiseerd en indien noodzakelijk zal de voorziening worden verhoogd c.q. worden verlaagd tot de geldende marktwaarde. 4. Voorzieningen 4.1 Voorzieningen algemeen Volgens de boekhoudvoorschriften (BBV) moeten voorzieningen worden gevormd voor de bestemmingsplannen (in exploitatie) waarvan wordt verwacht dat deze met verlies worden afgesloten. Ook worden voorzieningen opgebouwd voor plannen in voorbereiding als de boekwaarden hiervan ten opzichte van de marktwaarde te hoog oplopen. De BBV is op het punt van de marktwaarde van de bestemmingsplannen in voorbereiding in 2012 aangescherpt. Tot 2012 werd geredeneerd dat eventuele verschillen in boekwaarde en marktwaarde

Jaarstukken 2012

69

worden gedekt uit de bufferreserve. Vanaf 2012 is dit niet meer toegestaan en moet per bestemmingsplan waar zich dit voordoet een voorziening worden getroffen ter hoogte van dit verschil. Per 31-12-2012 zijn de marktwaardes van de diverse plannen in voorbereiding berekend. Alleen de boekwaarde van Daalkampen IV lag hoger dan de marktwaarde. Hiervoor is een overboeking gemaakt vanuit de bufferreserve naar de voorziening van Daalkampen IV. 4.2 Mutatie voorzieningen 2012 Met ingang van 2013 wordt een nieuw kader gehanteerd voor het berekenen van de rente over de boekwaarde. In overleg met de accountant is afgesproken dat de rente wordt berekend over de boekwaarde, verminderd met een eventuele opgebouwde voorziening. Hierdoor lopen de verwachte verliezen bij plannen in exploitatie minder snel op en stijgen de boekwaardes bij plannen in voorbereiding eveneens minder snel. Voor de verliesgevende plannen heeft het nieuwe kader tot gevolg, dat bij 2 plannen de voorziening gedeeltelijk kan worden afgeboekt. Dit bedrag wordt vervolgens teruggestort in de bufferreserve. Voor de plannen in voorbereiding heeft dit kader geen gevolgen per 31-12-2012. In 2012 wordt nog gerekend met het oude kader. De aangescherpte voorschriften hebben wel tot gevolg dat de voorziening Daalkampen IV met € 581.060 wordt verhoogd. Voor een overzicht van de mutaties zie tabel 1. De opgebouwde voorziening voor plan Nijhuis te Buinerveen is in 2012 ingezet voor de afsluiting van het plan. 4.3 Totaal van de opgebouwde voorziening. De totaal opgebouwde voorziening van 6 plannen bedraagt eind 2012 € 3.625.236. Dit bedrag kan als volgt per plan worden gespecificeerd. Tabel 4: Specificatie opgebouwde voorziening Onderdeel

1 2 3 4 5 6 7

2012

2e Exloërmond (Noorderkijl II) Borger (Strengen (deel industrie) Nieuw-Buinen (Drentse Horn) Nieuw-Buinen (Drentse Poort) Borger (Daalkampen IV) Exloo, vm gemeentewerf Buinerveen (Plan Nijhuis)

215.000 440.000 1.337.568 41.000 1.229.093 362.575 0

Totaal

3.625.236

opmerking voor verwacht verlies voor verwacht verlies voor verwacht verlies voor verwacht verlies voor compensatie rentebijschrijving voor verwacht verlies afgesloten per 31-12-2012

5. Nadere toelichting gevolgen van de economische situatie. Door de minder gunstige economische ontwikkelingen neemt de onzekerheid op de markt toe. Meer dan voorheen komt het voor dat verwachtingen uit de pas gaan lopen met de werkelijkheid. Grondverkopen blijven achter op de prognoses, terwijl de kosten voor het bouwrijp maken nog wel enige tijd door gaan. Hierdoor lopen de rentekosten van de verschillende plannen verder op. Daar staat tegenover dat de kosten voor het woonrijp maken later kunnen worden uitgevoerd, maar dit is van minder invloed op de eventuele winstverwachting. De plannen Daalkampen II en Aan de Strengen in Borger hebben het meeste last van de economische crisis. Hier zijn de afgelopen jaren veel kosten gemaakt voor bouwrijp maken, terwijl dit niet voldoende wordt gecompenseerd door grondverkopen. Gezien de economische situatie is in 2012 besloten de kavelprijzen per 01-01-2013 met 10% te verlagen om de vraag te stimuleren. Maar ondanks deze maatregel is de vraag naar kavels nog niet gestegen. Bij het opmaken van de rekening is kritisch gekeken naar de restant looptijden van alle bestemmingsplannen. Dit heeft bij de meeste plannen (1 niet) geleid tot verlenging van looptijden met 1

70

Jaarstukken 2012

tot 4 jaar. Verlenging van de looptijd heeft veelal tot gevolg dat de winstverwachting bij plannen met een positieve boekwaarde stijgt en bij plannen met een negatieve boekwaarde daalt. Door de aanpassing van de kavelprijzen en looptijd daalt bijvoorbeeld de verwachte winst voor Daalkampen II en III met € 1.059.000. 6. Bufferreserve Grondbedrijf 6.1 Noodzaak van een bufferreserve Om voldoende weerstandsvermogen te hebben voor de risico’s die zich bij de grondexploitatie kunnen voordoen, wordt een bufferreserve aangehouden. Deze reserve wordt o.a. ingezet voor de opbouw van voorzieningen bij bestemmingsplannen waar de boekwaarden oplopen tot boven de marktwaarde. Het verschil hiertussen moet dan volgens boekhoudvoorschriften worden afgeboekt. Als in een jaar geen sprake is van tussentijdse winstnemingen kan de bufferreserve ook worden gebruikt voor het opbouwen van een voorziening voor verliesgevende plannen 6.2 Kader voor hoogte van de bufferreserve In de begroting 2007 is voor de hoogte van de bufferreserve besloten deze hoogte te bepalen op minimaal 50% van de boekwaarde van de meest risicovolle plannen. Een plan als Daalkampen IV in Borger was hiervan een voorbeeld. Maar op grond van de aangescherpte BBV-voorschriften is per 3112-2012 de voorziening van dit plan aangevuld uit de bufferreserve, waardoor de risico’s van dit plan grotendeels door deze voorziening zijn afgedekt. Er vindt dus een verschuiving plaats van gelden van de bufferreserve naar de voorziening. Dit heeft geen invloed op op de hoogte van de bufferreserve, de wenselijke hoogte moet wel opnieuw worden bepaald. Omdat door de huidige economische situatie het steeds moeilijker wordt de wenselijke hoogte van de bufferreserve te bepalen, wordt de hoogte jaarlijks gescreend. Bij de rekening 2011 is besloten om € 317.208 van het rekeningsaldo in te zetten voor de verhoging van de bufferreserve. Verder werd bij de bestuursrapportage II van 2012 besloten de bijgeboekte rente van de bestemmingsplannen niet ten gunste te laten komen van de exploitatie, maar het (netto)rentevoordeel te storten in de bufferreserve. Dit nieuwe kader wordt opgenomen in de kadernota 2014. De stand van de bufferreserve bedraagt per 31-12-2012 € 1.425.683. 6.3 Mogelijke aanpassing hoogte bufferreserve bij de bestuursrapportage I 2013 Bij de bestuursrapportage I 2013 wordt opnieuw gekeken of de hoogte van de bufferreserve verder moet worden aangepast. De ontwikkelingen in bijvoorbeeld het gebied Borger-West kunnen hiertoe aanleiding geven door relatief hoge investeringen. Hieronder vallen de bestemmingsplannen Daalkampen (II/III/IV), Aan de Strengen (bedrijventerrein/dagrecreatie), Strijkijzer en het ATC. Op grond van gemaakte berekeningen worden de gemaakte kosten goedgemaakt, maar gezien de lange looptijd en de economische situatie, blijven de risico’s groot in dit gebied. 7. Totaal overzicht resultaat grondbedrijf 2012 In de bestuursrapportage II 2012 is geen tussentijdse winstneming (netto) uit het grondbedrijf geraamd. Bij de opmaak van het jaarwerk grondbedrijf voldoet het plan Langhieten II toch aan het kader van tussentijdse winstneming. Deze winst ad € 50.000 wordt toegevoegd aan de bufferreserve. 8. Solvabliteit Grondbedrijf Solvabiliteit van het Grondbedrijf is de mate waarin het Grondbedrijf in staat is bij liquidatie aan haar financiële verplichtingen te voldoen. In de paragraaf grondbeleid bij de begroting 2012 en 2013 is geconcludeerd dat het grondbedrijf nog steeds een gezond en dus solvabel bedrijf is. Dat wil zeggen, dat alle schulden (de boekwaarde) zijn af te lossen bij beëindiging van al haar activiteiten. De solvabiliteit staat wel onder druk. Dit wordt o.a. veroorzaakt door de tussentijdse winstnemingen omdat hierdoor de positieve boekwaarden minder positief worden. Ditzelfde effect doet zich voor als

Jaarstukken 2012

71

minder kavels worden verkocht dan verwacht. Door verhoging van zowel de bufferreserve, als de diverse opgebouwde voorzieningen, kan dit negatief effect op de solvabiliteit worden gecompenseerd. Het grondbedrijf is nog steeds in staat zijn verplichtingen na te komen. De som van de reserves, voorzieningen en waarde bezittingen, verminderd met de boekwaardes geeft nog een positief beeld. Door de huidige onzekerheid in de markt blijft het van belang de solvabiliteit goed te monitoren.

72

Jaarstukken 2012

IV

JAARREKENING

Balans per 31 december 2012 Toelichting op de balans per 31 december 2012 Recapitulatie baten en lasten per programma Rekeningresultaat en toelichting op hoofdlijnen

74 76 96 97

Jaarstukken 2012

73

Balans per 31 december 2012 ACTIVA

Ultimo 2012

Ultimo 2011

Materiële vaste activa

50.153

50.977

- Investeringen met een economisch nut

44.945

45.157

- Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut

5.208

5.820

Financiële vaste activa

3.182

3.287

- Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen

203

203

- Leningen aan overige verbonden partijen

1.373

1.365

- Overige langlopende leningen

1.548

1.652

57

65

53.334

54.264

Voorraden

9.534

9.122

- Niet in exploitatie genomen bouwgronden

4.561

7.205

- Overige gronden

2.210

- Onderhanden werk

2.763

1.917

Uitzettingen

6.209

5.473

- Vorderingen op openbare lichamen

4.171

3.611

Vaste activa

- Bijdragen aan activa in eigendom van derden

Totaal vaste activa

Vlottende activa

- Verstrekte kasgeldleningen - Overige vorderingen

4 2.034

1.861

Liquide middelen

25

26

- Kas- en banksaldi

25

26

Overlopende activa

2.355

3.721

- Nog te ontvangen

2.097

3.199

258

521

Totaal vlottende activa

18.122

18.342

Totaal activa

71.457

72.606

- Overige overlopende activa

bedragen x € 1.000

74

Jaarstukken 2012

Balans per 31 december 2012 PASSIVA

Ultimo 2012

Ultimo 2011

23.768

24.023

4.135

5.399

19.116

16.707

516

1.917

Voorzieningen

1.639

1.768

- Voorzieningen

1.639

1.768

Vaste schulden

21.248

24.590

- Binnenlandse banken en overige financiële instellingen

21.244

24.586

4

4

46.655

50.381

Netto vlottende schulden

21.740

19.314

- Kasgeldleningen

15.000

9.000

- Bank- en girosaldi

4.140

6.939

- Overige schulden

2.600

3.375

Overlopende passiva

3.061

2.911

- Nog te betalen

1.749

1.749

- Overige overlopende passiva

1.312

1.163

Totaal vlottende passiva

24.801

22.225

Totaal passiva

71.457

72.606

Vaste passiva Eigen vermogen - Algemene reserve - Overige bestemmingsreserves - Resultaat na bestemming

- Waarborgsommen Totaal vaste passiva

Vlottende passiva

Gewaarborgde geldleningen

Jaarstukken 2012

30.811.902 31.689.497

75

Toelichting op de balans Algemeen Grondslagen De grondslagen voor de jaarstukken staan in het ‘Besluit Begroting en Verantwoording’ (BBV). De jaarstukken worden gevormd door het jaarverslag, de jaarrekening en de SiSa-verantwoording.

