Businessplan. Datum: Versie: 3.1 (definitieve versie)

Businessplan

Datum: 10-03-2003 Versie: 3.1 (definitieve versie) Drs. T. (Ton) Kallenberg (EUR) C.G. (Cock) Huizer (TUD) Dr. W. (Wietze) van der Aa (WAU)

Businessplan INHOUDSOPGAVE 1.

VOORWOORD ............................................................................................................................................... 4 1.1. 1.2. 1.3.

AANLEIDING EN ACHTERGROND ............................................................................................................ 4 MOTIEVEN VOOR DE VORMING VAN HET CONSORTIUM ..................................................................... 6 POSITIONERING E-MERGE ....................................................................................................................... 7

2.

MANAGEMENTSAMENVATTING ......................................................................................................... 8

3.

E-MERGE FASE 1: OPBOUW VAN HET CONSORTIUM............................................................. 12 3.1. 3.2. 3.3. 3.4.

4.

CONTEXT ................................................................................................................................................. 12 DOELSTELLING ....................................................................................................................................... 12 UITGANGSPUNTEN ................................................................................................................................. 14 DELIVERABLES ....................................................................................................................................... 14

ORGANISATIE E-MERGE ....................................................................................................................... 16 4.1. TOELICHTING BIJ DE ORGANISATIE ...................................................................................................... 17 4.1.1. Totale structuur: gericht op betrokkenheid en effectiviteit ...........................................................17 4.1.2. Stuurgroep: duidelijke verantwoordelijkheden.................................................................................18 4.1.3. Programma’s en projecten : focus op onderwijskundige innovatie binnen / tussen opleidingen ........................................................................................................................................................................18 4.2. BEDRIJFSCONCEPT ................................................................................................................................. 19 4.3. JURIDISCHE STRUCTUUR ....................................................................................................................... 19 4.4. FUNCTIES, TAKEN EN PROFIELEN ......................................................................................................... 20 4.5. ONDERSTEUNING (STAF)....................................................................................................................... 21 4.5.1. Inrichting en bemensing ...........................................................................................................................21 4.5.2. Taken ..............................................................................................................................................................21 4.5.3. Kosten ............................................................................................................................................................21 4.6. RAPPORTAGES SURF EN OC&W ........................................................................................................ 21

5.

COMMUNICATIEPLAN ........................................................................................................................... 22 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5.

6.

DOELEN ................................................................................................................................................... 22 DOELGROEPEN ........................................................................................................................................ 22 STRATEGIE .............................................................................................................................................. 22 FASERING ................................................................................................................................................ 23 COMMUNICATIE BINNEN EN TUSSEN DE INSTELLINGEN ................................................................... 23

ONDERWIJSKUNDIGE SAMENWERKING ...................................................................................... 25 6.1. DOELSTELLING GEDURENDE DE OPSTARTFASE ................................................................................. 25 6.2. SAMENWERKINGSPROJECTEN ............................................................................................................... 26 6.2.1. Learning Content Management System (LCMS) ..............................................................................26 6.2.2. Digitale Didactiek ......................................................................................................................................30 6.2.3. Beoordelingssystematieken, waaronder E – portfolio ....................................................................33

7.

SAMENWERKING OP GEBIED VAN TECHNISCHE INFRASTRUCTUUR .......................... 35 7.1. TOEKOMSTVISIE ..................................................................................................................................... 35 7.2. DOELSTELLING GEDURENDE DE OPSTARTFASE ................................................................................. 36 7.3. UITGANGSPUNTEN EN RANDVOORWAARDEN .................................................................................... 36 7.4. BASIS INFRASTRUCTUUR....................................................................................................................... 37 7.4.1. Architectuur .................................................................................................................................................38 7.4.2. Uitwisseling van data ................................................................................................................................40 7.4.3. Gebruikersbeheer en toegang ................................................................................................................43

dto316.1

Bplan E-merge 3.1.def..doc

2 van 61

Businessplan 7.5. TECHNISCHE SAMENWERKINGSPROJECTEN........................................................................................ 47 7.5.1. Gezamenlijke ontwikkeling en onderlinge levering van producten ............................................47 7.5.2. Beveiliging ....................................................................................................................................................49 7.5.3. Hosting...........................................................................................................................................................50 7.5.4. Gezamenlijk optreden richting marktpartijen ...................................................................................51 8.

TOEKOMSTVISIE EN STRATEGIE ..................................................................................................... 52

9.

PROCEDURES EN AFSPRAKEN ........................................................................................................... 53 9.1. 9.2. 9.3.

10.

IMPLEMENTATIEPLAN OP HOOFDLIJNEN ............................................................................. 54

11.

FINANCIËN................................................................................................................................................. 55

11.1.

dto316.1

ONDERLINGE VERREKENING ................................................................................................................ 53 TOE- EN UITTREDINGSREGELS .............................................................................................................. 53 TARIEVEN ................................................................................................................................................ 53

VERPLICHTINGEN .............................................................................................................................. 56

12.

BIJLAGE 1: TOEKOMSTBEELD E-MERGE SYSTEEM .......................................................... 57

13.

BIJLAGE 2: PROFIELSCHETS PROGRAMMALEIDER “O” ................................................ 59

14.

BIJLAGE 3: PROFIELSCHETS PROGRAMMALEIDER “TI” ............................................... 60

15.

BIJLAGE 4: BETROKKENEN BIJ DE TOTSTANDKOMING BUSINESSPLAN............... 61


3 van 61

Businessplan

1. Voorwoord Het onderhavige businessplan vormt het raamwerk voor de operationalisering van de eerste fase van EMerge inclusief de organisatorische aspecten. Het concept van het Businessplan is in de periode september 2002 – december 2002 geschreven door Drs. T. (Ton) Kallenberg (EUR, onderwijskundige expertise), C.G. (Cock) Huizer (TUD, technische expertise) en Dr. W. (Wietze) van der Aa (WAU, externe deskundige). Met het bestuur van E-Merge is in die periode overeenstemming bereikt over het businessplan. Eind december 2002 besloot de EUR echter om – zeer onverwacht- niet te participeren in E-Merge, Dit implicaties van deze uittreding zijn besproken in de vergadering van de stuurgroep en bestuur van E-Merge en verwerkt in onderhavige definitieve versie. De bijstellingen betreffen met name het onderdeel ‘Digitale Didactiek’ en de begroting. In het Businessplan wordt uitgegaan van een beperkt aantal speerpunten welke aansluiten bij lopende initiatieven en vraagstukken binnen de betrokken instellingen op onderwijskundig en technisch gebied. De uitdaging voor de eerste helft van 2003 is om dit raamwerk op een gemeenschappelijke en flexibele wijze nader vorm te geven op basis van de vraag vanuit de deelnemende instellingen en waarbij samenwerking een duidelijke meerwaarde heeft om redenen van effectiviteit en efficiëntie. De in dit businessplan genoemde programmaleiders zijn inmiddels aangesteld om hier samen met de stuurgroep van E-Merge nader inhoud aan te geven. 1.1. Aanleiding en achtergrond Het consortium E-merge is in juli 2001 geïnitieerd op basis van de reeds lopende samenwerking tussen de betrokken instellingen en de wens om deze verder vorm en inhoud te geven op het gebied van ICT in het Onderwijs (ICTO). De brief van SURF d.d. 9.7.2001 heeft als katalysator gediend voor de vorming van het consortium. De volgende instellingen voor Hoger Onderwijs nemen bij aanvang deel aan het consortium E-merge:

Haagse Hogeschool (HHS) (*) Hogeschool Leiden (HL) Universiteit Leiden (LEI) Technische Hogeschool Rijswijk (THR) (*) Technische Universiteit Delft (TUD), penvoerder Universiteit Maastricht (UM)

(*) per 1.1.2003 zijn HHS en THR gefuseerd in de nieuwe stichting hoger beroepsonderwijs HaaglandenRijnstreek De voorwaarden van het Ministerie van OC&W zijn: Het consortium ontwikkelt producten m.b.t. ICT en Onderwijs en faciliteert gezamenlijk onderwijs in digitale vorm; De producten zullen het gehele Hoger Onderwijs (HO) ten goede moeten komen tegen een redelijke vergoeding; Instellingen aangesloten bij het consortium van de Digitale Universiteit (DU) zijn uitgesloten van deelname.

dto316.1


4 van 61

Businessplan Het oorspronkelijke E-merge voorstel is in december 2001 ingediend bij SURF en vervolgens beoordeeld door de Wetenschappelijk Technische Raad van SURF (WTR). Dat voorstel omvatte vier componenten: onderwijskundige samenwerking, samenwerking op het gebied van techniek, samenwerking op het gebied van content en op het gebied van programmatische samenwerking. In het advies over het voorstel van december 2001 concludeert de WTR dat: De ambities te breed en te open zijn gedefinieerd. De WTR adviseert om de samenwerking vooralsnog te concentreren op onderwijskundige en technische samenwerking. Voor het onderdeel techniek onderstreept de WTR met name het belang van open standaarden (op elkaar afgestemde informatiesystemen) en een goede basisinfrastructuur. Er een businessplan dient te worden geformuleerd waarin aspecten als markt, financiële continuïteit en op te leveren producten (en het belang hiervan voor het gehele HO) voldoende nadruk krijgen. Naar aanleiding van het advies van de WTR is in de periode april – mei 2002 het voorstel geherformuleerd. Dit nieuwe voorstel is in juli 2002 goedgekeurd. In de periode september – november 2002 is het businessplan opgesteld conform de in het goedgekeurde voorstel genoemde procesgang. Het business plan is door een team van drie personen (2 interne deskundigen, 1 externe deskundige) geschreven en is tot stand gekomen in nauw overleg met het bestuur en de instellingscontactpersonen van het E-merge consortium. Verder is bij het opstellen van het business plan bij diverse deskundigen zowel binnen als buiten de betrokken instellingen advies ingewonnen.

dto316.1


5 van 61

Businessplan

1.2. Motieven voor de vorming van het consortium Binnen het hoger onderwijs vinden belangrijke veranderingen plaats die gerelateerd zijn aan enkele ontwikkelingen in de maatschappij en de sector:

Het veld van aanbieders in het hoger onderwijs is sterk aan het veranderen. Naast traditionele universiteiten bestaan er inmiddels bedrijfsuniversiteiten, commerciële universiteiten, virtuele universiteiten, en combinaties daarvan. Een soortgelijke differentiatie is te vinden in het HBO. De Bachelor / Master structuur leidt tot nieuwe internationale positionering. Er is een sterke groei van wetenschappelijke kennis waardoor de noodzaak van Life Long Learning (LLL) en het leren van nieuwe beroepsvaardigheden steeds belangrijker wordt. Het veld van klanten verandert sterk. Naast de groep ‘reguliere’ studenten van 18 – 24 jaar vormen ‘tweede-kansers’, zij-instromers, medewerkers van bedrijven en postacademici nieuwe doelgroepen. Ontwikkelingen zoals ‘just in time learning’, duaal leren en LLL hebben als kenmerk een verschuiving van ‘teacher led’ en ‘supply based’ onderwijs naar ‘learner led’ en ‘demand based’ onderwijs. De stand-alone universiteit evolueert naar een networked university;

Iedere instelling van hoger onderwijs moet op deze ontwikkelingen inspelen. Er worden veel initiatieven genomen om het onderwijs te vernieuwen. In veel instellingen wordt gewerkt aan nieuwe vormen van onderwijs en het creëren van ‘rijke leeromgevingen’. De pijlers hiervan zijn: actieve onderwijsvormen, individualisering van leerprocessen, flexibilisering van curricula en kwaliteitsverhoging zowel bij initiële als bij postinitiële opleidingen. ICT speelt een belangrijke rol in dit proces omdat ICT veel mogelijkheden biedt om het huidige onderwijs te ondersteunen, om nieuwe vormen van onderwijs op te zetten en om transformatie van onderwijs te bewerkstelligen. ICT wordt nog vaak beschouwd als een hulpmiddel om het huidige onderwijs efficiënter en effectiever te laten lopen. ICT is echter meer dan een hulpmiddel. ICT kan direct ingrijpen op de inhoud, op de wijze waarop het aanbod wordt vormgegeven, op het verloop van het leerproces zelf, op de didactische werkvormen, op de rollen van lerenden en onderwijzenden en op de plaats en tijd van leren. De inbedding van ICT in het onderwijs betekent uiteindelijk een keuze voor transformatie van het onderwijs en de ondersteunende onderwijsprocessen. De transformatie in het hoger onderwijs - met behulp van, en onder invloed van ICT - vindt op drie niveaus plaats: cursus, faculteit (opleiding) en instelling. Door de instellingen wordt veel geïnvesteerd in het moderniseren van het onderwijs (zowel inhoud als onderwijskundige vormgeving) en van de infrastructuur (technische voorzieningen en competenties van docenten). Bij de structurele inbedding van ICT in het hoger onderwijs komt echter een aantal problemen en uitdagingen naar voren: 1. De aansturing van ICTO binnen faculteiten/opleidingen is sterk wisselend; 2. Er zijn veel ICTO-producten en halffabrikaten op de markt (met hoge ontwikkelkosten) waarvan de innovatieve waarde te gering is gebleken of die onvoldoende ingebed kunnen worden in het onderwijs van de betreffende docent. Tegelijkertijd is er ook sprake van veel waardevolle ICTOproducten die tot nu toe maar een beperkte toepassing hebben gekregen door de versnippering in kennis en expertise; 3. De technische infrastructuur is ondanks bovengenoemde investeringen niet optimaal. Veel (software)producten ontwikkeld op instellingsniveau kennen een gevaar van discontinuïteit;

dto316.1


6 van 61

Businessplan 4. Er is onvoldoende ondersteuning beschikbaar ten behoeve van de docent c.q. opleiding voor professionalisering en ondersteuning van docenten in algemene zin maar met name voor het herontwerp van het onderwijsproces en de hiervoor benodigde danwel waardevolle ‘tools’; 5. Er is sprake van een grote mate van versnippering van kennis en ervaring m.b.t. ICTOinspanningen en voor ICTO-benodigde systemen; 6. Een aantal nieuwe initiatieven, bijv. met betrekking tot de inzet van ICTO voor nieuwe doelgroepen en gezamenlijke contentontwikkeling, komt moeizaam van de grond vanwege bovenstaande problemen en de grote investeringen die hiermee gepaard gaan; 7. De transformatie van het onderwijs vergt een grote tijdsinvestering van docenten terwijl deze maar beperkt op onderwijsvernieuwing worden ‘afgerekend’; 8. Docenten, met name binnen universiteiten, kennen een grote mate van autonomie. In deze context is gezamenlijke ontwikkeling van ‘content’ op basis van een breed gedragen herontwerp van het onderwijs allesbehalve vanzelfsprekend. Het consortium wil zich richten op deze problemen. Daarbij gaat het in eerste instantie met name om de punten ‘1’ t/m ‘5’. Voor deze aspecten is duurzame samenwerking om redenen van efficiency, continuïteit en kostenbeheersing, maar ook vanwege de noodzaak van professionalisering en synergie op het gebied van ICTO, noodzakelijk. Indirect (door een optimale facilitering, het gebruik maken van ‘best practices’ etc.) beoogt het consortium daarnaast bij te dragen aan het oplossen van de problemen genoemd onder ‘6’ t/m ‘8’. Integratie in plaats van versnippering van activiteiten is echter allesbehalve een automatisch proces. Het integratieproces vergt veel inspanningen van docenten en studenten en moet zodanig worden vormgegeven dat het aansluit bij hun sterk wisselende wensen. Dit staat dan ook centraal in de activiteiten van het consortium. Voor de samenwerkende partners in het consortium is het een grote uitdaging hieraan vorm en inhoud te geven. De partners zijn zich ervan bewust dat grote inspanningen vereist zijn om het consortium van de grond te krijgen. Belangrijk is echter dat reeds is voldaan aan een aantal essentiële randvoorwaarden: De instellingen werken op onderwijs-deelterreinen al nauw samen of zijn bezig deze samenwerking verder vorm te geven; Er is overeenstemming over de positionering van het consortium gedurende de opstartfase, het ambitieniveau voor de korte en lange termijn en de uitgangspunten t.a.v. de uit te voeren activiteiten. 1.3. Positionering E-merge E-merge is een consortium van op dit moment vijf instellingen voor hoger onderwijs in Nederland dat haar krachten wil bundelen op het gebied van ICTO. Gedurende de eerste fase zal het consortium zich met name richten op het optimaal faciliteren van het proces van innovatie met, en onder invloed van ICT. Dit betekent een nauwe onderwijskundige samenwerking en samenwerking op het gebied van de technische infrastructuur. Deze moet leiden tot efficiencywinsten en een hogere kwaliteit door verbreding en het optimaal inzetten van de wederzijdse expertise en het gezamenlijk uitvoeren. Dit vormt ook de basis voor een verbreding naar een meer programmatische inhoudelijke samenwerking in latere fases. De nu reeds aanwezige gemeenschappelijkheid van systemen, en het verder uitbouwen hiervan binnen Emerge vormen een belangrijke basis voor het consortium. Het consortium kent geen commerciële doelstellingen.

