CLOAK FOR A FRIGHTENED CHERUB
RUUD MUSCHTER
copyright: Ruud Muschter
[email protected] http://members.home.nl/muschter
INHOUD / CONTENTS
Aan mijn vrouw en kind ............................................................................................................ 7 To my wife and child ................................................................................................................. 8 Afghanistan ................................................................................................................................ 9 Architect ................................................................................................................................... 10 Architect (transl. of Architect) ................................................................................................. 11 Bescheiden ............................................................................................................................... 12 Modest...................................................................................................................................... 13 Binnen ...................................................................................................................................... 14 Carlos V of Spain ..................................................................................................................... 15 Clerihews (*) ............................................................................................................................ 17 De kelk ..................................................................................................................................... 20 The chalice (transl. of De kelk) ................................................................................................ 21 De Knol van Troje ................................................................................................................... 22 De muur ................................................................................................................................... 23 The wall (transl. of De muur)................................................................................................... 24 De Romeinse wagenmenner..................................................................................................... 25 De Verovering van Mexico (I) (*) ........................................................................................... 26 De Verovering van Mexico (II) (*) .......................................................................................... 34 De Walletjes ............................................................................................................................. 44 The red-light district (*) (transl. of De Walletjes) ................................................................... 45 De Witte Hof ............................................................................................................................ 46 Desert Storm - codenaam The Tempest ................................................................................... 47 Desert Storm - code name The Tempest (transl. of Desert Storm) .......................................... 48 Dierentuin ................................................................................................................................ 49 Zoo (transl. of Dierentuin) ....................................................................................................... 50 Dogmatiek ................................................................................................................................ 51 Dogmatism (transl. of Dogmatiek) .......................................................................................... 52 Dwalen is menselijk ................................................................................................................. 53 Errare humanum est (transl. of Dwalen is menselijk) .............................................................. 54 Eeuw ........................................................................................................................................ 55 Engel ........................................................................................................................................ 56 Angel (transl. of Engel) ............................................................................................................ 57 Enigma ..................................................................................................................................... 58 Eyewitness account from Huichilobos ..................................................................................... 59 Eyewitness account from Montezuma (*)................................................................................ 63 Farao ........................................................................................................................................ 66 Pharaoh (transl. of Farao)......................................................................................................... 69 Fatima (oorlogskind) ................................................................................................................ 72 Fatima (war child) (transl. of Fatima - oorlogskind)................................................................ 73 Faun.......................................................................................................................................... 74 Faun (transl. of Faun) ............................................................................................................... 77 Geheimtaal ............................................................................................................................... 80 Riddle (transl. of Geheimtaal).................................................................................................. 81 Geschenk .................................................................................................................................. 82 Gift (transl. of Geschenk)......................................................................................................... 83 Gevangenis ............................................................................................................................... 84 Prison (transl. of Gevangenis).................................................................................................. 85
Goed ......................................................................................................................................... 86 Well (transl. of Goed) .............................................................................................................. 87 Groninger Boer ........................................................................................................................ 88 Grote Markt .............................................................................................................................. 89 Het heilig heer .......................................................................................................................... 90 The holy host ............................................................................................................................ 91 Het nieuwe tijdperk .................................................................................................................. 92 Hopeloos .................................................................................................................................. 93 Hopeless (transl. of Hopeloos) ................................................................................................. 94 In alle staten ............................................................................................................................. 95 Ozone (transl. of In alle staten) ................................................................................................ 96 Joris en de draak....................................................................................................................... 97 Juweel ...................................................................................................................................... 99 Jewel (transl. of Juweel) ........................................................................................................ 100 Kachel .................................................................................................................................... 101 Fire (transl. of Kachel) ........................................................................................................... 102 De Kat .................................................................................................................................... 103 Kerkhof .................................................................................................................................. 104 Graveyard (transl. of Kerkhof) ............................................................................................... 105 Kerst op het platteland ........................................................................................................... 106 Kerstavond ............................................................................................................................. 107 Kerstnacht .............................................................................................................................. 108 Kluizenaar .............................................................................................................................. 109 Hermit (transl. of Kluizenaar) ................................................................................................ 110 De Twee Koningskinderen..................................................................................................... 111 Kruisridders............................................................................................................................ 112 Lente....................................................................................................................................... 113 Spring (transl. of Lente) ......................................................................................................... 116 Medusa (I) .............................................................................................................................. 119 Medusa (II) ............................................................................................................................. 121 Meermin ................................................................................................................................. 122 Metamorfose .......................................................................................................................... 123 Michael von Hohenzollern ..................................................................................................... 124 Milieu ..................................................................................................................................... 126 Monument op de Dam ........................................................................................................... 127 Mysterie ................................................................................................................................. 128 Nar.......................................................................................................................................... 129 Jester (transl. of Nar).............................................................................................................. 130 Museum.................................................................................................................................. 131 Museum (transl. of Museum) ................................................................................................. 132 Natura Artis Magistra............................................................................................................. 133 Natura Artis Magistra (transl. of Natura Artis Magistra) ....................................................... 134 Natuur .................................................................................................................................... 135 Neptunus ................................................................................................................................ 136 Non op de fiets ....................................................................................................................... 137 Nun on her bike (transl. of Non op de fiets) .......................................................................... 138 Ontaard ................................................................................................................................... 139 Unsubstantial.......................................................................................................................... 140 Oorlog 40-45 .......................................................................................................................... 141 War 40-45 (transl. of Oorlog 40-45) ...................................................................................... 142
Paard ...................................................................................................................................... 143 Parijs ...................................................................................................................................... 145 Paris (transl. of Parijs)............................................................................................................ 146 Perestrojka.............................................................................................................................. 147 Poesje ..................................................................................................................................... 150 Puntdichten ............................................................................................................................ 152 Rabbi ...................................................................................................................................... 153 Rabbi (transl. of Rabbi).......................................................................................................... 154 Realm of Aztecs in labour...................................................................................................... 155 Restaurant .............................................................................................................................. 156 Rondvaart ............................................................................................................................... 157 Shipwreck (transl. of Schipbreuk) ......................................................................................... 159 Shirin (I) (*) ........................................................................................................................... 160 Shirin (II)................................................................................................................................ 161 Shirin (III) .............................................................................................................................. 162 Sneeuw ................................................................................................................................... 163 Stadshart ................................................................................................................................. 164 Cityheart (transl. of Stadshart) ............................................................................................... 165 Succes .................................................................................................................................... 166 Success (transl. of Succes) ..................................................................................................... 167 The revenge of the Mexican mothers ..................................................................................... 168 Tour de Force (*) ................................................................................................................... 169 Tour de Force (*) (transl. of Tour de Force) .......................................................................... 172 Veilig (*) ................................................................................................................................ 175 Safe (*) (transl. of Veilig) ...................................................................................................... 176 Verbinding ............................................................................................................................. 177 Connection (transl. of Verbinding) ........................................................................................ 178 Verlangen ............................................................................................................................... 179 Desire (transl. of Verbinding) ................................................................................................ 180 Verovering ............................................................................................................................. 181 Conquest (transl. of Verovering) ........................................................................................... 182 Vogel ...................................................................................................................................... 183 Voor een verloren geliefde ..................................................................................................... 184 A lost beloved (transl. of Voor een verloren geliefde)........................................................... 185 Vorst ....................................................................................................................................... 186 Vox populi ............................................................................................................................. 187 Vox populi (transl. of Vox populi) ........................................................................................ 189 Vriendschap (*) ...................................................................................................................... 191 Friendship (*) (transl. of Vriendschap) .................................................................................. 192 Vrijheid .................................................................................................................................. 193 Freedom (transl. of Vrijheid) ................................................................................................. 194 Werken ................................................................................................................................... 195 Winter .................................................................................................................................... 196 Winter (transl. of Winter) ...................................................................................................... 198 IJsberg .................................................................................................................................... 200 Zand ....................................................................................................................................... 202 Sand (transl. of Zand)............................................................................................................. 204 Zevensprong ........................................................................................................................... 206 Sevenjumb (transl. of Zevensprong) ...................................................................................... 207 Ziekenhuis .............................................................................................................................. 208
Hospital (transl. of Ziekenhuis) ............................................................................................. 209 Zweefbaan .............................................................................................................................. 210 Hovertrain (transl. of Zweefbaan) .......................................................................................... 211
Aan mijn vrouw en kind Gij hebt getracht de reislust in te binden Van wie het zwaard meer dan de ploegschaar droeg Te veel van u, nog meer van anderen vroeg Licht nam ik van u afscheid, teer beminden Dan schaarde zich bij doven en bij blinden Uw stut, die zelf de stutten van zich sloeg Zich in de kaken van de vijand joeg En nooit zal ik bij u mijn rust hervinden Ik moest zo nodig leunen op een god Hernan Cortés, is dat niet een van hen? Hij is als Huichilobos in zijn drift Het hindert niet, die krijgt mij door de strot Ik zal wel doen of ik zijn voeder ben Doch schenk hem, aan zijn mond gedrukt, vergift
To my wife and child The travel urge you duly have restrained Of him who rather swords than ploughshares bore Who asked too much of you, of others more The ones I loved I left, from peace abstained Then joined the clans from sight and hearing drained Your stay, who flung his own stays to the floor The adversary's mouth was making for And never was my rest with you regained I had to seize an omnipotent might Hernan Cortés, is he not one of them? He is like Huichilobos in his flaws I do not mind, devoured overnight I shall pretend that I his forage am But poison him when pressed between his jaws
Afghanistan Een nieuwe hoop is heden aangetreden Afghanistan, door de barbaar bezet Is vrij, ontwrichte armen zijn gezet Wij zijn met hen, in al onze gebeden De zorg om de geknechte geest verleden Hebt ge de dag gevat. Nu gaat ge met Een christen, moslim, heiden in gebed Een eenheid die voordien slechts is beleden O land, schud op uw zand, uw woestenij Onthul de elegantie van uw vrouwen Bedwing, vergeet uw neiging tot de strijd Wees met uw kind'ren heer en meester, vrij Maak alle tegenstrevens tot getrouwen Bouw monumenten voor de eeuwigheid
Architect Bedenk, gij hoeder van de harde steen Uw bouwsel wordt niet door cement gedragen Al staan de friezen honderdduizend dagen En wordt uw werk betreden door 't gemeen Het staat zo star als botten in een been Eer zal de dood de mens ten grave dragen Dan dat de muzen die de muren schragen Bezwijken onder klagelijk geween Versterk met al uw kracht het fundament En let niet op de blinde antipoden Uw beren houden alles in bedwang Maak van uw strijd een eeuwig document Werk niet voor wie u slaan, maar voor de goden Bouw stevig voort en wees voor niemand bang
Architect (transl. of Architect) Reflect, ye guardian of the solid stone Your temple's not supported by cement And if your friezes countless seasons stand And thousands tread your work for fun alone It's solid as the atoms in a bone Death rather carries man onto his end Than that the muses who with trembling hand Buttress the walls, collapse with plaintive moan The undersoil with all your strength defend But do not mind the blinded antipods The structure's rooted spurs are holding on Make of your fight a lasting document Serve not the ones who beat you, but the gods Build fiercely on and be afraid of none
Bescheiden Hoe moet ik de zinnen verlijmen Wat rijmt er het beste op ik Ik denk dus alleen maar aan ik Hoe moet ik het anderszins rijmen Dat is nu eens niet om te slijmen Dan koos ik wel jullie voor ik Wie weet dat nu beter dan ik En u heeft te grote geheimen Ik heeft een wat fijnere hoek Neem jij en bekijk hoe ik gaat Het ik lijkt wat krom, maar is goed Voor jij is het einde wel zoek Bij ik ben ik beter gebaat Neem gij, da's pas echt overmoed
Modest How must I glue the sentences with ease I seek a way to versify the I The point is that I only think of I But otherwise my poems surely freeze I'd never predicate this just to please For then I'd chosen you and never I Now who would better understand than I And you has too big mysteries to seize I does a somewhat finer angle give Consider you and look how I is faring The I looks somewhat crooked, but is fine For you there is another life to live With I I am undoubtedly forbearing When I take you, I'm really out of line
Binnen In rood, oranje, elke vlammentint Belicht het haardvuur mijn verstilde hart De felle trek die door de schoorsteen flart Verstrooit pianotonen in de wind Alleen nog in herinneringen vind Ik wat in 's zomers luister heeft gedard Doch voor de winter de muziek verstart Hoor ik het liedje van een dierbaar kind Nog maanden zal de sneeuw het huis bestippen Tot alles van zijn omtrek is verhuld En binnen al die'k liefheb zijn vergaard Waar ogen glanzen, glinsterende lippen Een wens ontbinden; elke droom vervuld Doch daarvan is de schoonste: vrede op aard
Carlos V of Spain The monarch had his servants The leaders and the crowd He ruled at his discretion Convened and disavowed He might have them beheaded Or dress them with brocade In foreign parts deport them Or bear them in his state Manipulated many In every place an eye And where his trip not led him His liegeman sure drew nigh Demanded many treasures And left no piece alone With it as god he governed Within a sheltered zone The Indian unbeliever Embraced the cross at length Pope Leo X was flattered In that lay Carlos' strength Thus did he send a henchman By name Cortés Hernan Whole Mexico he sullied Its downfall was his plan Hernando has been driven Or drove, if this seemed wise In this his private dungeon He slept with open eyes He thundered and he ranted Depending on his plight And started raving, whining Or whistled, sang so bright He flung about his mandates The sword he drew and see Whoever dared to thwart him Were forced onto their knee Rewarded or beheaded With menace did he tame The flower of the Indians
Which from all classes came Dethroned god Huichilobos Gave crosses a firm hold Struck warrior Montezuma Down from a throne of gold Whose riches and existence The grace of god him gave The earthly life has fleeted As on a tidal wave My sentences are written For the land of Mexico That bitterly has suffered Through cruel, tyrannic foe Dead people, I deplore you Who not accepted god By superstition aided You vanished into naught No purpose served this dying But king and god and gold The Aztec fell from power A nation lost its hold
Clerihews (*) Koning Salomon Belette dat de valse moeder won Het vonnis motiveerde hij onder deze vlag: Ik verzet mij tegen halve-kinderbijslag --Jan van Schaffelaar Maakt grote impressie als redenaar Maar ach, hij valt en terwijl ik buk Maakt Jan een nog verpletterender indruk --Marie Antoinette Was beheaded among the jet set She did not care much for an exile: This way too I can keep a low profile --De Venus van Milo Vond zich zonder ledematen een fiasco Maar moest er van afzien een vergoeding te claimen Omdat ze geen raadsman in de arm kon nemen --Charles Darwin Explained why he had such ugly children: Oh, I could as well beget less apelike pieces But those don't match my mood and the Origin of my Species --Eliot Ness Knocked many a hoodlum into unconsciousness Neither drank he whisky nor did he touch chablis That's why he did so well with The Untouchables --Michiel de Ruijter - zoon van Adriaan Verfde zijn schip van boegspriet tot bazaan: Een pimpelpaars vooronder past uitstekend bij mijn stiel Kleurt enig bij een gele romp en een blauw geruite kiel ---
Medusa Sprak: spiegeltje, spiegeltje aan de wand... aaahhh!!! In zo'n spiegel spreken kan ze maar beter laten: Alsof ze tegen een muur staat te praten --Nostradamus Kreeg voor syntaxis nooit meer dan zes-plus Door zijn zinnen slechts in o.t.t.t. te stellen Maar haalde voor één onderdeel een tien: voor spellen --Guiglielmo Marconi Versmaadde spaghetti en at liever macaroni: Vooral de overzeese komt verbazingwekkend snel Wanneer ik die tenminste draadloos bestel --Röntgen, Wilhelm Conrad Vond het natuurkunde-examen van weinig formaat: De opgaaf was met al zijn integralen Zo doorzichtig dat ik er niet op hoefde te stralen --Giuseppe Arcimboldo Gaf kunstexperts college in het Lido: De vervalsingen haalt u makkelijk uit de rij Als 't fruit nog rijp is, is het niet van mij --Alfred Nobel Stond voor bescheidenheid model Ik blaas mijzelf niet op, was zijn leis Hoewel... voor een goede prijs... --Graaf Luchtsigaar Maakte de gelijknamige zeppelin startklaar Wat vreemd, zei hij, gedesoriënteerd en verlaten Gaat híj de lucht in, voel ík mij opgelaten ---
Edmund C. Bentley (C=Clerihew) Said: I'm just puzzled what to do Four times 'a' is the scheme I brew Now tell me, is this still a Clerihew? (*) Clerihew: versvorm bestaande uit 4 regels, rijmschema aabb, tijd is o.v.t. (het 3e gedicht is dus geen echte clerihew). Regel 1 bevat een bekende persoonsnaam, regel 4 een bekend element uit het leven van die persoon. Clerihew: verse form consisting of 4 lines, rhyme scheme aabb, imperfect tense (so the 3rd poem is not really a clerihew). Line 1 contains a well-known personal name, line 4 a wellknown fact from the life of that person.
