COMPENDIUM. Resultaten van de eerste projectronde Erasmus

COMPENDIUM Resultaten van de eerste projectronde Erasmus+ -2014-

COLOFON Copyright EPOS Verantwoordelijke uitgever Pieter Tratsaert Directeur EPOS vzw Koning Albert II-laan 15, 1210 Brussel 02/553.97.31 www.epos-vlaanderen.be [email protected] Januari 2015 Depotnummer: D/2015/3241/008 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door midden van druk fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 2

Inleiding Geachte lezer, Dit compendium biedt u een overzicht van alle projecten die in de eerste projectronde – 2014 – van Erasmus+ door EPOS zijn goedgekeurd. Het biedt u een informatief overzicht van waar deze projecten mee bezig zijn. Alle hier beschreven projecten hebben een strenge evaluatie positief beëindigd. Ze kunnen daarom dienen als inspiratie voor het opstarten van nieuwe internationale samenwerkingsverbanden, of als achtergrond bij het schrijven van beleidsteksten rond internationalisering of good practices. Ze geven een mooi overzicht van wat er leeft op internationaal samenwerkingsvlak binnen het actuele onderwijs- en opleidingsveld in Vlaanderen. Per project worden niet enkel een aantal trefwoorden en een korte samenvatting meegegeven, maar ook een overzicht van de partners (indien toepasselijk), alsook de contactgegevens, indien u meer wil te weten komen over een specifiek project. Het compendium bestaat uit twee grote delen: enerzijds de projecten rond individuele leermobiliteit onder Kernactie 1 en anderzijds samenwerkingsprojecten onder Kernactie 2. Binnen elke kernactie wordt er een onderscheid gemaakt naargelang het domein waarin het project is ingediend – schoolonderwijs, beroepsonderwijs en –opleiding, hoger onderwijs en volwasseneneducatie. Binnen Kernactie 2 wordt er in het domein schoolonderwijs nog een bijkomend onderscheid gemaakt tussen de gewone samenwerkingsprojecten en de school-to-school projecten. We wensen jullie alvast veel leesplezier! Het EPOS-team 3

Overzicht Kernactie 1 –KA1………………….…………………………………………….…………………………….11 Schoolonderwijs…………………………………………….…………………………………………………12      

           

Professionalization of teaching staff …………………………………………….12 Don't miss the digital train!....………………………………………………….………14 Europese input in de school…………………………………………………………….16 Omgaan met nieuwe structuren door een krachtig strategisch beleid…………………………………………………………………………………18 Van kwaliteit op school naar een lerende organisatie…………..20 Van hokjesdenken naar samenhokken? Het initialiseren en implementeren van teamteaching in de organisatie van school en team……………………………………………………………………………………22 Innovatieve kwaliteitszorg als sleutel voor ons professionaliseringsbeleid…………………………………………………………………24 Leerkrachten worden professionals………………………………………………26 Toerisme & horeca opleiding van morgen………………………………….28 Een sprong naar de toekomst…………………………………………………………30 Een sprong naar de toekomst…………………………………………………………32 M-ICT…………………………………………….……………………………………………………………34 Learn from the best……………………………………………………………………………36 Buiten(landse)beentjes gezocht: HHH@the neighbours………….38 Met onze school op weg naar een diversiteitsbeleid met behulp van internationale professionalisering………………………….40 Europese uitwisseling leidt ongetwijfeld tot meer professionaliteit in onze school.……………………………………………………42 Start to Study…………………………………………….…………………………………………44 Professionalisering en van het lerarenkorps en het ontwikkelen van een duidelijke visie in het kader van de 4



               



hervormingen van het secundair onderwijs rond een brede eerste graad met oog voor de diversiteit binnen de leerlingenpopulatie.……………………………………………………………………………46 Professionalisering van de leerkrachten aan de hand van internationale cursussen en jobshadowing-contacten om tot een kwalitatieve bredeschoolwerking te komen met voldoende oog voor diversiteit……………………………………………………….48 Change and improvement in teaching and learning through the use of iPads……………………………………….…………………………………………50 De school met een toekomstgericht ICT en talen beleid…….…52 Hogere leerwinst in een positief anti-pest klimaat…………………54 Our international professionalization secures their future….56 Het Sint-Lodewijkscollege ontwikkelen tot een professionele leerorganisatie…………………………………………….…………………………………….58 Foreign In-service Training @ KOGEKA 1 (FIT@K1).........................60 Foreign In-service Training @ KOGEKA 3 (FIT@K3)........................62 Foreign In-service Training @ KOGEKA 4 (FIT@K4)........................64 Foreign In-service Training @ KOGEKA 6 (FIT@K6)........................66 Foreign In-service Training @ KOGEKA 7 (FIT@K7).........................68 Foreign In-service Training @ KOGEKA 8 (FIT@K8)........................70 Tools for teaching in the future…………………………………………………..72 Diversity at school…………………………………………….……………………………….74 Tools for teaching in the future………………………………………………….76 Improving the quality of our school by international professionalization and networking…………………………………………….78 Verbeteren van de kwaliteitszorg op school in een internationale context door het verder uitbouwen van een management plan.……………………………………………. ………………………………80 Krachtige leeromgevingen in een school voor technisch, beroeps- en kunstonderwijs…………………………………………………………….82 5

 Op zoek naar effectieve onderwijsmethoden en aanpakken……………………………………………………………………………………………..84  Finish Lessons for the EU schools…………………………………………………86  A school where teachers don't learn (a language) isn't a school……………………………………………………………………………………………………..88  CreaSkiE (creative and skillful entrepreneurship)…………………….90  Focus op leren en welbevinden….………………………………………………….92  On a European educational journey! …………………………………………94  SIGO! goes further in the future! …………………………………………………..96 Beroepsonderwijs en –opleiding…………………………………………….…………………98                 

Work Experience in the UK………………………………………………………………98 Competentiegerichte stages in London………………………………….….100 Leipzig III…………………………………………….…………………………………………………102 Evaluating Catering and Hospitality Skills for students and Young workers through ECVET……………………………………………………..104 Opleiding animatie en local rep……………………………………………………106 Thinking out of the box…………………………………………………………………..108 Made in Italy…………………………………………….…………………………..……………….110 SUI ABROAD: Sterk in Leren Ondernemen! ………………………….……112 Mobility Stella Maris VET and staff 2014-2016…………………………….114 EuroVITO2…………………………………………….………………………………………………..116 Kalev-Linda…………………………………………….………………………………………………118 Maxistage op een mini-eiland………………………………………………….….…120 Recreatiestage (Animatie) Balearen………………………………………….….122 Maxistage op een mini-eiland…………………………………………………….….124 Melle-Melle…………………………………………….……………………………………………….126 Truckstars on the road…………………………………………….………………………128 Kwali-tijd - quality time…………………………………………….…………………..…130 6

            

Stage Vliegtuigtechnicus………………………………………………………………….132 Biotechnologie in Italië 2016…………………………………………………………..134 Farmers learning from Farmers…………………………………………………….136 Over het muurtje kijken in Europa………………………………………………138 Don Bosco Groot-Bijgaarden Secundair Onderwijs verzorging: gluren bij de buren 4………………………………………………………………………..140 Buitenlandse stage als springplank naar de arbeidsmarkt….142 Technical and vocational students pushing their boundaries by learning new skills in Spain and Portugal………………………...…144 Training In Progress…………………………………………………………………….…....146 Op weg naar een internationale carrière……………………………..…...148 Doestage bij internationale dc's en warehouses in Denemarken…………………………………………….……………………………………………150 Learning Abroad for Young Farmers……………………………………………152 Stage over de grenzen heen……………………………………………………………154 De EU op de drempel…………………………………………………………………………156

Hoger Onderwijs…………………………………………….……………………………………………..158            

Groep T…………………………………………….…………………………………………………….158 Hogeschool PXL…………………………………………….…………………………………….158 Universiteit Gent…………………………………………….………………………………….158 Universiteit Hasselt…………………………………………….………………………………158 Transnationale Universiteit Limburg…………………………………………..158 Katholieke Hogeschool VIVES Noord……………………………………………159 Katholieke Hogeschool VIVES Zuid……………………………………………….159 Arteveldehogeschool…………………………………………………………………………159 HUB-KAHO…………………………………………….………………………………………………159 Vrije Universiteit Brussel………………………………………………………………..159 Katholieke Hogeschool Leuven…………………………………………………….160 LUCA - School of Arts………………………………………………………………………160 7

            

Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen………………………….…………160 Hogeschool Gent…………………………………………….…………………………………160 Karel de Grote-Hogeschool…………………………………………………………….160 Flanders Knowledge Area…………………………………………….…………………161 Katholieke Universiteit Leuven……………………………………………………..161 Universiteit Antwerpen…………………………………………….………………………161 Evangelische Theologische Faculteit…………………………………………….161 Erasmushogeschool Brussel…………………………………………….………………161 Hogere Zeevaartschool…………………………….………………………………………162 Hogeschool West- Vlaanderen…………………………………………….…………162 Thomas More Mechelen-Antwerpen……………………………………….…….162 Thomas More - Kempen…………………………………………….…………….……….162 Katholieke Hogeschool Limburg…………………………………………….……..162

Volwasseneneducatie…………………………………………….……………………………………164  Perspectieven voor didactische vernieuwing……………………..……164  Geletterdheid+…………………………………………….………………………………………166  Een performante digitale leeromgeving professioneel uitbouwen…………………………………………….……………………………………………..168  BLEND…………………………………………….…………………………………………….………..170  Sustainability in Healthcare…………………………………………….………………172  Internationale netwerking en expertiseverwerving……………….174  ALIFE - Adult Learning In and From Europe……………………………..176  Naar een innovatief en maatschappijgericht vormingsaanbod…………………………………………………………………………………178  Improving the actual level of diversity management in our institution…………………………………………….……………………………………………….180  New Technologies and ICT in museums…………………………………….182  Professionalisering van het team………………………………………………….184  Een brug naar de toekomst…………………………………………………………….186 8

 Lerend interculturaliseren……………………………………………………………….188  Improving professionalism for cultural integration through language learning…………………………………………….…………………………………190  Finding new ways to change and learning………………………………192 Kernactie 2 – KA2…………………………………………….…………………………………………….195 School-to-School…………………………………………….………………………………………….….196  Art at all European Levels…………………………………………….…………………196  Teaching. An effective key to self-learning………………………………..198  Active learning methods for teachers in electricity departments…………………………………………….…………………………………………200  You(th) @ work…………………………………………….…………………………………….202  Strip to Identity…………………………………………….……………………………………204 Schoolonderwijs…………………………………………….…………………………………………….206  Guerrilla Literacy Learners…………………………………………….………………206  to LINk Practitioner Inquiry via professional Learning Communities with results of Academic Research. in order to support teachers and schools in teaching Evidence based……………………………………………….……………………………………………………..208  Translating and implementing Evidence based theory and Assessment into the Classroom practice to Heighten education for all…………………………………………….…………………………………...210  The Outstanding New Teacher programme (ONTP) …….……….212 Beroepsonderwijs en –opleiding…………………………………………….……………….214  Communication for Professionals - Nursing……………………………..214  Professional and organisational growth & work based learning…………………………………………….…………………………………………….………216  Diversity Management - Extended……………………………………………..…218 9

 Innoguide 2,0, ‘Guiding as a trigger for a more sustainable. diverse and exciting Europe! Stimulating innovation and entrepreneurship in the field of guiding,’ ……………………………….220  Leonardo Guitar Research Project………………………………………………222  Additive manufacturing. adding hightech in education……..224  Nutrition for elderly : Crossectoral approach for training and coaching…………………………………………….………………………………………………….226 Hoger Onderwijs…………………………………………….…………………………………………….228  Early identification of STEM readiness and targeted academic interventions…………………………………………….…………………………………………228  European Format for Exchange of Social Security Education..…………………………….…………………………………………….……………….230 Volwasseneneducatie…………………………………………….……………………………………232  Action plan for validation and non-formal adult education……………………………………………….…………………………………………….232  Serious Games for Entrepreneurship Skills of Adult Learners.…………………………….………………………………………………………………….234  Adult Educational guidance and information service………….236  LIFE, ALL IN: Connecting formal and informal learning to enhance social inclusion…………………………………………………………………238

10

KA1 PROJECTEN

11

SCHOOLONDERWIJS Professionalization of teaching staff Het project "Professionalization of teaching staff" van katholiek scholencentrum JOMA wil de internationale leermobiliteit van individuele personeelsleden bevorderen. De kernwoorden zijn ICTvaardigheid, internationaal projectmanagement en vernieuwing van het moderne vreemde talen-onderricht. Het project "Professionalization of teaching staff" combineert de prioriteit voor ICT-nascholingen van het schooljaar 2013-2014, zowel binnen als buiten de school, met de aandacht voor bijscholingen van moderne vreemde talen door native speakers in de culturele sfeer van die vreemde taal én het streven om de school, zijn personeelsleden en leerlingen een internationale samenwerkingservaring te bezorgen in een Europees project. Het aantal deelnemers is aanvankelijk klein, maar we voorzien elk jaar een groei naargelang we over meer projectmanagementervaring beschikken en als de resultaten en de impact van de leermobiliteiten zich verspreiden in de school door de getuigenis en de nieuwe impulsen van de deelnemers. De verwachting is dat de deelnemers de positieve ervaringen zullen verspreiden en de resultaten van hun leermobiliteit zullen kunnen verwerken in hun dagelijkse lespraktijk. De deelnemers zullen de geleerde ICT-vaardigheid kunnen integreren in hun lessen. De aantrekkelijkheid voor de leerlingen zal hierdoor verhogen. De deelnemers zullen ook nieuwe methodologie in de school binnenbrengen. Ze zullen tevens een vlot contact met buitenlandse partnerscholen en leerlingen verzorgen waardoor de eTwinning-werking verzekerd wordt en waardoor ook authentieke 12

taaltaken kunnen uitwerkt worden, die voor de vernieuwde aanpak van het moderne vreemde talen-onderwijs cruciaal zijn. Tenslotte leggen de deelnemers met hun vaardigheid als projectmanagement de basis voor een samenwerking in een strategisch partnerschap (KA2). Daardoor worden de ICT- en taalvaardigheid van zowel leerkrachten als leerlingen gecombineerd en nuttig gebruikt in een ruimere samenwerking op Europees niveau.

Trefwoorden: internationale mobiliteit van leerkrachten, ICTvaardigheden, vreemde talen, projectmanagement

Contactgegevens: Katholiek scholencentrum JOMA Guy Hufkens [email protected] 03/218.77.34 Maantjessteenweg 130, 2170 Merksem

13

Don't miss the digital train! De impact van media in het dagdagelijks leven is enorm en het gevaar dat heel wat kinderen uit de boot zullen vallen is reëel. Om dit gevaar te voorkomen is het onze plicht als leerkracht om deze kinderen kansen te bieden die ze thuis niet steeds zullen aangeboden krijgen. Het belang van professionalisering van leerkrachten op gebied van gebruik van media en in het bijzonder van tablets is essentieel. Daarenboven willen we vertrekken vanuit het talent van elk kind. Dit is de essentie van ons project! Het Fins onderwijssysteem vormt het vertrekpunt van ons traject. Heel wat kinderen hebben talenten die ze door omstandigheden niet steeds kunnen benutten. Daarom is het de plicht van de school om hierop in te spelen. Het project biedt de mogelijkheid aan leerkrachten om zich te verdiepen in het gebruik van tablets én om deze informatie over te zetten op een digitaal platform.. Het gebruik van media moet ingezet worden op zoveel mogelijk domeinen. Zowel binnen als buiten de school moeten alle leerlingen gebruik kunnen maken van nieuwe media. Ze moeten in staat zijn om met hulp van leerkrachten de resultaten te verwerken en op een platform te plaatsen.

14

Trefwoorden: digitale analfabeten, talenten, professionalisering, digitaal platform, tablets, Special Education Needs (SEN)

Contactgegevens HARTeLU(s)T Campus hhart Eddy Vleugels [email protected] 013/66.23.54 Stationsstraat 38, 3980 Tessenderlo

15

Europese input in de school Onze school situeert zich in de brede rand rond Brussel, vlakbij Vilvoorde. Demografische en infrastructurele aanpassingen zorgen ervoor dat het leerlingenaantal van de school sterk groeit en wijzigt. Dit maakt dat de school zich op organisatorisch en onderwijskundig vlak noodgedwongen moet reorganiseren. Een professionalisering van het team dringt zich op en is onontbeerlijk. Gezien de wereld in de school is, willen we ook met een wereldse bril leren kijken en denken... -Binnen de kleuterschool willen we de Nederlandse taal bij onze kleuters meer stimuleren door het gebruik van de I-pads. In Utrecht hopen we met het kernteam op de NOT-beurs extra informatie hierrond op te doen. - In de kleuterschool zitten heel wat anderstalige kleuters uit andere culturen. Op het congres ‘diversity in education’ (Lissabon) willen we naast theoretische kaders ook uitwisselen met scholen die voor dezelfde uitdagingen staan. - Sinds enkele jaren werken we in onze kleuterschool met samengestelde leeftijdsgroepen. In de lagere school willen we de ‘traditionele’ klasstructuur doorbreken. Binnen de visievorming daarrond willen we in het onderwijssterke Finland gaan kijken naar wat werkt. - Onze schoolleider wil het draagvlak van zichzelf en team vergroten. In de cursus ‘Leading schools into the future’ (Ljubljana) wordt dieper ingegaan op inspirerend en strategisch leiderschap.

16

Trefwoorden: professionalisering van het team, Nederlandse taal (Brusselse rand), anderstaligen, samengestelde leeftijdsgroepen, diversiteit, visievorming

Contactgegevens Vrije Basisschool - Sint-Jozef Sophie Lucas [email protected] 02/251.29.39 Kerkstraat 14, 1981 Peutie

17

Omgaan met nieuwe structuren door een krachtig strategisch beleid Het schoolproject 'Omgaan met nieuwe structuren door een krachtig strategisch beleid' sluit aan bij de behoefte van de Brooden banketbakkerijschool Ter Groene Poorte om de bekwaamheidsontwikkeling centraler te stellen en binnen de interne kwaliteitszorg (EFQM) procesmatig te werken aan alle aspecten van de schoolorganisatie, zeker nu er een bestuurlijke schaalvergroting voor de deur staat waarbij de school zal moeten focussen op meer samenwerking op alle echelons - ook het Europese. Precies deze toekomstige evoluties op het vlak van hervorming en schaalvergroting vormen de achtergrond van het schoolproject. De school is overtuigd van een teamgericht resultaat, omdat er gekozen wordt voor een stafmedewerker om aan de nascholing 'Leading Schools into the Future' deel te nemen. Hij stuurt groepen mensen aan en kan zijn competenties aanscherpen die hij nodig heeft om om te gaan met onderwijs als organisatie, om de onderwijskwaliteit te verhogen door beleidsmatig processen aan te sturen, samen te werken en mensen te coachen. Op korte termijn zal dit nascholing een impact hebben op de manier waarop strategisch en inspirerend gehandeld wordt, op halflange en lange termijn resulteert dit een verhoogde betrokkenheid en eigenaarschap van alle participanten binnen de schoolorganisatie. De school gaat ervan uit dat betrokkenheid, motivatie en welbevinden doelstellingen zijn die op lange termijn erg rendabel zijn binnen de school als lerende organisatie, voor de leraar die leerprocessen aanstuurt en voor de leerling die goede resultaten wil boeken. 18

Trefwoorden: bekwaamheidsontwikkeling, schaalvergroting, samenwerkingsverbanden Contactgegevens Brood- en banketbakkerijschool Ter Groene Poorte Hans Redee [email protected] 050/40.68.48 Ter Groene Poortdreef 17, 8200 Brugge

19

Kwaliteitszorg,

Van kwaliteit op school naar een lerende organisatie In het kader van het meerjarenplan 2013-2018 werden binnen het model van 'cyclisch verbeteren' (PDCA) een aantal belangrijke keuzes gemaakt voor het Europees ontwikkelingsplan. Drie grote werkthema's werden geïdentificeerd met telkens concrete aandacht- en verbeterpunten : - Management van diversiteit op school: er is een duidelijke behoefte aan beter begrip bij de leerkrachten van diversiteit op school. Voor de school moet deze nascholing ook bijdragen aan het ontwerpen van een diversiteitsplan dat oplossingsgericht werken met leerlingen centraal stelt en linkt aan de centrale waarden van de school als respect en gastvrijheid. - Kwaliteitsdenken concreet maken: de leernoden situeren zich in het zoeken naar mogelijkheden voor de implementatie van het kwaliteitsmodel in de opleidingsteams en een grotere gedragenheid van het kwaliteitshandboek. - Nieuwe educatieve instrumenten voor de school van morgen: de leernoden situeren zich op het terrein van competentiegericht leren en evalueren, inbouwen van individuele leertrajecten, een betere integratie van werkplekleren en stages, e-learning en digitale leeromgeving. Aan deze leernoden willen we als school tegemoet komen door deelname aan specifieke cursussen en jobshadowing.

20

Trefwoorden: Kwaliteit, Diversiteit, School voor morgen, Lerende organisatie, Competentiegericht leren, Werkplekleren, Team dynamiek, Digitale leeromgeving

Contactgegevens Hoger Instituut voor Verpleegkunde Sint Elisabeth Annemie Lauryssens [email protected] 014/47.13.00 Herentalsstraat 70, 2300 Turnhout Partners Scoala Postliceala Sanitara , Arad – Roemenië Ledovec, o.s., Ledce – Tsjechië Collège Chateaubriand, Villeneuve sur Yonne – Frankrijk Vrtec Jelka, Ljublana – Slovenië

21

Van hokjesdenken naar samenhokken? Het initialiseren en implementeren van teamteaching in de organisatie van school en team. Van hokjesdenken naar samenhokken: Op Hemelvaart in Waregem zijn we technisch heel professioneel ondersteund met smartboards en pc's in elk lokaal. Toch blijven we nog te vaak met onze leerlingen veilig binnen onze klasmuren en ons eigen vakgebied. We hebben het gevoel dat onze onderwijsmethodes nog te klassiek zijn. In onze zoektocht naar innovatie, vonden we 2 internationale bijscholingen om ons project te ondersteunen. In Finland willen we de principes van co- en teamteaching beter leren kennen. Hoe geraken we verder dan het 'praten-met-mijnmaten'? Hoe organiseren we lessenroosters en lokaalschikkingen? Hoe leren we feedback geven en krijgen die positief is en niet controle gericht? In Slovenië verwachten we van "Education for tomorrow" ideeën om de school voor te bereiden op nieuwe uitdagingen: Wat met het inclusief onderwijs? Met welke nieuwe onderwijsmethodes kunnen we leerlingen blijven motiveren en spijbelproblemen tegengaan? Hoe kunnen we leerlingen intensiever bij het leerproces betrekken? En op welke manier kunnen we onze hoge leeroutput blijven garanderen in toekomst? We zien ernaar uit om deze vernieuwde inzichten enthousiast over te brengen op collega's en zo de teamgeest en de motivatie binnen ons korps nieuw leven in te blazen. 22

Trefwoorden: Innovatie, Co-and teamteaching, Inclusief onderwijs Contactgegevens Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartinstituut 1 Inke De Leeuw [email protected] 0496/10.34.62 Keukeldam 17, 8790 Waregem

23

Innovatieve kwaliteitszorg als sleutel voor ons professionaliseringsbeleid De school wenst op een systematische manier de kwaliteit van haar onderwijs te verbeteren en wenst hierbij gebruik te maken van de principes van het EFQM-model (European Foundation of Quality Management). Enerzijds zullen drie personeelsleden de zesdaagse cursus ‘Teach, Learn and Quality’ volgen in Lissabon om er kennis te maken met de principes van kwaliteitszorg. Anderzijds zullen drie personeelsleden gedurende een week aan jobshadowing doen in een Baskische school die werkt volgens het EFQM-model en bewezen heeft dat dit kwaliteitssysteem ook in een onderwijscontext kan gebruikt worden. Op deze manier wensen we ons bijkomend te informeren en een voldoende draagvlak te creëren voor de implementatie van kwaliteitsontwikkeling in onze school met de klemtoon op verdere professionalisering van ons personeel en dit volgens de principes van EFQM.

24

Trefwoorden: kwaliteitszorg, EFQM-model, professionalisering Contactgegevens Sint-Jozefsinstituut - ASO Frans Cool [email protected] 050/47.17.17 Noordzandstraat 76, 8000 Brugge Partners Lauaxeta Ikastola Scoop, Amorebieta-Etxano – Spanje

25

Leerkrachten worden professionals Sinds het schooljaar 2012-2013 werd er een nieuwe richting gestart nl “Onthaal en Recreatie” waarbij in het 7de specialisatiejaar “gespecialiseerd recreatiemedewerker” op het leerplan staat. Deze studierichting werd opgericht op vraag van de toeristischrecreatieve sector in Vlaanderen. De geschoolde werknemers komen momenteel bijna uitsluitend uit Nederland. De Vlaamse recreant vraagt met nadruk naar Vlaamse monitors en Vlaamse onthaalbedienden. Het profiel van deze leerlingen is apart: het zijn creatieve jongeren, die houden van afwisseling, spel en beweging en die zich bovendien mensgericht en dienstbaar kunnen opstellen. We stellen vast dat ze zeer gemotiveerd zijn voor de praktijk en daardoor verhogen hun slaagkansen. We voorkomen voortijdige schooluitval. Voor sommige leerlingen is dit hun laatste kans om via dagonderwijs een leertraject af te werken en een diploma te halen. Om een kwaliteitsvolle opleiding te garanderen moeten ook de leraren over de nodige competenties beschikken. Voor de Vlaamse onderwijswereld is de richting nieuw, het lerarenteam kan niet steunen op enige vorm van ervaring. Daarom zetten we nu een stap verder en willen samenwerking realiseren met scholen en andere organisaties in de EU.

26

Trefwoorden: Creativiteit, Mensgericht, Professionaliseren, Internationaliseren Contactgegevens Colomaplus bovenbouw2 Hilde Wildiers [email protected] 015/44.86.11 Tervuursesteenweg 2, 2800 Mechelen

27

Praktijk,

Diploma,

Toerisme & horeca opleiding van morgen In het kader van de vernieuwende technologieën binnen het onderwijs en de nieuwe beschikbare leermiddelen rond ICT gaat PIVA binnen een Erasmus+ project een nascholing aanbieden aan leraren en kaderleden. Sinds enkele jaren werkt Piva met de collega’s intens rond “elearning” projecten. Nu gaan collega’s professionele ervaringen opdoen op drie geselecteerde evenementen. Op deze evenementen gaan de deelnemers sessies en workshops volgen bij toonaangevende exposanten en bedrijven in de sector van ICT – educatie , toerisme en de hotelwereld. De kennis zal worden teruggekoppeld naar verschillende werkgroepen op school. Onder het principe “teach the teacher” zullen nadien sessies worden voorzien om andere collega’s aan de slag te zetten met praktijkvoorbeelden. Nieuwe leermethodes en technologieën zullen op termijn door meerdere leerkrachten gebruikt worden in de lessen van het TSO en BSO onderwijs. Ook de ICT coördinator van de school zal betrokken worden om de noden voor de toekomst te kunnen realiseren ifv hardware. Piva heeft in dit project 3 beurzen aangevraagd naar een IT beurs in London , 2 beurzen naar een meeting met scholen in IJsland en 3 beurzen naar een vakbeurs Toerisme in Berlijn.

