DE TOEKOMST VAN GRAFISCH ONTWERP ALS VAKGEBIED

D E TO E KO M ST VA N GR AFISCH ONT WERP A L S VA KG E B I E D VO O RT KO M E N D U I T H E T O N D E RW E R P L E Z E N E N S C H R I J V E N RO B VA N B E R K E L

A K V |St . Joost 30 mei 2014 Fase 1 6

Begeleidende docenten: Matth ias Noord z i j Joke Mesdag h K i ko Lu i jten

D it onder zoek s ver slag i s vor mgegeven m et behu lp van Trend Generator.

D E TO E KO M ST VA N GR AFISCH ONT WERP A L S VA KG E B I E D D O O R RO B VA N B E R K E L

I N H O U D S O P GAV E

I N LEIDI NG 7

BIG DATA EN DE GEVOLGEN VOOR DE PR I VAC Y

11

BIG DATA EN DE GEVOLGEN VOOR GR A FISCH ONT W ER P

17

DE TOEKOMST VA N H ET VA KGEBI ED GR A FISCH ONT W ER P

31

CONCLUSI E 47

BRON N EN 51

INLEIDING

10

11

Thema lezen en schrijven

I n het eerste hoofdst u k za l i k de gevolgen va n big data voor onze sa men lev i ng

D i t o n d e r z o e k s v e r s l a g g a a t o v e r h e t t h e m a ‘ L e z e n e n s c h r i j v e n’. B i n n e n d i t th ema

beha ndelen, zowel posit ief a ls negat ief. Dit deel va n het onderzoek heb i k voora l

bestaat tota le v r ijheid, zola ng de koppel i ng met het t hema bl ijf t bestaa n. Er is

on l i ne gedaa n v ia websites va n n ieuwsbladen en door het k ijken va n een aa nta l

dus geen vastgestelde opd racht. Tijdens m ijn project is de i nter pretat ie va n het

d o c u m e n t a i r e s v a n o n d e r a n d e r e Te g e n l i c h t .

beg r ip lezen en sch r ijven een aa nta l keer vera nderd. Het eerste u itga ngspu nt va n m ijn onderzoek was dat lezen en sch r ijven i n de hu id ige t ijd bezig heden

Ve r v o l g e n s b e n i k t w e e b o e k e n g a a n l e z e n . h e t e e r s t e b o e k w a s ‘ D e C i r k e l ’ v a n

zijn d ie voora l d ig itaa l plaats v i nden. A l les wat w ij d ig itaa l lezen en sch r ijven,

Dave Eggers, een roma n waa r i n een wereld wordt geschetst zoa ls deze er over een

wordt opgeslagen i n databases en vera nder t daa r mee i n big data. De gevolgen

aa nta l jaa r u it zou k u n nen zien, voor tbordu rend op de hu id ige tech nolog ische en

d ie d it heef t voor onze sa men lev i ng wa ren i n eerste i nsta nt ie de i nsteek voor

socia le ont w i k kel i ngen. Het a ndere boek was ‘De Big Data R evolut ie’ va n Vi ktor

m ijn project. Later is m ijn foc us verschoven va n de gevolgen voor de sa men le-

M a y e r - S c h ö n b e r g e r e n K e n n e t h C u k i e r. E e n b o e k w a t m e e r i n h o u d e l i j k i n g a a t o p

v i n g , n a a r d e g e v o l g e n v o o r h e t v a k g e b i e d g r a f i s c h o n t w e r p. Va n h i e r u i t h e b i k

de ont w i k kel i ngen op het gebied va n big data, de ma n ier va n den ken en de moge-

een v isie gevor md over de toekomst va n het va kgebied. H ier i n kom i k tot de

l i j k h e d e n d i e b i g d a t a m e t z i c h m e e b r e n g t , e v e n a l s d e (m o g e l i j k e) g e v o l g e n d i e

conclusie dat i k het ha rd nod ig v i nd dat het va k gebied gaat naden ken over haa r propo-

d it za l hebben.

sit ie, prof i ler i ng en posit ie ten opzichte va n a ndere va k gebieden. Daa r mee vera nder t de i nter pretat ie va n het onder wer p lezen en sch r ijven da n ook naa r de ma n ier waa rop

Va n h ie r u it g a i k i n he t t w e e de ho ofd s t u k i n op de ge vol ge n d ie bi g d at a z a l hebb e n

ont wer pers met el k aa r lezen en sch r ijven over de toekomst va n het va k gebied .

v o o r d e t o e k o m s t v a n h e t v a k g e b i e d g r a f i s c h o n t w e r p. H i e r s p e e l t h e t o n d e r w e r p p r i v a c y g e e n r o l m e e r. D i t k o m t d o o r d a t i k t i j d e n s m i j n o n d e r z o e k v e r s c h i l l e n d e

O p b o u w va n d i t o n d e r z o e k s v e r s l a g

re e d s b e s t a a nde proje c t e n t e ge n k w a m d ie d it onde r w e r p op v e r s c h i l le nde m a n ie re n

Door deze vera nderende i nsteek vera nderen ook m ijn onderzoek s v ragen. Om deze

beha ndelen. I k vond het moei l ijk om t ussen a l deze bestaa nde projec ten een

reden i s d it onder z oek s ver sl ag opgedeeld i n ver sc h i l lende delen . O m te beg r ijpen

a u t h e n t i e k e p o s i t i e i n t e n e m e n . Te g e l i j k e r t i j d b e g o n i k n a t e d e n k e n o v e r d e

hoe i k tot m ijn u itei ndel ijke conclusies ben gekomen, is het va n bela ng een

i n v l o e d v a n b i g d a t a o p d e t o e k o m s t v a n h e t g r a f i s c h o n t w e r p. I k k w a m t o t d e

i nzicht te k r ijgen i n a l le fases va n m ijn onderzoek . Soms zu l je het idee hebben

conclusie dat over d it onder wer p nog heel wei n ig te v i nden was. I k k reeg het

dat het verhaa l va n de ha k op de ta k spr i ng t. Dit komt doordat i k i n de loop va n

gevoel dat maa r wei n ig ont wer pers h ier mee bezig wa ren en dacht daa rom dat i k

het projec t versch i l lende za ken aa n el k aa r heb gekoppeld waa r va n i k zel f voora f

bi n nen d it onder wer p een u n iekere posit ie i n kon nemen. H ier mee vond i k deze

het verba nd nog n iet zag. M ijn i nteresse voor de toekomst i n het a lgemeen en de

onderzoek sr icht i ng da n ook i nteressa nter om mee verder te gaa n da n de r icht i ng

t o e k o m s t v a n h e t v a k g e b i e d g r a f i s c h o n t w e r p i n h e t b i j z o n d e r, h e e f t t i j d e n s m i j n

d i e i k e e r d e r w a s i n g e s l a g e n m e t h e t o n d e r w e r p p r i v a c y.

proces relat ie gek regen met m ijn t w ijfels over het va kgebied en m ijn persoon l ijke posit ioner i ng daa rbi n nen. Om de verba nden beg r ijpel ijk te ma ken is het echter

I n ge s pre k k e n me t B a s v a n de W ie l v a n re c l a mebu re au D e C o de e n M at t h ij s

wél nod ig de a f zonderl ijke delen te beha ndelen.

Ol i s l a ge r s v a n R a a k IC T, b e ide i n ‘s - He r t o ge n b o s c h , heb i k m ijn ide e ë n b e s prok e n .

12

13

Ve r v o l g e n s h e b i k g e p r o b e e r d e e n o n t w e r p g e n e r a t o r t e o n t w i k k e l e n d i e o n t w e r p

A l t w ijfel i k of het u itei ndel ijke ei ndproduc t d it d ra ag v l a k z a l k u n nen c reëren .

genereer t op basis va n beeld wat door gebr u i kers op Pi nterest wordt geplaatst,

Daa r voor ben i k i n een té laat stad iu m tot m ijn u itei ndel ijke doelstel l i ng geko-

om op d ie ma n ier ont wer p te k u n nen genereren wat aa nslu it bij de v isuele voor-

men en heb i k te wei n ig t ijd gehad om op zoek te gaa n naa r de ju iste vor m om

keu ren va n een i nd iv iduele gebr u i ker of een g roep gebr u i kers.

m ijn verhaa l te ver tel len. I k heb m ijn t ijd echter wel degel ijk z i n v o l b e s t e e d t . D i t o n d e r z o e k h e e f t e r v o o r g e z o r gd d a t i k e e n b e t e r z i c h t h e b

I n h e t d e r d e h o o f d s t u k b e h a n d e l i k m i j n v i s i e o p d e m a n i e r w a a r o p h e t v a k-

op m ijn posit ie bi n nen het va kgebied en i n het a lgehele werk veld. Nu en i n de

gebied g ra f isch ont wer p za l moeten omgaa n met de i n de eerdere hoofdst u k ken

toekomst. De t w ijfels over het va kgebied d ie bij m ij a l la nger a ls een soor t

beha ndelde ont w i k kel i ngen, om i n te k u n nen spelen op toekomst ige k a nsen en

onderbu i k gevoel aa nwezig wa ren, k a n i k nu veel beter benoemen. I k weet n iet of

bed reig i ngen i n het beroeps veld. H ier komt m ijn onderzoek sa men met een aa nta l

i k a l echt zo ver ben dat i k h ier a ls g ra f isch ont wer per iets aa n k a n doen. I n ieder

t w ijfels d ie i k had over het va kgebied g ra f isch ont wer p en m ijn rol h ier bi n nen.

geva l n iet i n de mate waa r i k u itei ndel ijk naa r op zoek ben. Maa r het is wél een

I n de conclusie za l i k het complete onderzoek en de u it komsten h ier va n kor t

bela ng r ijke stap i n de zoektocht naa r het bepa len va n m ijn eigen posit ie.

sa menvat ten.

R e f l e c t i e o p m e z e l f a l s o n t we r p e r R e l e va n t i e

Tijdens d it onderzoek heb i k gemerkt dat i k de neig i ng heb om onder wer pen heel

I n de loop v a n het projec t ben i k ver sc h i l lende keren opz oek geweest na a r projec ten

g root te ma ken. Ook i n eerdere projecten was d it het geva l. Enerzijds den k i k

of ont wer pers d ie op een vergel ijkba re ma n ier bezig zijn met de toekomst va n het

dat daa r i n een bela ng r ijke k racht l ig t, wa nt daa rdoor den k i k na over za ken waa r

v a k g e b i e d . Ve e l m e e r d a n e e n p a a r i n t e r v i e w s w a a r i n v r a g e n w o r d e n b e a n t w o o r d

maa r wei n ig a ndere ont wer pers mee bezig zijn. A nderzijds maa k i k het mezel f

over d it onder wer p heb i k n iet gevonden. Dit w i l nat uu rl ijk n iet meteen zeg gen

daa r mee ook vaa k erg moei l ijk en heb i k vaa k moeite om de opd racht ver volgens

dat ook daadwerkel ijk n iema nd er mee bezig is, maa r h ier u it va lt wél te con-

weer k lei n te ma ken zodat deze behapbaa r is. H ierdoor zit i k mezel f soms noga l

cluderen dat het va kgebied g ra f isch ont wer p maa r wei n ig aa ndacht besteed aa n

i n de weg en heb i k moeite om m ijn onder wer pen los te laten. Het zou soms f ijn

toekomst ige ont w i k kel i ngen d ie een i nvloed k u n nen of zu l len gaa n hebben op het

zijn om gewoon aa n het ei nde va n een dag n iet meer na te hoeven den ken over

v a k gebied . D it ter w ijl het na a r m ijn men i ng een erg bel a ng r ijk m a a r ook i nteressa nt

oplossi ngen, ter w ijl i k t ijdens het a fst uderen ju ist een ha l f jaa r la ng h ierover

onder wer p is.

a a n het naden ken ben geweest . E n z el f s d á n nog geen f i na le oplossi ng heb k u n nen f or mu le re n . I k m a a k m ijn onde r w e r p e n s t e e d s g rot e r e n s t e l s t e e d s n ie u w e do e le n .