dto316.1


7 van 61

Businessplan

2. Managementsamenvatting

Wat is E-merge? E-merge is een samenwerkingsverband op het gebied van ICT in het hoger onderwijs. E-merge is, naast Apollo en de Digitale Universiteit, één van de drie consortia in Nederland die op dit terrein actief is. In E-merge participeren vijf instellingen voor het hoger onderwijs: • Universiteit Leiden (LEI); • Stichting hoger beroepsonderwijs Haaglanden Rijnstreek (fusie van de Haagse Hogeschool en de Technische Hogeschool Rijswijk per 1.1.2003); • Hogeschool Leiden (HL); • Universiteit Maastricht (UM); • Technische Universiteit Delft (TUD); tevens penvoerder namens het consortium. In meer brede zin wordt een duidelijke samenwerking met de Stichting Surf nagestreefd. Het totale budget van het consortium bedraagt M€ 2.5 voor de eerste fase (2003 en 2004) van het consortium inclusief de startsubsidie van de stichting Surf van M€ 1,134. Wat gaat E-merge de komende jaren doen? De eerste fase geldt als pilotfase. In deze fase zullen de activiteiten van E-merge zich concentreren op onderwijskundige en technische aspecten. Dat betekent dat facilitering van ICTO centraal staat. In essentie richt het project zich op het ontwikkelen van een aantal onderwijskundige en technische componenten die onderdeel zouden moeten uitmaken van de kennisinfrastructuur van elke hogeschool of universiteit. Adequate onderwijskundige en technische ondersteuning en het feilloos functioneren van ICTO-systemen zijn essentieel voor een effectieve en efficiënte brede introductie van ICT in het onderwijs. De betrokken instellingen worstelen voor een groot gedeelte met dezelfde onderwijskundige vragen en technische uitdagingen waaronder de noodzaak om systemen nauwer op elkaar aan te sluiten (werken met open standaarden) en de noodzaak om de efficiëntie van de inspanningen rondom ICTO te vergroten. In de huidige situatie is de verspinnering van kennis en de continuïteit van een aantal investeringen rondom ICTO een zorgpunt. De algemene doelstellingen gedurende de eerste fase van E-Merge zijn daarmee: • Het verhogen van de kwaliteit en efficiënte van de inspanningen ten behoeve van ICTO op technisch en onderwijskundig gebied; • Het bevorderen van portabiliteit en gemeenschappelijkheid van ICT-systemen ten behoeve van de onderlinge samenwerking. Het feit dat alle instellingen werken met de digitale leeromgeving Blackboard vormt hierbij een belangrijk pluspunt. Omdat het gaat om een pilotfase en om beperkte middelen is door het bestuur van E-Merge op dit moment gekozen voor een beperkt aantal speerpunten welke aansluiten bij lopende initiatieven en vraagstukken binnen de betrokken instellingen op onderwijskundig en technisch gebied. Hiertoe is een businessplan geschreven dat het raamwerk beschrijft voor de samenwerking inclusief de organisatorische aspecten. De uitdaging voor de eerste helft van 2003 is om dit raamwerk op een gemeenschappelijke en flexibele wijze nader vorm te geven op basis van de vraag vanuit de deelnemende instellingen en waarbij samenwerking een duidelijke meerwaarde heeft om redenen van effectiviteit en efficiëntie.

dto316.1


8 van 61

Businessplan

Bovengenoemde speerpunten hebben enerzijds betrekking op een aantal (pragmatische) zaken rondom de onderwijskundige en technische dienstverlening/infrastructuur waaronder de noodzaak om voor wat betreft de technische infrastructuur steeds meer met open standaarden te werken. Anderzijds zijn ze gerelateerd aan een aantal nieuwe initiatieven (pilots). Ruwweg kan het als volgt worden onderverdeeld: a) Gezamenlijk werken aan nieuwe initiatieven (pilots) binnen de instellingen - Learning Content Management Systemen (LCMS). Binnen de deelnemende instellingen lopen een aantal initiatieven rondom LCMS. De verwachtingen rondom LCMS zijn hoog maar moeten nog bewezen worden. Zinvolle introductie van een LCMS kan alleen geschieden onder een aantal randvoorwaarden. Naar verwachting zal de LCMS-markt de komende maanden sterk veranderen. E-merge richt zich derhalve voor wat betreft LCMS op het: ¾ Het opdoen van ervaring (evalueren) met het gebruik van het LCMS, en de meerwaarde hiervan, bij een aantal opleidingen en docenten in combinatie met Blackboard; ¾ Het opdoen van ervaring met het organisatorisch inrichten van een LCMS binnen de betrokken instellingen van E-merge; ¾ Het opstellen van een advies en kosten-baten analyse voor het operationeel maken van een LCMS binnen de betrokken instellingen van E-merge; ¾ Door middel van benchmarking kennis vergaren over verschillende LCMS producten en een advies geven over het te selecteren product; ¾ De wenselijkheid inventariseren van onderlinge hosting. De LCMS-pilot zal om pragmatische redenen worden gestart met het product Hive. - Beoordelingssystematieken waaronder E-portfolio Het consortium wil aandacht besteden aan ontwikkelingen die zich voordoen in de beoordelingssystematiek. Allereerst is het interessant om de verschillende gangbare toetssystemen binnen de instellingen van E-merge te inventariseren en te testen op bruikbaarheid door de verschillende geïnteresseerden. Daarnaast gaat in het bijzonder de aandacht uit naar het E-portfolio. Op het gebied van E-portfolio lopen een aantal initiatieven/pilots bij Hogescholen en Universiteiten gericht op een opleidingsbrede ‘uitrol’. Daarbij komen met name veel organisatorische en onderwijsinhoudelijke vragen aan de orde. Binnen E-merge zal de samenwerking zich binnen dit thema concentreren op: ¾ Het inventariseren en uitwisselen van interessante toetsystemen zoals deze binnen E-merge instellingen hun bruikbaarheid hebben bewezen;. ¾ Het opdoen van ervaring met een nieuwe beoordelingsystematiek zoals het E-portfolio; ¾ Het opdoen van ervaring met het gebruik het E-portfolio bij een gericht aantal opleidingen en docenten in combinatie met Blackboard; ¾ Het opdoen van ervaring met het organisatorisch inrichten van een E-portfolio binnen de betrokken instellingen van E-merge. b). Onderwijskundige ondersteuning van docenten/opleidingen Hierbij gaat het met name om het gemeenschappelijk investeren in de kwaliteit van de onderwijskundige dienstverlening op het gebied van ICTO ten behoeve van docenten/opleidingen (onderlinge afstemming, creëren van een breder en beter aanbod vanuit de vraag vanuit opleidingen, gezamenlijk ontwikkelen van een aantal meer ‘praktische’ zaken (zoals een handleiding voor nieuwe versies van Blackboard). Een effectieve samenwerking tussen verschillende onderwijskundige centra moet hierbij centraal komen te staan Een belangrijk streven is het geven van ondersteuning op maat, ofwel aansluitend bij de vragen van individuele docenten.

dto316.1


9 van 61

Businessplan

Het project zal voorbouwen op de initiatieven die bij elke instelling zijn genomen rondom professionalisering van docenten op het terrein van ICTO. Een voorbeeld hiervan is het project ‘Digitale Didactiek’ dat in het kader van de SURF-Tender 2001 wordt uitgevoerd. c) Technische samenwerking rondom de digitale leeromgeving en de hieraan gerelateerde aspecten. De samenwerking concentreert zich in hoofdlijnen op de volgende drie activiteiten: Afstemming Infrastructuur: de onderlinge afstemming van de technische en informatiekundige infrastructuur om optimale uitwisseling en portabiliteit van studenten leeromgeving gerelateerde data/informatie te realiseren; Kwaliteit- en efficiencywinst: het realiseren van kwaliteit- en efficiencywinst t.a.v. investeringen in ICTO door nauwe samenwerking tussen instellingen bij de ontwikkeling, uitrol, afstemming, beheer en beveiliging van (nieuwe) systemen, gericht op ICTO en het gezamenlijk opereren richting een aantal marktpartijen; (Blackboard, aanbieders ADSL, etc.) Structurele samenwerking: het organisatorisch vormgeven van een structurele samenwerking op technisch gebied. Enerzijds betreft de samenwerking een aantal pragmatische vraagstukken (bijv.gezamenlijk testen van nieuwe versies van Blackboard) en mogelijke onderlinge hosting. Anderzijds is een belangrijk streven om de gemeenschappelijkheid van systemen te vergroten om daarmee de inhoudelijke samenwerking tussen instellingen (docenten, opleidingen) te faciliteren. Dit betekent samenwerking op het gebied van gebruikersbeheer, toegang, beveiliging om op de lange termijn een gedistribueerde digitale leeromgeving.te kunnen realiseren. Hoe ziet de organisatie eruit? Er is gekozen voor een gedecentraliseerde organisatie. De organisatie ziet er op hoofdlijnen als volgt uit: E-merge kent twee programmaleiders (beide 0,5 FTE) voor respectievelijk de onderwijskundige en de technische component. De twee programmaleiders zijn: - Jan Nedermeijer van het ICLON van de Universitet Leiden (telefoon 071-5277173; E-mail: [email protected]) - Cock Huizer van de Dienst Technische Ondersteuning van de TU Delft (telefoon: 015-2782935; E-mail: [email protected]). De twee programmaleiders zijn verantwoordelijk voor de uitvoering en aansturing van de verschillende projecten. De programmaleiders leggen verantwoording af aan de stuurgroep van E-Merge. Deze stuurgroep vervult de regierol in het consortium en is verantwoordelijk voor een optimale samenhang, organisatie en synergie van de activiteiten van E-merge met die van de eigen instelling. De stuurgroep komt één keer in de 6-8 weken bij elkaar en bestaat uit de volgende leden: Instelling Contactpersoon HL Hans Wegkamp, HHS (*) Hans van der Burg (voorzitter) THR (*) Nico van Beek TUD UL UM

Piet van der Zanden Marc Dupuis Manon Gorissen

E-mail adres [email protected] [email protected] [email protected]

070-4458911 of 0704458495 [email protected] 015-2781895 [email protected] 071- 5273009 [email protected] 043-3882758

(*) THR en HHS zijn per 1.1.2003 gefuseerd. dto316.1


Telefoon 071-5188 818 070-4458911

10 van 61

Businessplan

De TUD levert de secretaris van de stuurgroep en het bestuur en is verantwoordelijk voor de bewaking van het budget, de rapportages en de afstemming met Surf en OC&W. Deze taken zullen worden uitgevoerd door Joost Groot Kormelink (telefoon: 015-2783260, E-mail: [email protected]) Het bestuur van E-Merge bestaat uit leden van het CvB van de deelnemende instellingen. Waar kan ik de website vinden? De website rondom E-merge (www.E-mergeconsortium.nl) zal vanaf half april 2003 operationeel zijn. Hierin komt alle informatie te staan rondom de programma’s/projecten.

dto316.1


11 van 61

Businessplan

3. E-merge fase 1: Opbouw van het consortium 3.1. Context Het consortium is heterogeen van karakter in termen van grootte en aard van de opleidingen. Binnen de instellingen is er sprake van een breed spectrum van deels overlappende en deels complementaire initiatieven op het gebied van ICTO. Het consortium wil deze breedte gebruiken als kracht om de expertise op technisch en onderwijskundig (en later op inhoudelijk) gebied optimaal te delen en te bundelen. Het consortium kent in principe een open karakter. Een voorwaarde is wel dat nieuwe instellingen zich kunnen vinden in de werkwijze, organisatie en het businessplan van het consortium. De samenwerkende partijen hebben de intentie met elkaar een consortiumverband aan te gaan voor een periode van ca. 10 jaar. Op basis van interne en externe ontwikkelingen zal eind 2003 een herijking plaatsvinden van de focus van het consortium en de eventuele aansluiting bij andere initiatieven. Het consortium zal zich gedurende de opstartfase concentreren op het optimaal faciliteren van het proces van innovatie van het HO met, en onder invloed van, ICT door samenwerking in de voorwaardenscheppende infrastructuur (onderwijskundig, technisch). De opgebouwde samenwerkingsrelaties in de opstartfase vormen in de latere fasen de basis voor de verbreding van de samenwerking, met name waar het gaat om ‘content’ en programmatische samenwerking. Het consortium zal worden ingericht als een lichte en ‘virtuele’ organisatie. De basis van het consortium is samenwerking ‘op de werkvloer’. Startpunt van de samenwerking vormen bewezen ICTO initiatieven (in dit stadium op onderwijskundig en technisch gebied ) binnen de instellingen met een duidelijke potentie tot verbreding. Het consortium zal geen zelfstandige beheertaak of commerciële functie krijgen. Om duplicatie te voorkomen en de synergie te verhogen zullen de activiteiten waar nodig worden afgestemd met de Digitale Universiteit (DU). Daarbij gaat het met name om de onderwijskundige dienstverlening gericht op innovatie van het onderwijs en het uitwisselen van producten en diensten. De betreffende producten en diensten zullen tegen kostprijs (met verdiscontering van de subsidie) aan andere HO-instellingen in Nederland beschikbaar worden gesteld. Dit zal worden vormgegeven in nauw overleg met SURF. 3.2. Doelstelling Het consortium heeft als algemene doelstelling het voorbereiden en realiseren van ICT-gerelateerde onderwijs-innovaties op het niveau van opleidingen binnen de aangesloten instellingen. Opleidingsdirecteuren en decanen/directeuren van faculteiten vormen daarbij de belangrijkste doelgroep. Zij bepalen uiteindelijk welke innovaties relevant en gewenst zijn. Voor de opstartfase van E-Merge zijn de doelstellingen: • Het verhogen van de kwaliteit en efficiënte van de inspanningen ten behoeve van ICTO op technisch en onderwijskundig gebied; • Het bevorderen van portabiliteit en gemeenschappelijkheid van ICT-systemen ten behoeve van de onderlinge samenwerking. Het feit dat alle deelnemende instellingen werken met de digitale leeromgeving Blackboard en op een aantal andere terreinen nauw samenwerken vormt hierbij een belangrijk pluspunt.

dto316.1


12 van 61

Businessplan 3.3. In de definitieve projectplannen zullen hiertoe meetbare doelstellingen worden geformuleerd.

dto316.1


13 van 61

Businessplan

3.3. Uitgangspunten

Algemeen: Een belangrijk uitgangspunt van het consortium is het ontwikkelen van de organisatorische competentie om op het ICTO terrein samen te werken en te leren van ‘good practice’ in partner organisaties op een doelgerichte manier. Dat gebeurt op verschillende niveaus in de betrokken organisaties. Daarnaast het bevorderen van ondernemerschap en een innovatief klimaat waarin het makkelijker en aantrekkelijker wordt met ICT gerelateerde onderwijsvernieuwingen door te voeren.