Jaarverslag Het jaarverslag bestaat uit: - de programmaverantwoording - de paragrafen. Jaarrekening De jaarrekening bestaat uit: - de programmarekening met toelichting - de balans met toelichting. SiSa-verantwoording De SiSa-verantwoording is het document waarin verantwoording aan het rijk wordt afgelegd over de besteding van door de gemeente ontvangen specifieke uitkeringen. Activa Waarderingsgrondslagen De op de balans opgenomen vaste activa zijn gewaardeerd op basis van de historische uitgaafprijs (aanschaffings- of vervaardigingskosten) verminderd met de daarvoor ontvangen bijdragen en de gecumuleerde afschrijvingen/aflossingen.

Methoden van afschrijving Afschrijving vindt plaats volgens zowel de lineaire als de annuïteitenmethode, naar algemeen aanvaarde grondslagen en is gebaseerd op de verwachte gebruiks- of levensduur. Vaste activa In artikel 59 BBV wordt het onderscheid weergegeven tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte en investeringen met een economisch nut. Als er desinvesteringen en afwaarderingen hebben plaatsgevonden dan worden deze afzonderlijk weergegeven. Ook de bijdragen van derden worden specifiek benoemd. Bij de vaste activa wordt een overzicht met nadere toelichting gegeven op de in 2012 belangrijkste gedane investeringen. Voorraden De voorraden gronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- , vervaardigingsprijs of marktwaarde. Overige waarderingsgrondslagen Het eigen en vreemd vermogen, de liquide middelen, alsmede de kortlopende vorderingen en verplichtingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Resultaatbepaling De lasten en baten hebben betrekking op het exploitatiejaar, tenzij anders is vermeld. Voor de grondexploitatie vindt de bepaling van het resultaat plaats bij het afsluiten van een complex of wanneer de stand van het werk dit rechtvaardigt. Voor een nadere toelichting op de grondexploitatie wordt verwezen naar het verslag.

76

Jaarstukken 2012

Activa Vaste activa Materiële vaste activa Investeringen econ. nut Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- & waterb.w. Vervoermiddelen Machines, app. & install. Overige mat. vaste activa Totaal inv. econ. nut

boekwaarde 01-01-2012 484.987 308.689 33.293.884 9.497.548 51.638 714.184 806.475 45.157.405

Investeringen maatsch. nut Grond-, weg- & waterb.w. Totaal inv. maatsch. nut

5.819.940 5.819.940

Totaal materiële vaste activa

50.977.346

invest.

desinv. bijdr. derden

afschr.

280.641 -2.279 419.278 -246.356 -999.743 428.864 -18.106 -30.400 -465.659 656.325 -15.500 -36.138 99.920 -20.500 -120.442 29.871 -172.395 1.914.899 -300.462 -30.400 -1.796.655

7.737 7.737

boekwaarde 31-12-2012 765.628 306.410 32.467.063 9.412.248 656.325 673.163 663.951 44.944.788

-619.830 -619.830

5.207.848 5.207.848

1.922.636 -300.462 -30.400 -2.416.484

50.152.635

Investeringen met een economisch nut Investeringen hebben een economisch nut als ze verhandelbaar zijn en/of als ze kunnen leiden tot het verwerven van inkomsten. Deze investeringen zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht. Vervolgens wordt er dan op het saldo afgeschreven. In het volgende overzicht worden de belangrijkste in het dienstjaar gedane investeringen weergegeven. Omschrijving

totaal krediet

besteed in 2012

Gronden en terreinen Gronden Noorderdiep 526 abcd Nieuw-Buinen Aankoop grond Buinerstraat 6 Borger 120.000

159.620 121.021

Bedrijfsgebouwen Aankoop Linneauslaan 61 Nieuw-Buinen Aankoop Linneauslaan 63 Nieuw-Buinen Kindcentrum Odoorn

141.377 126.116 46.900

142.247 126.947 54.455

84.500 69.000

84.500 68.527

Grond-, wegen waterbouwkundige werken Weg J.Schoenmakerlaan Exloo Afkoppelen Zandberg

Jaarstukken 2012

ontvangen bijdragen in 2012

geïnvesteerd voorgaande jaren

77

Vervoermiddelen Tankautospuit Brandweer Borger Tankautospuit Brandweer 2e Exloërmond

275.000 345.000

300.796 355.529

Investeringen in openbare ruimte met een maatschappelijk nut Het gaat hier om investeringen die niet regelmatig worden vervangen maar die veel onderhoud met zich meebrengen zoals wegen, water, bruggen en dergelijke. Deze investeringen zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Investeringen met een meerjarig maatschappelijk nut mogen worden geactiveerd als ze gedaan zijn in de openbare ruimte. Het is wenselijk om deze in een zo kort mogelijke termijn af te schrijven. Er hebben zich in 2012 geen noemenswaardige investeringen voorgedaan. In onderstaande grafiek is het verloop van de boekwaarden van de materiële vaste activa weergegeven vanaf dienstjaar 2009. bedragen x € 1.000

Materiële vaste activa

60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 2009

78

2010

2011

2012

Jaarstukken 2012


boekwaarde 01-01-2012 Kapitaalverstr. aan deelnem. 203.482 Leningen aan ov. verb. partijen 1.365.455 Overige langlopende leningen 1.652.280 Bijdr. aan act. in eig. v. derden 65.481 Totaal fin. vaste activa 3.286.698

invest.

desinv. afschr. aflossing boekwaarde 31-12-2012 203.482 13.769 -6.427 1.372.797 24.097 -127.908 1.548.469 -8.539 56.943 37.866 -6.427 -8.539 -127.908 3.181.690

Deze investeringen zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs. De belangrijkste ontvangen aflossingen in 2012 hebben betrekking op de verstrekte geldleningen voor ambtenaren. In onderstaande grafiek is het verloop van de boekwaarden van de financiële vaste activa weergegeven vanaf dienstjaar 2009.

bedragen x € 1.000


4.000

3.000

2.000

1.000

0 2009

Jaarstukken 2012

2010

2011

2012

79

Vlottende activa Voorraden Niet in exploitatie genomen bouwgronden Overige gronden Onderhanden werk Totaal voorraden

boekwaarde 01-01-2012 7.205.200 1.917.154 9.122.354

mutaties in 2012 -2.644.048 2.210.438 845.483 411.872

boekwaarde 31-12-2012 4.561.152 2.210.438 2.762.636 9.534.227

Niet in exploitatie genomen bouwgronden Deze gronden worden opgenomen op basis van de tot nu toe gemaakte kosten (verwerving, voorbereiding e.d.) vermeerderd met de jaarlijkse financieringskosten en grondlasten. Het gaat hierbij om de volgende complexen. boekwaarde 31-12-2012 Toeristisch Centrum Borger € -161.689 e Drouwenermond (3 fase) € 750.664 Nieuw-Buinen, Drentse Horn € 2.102.061 Voormalige gemeentewerf Exloo € 587.574 Borger - Aan de Strengen (dagrecreatie) € 908.433 Borger - Strijkijzer € 2.047.260 Nieuw-Buinen, voormalige voetbalvelden € 26.991 € 6.261.294 Voorziening verlies Drentse Horn € -1.337.567 Voorziening verlies voormalig Gemeentwerf € -362.574 € 4.561.152 Overige gronden Borger - Daalkampen 4 € 2.783.233 Cultuurgronden € 656.298 € 3.439.531 Voorziening verlies Borger - Daalkampen 4 € -1.229.093 € 2.210.438 Onderhanden werk Dit betreft de in exploitatie genomen bouwgronden. In het volgende overzicht wordt per complex de boekwaarde ultimo 2012 en het verwachte exploitatieresultaat gegeven. Voor de verwachte negatieve exploitatieresultaten zijn voorzieningen gevormd om het verlies op te vangen.

Borger – Daalkampen 2 Borger – Aan de Strengen (industrie) Buinen – Lijnstukken 2 Drouwen – Tiekamp 3 2e Exloërmond – Exloërkijl 3 2e Exloërmond – Noorderkijl 2 Nieuw-Buinen – Drentse Poort Odoorn – Langhieten 2 Valthe – De Linden Valthermond – Plaats 62

Voorziening verlies bestemming Drentse Poort Voorziening verlies Noorderkijl 2

80

verwacht exploitatieresultaat € 526.458 € -437.433 € 299.997 € 276.450 € 233.559 € -210.266 € -40.354 € 170.945 € 2.232 € 1.298.280 € 2.119.869

boekwaarde 31-12-2012 € 2.061.459 € 1.833.035 € -61.553 € -67.137 € -171.451 € 310.014 € 231.025 € -437.119 € -11.280 € -228.357 € 3.458.636 € -41.000 € -215.000

Jaarstukken 2012

Voorziening verlies Aan de Strengen (industrie)

€ €

-440.000 2.762.636

In het volgend overzicht is de verloop van de boekwaarde in 2012 van de in exploitatie genomen bouwgronden te zien en de berekening van de verwachte exploitatieresultaten. Boekwaarde per 1 januari 2012

€

2.727.749

Bouw- en woonrijp maken

€

113.596

Weg- en waterbouwkundige werken

€

233.814

Groenvoorziening

€

31.654

Verlichting en brandkranen

€

9.504

Bijkomende werken

€

115.231

Exploitatielasten LHNO-gebouw

€

10.500

Subsidies/Planschade/Bijdragen

€

828

Voorbereiding en toezicht

€

101.634

Financieringskosten

€

84.134

Beheers- en administratiekosten

€

42.396

Winstneming

€

50.000

Uitgaven verantwoord in 2012

€

793.291

Huren en pachten

€

18.237

Overige bijdragen

€

12.400

Gronduitgifte woningbouw

€

84.863

Gronduitgifte bedrijven

€

53.095-

Inkomsten verantwoord in 2012

€

62.405

Boekwaarde per 31 december 2012

€

3.458.635

Nog te besteden

€

9.840.207-

Opbrengst gronduitgiftes

€

15.418.712

€

5.578.505

€

2.119.870

Uitgaven

Inkomsten

Overige inkomsten

Vermoedelijk nog te besteden/ontvangen

Geraamd eindresultaat

Jaarstukken 2012

81

Uitzettingen Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Overige vorderingen Totaal uitzettingen

saldo 01-01-2012 3.611.470

saldo 31-12-2012 4.170.838 3.935 2.034.155 6.208.928

1.861.363 5.472.833

Vorderingen op openbare lichamen Debiteuren publiekrechtelijk Te vorderen btw overheidsactiviteiten Overige nog te verrekenen btw

€ € € €

1.365.141 2.591.171 214.526 4.170.838

Debiteuren publiekrechtelijk Medio april 2013 moet er nog € 259.810 worden ontvangen van diverse instellingen. Te vorderen BTW overheidsactiviteiten Dit is het totaal te vorderen BTW die op alle inkoopfacturen is verrekend voor het BTWcompensatiefonds. Het bedrag zal in de loop van 2013 worden ontvangen. Overige nog te verrekenen BTW Deze nog te vorderen BTW is verrekend met de aangifte in 2013. Verstrekte kasgeldleningen Het handelt hierbij om een renteloos voorschot verleend aan stichting De Eenvoud t.b.v. de opstart van activiteiten voor getraumatiseerde veteranen. Dit bedrag zal in 2013 door stichting De Eenvoud worden teruggestort naar de gemeente. Overige vorderingen Debiteuren algemeen Debiteuren belastingen Debiteuren bijstandsverlening Debiteuren inkomensvoorziening Debiteuren Wmo

Voorziening dubieuze debiteuren algemeen en belastingen Voorziening dubieuze debiteuren uitkeringen SoZa Voorziening dubieuze debiteuren WMO Saldo

€ € € € € € € € € €

537.097 741.315 1.006.072 459.647 13.633 2.757.764 -59.634 -656.706 -7.270 2.034.155

Debiteuren algemeen Medio april 2013 moet er nog € 233.134 worden ontvangen van diverse instellingen. Voor de waardecorrectie is een voorziening voor oninbaarheid opgenomen. Debiteuren belastingen Medio april 2013 moet er nog € 224.727 worden ontvangen aan gemeentelijke belastingen. Voor de waardecorrectie is een voorziening voor oninbaarheid opgenomen. Debiteuren bijstandsverlening Het betreft hier de bijstandsvorderingen. De vorderingen zijn bij het opmaken van de jaarrekening gewaardeerd op inbaarheid. Voor de waardecorrectie is een voorziening voor oninbaarheid opgenomen.

