Bij-de-hand. Nieuwsbrief. v e r e n i g i n g s o r g a a n t e r o n d e r s t e u n i n g v a n h o o g b e g a a f d e c h r i s t e n e n

Bij-de-hand Nieuwsbrief verenigingsorgaan ter ondersteuning van hoogbegaafde christenen

Bij-de-hand Nieuwsbrief 6e jaargang, nr. 1 januari 2004

Nieuwsbrief 1, 6e jaargang januari 2004

Choochem Vereniging ter ondersteuning van hoogbegaafde christenen Postbus 2018 3800 CA Amersfoort telefoon 0900.202.202.1 (€ 0,50 p/m) giro 8118199 Choochem, Pauwoog 50, 7908 VM Hoogeveen e-mail: [email protected] homepage: www.choochem.nl K.v.K. Amersfoort no. 32072984 Bestuursleden Choochem Voorzitter: Ria Havinga-Brand, tel 0598-352373, e-mail: [email protected] Vice-voorzitter: Anneke Hamming, 0316-266329, e-mail: [email protected] Secretaris: vacant, waarneming Anneke Hamming Waarnemend penningmeester, PR: Bert-Pieter Oelen, tel 035-5244060, e-mail: [email protected] Algemeen lid: Hendrik Jan Runhaar, 06-20441748, e-mail: [email protected] Informatiecentrum Choochem (archief met infomateriaal): Alofina Demming, tel 0525-684070, e-mail: [email protected] PR en lezingen: aanspreekpunt binnen het bestuur: Bert-Pieter Oelen Organisatie lezingen en pr vooraf: Wendy Lammers van Toorenburg, 023-5583644, e-mail: [email protected] Ledenbestand: Rikkie Oelen-Plugboer, 035-5244060, e-mail: [email protected] Nieuwsbrief Bij-de-Hand Inleveren kopij: e-mail: [email protected]

Alle kopij graag alleen naar dit adres, niet naar privé-adressen Hendrik Jan Runhaar (redactie/voorbewerking), tel 06-20441748, e-mail: [email protected] Addy Vader (redactie), tel 0113-621965, e-mail: [email protected] Rikkie Oelen-Plugboer (verzending), tel 035-5244060, e-mail: [email protected] Commissies Kerk: Ds. P.F. Lameris (secretaris), tel 053-4360112, e-mail: [email protected] Onderwijs: Madeleine Pierik (samenroeper), tel 038-3762617, e-mail: [email protected] ICT: Jan ter Haar (voorzitter), tel 0347-377594, e-mail: [email protected]

Losse nummers van de Bij-de-Hand zijn zolang de voorraad strekt verkrijgbaar de het infocentrum van Choochem, tegen vergoeding van Euro 2,20 (incl portokosten)

2


Inhoudsopgave Van de redactie 4 Van het bestuur 4 Studiedag 24 april 2004 6 Algemene ledenvergadering 24 april 2004 7 Meest gestelde vragen aan de telefoon 8 Nieuws uit regio 1 10 Choochemcyclus 12 Choochemcyclus in regio 10 13 Column 13 Boekrecensies 15 Oproepen - Leeftijdgenoten gezocht 16 - Oproepjes tijdschrift Talent 17 Voor u geselecteerd 18 Servicepagina 19

Uiterste inzenddatum copij van de volgende nieuwsbrief is

1 maart 2004 3


Van de redactie Hendrik Jan Runhaar Voor u ligt een nieuwe Bij-de-Hand. Door organisorische tegenslag is deze wat vertraagd, onze excuses hiervoor. Het goede nieuws is echter dat ook deze Bij-de-Hand weer goed gevuld is. De redactie wenst u dan ook veel leesplezier toe.