Dit projec t is u itei ndel ijk meer een onder zoek geworden, da n dat het een g ra f isch ont-

H ier i n schu i lt dus zowel m ijn k racht a ls m ijn z wa kte. M issch ien moet i k leren

wer p projec t is. I k had d it onder zoek n iet k u n nen doen a ls i k geen g ra f isch ont wer per

hoe i k het mezel f wat gema k kel ijker k a n ma ken.

was, en a ls i k n iet bezig was geweest met m ijn persoon l ijke posit ioner i ng. Omdat i k op d it gebied een stap heb k u n nen zet ten, den k i k dat d it projec t g rote waa rde k a n hebben voor m ijn toekomst a ls g ra f isch ont wer per, en wel l icht zel fs voor het hele va k gebied .

B I G DATA E N D E G E VO LG E N VO O R D E P R I VAC Y

14

15

L e z e n e n s c h r i j v e n a n n o 2 014

mat ie over ons w i l len hebben: de R ijk soverheid, het Cent raa l Just it ieel I ncasso-

Het g rote versch i l t ussen a na loog en d ig itaa l lezen en sch r ijven, is het feit dat

b u r e a u , m a a r o o k c o m m e r c i ë l e p a r t i j e n z o a l s Fa c e b o o k , A p p l e , A l b e r t H e i j n e n

tegenwoord ig a l les wat d ig itaa l wordt gesch reven en gelezen wordt opgeslagen

Goog le weten meer over ons da n we ons besef fen, en zijn steeds op zoek naa r

i n g rote databases. Zel f ben i k nooit zo goed geweest i n het a rch iveren va n m ijn

m o g e l i j k h e d e n o m m e e r t e w e t e n t e k o m e n o v e r h e t g e d r a g v a n m e n s e n (c o n s u -

aa nteken i ngen. H ierdoor had i k vaa k het probleem dat, ter w ijl i k er zeker va n

m e n t e n). Wa a r z i j i n d i e z o e k t o c h t n u n o g v o o r a l a f h a n k e l i j k z i j n v a n c o m p u t e r s

was dat i k iets had genoteerd, i k het nergens meer ter ug kon v i nden. I n het d ig ita le

en sma r t phones met een i nter net verbi nd i ng , worden i n m iddels steeds meer

t i j d p e r k i s e e n s i t u a t i e a l s d e z e n a u w e l i j k s m e e r d e n k b a a r. O o k d i g i t a a l b e n

mach i nes, i nst r u menten en sensoren verbonden met het i nter net. Dit wordt ook

i k n iet de a l lerbeste a rch iva r is, maa r met een beet je hu lp va n de zoek f u nc t ies

w e l ‘t h e i n t e r n e t o f t h i n g s ’ g e n o e m d . “ I n 2 0 2 0 z u l l e n v i j f t i g m i l j a r d ‘ d i n g e n’ m e t

o p m i j n c o m p u t e r, k a n i k n o r m a a l g e s p r o k e n t o c h w e l a l l e s t e r u g v i n d e n .

e l k a a r v e r b o n d e n z i j n e n i n f o r m a t i e u i t w i s s e l e n .” 1

Deze ont w i k kel i ng , d ie dus m ijn gema k bed ient, heef t echter ook een a ndere k a nt. I k ben na mel ijk n iet de en ige d ie de i n for mat ie ter ug k a n v i nden, maa r ook

Fa c e b o o k

a l l e r l e i (c o m m e r c i ë l e) p a r t i j e n d i e t o e g a n g h e b b e n t o t m i j n g e g e v e n s .

De databases waa r i n a l deze i n for mat ie terecht komt, weten steeds meer over ons. S o m s z e l f s m e e r d a n d a t w i j z e l f w e t e n . E e n v o o r b e e l d h i e r v a n i s d a t Fa c e b o o k

Big data

i n m iddels i n staat is om met een g rote mate va n zekerheid je volgende pa r t ner te

Een bela ng r ijke ter m met bet rek k i ng tot het d ig itaa l lezen en sch r ijven is big

vo or s p e l le n . 2 Z ij w e t e n s om s du s a l w ie d it i s vó órd at je he t z e l f w e e t . O ok k u n ne n

d a t a . Vr i j w e l a l l e s w a t n a m e l i j k d i g i t a a l w o r d t g e l e z e n e n g e s c h r e v e n , w o r d t v a s t-

zij ver volgens voorspel len hoe la ng de relat ie sta nd gaat houden. 3

gelegd i n u itgebreide d at aba ses . Het i nter net , de d ig it a l i ser i ng v a n de m a at sc h appij, socia l med ia en mobiele appa raten; a l lemaa l zorgen ze er voor dat er i n de loop

P r i va c y

der ja ren steeds meer i n for mat ie besch i kbaa r is gekomen en wordt opgeslagen.

A r t i k e l 10 v a n d e N e d e r l a n d s e g r o n d w e t i s g e w i j d a a n p r i v a c y. “ I n d i t a r t i k e l

Onze speci f ieke voorkeu ren, a l onze ha ndel i ngen en a l les wat w ij ‘ lezen en sch r ijven’,

staat dat iedereen het recht heef t om i n de besloten heid va n zijn persoon l ijke

wordt z onde r d at w e he t b e s e f f e n , ov e r a l ge me t e n e n op ge s l a ge n . Me t e e n immense

levenssfeer met r ust te worden gelaten en om bijvoorbeeld n iet te worden

verza mel i ng aa n i n for mat ie a ls gevolg: big data.

a fgelu isterd. De persoon l ijke levenssfeer omvat onder meer: • het hu is

Doordat big data in m iddels is u itgeg roeid tot een ser ieus va kgebied, worden de

• de br ief w issel ing

m o g e l i j k h e d e n o m d e b e s c h i k b a r e d a t a b a s e s a a n e l k a a r t e k o p p e l e n s t e e d s g r o t e r.

• de com mu n icat ie v ia telefoon en a ndere com mu n icat iem iddelen

Men is i n staat steeds meer datasets met el k aa r te vergel ijken waa rdoor t rends

• het recht om n iet te worden bespied of a fgelu isterd

k u n nen worden ontdekt. La ngzaa maa n wordt a l le i n for mat ie d ie over- en door

• het recht op zorg v u ld ige beha ndel i ng va n persoon l ijke gegevens

mensen- besch i kbaa r is, aa n el k aa r gekoppeld, zodat h ier weer n ieuwe conclusies

• het recht op eerbied ig i ng va n het i n nerl ijk leven

u i t g e t r o k k e n k u n n e n w o r d e n . We w o r d e n a c h t e r v o l gd d o o r p a r t i j e n d i e i n f o r -

• h e t r e c h t o p e e r b i e d i g i n g v a n d e l i c h a m e l i j k e i n t e g r i t e i t ”4

1

Marianne Vincken, 2012, p51.

2

Jolien van Hekke, 2014, p51.

3

Numrush.nl, 2013, p51.

4

De Nederlandse Grondwet, 2008, p51.

16 Wa a r we bij het le z en v a n de z e tek st z el f a l het gevoel k r ijgen d at a a n de z e g rondwet

17 eerste onderzoek s v raag:

v a a k n ie t he le m a a l wordt vold a a n , hebb e n de ont hu l l i n ge n v a n E d w a rd S nowde n “ Wa t k a n i k a l s g ra f i s c h o n t w e r p e r d o e n o m h e t b e l a n g v a n d e

i n j u n i v a n h e t j a a r 2 01 3 a a n g e t o o n d d a t z e l f s o v e r h e d e n z i c h n i e t a a n d e z e g rondwet houden. 5 Wa n n e e r w e b i j v o o r b e e l d k i j k e n n a a r h e t r e c h t o m n i e t t e w o r d e n a f g e l u i s t e r d

o n t w i k k e l i n g e n o p h e t g e b i e d v a n b i g d a t a , e n d e g e v o l g e n h i e r v a n ,

i n z i c h t e l i j k t e m a k e n? Z o d a t i e d e r e e n i n s t a a t i s v a n d e z e o n t w i k k e l i n g e n

k e n n i s t e n e m e n e n p o s i t i e i n t e n e m e n i n h e t p r i v a c y v ra a g s t u k .”

b i n n e n d e p e r s o o n l i j k e l e v e n s s f e e r, w a a r b i j d e b r i e f w i s s e l i n g e n c o m m u n i c a t i e v ia telefoons en a ndere com mu n icat iem iddelen a ls voorbeeld worden genoemd,

Boeken

k u n nen we concluderen dat veel pa r t ijen zich n iet aa n d it a r t i kel u it de g rondwet

Om bi n nen deze v raag tot een eigen sta ndpu nt te komen, ben i k me verder gaa n

houden. Door de ont hu l l i ngen va n Snowden weten we i n m iddels dat iedereen het

v e r d i e p e n i n h e t o n d e r w e r p b i g d a t a e n d e m o g e l i j k e g e v o l g e n v o o r d e p r i v a c y.

r isico loopt a fgelu isterd te worden. En ook mensen d ie een ema i l accou nt hebben

Dit heb i k gedaa n door een t weeta l boeken te lezen. Een daa r va n was het boek

bij Gm a i l, weten d at a l hu n per soon l ijke em a i l (de moder ne vor m v a n br ief w i ssel i ng)

‘De Ci rkel ’ va n Dave Eggers. Een kor te i nt roduct ie va n het boek;

wordt gea na lyseerd.

6

“M a e H o l l a n d k a n h a a r g e l u k n i e t o p a l s z e w o rd t a a n g e n o m e n b i j d e C i r k e l , h e t

Po s i t i e f o f n e g a t i e f ?

machtigste internetbedrij f ter wereld . De persoonlijke e-mails van de gebruikers,

A a n de ene k a nt zorgen deze ont w i k kel i ngen er voor dat onze omgev i ng beter op

hun sociale media, betalingsverkeer en aankopen zijn met elkaar verbonden door

ons a fgestemd k a n worden. Ook op med isch gebied zorgen de ont w i k kel i ngen

e e n u n i v e r s e e l b e s t u r i n g s p r o g ra m m a . H e t r e s u l t a a t : i e d e r e e n h e e f t s l e c h t s é é n o n l i n e

voor n ieuwe mogel ijk heden . “Met de opkom st v a n big d at a , betere s upercomputer s e n

identiteit . Een nieuw tijdperk van openheid en gemeenschapszin is aangebroken .

n ieuwe w isk u nd ige tech n ieken is het nu mogel ijk kolossa le st ud ies u it te voeren d ie a nt woorden op een g root aa nta l versch i l lende v ragen tegel ijker t ijd k u n nen

Mae laat zich meeslepen door de energie van het bedrij f, de g roepsactiviteiten en de

geven. Met deze n ieuwe benader i ng hebben we nu voor een g root aa nta l ver-

feestjes, de oneindige mogelijkheden – zelfs als ze het leven buiten de campus lang-

sch i l lende ziekten gedeta i l leerd i nzicht gek regen wat er precies m isgaat i n het

z a a m u i t h e t o o g v e r l i e s t , e e n o n t m o e t i n g m e t e e n c o l l e g a h a a r i n v e r wa r r i n g b r e n g t ,

l ichaa m, voordat iema nd daadwerkel ijk ziek wordt. Dat biedt aa n k nopi ngspu nten

e n h a a r b i j d ra g e a a n d e C i r k e l s t e e d s m e e r o p e n b a a r w o rd t .” 8

voor de ont w i k kel i ng va n med icijnen d ie deze verstoorde biolog ische processen c o r r i g e r e n .” 7 Te g e l i j k e r t i j d l i j k e n d e o n t w i k k e l i n g e n d e n o d i g e p r o b l e m e n m e t

I n het verhaa l wordt een wereld geschetst zoa ls deze er over een aa nta l jaa r u it

bet rek k i ng tot de per soon l ijke pr iv ac y op te leveren . A r t i kel 10 v a n de Nederl a nd se

z o u k u n n e n z i e n , v o o r t b o r d u r e n d o p d e h u i d i g e o n t w i k k e l i n g e n . Te r w i j l i k d i t

g r o n d w e t k o m t s t e e d s m e e r o n d e r d r u k t e s t a a n . We e g t h e t v e r l i e s v a n p r i v a c y o p

b o e k a a n he t le z e n w a s , heb i k op i nt e r ne t ge k e k e n n a a r w e l k e pa r t ije n prob e re n

t e g e n d e v o o r d e l e n v a n e e n b e t e r o p d e m e n s h e i d a f g e s t e m d e o m g e v i n g? I k d e n k

om het verl ies, of de schend i ng va n pr ivac y tegen te gaa n. Goog l En nep9 is

dat veel mensen het bela ng va n deze v raag nog n iet i nzien. Daa rom wordt m ijn

bijvoorbeeld een website d ie ‘ fa ke’ zoekopd rachten voor je u it k a n voeren zodat

5

Mirjam Remie en Peter Zantingh, 2013, p52.