De kelk In het koele duister staat een kelk te rusten Omringd door stilte en door druivengeuren Bekomend van zijn heilig hoge taken Beschut door gouden tabernakeldeuren Van twintig eeuwen droppels saamgeregen Heeft hij een spoor van lijden opgenomen Door elke dag daarvan een paar te plengen Ontstaat de gift voor wie om vrede komen Des morgens gaan de hemelpoortjes open Dan wordt de beker trillend hoog geheven Gesteund door schrale, afgematte handen Gerimpeld tijdens het verstorven leven De pater leest de uitgesleten woorden Die hem van jongsaf aan gevangen hielden Hij murmelt zacht de grijs-Latijnse frasen Die hem tot in het edel ambt bezielden De zilveren ciboor met kloeke lijnen Heeft hij eerbiedig zachtkens opgewreven Van eigen kroost door eden afgesneden Wist hij de kelk zijn vaderzorg te geven Zijn eed tot armoede kon niet verhoeden Dat hij zich hechtte aan de schone vormen Doch de onmatigheid in zijn ascese Ontworstelt zich aan menselijke normen
The chalice (transl. of De kelk) In coolest dark a chalice stands relaxing Enclosed by scent of grapes, maybe pervaded Reviving from its consecrated mission By golden tabernacle portals shaded The drops of ages being strung together Unite into a trail of tribulation By pouring out a few of them each morning The gift is made for those who seek salvation At dawn the pearly gates are slowly opened The cup is then held up, is softly shaking Behold the pious hands, the trembling fingers The outcome of a life of strain and aching The priest reflects upon the fading pages Which captured him from childhood, kept him forceful The Latin pericopes he softly murmurs Which animated him and were resourceful The silver pyx with glorious dimensions Attentively he polished to perfection Without a child through solemn undertaking He gave the chalice his paternal lection His oath for poverty could not prevent him From being mastered by the handsome treasure But the intemperance in his ascesis Escapes the sentence of a human measure
De Knol van Troje Onder oude oosterse weiden Ligt een oude sluimerstad Zoals Schliemann heeft beschreven Eens de naam van Troje had In deze groene weiden Daar groeide sappig gras Waar in de grijze oudheid Het paard zo dol op was Het zijn de groene vlakten Waarvoor men Troje nam En niet om te beleeg'ren Maar om te grazen kwam Het gras gedijt het beste Op grond zacht voor 't gebit Dus voor Trojaanse knollen Heeft Schliemann daar gespit
De muur De mens gelijkt het middeleeuwse fort Gemazeld door 't vijandelijke vuur Omgeven door een hemelhoge muur Waar men gedurig hete pek af stort Alsof die greep belegering verkort Het voetvolk aan de poort doorstaat de kuur Het rekent op het onafwendbaar uur Waarop het bolwerk aangevreten wordt Vergruisd, verkruimeld, al te lang belaagd Vergaat tot stof wat geesteszwakte schiep De muren eroderen tot de grond Nu toont de puinhoop jonkman, schone maagd Naar wie de vijand tijdig overliep Geen aanval volgt, het is bevrijdingsstond
The wall (transl. of De muur) A human equals the medieval fort Is tried and tested by the hostile fire Surrounded by a sky-high stony attire From which the boiling pitch is ever poured As if this makes the squeezing sieges short The footmen at the gate will not expire As they await the hour of their desire The hour they do the bastion distort Now crushed and crumbled, rescue overdue The child of feeble mind decays to dust And walls eroded to the bottom fall A ruins fair maiden shows and squire too To whom the enemy did its tools entrust Fails to occur offensive, freed are all
De Romeinse wagenmenner De zegepaarden worden ingespannen Gebries, getrappel, overal geruis De wagen duwt men onder de ligusters En met de meter nadert het gedruis De hand der knechten dekt de paarde-ogen D'hun welgezinden mogen zij niet zien Hun onrust niet verbranden, niemand horen Hun tijd nog niet gekomen om te vliên De ratelende houten wielen bonken Langs mensen aan de kant, zij sporen aan Verzot op ongeluk, het liefste ziet men Een stuiterende stoet op rulle baan Verwilderd kijkt de duizelige ruiter Een mengelmoes van hoeven om zich heen Daar overheen de kreten van 't gepeupel De blik des keizers houdt hem op de been Dan klapt de zweep, de vierspan schiet naar voren En achter de genadeloze straf Der hand die nooit en nimmer schijnt te slapen Drijft angst uiteindelijk tot vleugeldraf De keizer schikt de overkleedse lagen Hij stommelt overeind, getrouwen steunen Een steelse blik gewisseld door wie dragen Het juk van 't majesteitelijke leunen Het zand der vlakte wist zich uit de ogen De held; aan hem komt toe de lauwerkrans En elke mededinger afgeslagen Tenietgedaan hun overwinningskans De in de wedkamp groot geworden strijder Bedachtzaam legt de teugels uit zijn hand Een ogenblik in diep gepeins verzonken Zijn voet rust even op de wagenrand Als stapvoets de arena wordt betreden Ontvangt de agitator als zijn deel Het handgeklap uit keizerlijke loge En luid gebrul uit eengeworden keel
De Verovering van Mexico (I) (*) en de Ondergang van het Azteekse Rijk - een ballade Vol gratie zijn twaalf schepen aangekomen De afstand is dus eind'lijk afgelegd Waarmee het pleit om christelijke voortgang In 't voordeel van de kruistocht is beslecht De veldheer vaart verholen langs de baaien Het opgetogen leger sluit zich aan Het heeft te lang reeds op de zee gedreven Het vaandel heeft te lang aan dek gestaan Met honderden de oude kust bestokend Belanden de soldaten op de plaats Der oude volken, met het toeziend waken Des Spaansen veldheers kijker buitengaats Daar staan de fiere Spaanse eedgenoten Geleid door Cortés als hun potentaat Hoewel de koning hem niet mandateerde Gaat uit op gouden monarchale baat De mare van de komst van Quetzalcóatl Gaat Spanje's monarchisten ver vooruit In oude tijden voor 't historisch pogen Uit Huichilobos' aangezicht geduid --De mannen zouden uit het oosten komen De witgebaarden van de oceaan Gedrenkt van goddelijk gegunde machten Doch varen zij als Spanje's onderdaan Zij komen als de erfgerechte vorsten Geen inboorling zich eerder met hen mat En trachten de geschiedenis te scheppen Die veeleer voordien hen geschapen had Geschut en proviand wordt uitgeladen Der zege voorwaard' buiten opgetast Die zich gestaag tot noodlotstuig ontwikkelt En generaties van gewetenslast Der schepen boeg aan staken vastgebonden En nog een ogenblik aan huis gedacht Heeft Cortés zijn soldaten, officieren Zijn martelarendom bijeengebracht
Heeft hij zijn wapenbroeders toegesproken En op de confrontatie voorbereid Zijn op hun Eldorado afgestevend Met retoriek de slachting in geleid En nu betreedt het Spaanse leger arg'loos Het territoir van ongeëvenaard Van onvoorspelbaar gruwelijk verschrikken Der kannibaal, der dodelijken haard Nog niet bewust van talrijke gevaren Begint men heilige bekeringstocht De afgodsbeelden stoot men van hun sokkel En provisorisch 't christenkruis gewrocht De Spaanse landbestormers merken spoedig Met welke vijand hier de krijg begint Wie door d'Azteek op 't slagveld wordt gevangen Zijn einde voor de godenbeelden vindt De noodzaak tot behoud van lijf en leden Brengt Cortés' landgenoten van de kook 't Geschut wordt zonder dralen warmgeschoten De hoop op vredig werk gaat op in rook De droom als gods gezalfden naam te maken Wordt door kanongebulder ruw verstoord De ziel niet zo maar in de schoot geworpen Het paradijs al in de kiem gesmoord --De Indianen grijpen naar hun pijlen Verbijsterd door het ongebreideld' vuur Dat donderend hun huis wordt doorgeschoten Van nederlaag en dood is dit het uur Men ziet de wederstand der dorpelingen En geeft bevel tot bloedig nederslaan Tot voorbeeld aan de wijd verspreide stammen Tot waarschuwing aan elke onderdaan 't Mexicaanse moedertje zoëven Haar kind zag vallen aan het christendom De handen heeft zij voor haar mond geslagen Welk schuwelijke godheden gaan om! Men heeft geen halve akkerschoof gesneden Daar worden hele velden leeggeplukt
En wordt geen loot een nieuwe kans geboden Daar wordt het volk met wortel uitgerukt Wat vijftien eeuwen christendom vermogen Bewijst men deze vrouw in zulk een stond De snelste weg de zielen te vervreemden Het Spaanse zwaard in 't hart gestoken vond De stamhoofden beraden zich ter plekke Met al het aangeslagen volk en met Het leger, tot de tanden toe gewapend Maar niet gewapend tegen Spaanse smet De godheid moet terstond gewaarschuwd worden Dies prepareren oudsten zich en gaan Voor vele dagen leeftocht omgehangen Tot Montezuma, god der Indiaan In marsen door verlaten arealen Wordt hen geschokt en in paniek bericht Hoe Spaanse legers hebben huisgehouden Van weinig gruweldaden niet beticht Hoe onderworpen dorpen zijn ontbonden De overheerser vrouwen heeft verrast Het brandmerk 'oorlog' in 't gezicht gedreven Het vuur verwoestend huizen heeft verast In Montezuma's koningse kwartieren Ontvangt met zorg zijn generale staf Van her en der verslagen en gezanten Deels onbekenden reizen aan en af --De Spaanse razernij wordt stadig zichtbaar Gebieden worden aan de riem gelegd De autochtoon wordt van zijn haard verdreven Weerspannigen de oorlog aangezegd Het christendom, zijn boodschap niet vergeten Invaast met harde hand onschuldig land Waar myriaden mensen zich verbazen Om Mexico's volstrekt verlamde hand Als Montezuma's oren zijn verzadigd Het volk zijn bange hart heeft uitgestort De godheid Huichilobos is geraadpleegd Heeft de Azteek zijn oordeel opgeschort
Die heen en weer geslingerd is geworden De priesters raden hem de oorlog aan De krijger moet het sein tot aanval geven En onverwijld Malinche nederslaan Maar Montezuma weegt de profetieën Zijn witgebaarden geven grote schrik Zijn zij de werk'lijk uitverkoren mannen Die hij moet laten gaan op gods beschik? Het pantheon verbaast hem boven mate Aan dragers van, van hem, verwijderd bloed Bewijst het telkens onverwachte gunsten Zoals een god slechts aan aanbidders doet Bevelen niet de Spanjaard te vertragen Verlaten het paleis en tonen dat De twijfel in de Indiaanse heerser Onzalige gevolgen heeft gehad Niet tijdig onderneemt hij fiere stappen Te laat wordt Spanje's ware aard doorschouwd De aarzeling de slachtoffers te wreken Heeft gans het Indiaanse volk berouwd Tenslotte wordt de aanval ondernomen De vijand dient tot staan te zijn gebracht En zelden hebben duizenden in oorlog Met groter doodsverachting dit betracht Azteekse krijgers tijden door de vlakten Ontdaan, gevederd, dodelijk geverfd Gedreven door noodlottig samenspannen Van priesters, goden, voor wiens doel men sterft --Zij werpen zich met ijselijke kreten Op elke Spanjaard, elke hellebaard Geen levend wezen wordt er bij gemeden Geen leven wordt genadevol gespaard Missive van de koning doet de ronde In dreigende bewoording maakt bekend Dat elke stad de hoofdstad dient te steunen Treft anders onderdrukking zonder end Tenochtitlán zendt ijlings zijn gezanten In naam van Montezuma, en hun bee Aan Cortés hun geschenken te aanvaarden
Doen zij, doch nemen zelden voedsel mee Vertoornd om deze heimelijke weerwil Raadt Cortés hen in duidelijke spraak De koning van zijn toorn verslag te geven En melding van zijn voorgenomen wraak De grootspraak existeert op loze gronden Vandaar dat Cortés op een middel zint Om bijstand van de dorpen af te dwingen En eerbied van het zittende bewind Verdeel en heers: devies uit oud Europa Dit ongeslagen middel uit de nood Blaast Cortés, voor god en Spaanse koning Nieuw leven in, de Indiaan de dood Die dagelijks de knoet moeten verduren Der hoofdstad welke harde schatting heft Belooft hij van het juk te libereren Mits hij hen spoedig aan zijn zijde treft Het volk, gekweld, staat voor een zware keuze Het dient te kiezen tussen dubbel kwaad De onmin van de hoofdstad te ontladen Of slaaf te worden van een vreemde staat De Indiaanse oudsten gaan terzijde Bevangen door het donderend geweld En, angstig de nabije held te tarten Wordt dorp na dorp aan Cortés' kant gesteld Aldus begint met horten en met stoten De onvermijdelijke samengang Van twee geheel verschillende culturen Uit noodzaak vonden hun gedeeld belang --In d'aanvang trekken dertig, veertigduizend In harmonie geschouderd en gewond Conquistadores en getrouwen verder De hoofdstad lonkt al aan de horizont Tenochtitlán doorkruist verhit de opmars En delft voor horden naamlozen een graf Niet zonder groot verlies redt zich de hoofdmacht Wie levend is gepakt wacht zware straf De hopeloze krijgsgevangen mannen
Tot voor het barre godenbeeld gebracht Gedwongen tot de rituele dansen En dan als makke beesten afgeslacht d'Azteekse goden eisen huid en haren Hun heerschappij onthult aloud contrast Gevormd door oude culturele waarden En reddeloos verdwaasde priesterkast' De bloedbekladde grauwe priesterlijven Slaan harteloos het mes de borstkas in En harteloos het corpus wordt gesmeten Het slaat hals over kop de diepte in De leden afgehakt, het hoofd verloren Zie daar, het doek voor Spaanse glorie valt De tors tot overwinningsmaal genomen Het hoofd voor Huichilobos uitgestald D'uitheemse troepen trekken langs vulkanen Marcheren elke tempel binnen waar De afgehouwen soldateske hoofden Vertrokken staren op het hoofdaltaar De heiden tot de Roomse Kerk bekeren Heeft Cortés een verheven werk geacht Dat hij daarvoor ter hel moest nederdalen Heeft nimmer deze edelman gedacht Ontzetting slaat de uitgeputte ruiters Wat schimmig lot de vriendenschaar omarmt! In de geleedren rijst de bange queste Wiens god zich feilloos over wie erbarmt Het leger worstelt onverschrokken voorwaarts Door zon geblakerd, regen overspoeld Verbrand gaan zij, die ziekten overmanden En geenszins de volharding onderkoeld --De regen weekt de zware wapenrusting De hemel stort zijn ongenade neer En poogt de grote schande uit te wissen Van midamerika's geschonden eer Als uit de hemel komen er galjoenen Met meer vooruitgang, komt een verse macht Uit Spanje's verre veilige gewesten Met wapens, voedsel, manschappen als vracht
Met kracht wordt op de hoofdstad toegestoten Door honderdduizend man in vederpracht Tenochtitlán, door eigen volk bestreden Ziet zich geplaatst voor overgrote macht Met Cortés rijdt, temidden van de zijnen De keur van menig inlands bondgenoot Van vele dorpen is zij afgedwongen En dit alleen maakt Spanje's leger groot Als Cortés poogt de toegang te forceren Ontgrendelt zich gezamenlijk verweer Zo nodig al de mensen uit te hong'ren Besluit hij, doch verdriet zichzelve zeer Zo hoopt hij Montezuma te vermurwen De krijger ziet het knarsetandend aan Het oude rijk wordt onder hem versplinterd De goden zijn niet meer met hem begaan In bitterheid besluit hij niet te buigen Want vallen zal de hoofdstad ondanks al De leider zal temidden van haar sterven En met het uur stijgt nog het dodental Dan blijkt de tol van Spaanse strategieën Verbeten d'Indiaan ze wederstreeft Verbloedend aan vijandelijke zwaarden 't Aztekenvolk de laatste adem geeft Door uitzichtloze afloop aangeslagen Berust de krijger; bij bedwongen traan Geeft hij zich aan de Spaanse veldheer over Met Mexico's grandeur is het gedaan Verslagen klinken Montezuma's frasen Vanaf het dak bezweert hij afgemat Zijn volk, terstond de oorlog uit te bannen De Spanjaarden verlaten dan de stad --Zijn woorden vallen in verkeerde aarde En volgelingen slaan aan hem de hand Met stenen wordt hij dodelijk getroffen Met deze vorst sterft heel het oude land 't Gevaar voor Cortés is nog niet bezworen Zijn ingekrompen leger bij te staan
Is nu zijn zorg, door oud' en nieuwe wonden Dreigt haar ontsnappingskans teloor te gaan Door smart verteerd' Azteekse adel regelt De voorbereiding voor hernieuwde kamp Successor Guatemoc wordt aangewezen Het land te hoeden voor een nieuwe ramp 't Verweesde land kiest Guatemoc als leider En legt op hem d'onuitgesproken plicht De slag van Montezuma's dood te wreken En Huichilobos' genegeerd gericht Doch Cortés leidt de allerlaatste aanval De tegenstander wordt door hem ontwricht Hij legt de hand op Guatemoc en deze Wordt met familie van zijn schip gelicht Grootmoedig schenkt Hernando hem de scepter En wijst hij Guatemoc provincies aan De leider van het land is op de knieën De schuld aan Huichilobos is voldaan De dag is dertien in de maand augustus En vijftienhonderd een en twintig telt Het jaar; de twijfeltijd is om, de goden Verruilen d'ene voor de andere held...