28

Trefwoorden: ICT- educatie,toerisme en hotelwereld, e-learning, tech the teacher, TSO en BSO onderwijs. Contactgegevens Provinciaal Instituut PIVA Bart Claes [email protected] 03/242.26.14 Desguinlei 244, 2018 Antwerpen

29

Een sprong naar de toekomst Dit project kadert binnen de in het strategisch plan opgestelde doelstellingen betreffende het professionaliseren van de organisatie en zijn medewerkers. Binnen de gedetecteerde noden werden voor het professionaliseren volgende kerntopics naar voor geschoven: kwaliteitsbeleid, omgaan met diversiteit, het uitzetten van een toekomststrategie met een verschuiving naar waarden gedreven organisatie, nieuwe leeractiviteiten uitproberen en implementeren, externe Europese feedback op de werking van een Vlaamse school krijgen. Aantal deelnemers en profiel deelnemers: Er zullen 7 personeelsleden deelnemen die behoren tot het middenkader en directie. Activiteiten en methode: De opgedane kennis uit de nascholingen zal via smartfiches in exacte doelstellingen vertaald worden. Deze doelstellingen zullen duidelijke en meetbare criteria voor evaluatie bevatten. De implementatie en evaluatie van de verbetertrajecten zal gebeuren via werkgroepen waar alle stakeholders vertegenwoordigd zijn, met voldoende aandacht voor het creëren van een draagvlak binnen de organisatie en het verankeren van de verandering. Resultaten: Als concrete resultaten verwachten wij een vermindering van de ongekwalificeerde uitstroom van leerlingen, een verhoging van het welbevinden van leerlingen en personeelsleden en een reductie van het aantal zittenblijvers.

30

Trefwoorden: kwaliteitsbeleid, toekomststrategie, diversiteit Contactgegevens Vrij Technisch Instituut Brugge Jozef Loridan [email protected] 0484/28.62.66 Boeveriestraat 73, 8000 Brugge

31

Een sprong naar de toekomst Dit project kadert binnen de in het strategisch plan opgestelde doelstellingen betreffende het professionaliseren van de organisatie en zijn medewerkers. Binnen de gedetecteerde noden werden voor het professionaliseren volgende kerntopics naar voor geschoven: kwaliteitsbeleid, omgaan met diversiteit, het uitzetten van een toekomststrategie met een verschuiving naar waarden gedreven organisatie, nieuwe leeractiviteiten uitproberen en implementeren, externe Europese feedback op de werking van een Vlaamse school krijgen. Aantal deelnemers en profiel deelnemers: Er zullen 7 personeelsleden deelnemen die behoren tot het middenkader en directie. Activiteiten en methode: De opgedane kennis uit de nascholingen zal via smartfiches in exacte doelstellingen vertaald worden. Deze doelstellingen zullen duidelijke en meetbare criteria voor evaluatie bevatten. De implementatie en evaluatie van de verbetertrajecten zal gebeuren via werkgroepen waar alle stakeholders vertegenwoordigd zijn, met voldoende aandacht voor het creëren van een draagvlak binnen de organisatie en het verankeren van de verandering. Resultaten: Als concrete resultaten verwachten wij een vermindering van de ongekwalificeerde uitstroom van leerlingen, een verhoging van het welbevinden van leerlingen en personeelsleden en een reductie van het aantal zittenblijvers.

32

Trefwoorden: kwaliteitsbeleid, toekomststrategie, diversiteit Contactgegevens Land- en Tuinbouwinstituut Sophie Van Hulle [email protected] 0474/53.35.92 Bruggestraat 190, 8730 Oedelem

33

M-ICT De diversiteit van de schoolpopulatie van Campus D’Hek enerzijds en de invoering van het M-Decreet anderzijds vragen een vernieuwend en aangepast onderwijsbeleid met flexibele leertrajecten. 20 procent van de leerlingen is gediagnostiseerd met een leerstoornis, waar reeds bijzondere STICORDI maatregelen voor worden genomen. Daarnaast lopen er nog andere leerlingen school met speciale leerbehoeften. Deze diverse schoolpopulatie en de invoering van het M-Decreet in september 2015, zorgen voor een stevige dynamiek en vragen een aangepast onderwijsbeleid met flexibele leertrajecten en vernieuwende differentiatietechnieken zonder aan de onderwijskwaliteit te raken. Het lerarenkorps heeft nood aan ondersteuning in het verwerven van nieuwe inzichten en technieken om gedifferentieerd te kunnen werken. ICT wordt in alle leerplannen aangehaald, maar vaak ontbreekt het de leraren nog aan technische vaardigheden om deze ICT-tools te gebruiken. Er is de behoefte aan extra ondersteuning in de selectie van de best passende tools in functie van de speciale onderwijsbehoeften van de leerlingen. Een kernteam bestaande uit het managementteam, aangevuld met leraren uit verschillende studierichtingen zullen tijdens de schooljaren 2014 tot en met 2016 diverse opleidingen in Europa gaan volgen. Deze variëren van het verwerven van inzichten in de effectiviteit van de Finse onderwijsmethodiek, de ICT-integratie met de nieuwste e-learning en onderwijsstrategieën, inclusive learning met tablets, tot visieontwikkeling voor het Campusbeleid.

34

Trefwoorden: M-Decreet, e-learning en onderwijsstrategieën, inclusive learing, differntiatietechnieken. Contactgegevens Atheneum d'hek Landen Greet Pauwels [email protected] 0495/52.07.13 Tiensestraat 57, 3400 Landen

35

Learn from the best Het onderwijsdebat in Vlaanderen woedt nog steeds in alle hevigheid. Toch willen we als school niet wachten op de "beslissingen" die nog moeten komen. We merken aan verschillende zaken dat het omvormen van ons "klassiek" onderwijs naar een nieuwere, modernere vorm noodzakelijk is. Nieuwe vormen van infrastructuur, nieuwe manieren van aanpak van lessen of schoolse zaken zullen allemaal nodig zijn om een school te worden die klaar is voor de toekomst. Er is geen betere manier om dit in gang te zetten dan te gaan leren van de besten. We moeten niet opnieuw het warm water uitvinden. We kunnen net zo goed gaan leren van de ervaringen van anderen in Europa. Daar bovenop kunnen we dan onze eigen (nieuwe) manieren van werken plaatsen zodat we de vernieuwende school worden die we willen zijn. Om dit alles te realiseren opteren we enerzijds voor het volgen van 4 gestructureerde opleidingen en voor job shadowing activiteiten met een partnerschool door 2 van onze leerkrachten. De leerkrachten zullen hiervoor kunnen kandideren. Als ze geaccepteerd worden zullen ze een aantal extra taken meekrijgen, beschreven in een leerovereenkomst, die ons als school de garantie moet geven dat we de geleerde kennis effectief kunnen gaan aanwenden in onze school. Als school verwachten we na afloop van het project een verhoging te zien in het toepassen van nieuwe, pedagogische methoden in de lespraktijk en meer internationalisering als onderdeel van het bereiken van VOET en leerplandoelstellingen. Op lange termijn hopen we als school dat dit een cultuurwijziging te weeg kan brengen die levenslang leren

36

Trefwoorden: jobshadowing, nieuwe pedagogische methoden, cultuurwijziging, levenslang leren Contactgegevens GO! secundair onderwijs Zenit Turnhout Ben Bastiaensen [email protected] 0496/25.75.41 de Merodelei 220, 2300 Turnhout Partners IX. gimnazija, Zagreb – Kroatië

37

Buiten(landse)beentjes gezocht: HHH@the neighbours Het project HHH@the neighbours is een professionaliseringsproject gericht op het personeel van ons instituut. De focus ligt op drie terreinen: enerzijds het verhogen van studentenparticipatie binnen duurzaamheid en milieu, anderzijds het ontwikkelen van taalvaardigheden Frans en Engels binnen algemene vakken en ten slotte het uitbouwen van een internationaal netwerk. In het kader van dit project sturen wij een tiental personeelsleden uit voor jobshadowing, lesopdrachten en het bijwonen van congressen. Ieder van hun profielen sluit aan bij de specifieke noden zoals hierboven vermeld. Als resultaten hopen we op korte termijn een kwalitatief internationaal partnernetwerk uit te bouwen gericht op een waaier aan toekomstige projecten, een vergelijkend onderzoek uit te voeren dat resulteert in nieuwe initiatieven voor leerlingenparticipatie in het kader van milieuzorg, en tenslotte vaardigheidsmodules te ontwikkelen in de vreemde talen om algemene vakken in deze talen te kunnen onderwijzen en leerkrachten op te leiden in het zelf ontwikkelen van CLILmateriaal. Op lange termijn willen we een positief leer- en leefklimaat, ingebed in onze leerlingenwerking, creëren, internationale activiteiten structureel verankeren in de school en het vreemde talen- en het CLIL onderwijs kwalitatief uit bouwen.

38

Trefwoorden: CLIL, onderwijs in de vreemde taal, studentenparticipatie, MOS, internationaal netwerk en beleid Contactgegevens Heilig-Hartinstituut Lyceum Heleen Van den Haute [email protected] 0478/45.76.11 Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Partners OGEC Lycée Technique Privé Montplaisir ,Valence – Frankrijk Gymnasium Augustinianum, Greven – Duitsland

39

Met onze school op weg naar een diversiteitsbeleid met behulp van internationale professionalisering De Burgerschool is een zesjarige secundaire BSO/ TSO-school gelegen in het centrum van de stad Roeselare. De school ligt in een buurt met een grote concentratie van allochtone gezinnen. We zijn geconfronteerd met een heel diverse leerlingenpopulatie: divers qua taal, cultuur en religie; divers qua socio-economische achtergrond en divers qua zorgvraag. Daarom is er nood aan ondersteuning voor de leerkrachten om daarmee om te gaan en aan vorming om ons onderwijs af te stellen op de vele verschillen tussen de leerlingen. We hebben nood aan vaardigheden en kennis om aan elke leerling te geven wat hij nodig heeft om goede leerresultaten te behalen. Een werkgroep diversiteit maakt een overzicht van alle noden en stelt een actieplan op. Hierin worden ook voorstellen geformuleerd naar professionalisering toe. Met de werkgroep diversiteit willen we komen tot een beleid dat aan al die noden tegemoet komt en dat een kader aanbiedt dat ons een houvast geeft om problemen die met diversiteit te maken hebben aan te pakken. Wij hopen dat we met nieuwe inzichten het lerarenteam kunnen aanzetten tot een bredere kijk op diversiteit onder de leerlingen. En van daaruit een zekere bereidheid om op zoek te gaan naar (les)methodes en omgangsvormen die aansluiten bij de leefwereld van elke leerling en op die manier meer gelijke kansen bieden voor 40

alle leerlingen, ongeacht sociale achtergrond, zorgvraag, gender, ras, religie,... Trefwoorden: professionalisering, diversiteit. Contactgegevens Burgerschool Katrien Vandamme [email protected] 0478/44.52.77 Kattenstraat 7, 8800 Roeselare

41

Europese uitwisseling leidt ongetwijfeld tot meer professionaliteit in onze school. Omdat mijn collega's en ikzelf reeds heel wat nationale navormingen volgenden ), zijn we toe aan een nog ruimere benadering van het begrip diversiteit. Een internationale ervaring met collega's uit Europa is daarvoor een ideale uitdaging. Activiteiten die reeds plaats vonden zijn een BSA van onze school, de oprichting van een werkgroep diversiteit, oplijsten van doelen en prioriteiten, in voege stellen van concrete actiepunten om leerlingen te begeleiden, volgen van heel wat lokale en nationale nascholingen... In de toekomst staan nog heel wat activiteiten gepland: een diversiteitsdag voor de leerlingen, verder concretiseren van actiepunten, de algemene visie van de scholengroep implementeren in elke school apart, etc. collega's en directies zullen op de hoogte gebracht worden van de nieuwe inzichten die ik ongetwijfeld zal meebrengen. Ook onze externe partners zoals het CLB, deSOM, de stad Roeselare, Elim, de pedagogische begeleidingsdienst mogen beroep doen op deze expertise. Al deze informatie, kennis en expertise moet bovenal leiden tot het bepalen van een breed gedragen visie, gedragen door alle betrokken partners: een visie diversiteit op scholengroepniveau gedragen door alle scholen én een visie diversiteit op schoolniveau, gedragen door alle medewerkers.

42

Trefwoorden: diversiteit op school, expertise delen op alle niveaus Contactgegevens Arkorum05 Vrije Centrumschool Rodenbachstraat Sofie Pattyn [email protected] 049789.49.61 Albrecht Rodenbachstraat 16, 8800 Roeselare

43

Start to study Vanuit de vaststelling dat leerlingen enthousiast zijn om te leren tijdens de les maar minder daarbuiten willen we een verbetertraject "leren leren" realiseren. Getriggerd door succesverhalen van onderwijssystemen in andere Europese landen, willen we een masterplan "leren leren" opstellen zodat onze leerlingen gestimuleerd worden om meer en efficiënter te studeren. Ons finaal doel bestaat erin om de slaagkansen van onze leerlingen tijdens hun middelbare en hogere studies significant te verhogen. Door middel van jobshadowing en in service trainingen op diverse locaties in Europa gaan we actief op zoek naar concrete en doeltreffende acties die in ons masterplan "leren leren" kunnen opgenomen worden. Op die manier willen we op een proactieve manier meewerken aan het realiseren van de Europese beleidsprioriteit om de prestaties van jonge mensen te verbeteren. Een betere studiehouding en een hoger leerrendement zullen leiden tot een hogere kwalificatie. Hierdoor verhogen we de kansen van onze jongeren op de Europese arbeidsmarkt.

44

Trefwoorden: leerrendement, studiehouding, slaagkansen Contactgegevens ROZENBERG S.O. Peter Druyts [email protected] 014/31.33.43 Rozenberg 2, 2400 Mol Partners V liceum Ogolnokszalcace w, Dabrowie Gorniczej, Dabrowa Gornicza – Polen Smichovska stredni prumyslova skola, Praag – Tsjechië Colegiul Economic Arad, Arad – Roemenië TEPECIK ORTAOKULU, Kütahya – Turkije Kobanyai Szent László Gimnázium, Budapest – Hongarije

45

Professionalisering en van het lerarenkorps en het ontwikkelen van een duidelijke visie in het kader van de hervormingen van het secundair onderwijs rond een brede eerste graad met oog voor de diversiteit binnen de leerlingenpopulatie Op onze school willen we de uitdaging aangaan om competentieontwikkelend onderwijs aan te bieden waarin elk kind, ondanks of dankzij zijn noden, gelijke kansen krijgt om zijn of haar talenten te kunnen ontwikkelen. De manier van evalueren moet ervoor zorgen dat jongeren hun eigen competenties, waarvan ze zelf eigenaar zijn, verder ontwikkelen zodat wat ze op school leren toepasbaar is in hun verdere leven. (“life skills”). Deze internationale opleiding kadert binnen de aanzet die twee jaar terug op onze school werd gegeven omtrent competentieontwikkelend onderwijs en sluit tegelijk aan bij de geest van de vernieuwde leerplannen. Onze leerkrachten willen zich verder verdiepen in die aanpak en visie. Ook binnen de regio zoeken we naar samenwerkingsverbanden om het onderwijsaanbod te optimaliseren en de brede eerste graad een kans te geven. Competentieontwikkelend onderwijs vereist een respectvolle houding waarbij je leerlingen voortdurend feedback geeft over hun leerproces, hoe klein hun inspanning op dat moment ook is, zodoende de motivatie en bijgevolg de leerwinst te verhogen bij ALLE leerlingen. Op die manier willen wij verder 46

bouwen aan meer kwalitatief onderwijs om toekomstgericht leerlingen op te leiden tot zelfbewuste en verantwoordelijke wereldburgers die hun eigen competenties kunnen inschatten en bijsturen. Trefwoorden: verhogen

Competentieontwikkeling,

Contactgegevens Vrij Technisch Instituut 4 Chris Debacker [email protected] 056/41.27.93 Oude Ieperstraat 65, 8560 Gullegem

47

Life

Skills,

leerwinst

Professionalisering van de leerkrachten aan de hand van internationale cursussen en jobshadowing-contacten om tot een kwalitatieve bredeschoolwerking te komen met oog voor diversiteit Op onze school willen we de uitdaging aangaan om competentieontwikkelend onderwijs aan te bieden waarin elk kind, ondanks of dankzij zijn noden, gelijke kansen krijgt om zijn of haar talenten te kunnen ontwikkelen. De manier van evalueren moet ervoor zorgen dat jongeren hun eigen competenties, waarvan ze zelf eigenaar zijn, verder ontwikkelen zodat wat ze op school leren toepasbaar is in hun verdere leven. (“life skills”). Deze internationale opleiding kadert binnen de aanzet die twee jaar terug op onze school werd gegeven omtrent competentieontwikkelend onderwijs en sluit tegelijk aan bij de geest van de vernieuwde leerplannen. Onze leerkrachten willen zich verder verdiepen in die aanpak en visie. Ook binnen de regio zoeken we naar samenwerkingsverbanden om het onderwijsaanbod te optimaliseren en de brede eerste graad een kans te geven. Competentieontwikkelend onderwijs vereist een respectvolle houding waarbij je leerlingen voortdurend feedback geeft over hun leerproces, hoe klein hun inspanning op dat moment ook is, zodoende de motivatie en bijgevolg de leerwinst te verhogen bij ALLE leerlingen. Op die manier willen wij verder bouwen aan meer kwalitatief onderwijs om toekomstgericht 48

leerlingen op te leiden tot zelfbewuste en verantwoordelijke wereldburgers die hun eigen competenties kunnen inschatten en bijsturen. Trefwoorden: Competentie ontwikkelend onderwijs Contactgegevens Vrij Technisch Instituut 1 Sigrid Vansteenkiste [email protected] 056/21.23.01 Beekstraat 21, 8500 Kortrijk

49

Change and improvement in teaching and learning through the use of iPads Het Sint-Pieterscollege in Blankenberge (België) startte in 2012 als eerste in Vlaanderen met grootschalig mobiel leren. Elke leerling en leerkracht kreeg er een iPad als didactisch leermiddel. De school liet zich inspireren door voorbeelden in Nederland en Engeland. Om alle personeelsleden in dit nieuwe leren behendig te maken, kreeg het korps training van interne en externe deskundigen. Zelf gaven vakgroepen nascholing aan collega’s uit ander scholen. Momenteel heeft het korps de meeste technische skills in de hand en voldoende know how van educatieve app’s. Om verder te kunnen groeien in dit innovatieproces zoekt het korps naar externe voorbeelden op de werkvloer. Dank zij jobshadowing kunnen leerkrachten in de klas en met ander professionals leren van en aan elkaar. Het Sint-Pieterscollege ontvangt in een eerste fase twee collega’s van het Casimirianumcollege uit Coburg voor jobshadowing in mobiel leren. Met reflecties van deze samenwerking zal een team uit het Sint-Pieterscollege naar Longfield Academy in Kent gaan. Tijdens de vierdaagse uitwisseling daar wil het team op volgende punten focussen: inzicht in nieuwe didactiek, app’s en onderwijsmethoden, inzicht in motivatie bij leerders, hoe werkt veranderingsmanagement, welke mogelijkheden biedt samenwerkend leren en welke kansen zitten er in netwerkleren. De input van dit bezoek moet leiden tot disseminatie in de vakgroepen, die op hun beurt LA kunnen bezoeken. Het rapporteren van deze ervaringen aan externe bezoekers en onderzoekers van de UGent (waar de school mee samenwerkt) zorgt voor externe disseminatie. 50

Trefwoorden: jobshadowing, mobiel leren, app’s Contactgegevens Sint-Jozef Sint-Pieter aso Francine Vandermeersch [email protected] 050/41.79.91 Weststraat 86, 8370 Blankenberge Partners Longfield Academy, Longfield – Verenigd Koninkrijk

51

De school met een toekomstgericht ICT en talen beleid We willen groeien naar een tabletschool. Het ontwikkelen van een e- learning omgeving wordt vooropgesteld. Er is een noodzaak om de ICT vaardigheden van de leerkrachten te versterken via ICT- cursussen. (Taccle 2 cursus in Urbino Italië) Het gebruik van vreemde talen versterken door werken met en ontmoeten van buitenlandse partners en cursisten. Opstarten van een Twinspace met de cursisten om informatie en tools uit te wisselen. Lijst met bruikbare tools opstellen per graad en step by step ppt per tool opmaken Via Jobshadowing willen wij de werking van het Spaanse onderwijs onderzoeken. Nieuwe ideeën, methodes en structuren opdoen. Werken met tablets, aanbrengen apps, vreemd taalonderricht met de oudste klassen. Uitwisseling van leerkrachten in jobshadowing met de Spaanse partnerschool. (zelfde opdracht)

52

Trefwoorden: e-learning (tabletschool), vreemde talen, twinspace, jobshadowing. Contactgegevens GO!Basisschool Het Molenschip Evergem Philippe Balcaen [email protected] 0472/66.10.90 Vurstjen 33, 9940 Evergem Partners Colegio Publico De Educacion Infantil y Primaria San Fernando, Aranjuez – Spanje

53

Hogere leerwinst in een positief anti-pest klimaat Een ‘feel good’ school en een school om te leren zijn twee belangrijke pijlers uit ons pedagogisch project. Het Fins onderwijssysteem schenkt ook aan deze onderdelen heel veel aandacht. Uit PISA-studies blijkt dat Finland zeer goed scoort op gebied van lezen, rekenen, wiskunde en dit met inclusief onderwijs. Ook aan het welbevinden wordt veel aandacht besteed. Het Finse anti-pest project Kiva bewees haar doeltreffendheid door het aantal pestgevallen drastisch te doen dalen. Enerzijds nemen we deel aan de internationale nascholing ‘Finnish lessons for EU schools’. Hierbij brengen we bezoeken aan verschillende scholen in de stad Joensuu. We zullen kennismaken met een totaal verschillend onderwijssysteem dat gebaseerd is op een andere onderwijsfilosofie en maatschappijvisie. Anderzijds zullen twee leerkrachten gedurende twee weken meewerken in een Kiva-school te Espoo. Ze zullen kunnen waarnemen hoe het Kiva-programma in de praktijk werkt en opgeleid worden om er zelf mee aan de slag te gaan. Het volledig schoolteam volgde reeds een pedagogische studiedag rond het Kiva-project. Op deze wijze wensen we het Fins onderwijssysteem onder de loep te nemen en wat bruikbaar is in ons eigen onderwijscontext te implementeren.

54

Trefwoorden: Anti-pest project Kiva, Fins onderwijssysteem, Hogere leerwinst Contactgegevens Gesubsidieerde Vrije Basisschool Sint Jan Magali Marey [email protected] 050/60.43.10 Keuvelhoekstraat 100, 8300 Knokke-Heist Partners Karamzinin koulu, Espoon kaupunki – Finland

55

Our international professionalization secures their future In basisschool Roezemoes te Zeebrugge hebben we de vele uitdagingen. We hebben grote groepen kinderen met een grote diversiteit (verschillende leerniveaus en zwakke socio-economische achtergrond) en dit met beperkte locatiemogelijkheden; een significant stijgend aantal leerlingen én een significant stijgend aantal SES-lestijden die voortkomen uit de grote groep kinderen met een zorg-achtergrond zonder dat het aantal leerkrachten onmiddellijk in verhouding stijgt. Het M-decreet van de Vlaamse Regering wordt geïntroduceerd en heeft als voornaamste doel om kinderen met een beperking en met speciale onderwijsbehoeftes in het gewoon basisonderwijs op te nemen; zonder dat onze leerkrachten hiervoor al de nodige extra kennis en vaardigheden verworven hebben. Een professionaliseringsnood bij het schoolteam om met bovenstaande drempels om te kunnen gaan. Daarom werd door het kernteam op school de volgende werkpunten als prioriteiten naar voren geschoven: mogelijke andere vormen van didactische aanpak en werkvormen creëren om onderwijs op maat van elk kind aan te bieden zodat we hen de maximale ontplooiingskansen kunnen geven en hun betrokkenheid verhogen; individuele leerprocessen van de kinderen stimuleren (zelfsturing) Europese inzichten bieden ons een meerwaarde bij onze uitdagingen. We ontdekken goede onderwijsmethodes die we kunnen gebruiken om leer- en ontwikkelingsachterstanden vroegtijdig op te sporen of te vermijden. We willen gebruik maken 56

van de Europese kennis die ter plaatse reeds aangewend werd in gelijkaardige situaties. We willen actief lid worden van een Europees netwerk om ons als team verder te professionaliseren.

Trefwoorden: diversiteit, speciale onderwijsbehoeftes, onderwijs op maat, zelfsturing, preventieve basiszorg, draagkracht, autonome leerders, Europese kennis, netwerk, professionaliseren. Contactgegevens Vrije basisschool roezemoes Heidi Wijffels [email protected] 050/54.50.96 Zustersstraat 9, 8380 Zeebrugge

57

Het Sint-Lodewijkscollege ontwikkelen tot een professionele leerorganisatie Het Sint-Lodewijkscollege wil ontwikkelen tot een professionele leerorganisatie door op elk niveau en na elke activiteit vragen te stellen over de kwaliteit van de realisatie. De grote domeinen waarop de werking van de school zich focust zijn: de zorg voor elke leerling; het streven naar steeds grotere leerwinst door de vernieuwing in het pedagogisch-didactisch veld op te volgen; de menswording van de leerling en de leerkracht stimuleren; en een feilloze organisatie van de school opzetten. In de komende jaren zal de school zich focussen op het domein van de pedagogische en didactische ontwikkelingen. • Daartoe is een studie bezig over de evaluatiepraktijk van de school. Data-based wil de school komen tot veranderingen die de school maken tot een stimulerende leeromgeving. • Daarnaast wil de school inzetten op een meertalige omgeving door het opbouwen van een zesjarige CLIL-cyclus in de wetenschappen en de geschiedenis. De school ziet dit als logische uitbouw van dertig jaar internationale werking. • Tenslotte wil de school alles in het werk stellen om de leerlingen te brengen tot zelfsturend leren. Eén van de belangrijke aspecten daarbij is de wijze van feedback geven en krijgen van leerlingen en leerkrachten

58

Trefwoorden: zelfevaluatie, meertaligheid, coaching. Contactgegevens Sint-Lodewijkscollege Koenraad Seynaeve [email protected] 050/40.68.40 Magdalenastraat 30, 8200 Brugge Partners Stichting Voortgezet Onderwijs Regio Schijndel, Schijndel – Nederland

59

Foreign In-service Training @ KOGEKA 1 (FIT@K1) De scholen van de scholengemeenschap KOGEKA werken nauw samen, ook op het vlak van nascholing en internationalisering. Voor de volgende jaren wordt ingezet op ‘LED-leren’, waarbij ‘LED’ staat voor Levensecht, Eigentijds en Duurzaam. Doel is wezenlijke vooruitgang te boeken op het vlak van blended learning (wat neerkomt op een volgehouden zoektocht naar ICT-gebruik met een pedagogische meerwaarde), het bijbrengen van 21st century skills en het hanteren van leerstrategiën. Buitenlandse nascholingen vormen daarbij een bron van expertise om de Vlaamse hiaten te vullen. Daarnaast legt elke school zijn eigen pedagogische accenten. Zo wil KOGEKA 1 de mogelijkheden van CLIL onderzoeken. Daarom stuurt KOGEKA 1 één leerkracht uit naar de Tap-swipepinch into English cursus van Euneos in Spanje. Deze combineert de onderwerpen ICT en CLIL. Voorbereiding, begeleiding en naverwerking van de buitenlandse nascholingen gebeurt door de centrale diensten van de scholengemeenschap. De pedagogische dienst vormt daarbij de spil (pedagogisch coördinator en werkgroepen internationalisering en LED-leren), maar ook de financiële dienst en de preventiedienst spelen een rol. Van de betrokken leerkrachten wordt verwacht dat zij het geleerde implementeren in hun eigen lespraktijk en daarover communiceren op personeelsvergaderingen en in vak- en werkgroepen.