Van het bestuur Ria Havinga-Brand, voorzitter Landelijke activiteiten 2004/2005 Door het bestuur worden momenteel een aantal mogelijkheden voor landelijke activiteiten in het seizoen 2004/2005 bekeken. Naast landelijke contactdagen, de Choochemcyclus en een Algemene Ledenvergadering wordt ook gekeken of het mogelijk is een cursus voor ouders aan te bieden via Stichting Webb. Het bestuur is daarover in onderhandeling met Stichting Webb. Zie daarover elders in deze Bij-de-Hand meer. Bestuurslid Anneke Hamming is bezig met de voorbereiding van een studiedag op 24 april. Deze studiedag biedt een vervolg op door het bestuur geïnventariseerde behoefte n.a.v. de evaluatieformulieren van de vorig jaar in drie regio‟s gehouden Choochemcyclus. In de lezing en workshops op deze studiedag hoopt het bestuur leden en niet-leden verder te kunnen helpen. Bovendien kan op deze studiedag kennis gemaakt worden met de Webb-cyclus. Agenda landelijke activiteiten: Studiedag- 24 april, Apeldoorn Algemene Leden Vergadering- 24 april, Apeldoorn. Regionale activiteiten 2004/2005 Het bestuur hoopt in het jaar 2004 te beginnen met een andere opzet van het regiowerk. Nu is het zo dat de aansturing van het regiowerk alleen bij de regiocoördinator ligt. In de toekomst wil het bestuur op basis van vrijwilligheid elke regio voorzien van een regioteam dat gezamenlijk verantwoordelijk is voor de invulling van activiteiten voor hun regio. Dit ter ondersteuning van de regiocoördinator en ter stimulering van het regiowerk. Op de Algemene Ledenvergadering in 2004 wordt deze structuurwijziging toegelicht. Vacatures bestuur Drie reacties waren binnengekomen op onze advertentie voor bestuurders. Eén aspirantbestuurder heeft besloten toch liever op het grondvlak binnen Choochem met inhoud bezig te zijn. Eén aspirant-bestuurder moest helaas na de kennismaking afhaken i.v.m. ziekte van zijn echtgenote. Eén reactie is door het bestuur voorlopig geparkeerd. Het blijkt erg moeilijk te zijn om de bestuursvacatures vervuld te krijgen. Dit heeft o.a. te maken met het feit dat de meeste Choochemleden lid worden, omdat zij in hun situatie met problemen te maken hebben. Wie al veel energie kwijt is aan zijn thuissituatie, heeft weinig energie over voor een extra bijdrage in bestuurlijk werk. Daarnaast is ervaring in een bestuur wenselijk. Wij vragen uw gebed en uw meedenken voor het vinden van 4


nieuwe bestuurders. Verder is secretaris Teunis Demming door ziekte tijdelijk niet actief binnen het bestuur en was algemeen bestuurslid Hendrik Jan Runhaar geruime tijd in het buitenland. De situatie was dus zo dat drie bestuurders het werk deden van een 6koppig bestuur. Wij vragen uw gebed en uw meedenken voor het vinden van nieuwe bestuurders. Choochemcyclus in Zeeland De Choochemcyclus is een serie van drie lezingen over hoogbegaafdheid die op elkaar aansluiten, maar die ook elk apart te bezoeken zijn. Leden hebben gratis toegang. Nietleden betalen een bedrag ad. € 5,-. Vorig jaar is deze cyclus gehouden in Rotterdam, Maarssen en Harderwijk. Dit jaar is de choochemcyclus tot nu toe alleen vastgelegd voor regio 10, Zeeland, Calvijncollege te Goes op de volgende data: 6 januari 2004. Een avondlezing met mogelijkheid voor het stellen van vragen en discussie over hoogbegaafdheid in het algemeen. Doelgroep: nieuwe choochemleden en belangstellenden die kennis willen maken met het item hb. Anneke Hamming verzorgt deze lezing vanuit haar eigen ervaring met hoogbegaafdheid in het speciaal bijzonder onderwijs. 10 februari 2004. Een avondlezing met mogelijkheid voor het stellen van vragen en discussie over „hoogbegaafdheid en school‟. De problematiek van signalering, diagnosticering en omgang tussen ouders en school, in het basisonderwijs en in het voortgezet onderwijs passeren de revue. Anneke Hamming verzorgt ook deze lezing. 16 maart 2004. Een avondlezing met mogelijkheid voor het stellen van vragen en discussie over „hoogbegaafdheid en (geloofs)opvoeding. Deze lezing wordt door Ria Havinga-Brand verzorgd. Voor het najaar 2004 bestaat voor de andere regio‟s nog de mogelijkheid een choochemcyclus aan te vragen. Een draaiboek ligt klaar bij het bestuurslid Anneke Hamming.