(*) de prozaversie van deze ballade werd door De Revisor in 1988 gepubliceerd
De Verovering van Mexico (II) (*) 1519-1521, onder Hernando Cortés - een ballade Steek van wal, zei Cortés aan de kade in Trinidad Dit was het wat zijn mannen moed gaf, het gewone woord Even nonchalant waren wij de loopplank opgegaan Naar Yucatan. Naar hemel en hel was het een inscheping Om het nooit meer kwijt te raken, hoort Hoe wapens zich in onze broeders boorden Wat wij beleefden, nadat wij Cortés aan de kade hoorden Twaalf schepen golven als slangen langs de kust Met lekkende bodems. Bij hun nadering gaat de zon slapen In een gestreept hemd, voor een heel volk vast Met legenden als samenspanners meert de vloot af Met priesters, popelend bij het visioen van nieuwe papen Rustig is gezien vanaf de brug het slachtoffer Voor god en koning claimen wij dit prachtoffer Ankers ratelen, ijzeren vingers van Spanje Doen een greep in het zand. Over de railing Springen gewilligen moeiteloos. Geen sekonde Wordt bij het van 't schip gaan aan aarzeling verloren Planters van de vlag beëindigen verveling Door struikelend langs slepers van trossen De eerste doodsteek in het land te lossen Hier vormt het lot een grillig boetseerwerk Van colliderende culturen, moed en angst Norse grandes bevelen een kamp op te zetten Zeshonderd in tal is van overwinning het aas Een dommelend kontinent de verschrikte vangst Goden zullen wij halfgoden stoten van hun troon Een oude beschaving brengen onder vreemde kroon In Tenochtitlán zetelt de Azteek Montezuma Heeft aan zij leiband stammen en vele vorsten Gebiedt in valleien en dalen oren en ogen Boodschappers brengen eerbiedig verontrustend nieuws Over vreemden die verklaren naar zijn troon te dorsten Voorspellingen baarden blanken, blanken banen wegen Zo werken voorouders het heden tegen Nooit kende men dit tot de hemel stijgende geweeklaag Leed op leed, wond gemaakt na wond. Gewapend En bepakt komen op koninklijke pas reizend Van ver, die heuvelen en valleien als heersers nemen Afgodsbeelden vellend, ruw en bewerkt goud rapend De achtzaamheid van blinde paarden lijkt het
Het magnetisme van onsterfelijke daden blijkt het Vrome padres als kruisridders trekken godenbeelden om Ook zij bijten met hun gelaat in de grond Sterke goden waarvan oplichtende gouden maskers De ruimen der barkassen vullen, opgetast Van ignorante priesters komt zout in de wond En van hidalgo's het mandaat tegen; erend vele malen Indianen, anders dan met spiegels en kralen Het geheimzinnig en vinnig godengekrakeel Brengt mijn metgezellen bijna op de knie God, diep in mijn borst doet de pijl zo zeer Die mijn ribben als kaken omklemd houden Veelvoudig 'Santiago' heet het voor Spaanse glorie Madre de Dios, al die tranen zijn nu beschikbaar De zonen van ons land nu zo zwak en wrikbaar Drie zijn uit stijgbeugels van paardezadels geslagen namelijk Zij maaien hun armen als wieken heftig rond Pijlen betreden ongenood borstkassen. Even is het stil Dan vallen lichamen, een laatste sillabe uitademend O, als een ontkooide vogel verliet ik mijn grond Klapwiekte van opwinding en raakte enkel hier beland Voor dit snikkend met ogen bijten in Mexicaans zand Cortés tekent zijn kaarten, groot, lijnig Alle doden nauwlettend aangevend vanuit zijn zetel Meer van mijn kameraden vallen volgens die strategie Het einde van de ontrolde mappen is niet in zicht De koks stoven onverstoorbaar eten in de ketel Tegendraads, sneuvelen tegenstrevend; dat duurt tot Zij hun hoofd nog verliezen in die eetpot Maar Cortés, wij zien hem al die lijnen zetten Uit een Kastiliaanse veder getrokken. Krachtig Spreekt hij woorden tot officieren, stilzwijgend De krijgers baren hem zorgen, hem en andere Bevelvoerders, ernstige gezichten, aandachtig En de lijfeigenen van hem haast, zijn soldaten Tracht hij later, na nadenken, te bepraten Het eten smaakt niet. Tot drie keer toe Drie keer vluchtten wij hals over kop het moeras in Niemand heb ik zien hereten, die daareven at Aan dezelfde dis als ik. Niemand dus van hen Maakte zich verderop los van die waanzin Cortés deelt zojuist ons allen ontnuchterd mee: De laatste aanval decimeerde zijn armee
Trajecten bijna onbegaanbaar trotseren de armen van de gigant Vanaf de hoogvlakten dalen zij hautain af tot het kamp beneden Om zich van opwachting te verzekeren in 't paleis der doorluchtige Voorzien Spaanse edelen de boden van boodschappen Hierna zetten wij hen zonder omhaal in hun oude voetschreden Eenmaal uit het zicht ijlen bezorgd, over de bergrug En ademloos, door Cortés geïnstrueerden naar de stad terug Na hun aankomst spreiden zij vlijtig de schetsen uit Naar evenbeelden getekende weergaven van vreemden Schokken, worden levend. Montezuma houdt nog hof In een kring staand gebogen over de beeltenissen Is hier ieder eenzaam; nog in huis zijnd ontheemden Houden op bevel, met goud en juwelen, Cortés op Maar de bloem der veroveraars staat ruimschoots in de knop Montezuma offert verwezen mensen op een stenen blok Door Huichilobos geraden Maria te weren Moet hij het doen. Vanaf een voetstuk zegt zijn god het En Cortés dient hij bij voorkeur te mijden De Azteek hoeft amper gehoorzaamheid te leren Hij anticipeert op onuitgesproken godenbeden: Toen hij aantrad veegde hij vrijwillig tempeltreden Azteekse taxgaarders knechten. Met opschik In hun hand rozen en een gekromde staf Waren zij van dorp tot dorp. Een bezoeking In een geplaagd gebied zijn wij getuige En ziet: ze schuimen de hele streek af Naar geld, goed, vrouwen en meer En Montezuma noemen zij hun heer Ontberingen en nauwelijks buit om rijk te zijn Doen onder ons velen overwegen, om te keren Hernando, in 't zicht van afbrokkelende troepen Verzint een list, pretendeert dat houtworm Vreet aan zijn barkassen. Hij laat ze door vuur verteren Lijken de schepen al door houtworm te zijn verrast Erger nog heeft dalend moreel de vloot aangetast In het aangezicht van grimmige stammen staan wij In de rug ligt de zee recht onbetreedbaar nu Wij creëren Villa Rica de la Vera Cruz Uit het niets. Vanuit verankeren veroveren Landuitbreiding is Spanjaarden een déjà vu Voor Villa Rica substituere men ons koninkrijk Genaaste bodem en uitvalpost tegelijk Deze dag heeft de regen zijn slag geslagen, ons Doorweekt; bepakkingen schuren schouders, wambuizen
Koorts sloeg met waandromen Cortés en officieren Bij het krieken van de morgen zullen vlakten resoneren Van kreten. Morgen moet Tlaxcala zijn huizen Tegen ons, die vandaag triomfeerden - troepen Verdedigen, mannen tegen ons in het geweer roepen Tlaxcalanen zijn kannibalen. Eng behuisd In kooien zitten, opgepakt in naburige steden Hun vijanden, vetgemest. Wie niet geofferd wordt Wordt gegeten. Cortés zet de deuren open Een menselijke veestal strookt niet met zijn zeden Die aan de slachting ontsnappen vragen niet Of leven zonder tralies altijd vrijheid biedt Montezuma overlegt, aarzelt en acht zich belaagd Door priesters van vlees en houten goden In legenden rechtmatigen genoemd, maar op diens woord Gevreesd door Huichilobos' kritiekloze getrouwen Naderen de hoogvlakte. Beijzerde onheilsboden De koning is gedoemd eenzaam pal te staan Tussen hemel, aarde, gewijde en onderdaan Vandaag zag een andere vijand het licht Schalen, goud van versierselen, edelstenen groot Werden door ons heen en weer getrokken In de verte verraadt Popocatepetl wrok Als ze hete stoom naar de hemel stoot Hebzucht splijt ons leger als uit Troje's paard Dat in ons kamp evidente dissonanten baart Een bestof gezantschap overstelpt ons Met geschenken, maar is niet vlot met proviand Dromen verbleken van ongestoord marcheren Als samenzweerders fluisteren zich beradende edelen Met lege magen, moe, door slaap en honger overmand Cortés stuurt Tenochtitlán's handlangers de tenten En het legerkamp uit. Met verkapte dreigementen Dan komt na beraad trots en manhaftig Montezuma Onder een baldakijn met groen gekleurde veren Met zilver en goud bestikt, parels en groene stenen Op sandalen van de edelste metalen. Daalt af Naar de grond, die geveegd is om hem te eren Op kleden zet hij zijn voeten; om hem zie ik Dienaren, eerbiedig in het neerslaan van hun blik Daar staan een afgezant van een god en een afgezant Van een koning. Tijdens de illustere audiëntie Verstomt even te lang door twee dirigenten in majeur Georkestreerd wapengekletter. Montezuma weeklaagt
Bepleit ontdaan bij Cortés christelijke clementie Huichilobos ziet zich een godendood ondergaan Hem door de hand van een aanbidder aangedaan Als een blinde minnares ontvangt Tenochtitlán-Mexico Hernando. Op de tempeltop staand toont Montezuma Cortés Van de stad de diepte. In hun ruggen staan Tezcatlipoca En Huichilobos, en verbeeld ik het mij dat de krijger zegt: Dit alles schenk ik u, Malinche, als gij op dit bordes Beiden aanbidt. Doch weigert daar Cortés' Mariastatuet Als acht hij haar in zijn slachthuis miszet Op hun lange haar dragen de priesters kappen Samengeklonterd is het door gestold bloed Peilloos roodzwart is de blik in hun ogen Door het vuur dat Huichilobos in hen ontstak Onbekend is mij wat in hun duistere borsten woedt Zijn wij daarbij nog niet gelukkig, in ons werk Liefelijk, vol van het licht der roomse kerk? Nu, wat let de vorst in haast ons hart de goden Te geven? Hen te verzadigen met spoed met een veldheer? De officieren ontbranden. Het is niet te vroeg dat Men Montezuma naar het Spaanse kwartier ontbiedt; Gebiedt er hof te houden of nee, verzoekt. Door hartzeer En de schijn gast te zijn, voelt de monarch zich marionet De koning zucht, in kluisters van voorzeggingen gezet Goud sluimert niet lang ongestoord in de schatkamer De Azteekse koning schenkt het grootmoedig de Spaanse Cortés stelt zich daaruit schadeloos voor kosten Een grote som beliepen zijn persoonlijke verliezen Hij werkt aan zijn eigen kroon in dit ondermaanse Zo wekt hij misnoegen als hij zijn schraapzucht voedt Doch mokkenden en wie konkelt overreedt hij honingzoet Van nagekomen schepen brengt Narvaez pokken mee Een onweerstaanbaar wapen. Voor het nieuwe Spanje Had Pandora ook dat nog in haar doos Over de provincie waaiert de ziekte onopgemerkt uit De virussen houden op slag hun eigen campagne De kleinste conquistadores van het continent Met niet-immune Indianen en ons gelijkelijk content Meteen betwist Narvaez aanmatigend Cortés' handvest Maar valt hem gewond, aan één oog blind, in handen Hernando, via verspieders tijdig in intriges ingewijd Bezocht 's nachts Narvaez' notoire naarlingen Op wie hij elk musket verrassend liet ontbranden Malinche incasseert. Op zijn ongelimiteerd gezag
Verruilen Narvaez' mannen onterfd hun vlag Koud is Narvaez' schamele restant zonder omhaal ingelijfd Of, komend uit het hoeken en gaten bevattende landschap Springen Indianen op, opgevangen door Cortés' gevechtswagens Als zo vaak dwingt gezamenlijk gevaar antipoden tot samenwerken Doet hier Spaanse lieden samensmelten tot verwantschap De Azteken prepareren zich; in het zicht van feest te vieren Voeren zij reeds twee dagen niet hun wilde, gretige dieren Eensgezind de armen om elkaar, versleep ik Mijn dode, aan mij vastgeklemde broeder Eindeloze ogen kijken in de midamerikaanse nacht Bleek van verloren bloed daalt het lichaam In de kuil. Zo is hij geen roofdiervoeder Cortés kwam daarnet verwarrend onthullen Dat hij mensen te kort kwam, om kuilen te vullen Na strijd gaan wij weer aan op de hoofdstad Een officier, bij Cortés' absentie onder mandaat Verwachtte tijdens feestelijkheden oproer Voorbarig sabelde hij feestgangers neer Te laat: de kiem van spanningen in die daad Hoor het volk! dat dit aan Montezuma's zwakte wijt Aan valse vreemden gaf hij reeds te lang respijt In de ontreddering blijft de veldheer bedreven Overreedt hij Montezuma te spreken vanaf het dak Die tracht vanaf de rand zijn volk te manen tot rust Vijanden escorteren, landslieden belagen Wat van twee kanten klemt maakt elke koning mak Completerend vernedering bewerkt het lot verraad Dat hem, ontwrichter van rijken, terzijde staat Met treurig visage beklimt Montezuma het dak Als hij zich wendt naar een dreigend gehoor Komt zijn mantelrand zwaaiend tot stilstand Liefdevol is hij vrede's pleitbezorger Zulk pleit, daar krijgt hij amper stenen voor Drie raken hem aan arm, been en aan 't hoofd fataal Letterlijk slaat men geen hand aan zijn eigen principaal Niets houdt ons nu nog in Tenochtitlán Weg moet ons kamp, schielijk weg uit dit oord In de Noche Triste is de aftocht. Onze schaduwen Vluchtend met leger en materieel over de damweg Ontsnappen het eerst de stad. Dan wordt de stilte verstoord Priesters krijten seinen die uit schelphoorns stromen Horden staan in slagorde als wij verkild op dreef komen
De wind is stil, verder huilt alles Met Indianen vechten als met ijzeren doodshemden Beplate soldaten, onder verblekende sterren Onduidelijk, schitterend vallen ze over elkaar Aldus vinden hun eind die de oceanen temden In drie voet grond, overwonnen op beide kampen Bejuichen aasdieren voldongen rampen Een keur van troepen trekt laat over het maisveld Nooit kleedde de nacht zich zo in een vlammenpij Van rode kleur, geel en oranje, groen Vertel door van vreemden die het wagen Te gaan op vier benen met de lans aan de zij Tussen de op- en neergaande hemelboden Ondernemen zij het ontsokkelen van goden Veelbelovende zonnen komen op en zie ik ondergaan Feestelijk dat schijnsel, maar wat een bloed Kurassen gepoetst, later met mannen in 't zand begraven Drie voet is niet veel voor diepe smart Zij hebben in die zware pakken de dood ontmoet Uit Spanje dit ijzer gesleept, droegen het fier Slepen het niet terug maar laten het met inhoud hier Dochters van Montezuma en provinciale koningen Blijven levenloos achter op de bruggen De fine fleur van Tenochtitlán ademt in Balt zijn vuist tegen de retirerende Cortés, kijkt In een oogwenk tegen onze vluchtende ruggen Jammerend op de landweg naar Tlaxcala vergaard Eten wij van honger onderweg dood paard De vijand toont zich meester in het verbergen van Haar hinderlagen, overal als dood op afroep gelegd Met speren en pijlen, als varkens met stekels Vallen Indianen gewelddadig op ons neer Met doodsverachting wordt een strijd beslecht Tussen culturen. En in de annalen van de brandhaard Brengen velen trots persoonlijk leed in kaart Wenenden, achtergebleven gewonden staken jammerklachten Ze sterven. Alsof de koning het heeft geboden De schepen zijn stram van de opeengepakte skeletten Doden en uitgehongerden. En vol schatten geladen De spanten kraken, maskers schitteren van Azteekse goden In het ruim, donker. Als op vleugels van de schuit Spoeden mannen zich landinwaarts, uit op buit Met obstinate stammen weten wij raad Op de dorpspleinen wordt het ijzer heet gestookt
Men drijft het dorpelingen in 't gezicht. Dit is tekenend Als het brandmerk 'oorlog' zich schroeiend nestelt In een getortureerde, als het gelaat rookt Verzwakken protesten. Dit handelen buigt Geproclameerde tegenstanders, te haastig overtuigd Een strafexpeditie vertrekt en beboet Zocotlá Om hen, die men er onder de onzen doodde, te wreken Door hun dragers verlaten liggen rustingen Verspreid van Spanjaarden. Nogmaals tekent het ijzer Gemaakte slaven om weerstand te breken Voor koninklijke schatting gaat een vijfde opzij Maar aan ons gaat de rest ervan voorbij Om een tempel heen waait wind, zuchtend Bleek staan hoofden op ontdekking te wachten Op een rij op het altaar, ontdaan van torso's De zon is onder, schimmig speelt licht binnen Die op bevrijding door kameraden wachtten Verloren ontijdig lijf en leden. In 't licht der maan Wordt door hen geen veldslag meer gedaan De boute successor van Montezuma, Guatemoc Slacht een aantal van de onzen af, zendt rond Hun hoofden en ledematen door zijn streken Tegen Azteekse suprematie zich verzetten Is, dat is zijn boodschap, ongezond Maar wie eeuwenlang het juk hebben gekend Houden zich nu van hun heerser afgewend Cortés voert een oorlog tegen vijandige ingewanden En mergelt uit wie niet aan wapens sterven wil Koortsig staan benige gelaten. Vurigen te paard Maaien, het zwaard zwaaiend, hongerigen als graan Vijfenzeventig dagen lang vertoeft ijzig en kil De dood als logé in Tenochtitlán. Hij zal winnen En Cortés haalt vele schoven voor hem binnen Wij bouwen dertien schepen achter de linies Dit wapen kerft paden in Mexico's meer Nu of nooit is het, wordt het ons land of graf Alle buurtstammen tonen nog één maal moed Annihilatie wacht, misschien immortale eer Laat nu zien wie verbondenen, onmetelijk in tal Afhoudt van de doorbraak, onze winst, der stad val Doordringend geschreeuw, aanmoedigend. Een gewonde Conquistador zet kermend zijn moed te kijk Zelf ontsnappen, geen offer zijn, dat maakt blij Een door leed omhulde, beperkte en verstolen vreugd
Wie anderzijds solt met het veroverende rijk Moet het afleren. Wij zingen een krijgslied Wij regeren. Sneuvel dan, of dan maar niet Paarden met vermoeide, doorzakkende ruggen Stappen voort, gedrenkt met water en in 't bloed Drijven verwilderd in mijn ogen kijkende Indianen Voort stappen wij, een dag als geen eerder verstreek Op het slagveld waar Spaanse furie heeft gewoed Wij drogen natte dekens in de kampementen Slachtoffers van krijgers, honger en de elementen Voor de paarden voel ik medelijden... Gehoorzaam Spreken zij wild van hun heren de taal Zij dragen hun meesters een pijlpunt tegemoet Transporteren ze naar de vijand. Zo is hun aard De Azteken nemen ze mee voor het feestmaal Om te eten. Hulpgeroep is alom, niets ontsnapt Wat in dit door doden omringd theater binnenstapt Op het roeren van de trom openen priesters borstkassen Waarna op oude wijs en ritueel men bloed stort Het hart uitrukt onder groot tumult. Het is een offer Azteekse goden maken goede sier met foetaal christendom Een wonder is het waaraan het arme donders schort Wier lichamen men van hoge trappen smijt Het Azteekse rijk valt later in de tijd Vanaf de tempel galmt de oorlogstrom Tenochtitlán leert indringers manieren Zij offert Huichilobos Spanjaarden Men slacht ze, vilt ze, offert en eet ze En werpt hun resten voor de wilde dieren Die zijn niet als hun meester, die niet weerbaar is Gedachteloos slikken zij een vijand die onverteerbaar is Guatemoc wreekt het op Cortés' gezag gestarte gebrouilleer Valt nogmaals massaal aan op alles wat Spaans en gehaat is Als de schepen van zijn vijand vrijwel bij elkaar zeilen Is Montezuma's erfgenaam onder de dreiging des doods genoopt Te ontsnappen in een boot. Met vrouw en wie van staat is Een barkas onderschept en entert de vluchtplaats op het meer Te water ontnemen wij Mexico zijn laatste heer Gevoerd voor Cortés vraagt Guatemoc de gunst gedood te worden Ontmoet aversie. Als listig middel om een volk te knechten Doodt men zijn leiders bij voorkeur niet, geeft ze landerijen Om de Spaanse veldheer persoonlijk te behoeden op zijn reizen Dwingen we Guatemoc aan zijn zij te zijn bij verdere gevechten De regen komt, Cortés spoort zijn paard naar Coyoacán
Een sombere horizon verzwelgt Mexico's vreeswekkendste span Het is dertien augustus, maar voor Azteken winter Vijftien een en twintig is het jaar onzes heren Maar de jaren van hun eigen heer zijn geteld Aan de kant stelden wij priesters met offers Laat nu Huichilobos in dit land onthand opereren Krakend stopt Mexico. De zon treedt af onder protest In het westen. Licht neemt zwaar afscheid...