Scope: Het consortium zal zich gedurende de startfase (1.1.2003 – 31.12.2004) concentreren op het faciliteren van het proces van innovatie van het HO met ICT door samenwerking in de voorwaardenscheppende infrastructuur. Deze fase kent twee componenten: onderwijskundige samenwerking en technische samenwerking. Deze componenten worden gezien als basis voor een bredere samenwerking op de middellange termijn. Er zal een nadrukkelijke samenwerking met SURF en de SURF programma’s worden nagestreefd.

Aansturing: Er wordt (aan)gestuurd op aantoonbare resultaten, waarbij het doel is het een onderwijsproduct of een model (‘template’) voor het ontwikkelen en implementeren van onderwijsvernieuwingen die gerelateerd zijn aan ICT.

Organisatie: Lichte, adequate project organisatie, gericht op het tot stand brengen van samenwerking; Eén van de projecten wordt het definiëren van de uiteindelijke organisatie van het consortium.

Markt: Vooralsnog zijn dit de deelnemende instellingen.

Betrokkenheid: Betrokkenheid van alle instellingen, op 3 niveaus: College van Bestuur, Instellingscoördinatoren en opleidingen /docenten (die participeren in projecten) is een voorwaarde voor resultaat, gestuurd vanuit de vraag.

Financiën: De fondsen (SURF bijdrage van 1.134 M€ en bijdrage instellingen van 1.3 M€), dienen zoveel mogelijk ten behoeve van de projecten ter beschikking te komen. Uitgangspunt bij de financiering is dat pilots, het opzetten van ondersteunende modules en de bijbehorende ondersteuning zelf worden gefinancierd vanuit het consortium. De kosten voor continuering / exploitatie zijn voor rekening van de instellingen zelf.

3.4. Deliverables Aan het eind van fase 1 worden het volgende opgeleverd:

dto316.1

Resultaten van de onderwijskundige samenwerking (zowel voor de deelnemende instellingen als voor het hele onderwijsveld) zijn onder meer LCMS scenario's (templates) die in samenspraak met docenten worden ontwikkeld; modellen en skill sheets op het gebied van digitaal didactische onderwerpen en een format voor de opbouw van een E-portfolio dat bruikbaar is binnen de verschillende instellingen van E-merge. Resultaten van de samenwerking op het gebied van Technische Infrastructuur. Deze resultaten kunnen zowel bestaan uit onderwijsproducten of -toepassingen, als ook uit modellen (‘templates’) die behulpzaam kunnen zijn bij het verder ontwikkelen en realiseren van ICTonderwijsvernieuwingen.


14 van 61

Businessplan

dto316.1

Voorstel voor fase 2: Operationalisering van het consortium (Voorstel voor organisatievorm voor het E-merge consortium, mogelijke Product Markt Combinaties, meerjaren exploitatie e.d.).


15 van 61

Businessplan

4. Organisatie E-merge

Organisatie gericht op betrokkenheid en effectiviteit

Bestuur E-merge Leden CvB ‘s

Taken: Nemen van besluiten

Taken:

Stuurgroep

Voorbereiden van besluiten Verantwoording naar SURF Voorbereiden tweede fase Beoordelen, goedkeuren en prioriteren van projecten Coördinatie en disseminatie binnen en buiten de instellingen. Makelaars functie tussen instellingen Ontwikkelen strategische visie

Contactpersonen van de instellingen

Programma team Staffunctie, opgehangen aan penvoerderschap

Programmaleider Onderwijskundige Samenwerking

Taken:

Projectleiders Onderwijskundige Projecten

Projectleiders Technische projecten

Uitvoeren van onderwijskundige projecten

Uitvoeren van technische projecten

Organisatie Secretariaat Financial control Projectadministratie Rapportages Facturatie

Programmaleider Technische Infrastructuur

Doelgroep: Opleidingen

dto316.1


16 van 61

Businessplan

4.1. Toelichting bij de organisatie

In het bestuur van E-merge is elke aangesloten instelling vertegenwoordigd door een lid / voorzitter van het College van Bestuur. De stemverhouding tussen bestuursleden is evenredig en besluiten worden genomen bij meerderheid van stemmen.

De stuurgroep bestaat uit de contactpersonen van de instellingen. De contactpersonen worden aangewezen door de instelling die zij vertegenwoordigen. Elke instelling wordt vertegenwoordigd door één persoon, waarbij eveneens besluiten worden genomen bij meerderheid van stemmen en waarbij elke instelling een gelijke stem heeft.. De leden van de stuurgroep zijn verantwoordelijk voor een optimale samenhang en synergie van de activiteiten van E-merge met die van de eigen instelling Binnen E-merge zijn twee programmaleiders actief. Een onderwijskundig en een technisch programmaleider welke als taak hebben de projecten op inhoudelijke wijze te coördineren. Zij fungeren als verantwoordelijk manager en leggen verantwoording af aan de stuurgroep .

Elk project valt onder de verantwoording van een projectleider. De projectleider is verantwoordelijk voor de inhoudelijke en organisatorische voortgang en afronding van het project. Wanneer een project zowel een technische als een onderwijskundige component heeft, legt de projectleider verantwoording af aan de programmaleider onderwijskundige projecten.

Enkele ondersteunende staftaken vallen onder de verantwoordelijkheid van de penvoerder, de TUDelft en worden verricht vanuit de organisatie van de penvoerder.

4.1.1.

dto316.1

Totale structuur: gericht op betrokkenheid en effectiviteit

De opzet van de organisatie van E-merge is zodanig ingericht dat zoveel mogelijk actieve betrokkenheid van de partners bij het consortium wordt bevorderd en mogelijk maakt.

Die betrokkenheid komt op verschillende niveaus naar voren. Het accent ligt bij de projecten. Dat betekent dat het consortium een lichte topstructuur heeft.

De betrokkenheid van de partners wordt gecombineerd met effectiviteit, blijkend uit een heldere structuur voor de besluitvorming en de verantwoordelijkheid voor resultaten.

De stuurgroep speelt een centrale rol bij de ontwikkeling en de implementatie van de projecten. De stuurgroep vervult de regierol in het consortium. De stuurgroep is verantwoordelijk voor de selectie, beoordeling en uitvoering van projecten.

De resultaten van het consortium moeten vooral blijken op het niveau van de opleidingen bij de aangesloten instellingen. Dat betekent dat de opleidingsdirecteuren en decanen van faculteiten, maar ook de docenten van de opleidingen intensief betrokken dienen te worden bij de projecten. Zij kunnen uiteindelijk het beste beoordelen welke vernieuwingen relevant en wenselijk zijn.

Een team van twee programmaleiders is, in opdracht van de stuurgroep, verantwoordelijk voor het indienen van projectvoorstellen en de realisatie van de projecten. De beide programmaleiders zijn verantwoordelijk voor de twee deelterreinen binnen het consortium, namelijk onderwijskundige en technische samenwerking.

Elk project kent een projectleider die direct rapporteert aan één van de programmaleiders (zie verder onder ‘projecten’).


17 van 61

Businessplan 4.1.2.

De aangesloten instellingen zijn via hun ‘instellingscontactpersonen’ vertegenwoordigd in de stuurgroep. De instellingscontactpersonen zorgen voor het betrekken van de geschikte personen en partijen vanuit hun eigen organisatie bij het consortium en de diverse projecten.

Verder dragen zij verantwoording voor de procesbewaking en de voorbereiding van de bestuursvergaderingen.

Communicatie is een van de succesfactoren in het consortium en is een belangrijke prioriteit voor de stuurgroep. Er wordt daartoe een communicatieplan opgesteld.

Binnen de stuurgroep wordt een aantal functies en aandachtsvelden duidelijk benoemd en verdeeld teneinde te komen tot een heldere structuur en actieve inbreng van de partners. Leden van de stuurgroep kunnen zelf geen project- of programmaleider zijn.

De voorzitter van de stuurgroep wordt door het bestuur aangewezen. Voorgesteld wordt de voorzitter te benoemen voor de eerste fase van het project.

4.1.3.

dto316.1

Stuurgroep: duidelijke verantwoordelijkheden

Programma’s en projecten : focus op onderwijskundige innovatie binnen / tussen opleidingen

In de eerste fase van E-merge worden enkele duidelijke prioriteiten aangegeven (zie de uitwerking in de volgende hoofdstukken). Deze prioriteiten hebben het karakter van programma’s waaraan individuele projecten zoveel mogelijk gerelateerd dienen te worden.

Een criterium voor elk project is de relevantie voor de opleidingen in de betreffende instellingen. Uit het projectplan moet ook blijken hoe de vertegenwoordigers van opleidingen actief worden betrokken bij het project.

Technische projecten zijn faciliterend voor onderwijskundige / inhoudelijke projecten. Uit ieder projectplan zal duidelijk moet blijken hoe de technische voorzieningen (netwerken, hardware, software, etc.) bijdragen aan onderwijskundige vernieuwingen op het niveau van opleidingen.

Naast de technische projecten is realisatie van basis infrastructuur een solide basis voor de duurzaamheid van het samenwerkingsverband. De voorgestane samenwerking op het niveau van de basisvoorzieningen heeft een grote uitstraling naar de andere instellingen.

Bij de verdere uitwerking van de portefeuille met projecten dient serieus aandacht besteed te worden aan fasering, met name waar het gaat om de technische projecten. Eerst zal duidelijk moeten zijn welke onderwijsvernieuwingen nagestreefd worden, voordat definitief besloten kan worden over de technische projecten in het consortium.

Om de effectiviteit te vergroten en de beperkte middelen zo goed mogelijk aan te wenden, zal bij de uitwerking van projecten zoveel mogelijk aangesloten moeten worden bij bestaande initiatieven.

Er zal maximaal worden samengewerkt met de SURF organisatie.


18 van 61

Businessplan

4.2. Bedrijfsconcept

Bij de wijze van samenwerken wordt een grote mate van openheid en transparantie binnen en tussen de deelnemende instellingen nagestreefd. Binnen dit businessplan worden slechts de randvoorwaarden en de doelstellingen geformuleerd. Hoe de projecten concreet worden uitgewerkt is onderdeel van het takenpakket van de betreffende programmaleider en projectleider onder verantwoordelijkheid van de stuurgroep. De projectleider van elk project is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het project en de implementatie ervan. Om een hoog niveau van inzet in kwalitatieve en kwantitatieve wijze vanuit de betrokken instellingen te garanderen, heeft de projectleider de bevoegdheid om iemand wel of niet te accepteren bij het project. Uitgangspunt bij financiering: pilots en opzetten van ondersteunende modules en de bijbehorende ondersteuning zelf en dergelijke worden gefinancierd vanuit het consortium. Hierna zijn de kosten voor continuering / exploitatie voor rekening van de instellingen zelf.

4.3. Juridische structuur Instellingen zijn middels de aanvraag een samenwerkingsovereenkomst aangegaan. De basis van deze samenwerking is voor de jaren 2003 t/m 2004 het voorliggende businessplan.

dto316.1


19 van 61

Businessplan

4.4. Functies, taken en profielen

Omvang Functie p.m. Bestuur p.m. Voorzitter stuurgroep

Taken Nemen van besluiten Agenda Voorzitter vergadering stuurgroep Plannen vergaderingen

0.2 fte p.p.

Lid stuurgroep

1.0fte (totaal)

Staffunctie

0.5 fte p.p.

Programmaleider

Voorbereiden van besluiten Verantwoording naar OC&W Voorbereiden tweede fase Beoordelen, goedkeuren en prioriteren van projecten Coördinatie en disseminatie binnen en buiten de instellingen. Makelaars functie tussen instellingen Ontwikkelen strategische visie Verantwoordelijk voor de procesbewaking en de voorbereiding van de bestuursvergaderingen. Organisatie Secretariaat Financial control Projectadministratie Rapportages Facturatie Lid van programmateam Verantwoordelijk voor het indienen van projectvoorstellen Monitoren lopende projecten Initiëren van nieuwe projecten Onderlinge afstemming met andere projecten Rapportage aan stuurgroep Budgetverantwoordelijk

Variabel Projectleider per project aangege ven

dto316.1


Profiel Lid CvB Bestuurlijke ervaring Leiderschap Gericht op samenwerking Kennis van structuren binnen de instellingen Vertegenwoordiger van de instelling Gericht op samenwerking

Gericht op samenwerking Resultaatgerichte instelling Communicatieve vaardigheden Inspirerend Gedreven Teamspeler Initiatiefrijk 3-5 jaar ervaring met ICTO projecten Inhoudelijk bekwaam Verantwoordelijk voor de sturing en Communicatieve uitvoering van projecten vaardigheden Rapportage aan programmaleider Kostenbewust Inbreng van kennis en ervaring Flexibel Kwaliteitsborging Uitdragen van het werk in de vorm van Projectmatige, resultaat- en klantgerichte instelling publicaties, bijdragen aan congressen

20 van 61

Businessplan

4.5. Ondersteuning (Staf) De ondersteuning en de administratieve organisatie van E-merge is gekoppeld aan het penvoerderschap. Accountant van de TU Delft is KPMG. 4.5.1.

Inrichting en bemensing

Aan staffunctie wordt invulling gegeven door de heer ir. J.B.J. Groot Kormelink van de TU Delft. Adres: Julianalaan 134, 2628 BL, Delft; Telefoonnummer 015-2783260 ; E-mailadres : [email protected] 4.5.2. Taken Secretaris bestuur Secretaris stuurgroep (instellingscoördinatoren) Financial Control Organisatie van de beoordeling/review van consortiumactiviteiten Verantwoordelijk voor de rapportages naar, en afstemming met, SURF Projectadministratie en opdrachtverstrekking voor goedgekeurde activiteiten. Organisatie beoordelingen/reviews van werkpakketten/programma’s. Coördinatie overheadactiviteiten (samenwerkingsovereenkomst, externe voorlichting e.d.) 4.5.3.

Kosten

Functie Secretariaat bestuursvergaderingen Secretariaat stuurgroep/ICP’s Financial Control Organisatie beoordelingen/reviews Rapportages naar, en afstemming met, SURF Projectadministratie en opdrachtverstrekking voor goedgekeurde activiteiten. Materiaal

Kosten /jaar 3.000 7.000 3.000 7.000 7.000 6.000

Totaal periode van 2 jaar 6.000 14.000 6.000 14.000 14.000 12.000

5.000

10.000

Totaal Staf

€ 76.000

4.6. Rapportages SURF en OC&W De penvoerder draagt zorg voor adequate en tijdige rapportage naar de subsidieverstrekker. Hierover zullen met SURF en OC&W nadere afspraken worden gemaakt.

dto316.1


21 van 61

Businessplan

5. Communicatieplan Voor het succes van dit consortium met op dit moment vijf instellingen en een veelvoud aan opleidingen is het van groot belang dat er helder en toegankelijk gecommuniceerd wordt. Het E-merge consortium moet geen eigen leven leiden in betrekkelijke afzondering, maar zoveel mogelijk gebruik maken van de bestaande kennis en lopende ontwikkelingen binnen de instellingen. Daarvoor moeten opleidingsdirecties, docenten, medewerkers en studenten worden betrokken bij de uitwerking van diverse projecten. Daarnaast is de communicatie belangrijk voor het scheppen van draagvlak om resultaten van E-merge te laten wortelen in de opleidingen en het onderwijs. Het uiteindelijke succes wordt voor een aanzienlijk deel bepaald door een geslaagde diffusie en implementatie. Het communicatieplan richt zich daarom op actieve deelname aan de initiatieven van E-Merge en het creëren van synergie tussen de deelnemende instellingen. In deze communicatie zal echter wel een fasering moeten plaatsvinden. Dit omdat E-Merge van start gaat als een pilotfase met een beperkt aantal speerpunten waarvan de zichtbaarheid en directe betrokkenheid op korte termijn voor docenten en opleidingen verschilt. Het ‘managen van verwachtingen’ is in dit opzicht een belangrijk aandachtspunt. 5.1. Doelen

Besef kweken van de meerwaarde van E-merge voor deelnemende instellingen. Actief betrekken van diverse doelgroepen bij de opzet en uitwerking van projecten en hen motiveren een bijdrage te leveren. Deelname tot stand brengen van de instellingen aan het bouwen van een infrastructuur voor elektronisch leren. Scheppen van betrokkenheid en draagvlak om te komen tot een succesvolle implementatie en diffusie van innovaties.