8

Lebowsk i Publishers, 2013, p52.

6

Lisanne Ruijgrok, 2014, p52.

9

Googl Ennep, 2013, p52.

7

Artsennet.nl, 2013, p52.

18

19

je zoek prof iel bi n nen Goog le wordt ver t roebeld. H ierdoor k a n Goog le m i nder g e m a k k e l i j k b e p a l e n w i e j e b e n t . E e n a n d e r v o o r b e e l d i s T h e S u i c i d e M a c h i n e 10 , w a a r je ‘ d i g it a a l z e l f mo ord ’ k u nt ple ge n . D it hou dt i n d at a l je ge ge v e n s v a n s o c i a le m e d i a w o r d e n v e r w i j d e r d . Wa n n e e r j e b e s l u i t t e k l i k k e n o p “C l i c k h e r e t o s i g n o u t f o r e v e r ”, z o r g t d e z e w e b s i t e e r v o o r d a t a l l e s w a t j e i n h e t v e r l e d e n o p s o c i a l e me d i a hebt ge pl a at s t v e rd w ijnt . Do ord at je d it o ok e c ht z ie t geb e u re n , i s he t a l s of je hele d ig ita le leven nog één keer aa n je voorbij t rekt. Ook worden er steeds meer ‘a n o n i e m e ’ z o e k m a c h i n e s o n t w i k k e l d , z o a l s D u c k D u c k G o e n I x q u i c k . I k vond het moei l ijk om t ussen a l deze bestaa nde projec ten een ver n ieuwende p o s i t i e i n t e n e m e n . Te g e l i j k e r t i j d b e g o n i k n a t e d e n k e n o v e r d e i n v l o e d v a n b i g d a t a o p d e t o e k o m s t v a n h e t g r a f i s c h o n t w e r p. I k k w a m t o t d e c o n c l u s i e d a t o v e r d it onder wer p nog heel wei n ig te v i nden was. I k k reeg het gevoel dat maa r wei n ig ont wer pers h ier mee bezig wa ren en dacht daa rom dat i k bi n nen d it onder wer p een u n iekere posit ie i n kon nemen. I k concludeerde dat i k deze onderzoek sr i c h t i n g i n t e r e s s a n t e r v o n d d a n h e t o n d e r z o e k o v e r p r i v a c y.

Cover van het boek de Cirkel

10

Web 2.0 Suicide Machine, 2010, p52.

B I G DATA E N D E G E VO LG E N VO O R G R A F I S C H O N T W E R P

De Big Data Revolutie I n dezel fde per iode las i k het boek: ‘De Big Data R evolut ie’ va n Vi ktor MayerS c h ö n b e r g e r e n K e n n e t h C u k i e r. D i t b o e k 11 g e e f t e e n d u i d e l i j k b e e l d v a n d e o n t w i k k e l i n g e n o p h e t g e b i e d v a n b i g d a t a e n w a t h i e r v a n d e g e v o l g e n e n r i s i c o’s k u n nen zijn. H ierdoor k reeg i k een beeld va n de toepasbaa rheid va n big data op a l lerlei gebieden. A ls g ra f isch ont wer per begon i k me da n ook a f te v ragen wat de gevolgen zouden k u n nen zijn voor m ijn eigen va kgebied. Zou big data zijn plaats k u n n e n v i n d e n i n h e t g r a f i s c h o n t w e r p e n? O f h e e f t h e t d i e a l? E n w a t h o u d t d i e m o g e l i j k e p l a a t s d a n i n? H o e z o u b i g d a t a k u n n e n w o r d e n t o e g e p a s t o p g r a f i s c h o n t w e r p? M i j n n i e u w e o n d e r z o e k s v r a a g w e r d :

“ Wa t z i j n d e g e v o l g e n v a n b i g d a t a v o o r h e t v a k g e b i e d g r a f i s c h

o n t w e r p? E n h o e k a n i k d i t a l s g r a f i s c h o n t w e r p e r i n b e e l d b r e n g e n ”

Va n u i t d e z e o n d e r z o e k s v r a a g v o n d i k h e t i n t e r e s s a n t o m t e k i j k e n o f i k mogel ijk heden zou zien om g ra f isch ont wer p te genereren op basis va n de data d ie besch i kbaa r is over onze v isuele voorkeu ren. Eerder had i k a l gezien dat de b l o g g e r s v a n Tr e n d L i s t 1 2 e e n a p p g e n a a m d Tr e n d G e n e r a t o r h e b b e n o n t w i k k e l d waa r mee posters k u n nen worden gegenereerd. Met TrendGenerator gegenereerde posters voor de eindexpositie van A K V |St. Joost

Tr e n d G e n e ra t o r O p Tr e n d L i s t 1 2 v e r z a m e l e n e n r u b r i c e r e n b l o g g e r s t r e n d s i n h e t g r a f i s c h o n t w e r p.

gemaa kt. I k heb steeds de versch i l lende elementen aa n en u it gek l i kt en met

E e n a a nt a l v a n de z e t re nd s i s a l s pa r a me t e r t o e ge vo e gd a a n de ap p Tre ndG e ne r at or.

e l k a a r l a t e n c o m b i n e r e n t o t h e t r e s u l t a a t m i j a a n s p r a k . To c h k a n i k d o o r d e

De app zorg t er voor dat de gebr u i ker a l leen maa r een head l i ne, een body tek st en

beperkte keuzemogel ijk heden en het automat ische aspect va n de app n iet zeggen

e v e nt ue e l e i ge n b e e ld ho e f t i n t e vo e ge n w a a r me e de ap p v e r vol ge n s e e n p o s t e r k a n

dat i k de posters echt heb ont wor pen. De posters heb i k opgeha ngen i n de acade-

ma ken. Je k u nt a ls gebr u i ker ei ndeloos elementen bl ijven combi neren en daa r mee

m ie om te k ijken wat de reac t ies zouden zijn. Het g rappige is dat versch i l lende

e e nvou d i g v e r s c h i l le nde p o s t e r s ge ne re re n . Me t b e hu lp v a n de z e ap p heb i k f ic t ie v e

m e n s e n n a a r m e t o e k w a m e n o m m e t e c o m p l i m e n t e r e n m e t d e ‘m o o i e p o s t e r s ’

posters gegenereerd voor de komende ei ndex posit ie va n de A K V|St. Joost. Bij het

d i e i k h a d ‘g e m a a k t ’. O n d a n k s d a t i k d u s v a n m e n i n g w a s d a t i k d e p o s t e r s n i e t

genereren va n de posters heb i k nog wél bepaa lde ont wer p keuzes

had ont wor pen, was het resu ltaat v isueel gezien dus net zo goed of m issch ien wel

11

Maven Publishing , 2013, p53.

12

TrendList, 2013, p53.

22

23

beter da n bij posters d ie op de academ ie na een la ng proces worden ont wor pen.

Ver volgens wordt geanalyseerd op welke

Onda n k s dat de mogel ijk heden en v isuele resu ltaten va n de app nog erg beperkt

versie het meest wordt gek likt. De adver-

zijn, k a n deze app dus iets wat st udenten g ra f isch ont wer p vaa k proberen te doen.

tentie die na de testperiode het populairst

Na mel ijk het i nzet ten va n een beeldtaa l d ie momenteel h ip is op blogs op het

is gebleken, wordt ingezet als uiteindelijke

i nter net. I k den k dat d it gezien mag worden a ls een f l i n ke waa rschuw i ng voor

advertentie.

de gevolgen d ie de tech nolog ische ont w i k kel i ngen k u n nen gaa n hebben voor het v a k g e b i e d g r a f i s c h o n t w e r p.

Wanneer we naar de nabije toekomst kijken, komen we al snel terecht bij de Google Glass.

Pa ra m e t e r s

Dit product zal eye-tracking bevatten 13 .

Tr e n d G e n e r a t o r m a a k t g e b r u i k v a n r e g e l s d i e d o o r d e o n t w e r p e r s z i j n b e p a a l d .

Hierdoor kan informatie worden verzameld

M a a r w a t a l s d e z e r e g e l s g e n e r i e k z i j n? E n v e r a n d e r e n o p b a s i s v a n d e g e m e t e n

over de visuele voorkeuren van de gebruiker.

v i s u e l e v o o r k e u r e n v a n d e d o e l g r o e p? Wa t g e b e u r t e r a l s w e d e z e o f e e n v e r g e l i j k-

Waar valt het oog op? Welk element in een

b a r e a p p l i c a t i e v o e d e n m e t b i g d a t a o v e r o n z e v o o r k e u r e n? O n l i n e w o r d e n d e z e

ontwerp spreekt nu het meeste aan? Welke

voorkeu ren overa l gemeten. Momenteel wordt voora l gekeken naa r onze i nteres-

combinatie van elementen wordt aantrek-

s e g e b i e d e n , m a a r o o k o n z e v i s u e l e v o o r k e u r e n w o r d e n s t e e d s b e l a n g r i j k e r. D e n k

kelijk of aansprekend gevonden? De bril zal

bijvoorbeeld aa n Pi nterest, een on l i ne plat for m waa r gebr u i kers bi n nen hu n

zelfs in staat zijn op basis van gezichtsuit-

i nteressegebieden beeld plaatsen wat hen aa nspreekt. Pi nterest wordt steeds

druk k ingen emoties te registreren. 14

b e t e r i n h e t v o o r s p e l l e n v a n j e s m a a k , g e t u i g e d e m a i l s (z i e a f b e e l d i n g r e c h t s) d ie zij st u ren met d i ngen d ie je i nteressa nt of mooi zou k u n nen v i nden. Eerder

Waar TrendGenerator zijn ontwerpen gene-

wa ren de t ips vaa k n iet echt nauwkeu r ig , meesta l zat er wei n ig tot n iets t ussen

reert op basis van vooraf vastgestelde para-

w a t m i j a a n s p r a k . M a a r l a n g z a a m a a n w o r d t d i t s t e e d s n a u w k e u r i g e r, w o r d e n d e

meters, zou alle informatie die over onze vi-

a lgor it men steeds beter en beg i nt het m ij op te va l len dat het soor t beeld wat

suele voorkeuren verzameld wordt, gebruikt

m ij wordt aa nbevolen steeds beter past bij het soor t beeld wat m ij aa nspreekt.

kunnen worden om een ontwerp generator

M e n w e e t n i e t a l l e e n d a t i k g e ï n t e r e s s e e r d b e n i n g r a f i s c h o n t w e r p, m a a r o o k

te ontwik kelen die zijn ontwerpen compleet

het soor t beeld dat m ij bi n nen deze categor ie aa nspreekt.

afstemt op een doelgroep of zelfs op een individueel persoon. Een generator die zijn

Een a nder voorbeeld zijn on l i ne ba n ner adver tent ies waa rbij volop wordt getest

ontwerpen genereert op basis van variabele

op v a r iabelen a l s k leu r, proposit ie, v i s u a l s , but ton s en tek sten . Meerdere ver sies v a n

in plaats van vastgestelde parameters.

e e n b a n n e r w o r d e n o n l i n e g e z e t e n k r i j g e n a l l e m a a l e e n b e p a a l d a a n t a l ‘v iews’.

mail van Pinterest

13

Josh Braaten, 2014, p53.