(*) de prozaversie van deze ballade werd door De Revisor in 1988 gepubliceerd
De Walletjes Doeltreffend wordt betaalde seks bedreven Hij is te koop zolang de voorraad strekt Het aanbod bij de mannen lust verwekt En meisjes nog bereid zijn zich te geven Ontspanning is met worsteling verweven Dat kan het zijn waarom de avond trekt De kleur van Mars het tafereel bedekt Men zich vertreedt, doch vastzit in het leven De nacht gelijkt op dag, de dag op nacht Waar vrouwen zich verzengend etaleren Van alle vlammen branden die het felst Heel even zijn de dure bedden zacht Waarin men driften koestert die verteren Het ene vuur het andere omhelst
The red-light district (*) (transl. of De Walletjes) This is where sex enjoys its greatest fame For sale as long as the supplies are right The offer rouses hunger, makes men bite And girls continue being on the game There's often struggle next to pleasure's aim It may be this why sun-set does invite The scene is covered by a Marsian light One's legs are stretched, but hampered all the same The day resembles night, the night the day Where women organize their scorching gifts Of all flames these procure the deepest traces The costly beds are tricky soil to play In which one cherishes consuming drifts The one ablaze the other one embraces
(*) De Walletjes is the famous red-light district of Amsterdam
De Witte Hof In het hart van het dorp staan de oude eiken Besneeuwd, bepoederd, zwijgend geblanket Naast beuken, espen, onbewegelijk gezet Éminences grises, eersten onder huns gelijken Onder de tooi van wie voor niemand wijken - de weergoden - statig. En dan is het net Of hun rangen en tijden zijn gelijkgezet Slechts zonder bladertooi is dit te bereiken Geen fluister-ritselt zijn afkeuring of volle lof Over de ander die naast hem staat te dromen De enkele stilte houdt wie splijten vereend Droom met hen mee, in een wit hemels hof Wordt de kern wit, is tweespalt te overkomen Door elk, ook wie het onveranderbaar meent
Desert Storm - codenaam The Tempest Van de week in ons Theater zal een patrouille van geallieerden een legioen vinden zonen van Irak begraven in het zand zand van Irak tot aan hun nek kunstig verborgen voor Allah In doodskledij gehuld zullen zij zijn in het wit uitlopers van hun heer de dood zijn boodschappers op een steenworp afstand van het geluk geboren eer zij Allah Op een teken van de Kunstig Verborgene de souffleur zal een heuvel in het eentonige landschap angstwekkend verrijzen zal geel zand dooraderd met wit laken uiteenvallen in Allah Publiek zal koortsachtig knechten van één meester bewuiven met witte doekjes zal Allah zien met draketanden in het Theater vol overgave
Desert Storm - code name The Tempest (transl. of Desert Storm) This week in our Theatre a patrol of allied powers will find a legion sons of Iraq interred in the sand sand of Iraq skilfully concealed up to their necks for Allah Wrapped in winding sheets they will be in white suckers of their lord be death messengers within a stone's throw from fortune born glory to Allah Signalled by the skilfully Hidden One the prompter a hill in the monotonous landscape will arise alarming yellow sand veined with white sheeting will fall apart in Allah The audience will frenetically wave to servants of one master with white rags will see Allah with dragon's teeth in the Theatre with complete submission
Dierentuin De mens, de tijger, beide zijn gekooid Het ijzerwerk is wat hen samenbindt Ik ben daarom verbaasd wanneer een kind Vrijmoedig brokken door de tralies gooit Dit is hoe de natuur zijn groei voltooit Het ongedeelde scheiding ondervindt Ik zoek een tuin waar elk zijn plaats herwint En nooit meer een serpent zijn gif rondstrooit Men waant het beest verdwenen uit de stad Waar inwoners lichtvaardig achterbleven Omdat door hen de jungle werd bestraat Maar loop ik in de nacht een donker pad Dan zal ik voor de kleinste schaduw beven Er kan een mens zijn die op rooftocht gaat
Zoo (transl. of Dierentuin) Both man and animal incarcerated Through iron fences are each other near Therefore when children show no sign of fear While throwing chunks through bars, I'm fascinated This is the growth of nature demonstrated The cleft in undivided things made clear I seek a field where each regains his sphere Not being by a snake intoxicated We hold the beast has left the crowded zone Where people stayed behind with little care The ones who pavement in the jungle laid But on a dark lane in the night alone The slightest shadow animates my scare There may be humans there, who make a raid
Dogmatiek Stak men een draak voor onze ogen neer Wij zouden liefst het veile dier behoeden Beminnen wie de wereld doet verbloeden Op straffe van verlies van roem en eer Zo immers drukt de wereld ons terneer Haar maatstaf slecht de slechten en de goeden Het doet een eenheid van de vorm vermoeden Waaruit ik hel en hemel construeer Wijs hen die dwalen, openlijk terecht Om wat nog komen zal en voor het zijnde Ontworstel u aan scholastieke dwang Gehoorzaam slechts uw innerlijk gerecht Verbreek de denklijn die u ondermijnde Hervind uw hart en wees voor niemand bang
Dogmatism (transl. of Dogmatiek) If someone stabs a snake without a frown We feel compelled to shield the animal Thus love who makes a bloody spectacle On pain of loss of honour and renown For that is how our nature puts us down It levels what is antithetical Suggests a unity of principal From which we weave an equivocal gown Be frank, rebuke the ones who go astray For what will come and for the present state Scholastic power: have its sting pulled out Except of inner class no court obey Break off the line of thought that triggered fate Retrace your heart, though be prepared to doubt
Dwalen is menselijk Lang zocht ik naar een hemels element Als tegenhanger van het aardse leven Want eerder wordt het hart niet opgeheven Dan dat een klare gloed zich daarop ent Doch hoede zich, wie zich tot hitte wendt Want dat is slechts de sterke geest gegeven Die altijd in de schaduw is gebleven En zo zijn eigen vurigheid ontkent Misschien is dat de dwaling van mijn pad - En moet ik u er niets meer van vertellen Of toch, als dit uw mededogen voedt Was er een rustpunt als ik vreugde had Dan had ik met mijzelf het meest te stellen Nooit vocht ik meer dan met een zacht gemoed
Errare humanum est (transl. of Dwalen is menselijk) Long was my quest for signs of heavenly light As counterpart of everyday desire For never is the heart more bright and higher Than when its glow and opposite unite But be prepared who seeks the fiery site It can be done, but does a man require Who always to the shadows did retire And thus deprived his fervour of its might Maybe the mistake of my course is this - Now should I tell you any more, or naught Or should, if this your pity does enhance Was there a pause when I was full of bliss I really had a struggle to be fought My fiercest fight was with a gentle sense
Eeuw Van deze eeuw naken de laatste dagen In donkerte beklijft vergankelheid Bedenk, onder uw blik verglijdt een tijd Die zoveel kouds en kils heeft moeten dragen. Een honderd jaar van onrecht en van klagen Te velen zijn tot in hun ziel ontwijd Natuur, herstel dit beeld van oorlog, strijd Aan u nog dit verzoek, dit wil ik vragen Bedek de wonden met een zuiver kleed Van sneeuw, zo rein, als 't blanke kinderhart Een mantel voor bedroefden en voor bangen Verhul, verzacht het aangebrachte leed Kleur elke druppel bloed weer wit; in smart Bleek ieder in een ongerept verlangen
Engel Gesluierd komt een jonge vrouw Mij groeten, bevend in de kou Haar koene blik geeft mij de hint Dat zij voor mij haar macht ontbindt Voorzichtig raakt haar blanke hand Het tandwiel der planetenband De aarde, sterren en de maan Verstarren in hun ruime baan Voortijdig valt de avond in Ik roer me niet, beweeg geen vin De zon verspreidt een stervend licht Dat flakkert op mijn aangezicht Al krakend staat het tijdrad stil Geen klokje dat nog verder wil Het spansel is in ademnood Nog korte tijd, dan is het dood Het hemels wezen, zeer ontdaan Laat dadelijk het uurwerk gaan Betreurt haar prille overmoed Terwijl de kosmos verder spoedt Ze keert zich om en zucht van spijt Als zij zich in mijn armen vlijt Verleidelijk haar woordjes zegt Een vinger op mijn lippen legt Beroep doet op mijn zwijgzaamheid Haar noodlot in mijn handen leit Ze heeft het onheil schoon hersteld Ik heb het God maar niet gemeld
Angel (transl. of Engel) A young girl, trembling in the cold Comes greeting me, her gaze is bold Her daring conduct hints to me: For me she frees her potency Her fair hand touches cautiously The cogwheel of the galaxy The stars, the moon, and all that's near Grow fixed; no vigor frees the gear The evening closes in too quick I stir no muscle, feeling sick The sun gives out a dying light That makes my countenance seem white The time wheel cracking comes to rest No clockwork that endures the test The foundered welkin gasps for breath Before too long it meets its death The startled creature from on high Immediately lets the timepiece fly Regrets her reckless nonchalance While dazzling globes regain their dance She turns around, sighs with regret When in my arms she ponders yet Alluring her defense portrays And on my lips a finger lays Beseeches me to hide it all Her future keeps for me to call She splendidly restored the mess I need not bother God, I guess
Enigma Van al het minnen rest een vreemd gefluister Bekoring van een buitensteeds accent Alsof je tolk in godenkringen bent De afgeleide van de hoogste luister En daarom dwaal ik tastend in het duister Die klare aandacht ben ik niet gewend Niet dat mijn hart het idioom niet kent Maar spraakverwarring is een liefdeskluister Ik ben zoëven in een park geweest Een beeld was daar; kwam van haar piëdestal Verschoof mijn rib met beverige hand Haar taal hypnotiseerde, en mijn geest Hoort enkel nog haar woorden, overal Haar etsmond heeft ze in mijn hart gebrand
Eyewitness account from Huichilobos As if you payed out my rope Montezuma to tighten it on the spot you served me then lost yourself as in a dream in the arms of a monarch cunning one Carlos I am fumed at a king who has ground land unfilled for those who are in a position to dislocate my arms and inhale rapacious monsters They steal sulpher from the side of my volcanoes for firing weapons I expell bloody staking faithful ones in spite of villages innovators At the Spanish court Cortés the predicted one fetched a cheque to bearer convertible into countries The pope earlier pled protected against risks
disconcerted the encashment Freedom food fun with such treasures piles of hangers chain rulers of crystal the skulls of gold and silver filagree crowns sovereigns feathered haltered I foresee that Cortés perishes like I ditched you Montezuma who on the edge of the roof of his palace in Tenochtitlán lost his support that was I --Behold this shows what flexes Montezuma nations follow Cortés just uses my name this is my deadfall --Have I not warned you there prepared for me deity-deceiver
asked to give Cortés the go-by via the tongues of my priests who form oracles from hearts syphoned from bodies Now that I am a deity of wax who falls on the spear of a European peer does not endure the ill-disposed is intent on revenge I say die if it has to whoever has had it does dying good Perhaps you grasp those Castilians unsympathetic violating bans under my tread I undermine everyone firmly in their eyes I am to blame who lets himself be killed by strangers trusted ones From the azure heaven I come on demand consulters with razor-sharp questions whetted on me suffocate me with their smoke pipkins my face burns sceptics I renounce ordained priests run up guilt
I rule divulge Cortés nor adorers my considerations do you wish to examine my chest then come approach quickly closer But fear this is the day that I trap everyone on the upland plain scatter on the acres thanks to you my heart everything is tired Me you preferred not to follow do you repent that fallacy then resign yourself under my hand choose or lose or I will I must speak always eternally
Eyewitness account from Montezuma (*) Fleshless ones forgive me Huichilobos my doubt my fallacy that I honoured gave my land who kills me Over the road of feared worlds war advances me - the harassed one with tribal members having deceased long ago passed away since ancestors invited strict men white men required from the evil House Warriors beside horses smirk downed by a master's hand lying does it makes nice dying desecrating is it not of meat of grief free When I raise myself to see the sun shout down the dead see darkness in men of Cortés-sabre who wounded the brave slew the faithful ones In my priests who on the temples decapitate the strangers, then the oracle statue
dissolves a network around Cortés, it dictates threat I lift a hand demand departure leads your mission to dismantling comes lava unto you and the suits of armour Cortés-gasping know your borders read the heavens my dread fills your track by day and knows you as Huichilobos His life eludes you terror-son Hernan Cortés he already wipes off your face harvests of advanced age excess growth Consider pronouncing these words I die oppressed herald coming but after my action only my demise heralds First God Hailed Huichilobos you react with incursions and pretence gives control over servile volcanoes maintains the restless
abandonment in the heart of your fiery servant Sway them mixed up with you perilous but strong you have in your hands who got a preferential killing on the causeways my sigh is heard late leaving such soil for inconsolable grief and even that goes off already Fix Huichilobos with skeletons the bottom of tribes to you devoted with grief your thoughts desire with Cortés your stucco steps
(*) publication Dutch version in De Revisor, April 1989
Farao Hij schepte een stad uit het zand monument van voorbeeldige goden van lapis lazuli gesteenten geslepen hij bouwde een oord voor een volk die vorst was schoon en gestreng Zijn paleizen bestierden soeverein de schuren met voorraden gevuld met het hart van de woestijn doch de moeder zwaaide de scepter over een lege nap Grote obelisken staan betrokken in de lucht verwezen gedachten verwerkend sterke mannen aan het hof bouwen in de lucht een burcht uit ruïnes van gevallen halfgoden Zo kwam het uur dat farao vertrok overrompeld de niet aflatend schurende goden wensten regelend onder stormen
stuivend zich vertillend aan de man op zijn sokkel rust Aldus verwaaiden in noodweer wie hier stonden getuigen de goden die zand verstoven zich verkeken op de duur van een heerser hun aanbidder openhalend In toonzalen bedillen bewakers de mummies met hun grijns verstild en verstofd omsingeld door spotlicht uit de zompen van de Nijl gevlucht voor de aanzwellende stroom toeristen Bezoekers bezingen de roem van farao die staven brak onteigende beleg beval te verduren gaf in een open graf ligt dat doet een mummie geen goed In de appendix van een standaardwerk
is hij verschenen hij kwam onlangs om in een vitrine te blijven siert hem hij ligt er klasse
Pharaoh (transl. of Farao) He lifted a town out of the sand monument of exemplary gods of lapis lazuli rocks polished he built a region for a nation that ruler was fair and severe His palaces governed hegemonic the granaries with supplies filled with the heart of the desert but the mother bore sway over an empty bowl Large obelisks stand gloomy in the air dumbfounded dealing with thoughts strong men at court build in the air a citadel from ruins of fallen demigods Thus came the hour that pharaoh departed taken by surprise the gods unremittingly grating wished regulating under storms making dust
biting off more than they could chew from the man on his pedestal rest That is how in heavy weather were blown away who stood here witness the gods who atomized sand misjudged the life of a sovereign tearing their worshipper In showrooms guards meddle the mummies with their smirk grown still and dusty besieged by illumination from the morasses of the Nile having fled the surging flood of sightseers Visitors sing about the fame of pharaoh who broke staffs annexed ordered martial law gave to endure lies in an open tomb this will do a mummy no good He has appeared in the appendix of a standard work
recently he closed his eyes for staying in a showcase is to his credit there he lies first-rate
Fatima (oorlogskind) Ach pappa, nooit heb ik je goed gekend Ik zou zo graag eens heel dicht bij je zijn De leegte die je achterliet doet pijn Terwijl je beeld mij sterk is ingeprent Je bijzijn duurde slechts een kort moment En voor ons afscheid was geen medicijn Hoewel, al lijkt jouw leven nog maar schijn Je nader dan mijn eigen schaduw bent Er zal een tijd zijn dat ik jou begrijp Vanuit je kleine foto schijnt het licht Je ogen zeggen wie je bent geweest Wie weet bevat ik - als ik nog wat rijp De sterkte die men jou heeft toegedicht Mijn vader, die geen vijand heeft gevreesd
Fatima (war child) (transl. of Fatima - oorlogskind) Ah daddy, what I know of you will end And only your return might bring relief The emptiness you left has brought me grief But then I see you still, I don't pretend Your nearness being short, alone I stand No medicine makes our departure brief Although your seeming distance might deceive You are more near than anything at hand The time may come that I will understand Your photo radiates a gleam of light Your eyes reveal your true identity When ripening maybe I comprehend The vigor they proclaim you showed in fight And then, my father feared no enemy
Faun De leeuwen op het tuinhek Verbleken; diep nacht het Achter hun gepokte rug Een schaduw besterft het Wankelend in het perk Bij maanlicht betreden Stormen het voetstuk Schrijven een sater af Vingers maaien afwerend Stucwerk gaat rond De hemel legt de hand Op een nukkig wezen Bedekt zijn wilde blik Bosschages tegen hem opgezet Wuiven met takken als behekst --Deze middag sla ik Om mijn faun bezorgd Het pad in naar de tuin Het prieel beschut hem Onder gegier van de wind Het geboomte lijkt forser Gezwollen en gaat prat op Leegte, dansend vergaan Het beeld schijnt gekrompen Althans zijn tors is weg Achter de doolhof waar Bladeren verwoed spelen Dingen om zijn hand Zoek ik zijn omtrek Steekt mij zijn absentie Ik nader onaangediend De plaats waar hij neerligt Van de sokkel gedrongen Zijn enkels in de aarde brak Schrik van een gescheurde iris Vertoefde gisteren nog Bij de bemoste piëdestal Bekeek het norse krulhoofd Dat donkerblauw afstak
Tegen de lucht, ingebeeld Over zijn armen bewoog laat Schijnsel: aderen in actie Vogels door weemoed bevangen Bewezen de laatste eer Landden woordeloos elders Goden schamperden saluut Roodbruine bladeren vielen Maar meden hem In het grind geprint De passen van belagers --Met gebroken ogen kijkt Schuin naar de hemel Het restant De bodem ingeschoven En schuldig ingebed Een elleboog, een knie Een schouder onwrikbaar In moeder aarde gedreven Groen van haar afgewend en Wit uitgeslagen van de val Sater monstert modder Zijn voeten wijzen opzij Het is woede Wellicht is het gêne Om gestorven sierlijkheid Doch spot komt op Aan de zoom van het gezicht In de versplinterde vuist Van een geknapte arm Zwaait een vinger vermanend De halfbroer van razernij En ouder van verval Verijst sculpturen Verstart mensen Gezant genoemd van arglist Deels onder de rooilijn Acht zich voorlopig veilig Ontloopt beschimping Voor wie takels komen
Mijn honden angstig aanslaan Asgrauw valt regen Als in het avondlicht Het relict van een mythe De man, de wagen wordt ingetild Broos afgevoerd in gedeelten --Onherkenbaar staan stukken Op schragen in het museum Omringd door kasten met gips Burijnen en nagels van hout IJzeren krammen en ezels Om het herstel bepleistert Trots de kenner de hoonlach Eer aandoend het open dijbeen Klampen drijvend in een jukbeen Pennen in het kaakgewricht Bezield herschept hij Lijmt met opzet een niet-god Een foutloos kunstwerk Zoekt in het struikgewas Een schaduw ontheemd zichzelf Voorheen faun
Faun (transl. of Faun) The lions on the garden gate Pale; it deeply darkens Behind their pockmarked backs A shadow is scared stiff Staggering in the bed Squalls tread on the plinth By the light of the moon Write off a satyr Fingers flail about repelling Stuccowork goes round Heaven lays hands On a capricious creature Covers its wild look Boscages pitted against him Wave with branches like bewitched --This afternoon I turn Worried about my faun Into the path to the garden The arbour shelters him During the shrieking of the wind The trees seem sturdier Swollen and to boast about Emptiness, mouldering while dancing The statue seems shrunk At least, its torso has gone Behind the labyrinth where Leaves fanatically play Court him I seek his contour Does his absence sting me I approach unannounced The place where he lies down Knocked off the pedestal Broke his ankles in the earth Am frightened by a ripped iris Abided only yesterday With the moss-covered support Inspected the surly curly head Which stuck out dark blue
Against the sky, blown-up Over his arms late shine Stirred: veins in action Birds overcome by melancholy Rendered the last honours Landed wordlessly elsewhere Gods sneered salute Russet leaves fell But avoided him Printed in the gravel The paces of waylayers --With broken eyes looks Askance to heaven The remnant Slid into the soil And guiltily embedded An elbow, a knee A shoulder immovably Driven into mother earth Averted from her, green And turned white through the fall Satyr examines mire His feet point to one side It is outrage Maybe it is embarrassment For pined away elegance But sarcasm shoots up At the fringe of the face In the splintered fist Of a snapped arm A finger waves exhorting The half-brother of frenzy And parent of decay Freezes sculptures Rigidifies people Named the emissary of cunning Partly under the building line Counts himself secure for the moment Avoids taunting For whom tackles come
My dogs give tongue anxiously Ashy falls the rain When in the evening sky The relic of a myth The man, is lifted up into the van Fragile transported in portions --Pieces stand unrecognizable On trestles in the museum Surrounded by cupboards with plaster Gouges and nails of wood Iron staples and easels For the restoration the expert Proudly casts howls of derision Paying tribute to the open thighbone Driving braces into a cheekbone Pins in the maxillary joint Animated he transfigures Fixes deliberately a nongod An impeccable work of art Seeks a shadow uprooted Himself in the shrubs In former days faun
Geheimtaal Mijn zin is eindelijk in taal geschreven Maar in die zin is ieder woord te veel Verbloemt een mantel het onderliggend deel Ze zeggen dat dit zin haalt uit het leven Kom binnen zeg, ik pak de sleutel even En sluit de poorten van het luchtkasteel Waarna ik bij de haard uw hart bespeel En wij naar volle zinnen zullen streven Als ik uw woorden spel en zin verdwijnt Is alles goed en doe ik het er voor Pas als u uitgedold bent, is het net Of u bij mij in laatste druk verschijnt De tekst en uitleg stokt, nadat u door Een twijfelaar terzijde bent gezet
Riddle (transl. of Geheimtaal) My sense at last in sentences is made But each word superfluous in that sense A mantle keeps the underlying dense They say that this makes life a senseless trade Come in, I grab the key, then will blockade And close the castle gates; shut every fence And may we sense the fullest of romance As at the hearth you get my serenade I move that you remove a tight emotion All will be well; you need the full account I think I shall - if you made up your mind Give you a notion, second every motion This move is mine, in time it shakes the ground A doubter pushed you off, one of a kind
Geschenk Neem dit neem dit mijn hart en als volgend jaar of in de toekomst je zijn betekenis vat zal ik uitleggen ik zal uitleggen wat het echt betekent
Gift (transl. of Geschenk) Take this take this my heart and when next year or in the future span you grasp its meaning will I explain I will explain its yet deeper meaning
Gevangenis Dit is de plaats van eindeloos verdriet Waar hartstochten naast oude vetes woeden De lang gestraften op een uitweg broeden Een dal waarin men traan op traan vergiet Wie echte mensen achter tralies ziet Ziet ook zichzelf, en dit doet mij vermoeden: Hier plaatst men slechteriken tussen goeden Het onderscheid besef ik meestal niet Soms toont een schim zich even aan het raam Om bloemen in gedachten aan te raken Dan wordt mijn ijle evenbeeld gewist Terwijl ik doorloop wijzig ik mijn naam En lijkt het mij als roept men van de daken Dat ik degeen ben die men binnen mist
Prison (transl. of Gevangenis) For mental scars this is the place to be Where passions and vendettas take their toll The long detained, plan breaking through the wall Out of the vale where tears do freely flee Who does a face behind the barrier see Descries himself, which prompts me to recall: The good and bad guys you can find them all The difference is often dim to me Sometimes a shade stands in the window frame To touch the flowers in his phantasy But then my wispy likeness won't abide While I walk on I modify my name It looks as if a voice shouts constantly That I'm the one who will be lacked inside
Goed Men vraagt je soms hoe het met je gaat het gaat wel zeg je dan of goed maar meestal goed Het kan zijn dat je je hart net stond te breken of zomaar voor het venster op de uitkijk stond Het was vast geen vraag om je te tergen doch welgemeend Het woord is gauw gezegd en je bevindt dat het conventie is belangeloos is naar je welzijn een gooi gedaan Maar zeg voor de verandering eens wat je voelt en leg die schijn die leegte bloot hoor je hoe gaat het zeg dan zozo hoe gaat het met jou Soms werkt het soms gaat het goed
Well (transl. of Goed) Sometimes you are asked how are you all right is what you answer or fine but mostly all right It could be that you were just on the verge of breaking your heart or without reason were on the lookout at your window It surely was no question to taunt you but heartfelt The word is easily said and you deem it to be convention altruistic was the guess made at your welfare But say for a change what you feel and lay bare this pretence this emptiness do you hear how are you then answer so-so by the way how are you Sometimes it works sometimes it is all right
Groninger Boer De boer bekijkt liefdevol zijn koeien Zijn hand bevoelt hun stevige vel De wind verdwaast zijn losse pijptabak Zijn ogen staan betraand in de wind De wind giert geniepig om de schuur De deur kraakt in roestige hengsels En sneeuw valt gestaag uit de lucht Een ekster daalt neer op de houtwal De kou bekruipt de boer als een vos Hij stampt met zijn krakende laars De sjaal duwt hij verder zijn jack in Zijn vrouw voor het raam wuift met thee Eerst nog dit, denkt de boer in zijn kraag Hij werpt een blik op het lijf van een koe Toen hij begon, had ie niets in bezit Maar dit land is hem gunstig gezind Geen leven van rijkdom, van geld Doch tekens van weelde, van bereiken Verworteld in het land van de klei Vereend met de sloot en de lucht De hond bejaagt de kippen op het erf Aan de einder wat ganzen in de vlucht Verward in het zicht van de wolken Bekraait een vogel het dak van de stal De boer staat weerbarstig in de storm Amechtig en vermoeid in zijn botten Het geworstel komt hij altijd te boven Als in de verte de toren van de stad
Grote Markt Stoepfietsers, kermismolens en schiettenten Eenrichtingrijders, bekeurders en stappers Raadsvergaderingen, dronkelui, winkels Schoolmeisjes, buschauffeurs, stalletjes Aanbiedingen, bedelaars, aanklampers Oude panden, terrassen, gevelreclame Oliebollen, kerstbomen, streekbussen Aktekoffers, petten, uniformen Bloemen, cafés en kroketten Vaandels, uitgaanscamera's Vlaggenmasten, kiosken Trouwstoeten, taxi's Bordes-trap, jongelui Bier, studenten Sorbetten Mijn ster
Het heilig heer Hernando roostert meuten aan de lucht Verorbert flarden van 't vergane volk Verstrooide door kanonnen, kruit en dolk Een overmacht. Wat rest is heengevlucht De opmars kliefde in een vloek en zucht Een eredienst. Ontlaadde de donderwolk Van Tlaloc, dat is Huichilobos' tolk Twee broeders om hun bitterheid berucht De beelden om te trekken is het minst Zo slaat het leger nog de hemel kaal 't Is of elke god zijn vechtlust tart Houd halt, geharde inner van de winst De oorlog maakt ook uw gemoed egaal Verkavelt mens, de bodem en uw hart
The holy host Hernando grills the gangs on airy thought Dispatches fragments of the mouldered brave Dispersed the enemy. No inch he gave The heavy odds. Now flee who is not caught The push has cleft and to its finish brought A service. Clouds discharged, no one is safe From Tlaloc, this is Huichilobos' slave Two bitter brothers, with deception fraught The images can easily be slain But though the army well may clear the air It is as if the gods provoke it still No further, seasoned cashier of the gain The war will even equalize your flair Partition man, the bottom and your will
Het nieuwe tijdperk De nieuwe wereldorde wordt onder ons gekoesterd koerszetters zijn piloten het promotieritueel vervangt het vlies der argonauten de bloemen heten azalea distortia genetica kinderen zijn zandkleurig op de gifbelt in hun spel de wetenschap is religie en politiek de scholastiek alternatief de gnosticus natuur dat is verspilling nu alles is omgekeerd is dat vernieuwing liefde en schoonheid verwerd voorts alles zo dat musea de ruïnes zijn draken zevenkoppige ziekten raketten hemelbeklimmers zijn sjamanen tot genetici en bloemen tot paddestoelen geworden zijn hoe transformeerde de ballade tot een klaagzang en viel mijn dichtwoord uit?