5.2. Doelgroepen 1) Management a) Van opleidingen, vakgroepen en expertisegroepen. b) Van stafdiensten, zoals onderwijskundige en ICT-diensten en bibliotheken. 2) Docenten en medewerkers a) Coördinerende docenten en docenten met belangstelling voor elektronisch leren. b) Medewerkers in ICT-stafdiensten, mediatheek/studielandschap, overige onderwijsondersteuning. 3) Externe stakeholders zoals SURF, Ministerie van OC&W, partners in het bedrijfsleven. 4) Studenten en andere participanten in het onderwijsproces. 5.3. Strategie Verdieping en verbreding. Benutten van een gemotiveerde voorhoede in de deelnemende instellingen om met voorbeeldprojecten spin-off tot stand te brengen bij docenten en technische ondersteuners, zodat lijnmanagers in de kaart worden gespeeld om vervolginitiatieven op te pakken. Bestuur Stuurgroep Coördinator Stuurgroep Coördinator Projectleiders Stuurgroep dto316.1

Bplan E-mergeCoördinator 3.1.def..doc

Projectleiders

Doelgroep: Docenten Opzetten pilot projecten

Doelgroep: Lijnmanagement Campagne voor verbreding, werking tonen

Verdiepingsprojecten

Nieuwe

22 van 61 projecten

werking tonen

Verbredingsprojecten

Businessplan

5.4. Fasering Actie

Gericht op

Actie door

Periode

Bij start communiceren over project via bestuurlijke lijnen Inrichten E-merge website

Management

Leden bestuur, Stuurgroep, Jan / Feb. Programmacoördinatoren 2003

In kaart brengen initiatieven, projectvoorstellen.

Management / Onderwijskundige centra Rekencentra Opleidingen met initiatieven binnen de gekozen speerpunten

Stuurgroep, Programmacoördinatoren

2003

Projecten presenteren

Management /

Programmacoördinatoren

2003

Voorbeeldprojecten uitwerken, betrekken Docenten docenten: Demo’s e.d.

Programmacoördinatoren Projectcoördinatoren

2003 – 2004

Presentatie resultaten / voorbeeldprojecten

Programmacoördinatoren

2004

Onderwijskundige centra Rekencentra Opleidingen met initiatieven binnen de gekozen speerpunten/ Docenten

Alle doelgroepen

5.5. Communicatie binnen en tussen de instellingen De communicatie naar de onderscheiden doelgroepen binnen en buiten de deelnemende instellingen is een belangrijke taak en verantwoordelijkheid van de stuurgroep en de daarin vertegenwoordigde instellingscontactpersonen. Bij de start van het consortium en bij de presentatie naar belangrijke externe stakeholders is er zeker een rol weggelegd voor de leden van het bestuur. Zij kunnen hun ‘commitment’ laten zien door via de bestuurlijke lijnen het belang van het consortium te onderstrepen. Verder kan via de inrichting van een Emerge website van het begin af de communicatie over het consortium gefaciliteerd worden. Projecten worden hier gepresenteerd en doelgroepen kunnen hier ideeën en kritiek inbrengen.

dto316.1


23 van 61

Businessplan

Kosten

aantal

2003

2004

Bijeenkomsten Website

5

10.000 20.000

10.000 20.000

Totaal

dto316.1


Totaal periode van 2 jaar 20.000 40.000 € 60.000

24 van 61

Businessplan

6. Onderwijskundige samenwerking

In hoofdstuk 6 en 7 worden de speerpunten van E-Merge nader beschreven/onderbouwd en uitgewerkt in concretere doelstellingen, activiteiten en budget. Dit gebeurt vrij gedetailleerd. Toch dient dit te worden beschouwd als een raamwerk voor een verdere operationalisering. In deze operationalisering vormen de aansluiting bij reeds lopende initiatieven en vraagstukken waarbij samenwerking een duidelijke meerwaarde heeft belangrijke criteria. Het bestuur van E-Merge zal de individuele projectvoorstellen hierop met nadruk toetsen. Dit zal in de praktijk leiden tot bijstelling van de plannen. De programmacoördinatoren zijn voor deze uitwerking verantwoordelijk in nauw overleg met de stuurgroep.

6.1. Doelstelling gedurende de opstartfase De eerste actie zal erop gericht zijn om de huidige situatie rondom de onderwijskundige innovaties bij de betrokken instellingen in kaart te brengen. Het doel is om in E-merge verband optimaal gebruik te kunnen maken van de reeds ontwikkelde en bewezen onderwijskundige producten in digitale vorm. Dit kan een breed scala van producten betreffen: variërend van het faciliteren van de totstandkoming van een learning community tot en met implementatiemodellen voor transformatie van het onderwijs vanuit een organisatiecontext. Daarnaast zal de focus gedurende de opstartfase liggen op de realisatie van een drietal projecten. Deze projecten zijn: Learning Content Management System (LCMS); Digitale Didactiek en Eportfolio. Deze drie projecten zijn interessant omdat ze een bijdrage leveren aan de ontwikkeling en distributie van online leermaterialen (LCMS), de opbouw en verspreiding van expertise (Digitale Didactiek) en de verdere ontwikkeling van het leerproces (E-portfolio). De samenwerking concentreert zich op de volgende drie activiteiten: A. Afstemming: de onderlinge afstemming vanuit onderwijskundig opzicht zal zich gedurende de opstartfase concentreren op het onderwijskundig gebruik van elektronische leeromgevingen gericht op activerende onderwijsleerprocessen; tevens zal afstemming, uitwisseling en bundeling van het bestaande pakket van onderwijskundige dienstverlening t.b.v. docenten worden nagestreefd. B. Kwaliteit- en efficiencywinst: het realiseren van kwaliteit- en efficiencywinst t.a.v. investeringen in ICTO door nauwe samenwerking tussen instellingen bij de ontwikkeling van een aantal nieuwe producten op basis vanuit de vraag van docenten en opleidingen. C. Structurele samenwerking: het organisatorisch vormgeven van een structurele samenwerking op onderwijskundig gebied gericht op ICTO-gerelateerde onderwijskundige dienstverlening t.b.v. docenten en opleidingen.

dto316.1


25 van 61

Businessplan

6.2. Samenwerkingsprojecten De volgende onderwijskundige samenwerkingsprojecten worden uitgevoerd binnen E-merge, met het daarbij behorende budget. 6.2.1.

Learning Content Management System (LCMS)

De E-merge participanten hebben allen in het afgelopen jaar de Digitale Leeromgeving (DLO) Blackboard in gebruik genomen. Deze applicatie heeft zich in korte tijd ontwikkeld tot een belangrijk onderdeel binnen het onderwijssysteem van de instellingen. De DLO blijkt een intensief gebruikt instrument te zijn in de communicatie tussen studenten en docenten en een plaats waar studiematerialen uitgewisseld worden. Collegesheets, documenten en (thuis)werkopdrachten worden digitaal aangeleverd door docenten en vinden via dit medium ook hun weg terug naar docenten en studenten. De bovenstaande ontwikkelingen impliceren een grote stroom aan zgn. ‘digitale content’. Studiematerialen, course content, scripties, dissertaties, wetenschappelijke onderzoeken, readers, syllabi etc. Veel van deze digitale content zit opgesloten en veelal slecht beheerd in individuele Blackboard-cursussen en lokale computersystemen. De hoeveelheid opgeslagen leermateriaal is niet alleen groot, maar groeit ook nog steeds sterk. Voor het onderhoud en beheer van dit leermateriaal biedt Blackboard weinig mogelijkheden. Onderhoud en beheer van leermateriaal vindt in Blackboard decentraal en per cursus plaats, meestal door de docent van die cursus zelf. Het gebruik van leermateriaal bij meerdere cursussen of het beheer van een stuk leermateriaal door meerdere docenten is binnen Blackboard niet goed mogelijk. Daarnaast is het niet mogelijk het leermateriaal van een complete opleiding of faculteit centraal te beheren. Gezien de groei in hoeveelheid digitale leermaterialen en het toenemende belang daarvan voor een opleiding moet het beheer van dat materiaal flexibeler opgezet kunnen worden. Hiervoor is een Content Management Systeem (CMS) nodig. Dat is een databasesysteem waarin informatie en materiaal kan worden opgeslagen en beschikbaar gemaakt, met behulp van gebruikersprofielen en daaraan gekoppelde rechten. Het voordeel voor docenten is dat zij enerzijds materialen makkelijker kunnen plaatsen op een zodanige wijze dat het leermateriaal voor studenten overzichtelijk en bruikbaar blijft waardoor leerprocessen beter worden ondersteund. De content zit niet meer opgesloten binnen een module of cursus, maar kan op een hoger niveau vanuit verschillende kanten worden benaderd. Een tweede voordeel is dat leermaterialen tussen docenten, vakken, opleidingen en instellingen in E-merge verband kunnen worden uitgewisseld en docenten en studenten over en weer gebruik kunnen maken van deze content. Het is vanuit onderwijskundig perspectief interessant om CMS scenario's (templates) te ontwikkelen in samenspraak met docenten, die aansluiten bij een specifieke onderwijssituatie. Een Learning Content Management System (LCMS) is een CMS, dat speciaal is gericht op het beheren en beschikbaar stellen van leermaterialen. Een LCMS heeft ten opzichte van een CMS extra functionaliteiten welke gericht zijn op: Koppeling met de DLO Blackboard. Hierdoor kan een gebruiker vanuit Blackboard zijn leermateriaal beheren. Omdat alle betrokken instellingen gebruik maken van de DLO Blackboard, is deze koppeling een voorwaarde. Het gebruik van educatieve standaarden. E-merge streeft ernaar om leermateriaal uit te wisselen tussen de organisaties. Standaarden hiervoor zijn dan onontbeerlijk. Hierbij gaat het niet alleen om Emerge standaardisering, maar ook om internationale standaardisering. Een voorbeeld van een standaard is het Learning Object Model, een set metadata voor het beschrijven van leermateriaal. Andere voorbeelden van wereldwijde standaarden waaraan een LCMS (moet) voldoen zijn SCORM, EML, IMS, AICC, etc. Koppeling met een auteursomgeving. Een auteursomgeving is een ontwikkeltool voor het maken van educatieve interactieve programmatuur en content. Omdat zowel de auteursomgeving, het LCMS en Blackboard zich aan de (educatieve) standaarden houden, is uitwisseling van materiaal en

dto316.1


26 van 61

Businessplan

gebruikersgegevens tussen deze drie systemen mogelijk. Mogelijke auteursomgevingen zijn Lectora en Authorware. Uitgebreide mogelijkheden voor het definiëren van rollen en het toewijzen van rechten. In studentgecentreerde onderwijsvormen als projectonderwijs en PGO kan het nodig zijn studenten een diversiteit aan rollen toe te kennen, met de daarbij behorende rechten voor het beheren en bekijken van materiaal. Voor licentieovereenkomsten met uitgevers is gecontroleerde toegang tot hun materiaal een versterking van de onderhandelingspositie van E-merge.

Er is binnen E-merge geen ambitie om een LCMS zelf te ontwikkelen. Daarom wordt gezocht naar een product dat voldoet aan de volgende specificaties: - Integratie met Blackboard, - Werkt op de bestaande infrastructuur en platformen binnen de betrokken instellingen, - Het (her)gebruik van content dient gewaarborgd te zijn, ook na de pilotfase, - Voldoet aan internationale standaarden, - Betaalbaar,‘Off the shelf’ product en derhalve uitontwikkeld, - Biedt extra functionaliteiten boven een CMS zoals omschreven en kan daarom beschouwd worden als een LCMS. Een eerste stap zal zijn een kort onderzoek naar de verhouding en samenhang met contentmanagementsystemen van de bibliotheken en het initiatief Digitaal Platform onder leiding van SURF.1 Hoewel er duidelijke verschillen zijn tussen een LCMS binnen opleidingen (kleine objecten, student gecentreerd, beperkt toegankelijk, andere vorm van kwaliteitscontrole) en die van bibliotheken (grote documenten, eenduidig en zorgvuldig proces van review van publicaties, zeer open structuur) is het belangrijk dat de relaties tussen de verschillende initiatieven duidelijk worden beschreven; met name met een toekomstig perspectief. Op basis van dit onderzoek zal door het bestuur een keuze worden gemaakt over het systeem dat voor de pilot fase zal worden gebruikt. Met nadruk wordt opgemerkt dat het om een kort en krachtig vooronderzoek zal dienen te gaan. Doelstelling(en) Gezien de fase waarin deze ontwikkelingen zich bevinden, binnen en buiten E-merge, en het te verwachten belang van contentbeheer ligt het voor de hand om te beginnen met een pilot-project. De (onderwijskundige) doelstellingen voor deze pilot kunnen als volgt gedefinieerd worden: Het opdoen van ervaring met het gebruik van het LCMS bij een gericht aantal opleidingen en docenten in combinatie met Blackboard, Het opdoen van ervaring met het organisatorisch inrichten van een LCMS binnen de betrokken instellingen van E-merge, Het opstellen van een advies voor het operationeel maken van een LCMS binnen de betrokken instellingen van E-merge. Door middel van benchmarking kennis vergaren over verschillende LCMS producten. Uitwerking pilot Het opzetten van de pilot bestaat uit de volgende elementen: Voorbereiding en opstart project – waarin multidisciplinair en interinstitutioneel voorbereidingen worden getroffen om hardware, software, personele inzet (technische, inhoudelijke) ondersteuning, het institutionele commitment e.d. te bespreken en mogelijkheden te onderzoeken. In personele zin wordt gedacht aan de vorming van een kleine voorbereidingsgroep (4 personen). Vooronderzoek – waarin relatie tussen Digitaal Platform, bibliotheek contentsystemen en LCMS wordt onderzocht. Ontwerpen en aanpassingen trainingen – hiervoor wordt een ontwikkelgroep samengesteld bestaande uit vertegenwoordigers van de verschillende onderwijskundige bureaus 1 Deze studie is inmiddels afgerond. Voor het eerste projectjaar van E-Merge zal in het kader van LCMS worden gekozen voor het produkt Hive

dto316.1


27 van 61

Businessplan

Uitvoering trainingen en begeleiding van docenten – de ontwikkelgroep draagt hiervoor zorg volgens een onderling afgesproken verdeling. Toegepast onderzoek – Voor de opzet en uitvoering van een toegepast onderzoek naar de effecten van het gebruik van LCMS in de onderwijsleersituatie en het opstellen van een advies t.b.v. gebruik bij alle instellingen wordt een klein onderzoeksteam door de projectleider ingesteld. Hierbij wordt mede onderzoek gedaan naar het gebruik van een LCMS bij verschillende onderwijskundige concepten bij de Emerge instellingen. Benchmarking - Om een beredeneerde keuze te maken voor een geschikt LCMS binnen Emerge zal expertise worden opgebouwd over verschillende LCMS producten.