60

Trefwoorden: ICT, blended learning, 21st century skills, duurzaam leren, CLIL Contactgegevens KOGEKA 1 Danny Van der Veken [email protected] 014/57.85.64 Mgr. Heylenstraat 37, 2460 Kasterlee Website www.kogeka.be

61

Foreign In-service Training @ KOGEKA 3 (FIT@K3) De scholen van de scholengemeenschap KOGEKA werken nauw samen, ook op het vlak van nascholing en internationalisering. Voor de volgende jaren wordt ingezet op ‘LED-leren’, waarbij ‘LED’ staat voor Levensecht, Eigentijds en Duurzaam. Doel is wezenlijke vooruitgang te boeken op het vlak van blended learning (wat neerkomt op een volgehouden zoektocht naar ICT-gebruik met een pedagogische meerwaarde), het bijbrengen van 21st century skills en het hanteren van leerstrategiën. Buitenlandse nascholingen vormen daarbij een bron van expertise om de Vlaamse hiaten te vullen. Daarnaast legt elke school zijn eigen pedagogische accenten. Zo wil KOGEKA 3 de mogelijkheden van CLIL onderzoeken en, in voorbereiding op het M-decreet, meer te weten komen over inclusief onderwijs. Daarom stuurt KOGEKA 3 drie leerkrachten uit naar een Tap-swipe-pinch cursus van Euneos in Spanje (ICT); de CLIL for Teachers: an Inquiry-based Approach cursus van English Matters in Ierland; een studiebezoek over inclusief onderwijs in Denemarken. Voorbereiding, begeleiding en naverwerking van de buitenlandse nascholingen gebeurt door de pedagogische dienst van de scholengemeenschap. Van de betrokken leerkrachten wordt verwacht dat zij het geleerde implementeren in hun eigen lespraktijk en daarover communiceren op personeelsvergaderingen en in vak- en werkgroepen.

62

Trefwoorden: ICT, blended learning, 21st century skills, duurzaam leren, CLIL, inclusief onderwijs Contactgegevens Kogeka 3 Danny Van der Veken [email protected] 014/57.85.64 Kollegestraat 15, 2440 Geel Website www.kogeka.be

63

Foreign In-service Training @ KOGEKA 4 (FIT@K4) De scholen van de scholengemeenschap KOGEKA werken nauw samen, ook op het vlak van nascholing en internationalisering. Voor de volgende jaren wordt ingezet op ‘LED-leren’, waarbij ‘LED’ staat voor Levensecht, Eigentijds en Duurzaam. Doel is wezenlijke vooruitgang te boeken op het vlak van blended learning (wat neerkomt op een volgehouden zoektocht naar ICT-gebruik met een pedagogische meerwaarde), het bijbrengen van 21st century skills en het hanteren van leerstrategiën. Buitenlandse nascholingen vormen daarbij een bron van expertise om de Vlaamse hiaten te vullen. Daarnaast legt elke school zijn eigen pedagogische accenten. Zo wil KOGEKA 4 haar zorgbeleid verder uitdiepen op het vlak van herstelgericht werken. Daarom stuurt KOGEKA 4 twaalf leerkrachten uit naar een Tapswipe-pinch cursus van Euneos in Spanje en een nog te kiezen ICT-cursus in Denemarken; een cursus i.v.m. herstelgericht werken bij de Engelse onderwijsexpert bij uitstek, Belinda Hopkins, aan The National Centre for Restorative Approaches in Youth Settings in het Verenigd Koninkrijk. Voorbereiding, begeleiding en naverwerking van de buitenlandse nascholingen gebeurt door de centrale diensten van de scholengemeenschap. Van de betrokken leerkrachten wordt verwacht dat zij het geleerde implementeren in hun eigen lespraktijk en daarover communiceren op personeelsvergaderingen en in vak- en werkgroepen.

64

Trefwoorden: ICT, blended learning, 21st century skills, duurzaam leren, herstelgericht werken Contactgegevens kogeka 4 Danny Van der Veken [email protected] 014/57.85.64 Technische Schoolstraat 52, 2440 Geel Website www.kogeka.be

65

Foreign In-service Training @ KOGEKA 6 (FIT@K6) De scholen van de scholengemeenschap KOGEKA werken nauw samen, ook op het vlak van nascholing en internationalisering. Voor de volgende jaren wordt ingezet op ‘LED-leren’, waarbij ‘LED’ staat voor Levensecht, Eigentijds en Duurzaam. Doel is wezenlijke vooruitgang te boeken op het vlak van blended learning (wat neerkomt op een volgehouden zoektocht naar ICT-gebruik met een pedagogische meerwaarde), het bijbrengen van 21st century skills en het hanteren van leerstrategiën. Buitenlandse nascholingen vormen daarbij een bron van expertise om de Vlaamse hiaten te vullen. Daarnaast legt elke school zijn eigen pedagogische accenten. Zo wil KOGEKA 6 zich, ter voorbereiding op het M-decreet, verdiepen in inclusief onderwijs en de mogelijkheden voor vakinhoudelijke professionalisering in het buitenland verkennen. Daarom stuurt KOGEKA 6 vier leerkrachten uit naar een Tapswipe-pinch cursus van Euneos in Spanje (ICT); een studiebezoek over inclusief onderwijs in Denemarken; een nascholing geschiedenis in Italië. Voorbereiding, begeleiding en naverwerking van de buitenlandse nascholingen gebeurt door de centrale diensten van de scholengemeenschap. De pedagogische dienst vormt de spil daarvan. Van de betrokken leerkrachten wordt verwacht dat zij het geleerde implementeren in hun eigen lespraktijk en daarover communiceren op personeelsvergaderingen en in vak- en werkgroepen.

66

Trefwoorden: ICT, blended learning, 21st century skills, duurzaam leren, inclusief onderwijs, geschiedenis Contactgegevens KOGEKA 6 Danny Van der Veken [email protected] 014/57.85.64 Gasthuisstraat 2, 2440 Geel Website www.kogeka.be

67

Foreign In-service Training @ KOGEKA 7 (FIT@K7) De scholen van de scholengemeenschap KOGEKA werken nauw samen, ook op het vlak van nascholing en internationalisering. Voor de volgende jaren wordt ingezet op ‘LED-leren’, waarbij ‘LED’ staat voor Levensecht, Eigentijds en Duurzaam. Doel is wezenlijke vooruitgang te boeken op het vlak van blended learning (wat neerkomt op een volgehouden zoektocht naar ICT-gebruik met een pedagogische meerwaarde), het bijbrengen van 21st century skills en het hanteren van leerstrategiën. Buitenlandse nascholingen vormen daarbij een bron van expertise om de Vlaamse hiaten te vullen. Daarnaast legt elke school zijn eigen pedagogische accenten. Zo wil KOGEKA 7 zich, ter voorbereiding op het M-decreet, verdiepen in inclusief onderwijs en de mogelijkheden voor vakinhoudelijke professionalisering in het buitenland verkennen. Daarom stuurt KOGEKA 7 zestien leerkrachten uit naar een Tapswipe-pinch cursus van Euneos in Spanje (ICT); een studiebezoek over inclusief onderwijs in Denemarken; een cursus dierenzorg in een vogelpark in Duitsland; een cursus bosbouw en landschapsbeheer in een landbouwschool in Zweden; een cursus dierverzorging in het expertisecentrum Barneveld in Nederland. Van de betrokken leerkrachten wordt verwacht dat zij het geleerde implementeren in hun eigen lespraktijk en daarover communiceren op personeelsvergaderingen en in vak- en werkgroepen.

68

Trefwoorden: ICT, blended learning, 21st century skills, duurzaam leren, inclusief onderwijs, dierenzorg Contactgegevens kogeka 7 Danny Van der Veken [email protected] 014/57.85.64 Technische Schoolstraat 52, 2440 Geel Website www.kogeka.be

69

Foreign In-service Training @ KOGEKA 8 (FIT@K8) De scholen van de scholengemeenschap KOGEKA werken nauw samen, ook op het vlak van nascholing en internationalisering. Voor de volgende jaren wordt ingezet op ‘LED-leren’, waarbij ‘LED’ staat voor Levensecht, Eigentijds en Duurzaam. Doel is wezenlijke vooruitgang te boeken op het vlak van blended learning (wat neerkomt op een volgehouden zoektocht naar ICT-gebruik met een pedagogische meerwaarde), het bijbrengen van 21st century skills en het hanteren van leerstrategiën. Buitenlandse nascholingen vormen daarbij een bron van expertise om de Vlaamse hiaten te vullen. Daarnaast legt elke school zijn eigen pedagogische accenten. Zo wil KOGEKA 8 de mogelijkheden van CLIL onderzoeken. Daarom stuurt KOGEKA 8 één leerkracht uit naar de Tap-swipepinch into English cursus van Euneos in Spanje. Deze combineert de onderwerpen ICT en CLIL. Voorbereiding, begeleiding en naverwerking van de buitenlandse nascholingen gebeurt door de centrale diensten van de scholengemeenschap. De pedagogische dienst vormt daarbij de spil (pedagogisch coördinator en werkgroepen internationalisering en LED-leren), maar ook de financiële dienst en de preventiedienst spelen een rol. Van de betrokken leerkrachten wordt verwacht dat zij het geleerde implementeren in hun eigen lespraktijk en daarover communiceren op personeelsvergaderingen en in vak- en werkgroepen.

70

Trefwoorden: ICT, blended learning, 21st century skills, duurzaam leren, CLIL Contactgegevens Kogeka 8 Danny Van der Veken [email protected] 014/57.85.64 Pas 110, 2440 Geel Website www.kogeka.be

71

Tools for teaching in the future Onze school anticipeert op de hervorming van het secundair onderwijs met hoge verwachtingen t.o.v. digitale en andere competenties, en t.o.v. de talenkennis van leerlingen en leerkrachten. Anderzijds willen we de stijgende demotivatie bij leerlingen en daardoor ook bij leerkrachten halt toeroepen. Met dit buitenlands nascholingsproject ondersteunen we de personeelsleden in hun professionalisering en zoektocht naar kennis en methodieken die zowel de leerlingen (zwakkere en sterkere) als de leerkrachten ten goede komen. Concrete doelstellingen zijn: grotere motivatie en minder schooluitval, betere digitale competenties, grotere talenkennis, allemaal belangrijke factoren om te slagen in (verdere) studies en op de arbeidsmarkt. In dat verband ontwikkelt de school ook een CLIL-beleid. Wij willen leerkrachten tools laten ontdekken om deze doelstellingen bij de leerlingen te kunnen realiseren. Door een internationale cursus gericht op taal en nieuwe motiverende leertechnieken (bijvoorbeeld ICT) te volgen, krijgen de deelnemers zicht op de good practices in het buitenland die hun deugdelijkheid al hebben bewezen (evidence based). De komende 2 jaren willen we 12 personeelsleden een cursus laten volgen in het buitenland. Om dit alles te realiseren is ook professionalisering op managementniveau in een internationale context onontbeerlijk. Ook de directie engageert zich om deel te nemen aan buitenlandse cursussen of study visits.

72

Trefwoorden: buitenlandse nascholingen en study visits voor onderwijspersoneel, motiveren leerlingen en leerkrachten, anticiperen op onderwijshervorming, schooluitval verminderen, activerende werkvormen, ICT – vreemde talen – management , nieuwe methodieken, good practices – evidence based, 12 deelnemers Contactgegevens Sint-Franciscusinstituut aso Jan-Frans Dellaert [email protected] 0474/37.73.64 Tuinstraat 105, 9090 Melle

73

Diversity at school Het VTI te Poperinge is een secundaire, middelgrote stadsschool die nijverheidstechnisch - en beroepsonderwijs aanbiedt. Sinds de voorbije jaren merken wij dat we steeds meer en geconfronteerd worden met diversiteit op het vlak van instroom van allochtonen, onverdraagzaamheid en racisme, vooroordelen tegenover meisjes die technisch onderwijs willen volgen, genderdiversiteit, de sociale achtergrond en vaardigheden van onze leerlingen, maar ook op cognitief vlak merken we grote verschillen. De op til zijnde onderwijshervormingen zullen die grote diversiteit enkel nog versterken. Door deelname aan deze cursus hoopt het deelnemend team ten eerste om nuttige kennis, inzichten en vaardigheden op te doen rond diversiteit en ten tweede om contacten te leggen met andere instellingen en organisaties waarmee ideeën uitgewisseld kunnen worden om zo - voor de eerste maal - tot een internationaal project rond diversiteit te kunnen komen. Omwille van deze redenen en noden is het team dat zal deelnemen aan deze cursus heel divers en complementair qua samenstelling: 2 leerkrachten met lesopdracht in de tweede en derde graad van het tso én bso, een graadcoördinator en de schoolpsychologe. De kennis en ervaringen zullen dan geïmplementeerd worden in het pedagogisch project, het zorgbeleid en de realisatie van de vakoverschrijdende eindtermen op school. De praktische vertaling van deze kennis en ervaringen naar het dagdagelijks schoolleven zal gebeuren door projecten op korte en lange termijn uit te werken die er voor moeten zorgen dat er basisvaardigheden aangeleerd worden rond 'omgaan met diversiteit' bij leerlingen en personeel. 74

Op lange termijn hopen we in hoofdzaak dat onze jongeren op deze manier een meer open geest zullen krijgen rond 'diversiteit' en dat ze gemakkelijker zullen aanvaarden dat 'anders-zijn' van mensen geen obstakel is, maar wel juist kansen biedt om zichzelf en elkaar te verrijken als mens. Trefwoorden: (gender)diversiteit, onverdraagzaamheid en racisme Contactgegevens VTI Poperinge Bert Raman [email protected] 057/36.04.73 Boeschepestraat 44, 8970 Poperinge

75

Tools for teaching in the future Onze school anticipeert op de hervorming van het secundair onderwijs met hoge verwachtingen t.o.v. digitale en andere competenties, en t.o.v. de talenkennis van leerlingen en leerkrachten. Anderzijds willen we de stijgende demotivatie bij leerlingen en daardoor ook bij leerkrachten halt toeroepen. Met dit buitenlands nascholingsproject ondersteunen we de personeelsleden in hun professionalisering en zoektocht naar kennis en methodieken die zowel de leerlingen (zwakkere en sterkere) als de leerkrachten ten goede komen. Concrete doelstellingen zijn: grotere motivatie en minder schooluitval, betere digitale competenties, grotere talenkennis, allemaal belangrijke factoren om te slagen in (verdere) studies en op de arbeidsmarkt. In dat verband ontwikkelt de school ook een CLIL-beleid. Wij willen leerkrachten tools laten ontdekken om deze doelstellingen bij de leerlingen te kunnen realiseren. Door een internationale cursus gericht op taal en nieuwe motiverende leertechnieken (bijvoorbeeld ICT) te volgen, krijgen de deelnemers zicht op de good practices in het buitenland die hun deugdelijkheid al hebben bewezen (evidence based). De komende 2 jaren willen we 12 personeelsleden een cursus laten volgen in het buitenland. Om dit alles te realiseren is ook professionalisering op managementniveau in een internationale context onontbeerlijk. Ook de directie engageert zich om deel te nemen aan buitenlandse cursussen of study visits.

76

Trefwoorden: buitenlandse nascholingen en study visits voor onderwijspersoneel, motiveren leerlingen en leerkrachten, anticiperen op onderwijshervorming, schooluitval verminderen, activerende werkvormen, ICT – vreemde talen – management , nieuwe methodieken, good practices – evidence based, 14 deelnemers Contactgegevens Sint-Franciscusinstituut bso/tso Jan-Frans Dellaert [email protected] 0474/37.73.64 Tuinstraat 105, 9090 Melle

77

Improving the quality of our school by international professionalization and networking Via dit project proberen we de kwaliteit van onze school te verhogen. We spitsen ons daarvoor toe op twee specifieke behoeften. Een eerste werkpunt is internationalisering. Hierover hebben we al een werkgroep, maar die staat nog in de kinderschoenen. We willen meer te weten komen over de manier waarop je internationale contacten met andere scholen kan aanknopen, aangezien dit een essentieel onderdeel is in de ontwikkeling van elke Europese leerling. In onze school komt dit nog te weinig aan bod. De Duitse organisatie Ifel biedt in Porto een cursus aan over de mogelijkheden van internationalisering. Door hieraan deel te nemen willen we meer leren over de verschillende manieren waarop je internationale projecten kan uitbouwen (professionalization) en ook contacten kan leggen met andere scholen die op zoek zijn naar partners voor dergelijke projecten (networking). Een tweede domein waarop we ons toespitsen is de opleiding en professionalisering van ons directieteam. Dat wil zich nog verder verdiepen in nieuwe, moderne inzichten in het onderwijsleerproces en het onderwijsmanagement. Aangezien Finland in dit verband echt een gidsland is, neemt één lid van ons directieteam deel aan een cursus in Finland. Daar kan hij/zij dan nieuwe inzichten verwerven die in de eigen school kunnen worden verspreid.

78

Trefwoorden: internationalisering, professionalisering, internationale contacten, netwerken, onderwijsmodernisering, Finland Contactgegevens Instituut Spijker Dorien Bolckmans [email protected] 03/314.55.36 Lindendreef 37, 2320 Hoogstraten Website liesbethenloreinporto.wordpress.com

79

Verbeteren van de kwaliteitszorg op school in een internationale context door het verder uitbouwen van een management plan De toenemende culturele diversiteit van de leerlingen met verschillende interesses en sociale achtergronden vormt een uitdaging voor alle geledingen van de school. Er is nood aan een creatieve benadering om lacunes in onze huidige werking te onderzoeken en te optimaliseren om hieraan het hoofd te bieden. Ondanks de reeds geleverde inspanning is tot op heden geen adequaat antwoord gevonden voor de wijzigende positie waarmee de school op dit moment geconfronteerd wordt. Via de seminaries denken we de nodige know-how op te doen, bruikbare instrumenten te verkrijgen, ervaringen uit te wisselen en te leren van de aanpak van culturele diversiteit in andere Europese landen. We wensen die kennis aan te wenden, te vertalen naar de eigen schoolsituatie in onze regio en te dissemineren zowel op beleidsniveau als naar het lerarenkorps toe. Bovendien plannen we de impact op de school te evalueren en afhankelijk van het resultaat dit bij te sturen of te verankeren. We geloven sterk dat een dergelijke kruisbestuiving niet enkel de professionele competenties zal verhogen van de personeelsleden die deelnemen aan de seminaries maar ook een meetbare kwaliteitsinjectie zal veroorzaken voor de hele schoolinstelling.

80

Trefwoorden: culturele kwaliteitsinjectie

diversiteit,

seminaries,

Contactgegevens Petrus & Paulus campus west Vrij Technisch Instituut Christophe Vandenberghe [email protected] 059/55.64.74 Stuiverstraat 108, 8400 Oostende

81

meetbare

Krachtige leeromgevingen in een school voor technisch, beroeps- en kunstonderwijs De school wil krachtige, toekomstgerichte leeromgevingen creëren in alle studierichtingen van het technisch, het beroeps- en het kunstonderwijs die ze organiseert. De ontwikkeling van dergelijke leeromgevingen veronderstelt leraren en lerarenteams die permanent bijleren om te kunnen vernieuwen, verbeteren, meer leerwinst te realiseren bij elke leerling, en ook bij meer leerlingen een leertraject op maat tot een goed resultaat te begeleiden. Leraren zullen zowel bijleren van vakcollega’s en leerlingen, als van teams in andere scholen. De schoolleiding motiveert, inspireert en respecteert de diversiteit binnen elk lerarenteam omdat ze diversiteit ziet als meerwaarde, als rijkdom. Ze investeert ook in een talentgericht HRmanagement. In een eerste fase zullen 2 directieleden uitgestuurd worden om via het volgen van de cursus ‘Leading schools into the future’ hun competenties betreffende leiderschap en strategische verder te ontwikkelen. Vervolgens zullen de deelnemers samen met hun collega’s van het directieteam en het middenkader de vakgroepen begeleiden en sturen bij het ontwikkelen van een visie op en het realiseren van vakspecifieke krachtige en toekomstgerichte. Hierbij wordt de centrale rol van de leraar benadrukt en worden alle leraren nog explicieter aangespoord om gedurende hun hele loopbaan een gevarieerd professionaliseringstraject te volgen en de neerslag hiervan bij te houden in een persoonlijk portfolio. 82

Trefwoorden: Krachtige leeromgevingen, Permanent bijleren, Leerwinst realiseren, Diversiteit, Talentgericht HR-management, Begeleiden en sturen van vakgroepen, Gevarieerd professionaliseringstraject Contactgegevens Technisch Instituut Heilige Familie Charlotte De Donder [email protected] 050/44.59.59 Oude Zak 38, 8000 Brugge

83

Op zoek naar effectieve onderwijsmethoden en aanpakken In ons onderwijs worden met de regelmaat van de klok nieuwe methoden en aanpakken geïntroduceerd zonder dat duidelijk is dat dit nieuwe beter is dan het voorgaande. Bovendien bereikt (vaak academische) kennis m.b.t. vernieuwingen maar zelden de weg naar het lokale onderwijsbeleid. Er wordt op de werkvloer te weinig bewijs verzameld om de effectiviteit van onderwijsmethoden en -aanpakken aan te tonen. Een nieuwe methode of aanpak is dan ook effectiever. Vandaar onze verantwoording om kennis te willen nemen van het referentiekader van het 'Evidence Based Teaching and Learning' in de overtuiging dat hierdoor het schoolteam vernieuwingen met een meer kritische blik bekijken, de leerkrachten meer kwaliteitsvol gaan onderwijzen, met het gevolg dat de leerresultaten van de leerlingen zullen verhogen. Vandaar dat wij de nascholing wensen te volgen om relevante kennis, vaardigheden en attitudes rond de thematiek van 'Evidence Based Teaching and Learning' op te doen. Nadien -op schoolniveau- zullen we vervolgens met een dragende groep een werkbaar kader uitwerken dat we met alle teamleden kunnen gaan gebruiken om gezond kritisch te kunnen omgaan met vernieuwingen op korte, middellange en lange termijn.

84

Trefwoorden: Evidence Based Teaching and Learning Contactgegevens Vrije Basisschool Oeterveld Victor Medaer [email protected] 089/86.30.71 Ophovenstraat 71, 3680 Maaseik

85

Finish Lessons for the EU schools Dit schooljaar zijn we gestart met het ontwikkelen van een visie rond leerbegeleiding. Belangrijke partners hierin zijn het CLB, onze partnerschool van het Buitengewoon Onderwijs en de zorgcoördinatoren uit onze gemeenschap. Ook de wetgever legt met het M-decreet een ander accent in de leerbegeleiding. Na het ontwikkelen van onze visie willen we een aantal strategische en operationele doelen verwezenlijken. Om onze visie en doelen zo breed mogelijk te houden doen we een beroep op het aanbod van de pedagogische begeleidingsdienst, groepsnascholingen/intervisies op niveau van de scholengemeenschap. De deelname aan een Europees seminarie kan zeer inspirerend werken en het zou het netwerk van onze organisatie veel uitgebreider maken. Finland behoort tot de koplopers in leerbegeleiding, gelijke onderwijskansen en hoge leerresultaten, vandaar dat we in samenwerking met een nascholingscentrum deelnemen aan een seminarie in Finland. Het seminarie omvat klas- en schoolbezoeken, ze faciliteert ook gesprekken met de leerkrachten en we kunnen met andere Europese partners in dialoog gaan. De directeur-coördinator van de scholengemeenschap, voorzitter van de werkgroep leerbegeleiding, neemt deel aan dit seminarie. Zij zal samen, met de leden van de cel leerbegeleiding, er voor zorgen dat de verworven kennis van het seminarie zal gedeeld worden met de andere leerkrachten en directies.

86

Trefwoorden: Visieontwikkeling – leerbegeleiding welbevinden – hoge leerresultaten – dialoog netwerken Contactgegevens GO! Graaf van Egmont Zottegem Sabine Eeman [email protected] 0474/33.61.12 Lyceumstraat 12, 9620 Zottegem

87

–

hoog

A school where teachers don't learn (a language) isn't a school OPENLUCHTLEREN Via jobshadowing in de 4 windstreken van Europa (Finland, Estland, Griekenland) doen kleuterjuffen ervaring en ideeën op om het openluchtleren in alle (weers)omstandigheden te verrijken. De buitenruimte in onze school moet op deze manier uitgroeien tot een weersonafhankelijke speelleerhoek die op elk moment van het jaar extra kansen tot leren biedt . Dit vraagt niet zozeer een materiële dan wel een mentale aanpassing van onze leerkrachten. Tegelijkertijd zal hun spreekvaardigheid en -durf in het Engels behoorlijk verhogen. HOCUS & LOTUS Tweede pijler is talensensibilisering op jonge leeftijd via de methode Hocus & Lotus. Hiervoor zal een leerkracht een intensieve opleiding volgen in Rome waar deze methode werd ontwikkeld en stage lopen in een school die Hocus & Lotus in hun dagelijkse werking heeft ingebed. Bedoeling is om Vlaams ambassadeur te worden van deze te weinig bekende methode om vreemde talen aan te brengen. De methode bestaat voorlopig in 6 talen waaronder geen Nederlands. Via onze Franstalige partnerschool is de vraag om een Nederlands luik al gekomen en misschien slagen wij er in om dit toe te voegen aan Hocus & Lotus.

88

Trefwoorden: Hocus & Lotus – Openluchtleren – Spreekdurf - Early language learning Contactgegevens Vrije Basisschool - Scharrel Pat Leysen [email protected] 0475/43.05.68 Witherenweg 2, 2322 Minderhout Website http://www.hocus-lotus.edu/ http://www.scharrel.be/nieuws/taaliniatie/taalinitiatie.htm Partners ISA13 Istituto Comprensivo Sarzana, Sarzana – Italië 2o Nipiagogio Ag Mina, Chios – Griekenland Satamapuiston päiväkoti, Vaasa – Finland Võru Kesklinna Kool – Võru – Estland

89

CreaSkiE (creative and skillful entrepreneurship) Binnen “Bernardusscholen1” (ASO) uit Oudenaarde willen we onderzoekscompetenties de nodige aandacht geven en willen we mee zijn met nieuwe evoluties in het onderwijsveld zoals ICT (QRcodes, elektronisch enquêteren) en nieuwe werkvormen (coöperatief leren). Tot slot willen we ook ondernemend leren stimuleren. Aangezien creativiteit een bepalende factor is voor ondernemingszin, kozen we ervoor ook aandacht te besteden aan creativiteit en creativiteitstechnieken. Tot slot willen we ook de samenwerking en het enthousiasme over internationalisering opkrikken. ‘CreaSkiE’ kadert binnen deze nood aan verdere professionalisering en focust hierbij op leerkrachten uit de economische studierichtingen, het kader en het middenkader. Aangezien binnen Vlaanderen de meeste scholen nog zoekend zijn, moeten we de nodige expertise in het buitenland zoeken. Bij aanvang volgt elke deelnemer een eTwinning, Google docs en Future Classroom Lab training in Vlaanderen. Verder volgen gemengde teams (directie, middenkader en leerkrachten uit drie graden) telkens per drie nascholing en jobshadowing in het buitenland. Eerst een cursus in Madrid (creativiteit, peer-teaching) dan jobshadowing in Almere (onderzoekscompetenties) vervolgens cursus in Valetta (Malta – Ondernemerschap). Omdat we creativiteit en ICT willen inbrengen in de dissiminatie, volgen de deelnemers halfweg het project een training ‘digitale disseminatie’ in (vermoedelijk) Vlaanderen. We willen met onze partnerscholen en nieuwkomers ook een KA2-project uitwerken om ook leerlingen te betrekken.