Hopeloos In Joegoslavië is de hoop gezwicht Nee, niet de moeder, vader of de zoon Al zijn die zonder have, goed en woon Ik memoreer de doodsstrijd van het licht Stel dat je in de dood z'n aangezicht Je kind niet voeden kunt, het sterft gewoon Terwijl de leiders vechten voor een kroon En elders iemand schaaft aan zijn gedicht Wanneer die met zijn strofen is begaan Meer dan te ijveren voor hulp en zorg Vrees ik de dag dat godes hulp verstrijkt Zijn dus de muzen doof, of in een waan Staan zij voor hemelse festijnen borg Opdat hun schrijver aan de pen bezwijkt?
Hopeless (transl. of Hopeloos) The Yugoslavian hope is out of sight No, not the family that dearly tries Albeit without property and prize Let me remind the death throes of the light Suppose that in the face of death you might Not find what feeds your child; it simply dies Whilst leaders fight for crowns of bigger size And elsewhere men their polished poems write When they their scrutiny to stanzas give Instead of working hard and making free Then watch the chance for lofty succor sink Are Muses deaf, do in delusion live The heavenly celebrations guarantee In order that their writers die of ink?
In alle staten Ik zie een held, doeltreffend gemaskeerd Een undercover-god, als mens vermomd Als hij het machtwoord zegt, zijn wij verstomd O zon, die ons verzengend animeert Nu heeft de hemel hem geactiveerd De winst verdaan die hij heeft opgesomd Zijn gêne is in 't voorbijgaan uitgegomd Wiens aura werd ooit stralender onteerd Men noemt u mens, mijn god, imaginaat Een schijngestalte. 't Klopt, bezielde gloed Verbindt verzadigd zonlicht met de dood Het zijn maar zelden - daarop maak ik staat De vruchten van verbeelding die ik moet Verdrijf die gast en leg zijn streken bloot
Ozone (transl. of In alle staten) I see a hero, masked effectively An undercover god, as a human veiled He speaks the magic word, my lips are sealed O scientist, provoking fiery The heavens granted him intensity The profit squandered that he would not yield His shame was incidentally repealed Whose aura got disgraced more brilliantly? They call you man, my god, imaginate A void. It tallies, radiance inspired Associates sodden sunlight with a kill It seldom were - I dare to contemplate The fruits of fantasy that I desired Propel that chap and break his backward will
Joris en de draak Wie weet waar Joris zijne draak ontmoette Of hij naar het ondier werd gedirigeerd Dan wel door het monster op zijn pad getreden Waar hij het hellebeest heeft afgeweerd Wie weet wat doel dit tragisch treffen diende Welk oud en atavistisch treurspel eist Het kwade als symbool te overwinnen Opdat het goede zegevierend rijst Sint Joris trekt zijn maliekolder rechter De adem gaat gejaagd zijn longen in Hoe edel is het ros door hem bestegen Het brengt zijn meester onbetwist gewin Hij geeft het paard de goudbeklonken sporen Het tweetal raast versmolten, eens van zin De bossen in. Een schim beneemt de adem De rijder houdt opeens de teugels in Als uit het niets verschijnt een schubbig wezen Een blazend, vuurverspreidend mythedier De staart gevorkt, de klauwen uitgeslagen Het strijdperk van de held bevindt zich hier Hij ziet het monster in de zwarte ogen Een duist're poel van onheil blikt omhoog Een gloeiend vuur draait langzaam in die wellen Het vlies der ogen warmt het vaal en droog Uit welke diepten is dit beest geboren Van welke ouders sprong dit vreeslijk lijf Wat ouderdom verhult zijn schonkig lichaam Tot waar bestrijkt het z'n gehaat bedrijf? Het harnas vangt het sprankelende zonlicht Een punt flitst even op in scherpe glans Sint Joris' hand houdt trillend nogmaals tegen Het vallen der als lood zo zware lans De kaken spert het dier vaneen en open Een vuurstroom braakt langs spitse tandenrij Behendig door Sint Joris wordt gemeden Terwijl hij uitwijkt voor de muil, doodt hij De ruiter beeft, zijn uur had na geslagen Het vaste hart bevangt een trilling thans Het hemelse gerecht vindt immer doorgang
Niet licht gewonnen echter wordt de krans
Juweel Mijn lief, gij zijt een schone edelsteen Die door de tand des tijds niet zal verbleken Uw nobele gelaat telt geen gebreken De Gratiën gingen elk bij u te leen Al gaan de jaren onbeteugeld heen Beweent men bloemen die in knoppen breken Vergaat wat onverganklijk heeft geleken U blijft in mijn herinnering bijeen Ik had gedacht een portrettist te zijn En 't licht van elk facet een naam te geven De glans te vangen van uw helder oog Doch gaf ik het palet een kleurenlijn Weerstond het doek mijn welgemeende streven En was het of de kwast mijn hart bedroog
Jewel (transl. of Juweel) My love, you are a noble gem, in fact It will not fade, nor lose its awesome powers Your countenance above all ailments towers The Graces, seeing you, feel almost wrecked But even if the years go by unchecked And we bewail the rest of broken flowers If what looked everlasting lost its hours My memory won't fail, it will neglect A portraitist was what I'd liked to be To give a name to each and every facet To catch the lustre of your eye in art But when I gave the paint the proper key The canvas did withstand the added asset It seemed as if the brush betrayed my heart
Kachel De kat heeft net zijn nieuwe woon betrokken Al wekenlang versleepte men zijn bed Eerst werd zijn mand met grof geweld verzet En het behangsel van de muur getrokken Nu zit de arme jager met de brokken Centraal verwarmd wordt hij voor schut gezet Dat past niet voor een kat. Zo is het net Als blaast een thermostaat hem van zijn sokken Weg is de kachel die hem knusheid gaf Hij hokt nu op een rooster bij de bloemen Wat in zijn leven met zijn noden botst De ondergrondse warmte is een straf Hier past een daad: wie kan de vreugd benoemen Waarmee hij de convectorput bekotst?
Fire (transl. of Kachel) The cat has occupied its brand-new stay For weeks men played the decorating game Its basket was mislaid and trouble came The wall was rearranged and bare it lay Who orchestrated in this messy play? The central heating puts its life to shame This does not fit a cat. It is the same As if a thermostat blew it away The fire is gone that made the cosy room The lying on a grid stirs no one's zest For animals this is the end of it The subterranean warmth is modern doom Befits a sweet revenge; hence in its breast Delight when puking the convector pit
De Kat Ik ben een kat en ik evolueer Niet altijd was mijn gang licht Zo werd ik in het oude Egypte Van banden met de goden beticht Niet uit liefde maar heilig ontzag En uit vrees, schatte men mij hoog Mijn beeltenis maakte men uit klei Waarna men in het voorbijgaan boog Duidelijk is mijn rol altijd gebleven Die van vreemd en sinister beest Toegankelijk noem ik mij niet Zal 't nooit zijn, ben het nooit geweest Schitteren deed ik in de Middeleeuwen Aan heksen dacht men mij gelieerd Ik was hun toegewijde assistent Of zelf heks, doch getransformeerd De twintigste eeuw heb ik gehaald Zonder moeite kwam ik dit tijdperk in Een rol van betekenis vervul ik niet Heb alleen als huisdier zin Als Egyptisch of middeleeuws dier Ben ik in de boeken onvergankelijk In het heden een legende, men is Voor romantiek minder ontvankelijk
Kerkhof Ik groet gebeente, rustend in het graf Het draagt het blank van schone episoden Het is mijn sterkste schakel met de goden Hier ligt het koren, dit is niet het kaf Zijn doden ver van mij, ben ik veraf Of zijn wij van elkaar de antipoden Uiteengegaan sinds oude perioden Waarin de tijdeloosheid ons omgaf? Doch dat ik dit bepeins schijnt niet te mogen Traag zet de mist in, tijd voor mijn vertrek De grond wordt in een erekleed gehuld Dit ritueel is niet voor aardse ogen Ik laat adepten achter, sluit het hek Ben dankbaar dat ik even ben geduld
Graveyard (transl. of Kerkhof) I greet white bones, reposing in the ground They bear the tone of handsome episodes My strongest link with heavenly abodes Here lies the wheat, there is no chaff around Am I far off, are dead ones nowhere found Or are we functioning in different modes Dispersed, since oldest times on separate roads As by an ageless void completely bound But that I ponder it, seems out of line The fog sets slowly in, I can't repose In shrouds the soil is splendidly arrayed This ritual is just for eyes divine I leave initiates, the gate to close Am grateful they endured me while I stayed
Kerst op het platteland Een licht brandt op het verre boerenland Het vrouwtje kijkt vertederd naar haar kind De storm giert op de zolder, waar de wind Een plank verschiet, dan kreunt het oude pand Nog is het herfsttij amper aan de kant Het haardhout klaargelegd. En ieder mint Omdat het loeiend noodweer zielen bindt De winteradem smeedt de sterkste band De kerst is vaker langs dit woon gegaan Dan vallen vlokken heil'gend op de deel Waar kaarslicht achter kleine ramen wenkt En wie goed kijkt, ziet aan het venster staan Een guitig kopje, ademloos en heel Waarmee het kind de sneeuw naar binnen denkt
Kerstavond Zojuist ben ik in deze late stond Uw deur voorbijgegaan; een lichtje brandt Ik aarzelde, door gêne overmand En was al verder voor ik mij hervond Ik haast me naar m'n huis en dool er rond Wat doet ge op dit uur: eet ge fondant? Wellicht slaat ge een blad om van een krant Of vangt ge 'n geeuwtje voor uw moede mond De vlokken jagen razend naar mijn raam Straks vriest ge in, ik maak mij grote zorgen Ik sta weer buiten waar de sneeuwstorm woedt Terwijl ik klappertand, zeg ik uw naam En huiv'rend in mijn kale jas verborgen Stap ik uw kwijnend haardvuur tegemoet
Kerstnacht In het kerkje wordt gelachen en geweend En velen staan te dringen bij de toren Al eeuwen luiden zorgzaam en vereend De klokken, zingen engelen in koren Dit is een oord waar sneeuwvlokken zo ijl De lucht verpoed'ren, heel de hemel vullen En als verwreven serafijnentranen heil Benevens troost verbreiden, al het leed omhullen Er is een tijd dat alles stil wil staan Het raderwerk een halt lijkt opgedrongen Opdat in spraakloos, zwijgend ommegaan De menselijke onmacht wordt bedwongen Ach, zouden wij dit kunstwerk toch bestaan Eén kerstnacht vullen vol van grootse dingen Als witste wezens in hun heil'ge baan Hun zoete zangen naar den hoge zingen
Kluizenaar Verdraaide toekomstprognose gesprokkeld voor oude vurige man in het bos voor zijn tijd de dood opgelegd herinnering is dit voogd van ouderlozen als amfora opgetild uit Adriatisch sop afgedroogd met duizend dingendoekje net zoiets het is te groot niet te bevatten ooit kraste een kind namen in een boom twee turvenboom schoot dan op mij vroeg onlangs lonkend een elegant fantoom of ik bij haar wilde dromen van oude harten bij een pijl doch antwoord gaf haar oude man had jaren terug van het tot wasdom gekomen hout een kluis gebouwd uit de gewonde boom het deel met hart als dorpel gelegd zo was het niet te groot niet te bevatten
Hermit (transl. of Kluizenaar) Darned future prognosis garnered for old passionate man in the wood before his time death imposed on him this is recollection tutor of orphaned ones lifted up as an amphora from the Adriatic deep wiped dry with a cloth same kind of thing it is too big incomprehensible a child once carved names on a tree knee-high tree then shot up I recently was asked by an elegant phantom making eyes at me if I wanted to dream with her of old hearts near an arrow but answer gave her old man years ago built from the filled out wood a hermitage from the wounded tree the part with the heart laid as a sill that is how it was not too big not to be grasped
De Twee Koningskinderen Twee koningskind'ren wilden eens te zamen En niet gehinderd door hun eigen smart Een koninkrijk van zon en liefde stichten Als toonbeeld van hun niet te breken hart Een oud verhaal van innige geliefden De oude ode om de hartekreet Die ondanks al het twijfelend voorspellen De wanhoop in geluk verkeren deed Zij waren door het lot vaneen gereten En trokken doelloos door hun wijde land Zij konden niet hun evenbeeld bereiken Een duister noodlot had daarin de hand Het was alsof de goden niet vergunden Een paar zo liefdevol bijeen te zien Bij goedheid van zulk eensgezinde zielen Leek langzaam aan hun godenkracht te vliên Het losgerukte paar bezat zijn vrijheid Als waar het iets dat al het leven stremt Liefst waren zij aan d'ander vast verbonden Een zoet gevang, doch liefde ongetemd Het hield niet van het ongebonden leven D'ontstentenis der liefste deed het leed De leegte resembleert de Griekse chaos Daarin geen vrije ziel vrijwillig treedt 't Is niet de band van koninklijken bloede Die minnares en minnaar edel schept De troon en kroon ontvangen somtijds mensen Die enkel met onheusheid zijn behept 't Is veeleer de volheid van twee zielen Hun liefde heeft ze allebei gekroond De ongeknechte ridderlijken zijn het Die minnegod met adeldom beloont Twee koningskinderen waren niet te stuiten Het water was voor liefde niet te diep Hun zalig treffen was alree beklonken Toen beider hartestem hen samenriep ...
Kruisridders Vereend, mijn broeders in het avondland Bestreden wij de heidense rivalen Betraden, naastten wij hun arealen Daar stichtten wij een christelijke brand Geen vijand of wij braken hem de hand De welkomstgreep van paus en kardinalen Voor wie wij hem beroofden en bestalen Wij hadden het gelijk aan onze kant Sindsdien zijn zevenhonderd jaar verstreken Met ons viel ook de vijandschap uiteen De dood bracht allen naamloos in het graf Wij werden er geschat en vergeleken Men legde hand op hand en been op been Gelijkheid vond zijn weg van onderaf
Lente Lover knoppend in de bast harkerig gekruip van mieren in ruim regenwater bombast en oogtwinkel bij het trippelpassen van de bijenkoningin schuilroepgeschater van mimicry monstertjes geschutkleurde schurkjes bloembolbogen uitgezet op het pad van de schildpad die gaat trouwen met the girl next door vreselijk heet even van de zon die door de wolkenbarsten breekt stelen van margrietjes doen dienst als rietjes daardoor lurken de opgetutte grietjes van kroosklovende woerden struinende watervlooien uit gekerfde priegelwegen van het doddeblad nemen in teugen lekkerbekkende longvissen longdrinks nippende vuurvliegburen schenken Châteauneuf du-Pape in onder het bruggetje werpen stromen golven klotsend over de ruggen van eenden, reigers verrast ontwaakte hagedissen lelies, bloemen en bijen krijgen ook hun portie geplensd rietstengels bungelen hoofs in de beschoeiing die voor meer minnen is klaterend natte droppen op ruggen, buiken en koppen vleugels, vlinders, vlerken hoppen op en stuiteren opgewekt omlaag de beken in verzwolgen worden past in het vaste patroon van de waterplas door de drift die hen drijft huppelen lammetjes dartelend
als kunstobjecten in grillige patronen geschikte bosjes in overreding bracht boterbloemen de bodem uit in verstolen gapen naar het prille maaksel naast hen spraakzaam koutend maar nabibberend, als spruiten sprietjes voort uit ijs en niet uit 't ontluikend paradijs spel, ernst, vreugdevol blaten hinniken en gapend bloeien stoeien, de dansen uitvoeren der duizend opgeschoten scheuten scheppen opening ouverture, begin, start middenstuk en apotheose slotakkoorden en koren om lijsters te omlijsten krekels te verkwikken de sterren toe te blikken vreugden kortom te vieren darteldrieste kikkerheren berijden als ridders met kikkermeisjes tot amazone gegespt met plantensporen voortsnellende libellen te velde de stengels gespeld van bloemen achter het oor boren zij diep door het gewas dat met zijn lage takken de dopjes van hun kopjes wist met lange poten benen potige padden naar de schragen om te schransen op de party van het medebeest de minnaar die het buurkind tot schrik van allen wist te strikken in het net dat door de franke vrijgezel was gezet rozevingerig grijpen ranke bloemblaren naast insekten die kwekken dat zij wel in trek zijn doch niet voor elke bek vleeseters zijn door het dolle gedartel een duizeling nabij de vliegen die nog vrij zijn betrippelen snel de spinnen die dolgedraaid rondtollen niet zo maar schudden zij hun snelle belagers af
alles liet koude achter in potkachels, haardvuren lege weckflessen en resten gezelligheid uitwasemende glazen en wijnkruiken tot woeligheid maan aan die nog kille tijd en spring in de lente!