In personele zin wordt gedacht aan de vorming van een coördinatiegroep. Deze groep treedt regelmatig in overleg met elkaar en andere betrokken partijen. Daarnaast zal deze groep zorgdragen voor de organisatie van informatie-uitwisseling middels bijeenkomsten en symposia.: - Een projectleider (t.b.v. projectsturing) - Een (technisch) medewerker (t.b.v. functioneel beheer, intra- en interinstitutionele afstemming, building/block/interface) - Een onderwijskundig medewerker (t.b.v. begeleiding docenten, intra- en interinstitutionele afstemming) - Een vertegenwoordiging uit de universitaire of hogeschool bibliotheek Inhoudelijk: Er zijn drie mogelijke inhoudelijke invullingen van de pilot: (1) het hele traject uitvoeren van het ontwikkelen van een beperkte hoeveelheid lesmateriaal, het beheren daarvan in een LCMS en het beschikbaar maken daarvan via Blackboard (2) een bestaande grote verzameling digitaal lesmateriaal in het LCMS zetten en beschikbaar maken via Blackboard en (3) lesmateriaal van uitgevers in het LCMS zetten en beschikbaar maken via Blackboard. Kosten en financieel kader Een raming van de te verwachten kosten tijdens de pilot, naast de kosten voor de technische implementatie: Licentiekosten Auteurs-tool: Bij de aanschaf van licenties van de auteursstool Lectora Publisher is geen sprake van een campus- of netwerklicentie. Deze software dient lokaal geïnstalleerd te worden en dient derhalve in stukslicentie te worden aangeschaft. De leverancier kent echter ook licenties in staffels. Vooralsnog wordt gekozen voor een ‘Department License’ van 20 stuks, welke met een zelfde hoeveelheid kan worden uitgebreid tijdens de pilot indien daar een duidelijke behoeft aan bestaat. De kosten van een Department license bedraagt: € 3000,- (excl. BTW). Het is aan te bevelen een zelfde bedrag extra te reserveren binnen de pilotkosten om direct te kunnen voldoen aan verzoeken tot uitbreiding boven de dan aanwezige 20 licenties. De totale kostenpost voor de pilot bedraagt derhalve € 6000,- (excl. BTW). Personele inzet: Direct betrokken partijen in deze pilot zijn de projectleider, vertegenwoordigers uit onderwijskundige centra, medewerkers van de bibliotheek, technisch medewerkers en docenten van de verschillende opleidingen. Indirect zal er wellicht meer personele inzet verwacht worden, maar dat is momenteel nog niet te overzien. Het ligt in de rede dat de inzet van de instellingen niet in de begroting van E-merge meedraaien.

dto316.1


28 van 61

Businessplan

Kosten

Pilot (2003)

2004

Totaal periode van 2 jaar 10.000

Voorbereiding en opstart project (100 uur) (personeel) Ontwerp en aanpassing trainingen (160 uur p/j) Uitvoering trainingen docenten op de verschillende instellingen (226 uur p/j) Materiaal en locatiekosten trainingen Begeleiding docenten bij gebruik en exploratie van LCMS (560 uur p/j) Projectcoördinatie en onderwijskundige afstemming tussen instellingen (250 uur p/j) Licenties Auteurs-tool Onderzoek naar effecten gebruik LCMS in onderwijs(leersituatie) + opstellen advies t.b.v. gebruik bij alle instellingen (500 uur p/j))

10.000 16.000 22.600

16.000 22.600

32.000 45.200

28.000 56.000

28.000 56.000

56.000 112.000

25.000

25.000

50.000

8000 50.000

50.000

8.000 100.000

Totaal LCMS

dto316.1


€ 413.200

29 van 61

Businessplan

6.2.2.

Digitale Didactiek

Binnen het Hoger Onderwijs is veel materiaal en ervaring beschikbaar op gebied van digitaal onderwijs, zowel over het ontwerpen, toepassen als evalueren daarvan. Onderwijskundig medewerkers van de verschillende CRWO-bureau's2 en HBO-onderwijskundigen gebruiken eigen materiaal of materiaal van anderen binnen hun eigen adviespraktijk. Pionierende docenten hebben ervaring met het digitaal geven van onderwijs en veel van hun praktijken zijn beknopt of uitgebreid geëvalueerd. Naast die groep pioniers is er een grote groep docenten die worstelt met de problemen om ICT-toepassingen in het onderwijs te gebruiken. Lang niet elke docent kan op een laagdrempelige wijze de hulp inroepen van experts wanneer hij bij het ontwerp of uitvoering van zijn onderwijs daaraan behoefte heeft. Dit komt deels vanwege de financieringsconstructie van het onderwijskundig centrum binnen de betreffende instelling, maar deels ook door het nog ontbreken van een dergelijke faciliteit binnen de eigen of een andere instelling. Goed onderwijs komt onder meer tot stand naarmate onderwijsgevenden het werk beter kunnen uitvoeren en kunnen realiseren. In het licht van de veranderingen in het onderwijs zullen zij in staat gesteld moeten worden om de gewenste veranderingen door te voeren. Hierbij gaat het niet alleen om goede arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden maar vooral ook een juiste begeleiding en passende faciliteiten voor verdere persoonlijke ontwikkeling. Leren op de werkplek neemt ook voor docenten een steeds belangrijker plaats is. Dit project is erop gericht om ruimte te creëren om docenten langs verschillende wegen te begeleiden bij de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van nieuw onderwijs. Daarbij gaat het om het beschikbaar stellen van praktisch, direct toepasbaar materiaal en om resultaten te ventileren van concrete ervaringen rondom ICTO. Daarbij zal specifiek aandacht worden besteed aan het gebruik vat LCMS (§ 6.2.1) of E-portfolio (§ 6.2.3.) . Het soort materialen en instrumenten waar het hier onder meer om gaat zijn 'Do's and Don'ts' m.b.t. aanbieden van online content, halffabrikaten m.b.t. onderwijseenheden, "les"fragmenten, vragenlijsten, stappenschema's en evaluatie-instrumenten. Daarnaast wordt gedacht aan b.v. 'Frequently Asked Questions' (FAQ's). Het bijzondere van dit project moet zijn dat de professionalisering van docenten in een nieuw daglicht wordt gezet, en een belangrijke verandering betekent voor de manier waarop de dienstverlening van de onderwijskundige centra wordt aangeboden. Het vernieuwende karakter zit in de just-in-time ondersteuning van docenten. Ook het leren van en met elkaar is een belangrijk kenmerk van deze vorm van dienstverlening. Een derde belangrijk kenmerk is het geven van ondersteuning op maat, ofwel aansluitend bij de vragen van individuele docenten.

Het project zal voorbouwen op initiatieven die bij elke instelling zijn genomen rondom professionalisering van docenten op het terrein van ICTO. Een voorbeeld hiervan is het project ‘Digitale Didactiek’ dat door onder penvoerderschap van het OECR (Erasmus Universiteit Rotterdam) in het kader 2 Centra Research Wetenschappelijk Onderwijs: De Centra beschikken over deskundigheid op het gebied van: − onderwijskundige professionalisering/docententrainingen − informatie en communicatietechnologie in het onderwijs − cursus- en curriculumconstructie − kwaliteitszorg in het onderwijs Zij verrichten onderzoek, adviseren ten behoeve van en dragen bij aan de ontwikkeling van het Hoger en Wetenschappelijk Onderwijs (zie www.crwo.nl).

dto316.1


30 van 61

Businessplan van de SURF-Tender 2001 wordt uitgevoerd. Digitale Didactiek.Binnen Digitale Didactiek wordt aan docenten 7 dagen per week binnen 24 uur hulp geboden bij het ontwerp en de uitvoering van ICTonderwijs. Daartoe wordt kennis opgeslagen in een kennismanagementsysteem, via een website (werknaam: toolsite) toegankelijk gemaakt en is een callcenter ingericht. Binnen dit project wordt nu gewerkt aan de wijze waarop nog actiever en ‘klantgerichter aan een steeds veranderende vraag vanuit docenten kan worden voldaan. Samenwerking tussen verschillende onderwijskundige centra staat centraal in dit project. Hierdoor wordt kennis op grote schaal gedeeld, opgeslagen (“gemanaged”) en uitgewisseld. Een ander belangrijk gevolg van het project zal zijn dat de onderwijskundige instituten van de deelnemende instellingen een van hun belangrijkste producten, namelijk professionalisering van docenten, op een andere manier gaan aanbieden dan tot nu toe te doen gebruikelijk. De flexibiliteit van de ondersteuning zal groter worden en de vorm van de ondersteuning zal aansluiten bij het toenemende gebruik van ICT in het onderwijsproces, en dus als zodanig een voorbeeldfunctie hebben.

Elke participerende instelling draagt zorg voor de vervulling van een interne coördinator met als taken het (1) uitrollen van het project binnen de eigen instelling en het daarbij betrekken van zoveel mogelijk docenten uit de opleidingen en (2) het maken van nieuwe kenniselementen.. Doelstellingen

dto316.1

Dit project heeft als doel om een kostenefficiënte wijze de toepassing van ICT in het hoger onderwijs te bevorderen en te vergroten middels een laagdrempelige en kwalitatief hoogwaardige ondersteuning van de professionalisering van docenten.Dit moet leiden tot een soort kennismanagement systeem, waarin naast descriptieve documenten ook onderwijskundige materialen en instrumenten zijn opgenomen. De gebruiker kan de inhoud van dit kennismanagementsysteem aanwenden bij het ontwerpen, realiseren en evalueren van digitaal onderwijs. Door deze bundeling van kennis en ervaringen kunnen deelnemende onderwijsinstellingen van elkaar profiteren en zich op dit terrein gezamenlijk verder ontwikkelen. De materialen moeten digitaal te bereiken zijn op een centrale website


31 van 61

Businessplan

Kosten

Pilot (2003)

2004


Voorbereiding en opstart project (40 uur) (personeel) Opbouw kennismanagementsysteem m.b.t. LCMS (400 uur per jaar) Ondersteuning website / toolsite

4.000 40.000

40.000

80.000

14.000

14.000

28.000

Projectcoördinatie en afstemming tussen instellingen (140 uur p/j).) Interne coördinatie (350 uur p.j.) Promotie Onderzoek naar effecten gebruik en professionalisering van docenten (300 uur p.j.)

14.000

14.000

28.000

35.000 29.500 30.000

35.000 29.000 30.000

70.000 58.000 60.000

Totaal Digitale Didactiek

dto316.1


€ 328.000

32 van 61

Businessplan

6.2.3.

Beoordelingssystematieken, waaronder E – portfolio

Het consortium wil aandacht besteden aan ontwikkelingen die zich voordoen in de beoordelingssystematiek. Allereerst is het interessant om de verschillende gangbare toetssystemen binnen de instellingen van E-merge te inventariseren en te testen op bruikbaarheid door de verschillende geïnteresseerden. Hierbij wordt onder meer gedacht aan systemen zoals: Etude (TUD), CODAS (EUR) en Egel (LEI). Een andere beoordelingssystematiek is het beoordelen van studenten binnen PGO (UM, , HHS). Daarnaast gaat in het bijzonder de aandacht uit naar het E-portfolio. Een E-portfolio is als persoonlijke informatie portal een soort 'online' databank met uniek persoonlijke informatie, die gepresenteerd wordt in een gebruikersvriendelijke omgeving die anderen in staat stelt het materiaal te bekijken en samen te werken met de E-portfolio eigenaar. In het onderwijsgebruik stelt het de docenten en adviseurs in staat continue betrokken te zijn bij de (studie- en andere) vorderingen van de student. Daarnaast stelt het ook anderen (ouders?!, sponsors) in staat mee te denken en bovendien is het zeer bruikbaar bij het arbeidsmarktproces. Het E-portfolio is conceptueel simpel. Met slechts een web-interface kan e.e.a. tot stand gebracht worden. Studenten posten hun persoonlijke content, zoals biografische informatie zoals NAW-gegevens, maar ook: cursuswerkstukken (in concept), assessment resultaten, curriculum vitae, diploma's, gestandaardiseerde test scores, cursus overzicht (cijfers), werken leerdoelen (ambities), referentie brieven, peer review verslagen, onderzoek en publicaties. Iedere gebruiker van het E-portfolio kan aan het hand van het portfolio zelf terugkijken en evalueren in welke mate vooruitgang is geboekt op een bepaald gebied of domein. De collectie kan groeien en nieuwe soorten content kunnen ieder moment worden opgenomen. Dit proces kan starten bij de start van de studie en kan doorgaan tot ver na het afstuderen. Van belang voor de ontwikkeling van het E-portfolio is de ontsluiting met alle systemen die op de campussen werken (zoals studentenadministratie en dergelijke). Ook integratie en portabiliteit met laptop en palmtop zijn sleutel-issues. Bij de ontwikkeling en het gebruik van E-portfolio's wordt aangesloten bij de ervaringen zoals deze in Nederland, maar ook elders zoals de USA reeds zijn opgedaan. Voorbeelden hiervan zijn in Nederland onder andere te vinden via: http://www.edusite.nl/portfolio/links. Voorbeelden in de USA zijn onder andere: EPort Consortium www.eportconsortium.org; Stanford University Learning Lab http://sll.stanford.edu/consulting/tools/efolio en University of Florida www.coe.ufl.edu/school/portfolio/index.htm. Doelstelling(en) De (onderwijskundige) doelstellingen voor deze pilot kunnen als volgt gedefinieerd worden: Het inventariseren en uitwisselen van interessante toetsystemen zoals deze binnen E-merge instellingen hun bruikbaarheid hebben bewezen. Het opdoen van ervaring met een nieuwe beoordelingsystematiek zoals het E-portfolio Het opdoen van ervaring met het gebruik het E-portfolio bij een gericht aantal opleidingen en docenten in combinatie met Blackboard. Het opdoen van ervaring met het organisatorisch inrichten van een E-portfolio binnen de betrokken instellingen van E-merge,

dto316.1


33 van 61

Businessplan Uitwerking pilot Het opzetten van de pilot bestaat uit de volgende elementen: Voorbereiding en opstart project – waarin multidisciplinair en interinstitutioneel voorbereidingen worden getroffen om hardware, software, personele inzet (technische, inhoudelijke) ondersteuning, het institutionele commitment e.d. te bespreken en mogelijkheden te onderzoeken. In personele zin wordt gedacht aan de vorming van een kleine voorbereidingsgroep (4 personen). Verspreiden van good-practice toetssystemen – hiervoor wordt een groep samengesteld bestaande uit vertegenwoordigers van de verschillende instellingen met toets-expertise. Keuze van E-portfolio systeem – hiervoor wordt een multidisciplinaire groep samengesteld (onderwijskundige; 'technoloog' (database expert); projectleider) die o.b.v. benchmarking een ‘shortlist’ van E-portfolio systemen samenstellen en een voorstel doen aan het bestuur voor de keuze voor een bestaand en zichzelf reeds bewezen hebbend systeem. Implementatie E-portfolio - hiervoor wordt een technisch getint projectteam samengesteld per instelling die de E-portfolio portal installeren binnen de eigen instellingen. Vanwege het verschil in onderwijskundige concepten binnen de Emerge instellingen zal niet iedere instelling gedurende deze planperiode reeds aan implementatie toe zijn. De Hogescholen hebben in het gebruik met portfolio's een voorsprong t.o.v. de universiteiten. Daarnaast bestaan er ook verschillen tussen de opleidingen. Vandaar dat gedurende deze fase in overleg met de stuurgroep keuzes gemaakt zullen worden over de schaal van implementatie. Onderwijskundige ondersteuning - de onderwijskundige ondersteuning voor docenten wordt geboden vanuit het project digitale didactiek (zie § 6.2.2). Toegepast onderzoek – Voor de opzet en uitvoering van een toegepast onderzoek naar de effecten van het gebruik van E-portfolio in de onderwijsleersituatie wordt een klein onderzoeksteam door de projectleider ingesteld. Het ligt voor de hand om het LCMS te gebruiken voor het beheren van de E-Portfolio's. Het implementeren van een E-portfolio beoordelingssystematiek binnen een opleiding vergt dikwijls een complete verandering van de bestaande onderwijsvisie en onderwijspraktijk. Dit zijn intensieve en tijdrovende processen. Een dergelijke implementatieproces is niet in de voorgestelde pilot meegenomen. Kosten

Pilot (2003)

Voorbereiding en opstart project (40 uur) (personeel) Inventarisatie en test op bruikbaarheid van toetssystemen (210 uur) Ontwerp E-portfolio (3 p * 60 uur) Materiaal en locatiekosten Projectcoördinatie en afstemming tussen instellingen (40 uur p/j) Instrumentele implementatie E-portfolio instellingen Onderzoek naar effecten gebruik (150 uur)

4.000


21.000

21.000

18.000 4.000 4.000

4.000 4.000

18.000 8.000 8.000

80.000

80.000

160.000

15.000

15.000

Totaal E-portfolio

dto316.1


2004

€ 224.000

34 van 61

Businessplan

7. Samenwerking op gebied van technische infrastructuur Inleiding: Samenwerking tussen instituten op het gebied van ICT en Onderwijs biedt nieuwe mogelijkheden voor faculteiten en studenten, die nauwelijks realiseerbaar zouden zijn in papieren vorm. Tegelijkertijd initieert samenwerking enige concurrentie op het gebied van het aantrekken en vasthouden van studenten. Door Emerge wordt voor een federatief model gekozen waarbij instellingen hun identiteit zelf kunnen vormgegeven. Dit wordt gezien als de beste basis voor een langdurige samenwerking . De dienstverlening in het hoger onderwijs is sinds begin jaren negentig, als één van de eerste sectoren in de Nederlandse maatschappij, in zeer belangrijke mate gebouwd op Internet technologie. Aanvankelijk lag daarbij het accent op het ontwikkelen van netwerkinfrastructuur en het leveren van individuele diensten gebaseerd op mail en web technologie. Recentelijk is het klantgerichte karakter van de dienstverlening in toenemende mate een rol gaan spelen.