90

Trefwoorden: Creativiteit onderwijsinnovatie

–

ondernemerschap

–

ICT

Contactgegevens Bernardusscholen 1 (037879) Karl Destoop [email protected] 0478/52.93.08 Hoogstraat 30, 9700 Oudenaarde Partners Helen Parkhurst, Almere – Nederland Colegiul Economic Buzau, Buzau – Roemenië "Motivated Learning for Everyone", Sofia – Bulgarije Foundation for Women Entrepreneurs Malta, Hamrun – Malta

91

–

Focus op leren en welbevinden Het KLA is een ASO-school, gesitueerd in het hart van Antwerpen. Zij wordt geconfronteerd met een veranderende instroom. Leerlingen hebben vaak minder onderwijskansen dan vroeger, onder meer omdat hun basisvaardigheden in de Nederlandse taal onvoldoende zijn. Het KLA wil een warme school zijn waar leren en welbevinden hand in hand gaan. Een school die alle leerlingen met de competentie om in het ASO te studeren, kwalificeert en voorbereidt op verdergezet onderwijs. Wij zoeken naar optimale onderwijsmethodieken en aangepaste beleidsmaatregelen om alle leerlingen die kans te bieden. We zoomen ook verder in op kansen in de onderwijsloopbaanbegeleiding van onze leerlingen. We vonden een partner in de Vesala Comprehensive school in Helsinki. Vesala Comprehensive school is een school die ook gesitueerd is in een grootstedelijke context en die zich een weg moeten zoeken in de maatschappelijke problemen eigen aan een grootstad. Ze heeft een beleid en projecten op poten heeft gezet om tegemoet te komen aan de noden van taalzwakke en kansarme kinderen. Via een samenwerking met de stad probeert ze tevens de retentie van deze doelgroepleerlingen te verhogen. Het KLA-team gaat in deze school 5 dagen job-shadowen en hoopt haar vragen naar goodpractices te kunnen beantwoorden.

92

Trefwoorden: retentie, job shadowing, onderwijsloopbaanbegeleiding, Leerlingenzorg, ifferentiatie talenonderwijs Contactgegevens GO! Lyceum Antwerpen Ann Huybrechts [email protected] 03/232.74.47 Hertoginstraat 17, 2018 Antwerpen Partners Vesalan yläasteen koulu, Helsinki – Finland

93

On a European educational journey! Met het project “On a European educational journey” krijgen twee leerkrachten in de gemeentelijke basisschool De Bosmier de kans om een jobshadowing in Finland en in Spanje te doen. Het project is volledig geïntegreerd in het ontwikkelingsplan van de school waarin volgende prioriteiten centraal staan:  Afstemming van het zorgbeleid op het M-decreet  Preventie en aanpak van pestproblemen  ICT-integratie in de klaspraktijk Via jobshadowing in de Finse school, wil Greet Snoekx, directie van GBS De Bosmier in Balen op een intensieve manier kennismaken met het Finse onderwijssysteem. Tijdens deze jobshadowing wil de directie meer informatie inwinnen over het KIVA-project, het antipest-project dat in Finland werd ontwikkeld en dat momenteel deel uitmaakt van de werking in de Finse school. Ook in België is het mogelijk om in te stappen in dit KIVAproject. De directie wil tijdens de jobshadowing observeren hoe leerkrachten en kinderen hiermee aan de slag gaan en wat de impact is van dit project. Lieve Willems, kleuterleidster van de 4- 5 jarige kleuters, wil via jobshadowing in CEIP Vista Alegre in Spanje kennismaken met het Spaanse onderwijssysteem. ICT-integratie in de kleuterschool:de Spaanse school heeft heel wat ervaring met nieuwe ICT-tools Muzische Vorming, vooral het domein Media: de Spaanse kleuterschool heeft reeds heel wat ervaring i.v.m. foto's en filmpjes met de kleuters maken. aanleren van een vreemde taal bij kleuters: Hoe wordt dit aangepakt? Welke methode is er?

94

De bedoeling is om de opgedane ervaringen tijdens de jobshadowing in zowel Spanje als Finland mee te integreren in de dagdagelijkse werking van GBS DE Bosmier. Trefwoorden: Europese praktijkervaring, Kennisverruiming, Open mind, Integratie in het schoolontwikkelingsplan, Stimuleren van de motivatie bij de leerkrachten, Lerende organisatie Contactgegevens GBS De Bosmier Greet Snoekx [email protected] 0473/71.66.81 Streekweg 11, 2490 Balen Partners CEIP Plurilingüe Vista Alegre, Burela – Spanje Muuruveden koulu, Muuruvesi – Finland

95

SIGO! goes further in the future! SIGO! is een kleine, dynamische secundaire school waar het accent ligt op de individuele ontplooiing van elke leerling. Ons doel is alle leerlingen de nodige tools te geven om optimaal te functioneren in de maatschappij van de toekomst. Jongeren worden bij ons zowel voorbereid om verder te studeren als onmiddellijk te participeren in het werkveld. Verantwoordelijke en geëngageerde wereldburgers met respect voor de anderen en de omgeving én een open blik op de wereld vormen: daar staan wij voor! Om dit waar te maken zetten wij in op een sterke professionalisering van heel ons team. Wij willen ons o.a. engageren voor volgende projecten: 1. Stage in Kroatië door de InGenious piloot leerkrachten. 2. Samenwerkingsverbanden aangaan met 2 andere Vlaamse scholen (KTA Brakel, GOGeelvzw). 3. Deelname van de vakgroepvertegenwoordigers aan de BETTbeurs Londen en het volgen van workshops. Door de deelname aan dit event willen we op de hoogte zijn van onderwijsvernieuwing, het team sensibiliseren en enthousiasmeren, bruikbare content ontwikkelen en een breed draagvlak creëren voor toekomstvisie. Wij zetten in op informatisering, STEM en internationalisering. We streven naar disseminatie van de verworven kennis binnen de eigen instelling en erbuiten. De verkregen vaardigheden en competenties worden op verschillende niveau's toegepast.

96

Trefwoorden : SIGO!Lennik – professionalisering team – informatisering – internationalisering – STEM – inGenious – samenwerking – BETT (Londen) Contactgegevens GO! middenschool Sigo Lennik Mieke Devriendt [email protected] 0476/55.23.47 Karel Keymolenstraat 35, 1750 Lennik

97

BEROEPSONDERWIJS EN -OPLEIDING Work Experience in the UK Scholieren op de werkvloer in Portsmouth UK. Stedelijk Lyceum Olympiade biedt drie- of vierweekse buitenlandse blokstages aan in Portsmouth voor leerlingen van het tweede jaar van de derde graad Toerisme en Onthaal en Public Relations (TSO) en leerlingen van het derde leerjaar van de derde graad Gespecialiseerd Recreatiemedewerker (BSO) in de toeristische en dienstensector voor doelgroep één en de recreatieve sector voor doelgroep twee. De buitenlandse stage biedt een enorme meerwaarde voor deze jongeren. Niet alleen zullen de leerlingen in de buitenlandse stageplaats hun beroepsbekwaamheden, sociale vaardigheden en zelfredzaamheid in een totaal nieuwe omgeving kunnen aanscherpen, ze krijgen ook een taal-en cultuurbad Engels en verruimen hun kennis over een voor hen nieuwe (en niet zo evidente) toeristische Europese bestemming. De voornaamste doelstellingen voor de deelnemers zijn dat zij hun stage tot een goed einde weten te brengen en dus beroepsbekwaamheid tonen volgens de vereisten van het leerplan, hun grenzen een stukje verleggen en winnen aan zelfvertrouwen en hun communicatieve vaardigheid in het Engels aantoonbaar verbeteren. Wij denken ook dat de kansen van de leerlingen op de Europese arbeidsmarkt door deze stage zullen vergroten omdat wij via Europass de internationale erkenning van competenties en vaardigheden van de leerlingen bevorderen. Het project zal de school toelaten de mobiliteit en kwaliteit van mobiliteit voor leerlingen en personeel te bevorderen en nieuwe praktijken te ontwikkelen (inzake begeleiding, evaluatie, 98

documenten, enz....) en biedt een enorme mogelijkheid om te werken aan het beleid voor gelijke kansen van alle leerlingen. Trefwoorden: Toerisme, Onthaal en Public Relations, Engelse taalstage, Europese arbeidsmarkt Contactgegevens Stedelijk Lyceum Olympiade Linda Bastiaensens [email protected] 0474/30.07.49 VIIde Olympiadelaan 2, 2020 Antwerpen Partners IBD Solutions Limited, Portsmouth – Verenigd Koninkrijk

99

Competentiegerichte stages in London Ensor goes Londen call 2014: Het Ensorinstituut stuurt laatstejaarsleerlingen TSO/BSO op buitenlandse stage naar Londen. Het gaat om leerlingen uit het zesde jaar studiegebied Handel (Boekhouden-Informatica, Informaticabeheer, SecretariaatTalen, Handel) en het zevende jaar Haarstylist (BSO) en Esthetische lichaamsverzorging (Se-n-Se). De leerlingen van het studiegebied Handel doen 3 weken ervaring op in het bedrijfsleven in Londen. In de bedrijven en scholen ervaren de leerlingen het werken in een grootstad. De haarstylisten gaan aan de slag in kapsalons van de kappersketen Headmasters. Dit bedrijf heeft meer dan 50 salons in Londen en is zeer innovatief. Ze gebruiken moderne managementmethodes, bieden constant training aan aan hun werknemers en ze zijn trendsetters op het vlak van hairstyling. De schoonheidsspecialisten werken in schoonheidsinstituten die allemaal werken met producten van Aveda. Aveda is een bedrijf dat constant groeit in de UK maar ook in de wereld. Ze werken met producten die niet alleen goed zijn voor het lichaam maar ook voor de natuur. Dit vergt een enorme kennis van producten en specifieke technieken van de werknemers dus ook dit bedrijf draagt constante training hoog in het vaandel. Dit is onder andere wat we willen bereiken met dit project. De leerlingen moeten voorbereid worden op een leven lang leren. Naast de beroepsspecifieke ervaring zijn ook de persoonlijke ervaringen een gigantische meerwaarde in hun opleiding. De leerlingen moeten zelfredzaam zijn, hun Engels oefenen, in team

100

en zelfstandig kunnen werken, verantwoordelijkheid kunnen nemen, probleemoplossend kunnen denken,… Trefwoorden: TSO/BSO persoonlijke ervaring

beroepsstages,

Beroepsspecifieke

Contactgegevens GO! technisch atheneum Ensorinstituut Oostende Hans Vanquathem [email protected] 0497/53.02.66 Generaal Jungbluthlaan 4, 8400 Oostende Partners Language Link London ltd, Londen – Verenigd Koninkrijk

101

en

Leipzig III

Onder Erasmus+ kent het Leonardo da Vinci project enkele wijzigingen, die ongetwijfeld de formalisering (en de statistieken) ten goede komen, maar waarin de plaats voor plaatselijke werkgevers en voorbereiding van de leerlingen in het gedrang komen. Door de invoering van de PIC-code komen enkel partners, die over een PIC-code beschikken, in aanmerking. In dit kader moet wellicht de verhoging van het managementbudget begrepen worden. Het managementbudget lijkt immers het minimumbedrag te zijn dat vele bemiddelingsorganisaties vragen voor hun diensten. Zelf ben ik voorstander van persoonlijke contacten met potentiële stagebedrijven. Om toch een aanvraagdossier te kunnen indienen, moest ik wel de toevlucht nemen tot een intermediair. Het werd Wisamar, omdat we er in een verleden in het kader van stages al mee samengewerkt hebben en we er nu ook mee samenwerking voor de organisatie van workshops voor jongeren (10 - 17j) over social media. Zij bieden ons de ruimte om op ambachtelijke wijze voort te ploeteren. Het project wordt georganiseerd voor 15 leerlingen uit de studierichting 'onthaal en public relations' van het Emanuel Hielatheneum. Talenkennis en een correcte professionele houding zijn in deze opleiding heel belangrijk.

102

Trefwoorden: Ambitieus, cultureel, dromen, ervaring, flexibiliteit, inspirerend, kansrijk, medeleven, nieuwsgierig, ontdekking, toekomst, uniek, verrijkend, waarderen, Xantippe, yoga, zelfredzaam Contactgegevens Koninklijk atheneum Schaarbeek-Evere Marita De Neve [email protected] 02/241.31.08 Charles Gilisquetlaan 34, 1030 Schaarbeek Partners Wisamar Bildungsgesellschaft gemeinnuetzige GmbH, Leipzig – Duitsland

103

Evaluating Catering and Hospitality Skills for students and Young workers through ECVET 13 verschillende scholen (landen) , waaronder wij, PIVA, hebben een uitwisselingsprogramma van 5 maanden, dat start in september en eindigt in februari. De eerste maand is een voorbereidingsmaand, waar taallessen, praktijklessen en culturele uitstappen elkaar afwisselen. Daarna gaan de leerlingen voor 4 maanden op stage in een restaurant, hotel of bakkerij. Deze stageplaatsen zijn altijd van een hoog niveau. De leerlingen leren niet alleen op technisch vlak heel veel bij, maar ook in hun groei naar volwassenheid maken zij op deze manier enorme sprongen voorwaarts. Om dit project in goede banen te leiden wordt er elk jaar in een van de partnerlanden een meeting georganiseerd. Deze wordt onder leiding van de Zweedse collega in samenwerking met onze school voorbereid. Daar worden problemen besproken en nieuwe beleidslijnen uitgestippeld voor de toekomst. Dit jaar zijn er 6 leerlingen vertrokken, voor volgend jaar hebben we nog 10 beurzen. Het is voor onze leerlingen een enorme springplank om verder te groeien. Zij maken geweldige sprongen voorwaarts in hun carrière. Bij hun terugkeer maken deze leerlingen de volgende lichting warm om deel te nemen aan het project.

104

Trefwoorden: stages restaurant, hotel en bakkerij. Contactgegevens Provinciaal Instituut PIVA Ria Vermeulen [email protected] 03/242.26.00 Desguinlei 244, 2018 Antwerpen Partners Formacion FU SL, Puerto de la Cruz – Spanje Ninukot ltd, Hvolsvollur – IJsland Istituto Professionale per i Servizi Alberghieri e della Ristorazione "Luigi Carnacina", Bardolino – Italië Riga Technical School of Tourism and Creative Industry, Riga – Letland Slagteriskolen, Roskilde – Denemarken Lycée d’Hôtellerie et de Tourisme de Saint Quentin en Yvelines, Guyancourt – Frankrijk Mesna videregående skole, Lillehammer – Noorwegen Etiler Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Istanbul – Turkije Haaga Instituutti –säätiö, Helsinki – Finland Helsingin kaupunki, Helsinki – Finland City College Plymouth, Plymouth – Verenigd Koninkrijk Berufsschule für das Bäcker- und Konditorenhandwerk, München – Duitsland Ester Mosessons gymnasium, Göteborg – Zweden Berufsschule für das Hotel-, Gaststätten- und Braugewerbe, München – Duitsland

105

Opleiding animatie en local rep De studenten van het specialisatiejaar 7Se-n-Se Reisleiding en Animatie krijgen een opleiding als reisleider op bestemming en als animator. Na een grondige voorbereiding in de lessen vertrekken de leerlingen dit schooljaar van 26 april tot en met 21 juni 2015 op stage in het buitenland. Aangezien de opleiding hen voorbereidt op werken in een internationale context, is het noodzakelijk dat de leerlingen de nodige ervaring opdoen op de werkvloer zelf. Deze stage voor de animatoren vindt plaats in een van de hotels van de partnerorganisaties. Zij draaien mee in professionele teams. Hun opdracht bestaat vooral uit kinderanimatie, sport, shows, presentaties, dans, … in verschillende talen. De stage voor de reisleiders op bestemming vindt plaats in diverse Europese landen. Zij draaien mee met een professioneel team van Jetair. Zij wachten de aankomende en vertrekkende klanten op aan de luchthaven met informatie, zorgen voor transport naar de verschillende hotels, verkopen excursies, behandelen klachten, etc. in beide landstalen. Ook staat het Engels hierbij centraal als voertaal met de partners ter plaatse.

106

Trefwoorden: Animatie, Reisleiding op bestemming, Buitenlandse stage, Sol Mélia, Jetair (Tui), Toerisme Contactgegevens Sint-Jozefsinstituut Michaël Vandorpe [email protected] 050/33.19.43 Zilverstraat 26, 8000 Brugge Partners Meliá Hotels International, Palma de Mallorca – Spanje

107

Thinking out of the box TOoB: Voor leerlingen Hotel, Bakkerij en Toerisme ontwikkelen we een uitgebreid programma van werkplekleren en stage. Op die manier willen we de algemene en professionele competenties en attitudes van de leerlingen, zoals koken en serveren, onthaal en F&B, chocoladebewerking of toeristische dienstverlening, versterken en hun opleiding zo beter afstemmen op de Belgische en Europese arbeidsmarkt. Bovendien willen we de leerlingen, die sterk gericht zijn op de praktijk, zoveel mogelijk inzetten in reële werksituaties om zo hun leermotivatie te verhogen . Een derde doelstelling is om door praktijkervaring de transversale vaardigheden te versterken: hun kennis van vreemde talen te verbeteren, hun ict-vaardigheden te versterken en hun blik op de wereld te verruimen. Dit laatste is een cruciaal onderdeel van de buitenlandse ervaring. Voor leerlingen Hotel en Bakkerij gaat het daarbij over het verkennen van regionale en nationale gastronomische tradities en het uitwisselen van opvattingen en visies over hun sector en over maatschappelijk ethisch verantwoord ondernemen. Voor leerlingen Toerisme gaat het over de kans om nieuwe regio’s en culturen te ontdekken, en de specifieke aanpak inzake toerisme, onthaal en recreatie in de partnerlanden. Kennisdeling en co-creatie leidt immers tot innovatie en verdere professionalisering. Ten slotte heeft dit project tot doel om formeel en non formeel leren mogelijk te maken.

108

Trefwoorden: Ervaring, innoveren, motiveren, professionaliseren Contactgegevens GO! technisch atheneum Campus Wemmel Ives Coppens [email protected] 02/456.01.11 Zijp 14-16, 1780 Wemmel Partners Association Européenne des Ecoles d’Hôtellerie et de Tourisme, Sandweiler – Luxemburg Fundación Jesuitas Educación/Fundació Jesuïtes Educació, Barcelona – Spanje Höhere Lehranstalt für Tourismus, Bad Ischl – Oostenrijk

109

Made in Italy

Ursulinen Mechelen biedt het project 'Made in Italy' aan de studenten van het 7e jaar Modespecialisatie en trendstudie en van het Se-n-Se-jaar Creatie en patroonontwerpen. Het label 'Made in Italy' staat voor traditie en ambacht maar ook voor technologische innovatie. De bekende Italiaanse ontwerpers werken uitsluitend met Italiaanse bedrijven. Onze studenten zullen zelf kunnen vaststellen wat het label ‘Made in Italy’ in realiteit inhoudt. Ze zullen hun kennis toetsen aan de realiteit op de werkvloer. Bovendien zullen zij hun beroepskennis en -vaardigheden uitbreiden door bv. het werken met tricotmachines, andere manieren van patronen tekenen enz. De studenten zullen ervaren dat ze nauwkeurig moeten werken, dat het tempo hoog ligt, dat ze stipt moeten zijn, maar ook flexibel en dat ze altijd een gepaste houding moeten aannemen. Het kwaliteitslabel 'made in Italy' vereist namelijk perfectie op alle gebied. Onze stageplaatsen zijn gevestigd in en rond de stad Treviso, de bakermat van o.a. de Groep Benetton. De Italiaanse mode en "la bella figura" zijn onlosmakelijk verbonden met de Italiaanse cultuur. Net als de fantastische keuken, het mooie weer, de prachtige landschappen, de onuitputtelijke rijkdom aan kunst en cultuur en het fantastische design, allemaal 'Made in Italy'. Deze Europese stage is de ideale gelegenheid om hiermee kennis te maken. 110

Trefwoorden: mode, flexibiliteit, innovatie

technologie, cultuur,

taal, kwaliteit,

Contactgegevens Ursulinen Mechelen 2 Barbara De Weerdt [email protected] 0499/70.07.80 Hoogstraat 35, 2800 Mechelen Partners Maglificio innocenti spa, San Vendemiano – Italië Confezioni Barbon srl, Vascon di Carbonera (TV) – Italië

111

SUI ABROAD: Sterk in Leren Ondernemen! De voorbije tien jaar waren wij als school een pionier op het vlak van de buitenlandse stages. In het kader van het Europese Leonardo - project verkregen we subsidies om leerlingen gedurende drie weken in Frankrijk op stage te laten gaan. Dit project werd door de deelnemers steeds als heel positief en verrijkend ervaren. De Europass werd aan deze leerlingen uitgedeeld wat een meerwaarde was voor hun sollicitatie in het latere beroepsleven. Europa startte vorig schooljaar met een nieuw project Erasmus+. Wij zijn opnieuw op de kar gesprongen en dienden een dossier in. Ons dossier ' SUI Abroad! Sterk in leren ondernemen' werd positief beoordeeld. Op die manier zullen we dit schooljaar 6 leerlingen uit de richtingen OMC en OPR laten kennis maken met een buitenlandse stage in de Franse stad Nantes. Onze leerlingen zijn stuk voor stuk gemotiveerde, grensverleggende en dynamische persoonlijkheden die een buitenlandse stage graag op hun CV willen zien staan. Na het schrijven van een motivatiebrief en het solliciteren in drie talen hebben wij de zes leerlingen officieel voorgesteld tot ambassadeurs voor SUI Abroad! Eén van onze doelstellingen is om zo veel mogelijk leerlingen in contact te brengen met het Europees project. Volgend schooljaar dienen we opnieuw een dossier in maar deze keer willen met meer leerlingen uit verschillende richtingen naar verschillende bestemmingen trekken. Een uidaging waar we graag onze schouders onder zetten. 112

Ook op campusniveau willen wij als school de Europese kaart trekken. Contacten met Waalse scholen zijn al meerdere jaren een must op onze school. We werken gestaag verder om ook leerlingen uit de eerste en tweede graad in contact te brengen met het Europees project. Trefwoorden: buitenlandse stages Frankrijk (Nantes), Europass Contactgegevens Sint-Ursula-instituut Gudrun Malfait [email protected] 0495/25.19.58 Kanunnik Davidlaan, 2500 Lier Website http://joinsuiabroad.wix.com/joinsuiabroad15 Partners Studylingua International, Lille – Frankrijk

113

Mobility Stella Maris VET and staff 2014-2016 Het project richt zich tot 2 doelgroepen: leerlingen van de afdeling Hotel en leerkrachten Doelgroep leerlingen De stages zijn een onderdeel van het curriculum van de hotel afdeling en wij willen, door het aanbieden van internationale stages aan al onze leerlingen hen extra vaardigheden en competenties bijbrengen zoals betere communicatieve vaardigheden in vreemde talen, vergrote motivatie om verder te studeren, een vergrote bewustwording van de eigen identiteit in een lokale, nationale en Europese context, betere vakkennis keuken, zaal en drankenkennis Dit wordt bereikt door het aanbieden van een wijnstage voor de leerlingen van het 7de specialisatiejaar Restaurantbedrijf en drankenkennis, een stage van 6 tot 8 weken in een hotel or restaurant en/of een stage na het beëindigen van de studies. Doelgroep leerkrachten Internationale stages van leerkrachten kaderen in het nascholingsplan van de school en zijn toegankelijk voor alle leerkrachten van alle afdelingen van onze school mits ze bijdragen tot een vergrote professionalisering van leerkrachten en school, up-to-date blijven binnen de diverse vakgebieden, samenwerking met buitenlandse partners, vergrote talenkennis en taalonderwijs in BSO en TSO. Nascholingen voor leerkrachten (jobshadowing – lesgeven en conferenties) worden aangeboden binnen het netwerk van Stella 114

Maris met andere scholen, organisaties en bedrijven en dit voor alle vakgebieden.

Trefwoorden: Stage leerlingen Hotelschool, Wijnstage, Bedrijfstage leerkrachten tandtechniek, Bedrijfs en schoolstage leerkrachten hotel Contactgegevens Stella Marisinstituut Paul Van Itterbeeck [email protected] 03/644.29.30 Stella Marisstraat 2, 2170 Merksem Partners IES Ramón Menéndez Pidal, Las Palmas de Gran Canaria – Spanje IÐAN fræðslusetur ehf., Reykjavík – Ijsland I.S.I.S.-Istituto Statale Istruzione Superiore “Luigi de’ Medici”, Ottaviano (NA) – Italië Stage and Go, Pineda de Mar – Spanje Istituto Professionale di Stato per i servizi Enogastronomici e dell'Ospitalità alberghiera "Karol Wojtyla”, Catania – Italië South West College, Omagh Tyrone – Verenigd Koninkrijk Institute of Tourism Studies, St Julians – Malta Robert-Wetzlar-Berufskolleg der Stadt Bonn, Bonn – Duitsland

115

EuroVITO2 Leerlingen van 6TSO, 6BSO en 7BSO Landbouw en tuinbouw lopen 2 weken stage in Franse land-en tuinbouwbedrijven in de departementen Ardèche of Lot-et-Garonne. Landbouw is een sector waarvoor het beleid sterk internationaal bepaald wordt. Daar tegenover staat dat op het niveau van de individuele (familiale) bedrijven nauwelijks sprake is van internationale contacten. Door het weken met levend materiaal, zijn veel ondernemers fysiek aan hun bedrijf gebonden. We willen de deelnemers laten ervaren dat internationale contacten kunnen leiden tot verruiming van de eigen kennis en ervaring op technisch, cultureel en sociaal vlak. De kennis -en het durven gebruiken- van een vreemde taal is hierbij onontbeerlijk. De voorbereiding is een belangrijk deel van het project. Deze omvat verschillende elementen zoals taalopleiding, sociaalculturele inleving, bewustwording van EU-burgerschap, opzoeken van relevante informatie mbt sociaal economische gegevens, culturele invulling van de vrije momenten, diverse mogelijkheden onderzoeken en evalueren voor de reis en het verblijf. Verspreid over een periode van 2 jaar vertrekken 4 groepen van ca 14 deelnemers. Ze worden individueel, per 2 of in groep tewerkgesteld op een agrarisch bedrijf, rekening houdend met draagkracht van de deelnemers. Het verblijf en de reis worden in groep georganiseerd om de drempel zo laag mogelijk te houden.

116

Trefwoorden: verruiming

EU-burgerschap, Land- en tuinbouw, groep,

Contactgegevens Vrij Instituut voor Technisch Onderwijs Bart Hollevoet [email protected] 0499/31.23.79 Gravin Elisabethlaan 30, 2320 Hoogstraten Website http://euro.vito-hoogstraten.be Partners Bastiaenssen, Chambonas – Frankrijk EPLEFPA Lot et Garonne, Sainte Livrade Sur Lot – Frankrijk

117

Kalev-Linda Doelstellingen van KALEV-LINDA – Mobiliteitsproject: inzicht verwerven in de werking en de benaderingswijze van de LAG's (Local Action Group), omdat zij instaan voor de volledige ontplooing en ontwikkeling van een ganse regio én voor hun bevolkingsgroep? Kunnen distilleren van de visie van de opleiding "Adult Education" aan de Universiteit van Tallinn, de connectie van deze opleiding met de LAG's, en de toepassingsmogelijkheden voor onze nonformal-education in Vlaanderen. Inzicht verwerven in hun Taalopleidingsmethodieken, organisatie, referentie naar de LAG-werking, referentie naar het groeiend Toerisme. Het systeem van "credit-points" kunnen linken aan EVC (Elders verworven competenties) en EVQ (Elders verworven kwalificaties), en de mogelijkheden die het biedt naar Tewerkstelling en/of verdere Opleiding in Estonia en in andere EU-landen. De denkproces voor de ontwikkeling van Curricula op de verschillende terreinen van Opleiding en Vorming (vanuit de LAG's) kunnen volgen en de waarde van Certificaten en Diploma's daaraan verbonden, in kaart kunnen brengen. Een overzicht opstellen van de door hen geformuleerde voorstellen i.v.m. Vroegtijdig schoolverlaters "Drop-outs". Mogelijkheden van Tewerkstelling voor Laaggeschoolden.