Vacature Bestuurslid Choochem Het bestuur heeft tijdens de Algemene Leden Vergadering de wens uit gesproken het bestuur uit te breiden met een algemeen bestuurslid om onze nog steeds groeiende vereniging te versterken. Voor deze functie is bestuurlijke ervaring gewenst. Evenals daadwerkelijke betrokkenheid als christen in kerk en maatschappij. Affiniteit met hoogbegaafdenproblematiek vanuit professie en/of eigen ervaring is een pré. Daarnaast is hij/zij vertrouwd met de mogelijkheden van moderne communicatie. Als u deze functie ambieert, verzoeken wij u contact op te nemen met onze voorzitter, Ria Havinga-Brand, e-mail: [email protected]

5


STUDIEDAG

“ Mag het een beetje anders?” 24 april 2004 in Apeldoorn Op 24 april wordt er door Choochem een studiedag georganiseerd voor leden en belangstellenden. Doelgroep: ouders en begeleiders hb- kinderen, volwassen hoogbegaafden, onderwijsgevenden. Ochtendprogramma Lezing met bespreking, door Rob Freriks, orthopedagoog en doctor in de Pedagogische Wetenschappen, afgestudeerd aan de VU in Amsterdam. Hij zal voor ons spreken over: Kinderen met PDD-NOS en ADHD in combinatie met hoogbegaafdheid. Middagprogramma met 4 workshops (onder voorbehoud) Intro Webb-cyclus - Karel Jurgens Beelddenken - Anneke Hamming en Erna Stelma Onderpresteren en motivatie - Wendy Lammers v Toorenburg Stress en zorgen voor jezelf - Marieke Meijer Korte inhoud workshops: Webb-cyclus: Cursus opvoeding en begeleiding hoogbegaafde kinderen: in deze workshop voor ouders en begeleiders van hb-kinderen wordt een introductie geboden wat de Webb-cyclus biedt. Informatie over Webb: zie www.stichtingwebb.nl en elders in deze nieuwsbrief. Deze introductie wordt gegeven door Karel Jurgens, secretaris van de stichting Webb. Beelddenken: Wat is dat? Een totaal andere manier van denken. Verschil met Taaldenken. Consequenties in onderwijs en maatschappij. Relatie met HB? Deze workshop wordt gegeven door Anneke Hamming, vice-voorzitter van Choochem, leerkracht Speciaal Onderwijs en door Erna Stelma, afgestudeerd op tropische bosbouw, studeert momenteel psychologie. Onderprestatie en motivatie: hoe komt een hb-er tot onderpresteren; hoe voorkom je dat en hoe motiveer je om weer “mee te doen”. Deze workshop wordt gegeven door Wendy Lammers van Toorenburg van Adviesbureau HIQ (www.hiq.nl). Stress en zorgen voor jezelf: Realistisch waarnemen en denken: stresshantering i.v.m het hoge aantal perfectionisten en faalangstigen onder hb-ers. Deze workshop wordt geleid door psychologe Marieke Meijer. Verdere info op de site van Choochem: www.choochem.nl Deze dag gaat door bij minimaal 80 deelnemers. Met de bon op de volgende pagina kunt u zich opgeven voor de studiedag.