14

Retailnews, 2014, p53.

Er is nog een a ndere ma n ier den kbaa r

24

25

w a a rop big d at a een rol z ou k u n nen ga a n s pelen i n g ra f i sc h ont wer p. Vr ij wel iedere

prog ra m m a te ont w i k kelen, m a a r d at er eer st een heel s y steem m o e s t w o r d e n u i t g e -

o n t w e r p e r m a a k t n a m e l i j k g e b r u i k v a n d e p r o g r a m m a’s u i t d e A d o b e C r e a t i v e

dacht op basis waa r va n de beelden op een Pi nterest prof iel gea na lyseerd k u n nen

Su ite. De n ieuwste versie h ier va n is de Adobe Creat ive Cloud. I n de Creat ive

worden. Om een ont wer p te k u n nen genereren op basis va n bestaa nd beeld, moet

C l o u d m a a k j e a l s o n t w e r p e r g e b r u i k v a n d e p r o g r a m m a’s d i e z i c h i n ‘ d e C l o u d ’

de computer eerst k u n nen a na lyseren wát voor beeld het bet ref t. Is het een foto

bev i nden. I k heb geen idee of het ook daadwerkel ijk gebeu r t, maa r i n t heor ie is

o f e e n g r a f i s c h e w e e r g a v e? Wa t v o o r k l e u r e n , l e t t e r t y p e s e n v o r m e n w o r d e n e r

A d o b e d u s i n s t a a t o m i n f o r m a t i e t e v e r z a m e l e n o v e r a l l e h a n d e l i n g e n d i e o n t-

g e b r u i k t? Wa t i s d e o r d e n i n g?

wer pers ver r ichten. Deze i n for mat ie over ont wer p besl issi ngen zou gekoppeld k u n n e n w o r d e n a a n i n f o r m a t i e o v e r h e t s u c c e s v a n e e n e i n d - o n t w e r p. O p t e r m i j n

M a t t h i j s O l i s l a g e r s v e r t e l d e m e d a t z i j r e g e l m a t i g s t a g i a i r e s h a d d e n v a n d e IC T

z o u o p b a s i s v a n d e z e i n f o r m a t i e d e o n t w i k k e l i n g v a n e e n ‘o n t w e r p - r o b o t ’ o f e e n

o p l e i d i n g a a n d e Av a n s H o g e s c h o o l i n ‘s - H e r t o g e n b o s c h . H i j b o o d t a a n m e i n

prog ra m m a d ie z el f a l de beste ont wer p keu z es m a a k t , wel l ic ht tot de mogel ijk heden

contact te brengen met de st ud ieleider va n deze opleid i ng , zodat i k het idee kon

behoren.

voorleg gen. Ook zou i k met hu n k u n nen bespreken of het mogel ijk was het tech n ische aspect sa men met een st udent of een aa nta l st udenten va n deze

O n t we r p g e n e ra t o r o p ba s i s va n v o o r k e u r e n

opleid i ng te ont w i k kelen. I k werd gewaa rschuwd n iet a l te veel creat ieve

De beste m a n ier om het boven st a a nde verh a a l te i l lu st reren t ijden s m ijn a f st uderen,

oplossi ngen u it deze hoek te ver wachten, en dat i k het s ysteem dus zel f u it

l e e k m i j h e t m a k e n v a n e e n p r o t o t y p e v a n e e n o n t w e r p g e n e r a t o r. D e g e n e r a t o r

zou moeten den ken zodat i k een concrete opd racht bij deze st udenten neer

zou da n een ont wer p moeten ma ken op basis va n iema nds v isuele voorkeu ren.

kon leg gen. A ls i k met een concreet idee zou komen over wat er ont w i k keld zou

On l i ne zijn v isuele voorkeu ren va n i nd iv iduen het meest zichtbaa r op Pi nterest.

moeten worden, hoe dat zou moeten werken en op basis va n wel ke pa ra meters

Pi nterest genereer t dus data op het gebied va n de v isuele voorkeu ren va n haa r

beelden gea na lyseerd konden worden, zouden zij waa rsch ijn l ijk i n staat zijn d it

gebr u i kers. Daa rom w i lde i k de Pi nterest prof ielen a ls basis gebr u i ken voor de

uit te voeren.

g e n e r a t o r. I k heb een a fspraa k gemaa kt met Bas va n de W iel va n recla mebu reau de Code i n ‘s - H e r t o g e n b o s c h . N a d a t i k h e m m i j n i d e e h a d u i t g e l e gd w a s h i j e r g e n t h o u s i a s t , maa r ver telde h ij me ook dat zij n iet i n staat zouden zijn me h ierbij te helpen aa ngezien zij geen mensen i n d ienst hadden d ie de tech n iek zouden k u n nen verz o r g e n . We l v e r w e e s h i j m e d o o r n a a r e e n b e d r i j f w a a r z i j v a a k m e e s a m e n w e r k e n o p t e c h n i s c h g e b i e d , n a m e l i j k R a a k I C T. I k m a a k t e e e n a f s p r a a k m e t M a t t h i j s O l i s l a g e r s e n l e gd e h e m m i j n i d e e v o o r. H i j v e r t e l d e m e d a t e r n o g a l w a t h a k e n e n o g e n a a n h e t i d e e z a t e n . H i j d a c h t d a t h e t n i e t o n m o g e l i j k z ou z ijn een dergel ijk

26

27

B e e l d a n a l y s e e n g e n e ra t i e p r o c e s n a g e b o o t s t Om erachter te komen hoe het s ysteem zou moeten werken heb i k gekeken of i k het proces wat de generator zou moeten doorlopen, kon nabootsen. Uit de laatste 10 0 p i n s o p m i j n P i n t e r e s t p r o f i e l h e b i k e e n s e l e c t i e g e m a a k t o p b a s i s v a n o n d e r w e r p. H e t o n d e r w e r p w a t i n d e z e p i n s h e t v a a k s t v o o r k w a m w a s ‘m u z i e k ’. O o k h e b i k a f b e e l d i n g e n d i e t e v e e l ‘r u i s ’ (o m g e v i n g s b e e l d , g e f o t o g r a f e e r d o n d e r e e n s c h u i n e h o e k , m e e r d e r e o n d e r w e r p e n i n é é n b e e l d) b e v a t t e n u i t g e s l o t e n , omdat een computer moeite zou hebben deze te a na lyseren. Op basis va n deze s e l e c t i e h i e l d i k 1 5 b e e l d e n o v e r (z i e a f b e e l d i n g ). D e z e 1 5 b e e l d e n h e b i k g e a n a lyseerd op de volgende va r iabelen: • g e b r u i k v a n k l e u r

• gebr u i k va n t y pog ra f ie

• g e b r u i k v a n p a t r o n e n /t e x t u u r

• gebr u i k va n fotog ra f ie

• g e b r u i k v a n v o r m

• gebr u i k va n l ijnen

• g e b r u i k v a n g r i d(s)

• orden ing

Door d it onderscheid i n va r iabelen dacht i k a l le v isuele aspec ten va n een u it i ng t e k u n ne n a n a l y s e re n . U it de a n a l y s e ble e k onde r a nde re d at de me e s t vo or k ome nde k leu ren: z wa r t, w it, rood en blauw wa ren, en dat tek st v r ijwel a lt ijd gecent reerd gebr u i kt wordt.

De 15 posters die als basis hebben gediend voor de beeldanalyse

28

29

Op basis va n de conclusies u it deze a na lyse ben i k n ieuwe posters gaa n ma ken. Omdat i k de a na lyse had u itgevoerd voor posters over muziek , vond i k dat de n ieuwe posters d itzel fde onder wer p moesten hebben. I k g i ng posters ma ken voor de muziek d ie i k op dat moment toeva l l ig aa n had staa n. A l s ne l k w a m i k e r a c ht e r d at de p o s t e r s d ie i k m a a k t e op ba s i s v a n de z e c onc lu s ie s

ST WO THE WEEKND ~ OR NAH(ST WO EDIT)

n iet bepaa ld leken op de posters d ie i k had gea na lyseerd. De conclusies d ie i k had

The Weeknd Or Nah ( ST WO ) EDIT

T h e W e e k n d - O r N a h

STWO

STWO

Th e We e k n d – Or Nah (STWO edit)


FRO M PA RI S W I T H LOV E


F R O M PA R I S W I T H L OV E

F R O M PA R I S W I T H L OV E

F R O M PA R I S W I T H L O V E

e d i t

FROM PARIS WITH LOVE

g e t r o k k e n z o r gd e n e r v o o r d a t i k c r i t e r i a h a d g e d e f i n i e e r d w a a r m e e i k k o n g a a n ont wer pen. Dit ter w ijl i k op zoek was naa r cr iter ia op basis waa r va n de mogel ijke u it k om s t e n du ide l ijk z ou de n z ijn , z onde r d at i k h ie r no g z e l f ont w e r p b e s l i s s i n ge n moest nemen. I k was dus nog n iet i n staat op deze ma n ier vast te stel len u it wel ke


STWO F R O M PA R I S W I T H L OV E


STWO

STWO

STWO

STWO

THE WEEKND – OR NAH(STWO EDIT)




STWO


STWO


STWO


STWO





elementen de n ieuwe posters moesten bestaa n. De gestelde cr iter ia wa ren té breed i nter pretabel. Ook zeg gen de conclusies u it de a na lyse n iets over de st ijl v a n e e n p o s t e r, t e r w i j l i k d a a r j u i s t n a a r o p z o e k w a s .


The Weeknd Or Nah ( ST WO ) EDIT



STWO F R O M PA R I S W I T H L OV E


ST WO THE WEEKND ~ OR NAH(ST WO EDIT)



STWO

STWO

STWO




FROM PARIS WITH LOVE

Door mij gemaakte posters op basis van de conclusies uit de analyse

30

31

Om een idee te k r ijgen va n hoe i k het beelda na lyse s ysteem verder u it kon werken h e b i k e e n a f s p r a a k g e m a a k t m e t Pe t r v a n B l o k l a n d . H i j w e e s m e o p d e b e e l d t a a l t h e o r i e ë n v a n J a c q u e s B e r t i n . M e t z i j n b o e k :‘ S e m i o l o g y o f G r a p h i c s ’ i s h i j e e n v a n d e e e r s t e n d i e d e v i s u e l e v a r i a b e l e n s y s t e m a t i s c h h e e f t b e s c h r e v e n . 15 I k d a c h t dat i k op basis va n zijn model len, n ieuwe model len zou k u n nen ma ken voor d i g i t a l e b e e l d a n a l y s e . To e n i k h i e r m e e a a n d e s l a g g i n g , b e g o n i k t e t w i j f e l e n aa n de r icht i ng d ie i k was i ngeslagen. Het onderzoek werd i neens heel tech n isch,

groot te: binnen hetzelfde assenstelsel kan het formaat van ieder element worden bepaald door op beide assen de hoogste waarde waar het item zich bevindt te verminderen met de laagste waarde .

b i j n a w i s k u n d i g (z i e a f b e e l d i n g e n), e n i k h a d g e e n i d e e o f i k i n s t a a t z o u z i j n h e t a na ly ses y steem u it te werken voor beeld a na ly se op P i nterest . Teven s l iep het cont ac t m e t R a a k I C T e n d e Av a n s H o g e s c h o o l , o n d a n k s v e r s c h i l l e n d e p o g i n g e n v a n m i j n k a n t , e e n b e e t j e d o o d . Te r w i j l i k h e t g e v o e l h a d d a t i k d e t e c h n i s c h e i n p u t v a n he n no d i g h a d om he t s y s t e e m vo or d i g it a le b e e ld a n a l y s e op n i v e au t e k r ijge n .

plaats: ieder werk kan zowel horizontaal als verticaal w o r d e n o p g e d e e l d i n 10 0 eenheden . De plaats van een element kan op die manier worden bepaald op ba si s van de waarden op de x - en y- a s waar het midden van het element zich bevindt. toonwaarde: de toonwaarde k an worden bepaald op een s c h a a l v a n 10 0 w a a r b i j 0 betekent dat er géén kleur a a n w e z i g i s e n w a a r b i j 10 0 betekent dat het een volle kleur betref t .