118

Trefwoorden: LAG’s (Local Action Groups), Taalopleidingsmethodieken, EVC (Elders verworven competenties) en EVQ (Elders verworven kwalificaties) Contactgegevens Tabora vzw Marie-Jeanne Sente [email protected] 03/233.27.35 Scheldelei 1, 9150 Kruibeke Partners Estonian Leader Union Tallinn – Estland Leerwerkplaats Garage vzw, Borgerhout (Antwerpen) – België

119

Maxistage op een mini-eiland Deelnemers van 2 Brusselse scholen uit de handelssector (secretariaat-talen, handel, informatica) lopen 3 weken stage op het mini-eiland Malta. De voertaal in Malta is het Engels; daardoor is dit de ideale plek om hun taalkennis Engels te optimaliseren. De deelnemers werken er in bedrijven in de administratieve en logistieke sector, alsook in de ICT-sector. Ze ontdekken hierdoor de verschillen/gelijkenissen met België qua mentaliteit, werk, technieken en arbeidsvreugde, in de verschillende sectoren in het buitenland. De deelnemers verwerven inzicht in de lokale bedrijfscultuur, de economische toestand en ontdekken het eiland in al haar facetten. Resultaat en impact op lange termijn: Uit ervaring weet het team dat dergelijke stages een meerwaarde vormen op gebied van vakcompetenties, taalontwikkeling, sociale vaardigheden, algemene vorming en een positieve invloed hebben op het kritisch Europees denken. Met dit mobiliteitsproject hebben ze ook de mogelijkheid om de kwaliteit van hun werk te verbeteren. De nadruk van de stage-activiteiten ligt op het administratieve. Door het uitvoeren van specifieke opdrachten, verwerft de deelnemer steeds meer eindverantwoordelijkheid en zelfstandigheid.

120

Trefwoorden: stages Malta (secretariaat-talen, handel, informatica), Engels. Contactgegevens Koninklijk Atheneum Ukkel Christiane Gheys [email protected] 0478/96.41.63 Nekkersgatlaan 17, 1180 Ukkel

Partners Malta Tourism Institute (ITIS) Ltd, San Gwann – Malta

121

Recreatiestage (Animatie) Balearen Het project "Toerisme en Recreatiestage (animatie) - Balearen" wordt door de afdeling Toerisme van KTA 3 Hasselt georganiseerd en focust zich op de inrichting van een buitenlandse stage voor de leerlingen van het Se-N-Se jaar Toerisme en Recreatie. Gedurende het volledige schooljaar krijgen deze leerlingen een specifieke en praktijkgerichte opleiding binnen bepaalde deelsectoren (reisbegeleiding, Local Rep en animatie). Deze opleiding eindigt met een buitenlandse praktijkstage (7 weken) waarbij de verworven kennis, vaardigheden en attitudes in de praktijk toegepast worden. De stageplaatsen behoren tot de internationale hotelketen PALLADIUM HOTEL GROUP. Onze stage vindt uitsluitend plaats op het eiland Ibiza omwille van de goed opgebouwde contacten met het plaatselijk management van deze hotelketen. Omwille van de gunstige geografische ligging van de stageplaatsen kan er een efficiënte stagebegeleiding worden georganiseerd. Het volledige project heeft een looptijd van 4 maanden en de eigenlijke stageperiode loopt van 2 mei 2015 t.e.m. 22 juni 2015, 6 dagen/week op de Islas Baleares, Ibiza. Tijdens de stage worden de leerlingen enerzijds ingeschakeld in zowel de dag als avond animatie en anderzijds worden ze betrokken bij het onderhouden van de gastenrelaties. Om deze stage zo goed mogelijk voor te bereiden, organiseren wij een aantal binnen- en buitenlandse studiereizen, workshops en gastcollege's die voornamelijk gericht zijn op animatie- en podiumtechnieken alsook meertalige praktijkoefeningen. Hieruit resulteert een grotere zelfstandigheid en zelfzekerheid van de leerlingen. Aangezien de hotelgasten en het personeel afkomstig zijn uit diverse Europese regio's is kennis van meerdere talen 122

(Frans, Engels, Duits, Spaans) een voorwaarde voor het welslagen van de stage. Trefwoorden: Toerisme en recreatie, praktijkstage, hotel, animatieen podiumtechnieken Contactgegevens GO! technisch atheneum 3 Hasselt Marc Ilsen [email protected] 011/30.77.35 Elfde Liniestraat 22, 3500 Hasselt Partners Fiesta Hotels & Resorts, Ibiza – Spanje

123

Maxistage op een mini-eiland Deelnemers van 2 Brusselse scholen uit de handelssector (secretariaat-talen, handel, informatica) lopen 3 weken stage op het mini-eiland Malta. De voertaal in Malta is het Engels; daardoor is dit de ideale plek om hun taalkennis Engels te optimaliseren. De deelnemers werken er in bedrijven in de administratieve en logistieke sector, alsook in de ICT-sector. Ze ontdekken hierdoor de verschillen/gelijkenissen met België qua mentaliteit, werk, technieken en arbeidsvreugde, in de verschillende sectoren in het buitenland. De deelnemers verwerven inzicht in de lokale bedrijfscultuur, de economische toestand en ontdekken het eiland in al haar facetten.

Resultaat en impact op lange termijn: Uit ervaring weet het team dat dergelijke stages een meerwaarde vormen op gebied van vakcompetenties, taalontwikkeling, sociale vaardigheden, algemene vorming en een positieve invloed hebben op het kritisch Europees denken. Met dit mobiliteitsproject hebben ze ook de mogelijkheid om de kwaliteit van hun werk te verbeteren. De nadruk van de stage-activiteiten ligt op het administratieve. Door het uitvoeren van specifieke opdrachten, verwerft de deelnemer steeds meer eindverantwoordelijkheid en zelfstandigheid

124

Trefwoorden: stages Malta (secretariaat-talen, handel, informatica), Engels. Contactgegevens Koninklijk Technisch Atheneum Zavelenberg Lieve Lauwereyns [email protected] 0475/41.17.20 O. Ruelensplein 13, 1082 Sint-Agatha-Berchem Partners Malta Tourism Institute (ITIS) Ltd, San Gwann – Malta

125

Melle-Melle Met dit succesvol project vangen we twee vliegen in een klap. Met een tweeweekse stage als administratief medewerker in Frankrijk (zustergemeente Melle, les Deux-Sèvres, Poitou-Charentes) motiveren we de komende twee schooljaren 16 leerlingen uit de richting Secretariaat-Talen om praktijkgericht de eindtermen van de vakken Secretariaat en Frans te behalen. Bovendien bevorderen we bij de leerlingen de actieve ontwikkeling van competenties die beantwoorden aan de noden van de meertalige bedrijfswereld. Dankzij dit project kiezen de leerlingen bewust positief voor hun richting en voelen ze zich gewaardeerd in hun persoonlijkheid en profiel. Tijdens de stage in Frankrijk krijgen de stagiairs een beter inzicht in de Franse bedrijfswereld en verruimen ze hun horizont. De stageplaatsen situeren zich vooral in de openbare sector: het gemeentehuis, de bibliotheek, het toerismekantoor, de lokale kliniek, ... . Door in gastgezinnen te verblijven, integreren de leerlingen beter in de Franse cultuur en is het taalbad volledig. Ze nemen bovendien ook deel aan tal van activiteiten (excursies tijdens het weekend, sportactiviteiten, culturele activiteiten, ...) en staan in voor de promotie en verkoop van Oost-Vlaamse streekproducten tijdens de lokale weekmarkt in Melle Frankrijk. Met dit project willen we ook 3 leerkrachten buitenlandse praktijkervaring aanbieden zodanig dat ze hun lessen praktijkgerichter kunnen maken en de leerlingen beter kunnen begeleiden tijdens hun stages. Dit leidt hopelijk tot een uitbreiding enerzijds van het aanbod buitenlandse stages naar onze bsorichtingen en anderzijds van ons CLIL-project.

126

Trefwoorden: Stage in Frankrijk, Secretariaat-Talen, 3e graad tso (Handel, Secretariaat-Talen) en bso (Retail, Office, Logistiek), voorbereiding op meertalige arbeidsmarkt, herwaardering richting en arbeidsprofiel, taalbad, verblijf in gastgezinnen, verkoop OostVlaamse streekproducten, CLIL-project Contactgegevens Sint-Franciscusinstituut bso/tso Jan-Frans Dellaert [email protected] 0474/37.73.64 Tuinstraat 105, 9090 Melle Partners Syndicat d'Assainissement du Mellois, Melle – Frankrijk Radio Locale D4B, Melle – Frankrijk Syndicat Mixte du Pays Mellois, Melle – Frankrijk Hôpital de Melle, Melle – Frankrijk Centre Socioculturel du Mellois, Melle – Frankrijk Office de Tourisme du Pays Mellois, Melle – Frankrijk Mellecom, Melle – Frankrijk Office des Sports du Canton de Melle, Melle – Frankrijk Mairie de Saint-Léger-de-la-Martinière, Saint-Léger-de-laMartinière – Frankrijk Commune de Melle, Melle – Frankrijk

127

Truckstars on the road In het 7de jaar Bijzonder Transport hebben de leerlingen reeds een C/CErijbewijs behaald. Zij zijn minimum 18 jaar oud en zij rijden 2 dagen per week voor een transportbedrijf in het kader van hun wekelijkse stage. Dit project voorziet 10 leermobiliteiten verspreid over 2 schooljaren. Hierdoor kunnen zij de ervaring van hun wekelijkse stage uitbreiden met een Europese stage-ervaring gedurende 3 weken in een Finse partnerschool en in een transportbedrijf. Om deze leermobiliteiten succesvol te laten verlopen, worden hierin verschillende vakken van de opleiding betrokken. Dit biedt de leerlingen de kansen om hun algemene en technische opdrachten af te werken. In het kader van de geïntegreerde proef verschijnen op het einde van het schooljaar alle leerlingen van het specialisatiejaar voor een jury waarbij ze o.a. hun leertraject en leerwinsten presenteren. Van de leerlingen die geselecteerd werden voor de buitenlandse stage wordt precies hetzelfde verwacht. Dit is een unieke ervaring en kans om toekomstige vrachtwagenchauffeurs een bredere kijk op mens en maatschappij mee te geven en om verschillende vaardigheden in te oefenen.

128

Trefwoorden: stage-ervaring Finland gedurende 3 weken, praktische ervaring in de vrachtwagenafdeling van de partnerschool, meewerken in een transportbedrijf, sociale vaardigheden aanscherpen, vergroten zelfredzaamheid Contactgegevens Technisch Instituut Sint-Lodewijk Jan Thijs [email protected] 0477/94.58.14 Mosselerlaan 110, 3600 Genk Sociale media https://www.facebook.com/pages/Truckstars-on-theroad/1444320759136497?ref=bookmarks Partners Satakunnan koulutuskuntayhtymä, Kokemäki – Finland

129

Kwali-tijd - quality time Met elf leerlingen van het MMI (Kortemark) uit de richting Jeugden gehandicaptenzorg en Leefgroepenwerking gaan we op stage in drie organisaties in Roemenië. Met dit project willen we de nadruk leggen op activiteiten die de levenskwaliteit van mensen met een beperking verhogen. Omgaan met diversiteit en aan den lijve ondervinden dat levenskwaliteit een relatief begrip is, afhankelijk van de persoon en zijn context, … - het zijn ervaringen die zeker zullen bijdragen tot het verwerven van de noodzakelijke competenties voor een opvoeder/begeleider. Expressie in een vreemde taal (Frans, Engels, basis Roemeens) is een uitdaging en doet groeien. Veertien dagen samenleven en –werken is fijn (maar kan ook wel eens lastig zijn). Deze ervaringen en de confrontatie met het leven op het Roemeense platteland verhogen ook hun quality time. Dat staat vast!

130

Trefwoorden: Levenskwaliteit, creativiteit, taliger zijn, ervaringen voor het leven Contactgegevens Margareta-Maria-Instituut Marij Vanlauwe [email protected] 051/56.77.33 Handzamestraat 18, 8610 Kortemark

Partners Fundatia Cezara, Tirgu Mures – Roemenië Fundatia Maini Dibace, Tirgu Mures – Roemenië Centrul Scolar pentru Educatie Incluziva nr 2, Tirgu Mures – Roemenië

131

Stage Vliegtuigtechnicus Petrus & Paulus West - VTI Oostende start met de Berufsbildende Schulen Rinteln (Niedersachsen, Duitsland) een uitwisselingsproject van vier weken voor de opleiding vliegtuigtechnicus. De 2 Vlaamse stagiairs volgen een Se-n-se vliegtuigtechnicus, de 2 Duitsers leren volgens het Duitse duale systeem. De betrokken firma’s zijn MTU Hannover (vliegtuigmotorenonderhoud) en het civiele opleidingsinstituut van de Duitse luchtmacht in Fassberg, die beide beschikken over opleidingsmogelijkheden waar we in Vlaanderen enkel maar kunnen van dromen. Omgekeerd zullen onze Duitse partners hun opleidingen kunnen aanvullen door telkens twee weken door te brengen bij de Belgische luchtmacht in Melsbroek en bij Noordzee Helikopters Vlaanderen. Door deze stage zullen de leerlingen niet enkel hun vaardigheden kunnen ontwikkelen via mogelijkheden en materiaal die bij ons niet voorhanden zijn. Bovendien zullen ze kunnen ervaren dat het buitenland bijzonder interessante toekomstmogelijkheden biedt. Ze zullen geconfronteerd worden met een andere cultuur, ook op het gebied van opleiding. Dit zal hun helpen in hun curriculum: zowel de Duitse als Vlaamse leerlingen krijgen - zij het via een andere methodiek - een inhoudelijk identieke opleiding, met name die welke door EASA voorgeschreven is. De taal is geen barrière, aangezien in de luchtvaartwereld Engels de standaard is.

132

Trefwoorden: Uitwisseling stage vliegtuigtechnicus Vlaanderen – Duitsland, Zelfde inhoud van de opleiding, andere aanpak, Stagemogelijkheden die niet te vinden zijn in het eigen land of Bundesland Contactgegevens Petrus & Paulus campus west Vrij Technisch Instituut Frank Travers [email protected] 059/55.64.74 Stuiverstraat 108, 8400 Oostende Partners BBS Rinteln, Rinteln – Duitsland

133

Biotechnologie in Italië 2016 BIOTI staat voor Biotechnology in Italy. De ontvangende organisatie is de afdeling Applied Biology, Section of Applied Botany, Department of Civil and Environmental Engineering University of Perugia, Italië . BIOTI 2016 wordt gerealiseerd voor de volledige klas 6e jaar Biotechnische Wetenschappen van Bernardusscholen 5 te Oudenaarde. De groep is samengesteld uit vermoedelijk 21 leerling-stagiairs . en 5 begeleiders. De stage loopt van 18 april tot 4 mei 2016. De voorbereiding ( infovergaderingen voor ouders, taallessen, vormingsdag, Europadag, inleefstage aan zee) van het project start ongeveer een jaar vroeger. Er worden 10 effectieve stagedagen georganiseerd en er is voldoende ruimte voor culturele bezoeken. De stage gaat door op 3 verschillende locaties: CENTRO APPENNINICO – RIETI waar gewerkt wordt in de fenologische tuinen, in de kaasmakerij van de hoeve Valle Santa (productie van mozarella met buffelmelk) en waar het volledig productieproces van truffels gevolgd wordt. TENIMENTI FANINI: daar worden de leerlingen ingeschakeld in het productieproces van wijn en leren ze nog andere autochtone teelten kennen (oude appelrassen, chianinarunderern….) In het DEPARTMENT OF CIVIL AND ENVIRONMENTAL ENGINEERING , UNIVERSITY OF PERUGIA onderzoeken de leerlingen in het labo het effect van pollen en schimmelsporen op de gezondheid van de mens en op het culturele erfgoed.

134

Trefwoorden: Truffels, mozarella, buffelmelk, Urbani Tartufi, bottelen van wijn, snoeien wijnranken, biologische teelt van Chianinarunderen, Archologia Arborea, monitoring pollen en schimmelsporen, cultureel erfgoed, allergieën, vitaliteit van plantenzaden, Norcia, kwaliteitslabels, DOP, Griffo Latte, saffraanteelt, Europass, excursie isola Polvese in het Lago Trasimeno, Rome, Perugia, Gubbio Contactgegevens Bernardusscholen 5 Kathelijne Van Betsbrugge [email protected] 09/384.46.44 Hoogstraat 20, 9700 Oudenaarde Partners Department of Civil and Environmental Engineering University of Perugia, Perugia – Italië

135

Farmers learning from Farmers In het 'farmers learning from farmers' project krijgen 28 leerlingen, richting Land en Tuinbouw uit het TSO-BSO onderwijs de kans twee weken lang ondergedompeld te worden in het werkplekleren van Estland. De leerkrachten willen samen met de leerlingen het vernieuwd model in Estland in de praktijk ervaren in het kader van het competentie ontwikkelend leren. De bezoeken aan de praktijkcentra, omliggende bedrijven en onderzoekscentra, met aandacht voor duurzame land- en tuinbouw alsook de doorgedreven individuele praktijkstage van de deelnemende leerlingen op verschillende locaties, kunnen de blik verruimen en een andere manier van organisatie laten zien. Naast de praktisch vaardigheden en kennis zal de ontmoeting met andere culturen en schoolsystemen zeer verrijkend zijn. leerlingen zullen bovendien ook zelfstandig leren plannen, zich aanpassen aan nieuwe situaties en verantwoordelijkheid dragen. Het stimuleert het empathisch vermogen en vergroot het engagement.

136

Trefwoorden: land- en tuinbouw, bosbouwschool, Estland, werkplekleren, praktijkstage Contactgegevens Sint-Leoinstituut Ruth De Meyer [email protected] 0474/73.01.01 Zuidmoerstraat 125, 9900 Eeklo Sociale media www.facebook.com/vabilandbouw Partners Luua Metsanduskool, Luua – Estland

137

Over het muurtje kijken in Europa De leerlingen gaan op verschillende plaatsen stagelopen. De leerlingen van 6 Jeugd- en gehandicaptenzorg, 7 Kinderzorg en 7 zorgkunde gaan in Sevilla (Spanje)en Pori (Finland) naar kinderdagverblijven, gehandicaptenzorgverblijven, zorgverblijven en ziekenhuizen. Ze zullen als een volwaardig personeelslid meelopen. Het is steeds de bedoeling dat ze de opgegeven taken en opdrachten op zich nemen, uitvoeren en zo actief deelnemen. Ze worden bijgestaan door hun mentor ter plaatsen en wekelijks is er een briefing tussen de leerling, de mentor en de begeleidende leerkracht. De leerlingen moeten tijdens hun vrije dagen actief deelnemen aan het sociale en culturele leven ter plaatsen. We verwachten van hun dat ze gemiddeld 1 culturele uitstap per week doen en daarvan telkens een reflectieverslag maken. De leerlingen vullen dagelijks hun ervaringen op de stageplaats alsook de extra-muros-activiteiten in op een speciaal aangemaakte facebookpagina, die dient als blog, van de school. Ze zullen foto's en films maken van de stageplaatsen, de stageactiviteiten en zorgvragers, de verblijfplaatsen, de extra-murosactiviteiten en het dagdagelijkse leven. Met dit materiaal worden nadien presentaties en films over de hele ervaring gemaakt. Een aantal leerkrachten van de apotheek en hotelafdeling gaan meelopen in een Nederlandse school. Ze zullen daarna hun ervaringen met de collega’s delen.

138

Trefwoorden: Zelfstandig- en weerbaarheid, ervaringsgericht, competentiegericht, cultureel, sociaalvaardig, maximale ontplooiingskansen Contactgegevens Leonardo Lyceum / Sito 7 Wilma van Peenen [email protected] 03/285.94.09 Lamorinièrestraat 248, 2018 Antwerpen Partners Länsirannikon Koulutus Oy, Rauma – Finland Stichting ROC Summa College, Eindhoven – Nederland ONECO Consulting SL, Sevilla – Spanje De Rooi Pannen, Tilburg – Nederland Estudiantes Costa Blanca S.L, Alicante – Spanje

139

Don Bosco Groot-Bijgaarden Secundair Onderwijs verzorging : gluren bij de buren 4 Studenten 7de jaar kinderzorg en thuis-en bejaardenzorg/zorgkundige gaan twee weken stage lopen in Amsterdam. De hele klas en docenten verblijven gezamenlijk in een groot heem waar samenleven centraal staat. Naast de stages worden heel wat culturele en sportieve activiteiten aangeboden. Docenten begeleiden deze twee weken op alle vlakken. We werken samen met het ROC van Amsterdam en deze school biedt ons haar beste stageplaatsen aan in de kinder- en de bejaardenzorg. We doen dit al 5 jaar en het is een ongelooflijke ervaring voor onze groep studenten en een heel fijne samenwerking en wisselwerking tussen docenten. Vanuit deze positieve flow en op vraag van studenten gingen we ook andere mogelijkheden verkennen. Sinds 2015 bieden we, gedurende drie weken, aan 4 studenten een keuzestage aan in Zweden, Linköping. Ze worden voorbereid via Engelse en Zweedse lessen. De school en de stageplaatsen waar we mee samenwerken hebben veel internationale ervaring. De studenten kunnen stage lopen in ziekenhuizen, woonen zorgcentra en kinderdagverblijven. De samenwerkende school verwacht een voorstelling van onze zorg en van de ervaringen van de studenten naar het einde van de stage toe. Onze studenten zullen een presentatie doen voor studenten van de Brigittaskolan (sekondary skool).

140

Trefwoorden: stages kinder- en bejaardenzorg, Nederland, Zweden, Engels Contactgegevens DBOC vzw: Don Bosco-instituut ASO/TSO/BSO Hilde Janssens [email protected] 0487/45.47.65 Brusselstraat 285, 1702 Groot-Bijgaarden Partners Stichting Regionaal Opleidingencentrum van Amsterdam, Amsterdam – Nederland Birgittaskolan/Elsa Brändströms skola i Linköping, Linköping – Zweden

141

Buitenlandse stage als springplank naar de arbeidsmarkt De Wijnpers is een provinciale secundaire school met beroeps-, technische en artistieke opleidingen. De school profileert zich in de specifieke domeinen van biotechniek, dier, milieu en tuinbouw, koeling en warmte en tevens in toegepaste beeldende kunsten. De wijnpers kiest voor kwalitatief onderwijs dat vertrekt vanuit de mogelijkheden en talenten van de leerlingen. Vanuit de beleidsvoering hebben we de laatste jaren in de programmaopbouw gezorgd voor een sterke uitbreiding van projectwerking, het werkplekleren, de stages en de aansluitingsmogelijkheden met de arbeidsmarkt. Via deelname aan een KA1-project willen we de leerlingen stimuleren om hun horizon te verruimen, zowel door het leren kennen van een andere taal, cultuur en omgeving als door het werken in innovatieve, hoogtechnologische sectororganisaties in het buitenland. Het project omvat voor de leerlingen een buitenlandse stage in de betrokken sectoren en deelname aan praktijklessen in aanverwante opleidingsinstellingen. De verwachting is dat het project zal zorgen voor een significante stijging in de motivatie, het zelfbeeld, de praktische talenkennis, de leer- en werkkwaliteiten en de keuzebekwaamheid van de jongvolwassenen. Voor de school en de buitenlandse partners zal dit project functioneren als een lerend netwerk waarin kennis, contacten en vernieuwende ideeën uitgewisseld worden.

142

Trefwoorden: horizon arbeidskansen, toekomst

verruimen,

springplank,

Contactgegevens De wijnpers Lut Lambert [email protected] 016/23.69.51 Mechelsevest 72, 3000 Leuven Partners PUPH SOLFUM Sp. z o.o., Rąbień AB – Polen Escola Superior d'Art i Tecnologia SLL, Valencia – Spanje

143

leer-

en

Technical and vocational students pushing their boundaries by learning new skills in Spain and Portugal Het Technisch Heilig-Hartinstituut uit Tessenderlo organiseert al enkele jaren een buitenlandse stage voor een aantal klassen. De leerlingen van het zevende specialisatiejaar BSO “Interieurinrichting” trekken twee weken naar Portugal. De klemtoon van de stage ligt niet op productie maar op innovatie. Aan de leerlingen wordt gevraagd om nieuwe binnendeuren, scharnieren en kleine meubeltjes of gebruiksvoorwerpen te ontwerpen door onder meer gebruik te maken van afval. Voor de selectie moeten de deelnemers een aantal ontwerpen maken en de beste ideeën worden in overleg met de directie van het bedrijf uitgevoerd in Portugal. De leerlingen van het zesde jaar TSO “Autotechnieken” verblijven twee weken in Spanje. Hier legt de klemtoon op het aanleren van nieuwe technieken. De leerlingen worden ingeschakeld bij het winteronderhoud van boten. Vooraf krijgen ze een basiscursus over boottechnologie en de stage is tevens een onderdeel van hun geïntegreerde proef. Beide stages worden volledig begeleid door hun vakleraar die in de mate van het mogelijk ook meewerkt. Het bedrijf zorgt daarnaast voor vaste begeleiders. Gezien de grootte van de bedrijven kunnen de leerlingen allemaal samen stage lopen en dat is een groot voordeel. Voor het verblijf wordt zowel in Portugal als in Spanje een vakantiewoning gehuurd. De begeleidende leerkracht zorgt voor het vervoer.

144

Trefwoorden: Hout (BSO), deuren, scharnieren, afval, multinational, Portugal, Garage (TSO), boten, onderhoud, herstellingsbedrijf, Spanje Contactgegevens Technisch Heilig-Hartinstituut Johan Mulders [email protected] 0479/58.94.15 Heilig-Hartlaan, 3980 Tessenderlo Partners Escar l'Escala, L’Escala – Spanje Derivados, S.A., Cambra – Portugal

145

Training In Progress Alle KOGEKA-scholen die BSO en TSO aanbieden hebben meerdere jaren ervaring in het organiseren van buitenlandse stages voor leerlingen (Leonardo da Vinci). In dit project bundelen het SintJozefinstituut (Geel, SJG), het Sint-Maria-Instituut (Geel, SMG) en het Sancta Maria Instituut (Kasterlee, SMK) hun krachten in de departementen Handel (SMG en SMK), Landbouw (SJG), Nijverheid (SJG) en Voeding (SJG) voor in totaal 58 leerlingen en 15 begeleidende leerkrachten. Het betreft telkens 2- of 3-weekse stages met aangepaste opdrachten voor leerlingen van de 3de graad in geschikte bedrijven die zo mogelijk specifiek zijn voor het land. Voorbeelden: marktstudie voor KBC in de City of London, werken aan beverdammen in een bosbouwbedrijf in Zweden, houtskeletbouw bij een aannemer in Zweden, regionale keuken in een hotel in Denemarken. De school organiseert alle aspecten van de stages (voorbereiding, reis, verblijf, stage-opdrachten, stagebegeleiding, naverwerking). De 2-weekse stages (SJG) worden volledig begeleid door leerkrachten; de 3-weekse stages (SMG en SMK) gedeeltelijk. De stages vinden in verschillende landen plaats: Handel: Aruba, Duitsland, Frankrijk, Kroatië, Tsjechië, Verenigd Koninkrijk; Landbouw: Duitsland, Verenigd Koninkrijk, Zweden; Nijverheid: Denemarken, Zweden; Voeding: Denemarken, Zweden.