Spring (transl. of Lente) Verdure budding in the bark wooden crawling of ants in ample rainwater bombast and eyetwinkle at the pattergaiting of the queen bee hidecallroaring of little camouflaged freakies cloaked scoundrels bulb-arches put out on the track of the turtoise that is marrying the girl next door terribly hot for a second from the sun that breaks through the cloudcracks peduncles of oxeye daisies serve as straws through which the tarted up chicks of duckweedsplitting drakes slurp rummaging water fleas from ripped fiddly roads of the cat's tails' leaf lungfishes licking their lips gulp down longdrinks nipping firefly-neighbours pour Châteauneuf-du-Pape under the little bridge flows cast billows splashing over the backs of ducklings, herons surprisedly awakened lizards lilies, flowers and bees also get their share gushed reed stems dangle courtly in the sheetpiling that is meant for more courting splattering wet drops on backs, bellies and heads wings, butterflies, pinions hop and bounce cheerily down into the brooks being engulfed fits in the established pattern of the pond through the urge that drives them lambkins are friskilly frolicing as works of art into the bushes
that are arranged in fanciful patterns persuasion made crowfeet come out of the soil in furtive gaping at the early artefact next to them talkative confabulating but shivering after as if spears spring from ice and not from the awakening paradise play, seriousness, gleefully bleating blossoming whinnying and yawning larking about, performing the dances of the thousand sprouted shoots create opening overture, beginning, start middle piece and apotheosis final chords and choirs to frame the thrushes invigorate the crickets glance at the stars in short to celebrate the joys frisky-reckless frog-gents ride as knights with froggirls for Amazones strapped with calcars dragonflies hurrying along the stalks of flowers pinned behind the ear in the field they deeply pierce the vegetation that with its low twigs wipes the pods from their heads with long legs strong-limbed toads leg it towards the trestles to gorge on the party of the fellow beast the lover who to the dismay of all managed to ensnare the neighbour's child in the net that was spread by the brash bachelor svelte petals pinkfingery miss insects which burble that they are in vogue but not for every bill meat-eaters are near to dizziness from the crazy gambolling the flies that are still free quickly patter the spiders which spin around driven over the edge they do not shake off
their quick attackers just like that everything left chill behind in round iron stoves, hearth-fires empty preserving jars and remnants of cosiness evaporating glasses and whinepitchers exhort to jostle this still frigid time and jump into the spring!
Medusa (I) Medusa, spinselvrouw of vlees en bloed Gekooid in mythologische cachotten Door angst gedwongen werd ge weggezet Gij arrogante meesteres van zotten Gij zijt thans van uw angelen ontdaan Een held, geblinddoekt, dorst u aan te vatten Met doodsverachting greep uw woeste hoofd En wierp u huiverschokkend bij de ratten Een stenen rij wees mij vannacht de weg Een rij van die u achteloos bezagen Pilaren stram, onstatig, ik ontnam Hun starre mond het onverwoorde klagen Ontrukte aan het lijdend' oog een vloed Van tranen die uitbundig zijn vergoten Aan hen derhalf die, bleke beelden nu Van menselijke sokkels zijn gestoten Zo tekende de groep zich af waarmee Verloren, aangedaan, ik had te stellen Bedenkt, in schimmig maanlicht stond ik daar Met enkel wenenden tot metgezellen Als meer getuigen van Medusa's gang Zijn in verbazing toen door mij gevonden Versteende vogelen, in volle vaart verrast Onwetend de verstarring ingezonden Maar zeer benauwend bleek Medusa's drang Aan al wat leeft haar vege kunst te tonen Z'ontzag, als beter er niet was, geen dier Zij deed geen eer aan, andere gorgonen En toen de reis haar aan de landsgrens bracht Door haar geen teken in de omtrek is vernomen Van al wat leeft en al wat ogen heeft Moest zij allicht van kwaad tot erger komen Tot slot heeft zij haar meesterstuk gewrocht Door leven in een stenen beeld te kijken Voor één blik van haar zinderende oog Moest zelfs zo'n harde tegenstander wijken Dat Perseus zulk een vrouw te temmen wist Bewijst de sluwheid van de Griekse helden Mijn expeditie naar 't verborgen krocht
Valt nauwelijks als heldendaad te melden Er aangekomen nam ik mij in acht Mijn wens was niet, als beeld te figureren Met ogen toe bewoog ik op de tast Gereed om op mijn schrêe terug te keren Ik weigerde haar rechtstreeks aan te zien En wachtte slechts op tekenen van leven In stede kwamen tekenen des doods Die mij terstond verstijfd naar buiten dreven Gepijnigd bracht haar mond gedrochten voort Ondraaglijk attaqueerde zij mijn oren O, wie doorvoelt, dan wie dit ooit bekroop De klem der klankenbrij die viel te horen Mijn mantel trok ik schielijk om me heen Z'n kap verborg abrupt m'n blonde lokken Ik ijlde daar vandaan, ontsteld, onthutst Een mens die in zijn vezels was geschrokken Nieuwsgierigen, bedwingt uw drieste bloed Tracht niet de schrikgodin aan 't licht te brengen Vermijdt Medusa's schadelijk' domein Haar slangegiften zijn niet aan te lengen
Medusa (II) Wat zij ge, spinselvrouw of vlees en bloed gekooid in mythologische cachotten door angst gedwongen weggezet van zotten de arrogante meesteres van angelen ontdaan door een held geblinddoekt gevat met doodsverachting het woeste hoofd door Perseus aangegrepen bij ratten huiveringwekkend neergeworpen De weg wezen hem de stramme pilaren wenend beziend de man ontstatig hun starre mond het klagen afgenomen hun oog een tranenvloed ontrukt gestoten van sokkels de bleke beelden in schimmig maanlicht bitter wenend Vogelen zijn verrast in volle vaart de verstarring onwetend ingezonden het meesterstuk gewrocht door Medusa in een stenen beeld het leven kijkend Held Perseus wenst niet te figureren als beeld, neemt zich in acht haar rechtstreeks aan te zien weigert op tekenen van leven arglistig wachtend tekenen instede des doods kwamen Met gedrochten voortgebracht door haar mond attaqueert Medusa zijn gepijnigde oren dreven hem naar buiten beklemd wien de klankenbrij ondraaglijk is wie doorvoelt het dan wie 't bekroop? Perseus, geschrokken in zijn vezels is vandaar geijld, ontsteld, onthutst verborgen in een kap zijn blonde lokken Nieuwsgierigen bedwingt uw drieste bloed brengt de schrikgodin niet aan 't licht vermijdt haar domein voor ieder schadelijk daar nooit eerder een vrouw bevatte zulk niet aan te lengen gift van slangen
Meermin Zij schudt de droppels uit haar flonk'rend gouden haar De sterretjes verspreiden zich in sluierwaad Ze vallen neer en spikkelen het vlakke sop Als het meerminnetje gratieus te water gaat Ze kwispelt, kletst en klatst en schudt wat heen en weer Een waterbadje doet haar vissestaartje goed Waarmee ze wimpelt, petst en op het water patst Haar bovenlijfje zet ze liefst in zonnegloed Haar ogen broeien, glimmend in merkwaardig licht Haar wenkbrauw is in zwart behoedzaam aangezet De juklijn aan weerszij vervloeit zacht in de kin Een lokje krullend haar verbergt haar steelse pret De hals bevallig bijgedraaid, haar bloed beweegt In bovenzinnelijke huid, als azuriet zo fijn Een watergolfje heeft haar eventjes verzet De gloed van zonnestralen volgt haar ganse lijn Haar zachte oren wendt zij naar de ijle toon Der stromingen, het grille waterbanen-lied Het minnekopje luistert spits naar wat de zee Op maten van een hemels koor aan klanken biedt Gekruld is aangerold de branding, schuim hoop op Een grote oester rijst omhoog en opent; twee Gespreide armen nemen haar, de meermin lacht De oester sluit, hij voert haar lichaam door de zee
Metamorfose Toen ik het woud betrad en langs u kwam Stond u er lusteloos, ineengedoken Uw trage klaagzang werd niet uitgesproken Ik zag wel dat men u de adem nam Uw lotgenoten waren toen al stram Ze leken me te flets, en aangestoken Met aan hun voet de bloemen, ongebroken De mossen echter kwijnden aan hun stam Ik lijk verdwaald, waar is uw tooi van blaren Dit kleed herken ik niet. Een vreemdeling Zijt gij; kom ik te laat en werd ge oud? De wetenschap vermocht u niet te sparen Beschaving die tot aan zijn grenzen ging Maar ook tot die van u, en dat snijdt hout
Michael von Hohenzollern Wij zitten rond het brandend haardvuur in het halfduister kijk, daar zit vader en daar zit ook moeder vader en moeder zijn verbannen ik denk dat dat heel erg is soms gaat mijn vader naar de kast als wij koffie krijgen moeder ons afleidt wij niet opletten vlak bij de wijn omringd door stilte en druivengeur rust zijn staf op een fluwelen doek die ligt achter glazen deurtjes waar mooie gouden knoppen aanzitten dan houden vaders magere oude handen de scepter trillend voor zijn ogen in de deurtjes zit glas in lood vaak hoor ik pappa woorden mummelen en zachtjes wrijft hij de mooie staf die glanst net zo als de knopjes van de glas-in-looddeurtjes pappa heeft
een volk gehad dat was helemaal van hemzelf als ik later groot ben krijg ik ook een volk vader zorgt voor de scepter net zo goed als voor ons als hij ziet dat ik naar hem kijk krijgt hij tranen in zijn ogen daarom houd ik van hem ik ben zijn prinsje zegt hij vader is niet in een kasteel geboren, want tegen mijn moeder zei hij: ik ben geboren op een steenworp afstand van het geluk
Milieu Directies zitten in glas en beton hun waarde hun wereld is krapte Afval borrelt naar beneden in stralend kristal en lood in de crypte wordt het open ontvangen Een zee van enthousiaste ontvangsten families vissen met hun school kinderen zeggen dit is zegen van boven Managers verdrinken zonder scrupules de vaten, de stad ze stralen in poreus verweer lichten zij op
Monument op de Dam Uit maagdelijke steen ben ik verrezen Ik geef mij onverhuld; ik ben zo wit Als botten waar geen vezel vlees om zit Daaruit valt mijn betekenis te lezen Voor duizend zwijgers zal ik spreker wezen Als ik wat zeggen wil, dan is het dit Mijn wit is rood en geel, en bruin en git Dus als ik kleur beken, is het aan dezen Misschien zal oorlog ooit in onmin raken Wordt niemand meer ellende aangedaan Ontmantel dan mijn trappen, steen voor steen Bevrijd, tot eer van al wie leed, uw baken Verstrooi de bloemen die gevangen staan En zend mij in bestemmingsplannen heen
Mysterie De zon is een Vergetelbeker Een zoete val Een tombe Waarin Menig minnaar Argloos trad Afstand is Onstelpbare smart Streven een Eeuwenoud verhaal De laatste waarde Een gevleugeld ros Dat langs De hemel trekt Nacht en nevel Zijn oude gezichten Gebergten zijn Een droom De maan is Hulpeloos en Zoekt een voorbeeld Mist het gezang Uit de keel Van elektronen En muonen De muziek Der sferen
Nar De meesterintrigant, dat kind van staat Is rusteloos, en nooit verstilt zijn gang Hij zal niet rusten, nimmer blijft hij lang Die telkens van en naar de goden gaat De grenzelozen houden zelden maat De nectar vloeit, het dronkemansgezang Weerklinkt, de teksten grof, de grollen wrang Hier worden de soirees van oudsher laat Ik zie een kleine man de koning slaan Met woorden. Daarna viert hij zijn succes Zeg zot, gij mist de ogen van uw heer Die niet naar u, maar naar zijn scepter gaan Ge bracht uw meester ditmaal bij de les En slechts zijn nar besterft het deze keer
Jester (transl. of Nar) The master-intrigant, this child of state Is restive, never still among the throng He will not throttle down nor stay for long Who each time does appear at pearly gate Uncommonly the boundless moderate The nectar being poured, the drunken song Resounds, the lyrics coarse, the antics wrong Of old the evening parties here get late I see a small man striking at the king With words. Then his successes celebrate Hey, crazy man, you miss the heavy breath When royal eyes onto the sceptre fling This time you find your master cogitate And just his jester laughs himself to death
Museum Ik dwaalde door de lange, lege gangen Op zoek naar tekens van een meesterhand Zijn knechten wenkten mij van elke kant Maar geen van hen kon zelfs uw schaduw vangen Toen ben ik door een ongestild verlangen Gedreven, in een zijvertrek beland Waar in het schemerduister aan de wand Naar mijn idee uw beeltenis moest hangen Het moet wel zijn dat ik me heb vergist En was u niet, die ik er dacht te vinden Uw lokken leken anders; ook uw blik Niet alle streken heb ik toen gewist Doch wat resteerde leek ons daar te binden Twee vreemden in verwarring; u en ik
Museum (transl. of Museum) I roamed through long and empty halls in quest Of signs that might a masterhand betray Its servants beckoned me along the way Your shadow though could none of them arrest Then through an unalleviated zest Spurred on, I entered a secluded bay Where on the wall in twilight's mild display Your portrait as I knew was manifest I was mistaken; this I must have been And you were not whom I anticipated Your locks seemed different; so did your eye Not all the strokes I altered on the scene But what remained had us amalgamated Two strangers in confusion; you and I
Natura Artis Magistra De moeder met haar kind is uitgezworven Het stak zo spichtig af tegen de lucht Te zwak al bijna voor een laatste zucht Nog voor het opgevoed wordt, al bedorven Koud is haar kleine meid van dorst gestorven Of in het kampement gaat het gerucht Dat net de grootste kloof is overbrugd Het lijdend land heeft voedselhulp verworven In linnen ligt de liefste van de goden En voor haar beeld volkomen is vervaagd Is zij een deel van 't hemels mechaniek Ligt zij te midden van de andere doden Bij wie zij ruimte voor haar moeder vraagt Die levenskunst trekt veel te laat publiek
Natura Artis Magistra (transl. of Natura Artis Magistra) The mother with her child has long traversed It stuck out angular against the sky Too weak already for a final sigh Before its raising spoiled, this is the worst Her little girl has hardly died from thirst When rumours in the camp make spirits high The biggest gap is narrowed, help is nigh The pining country finally is nursed The dearest of the gods in linen rests Before her picture is completely blurred She is an envoy of celestial state A brand-new dead amongst the other breasts Her plea to give her mother space is heard That art of living draws a crowd too late
Natuur Met een zucht doe ik langs heldere murmelstroom Mijn ogen toe, 't gewillig lichaam uitgestrekt De zinnen gespitst, als ik somtijds aarz'lend droom Een antwoord als 't kikkerbeestje aâmloos kwekt Straks wandel ik de lange bomepaden door Geen enkel spoor van rusteloosheid tref ik daar Een spelend volkje vliegt bezield het leven door Een aardebloem neigt mij haar aard'ge hoofdje baar Een bladertooi verheft zich wuivend boven mij Ik loop maar aan en vind het leven niet zo zwaar Een zomerzuchtje maakt de bloemengeuren vrij Verschuift de wolk en maakt de donk're hemel klaar Maar ach, blijf gij in alle eeuwen zuiver mijn Die u zijn kloppend hart gaf in dat lieve land Van fluisterzachte zang en ook van zichtbaar klein' Kristalle denkselen langs weg en weiderand Met brave adem die mij boven maat verwent De hand opleggend 't vreemde mensenoog misschien Zult gij, die listig zelf aan and'ren u ontkent Eén vraag uw minnaar doen: wie kwaamt gij in mij zien?