15

Jos van den Broek, 2010, p53

32

33

A l s a lt e r n at ie f vo or de ap pl ic at ie heb i k n a ge d a c ht ov e r a nde re m a n ie re n om de

Op d it pu nt i n m ijn proces heb i k erg veel get w ijfeld over de k a nt d ie i k op moest.

generator te v i s u a l i seren . I k h ad bed ac ht een a na loge ver sie v a n de generator w a a rbij

I n gesprek ken over m ijn projec t merkte i k steeds va ker dat mensen m ijn onder-

i k e e n a a nt a l p o s t e r s z ou ne me n d ie i k op P i nt e re s t heb ge pl a at s t om de z e v e r vol -

z o e k e i g e n l i j k v e e l i n t e r e s s a n t e r v o n d e n d a n m i j n u i t w e r k i n g e n . Ve r s c h i l l e n d e

ge n s op t e de le n i n de lo s s e e le me nt e n w a a r u it de z e z ijn op geb ou wd . Ve r vol ge n s

mensen raadden m ij aa n een publ icat ie te ma ken over m ijn onderzoek . Dit omdat

z ou e e n s o or t k a b e l ba a n e r vo or k u n ne n z or ge n d at de z e e le me nt e n a c ht e r e l k a a r

het onder wer p voor veel g ra f isch ont wer pers i nteressa nt is. I k begon m ijn verhaa l

l a n g s z ou de n k u n ne n d r a a ie n z o d at s t e e d s n ie u w e c om bi n at ie s ge vor md k u n ne n

op te sch r ijven en merkte daa rbij dat het erg moei l ijk was om datgene wat i k i n

worde n (z ie a f b e e ld i n g ). D it z ou e r vo or z or ge n d at e r n ie u w e p o s t e r s worde n

m ijn hoofd had op papier te zet ten. Het was nog n iet voldoende du idel ijk voor

ge ge ne re e rd op ba s i s v a n m ijn e i ge n vo or k e u re n ( pi n s). A a n de h a nd v a n de z e

mezel f wát nu precies de boodschap was d ie i k over w i lde brengen, en waa rom i k

‘ge ne r at or ’ z ou i k d a n he t v e r h a a l k u n ne n v e r t e l le n ov e r de mo ge l ijk he de n d ie he t

dat w i lde. I k vond het onder wer p bela ng r ijk , maa r kon nog n iet goed benoemen

gebr u i k v a n bi g d at a ov e r on z e v i s ue le vo or k e u re n bie dt vo or g r a f i s c h ont w e r p.

waa rom. I k werd me er steeds meer va n bew ust dat de reden dat i k met d it onderzoek naa r de toekomst va n het va kgebied was begon nen, veel te ma ken met m ijn zoektocht naa r m ijn eigen posit ie bin nen d it va kgebied.

Schetsmatige weergave van de analoge generator

D E TO E KO M ST VA N H E T VA KG E B I E D G R A F I S C H O N T W E R P

34

35

Wa n n e e r g r a f i s c h o n t w e r p g r o t e n d e e l s g e g e n e r e e r d k a n w o r d e n d o o r c o m p u t e r s ,

Da a r na a st i s het op ba si s v a n big d at a over de v i s uele voorkeu ren v a n doelg roepen

robots of mach i nes, verdw ijnt er nat uu rl ijk veel werk wat op d it moment door

i n c om bi n at ie me t de j u i s t e a l gor it me n , mo ge l ijk ont w e r p t e ge ne re re n op ba s i s v a n

g ra f isch ont wer pers wordt gedaa n. A l leen k reeg i k steeds meer het idee dat d it

ha rde gegevens i n plaats va n op basis va n t heor ieën. En naa r mate een dergel ijk

w e l e e n s e e n p o s it ie f e f f e c t op he t v a k gebie d g r a f i s c h ont w e r p z ou k u n ne n hebb e n .

s ysteem meer i n for mat ie verza melt over de ont wer pen en hoe mensen h ierop

Dit heef t te ma ken met een aa nta l factoren:

re a ge re n , k u n ne n de a l gor it me n s t e e d s v e rde r worde n t o e ge s pit s t e n a a n ge s c he r p t .

I k merk na mel ijk steeds va ker dat i k noga l m ijn t w ijfels heb bij het va kgebied

O m e e n a nde r b e l a n g r ijk p u nt t e b e no e me n g a i k e v e n t e r u g n a a r de blo g Tre nd L i s t .

w a a r i k d e e l v a n u i t m a a k . Vo o r d a t i k a a n d e s t u d i e g r a f i s c h o n t w e r p b e g o n ,

Het feit dat er een blog bestaat d ie het moder ne g ra f isch ont wer p k a n r ubr iceren

h a d i k a l e e n B a c h e l o r ’s d i p l o m a i n m a r k e t i n g , e n e e n a a n t a l j a r e n w e r k e r v a r i n g

i n veel gebr u i kte elementen, w i l eigen l ijk zeggen dat veel ont wer pers el k aa rs

i n d e c o m m u n i c a t i e e n r e c l a m e . H i e r d o o r h a d i k e e n h e e l a n d e r (e n , t o e g e g e v e n ,

werk aa n het kopiëren zijn. I n de toekomst za l d it kopieerged rag waa rsch ijn l ijk

g r o t e n d e e l s v e r k e e r d) b e e l d v a n w a t g r a f i s c h o n t w e r p i n h i e l d . I k k w a m u i t e e n

het eerste zijn wat door de computer k a n worden overgenomen.

veel meer toegepaste hoek , waa r a l les d raa it om ef fect en cijfer t jes. I k had da n ook het idee dat i k veel zou gaa n leren over de ps ycholog ie d ie schu i lgaat achter

P r o f i l e r i n g va n h e t va k g e b i e d

o n t w e r p k e u z e s . I k h a d h e t i d e e d a t w a n n e e r o n t w e r p e r s (o m m a a r e v e n e e n v o o r -

H e t v a k g e b i e d g r a f i s c h o n t w e r p p r o f i l e e r t z i c h v a a k m e t ‘m o o i e p l a a t j e s ’. B l o g s

b e e l d t e n o e m e n) d e k l e u r r o o d g e b r u i k e n i n h u n o n t w e r p, d i t a l s r e d e n h a d d a t

z o a l s h e t e e r d e r g e n o e m d e ‘ Tr e n d L i s t ’, m a a r o o k b i j v o o r b e e l d ‘ I t ’s N i c e T h a t ’,

de k le u r ro o d vol ge n s onde r z o e k he t b e s t e z ou w e r k e n vo or he t do e l w at z ij w i lde n

‘ Vo r m p l a t f o r m’ e n ‘ D e s i g n E v e r y w h e r e ’ s t a a n e r v o l m e e . I n s o m m i g e g e v a l l e n

berei ken. A l snel k wa m i k erachter dat h ier i n de opleid i ng g ra f isch ont wer p geen

w o r d t o o k a a n d a c h t b e s t e e d a a n h e t v e r h a a l a c h t e r h e t o n t w e r p. M a a r d o o r d e

spra ke va n was. I n m iddels beg r ijp i k deels ook wel waa rom d it n iet zo is, en met

v isuele overdaad is dat n iet datgene waa r de bezoeker d i rect mee gecon f ronteerd

wel ke i nsteek de A K V St. Joost st udenten probeer t op te leiden. Maa r het feit dat

w o r d t . O o k v e e l p o r t f o l i o’s z i j n i n e e r s t e i n s t a n t i e g e r i c h t o p h e t v i s u e l e a s p e c t

maa r wei n ig g ra f isch ont wer pers gebr u i k ma ken va n een t heoret ische of

(o o k d i e v a n m i j z e l f ), e n b e z o e k e r s n e m e n s t e e d s m i n d e r d e m o e i t e o m h e t

w e t e n s c h ap p e l ijk e a c ht e r g rond , bij vo or b e e ld u it de c om mu n ic at ie w e t e n s c h ap p e n ,

verhaa l achter het beeld te achterha len.

zorg t er voor dat er op het gebied va n resu ltaatger icht heid het nod ige te w i n nen va lt. Dit is een bela ng r ijke reden waa rom i k ver wacht dat de eerder besch reven

D i e m o o i e p l a a t j e s , ‘m e t d a t l e k k e r e s t i j l t j e w a t j e n u z o v a a k z i e t ’, z i j n z o a l s

ont w i k kel i ngen i n de toekomst een g rote i mpact gaa n hebben op het va kgebied.

h ierboven a l genoemd ju ist onderdeel va n het gebied waa rop we de slag va n de

Wa n neer ont wer p gegenereerd k a n worden op ba si s v a n voorkeu ren v a n doelg roepen

computer gaa n verl iezen. Daa rom den k i k dat het va kgebied a ls geheel moet

of i nd iv iduen, i s de t heor ie onderdeel v a n het s y steem op ba si s w a a r v a n het ont wer p

zorgen dat zij tot een n ieuwe proposit ie en prof i ler ing komt. I k den k dat we

wordt gegenereerd. H ierdoor za l g ra f isch ont wer p resu ltaatger ichter k u n nen

m o e t e n s t o p p e n o n s z e l f t e p r o f i l e r e n m e t ‘ l e k k e r b e e l d ’.

worde n i n ge z e t . Nat uu r l ijk z ijn e r w e l ont w e r p e r s d ie he t ont w e r p e n b e n a de re n va nu it de com mu n icat iewetenschappen, maa r d it is slechts een m i nderheid.

36

37

R u i m t e d i e o v e r b l i j f t v o o r g ra f i s c h o n t we r p

overgenomen. Dit ter w ijl de t heor ieën va n de ma rket i ng en com mu n icat ie,

D e g e s c h e t s t e s i t u a t i e l a a t n a m e l i j k n o g e r g v e e l r u i m t e o v e r v o o r g r a f i s c h o n t-

t heoret isch gezien wél i n a lgor it men k u n nen worden sa mengevat.

wer pers om zich te onderscheiden. A l lereerst gaat een ont wer p dat is gebaseerd op voorkeu ren en a lgor it men, a lt ijd u it va n bestaa nd beeld. Een dergel ijk s ysteem

D e k a n s d a t j e ba a n wo rd t o v e r g e n o m e n d o o r e e n r o b o t

zou ver n ieuw i ng i n beeld dus v r ijwel u itslu iten. Gra f isch ont wer pers d ie i n staat

O n d e r z o e k e r s v a n d e U n i v e r s i t e i t v a n O x f o r d s c h a t t e n d a t m a a r l i e f s t 47 p r o c e n t

zijn deze ver n ieuw i ng te bieden, behouden hu n bestaa nsrecht en verg roten hu n

v a n a l l e b a n e n e e n g r o o t r i s i c o (d a t w i l z e g g e n 6 5% t o t 10 0 % k a n s) l o o p t o m t e

w a a r d e . D a a r n a a s t d e n k t e e n g e n e r a t o r n i e t n a o v e r d e s i t u a t i e v a n e e n o p d r a c h t-

worde n i n ge pi k t do or m a c h i ne s . B i n ne n t w i nt i g ja a r! 1 5 I n de Te ge n l ic ht a f le v e r i n g

g e v e r, e n i s d u s n i e t i n s t a a t h e m v a n a d v i e s t e v o o r z i e n . Wa a r w i l j e n a a r t o e?