6

Nieuwsbrief 1, 6e jaargang januari 2004 Studiedag 24 april 2004:

Tijd: 10.00-15.30 u. Plaats: Geref. Kerk, Apeldoorn, “ De Voorhof”, Gijsbrechtgaarde 101. Goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Zie aanwijzingen op de site. Kosten(inclusief lunch): € 25,-- voor leden( 3e persoon per gezin € 10,--), niet-leden € 40,-Opgeven via onderstaand strookje, voor 31-3-04 of via de site www.choochem.nl

Algemene Leden Vergadering 24 april 2004 Aansluitend aan de studiedag wordt een Algemene Leden Vergadering gehouden, zodat leden niet extra hoeven te reizen voor een ALV. De inhoud van de ALV wordt in de volgende nieuwsbrief gepubliceerd. Vergaderstukken liggen aan de ingang van de zaal klaar. Vooraf worden op aanvraag de vergaderstukken u toegezonden. Tijd: 15.45 – 16.45 uur We rekenen op U, tot zaterdag 24 april ! Onderstaande strook met opgave vóór 31-3-04 opsturen naar: Choochem, Ploenstraat 18, 6921 PM, Duiven Geeft u ook op voor de workshops? Met 1e of 2e keus. Op volgorde van binnenkomst van de opgaven wordt u ingedeeld. U hoort op 24 april bij welke workshop u wordt verwacht. Uw opgave gaat pas in als het geld binnen is bij de penningmeester. Als de studiedag niet doorgaat krijgt u bericht en wordt uw geld teruggestort.

Opgave voor de studiedag: Mag het een beetje anders? Naam: Handtekening: Adres: Postcode: aantal personen: Plaats: Wel lid € 25 pp / Geen lid van Choochem € 40 pp ( doorstrepen wat niet van toepassing is) Ik maak, met vermelding van studiedag, het bedrag van €……….. over op girorekening 8118199 van penningmeester Choochem, Pauwoog 50, 7908 VM Hoogeveen Workshop:

1e keus

2e keus

1. 2. 3. 4.

O

O

Intro Webbcyclus Beelddenken Onderpresteren/motivatie Stress en zorgen voor jezelf

O O O

O O O

Ik ben WEL / NIET van plan op de ALV te komen

Meest gestelde vragen aan de telefoon

7


Vragen over hoogbegaafdheid en opvoeding/begeleiding o Mijn kind is op school totaal anders dan thuis. Op school is hij de voorbeeldige leerling. Thuis manipuleert hij elke situatie en reageert hij zich af. Dat verontrust me. We denken aan HB. Kunt u mij meer duidelijkheid geven? Het is handig als u zich eerst verdiept in de algemene verschijnselen van hoogbegaafdheid. Zie hiervoor bij vraag 1 onder „Van ouders en scholen over hoogbegaafdheid en testen.‟ Hans van Oordt van Stichting Facta deelt hoogbegaafde kinderen qua gedragspatroon en kenmerken in als volgt (overgenomen uit „Factaal‟ informatieboekje Facta 1998) De niet „lastige‟ leerling

het „probleemgeval‟

Attitude: -sterke motivatie *werkt gedegen *is nieuwsgierig *goed verzorgd huiswerk

Attitude: -clown spelen *niet serieus „kunnen‟ zijn *achter een masker leven *zichzelf overschreeuwen

-drang tot perfectionisme *veeleisend voor zichzelf (en anderen) *eventueel faalangstig

-spanningsverschijnselen *agressief gedrag *onbeheerst handelen *gefrustreerd zijn

-naar ernst neigend *lacht relatief weinig *zondert zich af bij „feestjes‟ -voorkeur voor omgaan met oudere-jaars (gelijk niveau) ook wel docentgericht Symptomen: -creativiteit *vindingrijk, muzikaal etc.

Symptomen: -sterk wisselende resultaten *onderpresteren

-abstracte vraagstellingen

-concentratieproblemen *afdwalen van gedachten *niet stil kunnen zitten

-productief denken, concluderen -opvallend woordgebruik, grote taalschat

-desinteresse

-rekenvaardigheid

-slecht ontwikkeld handschrift

-inzicht in relaties en situaties hebben

-bedwateren (schoolreisjes of thuis)

-non-acceptatie door leeftijdsgenoten Veel ideale leerlingen op school ( de niet „lastige‟ leerling) reageren hun spanningen thuis af. Omdat ze op de situatie op school geen invloed uit kunnen oefenen, proberen ze onbewust thuis de situatie naar hun hand te zetten. U helpt het kind er niet mee als u het