146

Trefwoorden: Leerlingenstage, Handel, Landbouw, Nijverheid, Voeding, Aruba, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Kroatië, Tsjechië, Verenigd Koninkrijk, Zweden Contactgegevens Katholiek Onderwijs Geel-Kasterlee Danny Van der Veken [email protected] 014/57.85.64 Technische Schoolstraat 52, 2440 Geel Partners Futuro - Internet Studio, Zadar – Kroatië Heyninck&Partners advokáti, s.r.o., Praag – Tsjechië EUC Syd, Sønderborg – Denemarken Tullängsskolan, Örebro – Zweden Hilton Prague, Praag – Tsjechië City College Plymouth, Plymouth – Verenigd Koninkrijk Virginska skolan, Örebro – Zweden University of Aruba, Oranjestad – Aruba Milchgut Wendisch Waren Gmbh & Co. KG, Wendisch Waren – Duitsland Claisse Environnement – SA, Saint André Lez Lille – Frankrijk

147

Op weg naar een internationale carrière Dit project wordt opgezet voor de leerlingen van het 6de jaar Office & Communication (TSO), het 7de jaar Haarstilist (BSO) en Sense Esthetische Lichaamsverzorging (TSO). De leerlingen van Office & Communication lopen 2 weken stage in Frankrijk op het secretariaat van bedrijven of instanties. Zij zullen er taken uitvoeren als onthaal, verkoop, administratie. De leerlingen van 7 Haarstilist lopen 3 weken stage in kapsalons in Madeira. Zij voeren er alle taken uit die men in een kapsalon dient uit te voeren: van het ontvangen en coifferen van klanten tot het aanvullen en bestellen van producten. De leerlingen van Sense ELV lopen eveneens 3 weken stage in Madeira in Spa's. Zij werken er als schoonheidsspecialiste en leren er functioneren binnen een multidisciplinair team. Ook verkoop, plannen van behandelingen, stockbeheer, ... komen aan bod. In Madeira werken we samen met de school DRQP en wisselen we nieuwe technieken uit. We zien het project als een onderdeel van ons opvoedingsproject waar we het hebben over “Over grenzen”. We willen onze leerlingen de kans geven hun vaardigheden aan te scherpen binnen een Europese context. Belangrijke aspecten zijn de taal- en professionele vaardigheden die kunnen geoefend worden en het verwerven van een grotere zelfstandigheid en gevoel van zelfvertrouwen.

148

Trefwoorden: Over grenzen, Leren, Zelfstandigheid, Intercultureel, Voorbereiding beroepsleven, Taal, Professionalisering, Flexibiliteit, Samenwerken Contactgegevens DVM Handels-, Technisch en Beroepsonderwijs Mady Ringoot [email protected] 053/72.96.80 Onderwijsstraat 5, 9300 Aalst Partners Mission Locale Louviers-Val de Reuil-Andelle, Val de Reuil – Frankrijk Direção Regional de Qualificação Profissional, Funchal – Portugal

149

Doestage bij internationale dc's en warehouses in Denemarken Op zondag 31 mei 2015 vertrekken de leerlingen uit het zevende jaar Logistiek van het Technisch Instituut Sint-Vincentius voor drie weken naar Taastrup en Greve in Denemarken. De kans is mogelijk gemaakt dankzij de financiële steun van EPOS, het nationaal agentschap dat instaat voor het programma “Een Leven Lang Leren”. De leerlingen lopen in Denemarken stage in diverse distributiecentra en magazijnen van bedrijven. Naast het standaard lessenpakket vormen de op maat gesneden avondlessen Deens, fotografie, koken, ergonomie, wassen en strijken de basis voor het hele avontuur. In de Deense bedrijven zullen de leerlingen als volwaardige magazijnmedewerker hun vaardigheden en kennis kunnen toepassen en uitbreiden. Zowel de praktische werkzaamheden van de goederen- als de documentenstroom mogen nadien geen geheimen meer voor hen hebben. Op de kalender staan naast de ontspannende (naar het strand), sportieve (zwemmen, bowling) activiteiten ook culturele bezoeken (Kronborg Castle in Helsingor en een gegidste boottocht Kopenhagen). We maken ons ook stilaan klaar voor de wereldbeker voetbal in Brazilië. Na de stage ontvangen de leerlingen, naast hun eerder verworven attesten, een certificaat en een Europass. Dat verhoogt hun kansen op tewerkstelling aanzienlijk.

150

Trefwoorden: logistiek, distributiecentra, warehouses, cultuur, heftruck, zelfstandigheid, goederenstroombeheersing, inbound, picking, outbound Contactgegevens Technisch Instituut Sint-Vincentius Pieter Van Landeghem [email protected] 0474/32.39.25 Spinneschoolstraat 10, 8820 Torhout Website http://7logdk6.blogspot.com Sociale media http://www.facebook.com/7logistieksivi http://www.youtube.com/7logistieksivi Partners PrimeCargo A/S, Kolding – Denemarken H. Essers Danmark, Taastrup – Denemarken Freja, Taastrup – Denemarken Top-Toy A/S, Greve – Denemarken Logistikkompagniet ApS, Greve – Denemarken

151

Learning Abroad for Young Farmers Het project, Learning Abroad for Young Farmers ("LAYF"), hier is gericht op leerlingen die nog een specialisatiejaar 7BSO landbouw willen volgen in VABI. Het hoofddoel is een gespecialiseerde stage aan te bieden aan leerlingen die nog één jaar een opleiding willen volgen in het VABI en die zich op deze manier verder scholen in plaats van te stoppen met studeren omdat ze de capaciteiten/motivatie niet hebben om een professionele Bachelor te volgen. Daarnaast zijn ook verhoogde werkzekerheid, stimuleren van ondernemerschap en verhoogde mobiliteit in Europa belangrijke elementen voor LAYF. In februari-maart 2015 zal de stage lopen. Het weekend voorafgaand aan de 6 weken vertrekken de deelnemers en verblijven in een gastgezin. Vanaf de eerstvolgende maandag start de stage, op een gespecialiseerd rundveebedrijf. Dit zijn courante activiteiten voor de opleiding bedrijfsleider rundvee: melken, voederen van jongvee en melkvee, klauwverzorging, insemineren, herstellingen uitvoeren, ... Voor alle deelnemers gaat het over een diepgaande en gespecialiseerde stage. Het is niet alleen de bedoeling dat de deelnemers voortdurend "werken", evenzeer is cultuurbeleving van belang. Die komt sowieso wel aan bod in het gezin, tijdens lunchpauzes, ... maar bijkomend zullen ze door kleine opdrachten gestimuleerd worden tot cultuurbeleving. Na 6 weken keren de deelnemers terug huiswaarts.

152

Trefwoorden: landbouw, jonge landbouwers, melkveebedrijf

Contactgegevens VABI Pieter-Jan Vanhoutte [email protected] 0479/75.01.67 Zuidstraat 27, 8800 Roeselare Sociale media www.facebook.com/vabilandbouw Partners Stichting PTC+, Ede – Nederland

153

Stage over de grenzen heen Gedurende de komende 2 jaar sturen wij 30 verschillende leerlingen op buitenlandse stage. Elke leerling gaat 3 weken naar Finland, Frankrijk of Nederland. Daar lopen ze stage in een rusten verzorgingstehuis, een kinderdagverblijf, een kapsalon, een schoonheidsinstituut of een grootkeuken. Dit is afhankelijk van de richting die ze volgen. Wij selecteren leerlingen uit onze TSO-BSO richtingen uit de zachte sector (lichaamsverzorging, personenzorg). Naar Finland en Frankrijk gaat er een leerkracht mee gedurende drie weken om de leerlingen te begeleiden. Ze verblijven er in een vakantiehuis of een appartement. In Nederland verblijven de leerlingen in een gastgezin. Daar komt een leerkracht enkele langs om te kijken hoe de stage verloopt.

154

Trefwoorden: 30 leerlingen, 3 weken stage, Finland -FrankrijkNederland, lichaamsverzorging, personenzorg Contactgegevens Vrij Instituut voor Secundair Onderwijs Fanny Delrue [email protected] 0486/56.20.43 Polenplein 23, 8800 Roeselare Partners Savon koulutuskuntayhtymä, Kuopio – Finland Stichting voor Christelijk beroepsonderwijs en volwassen educatie Friesland/Flevoland, Leeuwarden – Nederland

155

De EU op de drempel De leerlingen van de derde graad TSO en BSO landbouw, tuinbouw, biotechniek en paardrijden krijgen de kans om gedurende de zomers van 2015 en 2016 op vrijwillige basis op stage te gaan gedurende 4 weken op een bedrijf naar keuze in enkele Europese landen zoals Denemarken, Duitsland en Frankrijk. De kandidaat-stagiairs formuleren zelf wat ze op stage willen leren, waar ze daarvoor willen gaan, en hoe ze er naar toe gaan. Dat maakt dat er niet in groep op stage gegaan wordt, maar dat Torhout op het einde van juni een ware exodus meemaakt 'naar overal'. Elke stagiair doorloopt een vaste voorbereiding met technische taallessen, foto- en filmlessen, oefeningen sociale vaardigheden en een 'plantrekweekend'. De voornaamste doelstellingen van het project is dat de stagiairs nog meer ervaring opdoen binnen hun vak, moderne talen spreken, en ook meer openstaan voor andere culturen en groeien in zelfstandigheid. Stagiairs die een geslaagde stage binnen Europa hebben doorlopen kunnen als ze dat willen (buiten het Erasmus+ programma) nog een vervolgstage doen in Canada of elders buiten Europa. Vier leraars volgen de stages nauw op.

156

Trefwoorden: Zelfstandigheid - landbouw - tuinaanleg - paarden biotechnologie - vrijwillige stage Contactgegevens Vrij Land- en Tuinbouwinstituut Laurent Inghelbrecht [email protected] 0495/34.50.95 Conscienceplein, 8810 Torhout Partners

EARL Isalex, Vielmur sur Agout – Frankrijk Jean-François Bialade, Vielmur sur Agout – Frankrijk Danace, Horsens – Denemarken Lübars Agrar GmbH, Hohenziatz – Duitsland Carl-Erik Froman, Dala Järna – Zweden S.A.R.L. RASCAS, Jonquières – Frankrijk GAEC des Liviers, Jumilhac le Grand – Frankrijk Iver Wind, Rødding – Denemarken Peter Naeyaert, Dala Järna – Zweden Azienda agricola Vincenzo Barbero, Savigliano – Italië E.A.R.L. Coteaux des Bessous, Viviers les Montagnes – Frankrijk Ferme de Bonicarde, Viviers les Montagnes – Frankrijk Jean Marcillaud, Saint Paul la Roche – Frankrijk Landwirt Jürgen Spuhn, Moritz – Duitsland Tipperary Farm sp.zo.o, Sulechow – Polen Erik Wiltink, Outrup – Denemarken Landbrug J.C.P. Boer, Tistrup – Denemarken

157

HOGER ONDERWIJS GROEP T Anja Samyn [email protected] 016/30.11.87 Andreas Vesaliusstraat 13, 3000 Leuven Hogeschool PXL Kristien Bauwens [email protected] 011/77.56.21 Elfde Liniestraat 24 A, 3500 Hasselt Universiteit Gent Genevieve Cochez [email protected] 09/264.70.16 Sint Pietersnieuwstraat 25, 9000 Gent Universiteit Hasselt Liesbeth Oeyen [email protected] 011/26.80.66 Martelarenlaan 42, 3500 Hasselt Transnationale Universiteit Limburg Liesbeth Oeyen [email protected] 011/26.80.66 Minderbroedersberg 4B, 6211 LK Maastricht 158

Katholieke Hogeschool VIVES Noord Serge Schroef [email protected] 056/26.41.30 Xaverianenstraat 10, 8200 Brugge Katholieke Hogeschool VIVES Zuid Serge Schroef [email protected] 056/26.41.30 Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Arteveldehogeschool Inge Piryns [email protected] 09/234.90.62 Hoogpoort 15, 9000 Gent HUB-KAHO Bart Hempen [email protected] 02/609.81.00 Warmoesberg 26, 1000 Brussel Vrije Universiteit Brussel Griet Wijns [email protected] 02/614.81.01 Pleinlaan 2, 1050 Brussel

159

Katholieke Hogeschool Leuven Klaas Vansteenhuyse [email protected] 016/37.57.00 Abdij van Park 9, 3001 Heverlee LUCA School of Arts Machteld Pectoor [email protected] 09/225.42.90 Koningsstraat 328, 1030 Brussel Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Véronique Blockhuys [email protected] 03/220.57.37 Lange Nieuwstraat 101, 2000 Antwerpen Hogeschool Gent Kathleen Vanheule [email protected] 09/243.34.83 Kortrijksesteenweg 14, 9000 Gent Karel de Grote Hogeschool Sofie Schoonbaert [email protected] 03/613.13.79 Brusselstraat 45, 2018 Antwerpen

160

Flanders Knowledge Area Bernadette Allaert [email protected] 02/211.10.05 Ravensteingalerij 27, 1000 Brussel Katholieke Universiteit Leuven Elke Timmermans [email protected] 016/32.37.67 Oude Markt 13, 3000 Leuven Universiteit Antwerpen Patricia De Clopper [email protected] 03/265.43.48 Prinsstraat 13, 2000 Antwerpen Evangelische Theologische Faculteit Elsie Wilms [email protected] 016/20.08.95 Sint Jansbergsesteenweg 95, 3001 Leuven (Heverlee) Erasmushogeschool Brussel Annelore Schittecatte [email protected] 02/559.15.13 Nijverheidskaai 170, 1070 Brussel

161

Hogere Zeevaartschool Willem Bruyndonx [email protected] 03/205.64.38 Noordkasteel Oost 6, 2030 Antwerpen Hogeschool West-Vlaanderen Isabelle Pertry [email protected] 056/24.12.90 Marksesteenweg 58, 8500 Kortrijk Thomas More Mechelen-Antwerpen Annemie Gommers [email protected] 015/36.91.55 Zandpoortvest 13, 2800 Mechelen Thomas More Kempen Agnes Dillien [email protected] 014/56.21.43 Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Katholieke Hogeschool Limburg Chris Huybrechts [email protected] 011/23.07.70 Campus Diepenbeek, Agoralaan Gebouw B, Bus 1, 3590 Diepenbeek

162

163

VOLWASSENENEDUCATIE Perspectieven voor didactische vernieuwing In dit mobiliteitsproject gaat Het Perspectief gericht op zoek naar Europese partners die een ruime en sterke expertise hebben opgebouwd en bereid zijn te delen met betrekking tot de 4 items waarop Het Perspectief wil inzetten en investeren: curriculum SLO, taal en CLIL methodiek, ICT-ondersteunend leren en kwaliteit van de vakkennis. Het Perspectief geeft binnen dit project aan het leerproces van het personeelsteam expliciet vorm door te kiezen voor een variatie aan leermethodieken nl gestructureerde cursus, jobshadowing en bijwonen van conferenties. De deelnemers aan dit project zijn medewerkers van Het Perspectief met specialisatie in pijlers 1 en 2 , hetzij een lesgever hetzij een departementshoofd. Voor pijler drie , ICT-ondersteunend leren, betreft het een brede waaier van medewerkers gaande van lesgevers gespecialiseerd in afstandsonderwijs over gewone lesgevers tot ondersteunende diensten en departmentshoofden. In pijler vier zijn de deelnemers lesgevers taal , ICT en make-up/bodypaint. Door de opgedane expertise van dit project te verspreiden en te verankeren hoopt Het Perspectief door verhoogde kwaliteit en innovatie beter te kunnen inspelen op de noden van de volwassen leerder en efficiënter te kunnen reageren op de uitdagingen van een snel evoluerende maatschappij. 164

Trefwoorden: curriculum SLO, taal en CLIL methodiek, ICTondersteunend leren en kwaliteit van de vakkennis. Contactgegevens Het Perspectief Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs Els Willems [email protected] 09/267.12.33 Henleykaai 83, 9000 Gent

165

Geletterdheid+ Vocvo ( Vlaams ondersteuningscentrum voor het volwassenenonderwijs) wil zich als ijkpunt voor de bevordering van geletterdheid verder ontwikkelen en profileren. Om dit te kunnen waarmaken willen we de competenties van medewerkers verbeteren en formuleren we 10 concrete leervragen: 1. Welke beleidsvisies houden Europese landen erop na rond onderwijs aan gedetineerden; 2. Hoe ontwikkelen we een digitale krant voor laaggeletterden; 3. Hoe kunnen we het bereik van boeken voor laaggeletterden maximaliseren; 4. Waar moet je rekening mee houden bij het ontwikkelen van curricula voor laaggeletterden; 5. Hoe stem je beroepskwalificaties en curricula die rekening houden met laaggeletterdheid op elkaar af; 6. Hoe pakken we laaggeletterdheid op de werkvloer het best aan; 7. Welke visies en denkpatronen inzake geletterdheid hanteren Europese landen; 8. Hoe wordt de beleidsvisie op geletterdheid in praktijk gebracht in andere Europese landen; 9. Hoe verbeteren we de doorstroom van laaggeletterden naar vervolgopleidingen en naar werk; 10. Hoe ontwikkel je een expertisedatabank? Onze organisatie wil verschillende medewerkers op Europees niveau laten leren, vooral op die vlakken, waarop wij in het Vlaanderen op beperkingen stoten. Verder willen we komen tot een structurele samenwerking met partners, vanuit de vaststelling dat geletterdheid een Europese uitdaging is.

166

De opgedane kennis wordt verspreid binnen de organisatie en naar onze partners binnen en buiten het volwassenenonderwijs. Trefwoorden: geletterdheid Contactgegevens Vlaams Ondersteuningscentrum voor Het Volwassenenonderwijs Bart Horemans [email protected] 015/44.65.00 Kardinaal Mercierplein 1, 2800 Mechelen

167

Een performante digitale leeromgeving professioneel uitbouwen We wensen ons de komende jaren te verdiepen in nieuwe methodieken en technieken om ons bestaand leerplatform te optimaliseren. We streven naar een gebruiksvriendelijke leeromgeving. We hopen zo om een aanzienlijk groter aantal cursisten gebruik te laten maken van de omgeving. Dit zal ongetwijfeld bijdragen tot een verhoogde leerprestatie. Er is nood aan verdere professionalisering bij ons team; op vlak van systemen en op vlak van ondersteuning voor praktijkgerichte ervaringen. De gevolgde nascholingen moeten leiden tot een betere kennis van ICT-tools om een up-to-date leerplatform uit te bouwen; een beter werkend ELO waardoor meer cursisten gebruik zullen maken van de omgeving; een ruimer aanbod Afstandsonderwijs; meer Blended learning in de taalklassen en een opwaardering van ons centrum als internationale speler bij onze doelgroep. Dit project zal ervoor zorgen dat ons centrum de nodige knowhow krijgt om courante technologieën te implementeren in al onze opleidingen.

168

Trefwoorden: leeromgeving, verhoogde leerprestatie, professionalisering, Blended learning, afstandsonderwijs, ICT-tools Contactgegevens CVO Kortrijk Menen Tielt Natalie Verstaen [email protected] 0473/92.36.80 Minister De Taeyelaan 13, 8500 Kortrijk

169

BLEND Een eerste actie kadert binnen de keuze van cvo VTI Aalst voor de verdere uitbreiding van ICT en blended learning binnen haar opleidingen. Op die manier wordt ingespeeld op groeiende vraag naar flexibele trajecten. In dit kader wordt samengewerkt met de "European Initiative for Education" (EBI) uit Oostenrijk om een 5daagse training rond blended learning te organiseren. Een tweede actie is gekoppeld aan de groeiende nood naar het kunnen omgaan met de diversiteit van de instroom aan cursisten in het Tweedekansonderwijs. Leeftijd, culturele en sociale achtergrond, talenkennis lopen bij deze cursisten sterk uiteen en stellen de lesgevers voor een aantal specifieke uitdagingen. In dit kader wordt samengewerkt met ‘InterCultural Iceland’ die een staff training aanbieden rond omgaan met diversiteit en interculturaliteit. In een derde actie wil het centrum de mogelijkheden naar contractonderwijs en het versterken van de link met de arbeidsmarkt. Hiervoor wordt samengewerkt met de VHS (Volkshochschule) uit Tirol In Oostenrijk. De laatste actie focust zich op de mogelijkheden van internationalisering voor het centrum. De voorbije jaren sijpelde internationalisering geleidelijk aan binnen in de opleidingen maar dit werd nog niet structureel verankerd. Om in dit kader meer expertise te verwerven zal een medewerker van het centrum een job shadowing doen bij een buitenlandse organisatie in Scandinavië.

170

Trefwoorden: blended tweedekansonderwijs

learning,

volwassenenonderwijs,

Contactgegevens CVO kisp - VTI Aalst Mark Verbeke [email protected] 0479/83.71.70 Vakschoolstraat 41, 9300 Aalst Partners InterCultural Ísland, Reykjavik – Ijsland Volkshochschule Tirol, Innsbruck – Oostenrijk Europäische Bildungsinitiative, Wiener Neustadt – Oostenrijk

171

Sustainability in Healthcare Op dit ogenblik is er een beweging gaande op Europees vlak, vaak op initiatief van de organisaties in het veld, om de kwaliteit ook in de complementaire gezondheidszorg te bevorderen, en de burger over zijn keuzes op dat gebied objectief te informeren. Vooral het aspect van duurzaamheid, dat een sterk argument is in het voordeel van de natuurlijke gezondheidszorg, wil het CKH beter uitwerken als onderdeel van de informatie in lezingen en lezingenreeksen, in de uitbouw van het netwerk in het gezondheidswerkveld en last but not least als opstap naar de autoriteiten. Tevens willen wij duurzaamheid en systeemdenken binnen het beleid van de eigen organisatie beter incorporeren als onderdeel van ons voortdurend streven naar meer kwaliteit. Om de bestaande kennis in verband met systeemdenken en duurzaamheid te verdiepen, wil het CKH-docententeam een beroep doen op experts uit de UK, met name het Schumacher Institute (Bristol) dat ons tijdens een tweedaagse workshop de nodige tools zal aanreiken om professioneel met deze concepten aan de slag te gaan. Een collegiale visitatie brengen aan de School of Homeopathy in Stroud en het Bristol Homeopathic Hospital zal ons bovendien inspireren bij het uitwerken van een concreet actieplan.

172

Trefwoorden: duurzaamheid, systeemdenken, gezondheidszorg, kwaliteitszorg Contactgegevens CKH - Centrum voor Klassieke Homeopathie Christel Lombaerts [email protected] 0475/59.65.54 Lintsesteenweg 66, 2540 Hove Website http://sustainabilityinhealthcare.wordpress.com/

173

Internationale netwerking en expertiseverwerving FARO is het Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed ondersteunt cultureel-erfgoedorganisaties, openbare besturen en andere beheerders. De werking concentreert zich rond drie kerntaken: praktijkondersteuning, praktijkontwikkeling, beeldvorming en communicatie. Via deze aanvraag wil FARO haar kennis en vaardigheden versterken rond centrale thema's binnen haar werking: digitalisering, cultuurmarketing en museologie. De voorbije jaren heeft FARO rond deze thema's reeds heel wat initiatieven genomen. In de toekomst willen we deze thema's graag verder verdiepen en versterken. Nieuwe kennis en expertise op deze domeinen willen we verwerven door te participeren aan de centrale conferenties van drie toonaangevende internationale netwerken. Deze netwerken hebben in het verleden hun kwaliteit reeds bewezen. Namelijk: ICA (International Council on Archives), AMA (Arts Marketing Association) en EMAC (European Museum Advisors Conference). FARO vaardigt gespecialiseerde stafmedewerkers af naar deze conferenties. Specifiek zijn we via deelname aan internationale colloquia actief op zoek naar bijkomende vakspecifieke competenties voor onze medewerkers, buitenlandse partners voor toekomstige projecten, interessante cases om in Vlaanderen verder te verspreiden en nieuwe werkvormen om in ons vormingsaanbod te integreren. De resultaten van onze deelname zullen we tijdens en na de betrokken conferenties ruim verspreiden binnen en buiten het Vlaamse cultureel erfgoedveld. 174

Trefwoorden: digitalisering, cultuurmarketing, museologie, internationale netwerken, vakspecifieke competenties, buitenlandse partners, interessante cases, nieuw werkvormen Contactgegevens FARO Vlaams Steunpunt voor Cultureel Erfgoed vzw Silke Theuwissen [email protected] 02/213.10.62 Priemstraat 51, 1000 Brussel

175

ALIFE - Adult Learning In and From Europe Cvo Kisp-Gent wil kwalitatieve opleidingen aanbieden aan haar cursisten en een dynamisch en innoverend centrum zijn dat samenwerkingsverbanden aangaat met partners zoals hogescholen, dienstencentra, secundaire scholen, VDAB,... In het realiseren van haar strategische doelstellingen hanteert cvo KispGent internationalisering als één van de instrumenten in de professionalisering van de organisatie en de medewerkers. De acties geformuleerd in het project Alife zijn: 1. versterken van de taalopleidingen op vlak van E-didactiek en activerende werkvormen in samenwerking met Pixel (Firenze Italië); 2. verhogen van de competenties op het van integrale kwaliteitszorg bij het middenkader in samenwerking met Pixel (Firenze Italië); 3. het integreren van creativiteit en constructief denken in onze onderwijsorganisatie op vlak van het curriculum en op vlak van het beleid in samenwerking met Skupina Primera (Ljubljana Slovenia). Dat deze acties in een internationaal kader gebeuren versterkt de dynamiek en de potentiële impact bij de deelnemers en bij de organisatie.

176

Trefwoorden: E-didactiek, kwaliteitszorg, creativiteit in onderwijs, volwassenenonderwijs Contactgegevens centrum voor volwassenenonderwijs Kisp Gent Mark Verbeke [email protected] 0473/79.75.81 Industrieweg 228, 9030 Mariakerke Partners Pixel Associazione Culturale, Florence – Italië Skupina Primera d.o.o., Ljublana – Slovenië

177

Naar een innovatief en maatschappijgericht vormingsaanbod Vormingplus Limburg vzw is een sociaal-culturele organisatie die vorming voor volwassenen in de vrije tijd organiseert. Binnen ons project ‘Naar een innovatief en maatschappijgericht vormingsaanbod’ willen we ons vooral toespitsen op twee uitdagingen die we momenteel ervaren binnen onze organisatie. Dat is enerzijds meer inzetten op maatschappelijke vorming. Anderzijds willen we extra middelen en uren inzetten op het bereiken van specifieke doelgroepen. In ons project willen we twee vormingswerkers een opleiding laten volgen waarbij ze kennis en knowhow binnen deze uitdagingen kunnen verwerven. Via de vorming hopen we nieuwe werkvormen en methodieken te leren kennen of er ons in te specialiseren. We richten ons vooral op de methode van Storytelling en het begeleiden van veranderingsprocessen. Zo kunnen we onze vormingswerkers versterken in het vorming geven, het begeleiden van specifieke doelgroepen en hen opleiden tot procesbegeleiders. Daarnaast willen we ook reflecteren op de positie van onze organisatie als facilitator van leren. Deze vormingsbehoeftes vervullen binnen een Europese context heeft voor ons een grote meerwaarde. Op die manier kunnen we onze uitdagingen plaatsen in een Europees perspectief, uitwisselen met andere organisaties, leren van anderen en werken aan een Europees netwerk.