‘De nood z a a k v a n een utopie’ s preek t h i stor ic u s R utger Breg m a n over de z e sc h at t i ng

We l k e p o s i t i e i n d e m a r k t w i l j e i n n e m e n . Wa t v o o r i d e e ë n e n c o n c e p t e n k u n n e n

i n relat ie tot wat economen a rbeidsma rkt pola r isat ie noemen. Dit w i l zeg gen dat

w e b e de n k e n om je or g a n i s at ie v e rde r t e he lp e n? O p w at vo or m a n ie r mo e t ont w e r p

men ver wacht dat i n de toekomst veel ba nen ontstaa n of behouden bl ijven i n de

b i n n e n d e o r g a n i s a t i e w o r d e n i n g e z e t? H o e l o s s e n w e b e s t a a n d e p r o b l e m e n o p?

lage i n komenscategor ie en een aa nta l goede ba nen i n de hoge i n komenscategor ie,

Opd rachtgevers hebben op deze gebieden nog steeds vaa k het adv ies en creat ie-

en dat het g rootste deel va n de ba nen wat daa r t ussen i n zit wordt overgenomen

v e i n z i c h t v a n g r a f i s c h o n t w e r p e r s n o d i g . Z i j z i j n l a n g n i e t a l t i j d z e l f i n s t a a t de

d o o r c o m p u t e r s/r o b o t s/m a c h i n e s . 16

ju i ste a nt woorden op de z e v ragen te for mu leren . I n veel gev a l len i s de ont wer per zel fs nod ig om de v ragen zél f op de ju iste ma n ier te for mu leren.

N i e u we p o s i t i e v o o r h e t va k g e b i e d g ra f i s c h o n t we r p Mome nt e e l b e v i ndt he t v a k gebie d g r a f i s c h ont w e r p z ic h onde r i n de m id de n k l a s s e .

A l m e t a l d e n k i k d u s d a t d e o n t w i k k e l i n g e n w a a r i k h e t o v e r h e b, k a n s e n b i e d t

De genoemde ont w i k kel i ngen i n combi nat ie met het feit dat g ra f isch ont wer pers

om de eerder genoemde proposit ie va n het va kgebied sterk te verbeteren, m its het

k wa l iteiten bezitten d ie voorlopig n íet door de computer k un nen worden overge-

va kgebied h ierover col lectief gaat naden ken.

nomen, geven het v a k gebied de k a n s z ic h i n de nabije toekom st door te ont w i k kelen tot de hoge i n komen sc ategor ie. E n d a a r mee h a a r best a a n voorlopig vei l ig te stel len .

Po s i t i e va n g ra f i s c h o n t we r p t e n o p z i c h t e va n a n d e r e va k g e b i e d e n

Wa n n e e r d e c o m p u t e r e e n g r o o t d e e l v a n d e b a n e n o v e r n e e m t , z a l d e v r a a g n a a r

I n de hu id ige sit uat ie prof i leer t het overg rote deel va n het va kgebied g ra f isch

mensen d ie iets k u n nen wat de computer n îet k a n na mel ijk toenemen en za l de

ont wer p zich met dat mooie plaat je, d ie tof fe poster of d ie f l itsende website.

waa rde va n het werk hoger worden. H ier l ig t dus een g rote k a ns voor het va kge-

Te r w i j l e e n p r o p o s i t i e o p b o v e n g e n o e m d e p u n t e n h e t v a k g e b i e d i n é é n k l a p e e n

bied, m its we er voor zorgen dat ju ist d íe k wa l iteiten voor de bu itenwereld het

sterkere posit ie zou k u n nen opleveren. Ook ten opzichte va n a ndere va kgebieden.

meest zichtbaa r zijn.

Gra f isch ont wer pers zijn na mel ijk opgeleid om ieder v raagst u k te bek ijken op de m a n ie r d ie d at v r a a g s t u k no d i g he e f t . Z ij de n k e n n ie t v a nu it mo de l le n e n t he or ie ë n

Een n ieuwe proposit ie en prof i ler i ng va n het va kgebied g ra f isch ont wer p k a n

en zijn daa rdoor i n staat een opd rachtgever va n ver n ieuwende i nzichten te voor-

z o r g e n v o o r e e n b e t e r b e g r i p e n h o g e r e w a a r d e r i n g b i j b u i t e n s t a a n d e r s . Wa a r h e t

zien. Deze eigenschap za l op kor te ter m ijn n iet door de computer k un nen worden

voor m ij a ls beg i n nend ont wer per momenteel vaa k moei l ijk is om u it te leg gen

16

Rutger Bregman, 2014, p53.

17

Rutger Bregman, 2014, p53.

38

39

wat g ra f isch ont wer p nu precies i n houdt, k u n nen we er geza men l ijk voor zorgen

m a a r me e r a l s e e n ‘w a k e up c a l l ’ vo or g r a f i s c h ont w e r p e r s . I n m ijn rol a l s w e r k lo o s

dat d ie posit ie veel gema k kel ijker u it te leggen is. H ierdoor worden we n iet meer

g ra f isch ont wer per zou i k cont i nu r uzie hebben met m ijn computer omdat deze

g e z i e n a l s ‘m e n s e n d i e l e u k k u n n e n t e k e n e n e n h e e l d e d a g e e n b e e t j e d e k u n s t e -

m ijn baa n had overgenomen, ter w ijl i k hem toch écht had aa ngescha f t om me te

n a a r l o p e n u i t t e h a n g e n’, m a a r j u i s t a l s d é m e n s e n d i e j e n o d i g h e b t w a n n e e r j e

h e l p e n i n m i j n w e r k . Te r w i j l i k n i e t m e e r w e e t w a t i k m e t m i j n w e r k l o z e l e v e n a a n

e e n v r a a g s t u k hebt w at e e n c omp ut e r n ié t oplo s t . I n e e n w e re ld w a a r i n a l gor it me n

m o e t , b e p a a l t d e c o m p u t e r a l l e s v o o r m i j; w a n n e e r w e l k e m u z i e k a a n g a a t e n w a n -

b a n e n o v e r n e m e n , w o r d t c r e a t i v i t e i t e n i n n o v a t i v i t e i t s t e e d s b e l a n g r i j k e r.

ne e r w e l k e t e n wordt b e z or gd . O ok z ou i k de rol v a n g l a d de v e r k op e r v a n de ge ne r a-

Maa r da n moeten we wél zorgen dat d ie creat iv iteit en ideeën de bela ng r ijk ste

t or op me k u n ne n ne me n , om te l aten z ien d at snel le big d at a/m a rket i ng jongen s on s

pu nten zijn i n onze col lec t ieve proposit ie, en ook a ls zoda n ig worden herkend

werk z ouden k u n nen o v e r n e m e n a l s w e n i e t o v e r o n z e t o e k o m s t n a d e n k e n . T i j d e n s

door de bu itenwereld. Op i nd iv idueel n iveau zijn er nat uu rl ijk wel ont wer pers

de ei ndex posit ie w i lde i k daa r naast een soor t overlay voor de ex po ma ken (gege-

e n b u r e a u’s d i e z i c h o p d e z e m a n i e r w i l l e n p r o f i l e r e n , m a a r w a n n e e r d i t b r e d e r

n e r e e r d m e t d e Tre ndG e ne r at or ap p), d ie z ou s u g ge re re n d at he t e e n e x p o ov e r de

wordt ged ragen door het hele va kgebied, zu l len we i n staat zijn het beeld en de

l a at s t e ge ne r at ie g r a f i s c h o n t w e r p e r s z o u z i j n . D i t z o u i k k u n n e n d o e n d o o r p o s -

waa rder i ng d ie bu itenstaa nders hebben voor het va kgebied te verhogen.

ters en prog ra m maboek jes te ma ken d ie een verhaa l zouden ver tel len over hoe het va k , en daa r mee de opleid i ng g ra f isch ont wer p was verdwenen door i nvloed va n

N i e u we d o e l s t e l l i n g

n ieuwe ont w i k kel i ngen. I k dacht dat d it de wa ke up ca l l zou k u n nen versterken.

O p d it p u nt i n m ijn onde r z o e k w e rd he t du s o ok t ijd vo or e e n n ie u w e do e l s t e l l i n g . I k vond het n iet meer zo bela ng r ijk om te laten zien dat het mogel ijk is ont wer p

Het probleem h ierbij was echter dat d it een zeer negat ieve benader i ng va n het

te genereren. Maa r i k w i lde ju ist de gevolgen h ier va n onder de aa ndacht brengen

onder wer p is. Het geef t een veel negat iever beeld over de ont w i k kel i ngen da n i k

z o d at d at he t g r a f i s c he v a k gebie d a l s ge he e l n a z ou g a a n de n k e n ov e r h a a r p o s it ie ,

eigen l ijk w i l geven . Z oa l s je eerder hebt k u n nen le z en z ie i k de ont w i k kel i ngen j u i s t

proposit ie en prof i ler i ng. De n ieuwe onderzoek s v raag werd da n ook:

a ls een k a ns om de posit ie va n het va kgebied te versterken. Dat komt i n deze op-

lossing op geen en kele ma n ier naa r voren.

“Hoe kan ik er al s g raf isch ontwer per voor zorgen dat het

v a k g e b i e d g r a f i s c h o n t w e r p g a a t n a d e n k e n o v e r h a a r

toekomstige positie, propositie en profilering ”

Documentaire I k w i lde men sen du s w a k ker sc hudden . Da a rom bed ac ht i k een f ic t ieve doc u ment a i re (z ie a f beeld i ng) over de g ra f i sc h ont wer per v a n 2 0 2 0 . H ier i n z ou i k een overd reven beeld sc het sen w a a r i n i k een werk loz e g ra f i sc h ben d ie door de kom st v a n de ont wer p generator geen werk meer heef t. Niet omdat i k h ier ook echt ba ng voor ben,

Schets van de layover voor de eindexpositie

D e la a t s t e ge Still uit de documentaire over de grafisch ontwerper van 2020

ne

gr ra

a

c f is

t ie

h

r ontwe rpe

Deze tentoonstelling geeft u een zinzicht in de projecten van de laatste lichting grafisch ontwerpers die afstudeerde aan het akv St. Joost

s

42

43

G ra p h i c d e s i g n g e n e ra t o r I k w a s op z oek na a r een a ndere ma n ier om m ijn verha a l te ver tel len en m ijn volgende st ap d a a rbij w a s beden ken hoe de ‘g raph ic desig n generator ’ i n de m a rk t z ou k u n nen worden ge z et en hoe d at er u it z ou z ien . Door op goog le na a r a f beeld i ngen te z oeken v a n g e n e r a t o r e n , k w a m i k t o t d e c o n c l u s i e d a t d e z e m e e s t a l g e e l /z w a r t z i j n . I k k o o s d e z e k l e u r e n d a n o o k v o o r d e i d e n t i t e i t v a n d e g e n e r a t o r. I k stel me voor dat de generator wordt verkocht door snel le, g ladde verkopers. D e g e n e r a t o r i s t o c h e e n b e e t j e h e t ‘ Te l l - s e l l ”- b r o e r t j e v a n h e t ‘e c h t e ’ g r a f i s c h ont wer p. I k bed ac ht een beu r sst a nd w a a r de generator verkoc ht z ou k u n nen worden . Po s t e r s m e t t e k s t e n a l s “ S a y G o o d b y e t o e x p e n s i v e g r a p h i c d e s i g n e r s ”, e n s l e c h t e c o m m e r c i a l s i n d e s t i j l v a n Te l l - S e l l z o u d e n h e t c o n c e p t k u n n e n o n d e r s t e u n e n . Op deze ma n ier dacht i k ook te laten zien dat het n iet meteen a ls een ser ieuze bed reig i ng hoef t te worden gezien. De generator zou bestaa n u it een k ast of doos

DESIGNS BASED ON WHAT YOUR TARGET GROUP WANTS

G D G

d ie over een pr i nter geplaatst k a n worden. Uit de generator zou da n een soor t ma n i fest k u n nen worden gepr i nt, d ie m ijn verhaa l ver telt. Het probleem h ierbij was dat mensen d ie de beu rssta nd zien, zonder het verhaa l te le z en, de bood sc hap n iet mee z ouden k r ijgen . Ook z ou het verkeerde ver w ac ht i ngen k u n n e n w e k k e n t e n o p z i c h t e v a n h e t g e e n w a t u i t d e ‘g e n e r a t o r ’ k o m t .