8


die ruimte geeft. Enerzijds wordt er duidelijkheid in het hanteren van de grenzen thuis van u gevraagd. Anderzijds kunt u in een ontspannen situatie als opvoeder proberen helder te krijgen waar voor uw kind de reden van zijn agressie thuis in zit. Het probleem is vaak dat kinderen dat zelf niet „bewust‟ doen, maar vanuit hun onbewuste gevoel van frustratie handelen. Daarom is het voor hen ook lastig om het naar u toe te benoemen. U kunt hem helpen bij het benoemen van zijn gevoelens door het stellen van open vragen op een moment dat er rust en intimiteit is. Als ouder is het in een gezin een hele kunst om zulke momenten te scheppen. Het vraagt veel wijsheid van ouders om hierin tussen de klippen door te laveren van teveel ruimte voor het grensoverschrijdend gedrag van het kind en begrip en liefdevolle aandacht voor het kind. Ouders van hoogbegaafde kinderen worden vaak eerder dan andere ouders geconfronteerd met opvoeden en daarmee met zichzelf. Naast specifieke lectuur over omgaan met hoogbegaafde kinderen zoals (zie onze literatuurlijst) Hans de Vries- Intelligente kinderen een handleiding voor opvoeders James T. Webb e.a.- De begeleiding van hoogbegaafde kinderen is er veel aan praktische tips, humor en bemoediging te halen uit James Dobson- Opvoeden moet je durven en Liefde en discipline Voor ouders is het een hele opluchting met andere ouders hun onmacht bij het opvoeden te kunnen delen. Het levert veel humor, hilariteit en begrip en relativering op als u met andere ouders van gedachten wisselt op bijvoorbeeld regio-avonden of gespreksochtenden. Ook als u onzeker bent of uw kind hoogbegaafd is, loont het de moeite om u als lid van een oudervereniging aan te melden en uw onzekerheden binnen zo‟n groep te delen. Al doende krijgt u met andere ouders meer zicht op uw handelen en de situatie thuis. U kunt betekenis hebben voor andere ouders en zij voor u. Soms kan u dat professionele therapeutische hulp besparen. Meedraaien in een Webb-cyclus is ook een optie. Deze groepsbijeenkomsten worden één of twee keer per veertien dagen gehouden. Eén onderwerp staat centraal per bijeenkomst. Er zijn in totaal tien bijeenkomsten met de volgende tien onderwerpen: o Herkennen en testen van hoogbegaafden o Motivatie o Discipline o Omgaan met uitdaging en stress o Gevoelens delen o Relaties met leeftijdgenoten en vrienden o Rivaliteit tussen kinderen in hetzelfde gezin o Breken met tradities o Neerslachtigheid en depressie o Rollen en beperkingen van ouders In Nederland zijn vanaf 1996 deze gespreksgroepen voor ouders van hoogbegaafde kinderen georganiseerd onder de verantwoordelijkheid van de oudervereniging Pharos. Vanaf 1 januari 2000 is deze activiteit voortgezet door de