178

Trefwoorden: Het begeleiden van leer- en veranderingsprocessen en het inzetten op maatschappelijke vorming en doelgroepbereik aan de hand van vernieuwende werkvormen zoals “storytelling”. Contactgegevens Vormingplus Limburg Kathleen Haesen [email protected] 011/56.01.10 Cellebroedersstraat 13-15, 3500 Hasselt Website http://www.vormingplus-limburg.be/erasmus

179

Improving the actual level of diversity management in our institution Als centrum voor volwassenenonderwijs worden we dagelijks geconfronteerd met DIVERSITEIT en dat op vele niveau's. Onze leerkrachten zijn niet of onvoldoende voorbereid om deze mensen goed te kunnen opvangen en te begeleiden op weg naar een diploma. Onze doelstelling is dan ook om het mogelijk het maken voor onze leerkrachten en coördinatoren om hierover kennis en ervaring op te doen en uit te wisselen, zodat meer mensen hun diploma secundair kunnen halen ZONDER UIT TE VALLEN enerzijds en dat anderzijds MEER CURSISTEN ons centrum leren kennen om er zich permanent bij te scholen via het tweedekansonderwijs of via de beroepsspecifieke opleidingen. We hebben gekozen om op 2 momenten telkens 3 mensen uit te sturen op opleiding, waarvan elke keer EEN DIRECTIELID, EEN COORDINATOR EN EEN LERAAR. We willen de kans krijgen om deel te nemen aan EEN CURSUS ROND DIVERSITEIT (het omgaan met verschillende mentaliteiten, met mensen met weinig financiële draagkracht, en met weinig ontwikkelde werkattitudes) en EEN CURSUS ROND NIEUWE WERKVORMEN EN ANDERE LEERMIDDELEN. Achteraf willen we de opgedane kennis en ervaringen verspreiden over onze ganse organisatie via de KLANKBORDGROEP en de VAKGROEPEN Op lange termijn willen we ons aanbod van beroepsspecifieke trajecten nog verder uitbouwen, zodat er in de toekomst nog MEER MOGELIJKHEDEN worden aangeboden in de streek om een diploma te behalen. Dit laatste kan maar als er eerst meer 180

volwassenen de kans wagen om alsnog hun diploma te behalen via het tweedekansonderwijs. Trefwoorden: Diversiteit, meer cursisten, nieuwe werkvormen en leermiddelen, Klankbordgroep, Tweedekansonderwijs Contactgegevens CVO Westhoek-Westkust Micheline Sandelé [email protected] 057/22.42.85 Stationsstraat, 8900 Ieper

181

New Technologies and ICT in museums Met ons project "NEW TECHNOLOGIES and ICT in museums” gaan we het gebruik van ICT en nieuwe media bij een museumbezoek exploreren. Daarbij gaan we doelgericht op zoek naar geschikte partners (musea of kunsthuizen) waar reeds een grote expertise is op het vlak van ICT en nieuwe media. We weten ondertussen dat landen in het noorden van Europa heel ver staan op dit vlak. Drie medewerkers gaan een week lang meedraaien in een museum of kunsthuis en zich verdiepen in de wijze waarop het museum nieuwe media en ICT gebruikt in hun publiekswerking. Dit project kan ook een start zijn van nieuwe partnerschappen op ICT-vlak. Daarnaast zal mu-zee-um binnen dit project ook een medewerker op cursus sturen binnen de toepassingsdomeinen van ICT. De uitgebreide basiskennis van een toepassing is nodig om die op een eenvoudige wijze over te brengen. Daarna wordt de opgedane kennis geïntegreerd in onze werking om zo een expertisecentrum rond het gebruik van ICT in musea verder uit te bouwen. We hopen de opgedane kennis en nieuwe inzichten op een laagdrempelige wijze te implementeren in bestaande en nieuwe onderdelen van onze publiekswerking en een brug te slaan naar andere musea of kunsthuizen die zich ook willen verdiepen in die materie.

182

Trefwoorden: Kennis en expertise van ICT in musea verruimen en verbreden Contactgegevens mu-zee-um vzw Ewout Vanhoecke [email protected] 0485/13.19.79 Romestraat 11 A, 8400 Oostende Media Een tv-reportage van de ontwikkeling van onze museum-app EXPOSé: http://www.focus-wtv.be/nieuws/senioren-en-mu-zeeum-ontwikkelen-interactieve-app

183

Professionalisering van het team EVA werkt als enige organisatie in België rond vegetarische voeding en focust daarbij op de gezondheids- en milieuaspecten van vleesvermindering en een vegetarisch voedingspatroon. Met dit project wil EVA haar sterk groeiende organisatie verder professionaliseren met nadruk op de domeinen van vrijwilligerswerk, management, campagnewerk en communicatie. De verantwoordelijken voor deze afdelingen zullen hiervoor 5 jobshadowings doen bij collega's in buitenlandse organisaties en er zullen ook 5 cursussen gevolgd worden om aan de noden die de betreffende teamleden ervaren binnen hun job tegemoet te komen. EVA heeft een sterke en grote vrijwilligerswerking en traint haar vrijwilligers zodat zij op hun beurt een groter bereik kunnen betekenen voor EVA. De opgedane kennis zal meteen in het dagelijks werk geïmplementeerd worden maar zal ook geïntegreerd worden in de trainingen die EVA voorziet voor vrijwilligers. Op deze manier slaagt EVA erin om een groter wordende groep en ook diverser wordende groep van volwassenen die willen bijleren over de voordelen van vegetarische voeding te helpen.

184

Trefwoorden: professionalisering, uitwisseling, communicatie, managment, vrijwilligerswerking, organisatie Contactgegevens Ethisch Vegetarisch Alternatief Melanie Jaecques [email protected] 0486/44.96.24 Steendam 84, 9000 Gent Partners Viva Las Vega's, Amsterdam – Nederland Vegetarierbund Deutschland e.V., Berlijn – Duitsland Vegane Gesellschaft Österreich, Wenen – Oostenrijk

185

Een brug naar de toekomst Het project “ Een brug naar de toekomst” kadert binnen het globaal plan en de professionaliseringsvisie van het centrum voor volwassenen onderwijs (CVO) VTI Brugge. Met het project wensen we: • het kwaliteitszorgbeleid verder te optimaliseren binnen ons centrum; • vernieuwende onderwijsprocessen te integreren en te implementeren binnen het onderwijsgebeuren van ons centrum; • de organisatie van ons onderwijs met andere Europese scholen uit te wisselen en mogelijks implementeerbare ideeën toe te passen binnen onze huidige onderwijsstructuur; • onze centrum voor te bereiden op de nieuwe uitdagingen die ons te wachten staan in het snel evoluerende onderwijslandschap; • blijvende contacten te leggen om verdere uitwisseling en mogelijke samenwerkingen te realiseren. De deelnemers willen de beoogde doelstellingen eigen maken om deze vervolgens uit dragen binnen het centrum. Vanuit deze visie willen we de personeelsleden binnen het centrum betrekken bij het project. Een breed gedragen stroming zal voor een beter welbevinden zorgen binnen de organisatie van het centrum. Als concrete resultaten verwachten wij een implementatie van vernieuwende leeractiviteiten, een bijsturing van het huidige kwaliteitszorgbeleid, een verhoging van het welbevinden van het personeel en cursisten en een divergerende kijk op de organisatie van het onderwijs te bekomen.

186

Trefwoorden: Visie, Kwaliteitsbeleid, Onderwijsprocessen Contactgegevens Centrum voor Volwassenonderwijs Vrij technisch Instituut Brugge Ronny Sanders [email protected] 0473/94.88.49 Boeveriestraat 73, 8000 Brugge

187

Lerend interculturaliseren De Brusselse gemeenschapscentra gaan in 2015 al “lerend interculturaliseren” (titel van het project). Rond vijf topics op het vlak van interculturaliseren gaan 10 educatieve medewerkers van gemeenschapscentra in het buitenland bijleren. Deze topics zijn: meertalige communicatie, interculturele communicatie en publiekswerking, het realiseren van overbruggende contacten/ontmoeting tussen diverse gemeenschappen, een diverse vrijwilligerspopulatie en omgaan met racisme. Gedurende één week gaan ze ervaring opdoen, hoofdzakelijk via job shadowing (participerende observatie) in een buitenlandse organisatie, maar ook via een gestructureerde cursus. Het documenteren en delen van de opgedane ervaring krijgt veel aandacht. De deelnemers doen een buitenlandse ervaring op en worden gestimuleerd tot reflectie op de eigen educatieve praktijk. De Brusselse gemeenschapscentra vergroten hun Europees netwerk en worden gemotiveerd om ook andere thema’s dan het thema “interculturaliseren” te verkennen in een Europese context. De buitenlandse gastorganisaties leren Brusselse praktijken en gemeenschapscentra kennen.

188

Trefwoorden : interculturaliseren, meertalige communicatie, interculturele communicatie en publiekswerking, het realiseren van overbruggende contacten/ontmoeting tussen diverse gemeenschappen, een diverse vrijwilligerspopulatie, omgaan met racisme, Brussel, gemeenschapscentrum, ervaringsdeling, reflectie, Europese netwerking. Contactgegevens Gemeenschapscentrum pianofabriek Katrijn Pauwels [email protected] 02/563.05.63 Fortstraat 35, 1060 Sint-Gillis Partners GCHeembeekMutsaard, Brussel – België Vlaamse Gemeenschapscommissie, Brussel – België GC De Zeyp, Brussel (Ganshoren) – België Gemeenschapscentrum De Platoo, Koekelberg – België

189

Improving professionalism for cultural integration through language learning Op campus de helix - cvo is taalonderricht belangrijk in het totale aanbod. Tweedetaalverwerving (o.a. Nederlands) is sterk gericht op anderstalige nieuwkomers. Betere taalbeheersing moet leiden tot sociale integratie, een betere positie op de arbeidsmarkt of een sterkere basis voor een succesvolle schoolloopbaan. Door de participatie van leerkrachten aan Europese projecten kan het centrum innovatieve lesmethoden in andere landen observeren om ze toe te passen in de klaspraktijk. De maatschappelijke meerwaarde van navorming in een Europese context kan worden aangetoond. Leerkrachten voeren observatieopdrachten uit van de didactiek in tweedetaalverwerving voor anderstalige volwassenen en de integratie van cultuur in taalverwerving. Ze beoordelen competentiegerichtheid van taalonderricht, evaluatiesystemen op basis van het ERK en evaluatiemodellen door participatie aan opdrachten in de doeltaal van het land van oorsprong. Er is aandacht voor ict-toepassingen in taalonderwijs. Leraren met een job shadowing opdracht bezoeken een Europees instituut voor taalonderwijs. Leerkrachten Nederlands NT2 en moderne vreemde talen volgen een taalcursus in een ander land. We gaan na hoe Europese partners eerder verworven kennis en competenties opsporen, registreren en op hun toepasbaarheid valideren. Stafleden nemen deel aan seminaries rond algemene pedagogische en didactische onderwerpen. Observatie van zelfsturende teams 190

kan bijdragen aan een efficiëntere organisatie van het eigen onderricht. Trefwoorden: taalonderricht, taalcursussen, innovatie lespraktijk, culturele integratie

taalverwerving,

Contactgegevens campus de helix cvo Isabel Laing [email protected] 089/77.99.61 Rijksweg 357, 3630 Maasmechelen Partners Escola Oficial de Idiomas de Santiago de Compostela, Santiago de Compostela – Spanje vzw nascholing in het katholiek onderwijs, Brussel – België Istituto il David, Firenze – Italië Warszawska Wyzsza Szkola Informatyki, Warschau – Polen

191

Finding new ways to change and learning Met dit Erasmus+ project wil çavaria de ontwikkeling en educatie van haar eigen vormings- en stafmedewerkers verhogen, zodat ze beter in staat zijn om betere vormingen, coaching en begeleiding te geven. De betrokken medewerkers zullen deelnemen aan verscheidene activiteiten, die de focus zullen leggen op leerlinggecentreerde en op sterktes gebaseerde methodieken en benaderingswijzen. Çavaria gelooft sterk dat ze met dit project op een meer respectvolle, meer aanmoedigende, empowerende en duurzame manier educatie en begeleiding zal bieden. De belangrijkste reden hiervoor is dat de leerling en zijn of haar context het startpunt zijn voor het hele leerproces en de gewenste verandering.

192

Trefwoorden: ontwikkeling en educatie van eigen vormings- en stafmedewerker, leerling-gecentreerde en op sterktes gebaseerde methodieken, empowerende en duurzame educatieve methoden Contactgegevens çavaria vzw Nicole De Neve [email protected] 09/223.69.29 Kammerstraat 22, 9000 Gent Partners In Dialogue, Gouda – Nederland

193

194

KA2 PROJECTEN

195

SCHOOL TO SCHOOL Art at all European Levels Er bestaan heel wat kunstvormen. Elke Europese regio heeft zijn eigen kijk op elk van deze kunstvormen. Project: Elk land kiest zijn eigen favoriete kunstvorm uit. Bijv. België/Vlaanderen kiest voor fotografie, Litouwen kiest voor filmkunst, Turkije kiest voor architectuur… De leerlingen van zowel het gastland als van de uitgenodigde landen bereiden in klas de kunstvorm van het gastland uit. Bijv. De Vlaamse leerlingen doen een onderzoek naar de Vlaamse Primitieven, maar ook de Litouwse en Turkse leerlingen zoeken informatie op van hun eigen schilderkunst. In het gastland (wanneer iedereen samenkomt) komen er telkens drie zaken aan bod: - Meer uitleg over de kunstvorm van het gastland aan de hand van een museumbezoek, bezoek aan een theaterstudio… - Een voorstelling van de kunstvorm zoals die beoefend wordt in de verschillende landen. Natuurlijk kunnen hier ook een aantal kunstwerken besproken worden. - Het zelf uitwerken van de kunstvorm. Hier zorgt het gastland voor de gepaste uitleg, zodat de leerlingen tot een gepast resultaat kunnen komen. Eventueel kunnen hier verschillende extra zaken uit de andere landen aan bod komen. Aan het einde van het elk bezoek organiseert elk deelnemend land in de eigen school een tentoonstelling met de verschillende resultaten.

196

Trefwoorden: kunst, creativiteit, cultuur, fotografie, film, architectuur, tapijtweverij, muziek, beeldhouwkunst, schilderkunst Contactgegevens Sint-Aloysiuscollege Diksmuide Bart Deferme [email protected] 0496/03.40.26 Wilgendijk 30, 8600 Diksmuide Website www.artateurope.eu Partners Vaizganto gimnazija, Radviliškis – Litouwen 2nd Gymnasium of Zakinthos, Zakinthos – Griekenland Petzelt József Szakközépiskola és Szakiskola, Szentendre – Hongarije Gimnazjum nr 56 w Poznaniu, Poznan – Polen Kyrönmaan lukio, Isokyrö – Finland Yasar Saniye Gemici Anadolu Lisesi, Denizli – Turkije

197

Teaching: An effective key to selflearning Dit project is een samenwerking tussen secundaire scholen uit België, Bulgarije, Ierland, Italië, Spanje en Tsjechië. Het start in september 2014 en loopt tot augustus 2017. De titel verklaart meteen waarop de nadruk van ons project ligt. De leerlingen kruipen in de huid van de leerkracht. Ze maken lesvoorbereidingen voor anderstalige jongere leerlingen en voor hun leeftijdsgenoten. De onderwerpen behandelen Europa, wiskunde en wetenschappen, geschiedenis, muziek en sport. Door deze kijk op leren zullen ook onze leerlingen nieuwe kennis opdoen en nieuwe vaardigheden verwerven. De uitwisselingen met leerlingen bieden hun de kans om deze voorbereidingen te toetsen, te evalueren en te verfijnen. Deze lesvoorbereidingen zullen we bundelen en verspreiden naar andere scholen. Naast deze hoofdopdracht hebben we nog enkele activiteiten die gericht zijn op CLIL en STEM. Alle communicatie tussen de verschillende groepen gebeurt in een vreemde taal. Het maken van werkdocumenten is de grootste CLIL-activiteit. Bovendien proberen we onze focus te richten op STEM-activiteiten, door middel van oefenbladen voor een lokaal museum. De uitwisselingsmomenten geven de leerlingen de kans om de sfeer op te snuiven van verschillende culturen en levenswijzen binnen Europa. Op die manier kunnen ze zich ongetwijfeld een beter beeld vormen van de Europeanen.

198

Trefwoorden: leerlingen kruipen in de huid van de leerkracht, lesvoorbereidingen voor anderstalige jongere leerlingen, CLILL en STEM-activiteiten. Contactgegevens Berkenboom Humaniora Bovenbouw Steven De Foer [email protected] 03/760.41.20 Kleine Peperstraat 16, 9100 Sint-Niklaas Partners Liceo Majorana, DESIO – Italië Eureka, Kells – Ierland Vassil Levski, Sevlievo – Bulgarije IES Professor Pablo Del Saz, Marbella – Spanje Zakladni skola a materska skola Ostrava-Zabreh, Ostrava – Tsjechië

199

Active learning methods for teachers in electricity departments. Zowel op Europees niveau als op landelijk niveau, merken we dat de motivatie van leerlingen in het technisch en beroepsonderwijs om uit hun schoolboeken te leren steeds meer achteruit gaat. Daarom gaan we in dit Erasmus+ project op zoek naar nieuwe ‘actieve’ methoden om het leren aantrekkelijker te maken. Eigenlijk zoeken we naar methoden zodat onze leerlingen leren zonder het te beseffen. Actieve leermethoden worden al geruime tijd gebruikt in onze scholen, dit tijdens deze – meestal – praktische lessen. Maar wanneer de leerlingen theoretische lessen krijgen, schakelen de leraren nog te vaak over naar actief lesgeven en passief leren. Ons project richt zich op deze theoretische-technische lessen en hoe ze te onderwijzen via een ‘actief leren en passief onderwijzen’werkvorm. Doorheen dit project willen beide partners een handleiding met activerende methoden ontwikkelen die gebruikt kunnen worden door leerlingen en leerkrachten die studeren in een technische richting, meer specifiek in elektriciteitsafdelingen. Elk jaar zal zo een aantal methoden worden gerealiseerd en getest door leerlingen tijdens een klasuitwisseling.

200

Trefwoorden: Actief leren, technisch onderwijs, elektriciteit. Contactgegevens Vrij Technisch Instituut Dendermonde Rudy De Blende [email protected] 0479/67.70.42 E. Van Winckellaan 6, 9200 Dendermonde Partners Gullmarsgymnasiet, Lysekil – Zweden

201

You(th) @ work Een Europese studie over jeugd, werk en opleiding met de daarbij horende hindernissen en de mogelijke oplossingen. In een driejarig project met acht secundaire scholen in acht partnerlanden, met België als coördinator en met Frankrijk, Duitsland, Spanje, Italië, Hongarije, Macedonië en Zweden wordt het onderwerp tegen het licht gehouden en vergeleken doorheen Noord-, Zuid-, West- en Oost-Europa. De soms penibele situatie van jongeren die een opleiding hebben genoten, maar toch niet aan de bak komen – jongeren die gedemotiveerd raken en hun opleiding staken – jongeren die de economische realiteit van hun land proberen te ontvluchten – maar ook jongeren die succesvol hun opleiding hebben afgemaakt en een degelijke job beethebben, heeft dit project brandend actueel gemaakt in elk partnerland. We hopen aan de hand van een aantal onderzoeksvragen, een schaduwstage, bedrijfsbezoeken, een bezoek van het kabinet van Eurocommissaris mevr. Thijssen, de medewerking van de VDAB en van de instanties in de andere Europese partnerlanden, een soort handboek te schrijven over dit onderwerp. We hopen dat dit project – getrokken door Sint-Jozef Sint-Pieter in Blankenberge – 3de graad afdeling Office Assistant en Retail een verrijkende ervaring mag zijn voor alle deelnemende stakeholders! 202

Trefwoorden: jeugd, werk en opleiding Contactgegevens Sint-Jozefshandelsschool Christine Delameilleure [email protected] 050/41.79.91 Weststraat 86, 8370 Blankenberge Partners Debreceni Református Kollégium Dóczy Gimnáziuma, Debrecen – Hongarije Berufskolleg Vera Beckers, Krefeld – Duitsland IIS Pacinotti – Archimede, Rome – Italië Kungsängsgymnasiet , Sala – Zweden IES Santísima Trinidad, Baeza – Spanje Sami Frasheri, Kumanovo – FYROM Lycee général techno arcisse de Caumont, Bayeux – Frankrijk

203

Strip to Identity De samenwerking bestaat uit 3 dimensies. De eerste dimensie is de leerlingendimensie: leerlingen uit de partnerlanden werken samen aan een stripverhalenbundel over lokale identiteit. Voor het management van het project gebruiken ze professionele projectmanagementsoftware, ter beschikking gesteld door Microsoft. Het stripverhaal maken ze met behulp van stripverhalensoftware Pixton. De tweede dimensie is de schooldimensie: leerlingen en leerkrachten krijgen de kans om deel te nemen aan leer-, observatie- of doemobiliteiten in een van de partnerscholen. Op dit moment is de eerste transnationale mobiliteit achter de rug, gaat er 1 Vlaamse leerlingen in Noorwegen naar school en staan er nog eens 2 klaar om respectievelijk naar Berlijn en Dublin te vertrekken. Ook de eerste “joint staff training event” staat in de startblokken. De derde dimensie is schooloverschrijdend: tijdens ons drie jaar durende project brengen we ook het aanbod in kaart op het vlak van taalbeleid en de ondersteuning voor leerlingen met leerstoornissen. We verwachten dat dit internationale onderzoek interessante voorbeelden van goede praktijk zal opleveren.

204

Trefwoorden: Kernwoorden: stripverhaal, identiteit, Microsoft, Pixton, mobiliteit voor leerlingen en leerkrachten, “new way of teaching”, GON-begeleiding. Contactgegevens Miniemeninstituut Dirk Staf [email protected] 0486/41.71.19 Diestsestraat 163, 3000 Leuven Website www.striptoidentity.eu (officiële site) en www.strip2id.eu Partners Sandnessjøen videregående skole, Sandnessjøen – Noorwegen St Joseph's Secondary School, Rush – Ierland Einstein-Gymnasium, Potsdam – Duitsland IIS Podesti Calzecchi Onesti, Ancona – Italië IES Alto Palancia, Segorbe – Spanje Solski center Ljubljana, Ljubljana – Slovenië Ahmet Kabakli Anadolu Ogretmen Lisesi, Elazig – Turkije

205

SCHOOLONDERWIJS GUERRILLA Literacy Learners Een basisniveau van geletterdheid is een probleem in heel Europa in de 21ste eeuw, met een steeds groter wordende groep van vroege schoolverlaters, en het risico op marginalisering, werkloosheid en verarming, meer bepaald bij personen van vreemde origine. De doelgroepen van dit project zijn individuele (anderstalige) leerders, leerkrachten, lerarenopleidingen, … Dit project wil nieuwe pedagogische methoden ontwikkelen, gebaseerd op een pilootproject van de Katholieke Hogeschool Leuven, waar aan de hand van video clips studenten getoond wordt welke “guerrilla technieken” (fouten gebaseerd op een foute interpretatie of toepassing van regels) ze gebruiken en hoe ze die kunnen verbeteren. Deze guerrilla-technieken (fouten) zijn het resultaat van verbanden die gelegd worden met hun eigen taal. In de meeste gevallen worden deze linken gelegd met de standaardtalen, maar in dit project wordt gezorgd naar een manier om foutpatronen bloot te leggen die hun oorsprong vinden in regionale of dialectische varianten. Een tweede luik van het project is de remmingen van de leerders weg ten nemen door ze met vertellingen te confronteren, waarin ze hun moeilijkheden om hun moedertaal te leren herkennen en de schaamte die ermee gepaard gaat. De bedoeling van deze methode is om deze verhalen van schaamte en pijn te vervangen door verhalen van trots, veerkracht en out-of-the-box denken. En zo ook een positieve identiteit te ontwikkelen. 206

Trefwoorden: geletterdheid, “guerrilla-technieken” , link moedertaal en vreemde talen Contactgegevens: Katholieke Hogeschool Limburg Patricia Huion [email protected] 0486/29.06.20 Campus Diepenbeek Agoralaan Gebouw B Bus 1 Partners: Aalto-Korkeakoulusaatio, Espoo – Finland Sävsjö kommun, Sävsjö – Zweden Storybag, Hilversum – Nederland NETRA Kereskedelmi es Tanácsadó Betéti Társaság, Boedapest – Hongarije 36,6 Competence Centre, Łódź – Polen

207

to LINk Practitioner Inquiry via professional Learning Communities with results of Academic Research, in order to support teachers and schools in teaching Evidence based Onderwijsinnovatie heeft slechts effect als ze de praktijk van leraren positief verandert, waardoor ook het leren van leerlingen geoptimaliseerd wordt. Linpilcare wil onderwijsinnovatie starten vanuit de praktijk en de noden van de leraren. Het project stimuleert lerarenteams om hun praktijk op een meer systematische manier te onderzoeken, de bevindingen van deze praktijkonderzoeken te delen met collega’s in effectieve professionele leergemeenschappen en van hieruit de link te leggen met relevante resultaten van academisch onderzoek. Tijdens het eerste jaar wordt een denkkader ontwikkeld over praktijkonderzoek, effectieve professionele leergemeenschappen en gemakkelijke toegang tot resultaten van academisch onderzoek. Het denkkader zal ook aangeven hoe die drie met elkaar kunnen gelinkt worden. In het tweede jaar worden tools ontwikkeld die het denkkader ondersteunen. Om de tools te verspreiden wordt er professionalisering bij de tools ontwikkeld. Vanuit ervaringen met de professionalisering bij de tools wordt in een derde jaar nationale en internationale gevaloriseerde professionalisering ontwikkeld en aangeboden.

208

Trefwoorden: Praktijkonderzoek, professionele leergemeenschappen, eenvoudig toegang tot resultaten van academisch onderzoek, gevaloriseerde cursussen, innovatie, onderwijs in de 21ste eeuw, bottom up change, Contactgegevens vzw nascholing in het katholiek onderwijs Rik Vanderhauwaert [email protected] 02/507.07.85 Guimardstraat, 1040 Brussels Website www.linpilcare.eu Partners Zavod Republike Slovenije Za Solstvo, Ljubljana – Slovenië Tartu Ulikool, Tartu – Estland Dene Magna School, Mitcheldean – Verenigd Koninkrijk Stichting Fontys, Eindhoven – Nederland Agrupamento de Escolas da Caparica, Caparica – Portugal

209

Translating and implementing Evidence based theory and Assessment into the Classroom practice to Heighten education for all Het TEACH-project (Translating and implementing Evidence based theory and Assessment into the Classroom practice to Heighten education for all) is een strategisch partnerschap tussen 4 Europese organisaties. TOPunt Gent is een vzw van de 3 Gentse Centra voor Leerlingenbegeleiding en neemt de rol van coördinator op zich. Samen met de Universidad de Granada (faculteit voor persoonlijkheid, assessment en therapie), Tallinna Haridusamet (departement onderwijs Tallinn) en Skolförvaltningen Mölndals stad (departement kindwelzijn en onderwijs Mölndal) willen we een brug slaan tussen theorie en praktijk, tussen kennisorganisaties en het onderwijsveld. Er is veel onderzoek rond wat werkt om het leren van kinderen te verhogen en assessment te verbeteren maar er is nood aan meer actieve kennisoverdracht van theorie naar de praktijk. Via dit project willen we evidence based, effectieve en inclusieve benaderingen implementeren in de verschillende klaspraktijken en hun ondersteuningssystemen. We focussen op het vertalen van theorie en onderzoeksbevindingen in goede praktijken en het samen zoeken naar nuttige aanbevelingen om de kwaliteit van het onderwijs voor alle leerlingen op school te bevorderen en een grotere impact op leren te hebben. Hiervoor is het cruciaal om over de grenzen heen samen te werken.