82

Jaarstukken 2012

Debiteuren inkomensvoorziening Voor de inkomensvoorzieningen bestaat de verplichting aan het rijk tot restitutie van 75% van de verhaalde vorderingen. Het 25% aandeel van de gemeente is eveneens gewaardeerd op inbaarheid. Voor de waardecorrectie is een voorziening voor oninbaarheid opgenomen. Debiteuren Wmo Dit bedrag zal worden afgewikkeld in 2013. Voor de waardecorrectie is een voorziening voor oninbaarheid opgenomen. Liquide middelen ING-bank Rabobank SNS-bank Kas Kluis Totaal uitzettingen

Overlopende activa Nog te ontvangen Overige overlopende activa Totaal overlopende activa

saldo 01-01-2012 548 4.759 15.232 750 5.024 26.313

saldo 31-12-2012

saldo 01-01-2012 3.199.498 521.180 3.720.678

saldo 31-12-2012 2.096.933 257.766 2.354.699

2.792 17.161 750 3.855 24.557

Nog te ontvangen Van de nog te ontvangen bedragen moet, blijkens de saldolijst van medio april 2013, nog € 454.595 worden afgewikkeld. Hieronder wordt een specificatie gegeven van de van het rijk of provincie nog te ontvangen bedragen inzake uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel. Omschrijving

Prov. Drenthe, subsidie BDU Prov. Drenthe, subsidie centrumplan Exloo Prov. Drenthe, subsidie Dubex locatie Min. SZW, IAU Totaal

Saldo toevoeging afgewikkeld 01-jan in in 2012 2012 2012 252.975 162.500 308.962 308.962 37.733 37.733 1.064.233 89.145 1.064.233 1.663.903 89.145 1.573.428

Overige overlopende activa Vooruitbetaalde bedragen Overige posten

€ € €

stand 31-dec 2012 90.475 89.145 179.620

206.492 51.274 257.766

Vooruitbetaalde bedragen De afwikkeling en verantwoording van dit bedrag zal in 2013 plaatsvinden. Overige posten De afwikkeling van deze posten zal in 2013 plaatsvinden.

Jaarstukken 2012

83

Passiva Vaste passiva Eigen vermogen

saldo 01-01-2012 5.398.771 16.706.940 1.917.208 24.022.920

Algemene reserve Overige bestemmingsreserves Resultaat na bestemming Totaal eigen vermogen

saldo 31-12-2012 4.135.485 19.116.466 516.320 23.768.270

Algemene reserve De omvang van de algemene reserve bedraagt eind 2012 € 4.135.485. Dit is de som van de algemene reserve + de vrije reserve. Ten opzichte van eind 2011 is deze reserve per saldo afgenomen met een bedrag van € 1.263.286. Overige bestemmingsreserves Er is een onderscheid tussen voorzieningen en bestemmingsreserves. Aan de voorziening kleeft een verplichting, bovendien worden de voorzieningen niet tot het eigen vermogen gerekend. Een bestemmingsreserve daarentegen maakt wel deel uit van het eigen vermogen. De aanwending van de bestemmingsreserves is vrijblijvender omdat de raad een besluit kan nemen over een andere aanwending. De omvang van de bestemmingsreserves bedraagt eind 2012 € 19.116.466. Ten opzichte van eind 2011 zijn deze reserves toegenomen met een bedrag van €. 2.409.526. In onderstaande grafiek is de ontwikkeling van het eigen vermogen weergegeven vanaf dienstjaar 2009. bedragen x € 1.000

Ontwikkeling eigen vermogen

21.000

Algemene reserve Bestemmingsreserves

18.000 15.000 12.000 9.000 6.000 3.000 0 2009

84

2010

2011

2012

Jaarstukken 2012

Het verloop van de reserves in 2012 wordt in het volgend overzicht weergegeven. Voor een meer gedetailleerde specificatie per reserve wordt verwezen naar de staat van reserves en voorzieningen die is opgenomen in de bijlage bij de jaarrekening. Omschrijving

ALGEMENE RESERVE Algemene reserve Vrije reserve Totaal algemene reserve

Saldo 01-jan 2012

4.423.370 975.401 5.398.771

Toevoeging

Onttrekking

190.877 162.629 353.506

888.988727.8051.616.793-

1.725.000 522.869 779.578 560.328 4.721.085 5.672.611 2.050.572 129.637 3.241 79.902 1.998 2.028.991 180.677 2.173.135 202.325 196.859 4.921 196.396 4.910 252.767 134.589 Onderhoud gemeentelijke gebouwen Onderhoud zwembaden 70.638 20.516 76.827 1.921 Onderh.fonds welz.accommodaties Bestemmingsres. automatisering 37.617 940 Bestemmingsres. Kern & kader 1.364.543 329.530 559.150 Aandelen bouwfonds (voor afbouw) Reserve jeugdgezondheidszorg 223.757 5.594 Actualisatie bestemmingsplannen 121.450 78.036 595.150595.150 Afbouw verfijningsuitkering riolering Bestemmingsreserve Wmo 19.692 492 Bestemmingsreserve BWS (ISV) 162.400 4.060 Reserve economische crisis 27.500 688 subtotaal 16.402.345 8.325.397

1.139.39489.0814.721.085-

Bestemming

resultaat 2011

Vermindering ter dekking van afschrijvingen

-

Stand 31-dec 2012

-

3.725.259 410.226 4.135.485

-

1.425.683 1.550.825 5.672.611 2.050.572 132.877 81.900 2.629.668 1.787.215 131.859 201.306 380.856 87.654 78.748 38.557 1.554.147 408.032 229.351 194.286 19.692 162.400 27.500 18.845.739

BESTEMMINGSRESERVES

Algemeen Winstreserve grondbedrijf Herstructureringsfonds Nog uit te voeren werken Aandelen bouwfonds (vast) Reserve ouderenhuisvesting BTW-compensatiefonds Reserve begrotingssaldo Vervoermiddelen en machines Aanpassing rijksweg 34 Wwb-gelden

317.208 300.000

580.000- 1.000.000 588.24669.9216.5003.500-

439.925151.118-

300.000

5.2004924.0606887.799.211- 1.917.208

Gekoppelde reserves Gekoppelde reserves subtotaal Totaal bestemmingsreserves

304.595 304.595 16.706.940

8.325.397

7.799.211- 1.917.208

33.86833.86833.868-

270.727 270.727 19.116.466

Eindtotaal

22.105.711

8.678.904

9.416.004- 1.917.208

33.868- 23.251.951

In de kolom ‘bestemming resultaat 2011’ staat de toevoeging vermeld van het voordelig rekeningresultaat van het voorgaand boekjaar. In de kolom ‘vermindering ter dekking van afschrijvingen’ staan de verminderingen vermeld in verband met afschrijvingen op activa waarvoor een specifieke bestemmingsreserve is gevormd.

Jaarstukken 2012

85

De aard en reden van iedere reserve worden hierna toegelicht.

Algemene reserve Deze reserves is opgebouwd uit 2 componenten. Een algemeen deel en een gedeelte bedoeld voor afbouw van de verfijningsuitkering riolering. 1. Algemeen Het algemene deel van deze reserve is € 4.423.370 positief. Dit deel is bedoeld als buffer voor onverwachte tegenvallers. Mutaties in de algemene reserve worden in eerste instantie gecompenseerd vanuit de vrije reserve. De buffer van de algemene reserve heeft een relatie met de risico’s. De algemene reserve is niet vrij aanwendbaar omdat de rente van de algemene reserve ten gunste wordt gebracht van de exploitatie. 2. Afbouw verfijningsuitkering riolering De verfijningsuitkering is momenteel € 698.111 negatief. Dit deel is ingesteld om grote fluctuaties in de begroting op te vangen door het afbouwen van de verfijningsuitkering rioleringen uit het gemeentefonds. Voor de in het verleden aangelegde rioleringen ontvangen wij nog jaarlijks een vergoeding via de algemene uitkering, de zogenoemde verfijningsuitkering riolering. Deze verfijningsuitkering wordt jaarlijks afgebouwd en vervalt uiteindelijk in zijn geheel. In totaal zal de algemene uitkering dan € 871.060 lager zijn dan het niveau in het jaar 2004. Aangezien de lagere algemene uitkering hierdoor een jaarlijks fluctuerend verloop kent, is er voor gekozen om de afbouw over de volle looptijd te middelen. Indien hiervoor niet was gekozen, had dit tot een sterke schommeling in de tarieven van de ozb en of rioolheffing kunnen leiden. Vrije reserve De vrije reserve wordt de laatste jaren aangewend om de rekeningstekorten op te vangen en om de beleidsintensiveringen / bestedingsvoorstellen te dekken. Vanaf begroting 2012 wordt voor nieuw (incidenteel) beleid een structureel bedrag voor incidenteel nieuw beleid in de exploitatie vrijgemaakt. Winstreserve grondbedrijf De reserve is enerzijds bedoeld om verliezen op gronden te kunnen opvangen en anderzijds voor dekking van onvoorzienbare risico’s en/of tegenvallers. Herstructureringsfonds Uitgaven passend binnen de doelstelling (creëren van een duurzame en veilige woon- en leefomgeving) kunnen worden gedekt uit dit fonds. Het fonds is tot dusverre gevoed uit de winstnemingen van de grondexploitatie. De hoogte van het fonds was in 1e instantie bepaald op een maximum van € 1 mln. gebaseerd op een maximaal bedrag van € 5.000 per woning in een herstructureringsgebied. O.g.v. een intentie-overeenkomst tussen onze gemeente en Lefier is dit bedrag verhoogd tot € 5.500 per woning. Nog uit te voeren werken Het komt nogal eens voor dat er begrotingsafwijkingen worden veroorzaakt doordat het niet mogelijk is geweest om in het begrotingsjaar de activiteiten, waarvoor de gemeenteraad geld beschikbaar heeft gesteld, geheel uit te voeren, of slechts gedeeltelijk. Dit leidt dan tot een voordelig resultaat ten opzichte van de begroting. De activiteiten worden vervolgens in het volgende begrotingsjaar uitgevoerd. Voor dit volgende begrotingsjaar heeft de gemeenteraad echter in de begroting geen bedragen geraamd. Het college van burgemeester en wethouders staat dan voor een dilemma. De gemeenteraad heeft besloten dat de activiteiten en bestedingen moeten worden uitgevoerd maar in het nieuwe jaar is daarvoor (nog) geen budget beschikbaar. Om hier toch in een later jaar uitvoering aan te kunnen geven worden deze middelen toegevoegd aan de reserve “nog uit te voeren werken”.