9


Stichting Webb (werken aan de Emotionele Begeleiding van Begaafden) Waterhoen 36, 7423 CR Deventer tel. 0570-658610 Als de opvoedingssituatie thuis zo uit de hand gelopen is dat uw kind voortdurend het hele gezin om zichzelf laat draaien is het tijd voor professionele ondersteuning. Het is dan haast onmogelijk om zonder hulp van buitenaf dat patroon te doorbreken. Voor adressen en informatie over hoogbegaafdheid en het hulpverleningscircuit kunt u terecht bij : Landelijk Informatie Centrum Hoogbegaafden St. Plato, - Telefonische hulplijn - Advies en informatie - Brochures en informatiepakketten - Verzorgen van lezingen en workshops - Medewerking aan artikelen in de media Meer weten? Telefonisch te bereiken op werkdagen tussen 09.00 en 13.00 uur. Telefoon: 0174-294710 Fax: 0174-290914 E-mail: [email protected] Internet: http://www.plato.caiw.nl Adres: Postbus 177, 2290 AD WATERINGEN o Mijn kind is op school totaal anders dan thuis. Op school zoekt hij voortdurend de grens door ordeverstorend of afleidend gedrag. Thuis is hij helemaal niet zo. Dat verontrust me. Gezien zijn interesses thuis denken we aan HB. Op school komt dat er niet uit. Hoe moet ik omgaan met deze verschillende beeldvorming thuis en op school? Hoe kan ik mijn kind helpen? Zie ook bij vraag 1 hierboven. Uw kind valt waarschijnlijk onder het profiel van de „lastige‟ leerling. Hij reageert zich vooral op school af. Dat kan verklaard worden doordat hij zich wel eens kan vervelen tijdens de lessen en je toch ergens je energie op moet richten. Daarmee is het natuurlijk niet „goed‟ gepraat. U helpt uw kind het beste door dit signaalgedrag van uw kind serieus te nemen. Alhoewel het niet beslist hoeft te duiden op hoogbegaafdheid wijst het wel op problemen. De combinatie met de interesses die hij thuis toont kan meer inzicht geven in of het kind wel/ niet hoogbegaafd is. Waarschijnlijk herkent u het kind thuis meer in het profiel van de „niet-lastige‟ leerling. U kunt de verschillende beeldvorming thuis en op school bij uw leerkracht aan de orde stellen in een gesprek hierover. Eventueel kunt u vragen om een observatierapport door de schoolbegeleidingsdienst thuis en op school, waarin naderhand de bevindingen vergeleken worden. Hiervoor bestaan trouwens ook standaard-vragenlijsten. Op basis van de verschillen in beeldvorming kunt u verder spreken over eventuele

10


hoogbegaafdheid. Ook als dat niet uit de beeldvorming blijkt, bent u waarschijnlijk verder gekomen met uw eigen beeldvorming wat er dan wel aan de hand is. Zie ook voor signaleringsprotocol en observatierapporten (SiDi en SiBel) bij „Van ouders en scholen over hoogbegaafdheid en testen‟ vraag 3 en 6. Of kijkt u eens in de profielen van hoogbegaafde leerlingen (uit het boek van Bett‟s & Nijhardt) tegen kopieerkosten te bestellen via [email protected] Naast genomen begeleidingsmaatregelen in de sfeer van verdiepen, compacten en verrijken en/of een klas overspringen kan een onderpresterende leerling in het voortgezet onderwijs ook baat hebben bij het opstellen van een individueel „leercontract‟, waarin de leerling, de ouders en de school vastleggen dat zij gezamenlijk er alles aan zullen doen om de leerling zijn diploma te laten bemachtigen. Dat binnen ieders eigen verantwoordelijkheid. Dit werkt alleen als elke partij zijn verantwoordelijkheid ook echt inhoud geeft. Door de betrokkenheid op elkaar ervaart elke partij ondersteuning in het bereiken van een gezamenlijke doelstelling. Sommige scholen voor voortgezet onderwijs hebben ervaring in het opstellen van dergelijke „leercontracten‟ voor problematische leerlingen. Informeert u eens bij het Landelijk Informatiepunt (hoog)begaafdheid Voortgezet Onderwijs CPS, onderwijsontwikkeling en advies, Postbus 1592 3800 BN Amersfoort 033-453 43 44 e-mail [email protected] telefonisch bereikbaar op dinsdag, donderdag en vrijdag van 9.00-11.00 en van 13.0015.00 uur.