De evolutie van het onderwijs als geheel en het ontstaan van samenwerkingsverbanden waarin diverse partijen gezamenlijk functionaliteiten implementeren (zoals inzet van een Learning Content Management Systeem), leidt tot de noodzaak om tot een gepersonaliseerd en samenhangend aanbod te komen voor alle doelgroepen, waarbij de beveiligde universele toegang en beschikbaarheid een vereiste is. Het bovenstaande is volledig in lijn met de gegeven adviezen van de WTR op het ingediende consortium voorstel. Het consortium E-merge richt zich derhalve op het gemeenschappelijk opzetten van onderwijsondersteunende processen zoals: Opzet van een gedistribueerde Digitale Leeromgeving Afspreken van standaarden ten behoeve van data-portabiliteit Gemeenschappelijk kennisopbouw / opbouw van skills Afstemming op het gebied van de uitwisseling van producten en diensten binnen en tussen de instellingen. Hierbij een sterke relatie met de in dit businessplan voorgestelde onderwijskundige aandachtsgebieden. De opgedane ervaring in het gezamenlijk exploiteren van faciliteiten, ontwikkelde standaarden en gemaakte afspraken worden ter beschikking gesteld aan andere instellingen. 7.1. Toekomstvisie In de eindsituatie zijn de gemeenschappelijke faciliteiten te omschrijven als een systeem waar alle studenten van de betrokken instellingen gebruik van kunnen maken en dat een zo transparant mogelijke integratie kent met de huidige omgevingen van de instellingen. (zie Bijlage 1) Hiermee wordt het volgende bereikt:

Iedere student van elk deelnemend instituut kan toegang krijgen tot elk on-line vak. dto316.1


35 van 61

Businessplan

7.2. Doelstelling gedurende de opstartfase

De samenwerking concentreert zich op de volgende drie activiteiten:

Afstemming Infrastructuur: de onderlinge afstemming van de technische en informatiekundige infrastructuur om optimale uitwisseling en portabiliteit van studenten leeromgeving gerelateerde data/informatie te realiseren; Kwaliteit- en efficiencywinst: het realiseren van kwaliteit- en efficiencywinst t.a.v. investeringen in ICTO door nauwe samenwerking tussen instellingen bij de ontwikkeling, uitrol, afstemming, beheer en beveiliging van (nieuwe) systemen, gericht op ICTO en het gezamenlijk opereren richting een aantal marktpartijen; (Blackboard, aanbieders ADSL, etc.) Structurele samenwerking: het organisatorisch vormgeven van een structurele samenwerking op technisch gebied.

7.3. Uitgangspunten en randvoorwaarden Om samenwerking op het gebied van technische infrastructuur te realiseren, zien de IT-organisaties van instellingen in het hoger onderwijs in het algemeen, en specifiek die binnen E-merge, zich voor een aantal specifieke uitdagingen gesteld rondom de IT infrastructuur, met name: De organisatie bij de instellingen is verschillend, met name de verantwoordelijkheid bij diverse eenheden (faculteiten, diensten) ten aanzien van het leveren van diensten; Diensten zijn gebaseerd op diverse technologieën, waaronder Windows, Unix, Oracle, en maatwerk (eigen ontwikkeling) omgevingen; Informatie over gebruikers is op diverse plaatsen ondergebracht, zoals HR-systeem, studenteninformatiesysteem, user account systemen, e-learning omgevingen (Blackboard), etc. In deze omgeving is het bieden van diensten zoals het gebruik van een Learning Content Management Systeem en E-portfolio met name een uitdaging op het gebied van de kwaliteit en beschikbaarheid van gebruikersinformatie en content. Correcte gegevens over de gebruiker zelf, zijn of haar rollen en rechten, voorkeuren en plaats in de organisatie zijn hierbij cruciaal. Het realiseren van de geïntegreerde, efficiënte, en infrastructurele aanpak van de ICT-dienstverlening voor E-merge impliceert een aantal uitgangspunten: De gewenste diensten (zowel in technische als inhoudelijke zin) moeten kunnen worden ontsloten. De voorgestelde diensten zijn gepersonaliseerd - de presentatie van diensten moet overeenstemmen met de rechten én voorkeuren van de gebruiker. Alle doelgroepen moeten via dezelfde infrastructuur bediend kunnen worden (de studenten van diverse instellingen, scholieren, docenten, onderzoekers, en eventueel andere partijen) Het bepalen van een deel van) dienstenaanbod moet kunnen worden gedelegeerd aan relevante partijen de aangesloten instituten. Oplossingen sluiten zo goed mogelijk aan bij bestaande infrastructuur van de instellingen.

dto316.1


36 van 61

Businessplan

7.4. Basis Infrastructuur Onderwijs vergt zoals gezegd een goede basisinfrastructuur (zowel op applicatie als op gegevensniveau) waarop kan worden voortgebouwd. Dergelijke basale voorzieningen opbouwen is een tour-de-force, die samenwerking noodzakelijk maakt. Vanuit die basis is het vervolgens mogelijk om verder te bouwen aan ontwikkeling en uitwisseling van content, onderwijsvormen en programma’s passen bij de profilering van de instellingen. Ook legt een gezamenlijke infrastructuur een solide basis voor de duurzaamheid van het samenwerkingsverband. Doelstelling:

.

Het opzetten van een basis infrastructuur bestaande uit een gedistribueerde leeromgeving, inclusief uitwisseling van data, gebruikersbeheer en toegang

De eerste stap is het in kaart brengen van de huidige situatie rondom de Technische Infrastructuur van de betrokken instellingen en inzicht te verkrijgen in de te nemen stappen die nodig zijn om tot een samenhangende en breed beschikbare infrastructuur te komen. Het is duidelijk dat de totale omvang hiervan aanzienlijk is. De uitvoering wordt in nog nader uit te werken fases opgedeeld. De te behalen resultaten aan het eind van de opstartfase (2003-2004) worden bij elk onderdeel apart aangegeven.

dto316.1


37 van 61

Businessplan

7.4.1.

Architectuur

Uitgangspunt bij het realiseren van de E-merge leeromgeving is een architectuur waarbij elke instelling de eigen identiteit behoudt, maar waarbij gebruikers uniform herkenbaar zijn en toegang kunnen krijgen tot alle "modules" van alle deelnemende instellingen en waarbij content kan worden uitgewisseld tussen de instellingen. De docent logt in en krijgt een overzicht van de "courses" die hij/zij via de gedistribueerde leeromgeving aan studenten van één of meerdere instellingen aanbiedt. De student logt in en krijgt hier een overzicht van de "courses" die hij/zij volgt via de gedistribueerde leeromgeving, waarbij de inhoud kan komen van meerdere instellingen. Via de toegangspoort(en) en het usermanagement systeem wordt de toegang geregeld, via het LCMS systeem wordt de content beheerd. Dit is een grote uitdaging omdat het hier een groot aantal personen en een aanzienlijk aantal verschillende "bron" systemen betreft. Architectuurschets: user

Geïntegreerde Toegang (A)

user management E-merge

(B) Toegang

users instelling

Ander, toekomstig DLO

Digitale leeromgeving Instelling n

LCMS (C)

Toegang

users instelling

Digitale leeromgeving Instelling n+1

LCMS (C)

Geïntegreerd / E-merge Learning Content Management System LCMS (C)

Bij deze architectuur wordt uitgegaan van het feit dat iedere instelling er de voorkeur aan geeft om zijn eigen digitale leeromgeving met Blackboard te behouden (in de bovenstaande figuur is deze “eigen” omgeving weergegeven binnen de stippellijn) . De bovengenoemde geïntegreerde toegangspoort zal dan ook een beperkte functionaliteit krijgen en moet met name de gemeenschappelijke inhoudelijke mogelijkheden creëren. De geschetste architectuur is voorwaarde voor de samenwerking! Zowel de Digitale Leer Omgevingen van de afzonderlijke instellingen als het geïntegreerde Learning Content Management Systeem moeten gekoppeld worden aan een gestructureerd usermanagement systeem. Dit voor authenticatie en de registratie van rollen en rechten.

dto316.1


38 van 61

Businessplan Uitgangspunt hierbij is dat elke instelling verantwoordelijk is voor zijn gebruikers. Ten aanzien van het support (opvangen, registreren en oplossen van storingen, vragen, wijzigingen en incidenten) wordt op termijn een gemeenschappelijk op te zetten helpdesk voorgestaan. De geschetste oplossingsrichting gaat uit van integratie op twee niveaus: Content en Toegang

dto316.1


39 van 61

Businessplan

7.4.2.

Uitwisseling van data

Het koppelen van een Learning Content Management Systeem aan de Digitale leeromgeving. (C) Om data- en contentportabiliteit te bereiken wordt voorgesteld om bij een aantal instituten een Learning Content Management Systeem (LCMS) te koppelen aan de digitale leeromgeving. Daarmee wordt, naast de uitbreiding van de onderwijskundige mogelijkheden, een beter beheer van de content en het gebruik op meerdere plaatsen mogelijk. Met een LCMS wordt gezorgd voor vastlegging van documenten op één plaats en waarbij gebruik binnen meerdere courses kan worden gerealiseerd. Blackboard heeft zelf niet de benodigde CMS-functionaliteit en heeft ook geen intentie om die te ontwikkelen. Blackboard concentreert zich wat dit betreft op haar Building Block programma (koppeling naar Blackboard). Omdat de betrokken instellingen allen Blackboard gebruiken, zijn de producten “Hive” van Harvest Road en “Masterfile” van Concord kandidaat als Learning Content Management Systeem. Met name de grote mate van integratie met Blackboard speelt hierbij een belangrijke rol. De voornaamste (technische) eisen en wensen t.a.v. een Learning Content Management Systeem (LCMS ) voor gebruik in combinatie met Blackboard zijn de volgende: 1. Een zodanige integratie (mogelijkheid) met Blackboard dat er voor de docenten en studenten geen extra drempels worden opgeworpen. (De laagdrempeligheid is HET argument om Blackboard te gebruiken). a. “Out of the box " implementatie. b. Uitgebreide mogelijkheden voor het definiëren van rollen en het toewijzen van rechten. Deze moeten uit Blackboard overgenomen kunnen worden. c. Eenvoudige migratie van de huidige omgeving naar een omgeving met een LCMS 2. Gebaseerd op (open) standaarden als XML en liefst Shareable Courseware Object Reference Model (SCORM) compliant. 3. Usermanagement op basis van LDAP koppeling 4. Platform Oracle / SUN 5. Mag geen problemen opleveren t.a.v. de performance van Blackboard 6. Ondersteuning van een veelheid aan formaten (Word, PDF, ………) 7. Functionaliteit zoals een standaard CMS dat biedt zoals zoekmogelijkheid, versiebeheer, rechtenstructuur e.d., plus interface naar verschillende webservers en (automatische) documentconversie. Gezien de eisen en wensen is binnen E-merge HIVE van Harvest Road de belangrijkste kandidaat voor de uitwisseling van content over de instellingen heen, in de pliot fase. Ook bij de Digitale Universiteit is, via een uitgebreid selectieproces, Hive als potentieel meest geschikt LCMS naar voren gekomen. Naast de LCMS-licentie zal in overleg met technische afdelingen (I&A) gekeken moeten worden naar de licenties van Sun Solaris en Oracle, welke benodigd zijn om het LCMS op te draaien. Bekeken moeten worden of het LCMS gebruik kan maken van bestaande licenties van Sun Solaris en Oracle zonder extra licentiekosten.

dto316.1


40 van 61

Businessplan Doelstelling Gezien de nodige onduidelijkheden ligt het voor de hand om te beginnen met een pilotproject. De doelstellingen van dit pilotproject, op technisch gebied, zijn: Opdoen van ervaring met het technisch inrichten van een LCMS; Opdoen van ervaring met het technisch koppelen van het LCMS met Blackboard; Opstellen van een advies voor de ( technische) keuze van een LCMS; Opstellen van een advies voor het technisch operationeel maken van een LCMS binnen de E-merge partners. Opzet van de pilot Voor het uitvoeren van de implementatie van de pilot met HIVE zijn twee opties. 1. Gehele implementatie (zowel de geïntegreerde LCMS als de LCMS per instelling) laten uitvoeren door één van de partners binnen E-merge, op één server. 2. Elke instelling binnen E-merge draagt zelf zorg voor de installatie van de lokale LCMS, daarnaast wordt er een geïntegreerde LCMS ingericht. Gezien het feit dat nog geen enkele instelling een LCMS heeft geïmplementeerd wordt uitgegaan van de optie tot het opzetten van fysiek één LCMS systeem (met voor elke instelling een apart domein). Hiermee worden aanzienlijke besparingen op de kosten bereikt. Een onderzoekscomponent tijdens de pilot met een LCMS is de aanschaf in consortiumverband na de pilotfase. Kosten en financieel kader Licentiekosten LCMS: het huidige aanbod van HarvestRoad, voor de voorgestelde pilot, houdt een licentie in waarbij 10 bureaus kunnen worden ingericht, daarbij krijgt iedere faculteit en/of instituut binnen de Emerge een eigen bureau. De licentie voorziet tevens in een onbeperkt aantal users dat toegang kan worden verleend tot het LCMS. Kosten LCMS Kosten

initieel

Pilot (2003)

2004


Voorbereiding (personeel) Licentiekosten LCMS Licentiekosten Oracle Systeemkosten (hardware)

10.000 105.000 Pm 5.000

40.000 * Pm 5.000

145.000 80.000

Projectcoördinatie en technische afstemming tussen instellingen Ontwikkelingskosten

20.000

20.000

40.000

40.000

20.000

60.000

Exploitatie kosten gedurende fase 1 (2jaar)

20.000

30.000 *

50.000

Pm 70.000

Totaal LCMS dto316.1


€ 375.000 41 van 61

Businessplan

* De opgenomen exploitatiekosten betreffen de kosten voor het geïntegreerde LCMS systeem. De exploitatiekosten van LCMS systemen voor de afzonderlijke instellingen na de pilot zijn voor rekening van de betreffende instelling.

dto316.1


42 van 61

Businessplan

7.4.3.

