Competentiemanagement bij de federale overheid Competentieprofielen
Basis
Ondersteunend/Expert B D e c e m b er 20 0 9
ONDERSTEUNEND/EXPERT B 1/ BASISPROFIEL – Tabel
Ondersteunend/Expert B Omgaan met informatie
X
Omgaan met taken
Informatie begrijpen
Taken uitvoeren
Informatie behandelen Informatie analyseren Informatie integreren
Werk structureren Problemen oplossen Beslissen
X
Vernieuwen
Organiseren
Conceptualiseren Inzicht in de organisatie
Beheren van de dienst Beheren van de organisatie
Visie ontwikkelen
Besturen van de organisatie
Legende:
Omgaan met medewerkers
X
Omgaan met relaties
Omgaan met het eigen functioneren
Kennis en informatie delen
Communiceren
Respect tonen
Ondersteunen
Actief Luisteren
Zich aanpassen
Medewerkers aansturen Medewerkers motiveren
K K
Medewerkers ontwikkelen Bouwen van teams Teams aansturen Inspireren
In team werken Servicegericht handelen
K
Adviseren
Stress beheren
Beïnvloeden
K
Relaties Leggen
K
Netwerken
Betrouwbaarheid tonen Inzet tonen
Zichzelf ontwikkelen Objectieven behalen Organisatiebetrokkenheid tonen
X: basisprofiel, K: kerncompetentie
2/ BASISPROFIEL – Competenties en indicatoren Omgaan met informatie Informatie analyseren: •
Definitie:
Gericht analyseren van gegevens en kritisch beoordelen van informatie. •
Dimensies:
# Analytisch denken: een structuur herkennen in de informatie, inzicht krijgen in oorzaak en gevolg en het onderscheid maken tussen het essentiële en het bijkomstige. o Informatie beoordelen: kritisch omgaan met de informatie en de beschikbare alternatieven beoordelen. •
Gedragsindicatoren:
# Onderzoekt de binnenkomende informatie op een kritische manier. # Ziet causale verbanden tussen de informatie waarmee hij/zij te maken krijgt. # Vindt snel de kern in een grote hoeveelheid informatie. o
Aanvaardt informatie niet zonder er verder over na te denken.
o
Beoordeelt de beschikbare informatie op een objectieve manier.
o
Overweegt verschillende alternatieven alvorens een oordeel te vormen.
Bron: FOD Personeel en Organisatie december 2009
2
Omgaan met taken Problemen oplossen: •
Definitie:
Omgaan met en zelfstandig oplossen van problemen, zoeken van alternatieven en uitvoeren van de oplossing. •
Dimensies:
# Omgaan met het onverwachte: onverwachte situaties aanpakken door de situatie te herkennen, te begrijpen en te verwerken. o Op eigen initiatief handelen: de taken uitvoeren met een minimum aan begeleiding, op basis van eigen initiatief. x Oplossingen uitvoeren: binnen zijn/haar activiteitendomein en op basis van ervaring en kennis, verschillende opties op een objectieve manier afwegen en de best passende oplossing implementeren. •
Gedragsindicatoren:
# Schat situaties waarmee hij/zij niet vertrouwd is goed in. # Heeft een goed inzicht in situaties, ook als het gaat om een onbekende materie. o
Neemt initiatieven om de taken in goede banen te leiden.
o x
Neemt het initiatief om alternatieven voor te stellen wanneer er problemen rijzen bij het uitvoeren van de taken. Implementeert oplossingen op basis van eigen ervaring.
x
Onderzoekt alternatieve oplossingen zodat hij/zij de meest adequate kan kiezen.
Omgaan met medewerkers Ondersteunen: •
Definitie:
Anderen begeleiden, een voorbeeldfunctie uitoefenen en hen ondersteunen in hun dagelijks functioneren. •
Dimensies:
# Anderen begeleiden: een aanspreekpunt zijn en anderen begeleiden in de uitoefening van hun functie o x
Voorbeeldfunctie uitoefenen: binnen de eigen functie als voorbeeld functioneren, zodat anderen kunnen leren op welke wijze het best taken en opdrachten worden aangepakt. Anderen ondersteunen: anderen helpen indien nodig. •
Gedragsindicatoren:
# Begeleidt nieuwkomers om hen snel vertrouwd te maken met de functie. # Is beschikbaar en toegankelijk voor vragen van minder ervaren collega’s. o
Functioneert als voorbeeld binnen zijn/haar functie.
o
Functioneert als aanspreekpunt met betrekking tot kennis en gebruik van bepaalde procedures.
x
Helpt collega's door moeilijkheden heen.
x
Doet het nodige om het werk van collega's te vergemakkelijken.
Bron: FOD Personeel en Organisatie december 2009
3
Omgaan met relaties In team werken (K): •
Definitie:
Groepsgeest creëren en bevorderen door zijn/haar mening en ideeën te delen en door bij te dragen aan de oplossing van conflicten tussen collega's. •
Dimensies:
# Overleggen: ideeën en opvattingen op een open manier delen met anderen en hen ertoe uitnodigen hetzelfde te doen. o Groepsgevoel stimuleren: teamgeest creëren door het aanmoedigen van communicatie en door het bundelen van krachten. x Conflicten vermijden en bijleggen: inspanningen leveren om de spanningen met collega's te verminderen en actief zoeken naar een consensus. •
Gedragsindicatoren:
# Deelt zijn/haar mening binnen het team zonder dat er expliciet naar gevraagd wordt. # Zet zijn/haar collega’s aan om spontaan informatie uit te wisselen. o
Stemt eigen doelen af op de doelstellingen van het team.
o
Betrekt zijn/haar collega's bij activiteiten die het groepsgevoel stimuleren.
x
Gaat het gesprek aan om een conflict met een collega bij te leggen.
x
Onderneemt stappen om conflicten met zijn/haar collega's te voorkomen.