Nieuws uit regio 1 Maaike Huisman Op vrijdag 28 november is er een samenzijn geweest in Drachten. In de hele regio zijn choochemleden uitgenodigd op een koffie-ochtend bij de familie Huisman. Het streven was het regio - werk nieuw leven in te blazen. De respons op deze uitnodiging was redelijk groot, maar helaas moesten een aantal mensen zich door onvoorziene omstandigheden toch nog weer afmelden. Het was dus een klein, maar desalniettemin gezellig groepje op de bewuste koffie - ochtend . Er werden ervaringen uitgewisseld , we hoorden hoe scholen om kunnen gaan met hoogbegaafdheid en dat dat ook een succes - story kan zijn. We hebben die ochtend als heel positief beleefd. Wij hadden ook de indruk, dat het voor herhaling vatbaar zou zijn. Na telefonisch overleg met een van de leden bleek iemand uit Assen bereid te zijn de koffie - ochtend een vervolg te geven. Het zou fijn zijn als er via deze weg meer activiteiten ontplooid zouden kunnen worden. Zoals het organiseren van Thema-avonden, kinderactiviteiten en het vinden van een regio - leider .

Jitste Huisman

11


Op dinsdag 24 febr. 2004 is er bij de fam. Groen in Assen een koffie ochtend gepland voor de leden in regio 1. Zoals al in het verslag van de vorige koffie ochtend is aangegeven willen we graag doorgaaan met het ontmoeten van elkaar. We hopen, dat we met een flink aantal mensen van gedachten kunnen wisselen over de zaken, die we in onze gezinnen of in onze persoonlijke situatie meemaken, dit in betrekking tot het onderwerp hoogbegaafd- of meerbegaafdheid. De eerste ochtenden stonden in het teken van kennismaken met elkaar, ervaringen uitwisselen enz. Deze keer willen we gericht over een onderwerp praten. We hebben gekozen voor: - h.b. en kerk en geloof - begeleiding van h.b.-kinderen bij de overstap van basisonderwijs naar voortgezet onderwijs. Misschien twee groepen, afhankelijk van de opkomst. Dinsdag 24 februari 2004 vanaf 10.00 uur. Sambrestraat 25, Assen. tel. 0592-399435. Zou je willen bellen of mailen wanneer je verhinderd bent? Routebeschrijving: Vanaf Groningen A28 afslag Assen, Smilde. Onderaan de afrit bij de rotonde rechts aanhouden, bij het kanaal met de bocht mee naar rechts. Bij de verkeerslichten, linksaf, dit is de Europaweg. Eerstvolgende verkeerslichten weer links, over de drempel direct links, eerste rechts, dit is de Sambrestraat.

Choochemcyclus. Tot nu toe is er één Choochemcyclus gepland en wel in Zeeland; Calvijncollege te Goes. Wie van de leden uit regio 10 wil mij helpen met de organisatie? Bel of mail voor informatie: Addy Vader, tel 0113-621965, e-mail: [email protected] 6 januari 2004 Hoogbegaafd, wat nu? Over HB in 't algemeen, door Anneke Hamming 10 februari 2004 Hoogbegaafd en school. Over basisschool en VO, door Anneke Hamming 16 maart 2004

Hoogbegaafd en (geloofs-)opvoeding door Ria Havinga-Brand

12


Choochemcyclus in regio 10 Addy Vader De eerste bijeenkomst van de choochemcyclus zit er op. Deze is gehouden op 6 januari. De opkomst was niet heel hoog, 23 personen, maar we hebben dan ook nog maar weinig leden in Zeeland. We mochten 3 nieuwe leden noteren (hoera en welkom). Achteraf moet ik constateren dat de timing slecht uitviel. Met de kerstvakantie tussen uitnodiging en lezing kun je minder mensen persoonlijk benaderen of wijzen op deze avond. Want de uitnodigingen liepen voornamelijk via de christelijke scholen. Ook de kranten werkten niet allemaal mee om de lezing onder de aandacht te brengen. Uiteindelijk heb ik omroep Zeeland gevraagd aandacht te besteden aan de cyclus. Dit resulteerde in een telefonisch interview dat rechtstreeks werd uitgezonden. Ook was leuk dat de dag erna de dagelijks wisselende poll op de website van omroep Zeeland gewijd was aan de vraag of men het zinvol acht om hoogbegaafde kinderen op hun niveau aangepast onderwijs te verstrekken. Op de radio werd er regelmatig opgeroepen hieraan mee te doen. De lezing werd door de mensen die al bekend zijn met het fenomeen ervaren als niet veel nieuws. Maar voor „beginnelingen‟ was het allemaal heel duidelijk en herkenbaar. Anneke legde uit dat er voor gekozen is om in deze cyclus helemaal volledig in te gaan op het thema. Dan moet je ook bij het begin beginnen. Dit maakt mij nieuwsgierig naar de volgende lezingen. Verder kwam naar voren dat er toch wel behoefte bestaat aan activiteiten voor de kinderen en andere manieren van onderling contact. Maar zolang de leden nog zo verspreid wonen is het lastig om iets te organiseren. Ook ontbreekt het vooralsnog aan initiatiefnemers. Mijn hoop is dat de volgende lezingen nog meer leden opleveren en dat kontakten onderling gemaakt en verdiept zullen worden. Dit is een noodzakelijke basis om volgende activiteiten op te bouwen. Leden uit Zeeland, ik hoop u allen terug te zien of voor het eerst te ontmoeten op de volgende lezingen van 10 februari en 16 maart. U ontvangt in ieder geval nog een uitnodiging en….zegt het voort!!!!