Gebruikersbeheer en toegang

Op basis van de geschetste architectuur en de uitgangspunten, o.a. de inzet van een Learning Content Management Systeem en E-portfolio, is samenhangend gebruikersbeheer en een gepersonaliseerde toegang voor E-merge essentieel. Doelstelling: Het opleveren van een plan van aanpak, een proof of concept en een concrete pilotinvulling die dient voor het verder uitontwikkelen van een infrastructuur waarmee het gezamenlijk aanbieden van onderwijs in digitale vorm mogelijk wordt. Belangrijke eisen aan deze componenten gebruikersbeheer en toegang zijn: Gebruikersbeheer: Beheer van gebruikers voor de geïntegreerde leeromgevingen en de Learning Content Management Systemen van de instellingen gebaseerd op open standaarden, met zo veel mogelijk hergebruik van bestaande LDAP-directory infrastructuur van de instellingen Autorisatie op basis van gebruikersrollen, afgeleid uit de instellingsgegevens en eventueel binnen Emerge aangevuld Faciliteren van gedelegeerd en gefedereerd beheer van gebruikers en gebruikersrollen / rechten voor de diverse instellingen en E-merge Behandeling van gebruikersgegevens conform de privacy-wetgeving Toegang: Vooralsnog eenvoudige web-gebaseerde dienstverlening uitgaande van een universele browser Universele toegang voor de geïntegreerde digitale leeromgeving en het geïntegreerde Learning Content Management Systeem. Personalisatie van diensten op basis van (meerdere) rollen, rechten en persoonlijke voorkeuren Hieronder wordt eerst de huidige situatie geschetst en dan op basis van de hiervoor geformuleerde eisen een architectuur uitgewerkt om de dienstverlening gestalte te geven, met het accent op gebruikersbeheer. Huidige Situatie: Op dit moment is de gebruikersbeheersituatie van de diverse, bij E-merge betrokken partijen, divers. Wel is het zo dat de meeste partijen een LDAP-gebaseerde directory dienst hebben, waarin studenten en medewerkers zijn opgenomen met gegevens: Voor- en achternaam Organisatieonderdeel E-mail adres Gebruikersnaam geldig voor 1 of meerdere systemen Versleuteld wachtwoord Zulke gegevens zijn ook benodigd voor gepersonaliseerde en beveiligde dienstverlening binnen E-merge. Indien instellingen deze gegevens nu al niet via een directory aanbieden, verdient het de aanbeveling hiermee te beginnen. Met behulp van een meta-directory, of eventueel zelf ontwikkelde synchronisatietool kan zo’n dienst worden opgebouwd. Wat betreft het ontwerp van de diverse directories, is het algemeen gangbaar in het hoger onderwijs om de X.521 benaming van objecten te gebruiken, waarbij op het hoogste niveau een tak bestaat (waarover in Nederland SURFnet het beheer voert) met daaronder per instelling een organisation-object.

dto316.1


43 van 61

Businessplan Wat betreft de object en attribuutdefinities is er meer variëteit. Het gebruik is wel om de standaard objecten person, organizationalPerson en inetOrgPerson te gebruiken, maar aanvullend daarop definiëren instellingen dan vaak nog een organisatie specifieke object. Er is geen standaard object voor instellingsoverschrijdende toepassingen. Initiatieven op dat gebied zijn er internationaal overigens wel maar lijken nog geen navolging te vinden.

dto316.1


44 van 61

Businessplan Oplossingen en aanbevelingen: De voorgestelde architectuur van het E-merge platform is in grote lijnen beschreven ( 7.3.1.) Om deze architectuur te laten voldoen aan de eisen, dient het gebruikersbeheer te worden ingevuld, met name waar het beschikbaar stellen van gebruikersgegevens van diverse instellingen betreft en het verlenen van de toegang tot persoonsgebonden instellingsapplicaties, zoals de digitale leeromgevingen. Zoals reeds aangegeven verdient het de aanbeveling dat instellingen die gebruikersgegevens nu niet via een directory aanbieden hiermee beginnen. Mogelijk kan in de context van E-merge een hulpvoorziening getroffen worden om zo’n dienst te hosten voor partijen die niet zelf in staat zijn de noodzakelijke gegevens via een directory aan te bieden. Met behulp van een meta-directory, kan zo’n dienst worden samengesteld en eventueel als aparte directory (of deel van de directory) extern worden aangeboden voor samenwerkingsverbanden. Hiermee ontstaat dan een koppelvlak voor samenwerking op het vlak van ICT-diensten in het Hoger Onderwijs, in eerste instantie voor E-merge, maar in principe ook voor andere projecten. De noodzaak tot het inrichten van een aparte directory(instantie) om coherent gebruikersbeheer in het samenwerkingsverband te kunnen realiseren is afhankelijk van de specifieke eisen die deze omgeving stelt aan de inrichting van de directory (zowel wat betreft objecten/attributen alsook naamgeving), en tevens het beveiligingsniveau dat nagestreefd wordt. Zo kan een aparte directory buiten het intranet van de instelling geplaatst worden en van een aparte rechtenstructuur worden voorzien. Het toepassen van de meta-directory voor het inrichten van externe directories is feitelijk een strategie waarmee snel een passende ‘view’ van bestaande gebruikersgegevens voor een veelheid aan samenwerkingsverbanden en informatiebehoeften kan worden gecreëerd. De winst van de strategie zit in de flexibiliteit ervan, zowel technisch organisatorisch. In het kader van E-merge zal moeten worden uitgezocht of er attributen zijn die voor de E-merge dienstverlening binnen een lokaal gedefinieerd object vallen, maar eigenlijk voor de E-merge dienstverlening beschikbaar moeten zijn als gemeenschappelijk gedefinieerd attribuut. Er is hier raakvlak met internationale initiatieven voor het definiëren van onderzoeken onderwijsobjecten te gebruiken, met name het Europese eduPerson initiatief, evenals een nieuw SURF project om een standaard object voor hoger onderwijs en onderzoek in Nederland te ontwikkelen3 Daarnaast verdient het de aanbeveling het initiatief van de Liberty Alliance te verkennen als mogelijk model voor ‘federated identity’ in de E-merge context. De Liberty Alliance is een consortium van vendors en dienstverleners met als doel op basis van open standaarden, met name LDAP en XML, het samenwerken op het gebied van gebruikersbeheer te faciliteren4 Met het model van de Liberty Alliance, of een daarvan afgeleide aanpak, kan mogelijk ook de toegang tot individuele instellingsapplicaties, zoals de elektronische leeromgevingen, worden ingevuld.

3

Zie http://www.daasi.de/surveys/DEEP voor het Europese eduPerson initiatief. De contactpersoon voor het SURF initiatief om een standaardobject te definiëren is Jaap Kuipers, Stichting SURF. 4 Zie http://www.projectliberty.org/ dto316.1


45 van 61

Businessplan Fasering: Met name vanwege het kostenaspect wordt gestart met de voorbereiding tot realisatie van het gebruikersbeheer in 2003. Met de realisatie zelf wordt een aanvang genomen in 2004. In 2004 wordt gestart met de opzet van de toegang. De daadwerkelijke realisatie hiervan vindt plaats in de vervolgfase van het consortium. Kosten: De kosten zijn gebaseerd op 200.000 users, waarvan 5.000 daadwerkelijk actief in 2004, en een educatieve prijsstelling van de te gebruiken software (hierbij is uitgegaan van een korting van 90% op de commerciële prijzen voor dergelijke producten). Onderdeel

Initieel 2003

Voorbereiding / uitwerken plan (personeel)

20.000

Licentiekosten gebruikersbeheer (Identity server) Systeemkosten (afschrijving hardware) Externe inhuur van expertise 30.000 Ontwikkelingskosten 30.000 gebruikersbeheer (personeel) Opzet toegang (personeel) Licentiekosten toegang (portal server) Projectcoördinatie en technische 15.000 afstemming tussen instellingen Exploitatie kosten gedurende fase 1 (2jaar)

2004


40.000

40.000

50.000

50.000

30.000 40.000

60.000 70.000

30.000 pm 10.000

30.000 Pm 25.000

30.000

30.000

Totaal gebruikersbeheer en toegang € 325.000

dto316.1


46 van 61

Businessplan

7.5. Technische samenwerkingsprojecten De volgende technische samenwerkingsprojecten worden opgezet binnen E-merge, met het daaraan gekoppelde budget. De fondsen worden met name ingezet voor beveiliging, vergelijkingtesten toetsystemen (hierbij is een nadrukkelijke link met onderwijskundige samenwerking) en het gezamenlijk ontwikkelen van functionaliteiten. Zodra een project succesvol is afgerond kan dit resulteren in structurele afspraken rond exploitatie van deze systemen. 7.5.1.

Gezamenlijke ontwikkeling en onderlinge levering van producten

Bij de ontwikkeling van gewenste functionaliteit is het uitgangspunt dat dit volledig in relatie moet zijn tot de digitale leeromgeving(en) en qua architectuur is afgestemd op de geschetste architectuur. Doelstelling: Gezamenlijk investeren in de ontwikkeling/uitrol van nieuwe functionaliteiten op de binnen E-merge aangegeven terreinen (Digitale Leeromgeving, LCMS, Toetsing) en bredere uitrol van intern ontwikkelde systemen. Uitwerking: Verschillende instellingen zijn doende om administratieve en/of specifieke onderwijssystemen te koppelen aan de digitale leeromgeving. Binnen het consortium zal gewerkt worden aan de bouw van herbruikbare functionele modules waarmee dergelijke koppelingen tot stand gebracht kunnen worden. Daarnaast is binnen de instellingen aanvullende functionaliteit ontwikkeld. Het uitgangspunt bij het ontwikkelen van gewenste extra functionaliteit is het delen van de reeds ontwikkelde modules (zoals Building Blocks) en het zonodig aanpassen ervan dat gebruik bij de andere instellingen mogelijk wordt. Als eerste vindt een inventarisatie plaats. Voorstel is om producten (zoals software) in principe om niet in te brengen in het consortium. De kosten voor aanpassingen, pilots, het opzetten van ondersteunende modules en de bijbehorende ondersteuning worden gefinancierd vanuit het consortium. Het betreft vooralsnog de producten op de in dit businessplan genoemde terreinen. Elke instelling die een bepaald product wil gaan gebruiken betaalt de jaarlijkse kosten voor onderhoud en ondersteuning. In geval van software wordt een bedrag voor softwareonderhoud in rekening gebracht (gebruikelijk tussen 10 en 15% van de ontwikkelkosten). Deze kosten zijn voor rekening van de afnemende instelling en komen ten goede aan de inbrengende instelling. Het eigendomsrecht blijft bij de inbrenger. Ook de kosten voor de exploitatie zijn voor rekening van de instellingen zelf. Stappen: Inventarisatie bestaande koppelingen en ontwikkelde systemen/producten Inventarisatie bestaande extra functionaliteit Uitwisselen van deze inventarisatie (E-merge producten lijst) In kaart brengen van de vraag / wensen Realiseren van aanpassingen Afsluiten overeenkomsten voor levering en support

dto316.1


47 van 61

Businessplan Kosten: Activiteiten Inventarisatie

Opmerking

2003

Betreft een 50.000 globale schatting Projectcoördinatie en technische 10.000 afstemming tussen instellingen Overeenkomsten onderhoud en Rekening support instelling Totaal Ontwikkeling en onderlinge levering



50.000

100.000

10.000

20.000

-

-

10.000

Realisatie aanpassingen

dto316.1

2004

€ 130.000

48 van 61

Businessplan

7.5.2.

Beveiliging

Naar verwachting zal het aantal gebruikers van Digitale Leer Omgevingen (Blackboard) in de nabije toekomst verder toenemen. Naarmate het belang van deze systemen voor de instellingen groter wordt, zal het afbreukrisico voor deze instellingen toenemen indien informatie uit de productiesystemen ten onrechte wordt geopenbaard of dat de beschikbaarheid wordt verstoord als gevolg van sabotage door kwaadwillende eindgebruikers. Adequate beveiligingsmaatregelen dienen dit te voorkomen. Voorgesteld wordt om hier gemeenschappelijk aandacht aan te schenken. Dit kan middels uitwisseling van ervaringen en het concreet opstellen van een continuïteitsplan en een checklist “do's and don'ts”. Doelstelling: Het waarborgen van de exclusiviteit, integriteit en beschikbaarheid van het e-learning systeem Blackboard, teneinde dit systeem optimaal (en derhalve niet maximaal) te beschermen tegen interne en externe bedreigingen. Dit via een doeltreffend en doelmatig stelsel van samenhangende maatregelen Als eerste stap valt daarbij te denken aan het in kaart brengen en analyseren van het volgende: Risico's Een risico is te definiëren als een kans op schade of verlies. Wanneer deze term wordt gebruikt in relatie met ICTO-voorzieningen in een bedrijfsomgeving, denkt men vooral aan: Productieverlies of verminderde kwaliteit van processen, Informatievernietiging of informatiemisbruik, Gezichtsverlies of juridische ingrepen. Risicovergrotende factoren Risico's worden vergroot door een samenspel tussen een aantal krachtenvelden, te weten Bedreigingen, te onderscheiden in interne en externe, Kwetsbaarheden van de afzonderlijke voorzieningen, Afhankelijkheden tussen de voorzieningen onderling. Risicoverminderende maatregelen Risico's kunnen verminderd worden door maatregelen op het gebied van Beschikbaarheid, te onderscheiden in continuïteit en responssnelheid, Integriteit, waaronder begrepen juistheid, volledigheid, actualiteit en geoorloofd zijn van procedures en gegevens, Vertrouwelijkheid, de wisselwerking tussen toegang en afscherming. Kosten: Activiteiten

Initieel 2003

2004

Inventarisatie

20.000

-


Opstellen continuïteitsplan Projectcoördinatie en technische afstemming tussen instellingen

20.000 10.000

20.000 10.000

40.000 20.000

Totaal Beveiliging

dto316.1


€ 80.000

49 van 61

Businessplan 7.5.3.

Hosting

Doelstelling: Onderzoek naar de mogelijkheden en mogelijke bezwaren van hosting / Application Service Provider (ASP). Hosting betekent dat, in plaats van het installeren van applicaties op verschillende lokale servers, de bij Emerge betrokken studenten en medewerkers via het Internet gebruik maken van één applicatie en data die centraal is opgeslagen. Deze aanpak levert de volgende voordelen en resultaten op: Het wegvallen van de lokale kosten van het ontwikkelen en beheren van IT hulpmiddelen. Een snelle implementatie, hoogstaande ICT performance en beveiliging. Nadeel is mogelijk de wat grotere afhankelijkheid die een individuele instelling hiermee krijgt. Uitgangspunt van hosting: Een team van systeembeheerders en database administrators zorgt voor het operationeel houden van de servers met betrekking tot operating systeem, database en systeemtools. Alsmede het verzorgen van veiligheidsbackups, aansluiten op het netwerk en andere handelingen zoals performance tuning / bewaking die noodzakelijk zijn om de dienstverlening te kunnen waarborgen. Eén van de te onderzoeken zaken is hierbij de samenwerking met een instituut uit een andere tijdzone. Samenwerking hiermee levert een 5x24 uurs support op tegen beperkte kosten. Een voorbeeld is het samenwerkingsproject op het gebied van Blackboard tussen de LEI en TUD. LEI heeft het hosten van Blackboard uitbesteed aan de TUD. Op basis van deze uitbesteding zijn ervaringen opgedaan en uitgewisseld op het gebied van: psychologische barrières m.b.t. het uitbesteden, beperkingen van servers die niet aan het eigen netwerk hangen, de haalbaarheid van taakverdelingen e.a. In aanmerking komen zaken als ASP van toetssystemen en E-portfolio. Kosten: Onderdeel

2003

2004

Onderzoek Projectcoördinatie en afstemming tussen instellingen Overeenkomsten

10.000 5.000

15.000 5.000

Totaal periode van 2 jaar 25.000 10.000

x

Kosten voor de instelling

-

Totaal

dto316.1


€ 35.000

50 van 61

Businessplan

7.5.4.