Servicegericht handelen (K): •
Definitie:
Interne en externe klanten op een transparante, integere en objectieve manier begeleiden, hen een persoonlijke dienstverlening leveren en constructieve contacten onderhouden. •
Dimensies:
# Klantgerichtheid: de klanten/burgers op de eerste plaats stellen en aan hun noden tegemoet komen door een snelle en persoonlijke service te leveren en hun klachten ernstig te nemen. o Klanten begeleiden: het begeleiden van de klanten/burgers naar de meest opportune oplossing in functie van hun noden, door op een transparante, integere en objectieve manier advies te geven. x Klantencontacten onderhouden: constructieve contacten onderhouden met de klanten/burgers waardoor een uitwisseling van informatie en/of diensten kan worden gegarandeerd. •
Gedragsindicatoren:
# Biedt een persoonlijke dienstverlening aan de klant/burger. # Antwoordt snel op een klacht of een vraag van de klant/burger. o
Geeft elke klant/burger op een aangepaste en objectieve wijze advies.
o
Zorgt ervoor dat de klanten/burgers over transparante informatie beschikken.
x
Neemt zijn/haar rol van aanspreekpunt voor de klant/burger op zich.
x
Communiceert op een efficiënte en transparante wijze met de klant/burger.
Bron: FOD Personeel en Organisatie december 2009
4
Omgaan met het eigen functioneren Betrouwbaarheid tonen (K): •
Definitie:
Integer handelen in overeenstemming met de verwachtingen van de organisatie, vertrouwelijkheid respecteren, verbintenissen nakomen en elke vorm van partijdigheid vermijden. •
Dimensies:
# Eerlijk & integer handelen: vertrouwelijkheid respecteren en anderen op een eerlijke en integere wijze benaderen. o Consistent handelen: zich consequent tonen in principes, waarden en gedrag; bouwen aan vertrouwen op basis van de eigen authenticiteit en nakomen van verbintenissen. x Loyaal handelen: op een gedisciplineerde manier te werk gaan in overeenstemming met de verwachtingen van de organisatie door genomen beslissingen te ondersteunen en uit te voeren. •
Gedragsindicatoren:
# Gaat gepast om met vertrouwelijke gegevens. # Behandelt anderen, in alle omstandigheden, op een respectvolle manier. o
Verwerft het vertrouwen van anderen door beloftes na te komen.
o
Is het vertrouwen waard in zijn/haar handelen.
x
Handelt in overeenstemming met de verwachtingen van de organisatie.
x
Voert genomen beslissingen op een plichtsbewuste manier uit.
Zichzelf ontwikkelen (K): •
Definitie:
De eigen groei actief plannen en beheren in functie van zijn/haar mogelijkheden, interesses en ambities door het eigen functioneren kritisch in vraag te stellen en zich continu nieuwe inzichten, vaardigheden en kennis eigen te maken •
Dimensies:
# Persoonlijke groei plannen: de eigen groei actief plannen en beheren in functie van mogelijkheden, interesses en ambities. o Zichzelf in vraag stellen: eigen functioneren kritisch in vraag stellen. x
Continu leren: zich continu nieuwe inzichten, vaardigheden en kennis eigen maken in functie van de professionele noden of groei; leren uit fouten. •
Gedragsindicatoren:
# Levert een extra inspanning om zich professioneel te ontwikkelen. # Vraagt zelf naar bijscholing indien hij/zij voelt dat er bepaalde tekortkomingen zijn. o
Neemt leerkansen om zijn/haar loopbaan te ontwikkelen met beide handen aan.
o
Plant de ontwikkeling van zijn/haar loopbaan op middellange termijn.
x
Stelt zijn/haar kennis en vaardigheden regelmatig in vraag om ze te vervolledigen.
x
Zoekt feedback over geleverde prestaties.
Bron: FOD Personeel en Organisatie december 2009
5
Objectieven behalen (K): •
Definitie:
Beschikken over de inzet, de wil en de ambitie om resultaten te boeken en de verantwoordelijkheid op zich nemen voor de correctheid van ondernomen acties. •
Dimensies:
# Scorend vermogen tonen: kansen herkennen en op het juiste moment de juiste acties ondernemen die tot resultaat leiden. o Resultaatgerichtheid tonen: resultaten genereren door doelgericht en binnen de beschikbare tijd acties te ondernemen. x Verantwoordelijkheid opnemen voor ondernomen acties: aansprakelijkheid opnemen voor de kwaliteit van ondernomen acties, binnen het eigen vakgebied, tegenover de collega’s, de organisatie en de burgers. •
Gedragsindicatoren:
# Herkent bepaalde opportuniteiten binnen het eigen verantwoordelijkheidsdomein. # Benut extra mogelijkheden om resultaten te behalen. o
Behaalt resultaten binnen zijn/haar domein door vlot in te spelen op onvoorziene omstandigheden.
o
Maakt het mogelijk om kortetermijnresultaten te behalen door gepast te reageren op hindernissen.
x
Neemt de verantwoordelijkheid op zich voor de juistheid van de geleverde prestaties.
x
Neemt de verantwoordelijkheid op zich voor de eigen fouten en deze van collega's of medewerkers.
Bron: FOD Personeel en Organisatie december 2009
6