86

Jaarstukken 2012

De reserveringen zijn getoetst aan de volgende 3 criteria: 1. Er moet sprake zijn van een beleidsinhoudelijke noodzaak om de financiële middelen te behouden voor uitvoering van de prestatie in 2013. 2. De prestatie in het nieuwe begrotingsjaar moet zijn ingepast in het afdelingsplan voor 2013. 3. De financiële noodzaak van reservering moet aanwezig zijn (er zijn voor de uitvoering van de prestatie in een volgend begrotingsjaar geen middelen beschikbaar. Programma 1 102 105 109 111 113

Politiek, bestuur, burger Griffie Bestuurlijke samenwerking Ontwikkeling vastgoed Brandweer, hulpverlening Belastingen

Programma 2 114 115

Wegen, verkeer, vervoer Wegen Verkeer

Programma 3 118 169 171

Economische zaken, recreatie, toerisme Lokale economie Recreatie, toerisme Duurzame plattelandsontwikkeling

Programma 4 121 125 126

Onderwijs Onderwijshuisvesting Brede schoolsamenwerking Lokaal onderwijs

Programma 5 127 128 129 132 133 134

Sport, cultuur, openbare ruimte Sportstimulering Zwembaden Binnensport Kunst, cultuur Groene ruimte Begraven

Programma 6 136 138 140 141 142

Sociale zaken, zorg, welzijn Werk Maatschappelijke zorg Sociaal cultureel werk Kinderdagopvang WMO

Programma 7 143 146

Gezondheid, milieu Volksgezondheid Milieu

Programma 8 147 151 152

Wonen, ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijke ontwikkeling Herstructurering Ontwikkeling veenkoloniën

Div. programma's Bedrijfsvoering 162 Fit for business 162 I-mop 162 Volumeafspraak bedrijfsvoering 163 Huisvesting 164 Ambtelijk apparaat 166 Gemeentelijke gebouwen

Eindtotaal

Jaarstukken 2012

5.000,00 23.500,00 68.926,00 13.345,00 2.750,00 113.521,00 1.229.146,06 740.892,85 1.970.038,91 5.000,00 13.587,00 6.520,00 25.107,00 28.000,00 145.467,00 407.313,00 580.780,00 453.830,00 2.400,00 2.700,00 9.967,00 91.972,58 58.983,97 619.853,55 10.000,00 156.589,00 188.651,00 145.541,00 134.718,00 635.499,00 164.838,00 120.231,39 285.069,39 237.510,58 86.797,00 260.000,00 584.307,58 33.988,00 430.281,00 41.249,00 20.126,87 1.000,00 331.790,00 858.434,87 5.672.611,30

87

Aandelen bouwfonds In 2000 zijn de aandelen Bouwfonds verkocht. De opbrengst is in een reserve gestort. De rente van deze reserve wordt ten gunste van de exploitatie gebracht en is bedoeld als compensatie voor de vanaf 2000 vervallen jaarlijkse dividenduitkering. De winst wordt vanaf het jaar 2000 in een periode van 15 jaar ten gunste van de exploitatie gebracht. Reserve ouderenhuisvesting Deze reserve komt voort uit in het verleden gemaakte afspraken tussen de Stichting Bejaardenwoningen Odoorn met de voormalige gemeente Odoorn. De stichting heeft bij haar opheffing het vermogen overgedragen aan de voormalige gemeente Odoorn met de voorwaarde dat het vermogen alleen mag worden aangewend in het belang van de ouderenhuisvesting in de voormalige gemeente Odoorn. Als het vermogen (= reserve) volledig is verbruikt kan de reserve worden opgeheven. BTW compensatiefonds Door de invoering van de BTW-heffing voor gemeenten per 1 januari 2003 is een bestemmingsreserve gevormd om toekomstige nadelen in de exploitatie op te vangen. Van 2005 t/m 2007 is de reserve aangewend voor de geleidelijke afbouw van het exploitatienadeel. De reserve is beschikbaar voor BTW afrekeningen en voor juridische ondersteuning voor complexe (btw) zaken. Reserve begrotingssaldo Deze reserve is gevormd met de eenmalige (winst)uitkeringen van de Bank Nederlandse Gemeenten. Sinds die tijd worden incidentele meevallers door bijvoorbeeld verkoop van eigendommen (niet Kern & kader) ook in deze reserve gestort. Door jaarlijks een tiende gedeelte hieraan te onttrekken ontstaat gedurende tien jaren "structurele" ruimte in de exploitatie. Vervoermiddelen en machines De BBV schrijft voor dat de aanschaf van een vervoermiddel wordt beschouwd als een investering met een economisch nut waarop moet worden afgeschreven. Ons financieel beleid was voorheen om vooraf te sparen. Nu worden de extra kapitaallasten uit deze reserve gedekt. In de kadernota 2013 is besloten dat deze reserve samen met de ICT en Imop ook onderdeel uitmaakt van de verbreding van de bedrijfsvoering. Aanpassing rijksweg 34 Deze reserve verschaft een bijdrage in de kosten voor het oplossen van verkeersproblematiek rond de N34 Wwb-gelden De exploitatie overschotten van de ontvangen gelden Wet werk en bijstand werden apart gehouden, om in slechtere tijden in te kunnen zetten. Onderhoud gemeentelijke gebouwen Deze reserves zijn gevormd ter dekking van toekomstige onderhoudsuitgaven (groot onderhoud) voor de diverse gebouwen en accommodaties. Onderhoud zwembaden In de begroting wordt jaarlijks het normbedrag voor onderhoud geraamd. De afwijking tussen deze norm en de werkelijkheid, wordt met dit fonds gemuteerd.

88

Jaarstukken 2012

Onderhoudsfonds welzijnsaccommodaties In de begroting wordt jaarlijks het normbedrag voor onderhoud geraamd. De afwijking tussen deze norm en de werkelijkheid, wordt met dit fonds gemuteerd. Op termijn, na afloop Kern & kader is voor elk pand (gemeentelijk) een onderhoudsnorm in de begroting beschikbaar. Bestemmingsreserve automatisering Voor de vervanging van de huidige hard- en software is begin 2004 een meerjarenplanning gemaakt. De gemiddelde last is in de exploitatie opgenomen. Het verschil wordt afgewikkeld via deze reserve. Bestemmingsreserve Kern en kader Deze reserve is in 2006 ingesteld om boekwinsten op verkochte Kern & Kader gebouwen apart te houden. De komende jaren zullen vooral ook boekverliezen moeten worden afgedekt. Aandelen bouwfonds (voor afbouw) In 2000 heeft onze gemeente de aandelen Bouwfonds verkocht. De opbrengst is gestort in twee afzonderlijke reserves. Een vast deel en een deel voor afbouw. Het vaste deel van deze reserve is bedoeld als compensatie voor de weggevallen dividenduitkering. Het resterend deel komt in een periode van vijftien jaar ten gunste van de exploitatie. Reserve jeugdgezondheidszorg Deze reserve is in 2005 ingesteld. Voor het uitvoeren van jeugdgezondheidszorg ontvangen wij van het rijk een specifieke uitkering. Bepaald is dat eventuele voordelen beschikbaar moeten blijven voor jeugdgezondheidszorg. Actualisatie bestemmingsplannen De wetgever heeft aangegeven dat bestemmingsplannen voor de rechtsbescherming van de burgers niet ouder dan tien jaar mogen zijn. De raad heeft daarom een meerjarenprogramma vastgesteld om de huidige en vaak oude bestemmingsplannen te actualiseren, in aantal te reduceren en de planvoorschriften meer uniform te laten zijn. De gemiddelde lasten voor de actualisatie van de bestemmingsplannen zijn in de exploitatie opgenomen. Voor- en nadelen worden afgewikkeld via deze reserve. Afbouw verfijningsuitkering riolering Deze reserve is ondergebracht bij de algemene reserve en wordt daar verder toegelicht. Bestemmingsreserve Wmo De raad heeft op 21 december 2006 ingestemd met de notitie ‘financieel kader Wmo’. Op grond van deze notitie is de bestemmingsreserve Wmo ingesteld. De gemeente ontvangt van het rijk middelen om de huishoudelijke hulp uit te voeren. De reserve wordt ingezet bij (toekomstige) exploitatietekorten op dit onderdeel. Bestemmingsreserve BWS (ISV) Deze reserve is ingesteld t.b.v. de financiering huisvestingsprojecten 2008-2012 i.v.m. het ISV-gebied. Reserve economische crisis Bij de voorjaarsnota 2009 is besloten tot instelling van de reserve economische crisis. Deze reserve moet een buffer vormen als (gedeeltelijke) compensatie voor tegenvallers door de crisis. Gekoppelde reserves Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) moet op investeringen met een economisch nut in volle omvang worden afgeschreven. Eventuele bijdragen van reserves mogen niet in mindering worden gebracht op het investeringsbedrag. Deze bijdragen moeten voor dezelfde looptijd als

Jaarstukken 2012

89

de betreffende investering ten gunste van de exploitatie worden gebracht. Op deze plaats worden alle reserves die worden ingezet voor compensatie van de afschrijving van activa verantwoord. De reserve is niet meer voor andere doeleinden beschikbaar. Resultaat na bestemming De rekening van baten en lasten sluit met een voordelig saldo van € 516.320 Voorzieningen

saldo 01-01-2012 1.767.528 1.767.528

Voorzieningen Totaal voorzieningen

saldo 31-12-2012 1.638.743 1.638.743

Bij de bestemmingsreserves werd al aangegeven dat voorzieningen bij het vreemd vermogen horen. Met andere woorden, aan de voorzieningen kleeft een verplichting. De aanwending is niet vrijblijvend. Onder de voorzieningen zijn opgenomen de op het moment van opstellen van de jaarrekening voorzienbare verplichtingen, verliezen en/of risico’s voor zover de omvang hiervan redelijkerwijs is in te schatten. In onderstaande grafiek wordt de ontwikkeling van het vreemd vermogen weergegeven vanaf dienstjaar 2009. bedragen x € 1.000

Ontwikkeling vreemd vermogen

3.000

2.000

1.000

0 2009

2010

2011

2012

Het verloop van de voorzieningen in 2012 wordt in het volgende overzicht weergegeven. Voor een meer gedetailleerde specificatie per voorziening wordt verwezen naar de staat van reserves en voorzieningen die is opgenomen in de bijlagen bij de jaarrekening.

90

Jaarstukken 2012

Omschrijving

saldo 01-jan 2012

toevoeging

vrijval

aanwending

stand 31-dec 2012

VOORZIENINGEN

Algemene voorzieningen Kinderopvang VWS Reïntegratietrajecten./organisatieknelpunten Voorziening wethouderspensioenen Egalisatie afvalstoffenheffing Voorziening RGSHG Voorziening Wet Inburgering subtotaal

131.836 62.315 814.467 346.166 1.308 78.723 1.434.814

131.83662.315143.148 76.568

219.716

1.30878.723274.181-

957.615 75.000347.734 75.000- 1.305.349

Onderhoudsvoorzieningen Grafonderhoud Aukje Wolf Natuurpark Aukje Wolf subtotaal

13.614 139.100 152.714

680 680

180.000 180.000 1.767.528

220.396

-

-

14.294 139.100 153.394

Voorzieningen onderwijs Voorziening overschrijdingsuitkering subtotaal Totaal voorzieningen

274.181-

180.000 180.000 75.000- 1.638.743

Alle aanwendingen van de voorzieningen zijn rechtstreeks ten laste van de voorziening gebracht. De aard en reden van iedere voorziening worden hierna toegelicht.

Kinderopvang VWS Deze voorziening is per 31 december 2012 vrijgevallen. Reïntegratietrajecten Deze voorziening is per 31 december 2012 vrijgevallen. Voorziening wethouderspensioenen Door (tussentijdse) wethouderswisselingen hebben de oud-wethouders de mogelijkheid om gevormde pensioenrechten op te eisen bij een pensioenbreuk. En er is sprake van schommelingen in het bedrag van de verplichting. Reden voor een voorziening om verplichtingen en financieel risico af te dekken. Egalisatie afvalstoffenheffing Deze egalisatievoorziening wordt ingezet om schommelingen in de tarieven (100% kostendekkendheid) op te vangen. Als kader hierbij geldt dat de voorziening een bedrag bevat van 10% van de exploitatielasten. Voorziening RGSHG Deze voorziening is per 31 december 2012 vrijgevallen. Voorziening Wet Inburgering (WI) Deze voorziening is per 31 december 2012 vrijgevallen.

Jaarstukken 2012

91

Grafonderhoud graf Aukje Wolf Het bestuur van de betreffende stichting heeft de gemeente verzocht om de grafmonumenten van mevrouw Aukje Wolf en wijlen haar ouders voor een termijn van vijftig jaar te onderhouden. Hierop heeft de raad positief beslist. Natuurpark Aukje Wolf De stichting Aukje Wolf beheert de nalatenschap van wijlen mevrouw Aukje Wolf. Het stichtingsbestuur heeft in samenwerking met de gemeente een natuurpark aangelegd in Valthermond. Voor het onderhoud is een deel van de nalatenschap gestort in een bij de gemeente belegde voorziening. De gemeente beheert dit bedrag en zorgt voor het onderhoud van het natuurpark. Voorziening overschrijdingsuitkering Indien de gemeente extra geld beschikbaar stelt aan een openbare school, dan dient die extra uitgave naar rato ook beschikbaar te worden gesteld aan gelijksoortige bijzondere scholen in de gemeente (de overschrijdingsregeling). Aan deze voorziening wordt jaarlijks een bedag aan toegevoegd. Over een periode van vijf jaar vindt een afrekening plaats. Het huidige saldo van de voorziening is voor de periode 2006 t/m 2012.