THE GRAPHIC DESIGNER WITH A 24 HOUR WORKDAY

G D G PLACE YOUR ORDER NOW

M e n s e n v e r w a c h t e n d a n e e n g e g e n e r e e r d o n t w e r p, m a a r k r i j g e n e e n v e r h a a l .

SAY GOODBYE TO EXPENSIVE GRAPHIC DESIGNERS

Ook h ier benader i k het onder wer p dus va nu it het negat ieve (g ra f isch ont wer p w o r d t o v e r g e n o m e n d o o r e e n g e n e r a t o r) i n p l a a t s v a n h e t t e b e n a d e r e n v a n u i t de mogel ijk heden d ie i k zie voor de toekomst va n het va kgebied.

schets identiteit graphic design generator inclusief beursstand, posters, commercials, generator en cd

0900 - 7892317 CALL NOW!!!! 599,-

ACT NOW!!!

WWW.GRAPHICDESIGNGENERATOR.COM

44

45

Steeds meer k reeg i k het gevoel dat het verhaa l wat i k probeer te ver tel len te

c u lt u rele en socia le vera nder i ngen. Het Nieuwe I nst it uut w i l deze vera nderende

g r o o t i s . A a n d e e n e k a n t w i l i k i e t s v e r t e l l e n o v e r d e g e n e r a t o r, m a a r i k w i l o o k

wereld i n k aa r t brengen en zichtbaa r ma ken en tegel ijker t ijd de d isc ussie h ier-

dat mensen m ijn v isie op de toekomst va n het g ra f isch ont wer p mee k r ijgen.

over bevorderen voor zowel het professionele ont wer pend a ls een breder publ iek .

Ve r v o l g e n s w i l i k o o k d a t h e t v a k g e b i e d g a a t n a d e n k e n o v e r d e t o e k o m s t v a n g r a -

Met ken n is en onderzoek r icht het i nst it uut zich verder op het ont w i k kelen va n

f isch ont wer p en de ma n ier waa rop we h ierop i n moeten spelen.

d e v a k g e b i e d e n v a n d e o n t w e r p e n d e d i s c i p l i n e s .” 18

I k bedacht dat het goed zou k u n nen zijn een opd rachtgever te zoeken va n waa r u it i k m ijn com mu n icat ie kon voeren. I k hoopte daa r mee de boodschap ger ichter te

Wa a r de BNO ge r ic ht i s op he t v e r t e ge nwo ord i ge n e n v e re n i ge n v a n he t v a k gebie d ,

k u n nen benoemen.

is Het Nieuwe I nst it uut meer ger icht op het i n k aa r t brengen en zichtbaa r ma ken v a n de v e r a nde re nde w e re ld e n w i l t e ge l ijk e r t ijd de d i s c u s s ie h ie rov e r b e vorde re n .

O p d ra c h t g e v e r

Het Nieuwe I nst it uut l ijkt da n ook dé opd rachtgever voor m ijn project.

A l s m o g e l i j k e o p d r a c h t g e v e r d a c h t i k i n e e r s t e i n s t a n t i e a a n d e B N O. A l s a d v i e s -

Wa n n e e r z i j b i j e e n k o m s t e n z o u d e n o r g a n i s e r e n o v e r d e t o e k o m s t v a n h e t g r a f i s c h

orgaa n voor Nederla ndse g ra f isch ont wer pers hebben zij het net werk en de

o n t w e r p, z o u h e t m i j n t a a k a l s g r a f i s c h o n t w e r p e r k u n n e n z i j n o m h e t o n d e r w e r p

m iddelen om d it onder wer p onder de aa ndacht te brengen. Op hu n website

e n /o f d e b i j e e n k o m s t e n d i e h i e r a a n b e s t e e d k u n n e n w o r d e n o n d e r d e a a n d a c h t t e

besch r ijven zij de eigen orga n isatie a ls volg t:

brengen.

“ D e BNO v e re n i g t é n v e r t e ge nwo ord i g t me e r d a n 2 . 5 0 0 ont w e r p e r s e n 15 0 ont w e r p

Po s t e r s

b u r e a u s e n o n t w e r p a f d e l i n g e n v a n b e d r i j v e n , s a m e n r u i m 6 .7 0 0 o n t w e r p e r s .

Met deze opd rachtgevers i n m ijn achterhoofd begon i k posters te schetsen d ie de

Daa r mee zijn we de bela ng r ijk ste ver tegenwoord iger va n de ont wer p sector i n

bijeen komsten zouden k u n nen aa n kond igen. I k koos voor de poster a ls med iu m

N e d e r l a n d . We z e t t e n o n s i n v o o r d e z a k e l i j k e , m a a t s c h a p p e l i j k e e n c u l t u r e l e

omdat i k den k dat er geen en kele doelg roep bestaat d ie zoveel oog heef t voor

bel a ngen v a n on z e leden en brengen hu n werk en het v a k nat iona a l en i nter nat iona a l

posters a ls g ra f isch ont wer pers. A ls ged reven g ra f isch ont wer per k ijk je na mel ijk

ac t ief onder de aa ndacht. De BNO is opger icht door ont wer pers, voor ont wer pers.

a lt ijd om je heen naa r wat er gemaa kt wordt. M ijn idee was om de vor mgev i ng

B i n n e n d e B N O o n t m o e t e n b i j n a a l l e o n t w e r p d i s c i p l i n e s e l k a a r.’

va n bestaa nde posters te nemen d ie op blogs en pi nterest popu la i r wa ren, puu r op

17

b a s i s v a n e e n a a n t r e k k e l i j k o n t w e r p. D e p o s t e r s z o u d e n k u n n e n w o r d e n g e b r u i k t Ook Het Nieuwe I nst it uut, ontstaa n u it een f usie va n het Nederla nds A rch itec-

om ont wer pers u it te nod igen op avonden met a ls onder wer p de ‘R ace aga i nst

t uu r i nst it uut, Premsela, Nederla nds I nst it uut voor Desig n en Mode en Vi r t ueel

t h e m a c h i n e ’. D e p o s t e r s b e k r i t i s e r e n z i c h z e l f d o o r d e b o o d s c h a p: ‘ T h i s i s n o t

P l a t f o r m , K e n n i s i n s t i t u u t v o o r e - c u l t u u r, h e b i k o v e r w o g e n a l s o p d r a c h t g e v e r.

w h a t g r a p h i c d e s i g n i s a b o u t .’ I k d e n k d a t h e t i n d i t g e v a l z o u w e r k e n o m m e e r -

Op de website besch r ijven zij hu n doelen a ls volg t:

dere versch i l lende posters te gebr u i ken i n plaats va n steeds dezel fde. Dit omdat d e v e r s c h i l l e n d e p o s t e r s b i j o n t w e r p e r s w a a r s c h i j n l i j k t o c h o p z u l l e n v a l l e n (d a t

“De hu id ige t ijd wordt geken merkt door rad ica le tech nolog ische, econom ische,

18

BNO, 2011, p54.

gebeu r t on l i ne na mel ijk ook , de gebr u i kte vor mgev i ng wordt veel gedeeld en

19

Het Nieuwe Instituut, 2013, p54.

46

47

g e - l i k e d d o o r o n t w e r p e r s). A l s z i j d a n m e e r d e r e p o s t e r s z i e n d i e s t e e d s d e z e l f d e b o o d s c h a p b e v a t t e n , z e t h e t a a n t o t n a d e n k e n o v e r h e t o n d e r w e r p. H e t p r o b l e e m met deze oplossi ng is, dat het hoofddoel va n de posters het u it nod igen va n m e n s e n i s . Te r w i j l i k m e t m i j n p r o j e c t e r j u i s t n a a r o p z o e k b e n m e n s e n n a t e l a t e n d e n k e n o v e r h e t o n d e r w e r p.

RACE AGAINST THE MACHINE

THIS IS NOT WHAT

IS ABOUT

PAKHUIS DE ZWIJGER AMSTERDAM

Posters voor de ‘Race against the machine’ avonden van BNO

COME AND DIS CUSS

WITH

THE FUTURE OF

GRA PHIC DES IGN US

48 Eindproduct Uitei ndel ijk heb i k er voor gekoz en me te r ic hten op d it la at ste: het onder de a a nd ac ht brengen va n het onder wer p bij de bela ng hebbende pa r t ijen. H ierbij r icht i k me i n eerste i nsta nt ie op de bezoekers va n de ei ndex po, omdat h ier veel ont wer pers en a ndere pa r t ijen u it de ont wer pwereld op a f zu l len komen. Daa r mee r icht i k me nog n iet d i rec t tot de opd rachtgevers, omdat i k den k dat er eerst een soor t b e w u s t word i n g mo e t worde n ge c re ë e rd bi n ne n he t v a k gebie d . O ok de n k i k d at i k s t e e d s t e v e e l op z o e k b e n ge w e e s t n a a r he t ge v e n v a n e e n oplo s s i n g . I k de n k d at i k de oplo s s i n g n ie t d i re c t ho e f t e bie de n , d at i s pa s e e n vol ge nde s t ap i n he t pro c e s e n d a a r z u l le n v e e l me e r b e l a n g hebb e nde n bij b e t rok k e n mo e t e n worde n . Mogel ijk zijn de opd rachtgevers d ie i k had benoemd nog steeds nod ig om de d isc ussie te faci l iteren. Het Nieuwe I nst it uut zou i n staat k u n nen zijn een onderzoek op te zet ten waa rdoor het va kgebied g ra f isch ont wer p méér zicht k r ijg t op de toekomst, en de daa rbij horende n ieuwe posit ie, proposit ie en prof i ler i ng. Ve r v o l g e n s k a n d e B N O b i j e e n k o m s t e n v e r z o r g e n v o o r d e a a n g e s l o t e n l e d e n , waa r in wordt nagedacht over breed ged ragen oplossingen. D o o r a a n d e h a n d v a n d e Tr e n d G e n e r a t o r p o s t e r s t e g e n e r e r e n w a a r m e e i k o p d e ex po m ijn verhaa l k a n ver tel len, hoop i k de bezoekers bew ust te k u n nen ma ken v a n h e t b e l a n g v a n h e t o n d e r w e r p. Vo o r d e m e n s e n u i t m i j n d o e l g r o e p d i e d e e x p o n iet bezoeken maa k i k een website waa rop i k het verhaa l ver tel. A a n de ha nd va n een posterca mpag ne k a n i k mensen naa r deze website lok ken. Een volgende stap zou k u n nen zijn om g ra f isch ont wer pers te v ragen zich te veren igen bi n nen een ref lec terend plat for m. Dit plat for m zou gefaci l iteerd k u n nen worden door de BNO en Het Nieuwe I nst it uut.

49

C O N C LU S I E

50

51

M ijn onderzoek s v raag is i n de loop va n het onderzoek t weemaa l vera nderd.