210

Trefwoorden: Brug tussen theorie en praktijk, inclusie, evidence based, assessment, onderwijs voor iedereen, leerlingenbegeleiding Contactgegevens TOPunt GENT vzw Anneleen Denys [email protected] 09/277.84.00 Holstraat 95, 9000 Gent Website www.teachproject.eu Partners Tallinna Haridusamet, Tallinn – Estland Skolförvaltningen Mölndals stad, Mölndal – Zweden Universidad De Granada, Granada – Spanje

211

The Outstanding New Teacher programme (ONTP) Pas afgestudeerde leerkrachten hebben ondersteuning nodig tijdens de eerste jaren van hun loopbaan, en dit in het belang van de scholen, de lerarenopleidingen en centra voor studieadvies. Partners uit deze drie sectoren maken dan ook deel uit van het project. De bestaande inductiesystemen voor leerkrachten in zijn heel divers in Europa. Het project wil daaruit niet de meest effectieve te selecteren, maar een reeks ondersteunende maatregels en tools ontwikkelen voor een coherente inductiemethode op school, aangepast aan de bestaande nationale structuren. Het is de bedoeling om tools te ontwikkelen die een antwoord moeten bieden aan verschillende problemen: de schok tussen theorie (opleiding) en praktijk (werkvloer), het gebrek aan een consistent beleid op vlak van professionalisering van leerkrachten in de scholen, de veelheid aan bestaande methoden, het gebrek aan samenwerking tussen de verschillende actoren (scholen, lerarenopleidingen en centra voor studieadvies). Op termijn wil men de relatieve uitval van jonge leerkrachten tegengaan. Het project bestaat uit drie fasen: de ontwikkeling van de tools tijdens het eerste jaar, de testfase in het tweede werkjaar, en tot slot de verspreiding van de resultaten in een laatste fase. De intellectuele output zal bestaan uit een rapport met de onderzoeksresultaten, een beleidsdocument een toolbox voor scholen, een toolkit voor leerkrachten en monitoringinstrumenten. Deze resultaten zullen ook verspreid worden op de projectwebsite, via de sociale media en aan de hand van artikels.

212

Trefwoorden: inductiesystemen voor jonge leerkrachten, professionalisering van jonge leerkrachten, uitval van jonge leerkrachten tegengaan Contactgegevens Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Pedagogische Ondersteuning Marieke Van Nieuwenhuyze [email protected] 02/514.19.00 Boudewijnlaan 20/21, 1000 Brussel Partners Cramlington Learning Village, Cramlington – Verenigd Koninkrijk Het Perspectief Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs, Gent – België Helsingin Yliopisto, Helsinki – Finland Universidade de Lisboa, Lissabon – Portugal

213

BEROEPSONDERWIJS EN -OPLEIDING Communication for Professionals – Nursing Door een tekort aan verplegend personeel in ons land worden meer en meer verplegers en dokters van vreemde origine aangeworven. Dit leidt vaak tot communicatieproblemen en misverstanden, ook in de relatie met de patiënten. De bedoeling van het project is om de communicatievaardigheden van deze mensen te verbeteren op niveau van beroeps-of volwassenenonderwijs. Gemengde onderwijstechniekentechnieken (online, tablets, …) worden ontwikkeld aangepast aan de specifieke beroepsomgeving van klinieken en hospitalen (video cases, scenarios, …). Verder ook om de bewustwording van meertaligheid op de werkvloer te stimuleren en de transparantie en erkenning van kwalificaties te verbeteren. Het leermateriaal zal aangeboden worden in 5 talen en ontwikkeld worden met de hulp van native speakers die ervaring hebben in de verzorgsector. De resultaten van het project moeten een positieve impact hebben op de communicatie van de leerders met hun collega’s, de patiënten en hun familie, en zo de kwaliteit van hun werk en mobiliteit verbeteren.

214

Trefwoorden: meertaligheid in de geglobaliseerde zorgsector. Contactgegevens: Universiteit Antwerpen Kris Van de Poel [email protected] 0496/89.57.49 Prinsstraat 13, 2000 Antwerpen Partners: Mutuam. Mutua de Previsió Social, Barcelona – Spanje Pirkanmaan ammattikorkeakoulu Ltd., Tampere – Finland Training 2000 psc, Mondavio – Italië Going International information services G. Polak KG, Wenen – Oostenrijk Die Berater Unternehmensberatungsgesellschaft MBH, Wenen – Oostenrijk TeAM Hutchins Aktiebolag, Sollebrunn – Zweden Noordwes-Universiteit, Potchefstroom – Zuid-Afrika

215

Professional and organisational growth & work based learning Het project loopt van eind 2014- eind juni 2017 en zal innovatieve instrumenten ontwikkelen, testen en implementeren op 3 werkthema’s:  begeleiden en coaching van professionele groei van studenten en stafmedewerkers  kwaliteitsvol en empowerment gericht werkplekleren, inclusief e-learning  netwerking en uitbouwen van een lerende organisatie Het partnerschap bestaat uit organisaties uit België, Bulgarije, Finland, Ierland, Oostenrijk, Roemenië, Slovenië en Tsjechië. Naast transnationale project meetings zijn 4 seminaries gepland (joint staff training events) en engageren de partners uit België en Roemenië zich voor leeractiviteiten van studenten. Intellectuele producten die worden uitgewerkt:     

rofessional growth’ Richtlijnen voor organisatie van ‘train the trainer’ Curriculum voor studenten in internationaal werkplekleren

Multiplier events  EU conferentie: Oostenrijk  EU seminarie: de lerende organisatie, België  EU train the trainer workshop, Slovenië

216

Trefwoorden: Werkplekleren, Professionele groei, Coaching van studenten/stafmedewerkers, Curriculum voor Europees werkplekleren, E-learning, Empowerment, Netwerking, Lerende organisatie Contactgegevens Hoger Instituut voor Verpleegkunde Sint Elisabeth Annemie Lauryssens [email protected] 014/47.13.00 Herentalsstraat 70, 2300 Turnhout Partners Scoala Postliceala Sanitara Arad, Arad – Roemenië UBW Unternehmensberatung Wagenhofer GmbH, Wenen – Oostenrijk Vrtec Jelka, Ljubljana – Slovenië Vormingscentrum HIVSET vzw, Turnhout – België Ledovec, o.s., Ledce – Tsjechië North West Regional College, Londonderry – Verenigd Koninkrijk Stredni zdravotnicka skola a Vyssi odborna skola zdravotnicka, Plzeň – Tsjechië Keski-Pohjanmaan koulutusyhtymä, Kokkola – Finland Tokuda Hospital Sofia JSC, Sofia – Bulgarije

217

Diversity Management– Extended Het DME project is een consortium van 6 partners uit 5 landen (B,NL,BG,CZ,SL). Het project richt zich enerzijds naar schoolverlaters en jonge werklozen met een afstand tot de arbeidsmarkt en anderzijds naar bedrijven die deze jongeren kansen kunnen bieden, en op die manier vacatures kunnen invullen. In de start van het project zullen diverse methodieken, tools en beleidsmaatregels uit de deelnemende landen worden verzameld en herwerkt tot een online applicatie. Dit instrument moet een bron zijn voor inspiratie en voor het ophalen van methodes en materiaal om jongeren te begeleiden en te trainen naar een job toe. Daarnaast bevat het ook materiaal om met de coaching van werkgevers aan de slag te gaan. De ervaringen van het toepassen van deze applicatie moet leiden tot een eindproduct met een online handboek over diversiteitsmanagement, een batterij aan bruikbare tools en methodes, een lijst aan good practices en een overzicht van de overheidssteun inzake jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt in de diverse landen.

218

Trefwoorden: Kansen op de arbeidsmarkt, Diversiteitsmanagement, Jobcoaching van werkloze jongeren, Begeleiding van schoolverlaters, Coachen van werkgevers, Sollicitatietraining, Beleid evenredige arbeidsdeelname

Contactgegevens JKVG vzw Christophe Danschutter [email protected] 03/609.54.40 Van Vaerenberghstraat 6, 2600 Antwerpen-Berchem Website www.projectDME.eu Partners Syntra West vzw, Brugge – België Euroface Consulting s.r.o., Kroměříž – Tsjechië Natsionalen Ucheben Tsentar, Sofia – Bulgarije Andragoski zavod Ljudska univerza, Velenje – Slovenië Stichting Kenniscentrum Pro Work, Haamstede – Nederland

219

Innoguide 2.0. ‘Guiding as a trigger for a more sustainable, diverse and exciting Europe! Stimulating innovation and entrepreneurship in the field of guiding.’ In een immer veranderende wereld waarin meer en meer gereisd wordt, moet ook de gidswereld mee. De uitdagingen zjin legio. Hoe ga je om met de nieuwe media? Hoe hou je rekening met de vragen en wensen van een steeds diverser wordend publiek? En hoe zorg je er voor dat je gidsbeurten duurzaam zijn? Innoguide tracht onder meer hier een antwoord op te bieden. Innoguide 2.0 (2014-2016) is het vervolg op een eerste Innoguide project (20102013). De projectnaam Innoguide omvat de globale doelstelling, namelijk innovatief gidsen. Met het projectconsortium willen wij een online platform creëren waar gidsen, gidsopleiders, maar ook gidsorganisaties elkaar kunnen ontmoeten, tips and tricks kunnen uitwisselen, maar waar ook lesmateriaal en ondersteunend materiaal wordt aangeboden rond hoe omgaan met interculturaliteit, duurzaamheid en ervaringsgericht gidsen. Deze 3 thema’s vormen de rode draad van Innoguide. Samen met 6 andere partners uit 5 verschillende Europese landen gaan wij deze uitdaging aan. Dit doen we echter niet alleen, we creëren een pool van Innoguide ambassadeurs in alle partnerlanden, mensen die op één of andere manier met het gidsen verbonden zijn. Dergelijke ambassadeurs steunen en verspreiden de Innoguide doelstellingen en vergroten zo het draagvlak voor onze resultaten. We hopen zo 220

een grensoverschrijdende community van innovatieve gidsstakeholders te creëren zodat Innoguide ook een bestaansrecht heeft na afloop van het project. Trefwoorden: Innovatief gidsen, community, interculturaliteit, duurzaamheid, belevingsvol gidsen Contactgegevens Toerisme Vlaanderen Petra Huyst [email protected] 02/504.04.61 Grasmarkt 61, 1000 Brussel Website www.innoguidetourism.eu Sociale media https://www.facebook.com/innoguide Partners Stichting NHTV Internationale Hogeschool, Breda – Nederland Erhvervsakademi Dania, Randers SØ – Denemarken ViaVia Tourism Academy, Mechelen – België Service & Co. A/S, Åbyhøj – Denemarken Laurea-Ammattikorkeakoulu, Oyvantaa – Finland Drustvo Marije Juric Zagorke, Zagreb – Kroatië

221

Leonardo Guitar Research Project Het Leonardo Guitar Research Project (LGRP) wil de samenwerking bevorderen tussen beroepsopleidingen voor gitaarbouw én de arbeidsmarkt. De initiatiefnemers van het project doen dat door de focus te leggen op het gebruik van niet-tropisch hout, wat in de wereld van de gitaarbouw (nog) niet evident is. Het LGRP wil het onderwijscurriculum voor de gitaarbouw relevanter maken voor de toekomstige behoeften van gitaarbouwers, o.m. door nieuwe lesmethodes in te voeren (met professionele gitaarbouwers die fungeren als mentor voor studenten) en door nieuw studiemateriaal te ontwikkelen, specifiek gericht op het gebruik van niet-tropisch hout in de gitaarbouw. De projectpartners (uit Vlaanderen, Finland, GrootBrittannië, Frankrijk, Italië, Ierland en Spanje) willen gitaarbouwstudenten en hun docenten, muzikanten, professionele gitaarbouwers én hun houtleveranciers overtuigen van het feit dat niet-tropisch hout inderdaad een goede en haalbare optie is om mooie en uitstekend klinkende gitaren te bouwen. Het LGRP wil ook een Europees netwerk creëren van gitaarbouwers die met niet-tropisch hout werken en tegelijk zorgen voor een bevoorradingszekerheid van voldoende duurzame, Europese houtsoorten die geschikt zijn voor de gitaarbouw. Idealiter kan dat op termijn resulteren in een label ‘Made with European Sourced Sustainable Woods’ en in een potentieel concurrentievoordeel voor Europese gitaarbouwers t.o.v. de goedkope import uit Azië.

222

Trefwoorden: gitaarbouw - beroepsopleiding - duurzaamheid niet-tropisch hout - curriculumuitbreiding - link met arbeidsmarkt Contactgegevens Centrum voor Muziekinstrumentenbouw Peter De Rop [email protected] 03/889.49.33 Guido Gezellelaan 89, 2870 Puurs Website www.leonardo-guitar-research.com

Partners Lincoln College, Lincoln – Verenigd Koninkrijk Thomas Thaagaard Andreasen, Granada – Spanje CVO Rivierenland, Willebroek – België Lorenzo Frignani, Modena – Italië Appuy Créateurs, Clermont Ferrand – Frankrijk Christopher Larkin, Kilshannig, Castlegregory – Ierland Sastamalan koulutuskuntayhtymä, Sastamala – Finland

223

Additive manufacturing, adding hightech in education Additive Manufacturing, adding High-tech in education is een project waarin we de vernieuwende en intrigerende wereld van 3D-printen integreren in het dagelijks onderwijs. De 5 partnerscholen uit IJsland, Noorwegen, Duitsland, België en Tsjechië benaderen elk het aspect van 3D-printen vanuit een ander perspectief. De één ontwerpt zijn eigen printer, de ander maakt een gefundeerde keuze in een ready-to-use printer en nog een ander bekijkt het besturings-technisch. Elk maakt een verslag van zijn onderzoek dat bruikbaar is voor elkeen die wil starten met 3D-printen. Samen wordt er een 3D-puzzel gecreëerd waarbij de puzzelstukken, ontworpen en geproduceerd in de verschillende partnerlanden, nauwkeurig in elkaar moeten passen. Afspraken maken, overleggen en nauwkeurig werken zijn dé sleutelwoorden!

224

Trefwoorden: 3D-printen; innovativiteit; uitdagend; co-creatie; creativiteit Contactgegevens Provinciale Secundaire school Bilzen Peter Evens [email protected] 0485/37.85.89 Appelboomgaardstraat 2, 3740 Munsterbilzen Partners Technische Schulen des Kreises, Steinfurt – Duitsland Stord vidaregåande skule, Stord – Noorwegen Stredni skola prumyslova, hotelova a zdravotnicka Uherske Hradiste, Uherské Hradiště – Tsjechië Fjolbrautaskoli Nordurlands vestra, Saudarkrokur – Ijsland

225

Nutrition for elderly : Crossectoral approach for training and coaching Het aantal bejaarden stijgt vlug in Europa. Bejaarden hebben een aangepast dieet nodig en zijn daarom vatbaar voor slechte voeding of ondervoeding. De redenen daarvoor zijn velerlei, zodat de oplossingen sowieso multidisciplinair en cross-sectoraal zullen zijn. Een gebrek aan kennis en goede opleiding blijken de belangrijkste oorzaak te zijn. Het project richt zich dan ook naar de voedingsindustrie, personeel van cateringbedrijven en uit de bejaardenzorg. Werknemers uit de voedingsindustrie en van cateringbedrijven hebben een beter inzicht nodig om gezonde en smaakvolle producten te ontwikkelen en te bereiden. Werknemers uit de zorgsector hebben extra vaardigheden nodig om bejaarden, onderhevig aan slechte voeding of ondervoeding, beter te behandelen. De intellectuele producten van dit project zullen bestaan uit een handboek en e-learning modules, op maat gemaakt voor de verschillende sectoren. Projectresultaten zullen ook opgenomen worden in de curricula van de deelnemende hoger onderwijsinstellingen, die reeds gezondheidszorg en voedingsleer aanbieden. Een centrum voor beroepsopleiding met relevante ervaring is eveneens betrokken in het project. Verder zal ook een koepelorganisatie van de gezondheidszorg en de voedingsindustrie met een breed netwerk in de sector bijdragen tot de verspreiding van de resultaten. Er is ook een partner uit de openbare sector aanwezig voor de beleidsmatige aspecten.

226

Trefwoorden: bejaardenzorg, aangepaste voeding voor bejaarden specifieke opleidingen rond dit probleem Contactgegevens Katholieke Hogeschool VIVES Zuid Elke Denys [email protected] 051/23.29.73 Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Partners Wageningen University, Wageningen – Nederland FORUM Berufsbildung e.V., Berlijn – Duitsland GIE EURA, Santeloos – Frankrijk Municipal Enterprise European Policies and Cooperation, Plovdiv – Bulgarije University of Agribusiness and Rural Development, Plovdiv – Bulgarije

227

HOGER ONDERWIJS Early identification of STEM readiness and targeted academic interventions Om koploper te blijven op het vlak van wetenschappelijke en technologische ontwikkeling moet Europa het probleem aanpakken van grote studentenuitval in “STEM-vakken” (Science, Technology, Engineering and Mathematics). Dit project heeft als doel vooreerst de vereiste wetenschappelijke vaardigheden te identificeren, testen te ontwikkelen die het mogelijk maken studenten met een kleinere slaagkans op te sporen en tools te ontwikkelen om deze studenten extra ondersteuning te bieden. In dit project zal zich dan ook in de eerste plaats richten tot eerstejaars studenten van wetenschappelijke richtingen. KU Leuven en de twee sleutelpartners zullen de projectactiviteiten organiseren en structureren, omdat ze reeds voorgaande ervaring hebben met onderzoek naar de problematiek. De 3 ondersteunende partners zullen extra data leveren voor het onderzoek en de netwerk partner (European Society for Engineering) zal helpen de resultaten te dissemineren. De intellectuele producten zullen bestaan uit en verslag, gepubliceerd op de website van het project, de bijhorende testen om voortijdige uitval van studenten te voorspellen, en ten slotte een richtlijnen ten bate van de stakeholders (secundaire scholen, personeel van centra voor studieadvies, …). Het resultaat op lang termijn beoogt dus de slaagkansen van eerstejaars studenten in wetenschappelijke vakken te doen stijgen.

228

Trefwoorden: STEM-vakken: wetenschappen, technologie, ingenieurswetenschappen en wiskunde. Hoge leerlingen uitval. Contactgegevens: Katholieke Universiteit Leuven Greet Langie [email protected] 016/32.81.76 Oude Markt 13, 3000 Leuven Partners: Zilinska Univerzita V Ziline, Zilina – Slovakije Société Européenne pour la Formation des Ingénieurs, Brussel – België The University of Birmingham, Birmingham – Verenigd Koninkrijk Budapesti Muszaki Es Gazdasagtudomanyi Egyetem, Boedapest – Hongarije Technische Universität Hamburg-Harburg, Hamburg – Duitsland Aalto-Korkeakoulusaatio, Espoo – Finland

229

European Format for Exchange of Social Security Education Met het EFESE-project (European Format for Exchange of Social Security Education) wensen de vier projectpartners (KU Leuven, Universiteit Kopenhagen, Universiteit Ljubljana en CECL Athene) een multidisciplinair onderwijsprogramma te ontwikkelen op het gebied van sociale zekerheid. Centraal hierbij staat de uitwisseling tussen partnerinstellingen van online beschikbaar gestelde vakken. Deze virtuele uitwisseling moet de partners in staat stellen een toegankelijk en complementair curriculum sociale zekerheid te ontwikkelen op Europees niveau. Het EFESE-project heeft drie doelstellingen: 1) de ontwikkeling van een gemeenschappelijk format op basis waarvan partners virtuele cursussen uitwisselen, 2) het opstellen van een complementair curriculum op basis waarvan een gemeenschappelijk onderwijsprogramma kan opgebouwd worden, en 3) de uitbreiding van het netwerk door open online onderwijs. Naast de vier kernpartners zijn nog een aantal andere universiteiten en Europese netwerken, actief op het gebied van socialezekerheidsonderwijs, betrokken bij het project, waaronder Masaryck University Brno, Mykolas Romeris University Vilnius, Wirtschaftsuniversität Wien, Université de Luxembourg, University of the Peloponnese, Rijksuniversiteit Groningen, University of Zagreb, University of Gothenburg, Universidad Autónoma de Madrid, Observatoire Social Européen en the European Institute of Social Security.

230

Trefwoorden: sociale zekerheid – Europees – multidisciplinair – virtueel onderwijs – virtuele mobiliteit Contactgegevens Katholieke Universiteit Leuven Paul Schoukens [email protected] 016/32.53.90 Oude Markt 13, 3000 Leuven Website www.efese.eu Partners Zilinska Univerzita v Ziline, Zilina – Slovakije Société Européenne pour la Formation des Ingénieurs, Brussel – België The University of Birmingham, Birmingham – Verenigd Koninkrijk Budapesti Muszaki Es Gazdasagtudomanyi Egyetem, Boedapest – Hongarije Technische Universität Hamburg-Harburg, Hamburg – Duitsland Aalto-Korkeakoulusaatio, Espoo – Finland

231

VOLWASSENENEDUCATIE Action plan for validation and nonformal adult education AVA Actieplan voor validatie en niet-formeel volwassenenonderwijs Lidstaten moeten validatiesystemen installeren tegen 2018. De partners geloven dat lidstaten bij het installeren van dergelijke systemen op grote uitdagingen (en soms zelfs verzet) zullen stuiten, en dat ze daarom meer moeten gesteund worden. Een belangrijke rol is weggelegd voor verstrekkers van volwassenenonderwijs en belangengroepen, die vaak deze validatiesystemen implementeren. Door hulpmiddelen en methodologieën in verschillende Europese landen te analyseren, en oplossingen voor te stellen vanuit het standpunt van de burgermaatschappij, zal dit project ertoe bijdragen de fragmentatie op meerdere niveaus, namelijk beleid en praktijk, te verminderen. Wij zullen een enquête bij organisaties voor volwassenenonderwijs uitvoeren en vervolgens de resultaten analyseren. Op een expertenseminarie zullen de belangrijkste thema's en resultaten van de enquête besproken worden.De deelnemers zullen ervaringen uitwisselen, de belangrijkste uitdagingen verkennen en mogelijke oplossingen voorstellen. Vervolgens zullen we het Actieplan opstellen - essentiële boodschappen en acties zullen voorgesteld worden, en deze zullen zowel gericht zijn op beleidsmakers als organisaties voor volwassenenonderwijs. We zullen dit Actieplan voorstellen op een beleidsdebat in Brussel en het daarna verder verspreiden. 232

Deelnemers aan het project, maar ook de bredere gemeenschap rond volwassenenonderwijs, zullen mee bepalen en leren hoe de zaken kunnen worden aangepakt. Zij zullen leren van anderen, inzicht verwerven in de diverse hulpmiddelen, diverse strategieën ontwikkelen, diverse oplossingen voorstellen, diverse partnerschappen ontwikkelen tussen systemen en sectoren, en de bestaande Europese middelen beter begrijpen.

Trefwoorden: validatiesytemen

niet-formeel

volwassenenonderwijs,

Contactgegevens European Association for the Education of Adults aisbl Regina Ebner [email protected] 02/234.37.60 Rue d'Arlon 40, 1000 Brussels Website http://www.eaea.org/en/projects/eaea-coordinated-projects.html Partners Verband Österreichischer Volkshochschulen, Wenen – Oostenrijk Kerigma, Instituto de Inovação e Desenvolvimento Social de Barcelos, Barcelos – Portugal Asociatia Euroed, Bucuresti – Roemenië Nordic Network for Adult Learning, Oslo – Noorwegen Learn for Life, Utrecht – Nederland

233

Serious Games for Entrepreneurship Skills of Adult Learners Ondernemerschap vormt een belangrijke vaardigheid om te verwerven in het kader van levenslang leren. Het project SG4Adults (Serious Games for Entrepreneurship Skills of Adult Learners) zal een ‘serious game’ ontwerpen dat de ontwikkeling van ondernemerschapscompetenties bij volwassen cursisten stimuleert. Een ‘serious game’ is immers een belangrijke educatieve tool die zowel de persoonlijke leerervaring van de cursist als het sociale aspect van deze ervaring bevordert. Het spel zal getest en geëvalueerd worden in zes verschillende landen (België, Griekenland, Macedonië, Nederland, Spanje en Zwitserland) op een groep van in totaal 90 volwassenen. Naast het ‘serious game’ wordt ook de achterliggende methodologie van het ‘serious game’ ontwikkeld. Deze methodologie richt zich op docenten in het volwassenenonderwijs. Zo kunnen ze zelf aan de slag en de spelmethode toepassen binnen hun eigen vakgebied.

234

Trefwoorden: serious game, game-based volwassenenonderwijs, ondernemerschap

learning,

Contactgegevens CVO Antwerpen Liesbeth Goossens [email protected] 0472/50.37.19 Distelvinklaan 22, 2660 Hoboken Partners Youth Entrepreneurial Service Foundation, Skopje – FYROM Universitat Jaume I de Castellon, Castellon de la Plana – Spanje Iris Kentro Epaggelmatikis Katartisis Etairia Periorismenis Efthinis, Piraeus – Griekenland Associazione seed, Canobbio – Zwitserland The Elephant: Learning in Diversity B.V., Nijmegen – Nederland

235

Adult Educational guidance and information service AdEIGuS, acroniem voor “Adult Educational Information and Guidance Service” omvat een partnerschap tussen organisaties uit België, Litouwen, Finland, Engeland, Oostenrijk en Slovenië. Via AdEIGuS willen we goede praktijken uitwisselen met de focus op drie doelstellingen: (1) deelname aan volwasseneneducatie verhogen, (2) de ongelijkheid in deelname aan volwasseneneducatie verlagen (Mattheüseffect) en (3) een onpartijdige informatie- en begeleidingsdienst (“leerwinkel”) ontwikkelen of verder professionaliseren met de opdracht om informatie, oriëntatie en begeleiding met betrekking tot levenslang leren aan te bieden. Dit door middel van een participatieve benadering waardoor volwassenen zelf verantwoordelijk worden om hun eigen leerpad te creëren, mits begeleiding door experts binnen het educatief veld. Elke organisatie handelt vanuit een eigen context, visie, methodieken, instrumenten en tools om volwassenen te informeren en te begeleiden. Door goede praktijken uit te wisselen via leeractiviteiten (studiebezoeken) bij elkaar en deze te implementeren in de eigen praktijk, willen we met dit project de neutrale dienstverlening ‘leerwinkels (learning shops)’ in elk deelnemend land (verder) ontwikkelen en professionaliseren.

236

Trefwoorden: Volwasseneneducatie; informatie; opleiding; levenslang leren

leerwinkel;

begeleiding;

Contactgegevens Consortium Volwassenenonderwijs XII Menes Charlotte Vanmullem [email protected] 0494/23.58.09 Leiestraat 22, 8500 Kortrijk Website www.adeigus.be Partners Aspire-i Limited, Bradford – Verenigd Koninkrijk Socialiniu inovaciju fondas, Kaunas – Litouwen Espoon Kaupunki, Espoo – Finland Best Institut für Berufsbezogene Weiterbildung Personaltraining GMBH, Wenen – Oostenrijk Ljudska Univerza Nova Gorica, Nova Gorica – Slovenië

237

und

LIFE, ALL IN: Connecting formal and informal learning to enhance social inclusion Met meer dan 25% van de EU-burgers die bedreigd zijn met sociale uitsluiting, heeft het voorkomen van sociale marginalisering veel aan belang gewonnen. Volwassenenonderwijs is één van de beste manieren om sociale exclusie te voorkomen, omdat het er voor zorgt dat mensen betrokken blijven bij de samenleving en bij anderen. Het project Life all-in richt zich op de synergie tussen informeel en formeel onderwijs in L2 programma’s: het informeel onderwijs wordt gezien als een springplank naar het formeel onderwijs en kan dus sociale inclusie van de leerders bevorderen. Het project wil in kaart brengen op welke manier instellingen voor volwassenenonderwijs bijdragen tot sociale integratie. Het is de bedoeling tool kits voor onderwijsinstellingen te ontwikkelen om de kloof tussen formeel en informeel onderwijs te overbruggen. Verder wil het project goede praktijkvoorbeelden aanrijken en uitwisselen, en ook netwerken stimuleren.

238

Trefwoorden: synergie tussen formeel en informeel onderwijs, sociale inclusie en rol van het volwassenonderwijs daarin. Contactgegevens CVO Antwerpen Hannelore Audenaert [email protected] 0472/50.37.19 Distelvinklaan 22, 2660 Antwerpen (Hoboken)

Partners IC Via delle azzorre 314, Rome – Italië Oslo Voksenopplæring Skullerud, Oslo – Noorwegen Fondacija pretpriemachki servis za mladi, Skopje – FYROM Axxell Utbildning AB, Karis – Finland

239