Vaste schulden Binnenl. banken en ov. fin. instellingen Waarborgsommen Totaal voorzieningen

saldo 01-01-2012 24.586.041 4.301 24.590.343

opgenomen

aflossing 3.342.279

174 174

3.342.279

saldo 31-12-2012 21.243.762 4.475 21.248.238

Onder de vaste schulden zijn begrepen schulden met een oorspronkelijke looptijd van één jaar of langer.

Binnenlandse banken en overige financiële instellingen De totale rentelast voor het jaar 2012 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt € 930.711

92

Jaarstukken 2012

Vlottende passiva Netto vlottende schulden Kasgeldleningen Bank- en girosaldi Overige schulden Totaal netto vlottende schulden

saldo 01-01-2012 9.000.000 6.938.691 3.375.493 19.314.184

saldo 31-12-2012 15.000.000 4.140.251 2.600.247 21.740.498

Kasgeldleningen Dit gaat om een kortlopende lening die is aangetrokken bij de NV Bank Nederlandse Gemeenten. Bank- en girosaldi Betreft de schuld in rekening-courant aan de NV Bank Nederlandse Gemeenten. Overige schulden Van de overige schulden kan de volgende specificatie worden gegeven: Crediteuren publiekrechtelijk Crediteuren algemeen Nog af te dragen btw

€ € € €

541.738 2.044.600 13.909 2.600.247

Crediteuren publiekrechtelijk Dit bedrag is medio maart 2013 afgewikkeld. Crediteuren algemeen Medio april 2013 moet er nog € 44.484 worden betaald aan diverse instellingen. Nog af te dragen BTW Deze post zal zich in 2013 afwikkelen. Overlopende passiva Nog te betalen Overige overlopende passiva Totaal netto vlottende schulden

saldo 01-01-2012 1.748.567 1.162.679 2.911.246

Nog te betalen Van de nog te betalen posten kan de volgende specificatie worden gegeven. Afrekening Bbz 2012 Gemeentefonds 2012 Subsidies Transitorische rente langlopende leningen Overschrijdingsuitkering onderwijs 2001-2005 Onderhoud schouwsloten 2012 Overige nog te betalen posten

Jaarstukken 2012

saldo 31-12-2012 1.749.373 1.311.614 3.060.987

€ € € € € € € €

103.738 144.000 239.380 447.961 105.000 128.886 580.408 1.749.373

93

Afdracht WSW De minister stelt jaarlijks de uitkering vast voor de uitvoering van de Wsw. Elke gemeente krijgt een deel van dit landelijke Wsw-budget voor het realiseren van een minimaal aantal Wsw-plaatsen in het betreffende jaar. De vaststelling van de verstrekte uitkeringen vindt achteraf, na het uitvoeringsjaar, plaats. Hiervoor wordt gekeken naar het aantal door de gemeente verantwoorde gerealiseerde Wswplaatsen. Als een gemeente minder Wsw-plaatsen realiseert dan in haar taakstelling is opgenomen (onderrealisatie), dan moet de gemeente dit geld terugbetalen. Het betreft hier de terugbetaling over de periode 2010 - 2011 van de Emco Groep. Afrekening Bbz-lening Een Bbz-lening is een lening die jaarlijks door de gemeente kan worden verstrekt aan startende en gevestigde ondernemers. Jaarlijks wordt er door het rijk een budget in het kader van de Bbz vastgesteld en verstrekt aan de gemeente. Achteraf vindt er een afrekening met het rijk plaats op basis van de werkelijk verstrekte leningen. Deze afrekening heeft betrekking op de levensonderhoud van gevestigde zelfstandigen. Gemeentefonds 2012 Het Rijk blijkt in 2012 veel minder te hebben uitgegeven dan gepland. De omvang van die onderuitputting is om en nabij een half miljard euro. Gevolg is dat gemeenten naar huidige inzichten 106 miljoen euro minder uit het gemeentefonds krijgen. De definitieve berekening van de onderuitputting zal pas in de mei-circulaire van 2013 bekend worden gemaakt. Het geprognostiseerde tekort is verwerkt in de jaarrekening 2012. De terugbetaling zal plaatsvinden in 2013. Subsidies Aan diverse instellingen moet er nog een subsidie-uitkering plaatsvinden over 2012 Transitorische rente langlopende leningen o/g Het gaat hierbij om de renteverplichting over 2012 die in de loop van 2013 zal worden betaald. Overschrijdingsuitkering onderwijs Het handelt hierbij om de afrekening van de overschrijdingsuitkering over de periode 2001 t/m 2005. Dit zal zich afwikkelen in 2013. Onderhoud schouwsloten 2012 Het handelt hierbij om de betaling aan Loon- en Aannemingsbedrijf Hooge BV inzake het onderhoud van de schouwsloten. De betaling heeft in 2013 plaatsgevonden. Overige nog te betalen posten Van de overige nog te betalen bedragen moet, zo blijkt uit de saldolijst van medio april 2013, nog € 305.466 worden afgewikkeld.

94

Jaarstukken 2012

Hieronder wordt een specificatie gegeven van de nog te besteden uitkeringen van het rijk of de provincie met een specifiek bestedingsdoel. Omschrijving

Saldo 01-jan 2012

toevoeging aanwending in in 2012 2012 47.633 144.000 26.831 229.356 103.738 229.356 25.000 25.000 229.356 347.202 254.356

Min. SZW, afdracht WSW-gelden Min. BiZa, gemeentefonds Min. OCW, volwasseneneducatie Min. SZW, afrekening Bbz Prov. Drenthe, subsidie Havenkade Eesergroen Totaal

Overige overlopende passiva Van de overige overlopende passiva kan de volgende specificatie worden gegeven: Loonheffing, bedrijfsver. en pensioenpremie Overige overlopende posten

stand 31-dec 2012 47.633 144.000 26.831 103.738 322.202

€ € €

1.221.529 90.085 1.311.614

Af te dragen loonheffing, bedrijfsvereniging en pensioenpremies De afdrachten hebben in januari 2013 plaatsgevonden Overige overlopende posten De opgenomen bedragen zijn grotendeels in 2013 afgewikkeld. Borgstellingen Eind 2012 staat de gemeente Borger-Odoorn borg voor een bedrag van € 30.811.902 aan door derden verstrekte geldleningen. Er zijn in 2012 geen aanspraken gedaan op de verleende borgen garantstellingen.

Omschrijving

Woon- en Zorgcentra I Woon- en Zorgcentra II Particulier woningbezit Diverse corporaties Totaal

Oorspronkelijk bedrag 2.500.000 36.289.487 773.695

39.563.183

Dekking

50% 100% 100% 100%

Boekw. 01-jan 2012

Boekw. 31-dec 2012

2.256.340 26.867.300 1.911.736 654.120

2.188.620 26.364.870 1.605.654 652.758

31.689.496

30.811.902

Voor een nadere specificatie verwijzen wij u naar de staat van garantieverplichtingen welke in de bijlagen van 2012 is vermeld. Niet uit de balans blijkende verplichtingen Vakantiegeld en verlofdagen De opgebouwde rechten vakantiegeld en verlofdagen voor het gemeentepersoneel bedraagt eind 2012 € 332.153

Meerjarige contracten De gemeente Borger-Odoorn is met diverse externe partijen voor een jaarbedrag van afgerond € 7.475.000 toekomstige verplichtingen aangegaan in de vorm van meerjarige contracten.

Jaarstukken 2012

95

Recapitulatie lasten en baten per programma Programma-overzicht over dienstjaar 2012 OMSCHRIJVING

BEGROTING

BEGROTING

JAARREKENING

2012 vóór wijziging

2012 na wijziging

2012

LASTEN

BATEN

Politiek, bestuur, burger

7.603.674

368.131

Wegen, verkeer, vervoer

4.756.799

1.863

465.231

22.526

Onderwijs

2.836.797

Sport, cultuur, openb. ruimte

SALDO

LASTEN

SALDO

LASTEN

BATEN

SALDO

8.156.836

383.631

7.773.205

7.816.983

433.483

7.383.500

4.754.936 6.323.296

1.863

6.321.433

4.378.279

419.955

3.958.324

553.727

22.526

531.201

518.289

18.421

499.868

149.320

2.687.477 3.653.737

197.100

3.456.637

3.016.703

727.101

2.289.602

6.930.551

664.509

6.266.042

8.091.278

674.459

7.416.819

7.469.586

712.754

6.756.832

21.945.946

12.418.282

9.527.664 23.951.720

13.489.132

10.462.588 23.153.267

13.400.521

9.752.746

Gezondheid, milieu

5.498.730

5.114.820

383.910

6.013.827

5.144.230

869.597

5.531.673

5.060.070

471.603

Ruimtelijke ontw., wonen

3.182.688

1.048.437

2.134.251

4.266.118

866.312

3.399.806

6.344.105

2.801.777

3.542.329

Econ. zaken, recr., toerisme

Soc. zaken, zorg, welzijn

TOTAAL PROGRAMMA'S

7.235.543

BATEN

442.705

53.220.416 19.787.888 33.432.528 61.010.538 20.779.252

40.231.286 58.228.885

23.574.081 34.654.804

Belastingen & lok. heffingen

-5.970.619

-6.017.045

-6.035.133

Alg. uitkering gemeentefonds

-25.369.238

-25.826.731

-25.892.651

-200.000

-92.391

-92.391

Saldo financieringsfunctie

-1.309.251

-2.192.712

-2.156.975

Algemene lasten en baten

0

-227.345

-223.005

-32.849.108

-34.356.223

-34.400.154

479.909

27.424

0

1.063.329

5.902.486

254.649

-1.063.329

-6.208.136

-770.969

0

-305.650

-516.320

Dividend

ALG. DEKKINGSMIDDELEN

Saldo onvoorzien

SALDO VOOR BESTEMMING

Mutaties reserves

SALDO NA BESTEMMING

96

Jaarstukken 2012

Rekeningresultaat en toelichting op hoofdlijnen Algemene inleiding en rekeningresultaat Het rekeningresultaat is volgens de regelgeving van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) weergegeven in: • Het resultaat vóór bestemming van € 254.649 nadelig Dit is het resultaat van de acht programma’s en de algemene dekkingsmiddelen. • Het resultaat ná bestemming van € 516.320 voordelig Dit is het uiteindelijke resultaat dat is ontstaan na de toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves. Hierna volgt een analyse van de belangrijkste afwijkingen met de begroting. Reserveringen De mutaties van en naar de reserves maken geen deel uit van de programma’s en vinden plaats na resultaatbepaling. Maar er is wel een nauwe relatie tussen het resultaat op de programma’s en de mutatie naar de reserves. Dit verklaart in sommige gevallen grote verschillen bij de diverse programmaonderdelen. Vaak gaat het om een mutatie naar de reserve Nog uit te voeren werken. Het geplande werk is niet altijd volledig in 2012 gedaan, soms volgt afronding in 2013 en later. Het restant benodigd bedrag wordt toegevoegd aan de reserve Nog uit te voeren werken. Een specificatie van de bedragen staat in de toelichting op de balans. Kapitaallasten In de begroting zijn bij ieder programma kapitaallasten geraamd. Dit zijn de berekende rente- en afschrijvingsbedragen van eerdere investeringen vermeerderd met de verwachte investering van het dienstjaar. Op rekeningsbasis waren de kapitaallasten gelijk aan de begroting. Er is een bedrag van € 35.000 meer afgeschreven dan werd begroot maar daar staat tegenover een voordeel op de rente ter hoogte van hetzelfde bedrag (zie ook toelichting bij Algemeen A Algemene Dekkingsmiddelen). Doorbelasting kostenplaatsen Sommige kosten kunnen niet rechtstreeks aan programma’s of productgroepen worden toegekend. Deze kosten worden dan op de kostenplaatsen verzameld en via verdeelsleutels toegerekend. Dit geldt vooral voor kosten bedrijfsvoering en gemeentelijke gebouwen. Per onderdeel zijn de volgende resultaten gerealiseerd. Onderdeel ICT ontwikkeling en e-overheid Bedrijfsvoering (personeel) Automatisering Huisvesting Tractie Gemeentelijke gebouwen Totaal

Resultaat 430.000 V 21.000 V 39.000 V 19.000 N 103.000 V 2.000 V 576.000 V

Mutatie reserve 430.000 41.000

25.000 331.000 827.000

Het totaal voordelig resultaat op de kostenplaatsen van € 576.000 verklaart de voordelen die weergegeven worden bij de diverse programma’s. Aan de reserve nog uit te voeren werken is van deze onderdelen van de kostenplaatsen in totaal € 827.000 toegevoegd.