Neptunus De kantelende golven breken op de kust De schuimgebekte koppen rollen af en aan Het wrakhout trekt zijn sporen door de woeste zee Het zeewier slingert als verwaterde liaan De waterlijn verbergt een ander tafereel Geen heetgebakerd nat in dit verstarde rijk De wereld is in rust in het verstilde oord Der koele anemoon: der kalme vissen wijk Neptunus toont zich in een schitterend gewaad Van zeestof, zeeschuim en een lange krans, bezet Met lavastenen, donkerglanzend parelwerk Zijn schouder draagt een filigranen vissersnet Der zeeën heerser houdt vanavond aan zijn hof Een zeebanket, ter ere van de oceaan Een keur van gasten wacht verblijd de koning af Genodigd is elk waterdier, elk' onderdaan De tafel is met voedsel rijkelijk gedekt Geen plek die niet aan 't oog van hen onttrokken wordt Die speels verrukt de schalen vruchten gadeslaan Gerangschikt als die zijn bij ieders gouden bord Er gaan lakeien in livrei van zij tot zij Met parelmoeren bekers tot de rand gevuld En op gezette plaatsen in dit schoon decor Staan dienaars aan de kant in onderzees geduld Gezapig leunt de vorst terug, zijn zetel steunt Onder de indruk van 't vorstelijk gewicht Neptunus brengt een heildronk op de saamkomst uit De koning is zeer mild gestemd, zijn hart is licht Hij domineert het koninkrijk met wijze hand Geen machtsuitbreiding waar zijn heerschappij op drijft Een kranig waterleger hoedt de frêle vreê Alleen een zoet- en geen zoutwatervorst beklijft
Non op de fiets Daar raast het fotogenieke wild Voortvluchtig langs het terras Wegvluchtend voor het verbaasde oog Voor gratie de coup de grâce Daar schiet haar zoevende fietsje voorbij En daar hoor ik de sonic boom Zo schiet ze wel op voor het ziekenbezoek De ijlbô van Rome's roem Of is ze te laat voor het gebed Voor hen die te sterven plegen? En wie van hen zwaait ze nu weer uit Ontvangend haar snelle zegen? Non op de fiets, op het rijwielpad Dat is haar hemelbaan De door borden gemarkeerde lijdensweg Alleen door de sterken te gaan
Nun on her bike (transl. of Non op de fiets) Behold the photogenic quarry, racing At large along the busy marketplace She flees amazement from the crowds around her Some way to give the coup de grâce to grace Her zooming little bike shoots past the paving A short time and the sonic boom will come She's making headway to a patient's bedside The courier of Rome's renown, to some Or will she be too late for her devotions For those who in the parish tend to die And who are those to whom she gives a send-off Receiving her quick blessing from on high? Nun off the road, that bore her bicycle Celestial orbit that fulfillment gave As marked by signs, the Via Dolorosa That only can be trodden by the brave
Ontaard Een heer heeft Montezuma's heer vermoord Bespotte priesters hielp het aan de kant Het vlot niet meer, een Spanjaard is gestrand De stroom van Huichilobos' bloed verstoord De aders van de god zijn aangeboord Gederfd zijn onderdanen, afgebrand Het gepokte lijf gemazeld en onthand In alle botten klinkt het slotakkoord Ach Huichilobos, 'k zie wel dat ge lijdt Om wat gij in de benen hebt. Met lood Voor goud geruild een schuilplaats tegemoet Verlopen is uw macht, het is uw tijd Dit territoir was u een maat te groot Uw doodslust doodt tot slot uw overmoed
Unsubstantial A legion slaughtered Montezuma's lord It gave the scoffed at priests the old heave-go It made no headway as befits a foe Disturbed the blood that Huichilobos poured A hole into his soaking vessels bored His limbs are lost, he faced the dried up flow The pockmarked carcass got the final blow In every bone resounds the final chord Ah Huichilobos, I believe you bleed It is your head, screwed off. The gold is changed For lead, now modify your pose and sense Your time is gone, your might has run to seed This area your sizes rearranged Bye kill-joy, killed by overconfidence
Oorlog 40-45 Vergeef me kind dat ik je niet verstond Want toen je weende was ik niet geboren Mijn hart dat met je lijdt kon je niet horen Slechts om die domme reden zweeg mijn mond Omdat mijn ziel zich aan de hemel bond Stond je alleen, was je voorgoed verloren Mij boeide meer de zang der engelenkoren Dan dat ik ingreep voor je werd verwond Je bent toen op mijn wijkplaats toegesneld Waar eindelijk beschutting was te vinden Een mantel voor een bange cherubijn En telkens weer voel ik me diep ontsteld Dat ik me aan het koor heb laten binden In plaats van jou een tijdig schild te zijn
War 40-45 (transl. of Oorlog 40-45) Forgive me child, I did not see your tears For when you wept I had not yet been born And this dumb reason later made me mourn My heart that bleeds with you observed no fears Because my soul abided in heaven high You stood alone and were a pray to wrong I rather listened to an angelic song Than that I lightened your tormented sigh But when you to my heavenly shelter ran You found protection at my side at last A cloak that was a frightened cherub's shield I dried your eyes as best as dreamers can And always will I deeply feel aghast That through angelic choirs my ears were sealed
Paard Men noemt uw ras warmbloedig En kent u in galop Doch weigert u te hollen Dan komt de zweep er op Soms snijden stalen sporen In uw flank, uw zachte vlees Op slagvelden ingezet Bent u zonder vrees Zo droeg u vele vorsten Elk edelman schat u hoog Wil landen voor u geven Schenkt u een gunstig oog Uw fiere blik is nobel En vurigheid bewijs Dat het onstuimig leven Vrij is tot elke prijs En dit wekt de verbazing Over Troje's naïviteit 't Is een houten paard Dat haar gelederen splijt Briesen, stijgeren, trappelen Beheerst het monster niet Haar ijzige stilte zingt Een onnatuurlijk lied De Perzen namen gretig bezit Van uw houten evenknie Niet in 't minst gealarmeerd Door zijn katalepsie In het midden der nacht Baarde het mechaniek Vreeslijke soldaten Met even starre mimiek Door uw goodwill Viel Troje, stad Nooit heeft van namaak Men zoveel spijt gehad Als 't niet hinnikt en briest Moet men onraad rieken Ware 't zo geweest bij die
Gift van Grieken
Parijs Parijs zien met jou is reiken naar nee is jou nader komen nee is jou nader zijn hemel nee is in de hemel zijn
Paris (transl. of Parijs) Seeing Paris with you is reaching closer to no is getting closer to no is being closer to heaven no is being in heaven
Perestrojka Waart gij een vrouw introduceerde ik u met geheven hoofd in het groene park bij m'n vrienden mijn waarden hier is Perestrojka Stel u voor met joie de vivre Kremlinse lokken gebroken rood en een schoudertasje vol plannen onbesproken mijn geheime missie Gorbatsjov schiep u een ster die met een knicks mij verleidde beheerst boven haar stand leeft heroïsche platen van de muur haalt die naar de zolder moeten in musea voor meer culturen de verblijfplaats van geruchtloze willozen Uw koffers staan nog bij familie in Estland Letland en Litouwen maar pak eens uit meid stip uw streken aan hoe u diplomaten verstarde gezanten versloeg door uw rekkelijke bagage met holle termen, platitudes
retorisch gedraai niet vertrouwd Is uw zaak geadopteerd door wereldopinies gechaperonneerd drijven wij vriend en vijand vrijer te zamen in een thee van verzoening aan de ronde tafel smoort gij kletskopjes --Over de muur van het Huis Europa werpen onbekende aanbidders een roos naar mijn protégée in het prieel achter het oor steken wij haar de geurendste bloem ter wereld --Vrijmoedig moffelen landen invitaties in uw tasje gij proest even achter uw hand verneem ik een diplomatiek gerucht Kom Strojka gij zijt niet van gisteren nog even en men beveelt zich u aan ga juffer bedeel eerst andere streken
ijl Maak elders uw opwachting slecht betonnen obstakels de winst prepareer haar en geef handkussen als speeches
Poesje Op kleine zachte voetjes Loopt poesje door het gras Het hoort wat sprietjes rits'len Versnelt ineens de pas De klauwtjes uitgeslagen En van de grond verlost De schutting is genomen Tot stut en uitkijkpost Met hoogverschrikte oogjes Kijkt poes gehaast in 't rond Wie komt hem daar verjagen? Wie stoort zijn middagstond? Een vogel wipte even In 't grasveld op en neer De nu ontwaakte jager Is plots geen poesje meer De ogen half gesloten Een luipaard wat je ziet Het wit gewolde vachtje Doet eeuwen rust teniet De banden zijn ontbonden Van het fossiele bloed Dat schijnbaar lag te sluim'ren In een gesnorde snoet De oren zijn geheven De spieren aangehaald Een noodlot wordt voltrokken Historie wordt herhaald De vogel, onverstoorbaar Hipt dromerig wat rond Zijn lot lijkt al beklonken Aan zo'n archaïsch front Een kreet verstoort de stilte Het poesje wordt benauwd De roep is altijd sterker Om het eigen lijfsbehoud De vogel opgestegen De poes naar huis gevlucht Het luipaard is gekrompen
Bij een te sterk gerucht Hij zit bij mij te soezen Te snorren in zijn vacht Zo'n lief en aardig beestje Ik vind hem haast te zacht De poezen beurt'lings spinnen En tonen kattigheid Een goede kompensatie Van onze mensigheid
Puntdichten De Lasser Een lasser, ook eens op de baan Sprak te plat een medespeler aan Die zei: Als ik met m'n vrinden tannes Heb ik nooit last van zulk gehannes Het antwoord was moeizaam: Hoe kon men mij zo flassen! Ze zeeën dat ik hier kon komen lassen! --Frans Hals Frans Hals, een begenadigd portrettist Vraagt hier en daar of men nog telgen kent Die op de ezel willen komen Dat wordt waarachtig nog een hele twist! Want elk hof zendt zijn pretendent Als men de tijding heeft vernomen Hals heeft de keus: wil hij 'm sober of met franje? Een prins uit Frankrijk, Duitsland, Spanje? Maar nee zegt Frans: ik wil 'em van Oranje --Cyrano de Bergerac Cyrano de Bergerac Zat onvrijwillig in de bac Dat duurde wel een jaar of tien Zo zo, parbleu, nee kom, tien tien! Ja ja, toch bleef hij van niveau: Je vond bij hem geen luis of vleau Soms kreeg de bewaker een extra sou Die deed wel eens een oogje tou Toen deed men gif in het ontbijt Van Cyrano, fidonc, wat spijt! Ontdaan, ontgoocheld en timide Stierf Cyrano aan cyanide
Rabbi Angst was er niet, ik ben nooit bang geweest Totdat ik in een rij ben aangetreden Voordien had ik de openheid gemeden Ik leefde zeer bezonken, in de geest Dit deed mij zeer, dit schokte mij het meest Dat waar men mij ontdeed van waardigheden Er zelfs geen afgod was; niets werd aanbeden Mijn vroom gemoed moest buigen voor een beest Doch menigmaal ben ik weer opgestaan Door wie mij in het kamp terzijde stonden Als flonkerlichten uit een hemels land Er is geen plek waar engelen niet gaan Zij zijn niet aan hun hemels huis gebonden Tot in de hel nog reikt hun ijle hand
Rabbi (transl. of Rabbi) Before they lined me up this was the case Afraid I'd never been, no soul I feared I lived collected, to the mind adhered Till then I shunned an all too crowded place It hurt me much, this hit me in the face That where they scathed my dignity and fleered There even was no idol; nil revered My piety encountered pitch-dark space But many times I scrambled up anew Through those who backed me up when in the camp As twinkling lights from beatific legions There is no place that angels do eschew In deepest hell they shine their godlit lamp Restricted not to heaven's radiant regions
Realm of Aztecs in labour Cortés impersonates the fallow fan Columbus. Every ground is put aside These people have enough, are sorely tried Struck down by smallpox and the papal clan The strategist who clasps Tenochtitlán Thanks God who girt him on the metal pride And this is why the word decayed and died The House is due, makes cracks in every man With every ne'er-do-well who tricks the king The foreign army racks nobility Hernando's blood runs cold, too cramped the room For those who were not left an opening More residents are - too straightforwardly Delivered and yet trapped in alien womb
Restaurant Hier at ik ooit met jou een fijn gerecht Herinner me, dat ik niet dorst te spreken En dat ik stiekem naar je heb gekeken Toen jij de kaart nog niet had weggelegd Al weet ik niet meer wat ik heb gezegd Geen woord te veel, of heb ik stil geleken Mijn hand heeft over die van jou gestreken Je ogen bleven aan je glas gehecht Het was voldoende dat ik bij je was Bij kaarslicht, even van de sleur bevrijd De maaltijd vorderde met tussenpozen Ik weet dat ik de nagerechten las En kiezen kon uit warm of koud bereid Met spotlachjes heb jij het ijs gekozen
Rondvaart Geboren ben ik, wonderlijk bereid Uit vuur, de lucht, het water en de aarde Waaruit mijn ziel zijn evenbeeld vergaarde Ik daalde af en stolde in de tijd Van al de delen die ik onderscheid Belichaamt dat voor mij de schoonste waarde Waarin ik was voordat mijn moeder baarde De levenstroom die langs de voorplecht glijdt Een oerkracht leeft in tal van waterwegen Ik ga er heen, waarna ze mij verstoten Zoals een hart dat men te veel bemint Nooit heb ik op die diepte vat gekregen Waaraan zo raadselachtig is ontsproten Degene die ik ben: een waterkind
Schipbreuk Matrozen, vier het zeil vanuit het want En haal die mannen uit hun koude kleren Verstrek het oorlam dat zij nu begeren Sjor vast de tonnen, houd ze aan de kant Reeds ligt de dood te kraken in een spant Terwijl wij naar de wind de steven keren De mast bezwijkt en als wij die pareren Slaat windkracht elf het roerrad uit mijn hand Wij zijn nog levend, maar reeds als de dood Ik zie het land. Of drijven wij landaf? O zwoegend volk, tot op de draad doorweekt Bevecht elkaar niet om het laatste brood Snoer vesten om, of vind een zeemansgraf Doch zoek vergeefs naar wie mijn wilskracht breekt
Shipwreck (transl. of Schipbreuk) When in the rigging, sailors, ease the sails And strip those fellows of their cold attire The main brace splice that they do now desire Lash down the barrels, empty out the bales Already death extracts the trusses' nails While we are rounding up in tempest dire The mast gives way and though we don't expire The cables mark our wounded legs with wales We are still living, but our hearts are numb I see the land. Or was it just a wave? O toiling folk, whose lungs with water fill Don't kill each other for the final crumb Pray, get the vests or find a watery grave But seek in vain the one who breaks my will
Shirin (I) (*) De edelman noemt liefde nimmer tam Haar angel gaf zijn hart reeds meen'ge schram Toch geldt zij u, o schoonste dezer aard En daaruit grote sterkte boven kwam Uw ziel, uw liefde, al wat inspireert Ontstak een brandbaar hart in vuur en vlam Dat in zijn argeloosheid aangedaan Aan zulk een zoete val niet licht ontkwam Ik zoek een even zoet gevleugeld woord Doch minnesmart maakt woorden vleugellam Bij uw bevallig wezen vergeleken Is elke schild'ring statig, elke stram En geen der sterren aan het firmament Zo helder, dat zij u uw glans benam Arabische godin, voor u genegen: Uw dienaar, u gewijd, gegroet, salam! Gij kent mijn afkomst niet, nog is verhuld Wie kroost en eer zal voegen aan uw stam Mijn naam, uw trouwe schild, is evenzeer Geheim, door duur gerijpt, als anagram
(*) Ghazal: Arabische versvorm (liefdesgedicht), bestaande uit 5x2 tot 12x2 regels; rijmschema aa ba ca... xa; metrum en regellengte naar keuze; de laatste regel bevat de naam van de dichter. Ghazal: Arabic verse form (love poem), consisting of 5x2 to 12x2 lines; rhyme scheme aa ba ca... xa; metre and length of the line as desired; the last line contains the name of the poet.
Shirin (II) Gij liefste, zijt mijn hart in dit bestaan Wat kan mij beter dan mijn hart beraan? Uw peinz'ge ogen zie ik voor mijn geest Ik voel me bij hun aanblik al voldaan De hemel schiep ze wonderbaarlijk mooi Geen schilder heeft dit naderhand bestaan Als groot geduld een ambacht zij genoemd Heb ik daarin mijn meesterstuk voldaan Als overgaaf de overwinning brengt Moogt gij mij in het oorlogsperk verslaan 't Penselen van uw engelachtig haar Gaat trage, door ontroering, traan op traan Ik nader u onhandig, op een stut Van kreup'le woorden hink ik op u aan Uw glimlach toont bezonken overleg Gij laat uw dienaar in zijn min begaan Ik weet: wanneer mijn liefde vruchten draagt Eist gij voorzeker bij de oogst ruim baan Recht uit uw dienaar wie uw minnaar is Opdat ge deze baat niet zult versmaan
Shirin (III) Wie spreekt over uw schoonheid is onthand Die dwaalt in een woordeloos wonderland Een blosje verschijnt op uw zachte wang Die rozerood kleurt als het fijnste fondant Wie schildert de kleur van uw schone haar Dat aangeraakt is door een zonnehand Los opgewoeld is het en spiegelt haar kleur Gij zijt mijn oase in het stuivende zand Uw ogen verspreiden een heldere gloed In de volle warme tinten van een regenband Die met haar vuur mijn hart doordrenkt En ons verenigt in haar liefdesbrand Welks duur is die van een oude sfinx Als een evenzeer tijdeloos godenpand
Sneeuw Hier leg ik u een winterlandschap aan Met bergen, dalen, twinkelende stromen Het ideale oord om stil te dromen En aan de werkelijkheid voorbij te gaan Al zou dit aan de grens van alles staan Niet verder dan waar geestesbeelden komen Het rijk begint van elfen en van gnomen Toch is dan aan mijn liefste wens voldaan Te scheppen op een onbeschreven blad Aan iedereen een sprookjesland te geven Als een poëet, die nooit voor minder zwicht Een vrije geest, maar wil toch hopen dat - Wanneer gij allen deelneemt aan het leven Eén ding ons zal verbinden: een gedicht.
Stadshart Ik neem u mee naar mensen van weleer Onder de rails en onder asfaltlagen Door tunnelboor en heipaal aangeslagen Stelt Groningens verleden zich teweer De oude populatie gaat tekeer Ze boog reeds voor de pest en veile plagen Ik jaag u voort; zij mochten u bevragen Omtrent de razernij van het verkeer Ontslapen zijn zij voor de tweede maal Het voorgeborchte wordt al vormgegeven Die daarin rustten, zijn in ademnood Het ondermaanse geeft een hels kabaal Men activeert de doden weer tot leven Maar boven is het leven als de dood
Cityheart (transl. of Stadshart) I take you to the ones who are inhumed But under roads and rails no longer rest As tunnel drill and pile shake and molest The past protests, because its calm is doomed The ancestors are ranting, are they fumed They bowed already for the venal pest I drive you on; lest you unleash their quest About the surface where the traffic boomed It is the second time they can't inhale A limbo thus constructed, will sustain Who lodges therein is in need of breath From lower heights there blows a violent gale One activates the dead to life again But up one is within an ace of death
Succes De mensheid heeft wel aan het licht gebracht: Succes wordt niet uit overmoed geboren En niemand blies zo hoog nog van de toren Of hij werd weer op aard' terugverwacht Daar schut hem wederom de vale dracht Van hen die tot de middelmaat behoren Mag hij dan niet de goddelijke koren Versterken met zijn ijle klankenpracht? Is het nu fout als hij zijn stem verheft In bedelaarskledij, en onbevangen Een poging waagt d'Olympus te bestormen? Eerst wil hij zwijgen, tot hij plots beseft Dat hij een mooie mantel om moet hangen Net als een god, dus naar gelijke normen
Success (transl. of Succes) Our species does explicitly express: Good fortune is no fruit of overbearing And no one made the big drum bang so scaring But arrogance has taught him humbleness Anew he's covered with a dingy dress By those who love the mediocre faring May he not contribute to godlike lairing The omnipotent with his splendor stress? Is it a fault when he pursues his bents In tatters of a beggar; with desire Endeavors to assail heroic heights? At first he holds his tongue, until he scents That he must shelter in the best attire Just like a god, and after equal rights
The revenge of the Mexican mothers Next are your sons in silence, dead and tried Too soon amidst the earthly vegetation The Spaniards brag about the operation The flower of the nation will be dried No time for grease to be to swords applied The savage first be part of Christ's salvation Relax not, mothers, prove your reprobation And base en bloc the underground tonight The females carry out their pious job Are sheltered by the veils about the skies Dark shadows through the area proceed A badgered mother gives the quickest lop When in the camp the men unlock their eyes They drowsily her metal handshake meet
Tour de Force (*) Reisde via Rome naast het enkelspoor ligt een bouwput stil een natuurlijke grasomgroeide voormalige mens graaft men op De miskende dienaar van een antieke keizer gedood voor het omstoten van een gevulde beker had zich goed gehouden Zichtbaar in ornaat fijnrasterig verspreid via Reuter/UPI neemt die even zoete wraak op zijn broodheer De archeoloog weet zich geen raad en knikt met erudiete lachjes naar de pers ook verzot op publicaties de citatenridder In het lood staat man gevonden onder in aanbouw zijnde vleugel van een gerechtshof terecht wordt nu recht gestuit Zijn zegje gezegd had hij geen
dwaze moeders heeft hij moeten sterven voor de zaak verloren door de handomdraai van een beklemde geest zijn leven Voor het vrijgeven van het lichaam draaien metselaars op hoge bouwstellingen shag en verbijten zich om ongewenst oponthoud Aan de voet van de steigers fluiten de brokstukken voorbij de nazaten van wie men naamloos opgroef Wat ligt er nog meer in La Défense of onder het avondrood van de bomen die zijn de cultuurgewassen in het Prater of in gebed in Florence De natuur verrast ons soms waar architecten bouwden in opdracht van Charlemagne papen en vorsten van Bohemen kerken burchten lemen hutten voor het volk en andere
kerkers Raadselachtig is de indruk van skeletten van kathedralen bouwsels van neonwerken voorbijgaand maakt de mens zich koningshoven computers of broden ... En in een flits zie ik zijn grandeur in de veeg van een hand op mijn treinraam
(*) publicatie De Revisor, 1989
Tour de Force (*) (transl. of Tour de Force) Travelled via Rome alongside the single track is a building excavation inoperative a natural grass-encompassed one-time human being is disinterred The repudiated servant of an antique emperor killed for having knocked over a filled up goblet had not broken down Visibly in regalia put about finely screened via Reuter/UPI what a sweet revenge that is taken on his employer The archaeologist does not know which way to turn and nods with scholarly laughs to the press also mad about publications the citation knight Set upright man found under wing being under construction at a courthouse justice is now justly arrested Having said his piece he had no mothers of the Plaza de Mayo
he had to die for the cause lost through the twinkling of an eye of a heavy mind his life At handing over the body bricklayers on high scaffoldings roll cigarettes and chafe at undesired delay At the foot of the scaffolds the debris whistle past the offspring of who were namelessly dug up What else lies in La Défense or under the evening glow of the trees which are the cultures in the Prater or in prayer in Florence Nature sometimes surprises us where architects built by order of Charlemagne papists and monarchs of Bohemia churches fortresses mud huts for the people and other dungeons Unfathomable
is the impression of skeletons of cathedrals structures of neon works passing by man makes himself royal courts computers or bread ... And in a flash I see his grandeur in the blur of a hand on the window of my train
(*) Dutch version published in De Revisor, 1989
Veilig (*) Ik zit bij omaatje op schoot En luister naar haar stem Nu mag dat nog, nog hoef ik niks Maar strakjes ben ik groot Zo veilig als ik zit en leun Zo blijft de wereld niet Die is te streng en is te hard En biedt maar weinig steun Als ik op eigen beentjes loop Dan denk ik weer terug En zie ik mij zoals ik zat En bied ik anderen hoop...
(*) opgedragen aan Christina Kuik
Safe (*) (transl. of Veilig) I sit with grandma, on her lap Her voice I listen to This is allright, no burdens yet My duties are still due As safely as I sit and lean Is not the world outside It is so harsh and sometimes mean And no one else's guide When I can walk in future time The cozy scene I'll see And as I had such care and love Help all humanity...