Gezamenlijk optreden richting marktpartijen

Doelstelling: Het doel is deze samenwerking op te zetten en te bepalen welke voordelen te behalen zijn. Nadrukkelijk wordt benadrukt dat zeer goed gekeken zal worden naar de meerwaarde t.o.v. soortgelijke activiteiten van Surf. Duplicatie moet worden voorkomen. Het is expliciet niet de bedoeling een inkooporganisatie op te zetten. De volgende producten / markt partijen komen hiervoor in aanmerking:

Blackboard (Digitale Leeromgeving) Aanbieders van ADSL diensten Harvest Road (Learning Content Management System HIVE) Oracle (Database Management System) SUN Microsystems (Server platform) SUN Microsystems (Software, SUN one) Microsoft producten (Software) Software voor studenten Aanbieders van Studenten Pc’s en laptops

Kosten Onderzoek naar de huidige situatie binnen de instellingen Vorm geven samenwerking op dit terrein

opmerking

2003



10.000

15.000

15.000 5.000

Totaal

dto316.1

2004

€ 25.000

51 van 61

Businessplan

8. Toekomstvisie en strategie Het business plan is in eerste instantie gericht op de eerste twee jaar van E-merge. Echter horizon van het consortium ligt vele jaren verder. Om te komen tot een succesvolle continuering van de samenwerking na de eerste twee jaar is het belangrijk een strategie en toekomstvisie te ontwikkelen voor de samenwerking op lange termijn. Daarbij is het essentieel te leren van de successen en fouten in de eerste fase. Eén van de uitgangspunten van het E-merge consortium is het ontwikkelen van de competenties bij de aangesloten organisaties om op een doelgerichte wijze samen te werken en te leren van ‘good practice’ bij de partner-instellingen. Vanuit dit perspectief is het van groot belang om: De overall-resultaten in de eerste fase te analyseren en gezamenlijk te bespreken. Bij diverse deelprojecten is al rekening gehouden met evaluatie-onderzoek. Hier gaat het om de resultaten van de samenwerking in brede zin. Mede op basis van leerervaringen ambities te formuleren voor de tweede fase en een gemeenschappelijke visie te ontwikkelen voor de toekomst die de basis kan vormen voor nieuwe projecten in de tweede fase. Te analyseren wat de strategische implicaties kunnen zijn van de samenwerking binnen E-merge: o voor het proces van strategievorming en de strategische keuzes die gemaakt worden (posities in de markt, concurrentie en samenwerking, kerncompetenties, e.d.), o voor het proces van strategie-implementatie (betrekken van management en ‘key players’ als hoogleraren, lectoren, docenten, etc.; doorvoeren van onderwijsvernieuwing, continuïteit van veranderingen, ondernemerschap, e.d.) De analyse van resultaten, de vorming van een gemeenschappelijke visie en de voorbereiding van een strategie van E-merge worden gefaciliteerd vanuit het project “Toekomstvisie en strategie” . Kosten

2003

2004

Coördinatie en facilitering project Bijdragen partners

10.000

10.000

Totaal periode van 2 jaar € 20.000

10.000

10.000

€ 20.000

Totaal

dto316.1


€ 40.000

52 van 61

Businessplan

9. Procedures en afspraken 9.1. Onderlinge verrekening Voorstel is om producten (zoals software) in principe om niet in te brengen in het consortium. De kosten voor aanpassingen, pilots, het opzetten van ondersteunende modules en de bijbehorende ondersteuning worden gefinancierd vanuit het consortium. Het betreft vooralsnog de producten op de in dit businessplan genoemde terreinen. Elke instelling die een bepaald product wil gaan gebruiken betaalt de jaarlijkse kosten voor onderhoud en ondersteuning. In geval van software wordt een bedrag voor softwareonderhoud in rekening gebracht (gebruikelijk tussen 10 en 15% van de ontwikkelkosten). Deze kosten zijn voor rekening van de afnemende instelling en komen ten goede aan de inbrengende instelling. Het eigendomsrecht blijft bij de inbrenger. Ook de kosten voor de exploitatie zijn voor rekening van de instellingen zelf. 9.2. Toe- en uittredingsregels

Na vaststelling van het businessplan is het mogelijk om het aantal consortiumdeelnemers te wijzigen. Nieuwe deelnemers (tot 2005) worden toegelaten onder de voorwaarde dat zij zich aan het businessplan van E-merge conformeren. Daarnaast dienen nieuwe instellingen zich "in te kopen" tegen een bedrag dat gelijk is aan de investeringen die de overige instellingen reeds hebben gedaan in het consortium. Toetreding tot E-merge betekent dat de instelling zich confirmeert aan het gebruik van dezelfde elektronische leeromgeving (Blackboard) en hetzelfde learning content management systeem als de overige deelnemers aan het consortium. Toetredingsregels voor instellingen na 2005 zullen te zijner tijd worden opgesteld. Opzegging van deelname kan slechts plaatsvinden tegen het einde van het boekjaar en met inachtneming van een opzeggingstermijn van een jaar.

9.3. Tarieven Voor de verrekening worden de onderstaande tarieven (Integrale personeelskosten 2002) gehanteerd: Schaalcluster Euro per dag Euro per uur <10 500 62.5 10 560 70 11 640 80 12-13 720 90 14-15 760 95 16 840 105 >16 1000 125 De tarieven zijn gebaseerd op het volgende: Een mensjaar = 1200 mensuur Een mensdag = 8 mensuur Voor declaratie van kosten van projecten geldt dat de uren (en dus niet de dagen of maanden) worden gedeclareerd, en wel de werkelijk gemaakte uren (dus niet de begrote uren).

dto316.1


53 van 61

Businessplan

10. Implementatieplan op hoofdlijnen

De periode tot februari 2003 wordt besteed aan het inrichten van de organisatorische structuur van Emerge binnen de staande organisatie van de penvoerder van E-merge, de Technische Universiteit Delft. Tevens worden in dezelfde periode de bestuursorganen geformaliseerd.

De periode vanaf februari 2003 dient voor het ontwikkelen van de projecten.

Op hoofdlijnen worden de volgende streefdata voorzien:

Benoemen instellingscontactpersonen in stuurgroep, inclusief onderlinge taakverdeling Benoemen programmaleiders Operationalisering in de vorm van gedetailleerde projecten Besluiten over projecten

dto316.1


54 van 61

December 2002 Januari 2003 Maart – juni 2003 Mei – juli 2003

Businessplan

11. Financiën (alle bedragen in €) Functie

Kosten onderdelen

E-merge subsidie

Instellingen

Businessplan

40.000

40.000

40.000

Staf

76.000

76.000

38.000

38.000

240.000

240.000

120.000

120.000

60.000

60.000

30.000

30.000

965.200

435.000

530.200

960.000

435.000

525.000

Programmaleiders (totaal 1FTE) Communicatie Onderwijskundige samenwerking LCMS Digitale didactiek Beoordelingssystematieken

413.200 328.000 224.000

Samenwerking Technische Infrastructuur LCMS Gebruikersbeheer + toegang Ontwikkeling en onderlinge levering Beveiliging Hosting Optreden richting marktpartijen

375.000 325.000 120.000 80.000 35.000 25.000

0

Toekomstvisie

40.000

40.000

20.000

20.000

Evaluatie

20.000

20.000

16.000

4.000

Reservering

82.800

82.800

0

82.800

2.484.000

1.134.000

1.350.000

Totaal

dto316.1

Kosten totaal

De kosten binnen de instellingen (b.v. kosten van het bestuur, de instellingscontactpersonen en de bijdragen van docenten) zijn in het overzicht niet opgenomen.


55 van 61

Businessplan

11.1. Verplichtingen

dto316.1

Partijen committeren zich voor het afgesproken aandeel, volgens de overeengekomen verdeelsleutel: HHS/THR ,LEI, TUD, UM, ieder voor 2/9 deel. HL voor 1/9 deel.

De deelnemende instituten ontvangen van de penvoerder twee keer per jaar een rekening voor de betaling van een voorschot voor hun aandeel in de kosten. Het voorschot wordt verrekend met de daadwerkelijke kosten.

Deelnemende instituten dienen daarnaast rekening te houden met impliciete additionele personele en materiele kosten.


56 van 61

Businessplan

12. Bijlage 1: Toekomstbeeld E-merge systeem Vanuit verschillende richtingen is aangegeven dat het versterken van dynamische interacties tijdens het leren binnen (virtuele) leergroepen of van persoon tot persoon en het objectief testen van de verworven kennis en vaardigheden, naast de flexibilisering van het onderwijs de komende jaren de belangrijkste innovatiedoelen van ICT vormen.

De initiatieven moeten zich richten op het creëren van adequate voorzieningen op het gebied van infrastructuur - zowel technisch als organisatorisch. De individuele bijdragen van docenten kunnen optimaal worden ingezet vanuit de expertise in het eigen werkveld.

Binnen E-merge wordt integratie van de verschillende losstaande systemen tot één onderwijs systeem voorgestaan. Hierbij vormt de Gedistribueerde Digitale Leer Omgeving (GDLO) de onderwijsinfrastructuur en leveren de hieraan gekoppelde systemen op termijn de benodigde (extra) functionaliteit. Om het systeem op een adequate wijze in te zetten, is het noodzakelijk dat de identiteit van de gebruiker eenduidig en met zekerheid kan worden vastgesteld. Hiertoe wordt een usermanagementsysteem ontwikkeld op basis van marktstandaarden (LDAP). Uitwisseling van content geschiedt via het Learning Content Management Systeem. Met dit systeem krijgt E-merge een vorm waarin studenten en docenten van de betrokken instellingen actief kunnen samenwerken.

E-merge = gericht op Samenwerking

dto316.1


57 van 61

Businessplan Functionele schets: Aanbieder Docent deelnemende Universiteit

Docent deelnemende Hogeschool

Materiedeskundige bedrijfsleven

Student, (Mentor)

Aangekochte leermodule

portal

Systemen Toetsen

Functionaliteit : E - Portfolio

Multimedia

Content Management

Onderwijsmodules Groeps - Projectonderwijs Plaats- en Tijd onafhankelijk Onderwijs Toetsing Communicatie Evaluatie Administratie

Probleem Gestuurd Onderwijs

Cursus evaluatie

Gedistribueerde Digitale Leeromgeving user management docenten studenten derden

portal

Student

Afnemer Universiteit

dto316.1

Student Hogeschool


Medewerker deelnemende instelling

58 van 61

Externe afnemer

VWO scholier

Businessplan

13. Bijlage 2: profielschets programmaleider “O” E-merge is een consortium van zeven instituten in het Hoger Onderwijs die in samenwerking met elkaar nieuwe producten op het gebied van het gebruik van ICT in het onderwijs ontwikkelen. Het consortium kent een platte organisatiestructuur. Binnen E-merge geldt een full servicegedachte (advies, ontwerp, realisatie en implementatie) en wordt uitsluitend projectgericht gewerkt. Dit betekent dat er niet alleen een zeer goede verstandhouding met de afnemers wordt gerealiseerd. Ook vereist de werkwijze een cliënt gerichte, slagvaardige, pragmatische, op probleemoplossing gerichte attitude van de betrokkenen binnen Emerge.

Programmaleider onderwijskundige projecten

Functie Als programmaleider onderwijskundige projecten werkt u aan een aantal projecten op het gebied van het gebruik van LCMS, digitale didactiek en E-portfolio. Het betreft een zelfstandige taak die onder verantwoordelijkheid van het bestuur van E-merge en in afstemming met de stuurgroep wordt verricht. Een eigen inbreng, veel kennis van zaken, een groot verantwoordelijkheidsgevoel en zelfstandig optreden, zijn voor een adequate vervulling van de functie onontbeerlijk. Gelet op het feit dat de projecten zich afspelen tussen de zeven deelnemende instellingen van E-merge, wordt in het bijzonder de nadruk gelegd op het creëren van draagvlak met in achtneming van de politieke interne- en externe verhoudingen. Profiel U heeft een universitaire opleiding (onderwijskunde, organisatiewetenschappen, e.d.). Als persoon bent u te typeren als commercieel, ondernemend, verantwoordelijk, klantgericht en bedrijfsmatig. U beschikt over een pragmatische instelling, een open lerende houding, doorzettingsvermogen en uitstekende communicatieve vaardigheden. U heeft een ruime ervaring met onderwijskundige projecten op micro- en mesoniveau in het hoger onderwijs en bent bekend met de relevante beleidsontwikkelingen. Ervaring met complexe innovatieprojecten en het begeleiden van veranderingsprocessen is een pre. U bent uitgebreid bekend met de mogelijkheden om ICT in het onderwijs te benutten. Geboden Wij bieden een veelzijdige dynamische functie. U krijgt de ruimte voor ontwikkeling van ideeën en deze daadwerkelijk om te zetten in producten en uitwerking hiervan ten gunste van de markt. De functie heeft een zelfstandig karakter, die gekenmerkt wordt door veelvuldige contacten, verantwoordelijkheid en ondernemerschap.

dto316.1


59 van 61

Businessplan

14. Bijlage 3: profielschets programmaleider “TI” E-merge is een consortium van zeven instituten in het Hoger Onderwijs die in samenwerking met elkaar nieuwe producten op het gebied van het gebruik van ICT in het onderwijs ontwikkelen. Het consortium kent een platte organisatiestructuur. Binnen E-merge geldt een full servicegedachte (advies, ontwerp, realisatie en implementatie) en wordt uitsluitend projectgericht gewerkt. Dit betekent dat er niet alleen een zeer goede verstandhouding met de afnemers wordt gerealiseerd. Ook vereist de werkwijze een cliënt gerichte, slagvaardige, pragmatische, op probleemoplossing gerichte attitude van de betrokkenen binnen Emerge.

Programmaleider Technische Infrastructuur

Functie Als programmaleider Technische Infrastructuur werkt u aan een aantal projecten op het gebied van de digitale leeromgeving Blackboard, Learning content management systemen en zaken als beveiliging. Het betreft een zelfstandige taak die onder verantwoordelijkheid van het bestuur van E-merge en in afstemming met de stuurgroep wordt verricht. Een eigen inbreng, veel kennis van zaken, een groot verantwoordelijkheidsgevoel en zelfstandig optreden, zijn voor een adequate vervulling van de functie onontbeerlijk. Gelet op het feit dat de projecten zich afspelen tussen de zeven deelnemende instellingen van E-merge, wordt in het bijzonder de nadruk gelegd op het creëren van draagvlak met in achtneming van de politieke interne- en externe verhoudingen. Profiel U heeft een technische opleiding op universitair niveau. Als persoon bent u te typeren als commercieel, ondernemend, verantwoordelijk, klantgericht en bedrijfsmatig. U beschikt over een pragmatische instelling, een open lerende houding, doorzettingsvermogen en uitstekende communicatieve vaardigheden. U heeft een ruime ervaring met technische implementatie projecten in het hoger onderwijs en bent bekend met de relevante onderwijskundige ontwikkelingen. Ervaring met complexe innovatieprojecten en het begeleiden van veranderingsprocessen is een pre. U bent uitgebreid bekend met de mogelijkheden om ICT in het onderwijs te benutten. Geboden Wij bieden een veelzijdige dynamische functie. U krijgt de ruimte voor ontwikkeling van ideeën en deze daadwerkelijk om te zetten in producten en uitwerking hiervan ten gunste van de markt. De functie heeft een zelfstandig karakter, die gekenmerkt wordt door veelvuldige contacten, verantwoordelijkheid en ondernemerschap.

dto316.1


60 van 61

Businessplan

15. Bijlage 4: Betrokkenen bij de totstandkoming businessplan

Leden E-merge Bestuur per 1.1.2003 Drs. W.J. Breebaart A.J. Ouwerkerk Ir. J.E.J. van Bergen Drs. P.P.M. Rullmann (vz), Prof. Dr. A.C. Nieuwenhuijzen Kruseman

Stichting hoger beroepsonderwijs Haaglanden-Rijnstreek. Hogeschool Leiden Universiteit Leiden Technische Universiteit Delft Universiteit Maastricht

Leden Stuurgroep per 1.1..2003

Ir. J.J.van der Burg Ir. H. Wegkamp Drs. M.C. Dupuis Ir. N. van Beek Ing. A..H.W. van der Zanden Drs. M. Gorissen

Secretaris: Ir. J.B.J. Groot Kormelink

Haagse Hogeschool (*) Hoge School Leiden Universiteit Leiden Technische Hogeschool Rijswijk (*) Technische Universiteit Delft Universiteit Maastricht Technische Universiteit Delft (tevens secretaris bestuur)

(*) Inmiddels gefuseerd tot de Stichting hoger beroepsonderwijs Haaglanden-Rijnstreek Schrijvers Businessplan

dto316.1

Drs. A.J. Kallenberg C.G. Huizer Dr. W. van der Aa


Erasmus Universiteit Rotterdam Technische Universiteit Delft Wageningen Universiteit

61 van 61

Businessplan. Datum: Versie: 3.1 (definitieve versie)

Recommend Documents