Jaarstukken 2012

97

ICT ontwikkelingen en e-overheid De ontwikkelingen op ICT-gebied zijn gericht op het verbeteren van de overheidsdienstverlening. Hiervoor moeten vóór 2015 allerlei voorzieningen worden getroffen. Inmiddels wordt gewerkt aan de uitvoering van de Informatisering Meerjaren Ontwikkelplan Borger-Odoorn 2011-2015 (iMOP). De benodigde financiële dekking van het plan is halverwege 2012 verkregen. De uitvoering heeft hierdoor enige vertraging opgelopen waardoor een bedrag wordt toegevoegd aan de reserve Nog uit te voeren werken. Bedrijfsvoering (personeel, automatisering en huisvesting) Met het oog op de organisatieontwikkeling is tussen raad, college en gemeentesecretaris een meerjarige afspraak gemaakt over het volume van de loonsom. Bij Bestuursrapportage I is deze meerjarige afspraak herbevestigd en verbreed tot de verschillende, onderling samenhangende, onderdelen van de bedrijfsvoering. Het resultaat op de budgetten waarop deze afspraak van toepassing is, bedraagt voor 2012 € 41.000 voordelig. Dit bedrag is toegevoegd aan de reserve Nog uit te voeren werken. Dit bedrag is nodig voor zaken waarvoor in 2012 al verplichtingen zijn aangegaan. Tractie Bij Bestuursrapportage I zijn de budgetten voor onderhoud en brandstof bijgesteld op basis van de inzichten van dat moment. Het resultaat 2012 is uiteindelijk incidenteel voordelig uitgevallen en wordt verklaard door een incidentele opbrengst met betrekking tot de inruil van oud materieel, onderuitputting op kapitaallasten, uiteindelijk meevallende brandstofkosten, lagere verzekeringspremies en lagere stortkosten. Het netto voordeel op exploitatie komt ten gunste van het rekeningsresultaat 2012. Gemeentelijke gebouwen Het onderhoud op de gemeentelijke gebouwen is uitgevoerd binnen de hiervoor beschikbare budgetten. Budgetten van werken die op de balansdatum van 31 december nog niet zijn afgerond, zijn toegevoegd aan de reserve Nog uit te voeren werken. Transacties binnen strategisch vastgoed worden op een ander product en in de paragraaf kapitaalgoederen toegelicht. In de exploitatie zijn incidentele overschrijdingen geweest op de energiekosten, de exploitatie van het OMC en de publiekrechtelijke heffingen. Nadere toelichting per product Bij diverse producten is een (groot) verschil ontstaan tussen "begroot" en "werkelijk" in verband met mutaties naar de reserve Nog uit te voeren werken. Het geplande werk is niet altijd volledig in 2012 uitgevoerd, soms volgt afronding in 2013 en later. Het restant benodigd bedrag wordt toegevoegd aan de reserve Nog uit te voeren werken. Deze toevoeging blijkt niet bij het product zelf; de mutaties met de reserves worden afzonderlijk ("na bestemming") in beeld gebracht. In de navolgende toelichtingen wordt rekening gehouden met deze boeking naar de reserve Nog uit te voeren werken. Verschillen van meer dan € 25.000 (per saldo op Overig) worden toegelicht. De verschillen die zijn ontstaan als gevolg van de doorbelasting via de kostenverdeling worden apart toegelicht.

Programma 1 Politiek, bestuur, burgers 100 Gemeenteraad (verschil € 5.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

5.000

V

Geen toelichting.

98

Jaarstukken 2012

101 Burgemeester & wethouders (verschil € 62.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

26.000 88.000

V N

Toelichting: In verband met de lagere rekenrente is een extra toevoeging aan de wachtgeldvoorziening noodzakelijk.

102 Griffie (verschil € 39.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

39.000 5.000 5.000

V V N

2.500 14.500

V

31.500 15.500

V

44.500 23.500 4.000

V V V

1.000 29.000

V

Geen toelichting.

103 Rechtsbescherming (verschil € 17.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

V

Geen toelichting.

104 Bevolkingszaken (verschil € 47.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

V

Geen toelichting.

105 Bestuurlijke ondersteuning (verschil € 72.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig Geen toelichting.

106 Kabinet, representatie (verschil € 28.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

Jaarstukken 2012

N

99

Toelichting: In 2012 zijn de kosten van de kerstgeschenken 2011 als nagekomen kosten verantwoord. Hiermee was in de jaarrekening 2011 geen rekening gehouden.Verder is in 2012 een promotiefilm gemaakt van de gemeente Borger-Odoorn. Een gedeelte van deze kosten is ten laste gebracht van de post representatie. Tenslotte is in 2012 voor het eerst het intern gebruik van het restaurant om fiscale redenen inzichtelijk gemaakt. Het betreft hier een boekhoudkundige wijziging die niet van invloed is op het resultaat. In 2013 wordt de begroting op dit onderdeel aangepast.

107 Communicatie (verschil € 29.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

9.500 19.500

V

11.500 5.500

N

77.500 68.926 161.574

V V V

V

Geen toelichting

108 Verkiezingen (verschil € 6.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

V

Geen toelichting.

109 Ontwikkelingen vastgoed (verschil € 308.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

Toelichting: Het nog niet ingezette restant van de stelpost Kern & kader ad. € 72.000 is in de reserve Kern & kader gestort. De inrichting van de buitenruimte van de Mfa in Valthermond bleek € 94.000 mee te vallen. o.a. door de Btw-verrekening. De overschrijding op de uitvoering van maatwerk ad. € 46.500 is uit die reserve gedekt. De verkoopopbrengst (€ 105.000) van Valtherzandweg 7 is in de reserve begrotingssaldo gestort. Hiermee wordt gedeeltelijk invulling gegeven aan de taakstelling vastgoed. Op begrotingsbasis wordt voor vandalisme op dit product een raming opgenomen, terwijl de werkelijke kosten functioneel worden geboekt.

110 Openbare orde, veiligheid (verschil € 50.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

44.500 5.500

N N

Geen toelichting.

100

Jaarstukken 2012

111 Brandweer, hulpverlening (verschil € 23.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

9.000 13.345 45.345

V V N

Toelichting: De overschrijding wordt voor het merendeel verklaard door hogere opleidingskosten, noodzakelijke vervanging van veiligheidskleding, extra kosten met betrekking tot de Regionale Regeling Operationele Leiding en hogere uitvoeringskosten volgens de dienstverleningsovereenkomst met de HVD. Door de onderlinge samenhang moet de overschrijding in relatie worden gezien met een bescheiden voordeel op het onderdeel rampenbestrijding.

112 Rampenbestrijding (verschil € 9.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

1.500 7.500

V

19.000 2.750 5.250

V V V

43.500 1.167.328 202.172

V V V

V

Geen toelichting.

113 Belastingen (verschil € 27.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig Geen toelichting.

Programma 2 Wegen, verkeer, vervoer 114 Wegen (verschil € 1.413.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

Toelichting: Het voordeel wordt grotendeels veroorzaakt door lagere energie- en onderhoudskosten openbare verlichting. Het onderhoudscontract met de leverancier is in 2012 beëindigd. Op dit moment loopt de aanbestedingsprocedure voor beheer en onderhoud van de openbare verlichting. In 2012 is hierdoor geen groepsremplace of schilderwerk uitgevoerd. Alleen storingen en schades zijn opgelost.

115 Verkeer (verschil € 817.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

5.000 818.051 3.949

N V V

Geen toelichting.

Jaarstukken 2012

101

116 Gladheidsbestrijding (verschil € 130.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

135.500 5.500

V N

Geen toelichting.

117 Afwatering, vijvers (verschil € 3.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

2.000 1.000

V V

Geen toelichting.

Programma 3 Economische zaken, recreatie, toerisme 118 Lokale economie (verschil € 6.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

4.500 5.000 3.500

V V N

9.000 13.587 3.587

V V N

6.520 480

V V

17.500 28.000 473.500

N V V

Geen toelichting.

169 Recreatie, toerisme (verschil € 19.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig Geen toelichting.

171 Duurzame plattelandsontwikkeling (verschil € 7.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig Geen toelichting.

Programma 4 Onderwijs 121 Onderwijshuisvesting (verschil € 484.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

102

Jaarstukken 2012

Toelichting: De opbrengsten van de verkoop van de schoolgebouwen in 1e Exloërmond (De Mondenhoek) ad. € 105.000 en Drouwenermond (De Kruiplank) ad € 175.000 zijn in de reserve Kern & kader gestort. De vrijgevallen ruimte (kapitaallasten) van de oude schoolgebouwen in Valthermond (Oost), Borger (De Borgh) en Nieuw-Buinen (24) van respectievelijk € 33.000, € 38.000 en € 25.000 zijn ingezet als (gedeeltelijke) dekking voor de subsidie van de huur voor obs De Poolster in de MFA Nieuw-Buinen. Het niet ingezette deel van de normvergoeding materiële instandhouding voor de vier schoolgebouwen die niet worden overgedragen (De Zweng Exloo, De Weiert Odoorn, Dalton Ees en Grolleman Borger) ad. € 117.000 is in de reserve gemeentelijke gebouwen gestort.

122 Leerlingenvervoer (verschil € 87.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

3.000 84.000

V V

Toelichting: De uitgaven voor het leerlingenvervoer hangen samen met het aantal kinderen dat vervoerd moet worden en de af te leggen kilometers en welke combinaties (routes) kunnen worden gereden. Dit verschilt per jaar. In 2012 hebben de genoemde factoren geleid tot lagere kosten dan begroot.

123 Leerplicht (verschil € 1.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

1.500 2.500

V N

Geen toelichting.

124 Volwasseneneducatie (verschil € 0) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

500 500

N

2.000 145.467 7.533

V V V

V

Geen toelichting.

125 Brede schoolsamenwerking (verschil € 155.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig Geen toelichting.

Jaarstukken 2012

103

126 Lokaal onderwijs (verschil € 441.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

9.500 407.313 24.187

V V V

2.500 453.830 31.330

V V N

Geen toelichting.

Programma 5 Sport, cultuur, groene ruimte 127 Sportstimulering (verschil € 425.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

Toelichting: Er is al rekening gehouden met een uitbreiding van het aantal fte's combinatiefunctionarissen van 120% naar 140%. De afrekening van het Bos-project met de provincie moest worden gecorrigeerd. Ten behoeve van sportcomplex Borger kon één in plaats van de geraamde twee units worden gehuurd.

128 Zwembaden (verschil € 87.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

146.500 2.400 61.900

V V N

Toelichting: Het zwemseizoen resulteerde in € 30.000 meer inhuur badpersoneel en € 14.000 minder opbrengst kaartverkoop dan geraamd. Verder is de privatisering van het zwembad inValthermond door externe juristen begeleid.

129 Binnensport (verschil € 39.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

35.500 2.700 800

V V V

18.500 48.500

V

Geen toelichting.

130 Buitensport (verschil € 67.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

V

Toelichting: De taakstelling op onderhoud in verband met de overcapaciteit van 11 velden (zie sportnota 2010) is nog steeds niet ingevuld en betekent dus ook in 2012 een nadelig verschil. In verband met meer (noodzakelijk) onderhoud kostte het onderhoud meer dan oorspronkelijk geraamd. Het jaarlijks

104

Jaarstukken 2012

beschikbare bedrag voor de renovatie van één hoofdveld is in 2012 ingezet voor renovatie van de trainingsvelden in Borger en Buinerveen. De kapitaallast van sportcomplex Nieuw-Buinen is definitief en valt lager uit.

131 Bibliotheek (verschil € 46.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

46.500 500

N

10.500 9.967 84.467

V V N

V

Geen toelichting.

132 Kunst, cultuur (verschil € 64.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

Toelichting: De definitieve afrekening met CQ over de jaren 2008-2010 ad. € 149.000 is verwerkt; dit drukt op de exploitatie van 2012 en 2013.

133 Groene ruimte (verschil € 168.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

88.500 76.633 2.867

V V V

49.000 58.984 23.984

N V N

Geen toelichting.

134 Begraven (verschil € 14.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

Toelichting: Er zijn minder leges ontvangen dan geraamd als gevolg van minder urnenbijzettingen. Er wordt al langere tijd een stijging verwacht van het aantal te overlijden ouderen. Echter door de sterk verbeterde gezondheidszorg schuift deze verwachte stijging steeds nog iets naar voren.