(*) dedicated to Christina Kuik
Verbinding Ik zocht een toegang tot het paradijs Dat aan mijn dolend hart wat rust zou geven Niet zo een plek, met liefde zonder streven 'k Zou best wat leed aanvaarden op mijn reis Want elke nieuwe aanwinst heeft zijn prijs En onderweg valt zo veel te beleven Soms bleef ik op mijn pad, ging soms daar neven Maar vaak bracht ook een vrouw mij van de wijs Kwam ik dan van mijn ijdel plan terug Of zag ik voor 't hoge doel geen reden Niet meer in staat om daarmee pal te staan? Ach nee, het is bekend: men slaat een brug Het best door beide oevers te betreden En van bekende grond af door te gaan
Connection (transl. of Verbinding) I sought an entrance into paradise That could provide my roaming heart with rest Not just a place of love devoid of zest I would accept some pain and exercise For every new obtainment has its price So much tries to divert me on my quest Sometimes I went astray and failed the test But often also women cast the dice Did I forego my vain design through this Or fathomed I no reason for my toils No longer in a state to curb the stress? Ah no, we know it well, a bridge best is Prepared by probing the sustaining soils And from familiar ground we then progress
Verlangen Wijs alle niet ontdekte landen aan Die nimmer op de kaart zijn weergegeven En vindt gij er nog ongerepte dreven Dan zal daar binnenkort mijn vaandel staan Zij 't rimboe, noordpool of de bleke maan Een hoge berg: het is mij om het even Diep in het woud of waar vulkanen beven Hang ik de klamboe voor het slapen gaan Ik lag in holen, in de open lucht Waar zon mij brandde, regen mij doordrenkte Geen zee was mij te hoog, geen kloof te diep Maar was mijn reis een aankomst of een vlucht? Nooit wist ik of de dood of 't leven wenkte Wanneer ik uitgeput om water riep
Desire (transl. of Verbinding) Reveal to me the undetected land That never on a map was there to view And when you ever pristine pastures knew Behold the regions where my banners stand Be it jungle, Arctic or the desert sand Near golden veins in which my mattock hew Deep in the woods or where volcanoes blew The nets I hung that did my backbone bend In caves I laid, or in the open air Where I was scorched by sun and soaked by falls No sea too high for me, no cleft too deep But is my quest arrival or despair? I never know if death or heaven calls When tired out I must for water weep
Verovering Een veldheer leidt het bloedige gevecht Eer gaf zijn hand het sein tot excelleren Zijn eigen troep blijkt feilloos te bezweren Waarna hij 't land van vreemde volken knecht Al wie op fluistertoon het machtwoord zegt Kan voort; hij kan het hoogste ambiëren En na een slinks, behoedzaam opereren Wacht hem tot slot het hemelse gerecht Een vorm van stille liefde is het streven Naar god en goud, naar buit, naar goed en geld O dood, waar is uw prikkel, waar uw graf Daar staat hij dan, bij 't afgebroken leven De minnaar heeft zijn eigen lief geveld Dat zo beloning krijgt, of is het straf?
Conquest (transl. of Verovering) A strategist conducts the bloody blast Before this, gave the signal to succeed His soldiers can be laid with little heed Then subjugates the alien mainland fast Who - whispering a word - a spell has cast Can venture for the highest might, proceed And after having worked his cunning deed Will him await the heavenly court at last Endeavour is a form of sly desire For ware and wealth, for loot, for god and gold O death, where is thy sting and where thy crypt? Now there he stands, with all the life to tire The lover brought his honey to a hold Who thus gets recompense, or is she ripped?
Vogel Er dwarrelt een vogel Naar beneden Hij zit even op een tak Die brak net al bijna De vogel tilt Zijn vleugeltjes Beide op Even maar Hij schudt En pluist Verstrooid aan Een weerbarstige veer Oogjes gaan In het kopje rond Staccato kijkt hij Links en rechts Donzige vleugeltjes Doet hij weer op En wrijft ze Over zijn snavel Hij blikt wat dromerig Om zich heen Trippelt, schuifelt Langs een tak ...en vliegt weg
Voor een verloren geliefde Je verloor je liefste bloem en als je de blaren verzamelde bevond je dat je vaas meer bloemen ruimte bood
A lost beloved (transl. of Voor een verloren geliefde) You lost your dearest flower and when you gathered its leaves you found your vase can hold more flowers
Vorst 't Is begonnen aan de randen van de beek Daar kwam het eerste teken van de koude Toen het eerste ijskristal zich er ontvouwde Toen alles achteloos nog levend leek Ik aarzelde, liep naar de kant en keek Bijna was mij ontgaan wat langzaam bouwde Een glazen spiegel; wie ik daar aanschouwde Bedekte op de tast de hele streek Ik ben met haar die aan mijn zijde liep Een herberg ingevlucht, waarlangs gedoken Een huivringwekkend heer op actie zon Wij keken door het venster toe, doch diep In ons was reeds een gloeiend vuur ontstoken Waaraan geen vorst zijn vingers koelen kon
Vox populi De wereld wil geen dichter zonder strijd gebroken moet hij zijn, gestoken, stichtend de smart verlijden die hij dubbel lijdt Zijn hart moet op bestelling twee keer breken om z'n land - dat was een ieder reeds genoeg en nogmaals, om tot zijn gehoor te spreken Dat gist, begroet hem met geklap en spiedt naar het waarom. Het onderzoekt hoe naar des dichters opvatting zijn vers wel niet ontstond. En of hij het ervoer als plicht om kromme regels passend af te maken met dissidente tekens toegedicht Dit is de vraag die kunstenaars beknelt of zij door kat of hond worden gebeten door vijand of bewonderaar geveld Is het hun eigen hand die kunstig schept wie zal een god van broodheer onderscheiden tiran van snob, mecenas van adept? Met die reflectie liep ik in de val een zoete geest is in mijn rust getreden met praatjes zo doorzichtig als kristal voor mij als met een sluier afgedekt Ik blijk nu door een kat te zijn gebeten een hemelse, doch veel te goed gebekt Bedrukt drijf ik mijn pennen in de inkt haal streken uit in opdracht van de muze wier zucht onmatig in mijn oorschelp klinkt Zij tracht mijn concentratie te verstoren en ondermijnt het schrijfgerei, mijn hoofd - betoverd - maakt zij tot haar uitkijktoren Mijn zinnen zijn gegijzeld, onderpand door langgelijnde tralies ingevangen en solitair gezet door hogerhand De blinddoek is gezakt zonder erbarmen de dichterlijke vrijheid raakte zoek beklemd in Polyhymnia's omarmen Zo pas zag ik door goudgerande ramen gekerkerde passages van het slot en andere dichters die haar niet ontkwamen In een der kamers huist een hokjesgeest apart gezet om op verhaal te komen tot ie zichzelf van het gevang geneest
O muze, breng mij in mijn oude staat beknel, ontwricht mij, tart mij, daag mij uit betover, knecht en kwel mijn geest doch laat mij gaan. Ik zocht slechts naar een ideaal keek hoopvol van mijn arbeid op, doorzag te laat uw mom van vrijblijvend gemaal
Vox populi (transl. of Vox populi) The world desires no poet without strain he must be broken, stabbed, uplifting, he must undergo the weight of double pain His heart to order bears a double breach to please his country - that would be enough and once again, to make a public speech The audience seethes, gives applause in search of why. Painstakingly examines how the poet thinks his verses did emerge and whether he considered it all right to finish clumsy lines the proper way with dissident insignia made tight This is the question that the artists binds by whom have they been bitten: cat or dog brought down by foe or sympathetic minds? Is it their hand that makes the art work apt who will distinguish gods from leading men tyrant from snob, maecenas from adept? With this in mind I paid a heavy price A spirit sweet usurped my quiescence with talk pellucid as a sheet of ice but I did not descry the drift of it It seems that I've been bitten by a cat a one from heaven but with doubtful wit I am cast down and to the ink adhere then double cross by order of the muse whose lewdly sigh sounds in my pinna ear She tries to break my concentration power and undermines the writing stuff, my head - enthralled - she makes her observation tower My fettered sentences - securities entrapped by bars that form the perfect lines are put away by mythic entities The blindfold has been lowered without grace poetic licence could not be retrieved got pinned in Polyhymnia's embrace I just through gilt-edged windows recognized the passages of the correction house and other poets whom she paralyzed One of the rooms contains a narrow mind partitioned off to get his story straight until he cures himself of being blind
Oh muse, restore the state I left behind disjoint, provoke and trap me, challenge me allure, enslave and plague me, but unbind my bonds. I only tracked a weighty aim looked up when working, hopeful but too late Saw through your guise, your noncommittal frame
Vriendschap (*) Jouw vriendschap is een kwetsbaar iets Ze is als sneeuw zo teer Zo simpel als zij smelten kan Zo snel ook keert zij weer Wat is dat toch, dat vrienden bindt En in hun harten leeft Wat is het dat verschillen slecht En zelfvertrouwen geeft? Het moet iets van verwantschap zijn Herkenning, onderling Van geven om het geven zelf Zonder berekening Het is het deel wat in je is En op die ander lijkt Wat steeds die ander meent te zien Maar in een spiegel kijkt...
(*) opgedragen aan Christina Kuik
Friendship (*) (transl. of Vriendschap) Your friendship is a tender thing As fragile as the snow And though it easily melts down As quickly will it show Now tell me, what ties friends to friends Is in their heart and lives What evens out disparities And self-assurance gives? It must be of a kinship kind A recognition date Of giving just for giving's sake No wish to calculate It is the part inside of you Resembling the other one That always thought that one to see But in a mirror shone
(*) opgedragen aan Christina Kuik
Vrijheid Ooit is het kooitje niet goed toegedaan Toen is de vogel uit mijn hart gevlogen Nog stom door ongeoefend spreekvermogen Beproefde hij zijn vleugels uit te slaan Had hij die euveldaad maar niet begaan Niet alles onderzocht met argusogen Nu werd belaagd door bitse dialogen Die een onschuldig oor had openstaan Nadat hij van zijn tochten wederkwam Heeft hij ontdaan zijn droefheid uitgesproken De wereld leek hem hopeloos ontaard Maar toen ik net een kijkje bij hem nam Bleken de tralies onverwacht doorbroken Gelukkig is hem één gevang bespaard
Freedom (transl. of Vrijheid) One day my heart exposed a weakened bar The little bird escaped, my cage was breached Although by none in any language teached It tried to spread its wings and flew out far Had only it not left me with a scar Not probed with Argus' eyes what people preached Now was by acid dialogues besieged Who always kept an artless ear ajar When turning back from trips in jeopardy It has - upset - about its sadness spoken To it the world seemed hopeless, deaf and dead But when I looked from curiosity The bars appeared to be abruptly broken Thank heaven that at least one jail it fled
Werken De werken van barmhartigheid zijn zeven Wie hongert, dorstig is, of koud en naakt De vreemde die het volk onrustig maakt De doden, de gevangenen daarneven De armen in hun onvervulde streven De harteloze, gretige die mij laakt Een knechter die de vrije grens bewaakt Het volk in doodsnood, angst en beven De blanken, moslims, zwarten, wit christenen, heidenen, atheïsten mensenkinderen, in eindloze rij Wie in eigen kluisters besloten zit Ook zij die niet van genade wisten Al die beknelden wens ik vrij
Winter De winter met haar witte koude deken Bedekt mijn huis, mijn botten en gebreken Verstart me tot de hartstocht is gedoofd Zo word ik, naakt zijnd, immer nog beroofd Nu kan met zielekaf, verdord geraakt Het kwijnend haardvuur worden uitgemaakt In de ruïne sterft een oude min Onterfd vanaf zijn allerprilst begin Door vorst verkild doe ik mijn laatste stap Verliest mijn tors zijn evenwicht, is slap Gebroken schijnt het vale avondrood Ontdaan van liefde en van lust ontbloot Uit menselijke zwakten saamgehaakt Zijn blinden voor het kamerraam gemaakt Dit huis bevat geen openingen meer Het sluit zich af en is gelijk zijn heer Verschoten op de schouw een vale prent Met vruchten rond de lijst als ornament Ik zie onmachtig om, met droge mond Mij dunkt ze vallen langzaam naar de grond Ik zie een houten plank in het vertrek Ontwaar geheugenbeelden in de weck Als ik vergeet hoe 't leven buiten was Betast ik hoopvol het hermetisch glas De witte vlokken komen uit de lucht Mijn hoofd bevrijdt een reeds verijsde zucht Niet zag ik eerder zulk een helder teken Dat liefde van kristal is en te breken --Vanochtend heeft de oude klok spontaan Na maandenlang te hebben stilgestaan Haar loop hervat. Het ingevroren leven Moest zich met tegenzin gewonnen geven Doch reeds is door de felle kou geplaagd Een hart ontijdig de lente ingejaagd Te vroeg het dooiend lichaam afgelegd Dat door de wens om warmte werd geknecht De zonnegloed stuit - mager aangezet -
Af op de lege hand van een skelet En bij het raam naast de provisiekast Vertolkt een vogel fier zijn lichte last
Winter (transl. of Winter) The winter with its blanket white and cold Conceals my home, my bones and every fault And stiffens me, which does my ardour kill Thus, being naked, I get plundered still Through chaff that in my mind originates The pining hearth-fire slowly suffocates Amidst the ruins dies a thoughtful heart That has been orphaned from its tender start I make my final move, cooled down by frost My torso loses grip, its balance lost The evening sun shines broken in the air Devoid of hankering and stripped of care Composed of human flaws, on frailties based For every window shutters have been placed This house is mute; no openings exist Secludes itself; its master's loyalist A picture on the mantelshelf looks faint Some fruits adorn the frame, escape the paint With dried up mouth I helpless look around I think they're slowly bouncing to the ground I see a wooden cabinet. In these Descry a row of bottled memories When I forget how outer issues pass I hopeful handle the hermetic glass The snow emerges whirling in the sky My system liberates an iced up sigh Before, I never saw such lucid token That love is crystalline and can be broken --This day spontaneously the clock at rest Revived its course, its once perpetual quest That paused for months. Life's icebound energy Gave in, although it did reluctantly But vexed already through a bitter frost A heart into the spring's untimely tossed Too quick the thawing body put away That through its need for warmth in fetters lay The meagre sunrays through the crannies sent
Are bounced off by a skeleton's empty hand And at the window nearest to the gate A bird expresses loud its easy weight
IJsberg Ik stond aandachtig te kijken Hoe een vrachtschip aan de horizon Tussen ijsbergen gekraakt werd Twee doden afstond aan de zee Het kunnen er drie zijn geweest Misschien wordt het ooit nog bekend Mijn meevaller was het heldere weer Ik kon het van niet te ver volgen Nadat ik mijn zetel had ingesteld Zag ik de zeelui ijverig tekeergaan Die waren al uren in touw Bezeten in spokerige windvlagen Het gewriemel ging door op het dek Uit de luikjes zag ik handen steken Uit het trapgat hesen mannen zich op Onhandig als bestuurde noodlotspoppen Ik voelde me bewogen en bleek Het interessantst van al te vinden Dat de scheepslui bij het gaan van Het dek onhandig uit de sloepen vielen Op het passagebewijs van de cruise Wenst de rederij ons behouden vaart De trip neemt gewoonlijk een maand Doch de storm heeft ons allen verrast Wij krijgen wat later te eten De dekstoelen zijn iets verzet Om beter de melee op het gindse schip Met een kijker te kunnen bestrijken De vakantie gaat aan op zijn eind Dit is wel iets anders dan thuis zijn De stimulus van het romantische leven Zonder ingreep in natuurlijk geweld --Wij schrijven de volgende morgen Ons schip staat sinds kort onder stoom Aan de einder geen spoor te bekennen Van het bezige volk uit dat schip Toch leeft er nog iets op die plas
Een plank drijft oeverloos rond Een duivelse kapitein meen ik te merken Daarop en het vloeken van zijn mond
Zand Heden heb ik u om en om gelegd in gedachten angstvallig zoals men met een mooi beeld doet om het te vatten en de lijn te volgen van een ranke voet Ik wentelde naar het scheen graniet; onaangedaan door mijn geween waarna mijn vingers - die ge weerstond afgeschuurd door het fijne gruis vervielen en u ontbond Toen liet ik gaan wat van u werd een stroom die gewillig vlood terwijl ge door mijn handen gleed doch zeker is dat ik groeide terwijl gij sleet Stel dat wij ooit als zand op de handpalm rollen van een kind dat aan het strand de wind plukt en met tuitlipjes ons zuchtend uit elkander rukt Of uitgelaten elkanders baan wederom betreden rond een luchtballon in een storm gegrepen of bijeengewaaid op een perron
Verkeren tussen mortel en maatlatten met kiezel tot cement geroerd verstreken op een bouwstelling en gevloerd Wanneer ik later u ontmoet bedenk dan wat ik nam toen ge met mij erodeerde en een einde aan u kwam of vind ik u niet en komt ge in de toekomst bij toeval op mij af blind voor uw lot en rust ge verstrooid op mijn graf?
Sand (transl. of Zand) This day I have turned you over and over in my mind meticulously as one does with a beautiful sculpture to grasp it and to follow the contour of a slender foot As it seemed I rotated granite; unmoved by my weeping after which my fingers - which you resisted scoured off by the fine grit decayed and you decomposed Then I let go what became of you a flow that fleeted willingly while you slipped through my hands but it is certain that I grew while you wore out Suppose that we ever roll as sand on the palm of the hand of a child that plucks the wind at the beach and with little poutlips sighing pulls us apart Or exuberantly enter each other's trajectory again round a hot air balloon dragged along in a storm or blown together on a platform
Find ourselves between mortar and measuring rods stirred with gravel to cement stopped on a construction site and laid low If later I meet you do consider what I took when you with me eroded and you came to an end Or shall I find you not and will you come in the future towards me by coincidence blind to your fate and will you rest on my grave in pieces?
Zevensprong Ooit is in deze wereld uitgezworven Die in zijn vrijheid een beletsel zag Hij reisde door het land en door de dag Doch nooit werd in een zucht geluk verworven Wat uit de fles komt, is soms snel bedorven Nadat het stil daarin te rusten lag En wat zijn eigen grenzen kiezen mag Is licht door overdaad aan lucht gestorven De mens voelt zich door kluisters te gekweld Soms is zijn hart gerijpt, de tijd voorbij Doch vaker is hij blind van overmoed Hij wil eruit; het glazen huis beknelt Te vroeg ontkurkt en schuimend stevent hij Een draak met zeven koppen tegemoet
Sevenjumb (transl. of Zevensprong) A man by restless wandering went astray He saw the hindrance of his liberty Through land and hours he trod with energy But fortune never found the easy way What from the bottle comes will soon decay Because of resting in complacency And what has room to choose its boundary By too much air will meet its dying day Man feels tormented by his crippling chains A heart matured through time is what he needs But often laches makes his vision fade He wants to flee; the glass abode restrains Uncorked and foaming he too early speeds Where seven-headed dragons ambuscade
Ziekenhuis Een kindje wordt weer in het bed gelegd Ze kreeg zojuist het nieuwste medicijn Het heet het laatste redmiddel te zijn Zelfs daarmee raakt die hummel in gevecht De zuster schudt de kussens, legt ze recht Behandelplannen zijn bekend terrein Ontworpen voor de liefdevolle schijn Je put er hoop uit, ook al gaat het slecht Je hart doet pijn wanneer je naast het bed De oude beer die in de verte staart En rietjes in het lege glas ziet staan Bij vlagen ben je hevig in verzet Terwijl je denkt: wat is het leven waard Nu deze kaars zo jong dreigt uit te gaan
Hospital (transl. of Ziekenhuis) A little child is put in bed in pain The newest medicine there to explore It should procure the final aid or more But gives this little one an extra strain The nurse fluffs up the pillows to sustain The schemes for treatment are familiar score For caring make-believe are kept in store Maybe, when things go bad, it keeps you sane Your heart hurts when beside the bed you see The old bear glaze in endless distances And in the empty glass straws catch your eye By fits and starts you deeply disagree While wondering if life is nothingness Now this young candlelight may soon go by
Zweefbaan De zweeftrein kruist met fluisterzang mijn pad Zie passagiers in afstemming te zamen Het is of zij een ommekeer beramen En reizen naar spelonken in de stad Een plek misschien die iedereen vergat Geheime wijk, met straten zonder namen Waar voorouders al eeuwen samenkwamen Toen iedereen nog tijd tot dromen had Hoe vind ik u terug, mijn stadgenoten Waar kan ik delen in uw stil beraad Onthul de bron die u heeft aangedreven Houd niet voor mij uw toevluchtsoord gesloten Die volgen wil wie zoevend ginder gaat Het buiten zoekt dat nooit is blootgegeven
Hovertrain (transl. of Zweefbaan) Along my way the humming tram has tracked See folks in understanding towards their aim It is as if they plan a tricky game And course to caverns nowhere to detect A region that no longer can be checked A secret zone, with streets without a name Where ancestors for many aeons came With time for everybody to reflect How can I find you, fellow citizens Where is your quiet seat; show it, declare I'd like to have your potent source revealed I try to penetrate your negligence And want to follow who zooms overthere Now that your cast was carelessly unsealed
