Passiefhuis-Platform vzw De REFLEX voor energiebewust bouwen
Bijna-energieneutraal bouwen Tussenstap naar energieactieve gebouwen Voorbeelden van ambitieuze projecten 20 september 2011 Ingenieurshuis, KVIV Antwerpen
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Nul en plus energie
100%
80%
100% Energiesector
80% Huidig beleid
60%
Woningen en diensten
60%
Industrie 40%
40% Vervoer
20%
20% Niet-CO2 landbouw Niet-CO2 andere sectoren
0% 1990
2000
2010
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
2020
2030
2040
0% 2050 12de isolatiedag
Wat is nul (en plus) energie?
Summary of Belgian Energy Definitions
Erwin Mlecnik(1) | Shady Attia (2) (1) Passiefhuis-Platform vzw (2) UCL - Architecture et climat
IEA Task40/Annex 52 Towards Net Zero Energy Solar Buildings
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Nul-energie in Vlaanderen
Nazareth, arch. Bart Tyberghien, foto: Bostoen
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
Lokeren, arch & foto. denc!-studio
Kalmthout, arch & foto. e-projecten
12de isolatiedag
Energieneutraal en energieactief
Vraag: wat is energieneutraal en energieactief Methode: ambitieuze voorbeeldprojecten Schiestlhaus, Oostenrijk Princes Elisabeth Station, Antarctica Elithis toren, Frankrijk Sonnenschiff solar city, Duitsland Heidelberg Bahnstadt, Duitsland Aspern Seestadt Wiens, Oostenrijk
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Schiestlhaus ARGE pos architekten Treberspurg & Partner Architekten Bouwjaar: 2004-2005
foto: wikipedia.org
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Schiestlhaus
Passief lichtgewicht gebouw Uwand=0,11 ; Udak=0,10; Uvloer=0,19 [W/m²K] Ug = 0,6 ; Uw = 0,8 [W/m²K] n50 = 0,32 h-1 Zeer grondige studie: simulaties, bezetting, bezonning Bouwteamwerking = noodzaak
Bezonning Schiestlhaus, bron: studierbureau Wilhelm Hofbauer
fotos: http://www.nachhaltigwirtschaften.at
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Schiestlhaus
Een ontwerp dat sterk gericht is op de zon Ramen, PV en zonnecollectoren ≠ temperatuurzones Bij volbezetting: autark, anders fornuis en koolzaadolie brander Elektriciteitsverbruik zeer strak geregeld Opdeling in primaire en secundaire systemen Bij aanschaf van nieuwe toestellen: overleg met het ingenieursbureau! Monitoring op afstand
Afbeeldingen en foto’s: http://www.nachhaltigwirtschaften.at
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Princes Elisabeth station: zero-emission International polar foundation 3E Bouwjaar: 2005-2007
foto: International Polar Foundation / René Robert
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Princes Elisabeth station: zero-emission
Passieve componenten: gebouwschil, oriëntatie en ramen, ventilatie en luchtdichtheid Hernieuwbare energie
Afbeelding: International Polar Foundation, www.antarcticstation.org
Intelligente systemen Waterbehandeling
Afbeelding: International Polar Foundation, www.antarcticstation.org
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Energieneutraal of autarktisch?
Aanbod en vraag van energie niet synchroon: Diverse bronnen aansnijden Opslag van energie Vraagbeperking en vraagsturing Zeer performante gebouwschil Complexe, intelligente systemen
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Elithis toren, Dijon Architect: Arte Charpentier Bouwheer: studieburea Elithis Bouwjaar: 2008
foto: www.elithis.fr
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Elithis toren, Dijon
Inkom & restaurant + 9 verdiepingen burelen + technische verdieping Hoge compactheid 75% beglazing voor de gevel Zeer hoge daglichttoetreding Zonwering op maat “ventilation naturelle à triple flux” Balansventilatie met WTW Ventilatieroosters in de opake delen
Afbeeldingen: www.elithis.fr
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Elithis toren, Dijon
Adiabatische koeling Biomassa brander: 8 m³/a 500m² PV op het dak, 82.000 kWhep 20 kWhep/m².a besparing via gebruikers Sluimerverbruik reduceren Trap bevorderen tov lift Onderhoud overdag ipv ochtend of avond 5000 m², kost 1.400€/m²
Afbeeldingen: www.elithis.fr
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Elithis toren, Dijon
22°C ipv 20°C Gedeeltelijke bezetting (56%) Biomassabrander brandt niet efficiënt Verlichting: 7% van opp. geeft 50% van consumptie Lift naar 9de beter dan trappen Gebruikers slechts matige aanpassing
Afbeeldingen: www.elithis.fr
Omzetting primarie energie: • Elektriciteit: 2,58 • Biomassa: 0,6 oppervlakte m² is SHON (Surface hors œuvre nette)
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Sonnenschiff solar city, Freiburg Architect: Rolf Disch Bouwjaar: 1999-2006
Foto: Rolf Disch
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Sonnenschiff solar city, Freiburg
kantoren en winkel in het “schip” Passivhaus als basis VIP in wanden kantoor Woningen 2 of 3 verdiepen, 75 tot 200m² Uwand=0,12 ; Udak=0,11; Uvloer=0,16 [W/m²K] Ug = 0,7 [W/m²K], g = 55% Stadsverwarming op basis van biomassa Maximale oriëntatie en zonwering Gereduceerd elektriciteitsverbruik Foto: PHP vzw
Zoninstralingspotentieel, bron: Mira Heinze, prof. Karsten Voss, tool: ecotect
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
Foto: Rolf Disch
12de isolatiedag
Sonnenschiff solar city, Freiburg
Analyse van monitoring data door Mira Heinze en prof. Karsten Voss, Univ. Wuppertal Gemiddelde woning: 2,9 inwoners 138m² netto vloeroppervlakte 50m² PV met 6,4kWp Ep evolutie tot plus energie: Standaard: 185 kWh/m².a Gereduceerd el. Verbruik: 165 kWh/m².a Passiefhuis: 98 kWh/m².a Stadsverwarming: 79 kWh/m².a Na PV: -36 kWh/m².a (productie: 115 kWh/m².a) Indien standaard: opp. PV x2
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
bron: Mira Heinze, prof. Karsten Voss, Journal of Green Building
12de isolatiedag
Sonnenschiff solar city, Freiburg
Gemiddeld 36 kWh/m²a opbrengst Individueel afwijkingen: Gebouwen met 3 verdiepingen: 0,22 m²PV/m²NVO ipv 0,36 Hoekwoningen vs rijwoning Impact van gebruikers: 30% voor verwarming en SWW 70% voor elektriciteit
Plus-E versus autarktisch
bron: Mira Heinze, prof. Karsten Voss, Journal of Green Building
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Energieneutraal of actief
Opslag via het net, dus mismatch beperken: Via efficiënte gebouwschil Via reductie van alle vormen van energieconsumptie Model en berekening is steeds een vereenvoudiging: Gebruikersinvloed Gedragsaanpassing Energieneutraal op individueel vlak of collectief
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Heidelberg Bahnstadt
Wonen – winkels – campus Stadsverwarming met micronet per blok PH als standaard PV ondersteund maar niet verplicht
bron: http://www.heidelberg-bahnstadt.de
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Aspern die Seestadt Wiens
bron: www.energiesystemederzukunft.at
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag
Energieactief
Performante gebouwschil: technische uitdaging Performante technieken: technische uitdaging Belang van gebruiksstroom: Technische uitdaging Maar ook psychologische component Vraagzijde individueel, aanbodzijde collectief?
Tussenstap naar energieactieve gebouwen
12de isolatiedag