Programma 6 Sociale zaken, zorg, welzijn 135 Inkomen (verschil € 78.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

60.500 17.500

V V

Geen toelichting.

Jaarstukken 2012

105

136 Werk (verschil € 65.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

64.000 10.000 9.000

V V N

6.500 44.500

V

Geen toelichting.

137 Minima (verschil € 51.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

V

Toelichting: Het Rijk heeft structureel extra geld beschikbaar gesteld voor de bijzondere bijstand voor kwetsbare groepen. In 2012 bleek de helft hiervan (nog) niet nodig voor de verstrekkingen in de bestaanskosten.

138 Maatschappelijke zorg (verschil € 95.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

14.000 116.692 35.692

V V N

Toelichting: Ten behoeve van de uitvoering van Achter de voordeur 2013 worden restant budgetten van dit product en product 143 Volksgezondheid overgeheveld. De boekingen van beide onderdelen zijn samengevoegd op dit product. Omdat nog niet alle steunsteelocaties zijn ingevuld resteerde een deel van het structurele budget voor de exploitatie steunstee (subsidie en huisvesting).

139 Nieuwkomers (verschil € 191.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

1.000 192.000

V N

Toelichting: Het grootste deel van het verschil is te verklaren doordat een fors bedrag over de jaren 2007 en 2008 terugbetaald moest worden aan het Rijk. Dit is verrekend met de voorziening Wet Inburgering. De facto een negatief verschil van € 93.452. De rest van het tekort kan verklaard worden: 1. Doordat er allerlei inburgeringstrajecten uit 2009, 2010, 2011 en 2012 zijn gestart en per jaarschijf wordt afgerekend. Stapelingseffect. 2. Door het plaatsen van extra statushouders (inhalen achterstand) zijn er in 2012 meer inburgeringstrajecten gestart. Er zijn 22 statushouders geplaatst. 3. Een factuur die normaliter in 2013 zou worden betaald is al in 2012 betaald. 4. Gedurende het jaar is € 41.000 van het budget bestemd voor het project Decentralisatie.

106

Jaarstukken 2012

140 Sociaal cultureel werk (verschil € 172.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

27.500 188.651 10.849

N V V

3.000 145.541 58.459

N V V

Geen toelichting.

141 Kinderdagopvang (verschil € 201.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

Toelichting: Door een verdere daling van het aantal peuterplaatsen kwam de subsidie € 23.000 lager uit. Van de huisvestingslasten resteerde € 27.000; de stelpost voor de dislocaties hoefde maar beperkt te worden gebruikt. Ook waren de inspecties door de GGD (additionele taak) goedkoper dan geraamd.

142 Wmo (verschil € 239.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

29.500 174.615 34.885

V V V

Toelichting: Een deel van het voordelig verschil is terug te leiden tot de individuele voorzieningen. Hierbij hebben de lagere kosten voor inhuur van derden en advies plus een hogere opbrengst aan eigen bijdrage gezorgd voor een voordelig verschil.

Programma 7 Gezondheid, milieu 143 Volksgezondheid (verschil € 277.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

2.500 164.838 114.662

N V V

Toelichting: Het voordelig verschil is ontstaan door meevallende afrekeningen van Icare voor het uniform deel van de jeugdgezondheidszorg. Op product 138 Maatschappelijke zorg is dit voordeel ingezet voor uitvoering van Achter de voordeur in 2013.

144 Afval (verschil € 84.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

Jaarstukken 2012

12.000 72.000

V V

107

Toelichting: Het voordeel wordt o.a. veroorzaakt door de aanlevering van minder afval, waardoor zowel de uitgaven als inkomsten dalen en door een hogere ontvangen subsidie voor de plasticinzameling. Het uitgangspunt voor het product afval is 100% kostendekkendheid. Aan dit uitgangspunt is over het jaar 2012 uitvoering gegeven. Bij de berekening van de kostendekkendheid worden ook de betaalde btw en eventuele kwijtscheldingen meegenomen. Het uiteindelijk resultaat op de "afvalbegroting" is € 76.568 voordelig. Conform de kaderstelling is dit bedrag in de voorziening afvalstoffenheffing gestort. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf lokale heffingen.

145 Riolering (verschil € 48.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

n.v.t. 48.000

N

Toelichting: Dit product is het belangrijkste onderdeel van de rioolheffing. Uitgangspunt is 100% kostendekkendheid. Naast de kosten riolering worden voor de berekening van de rioolheffing ook de kosten op andere producten voor schouw- en bermsloten, onkruidbestrijding, veegmachine en vijvers (gedeeltelijk) meegenomen. Het uiteindelijk resultaat is € 155.611 nadelig. Hierdoor komt het dekkingspercentage voor 2012 uit op 94,02%. Voor nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf lokale heffingen.

146 Milieu (verschil € 85.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

2.000 115.731 32.731

V V N

Toelichting: Het nadeel op het onderdeel “Overig” wordt voor een groot deel veroorzaakt door extra inhuur derden voor advisering in handhavingszaken milieu, voor het project kwaliteitsindicatoren en door meer uitgevoerde controlemetingen met betrekking tot milieuzaken.

Programma 8 Wonen, ruimtelijke ontwikkeling 147 Ruimtelijke ontwikkeling (verschil € 295.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

73.500 237.511 10.511

V V N

57.000 91.000

V

Geen toelichting.

148 Wonen (verschil € 34.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

108

N

Jaarstukken 2012

Toelichting: Als gevolg van de economische recessie en de invoering van de WABO zijn ook dit jaar minder bouwvergunningen aangevraagd, waardoor € 71.500 minder aan leges omgevingsvergunning is ontvangen. De leges voor welstand zijn voor € 11.000 (nog) niet geheel doorberekend.

149 Panden in eigendom (verschil € 299.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

89.500 209.500

N N

Toelichting: Het nadelig verschil betreft kapitaallasten. Op rekeningbasis zijn de kapitaallasten van het strategisch vastgoed en Kern & kader vastgoed op dit product verantwoord. In de begroting waren deze op diverse producten geraamd, waaronder op product 150.

150 Grondzaken (verschil € 902.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

n.v.t. 902.000

N

Toelichting: Het nadeel ontstaat vooral door de aanvulling van de diverse voorzieningen voor verliesgevende plannen in exploitatie en voor de plannen in voorbereiding waar de boekwaardes te hoog zijn opgelopen ten opzichte van de marktwaarde. De dekking hiervan vindt plaats uit de Bufferreserve grondbedrijf. Er zijn ook voordelige verschillen: het bestemmingsplan Langhieten II te Odoorn genereert over 2012 een winst van € 50.000 en er zijn opbrengsten snippergroen. Ook is er een voordeel op de kapitaallasten, doordat de werkelijke kosten geboekt zijn op de post strategisch vastgoed (product 149) terwijl ze in de begroting op Grondzaken waren geraamd.

151 Herstructurering (verschil € 530.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

11.500 86.797 431.703

V V V

Toelichting: De exploitatieverschillen worden gemuteerd met de voorziening Herstructurering. In 2012 is o.a. de provinciale subsidie voor "Het Neie Daip" ad. € 500.000 (2e tenderperiode Isv3) verwerkt.

152 Ontwikkeling veenkoloniën (verschil € 268.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

2.500 260.000 5.500

V V V

Geen toelichting.

Jaarstukken 2012

109

Algemene dekkingsmiddelen WOZ & invordering belastingen Met betrekking tot de WOZ Jaarlijks worden alle objecten binnen onze gemeente voorzien van een nieuwe waarde. Voor een juiste herwaardering is een zorgvuldige marktanalyse van belang. Transactiegegevens van verkochte objecten zijn de basis voor de waardebepaling. Na analyse vormen de verkochte objecten met een bruikbaar transactiegegevensamen het referentiestelsel. De waarde komt tot stand, door de verschillen in objectkenmerken tussen de te taxeren objecten en de verkochte objecten in beeld te brengen. Door de economische situatie is de woningmarkt nog steeds een veelbesproken onderwerp. Er worden niet alleen minder huizen verkocht, maar ook staan de huizen langer te koop. Daarbij dalen niet alleen landelijk maar ook regionaal de huizenprijzen. De woningmarkt is divers. Er bestaan regionaal grote verschillen in waardeontwikkeling. Zelfs plaatselijk zijn er (grote) verschillen in de diverse segmenten van de markt. Om een duidelijk beeld te krijgen van de plaatselijke woningmarkt wordt jaarlijks de al eerdergenoemde marktanalyse uitgevoerd. Daarbij wordt onderzocht hoe de waardes van de verschillende types woningen zich binnen de diverse segmenten van de markt hebben ontwikkeld. Uitgangspunt zijn de transactiecijfers van de woningen die in 2010 en in het eerste halfjaar van 2011 zijn verkocht. Dit gegeven is van belang, omdat de waardepeildatum altijd één jaar voor het belastingjaar ligt. Voor het belastingjaar 2012 geldt dus de waardepeildatum 1 januari 2011. De verkoopcijfers zijn vervolgens afgezet tegen de vastgestelde WOZ-waarde van deze woningen met als waardepeildatum 1 januari 2010. De analyses laten voor alle type woningen in de periode 2010-2011 een daling in de transactiecijfers zien. Hieronder wordt de waardeontwikkeling per woningtype weergegeven. soort woning appartementen, boven- en benedenwoningen rij-, hoek- en tussenwoningen 2 onder 1 kap-, geschakelde woningen vrijstaande-, individuele woningen, woonboerderijen recreatiewoningen

gemiddelde stijgingspercentage -1,66% -1,91% -1,95% -2,44% -2,85%

Op het totale woningbestand is er sprake van een gemiddelde waardedaling van -2,3%. Ten aanzien van de marktontwikkeling kan worden opgemerkt, dat de prijsdaling van de woningen, zoals die zich voor het eerst in de tweede helft van 2008 heeft voorgedaan, zich verder heeft doorgezet.

De invordering Er wordt doorgegaan met het strakke en herkenbare invorderingsbeleid van belastingen. Door de economische crisis is wel sprake van een toename van het aantal verzoeken om kwijtschelding, schuldsanering en betalingsregeling. Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf lokale heffingen.

110

Jaarstukken 2012

Belastingen en lokale heffingen De niet bestedingsgebonden belastingen worden op dit onderdeel tot uitdrukking gebracht. Het gaat om de onroerende zaakbelastingen, de toeristenbelasting en de woonforensenbelasting. In de paragraaf lokale heffingen wordt het beleid, opbrengsten en tarieven van deze belastingen over het jaar 2012 verder toegelicht Omschrijving Onroerende zaakbelasting Toeristenbelasting Forensenbelasting

Raming begroting 2012 vóór wijziging 4.710.912 1.140.000 119.707

Raming begroting 2012 na wijziging 4.790.000 1.115.000 112.045

Realisatie Realisatie 2012 voorgaande jaren 4.806.668 -1.547 1.109.182 4.198 114.236 2.395

Algemene uitkering gemeentefonds

154 Gemeentefonds (verschil € 66.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

66.000

V

Toelichting: In Bestuursrapportage II van 2012 is de uitkering Gemeentefonds (GF) 2012 geactualiseerd op basis van de september circulaire. Deze circulaire is verwerkt in specificatie 2012-6 waarbij de uitkering GF 2012 is geraamd op € 25.512.786. Nadien is de uitkering GF 2012 nog vier keer door het Rijk aangepast. Op basis van specificatie 2012-10 bedraagt de uitkering € 25.733.814. Dit is € 221.028 meer. In tussentijdse berichtgeving van het Rijk wordt gemeld dat in de mei/juni circulaire van 2013 een onderuitputting van 2012 (lager accres) wordt verwacht van 9 punten. In geld uitgedrukt, betekent dit voor onze gemeente een lagere uitkering voor 2012 van € 144.000. Per saldo is sprake van een voordeel van € 77.028, namelijk € 221.028 - € 144.000. Aanvullend heeft na de bestuursrapportage 2012-III ook nog een negatieve bijstelling plaatsgevonden van de uitkering 2011 waardoor voor het GF uiteindelijk sprake is van een voordelig verschil van € 66.000. De onderuitputting 2012 van het Rijk betekent dat het Rijk al geplande uitgaven in 2012 heeft doorgeschoven naar 2013. Door de ”trap op, trap af” methodiek ontvangen de gemeenten in 2012 een lagere uitkering, maar in 2013 een hogere uitkering. In Bestuursrapportage 2013-1 wordt de uitkering GF 2013 weer geactualiseerd. Dividend Omschrijving Bank Nederlandse Gemeenten