Ont wer pers d ie n iet op de ex po aa nwezig zijn w i l i k berei ken door m iddel va n een

M i j n e e r s t e o n d e r z o e k s v r a a g w a s : “ Wa t k a n i k a l s g r a f i s c h o n t w e r p e r d o e n o m h e t

posterca mpag ne d ie ver w ijst naa r een website of publ icat ie waa r i n i k m ijn verhaa l

bela ng va n de ont w i k kel i ngen op het gebied va n big data, en de gevolgen h ier va n,

vertel.

i n z i c h t e l i j k t e m a k e n? Z o d a t i e d e r e e n i n s t a a t i s v a n d e z e o n t w i k k e l i n g e n k e n n i s te nemen en posit ie i n te nemen i n het pr iv ac y v ra ag st u k .” O m de z e v ra ag te k u n nen

Een volgende stap zou k u n nen zijn om g ra f isch ont wer pers te v ragen zich te

bea nt woorden moest i k onderzoek doen naa r deze ont w i k kel i ngen, en naa r de

veren igen bi n nen een ref lec terend plat for m. Dit plat for m zou gefaci l iteerd

i n it iat ieven d ie reeds bestonden op d it gebied. H ier u it concludeerde i k dat er

k u n nen worden door de BNO en Het Nieuwe I nst it uut.

w e i n i g r u i mt e w a s om no g ie t s v e r n ie u w e nd s a a n de re e d s b e s t a a nde i n it i at ie v e n e n d isc ussies toe te voegen. Ook begon i k het i n de loop va n m ijn onderzoek steeds

Doordat m ijn onderzoek steeds n ieuwe wend i ngen heef t genomen, ben i k er n iet

i n t e r e s s a n t e r e n r e l e v a n t e r t e v i n d e n , w a t d e g e v o l g e n v a n b i g d a t a v o o r h e t v a k-

a a n toe gekomen d iepga a nd beeldonder z oek te doen na a r een s pec i f ieke oplossi ng.

gebied g ra f isch ont wer p zouden zijn.

D it v i nd i k wel ja m mer en i s na a r m ijn idee een m i nder sterk pu nt i n m ijn onder z oek en projec t. A nderzijds heef t het beeldonderzoek wat i k heb gedaa n er wel steeds

Om h ier achter te komen ben i k gaa n k ijken naa r elementen i n g ra f isch ont wer p

t o e ge le id d at i k i n hou de l ijk ge z ie n v e rde r b e n ge k ome n i n m ijn onde r z o e k .

waa r big data haa r i mpact op zou k u n nen hebben. I k k wa m erachter dat er ver-

Ook heef t het m ij geholpen i n het bepa len va n m ijn posit ie bi n nen het va kgebied

sch i l lende ma n ieren den kbaa r zijn waa r big data het va kgebied sterk zou k u n nen

en het a lgehele werk veld. Beeldend gezien ben i k dus n iet helemaa l tev reden met

beï nvloeden, en het werd m ijn doel om d it aa n te tonen. Door beeldonderzoek

het ei nd resu ltaat, i n houdel ijk gezien ben i k dat wel.

k wa m i k erachter dat d it m ijn verhaa l geen recht deed, en dat het onderzoek i nteressa nter was da n de u it werk i ng.

I k den k dat de tech nolog ische ont w i k kel i ngen een g rote i nvloed gaa n hebben op h e t v a k g r a f i s c h o n t w e r p. H e t i s d u s r a a d z a a m v o o r e e n o n t w e r p e r o m z i c h t e

O m de z e re de n b e n i k v e rde r ge g a a n i n he t onde r z o e k e n heb i k e e n p e r s o on l ijk e

verd iepen i n de werk i ng va n computers. Om iets te weten va n prog ra m meer ta len

v isie ont w i k keld op de toekomst va n het va kgebied. M ijn onderzoek s v raag is

en de ont w i k kel i ngen d ie zich op d it gebied volt rek ken. Eigen l ijk is d it n iet

daa rom nog maa ls vera nderd i n: “Hoe k a n i k er a ls g ra f isch ont wer per voor zorgen

a l leen voor ont wer pers bela ng r ijk , maa r voor iedereen d ie over 20 jaa r nog

dat het va kgebied g ra f isch ont wer p gaat naden ken over haa r toekomst ige posit ie,

s t e e d s k a n s w i l h e b b e n o p e e n b a a n . “ I f y o u c a n’t b e a t ‘e m , j o i n ‘e m! ”.

propositie en prof i ler ing” E r b e s t a at no g e e n g ro ot v e r s c h i l t u s s e n e e n s c h a a k c omp ut e r, w a a r i n he t c omple t e Om d it te k u n nen berei ken is het noodza kel ijk een breder d raag vla k te creëren

spel met a l haa r mogel ijke zet ten prog ra m meerbaa r zijn, en een computer d ie i n

v o o r h e t o n d e r w e r p. I k h e b v e r s c h i l l e n d e m a n i e r e n b e d a c h t o m d i t t e b e r e i k e n ,

staat is va nu it het n iets concepten en ideeën te beden ken voor versch i l lende

d ie eigen l ijk geen va n a l len naa r m ijn tev reden heid wa ren. Uitei ndel ijk heb i k

doelei nden. Geen voorgeprog ra m meerde oplossi ngen maa r n ieuwe oplossi ngen.

besloten om m ij i n eerste i nsta nt ie te r ichten op de bezoekers va n de ex po.

Op d it gebied zu l len w ij ons a ls mensen, en da n voora l ont wer pers voorlopig nog

52 wel k u n nen onderscheiden. En tegen de t ijd dat computers ook hebben leren naden ken, fa ntaseren en verbeelden zoa ls de mens dat k a n, zu l len ze a l onze ba nen over k u n nen nemen en hoef t n iema nd meer te werken. Da n hebben we het ‘ L u i l e k k e r l a n d ’ w a t R u t g e r B r e g m a n i n Te g e n l i c h t 19 b e n o e m d , b e r e i k t .

Ve r v o l g Zoa ls i k i n m ijn conclusie a l even heb benoemd, is er ver volgonder zoek nod ig om tot een col lect ieve posit ioner i ng , proposit ie en prof i ler i ng va n het va kgebied g ra f isch ont wer p te komen. M ijn v isie is slechts een persoon l ijke v isie. Daa r mee hoop i k i n staat te zijn het gesprek op ga ng te brengen, maa r i k zie m ijn v isie a b s o l u u t n i e t a l s h e i l i g o f o n s c h e n d b a a r. H e t i s j u i s t v a n b e l a n g d a t m e e r d e r e , zo n iet a l le, g ra f isch ont wer pers over d it onder wer p gaa n naden ken, een v isie vor men en met el k aa r i n gesprek t reden. A l leen dá n k u n nen we d it v raagst u k geza men l ijk oplossen, het va kgebied naa r een a nder n iveau t i l len en de toekomst va n het g ra f isch ont wer p op een goede ma n ier vei l ig stel len.

16

http://tegenlicht.vpro.nl/af leveringen/2013-2014/de-noodzaak-van-een-utopie.html

53

54

55

B RO N N E N L I J ST ( D E E L 1 )

Boeken Dave Eggers, 2013, De Cirkel Lebowski Publishers, Amsterdam Viktor Mayer-Schönberger en Kenneth Cukier, 2013, De Big Data Revolutie Maven Publishing, Amsterdam

56

57 Mirjam Remie en Peter Zantingh ~ nrc.nl, 2013, Dit is wat we nu weten over de NSA. De onthullingen op een rijtje http://www.nrc.nl/nieuws/2013/10/31/dit-is-wat-we-nu-weten-over-de-nsa-de-onthullin gen-op-een-rijtje/ geraadpleegd op 9 maart 2014 5

Lisanne Ruijgrok ~ trouw.nl, 2014, Google leest uw mail, het staat immers in de voorwaarden http://www.trouw.nl/tr/nl/5133/Media-technologie/article/detail/3637182/2014/04/17/ Google-leest-uw-mail-het-staat-immers-in-de-voorwaarden.dhtml geraadpleegd op 23 mei 2014 6

Personen Bas van de Wiel, Reclamebureau De Code, contactgegevens op aanvraag Matthijs Olislagers, RaakICT, contactgegevens op aanvraag Webbronnen 1 Marianne Vincken ~ technischweekblad.nl, 2012, Het internet der dingen http://www.technischweekblad.nl/het-internet-der-dingen.265078.lynkx geraadpleegd op 20 januari 2014

7

2

Jolien van Hekke ~ numrush.nl, 2014, Facebook kan voorspellen dat jij een relatie krijgt http://numrush.nl/2014/02/18/facebook-kan-voorspellen-dat-jij-een-relatie-krijgt/ geraadpleegd op 18 januari 2014

8

3

Redactie ~ numrush.nl, 2013, Facebook kan voorspellen hoelang een relatie stand gaat houden http://numrush.nl/2013/11/05/facebook-kan-voorspellen-lang-relatie-stand-gaat-houden/ geraadpleegd op 18 januari 2014

9

De Nederlandse Grondwet, 2008, Artikel 10: Privacy http://www.denederlandsegrondwet.nl/9353000/1/j9vvihlf299q0sr/vgrnbl6ah4zz geraadpleegd op 22 januari 2014

10

4

artsennet.nl, 2013, Big data geeft inzicht in ontstaan ziekten http://www.artsennet.nl/Nieuws/Nieuws-uit-de-media/Artikel/136443/Big-data-geeft-in zicht-in-ontstaan-ziekten.htm geraadpleegd op 17 februari 2014 Lebowski Publishers, 2013, De Cirkel http://www.lebowskipublishers.nl/boek/De-Cirkel-T2927.html geraadpleegd op 29 april 2014 Googlennep, 2013 http://www.googlennep.nl/zoek.html geraadpleegd op 20 januari 2014 Web 2.0 Suicide Machine, 2010 http://suicidemachine.org/ geraadpleegd op 20 januari 2014

B RO N N E N L I J ST ( D E E L 2 )

58

59

11

Maven Publishing, 2013, De big data revolutie http://www.mavenpublishing.nl/boeken/de-big-data-revolutie/ geraadpleegd op 29 april 2014

18

TrendList, 2013 http://www.trendlist.org/ geraadpleegd op 27 februari 2014

19

12

Josh Braaten ~ Glass Almanac, 2014, Google Patents More Eye-Tracking Technology for Glass http://glassalmanac.com/google-patents-eye-tracking-technology-glass/2426/ geraadpleegd op 3 maart 2014 13

Retailnews.nl, 2014, Google Glass herkent emoties bij klant http://www.retailnews.nl/nieuws/8DRbCrmnEeOvtyIACiAWJg-623/google-glass-her kent-emoties-bij-klant.html geraadpleegd op 3 maart 2014 14

Jos van den Broek ~ Beeldtaal.boom.nl, 2010, Visuele morfologie: van componenten tot totaalbeeld http://beeldtaal.boom.nl/extra_theorie/visuele_morfologie geraadpleegd op 12 maart 2014 15

Rutger Bregman ~ De Correspondent, 2014, De robots komen eraan https://decorrespondent.nl/639/de-robots-komen-eraan/6757385382-b19a5ccc geraadpleegd op 19 mei 2014 16

Rutger Bregman ~ Tegenlicht, 2014, De noodzaak van een utopie http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2013-2014/de-noodzaak-van-een-utopie.html geraadpleegd op 19 mei 2014 17

BNO, 2014, Wat doen we? http://www.bno.nl/over-de-bno/wat-doen-we geraadpleegd op 1 juni 2014 Het Nieuwe Instituut, 2013, Over ons http://www.hetnieuweinstituut.nl/pagina/over-ons geraadpleegd op 1 juni 2014

60

61

D i t o n d e r z o e k s v e r s l a g i s v o r m g e g e v e n m e t b e h u l p va n Tr e n d G e n e ra t o r w w w. t r e n d l i s t . o r g /g e n e ra t o r

DE TOEKOMST VAN GRAFISCH ONTWERP ALS VAKGEBIED

Recommend Documents