Jaarstukken 2012

Raming Raming begroting 2012 begroting 2012 vóór wijziging na wijziging 200.000 92.391

Realisatie 2012 92.391

111

Financieringsfunctie 156 Saldo financieringsfunctie (verschil € 36.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

36.000

N

Toelichting: Op dit product wordt (een deel van de) renteboekingen verantwoord. De renteboekingen betreffen enerzijds de betaalde rente aan derden voor de afgesloten vaste geldleningen en de afgesloten korte geldleningen en anderzijds de (intern) toegerekende rente van onze reserves. Door de extreem lage rente van het korte geld is ondanks de voordelige bijstelling in de bestuursrapportage 2012-II nog sprake van een voordelig renteresultaat. Omschrijving Baten

Raming Raming begroting 2012 begroting 2012 vóór wijziging na wijziging 1.309.251 2.192.712

Realisatie 2012 2.156.975

Algemene lasten en baten

158 Algemene lasten, baten (verschil € 4.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

92.500 88.500

N V

Toelichting: Op dit product worden bedragen geraamd en verantwoord die vooral financieel technisch van aard zijn. Omdat deze bedragen moeilijk aan andere producten zijn toe te rekenen worden dit soort bedragen op dit product als totaal geraamd en verantwoord. Voorbeelden hiervan zijn: stelposten, taakstellingen, reserveringen, niet verrekenbare btw en rente over eigen financieringsmiddelen. Ook komt het voor dat een geraamd voor- of nadeel op een onderdeel van dit product weer gecompenseerd wordt door een naof voordeel op een ander product.

112

Jaarstukken 2012

Verwacht rekeningresultaat 2012 Saldo begroting 160 Saldo begroting (verschil € 306.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

306.000

V

Toelichting: Op dit product is het verwachte (voordelig) saldo van de rekening 2012 weergegeven zoals deze is berekend bij de laatste tussenrapportage over het jaar 2012. Deze laatste tussenrapportage 2012 is de bestuursrapportage 2012-II die in december 2012 door de raad is vastgesteld. Onderwerp Saldo begroting volgens primitieve begroting Bestuursrapportage 2012 I Bestuursrapportage 2012 II Verwacht rekeningresultaat (voordeel)

Wijzigingsnummer

Bedrag 0 -20.585 326.231 305.646

Begrotingswijziging 3 Begrotingswijziging 19

Onvoorzien

157 Onvoorzien (verschil € 27.000 voordelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

27.000

V

Toelichting: Op dit product is het restant van de post onvoorzien 2012 weergegeven zoals deze is berekend bij de laatste tussenrapportage over het jaar 2012. Deze laatste tussenrapportage 2012 is de bestuursrapportage 2012-II die in december 2012 door de raad is vastgesteld. Voor de volledigheid wordt opgemerkt, dat deze post onvoorzien een samenvoeging is van het restant bedrag voor nieuw beleid (is nihil) en van het restant bedrag voor incidenteel onvoorzien (is afgerond € 27.000).

Overzicht onvoorzien Primaire begroting, structureel vast bedrag per inwoner Primaire begroting, intensivering nieuw beleid Begrotingswijziging 1, Inzet incidenteel nieuw beleid 2012 Begrotingswijziging 2, Invulling nieuw beleid 2012 II Begrotingswijziging 3, Inzet cf best.rap. 2012 I Begrotingswijziging 3, Rente "Nog uit te voeren werken" Saldo onvoorzien op 31 december 2012

Jaarstukken 2012

Aanwending Toevoeging

154.500 179.700 318.285 200.000

Bedrag 65.900 414.008 -154.500 -179.700 -318.285 200.000 27.423

113

Mutaties reserves 159 Mutaties reserves (verschil € 5.368.000 nadelig) Doorbelasting kostenplaatsen Naar reserve Nog uit te voeren werken Overig

5.368.000

N

Toelichting: Deze mutatie van de reserves is het saldoverschil van de toevoegingen en onttrekkingen van de reserves op begrotingsbasis en rekeningsbasis. Het per saldo verschil van € 5.368.000 kan grotendeels worden verklaard door de reserve nog uit te voeren werken.

Bedrijfsvoering De volgende producten maken onderdeel uit van de bedrijfsvoering.

161 Kapitaallasten 162 Administratieve kostenplaatsen 163 Huisvesting 164 Ambtelijk apparaat 165 Tractie 166 Gemeentelijke gebouwen Toelichting: De verschillen op deze producten zijn toegelicht onder het onderdeel doorbelasting kostenplaatsen.

114

Jaarstukken 2012

V

SISA-BIJLAGE

Sisa-bijlage

116

Jaarstukken 2012

115

Sisa-bijlage bij de jaarrekening Voor het verantwoordingsjaar 2012 wordt het principe van Single information Single audit (SiSa) ten aanzien van specifieke uitkeringen toegepast. Dit principe heeft belangrijke gevolgen voor de wijze waarop gemeenten, provincies en gemeenschappelijke regelingen informatie verstrekken aan het Rijk over specifieke uitkeringen. Met de invoering van SiSa zijn de aparte verantwoordingen, controleprotocollen en accountantscontroles komen te vervallen. Maakt de gemeente gebruik van een van de specifieke regelingen waarop Sisa van toepassing is, dan kan voor de controle van de besteding voortaan worden volstaan met de reguliere accountantscontrole van de jaarrekening van de gemeente. Middels een bijlage bij de jaarrekening dient verantwoording te worden afgelegd over de besteding aan de verstrekkers van deze uitkeringen. De bijlage betreft een voorgeschreven model die door het Centraal Bureau voor de Statistiek beschikbaar is gesteld. In deze bijlage zijn hiertoe een aantal kengetallen c.q. bedragen opgenomen. Deze bijlage is hierna opgenomen m.b.t. de regelingen die voor onze gemeente van toepassing zijn. Voor de verantwoording over de specifieke uitkeringen aan het Rijk moeten gemeenten de jaarstukken, inclusief de bijlage, het rapport van bevindingen van de accountant en de controleverklaring van de accountant voor 15 juli 2013 digitaal aanleveren bij het Centraal Bureau voor de Statistiek.

116

Jaarstukken 2012

Ontvanger

Juridische grondslag

Nummer D9

Specifieke uitkering

Departement OCW

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2012 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa

Onderwijsachterstand Besteding (jaar T) aan voorzieningen voor voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke enbeleid 2011-2014 kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid WPO) (OAB)

I N D I C Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO)

Gemeenten

Aard controle R Indicatornummer: D9 / 01

I&M

E27B


A T O R E N Besteding (jaar T) aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO)


€ 66.900 € 7.175 €0 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de Besteding (jaar T) ten laste Overige bestedingen (jaar T) van provinciale middelen kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie

Brede doeluitkering verkeer en vervoer SiSa tussen medeoverheden

Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie.

Aard controle nvt Indicatornummer: D9 / 04

€0 Toelichting afwijking

Eindverantwoording Ja/Nee

Provinciale beschikking en/of verordening Gemeenten en Gemeenschappelijke Regelingen

SZW

G1C-1

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 01

Aard controle R Indicatornummer: E27B / 02

1 201000100-00261550 Herinr. Noorderkijl II Ndiep 2 26/6.9/2008007521 1e Herinr. Hoofdstraat Exloo 3 51/RO72010014243 Toegank. Bush. Bijdr. VVBD 4 2011011531-00296488 Herinr. Kruisp. Exloërveen Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente Wet sociale dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat werkvoorziening (Wsw) Gemeentedeel en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te 2012 aanvaarden op 31 december (jaar T); Wet sociale werkvoorziening (Wsw) exclusief deel openbaar lichaam

€ 6.026 € 29.415 € 24.801 € 175.000 Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T), uitgedrukt in arbeidsjaren;

Gemeenten verantwoorden hier alleen het gemeentelijk deel indien er in (jaar T) enkele of alle inwoners werkzaam zijn bij een Openbaar lichaam o.g.v. de Wgr.

SZW

G1C-2

Aard controle R Indicatornummer: G1C-1 / 01

Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Alle gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G1B + deel gemeente uit (jaar T-1) regeling G1C-1)

G2

I Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB I.1 WWB: algemene bijstand

1 1681 (Borger-Odoorn) Besteding (jaar T) algemene bijstand

Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. I. 2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

€ 2.009 € 88.245 €0 € 183.940


Nee Nee Nee Nee


0,00 Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december (T-1);

Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in (T1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

inclusief deel openbaar lichaam




Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G1C-2 / 01

SZW


exclusief deel openbaar lichaam

0,00 Hieronder per regel één gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)

Aard controle R Indicatornummer: E27B / 03

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 01

€ 5.115.999 Besteding (jaar T) IOAW


348,25 Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk)


26,48


248,83


1,25


€ 159.207 Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk)

Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.


€ 403.425

Jaarstukken 2012


€ 2.231

117

Ontvanger

Juridische grondslag

Specifieke uitkering

Nummer

Departement

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2012 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa

I N D I C A T O R E N Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk)

Besteding (jaar T) IOAZ I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.

I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)


€ 58.913 Besteding (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen

Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.

I. 5 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)


€ 13.608 Baten (jaar T) WWIK


€0 Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen


€ 52.247 (exclusief Rijk)

Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 09

SZW

G3

Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen) Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004

€0 Besteding (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob)

Aard controle R Indicatornummer: G3 / 01

€ 68.354 Baten (jaar T) Bob (exclusief Rijk)

Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij de uitvoering in (jaar T) helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. SZW

G5

Wet participatiebudget (WPB)


€0 Besteding (jaar T) participatiebudget

Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob)

Baten (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief Rijk)


€ 38.000 Besteding (jaar T) aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004

Baten (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) (exclusief Rijk)


€0


€ 12.746

Waarvan baten (jaar T) van educatie bij roc’s

Besteding (jaar T) Regelluw

VWS


€0


€0 Waarvan besteding (jaar T) Baten (jaar T) (niet-Rijk) participatiebudget van educatie bij roc's

Gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T) indien zij Aard controle R Aard controle R Aard controle R de uitvoering in (jaar T) Indicatornummer: G5 / 01 Indicatornummer: G5 / 02 Indicatornummer: G5 / 03 helemaal niet hebben € 1.110.071 € 157.100 € 27.823 €0 uitbesteed aan een Het aantal door de gemeente in (jaar T) ingekochte Het aantal door volwassen Openbaar lichaam trajecten basisvaardigheden inwoners van de gemeente o.g.v. Wgr. in (jaar T) behaalde NT2certificaten, dat niet meetelt bij de outputverdeelmaatstaven uit de verdeelsleutel van Onze Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel. Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 06

Besteding (jaar T) Bob


€ 45.499

Dit onderdeel is van toepassing voor gemeenten die in (jaar T-1) duurzame plaatsingen van inactieven naar werk hebben gerealiseerd en verantwoord aan het Rijk.

Wet participatiebudget (WPB)

69 H10_2010 Brede doeluitkering Besteding 2008 aan jeugdgezondheidszorg, Centra voor Jeugd en maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd Gezin (BDU en gezin. CJG)_Hernieuwde uitvraag 2008 tot en met 2011

Besteding (jaar T) aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob)



€0

Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 07

8 Besteding 2009 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.

Besteding 2010 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.

Besteding 2011 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.

Is er ten minste één centrum voor jeugd en gezin in uw gemeente gerealiseerd in de periode 2008 tot en met 2011? Ja/Nee

Tijdelijke regeling CJG Gemeenten

Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 01 Indicatornummer: H10_2010 / Indicatornummer: H10_2010 / 02 03

€ 387.955

118

€ 471.946

€ 442.072

Aard controle R Indicatornummer: H10_2010 / 04

€ 1.112.121

Aard controle D1 Indicatornummer: H10_2010 / 05

Ja

Jaarstukken 2012

VI

CONTROLEVERKLARING ACCOUNTANT

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Jaarstukken 2012

120

119

120

Jaarstukken 2012

Deel I Algemeen 2 Leeswijzer en algemene inleiding 3

Recommend Documents