Column José Griffioen Onze zoon, in de zomervakantie net tien jaar geworden, is ook net als zijn twee oudere broers naar het voortgezet onderwijs gegaan. Hoewel ik bij de oudste twee jaar geleden ook met bibberende knieën in de bijkeuken stond om hem uit te zwaaien, was dat toch de normale weg: met twaalf jaar ga je nu eenmaal naar de brugklas. En als je, zoals wij, in een klein dorp woont, zul je een bepaalde afstand moeten overbruggen om op een school voor voortgezet onderwijs te komen. Nu vond ik zelf die dertien kilometer een behoorlijke afstand, maar samen met zijn vrienden draaide onze oudste daar zijn hand niet voor om. Bij de tweede, die gelukkig al dichterbij terecht kon – hij hoeft maar zes kilometer te fietsen – bibberden mijn knieën al wat minder. Ik raakte al wat aan het idee gewend dat ze op de meest onmogelijke tijden vertrekken en ook weer op de raarste tijden voor je neus staan, zodra ze op het voortgezet onderwijs de deur binnen stappen. Niet alleen

13


voor de kinderen maar ook voor mij zelf was dat weer een nieuw hoofdstuk in het boek dat opvoeden en loslaten heet. Maar bij nummer drie lag het toch weer anders. Hij was tenslotte nog maar net tien jaar geworden en moest daarom naar Nijmegen, naar het stedelijk Gymnasium. Al met al zo ‟n 35 kilometer bij ons vandaan. Dus dat werd, in mijn ogen althans, een wereldreis: eerst 6 kilometer fietsen, dan met de trein en bovendien ook nog een keer overstappen. Al voor de zomervakantie lag ik er wel eens wakker van. De omgeving deed daar ook geen goed aan natuurlijk. De vriendelijkste opmerking was nog wel: hoe kan dat nu, een ventje van tien met de trein en dan ook nog overstappen, dat wordt niks. Ten einde raad voor alle veiligheid en vooral mijn eigen gemoedsrust hebben wij een mobieltje als verjaardagscadeau aan geschaft. Mocht hij dan toch een keer in Duitsland belanden, dan kon hij in ieder geval bellen waar hij zat. In de proefwerkweek was te laat komen niet toegestaan en bovendien begon de les ook nog tien minuten eerder. Daarom bracht ik hem die woensdagmorgen al vroeg naar het station, waar hij normaal gesproken overstapt. De trein gaat daar vier keer in het uur en de andere maar één keer. Zo zou hij toch op tijd kunnen zijn. Samen hadden we afgesproken dat hij dan na afloop van zijn proefwerk weer met de trein naar huis zou komen, alleen had hij natuurlijk geen fiets bij het station. Hij moest maar bellen als hij er bijna was, dan zou ik hem daar afhalen. En “Ja mam, ik heb mijn telefoon bij me, ja, mam…” Het klonk als: ga nu maar, ik red me wel. Inmiddels was ik ook al meer aan het idee gewend dat het wel zou lukken. Tenslotte was hij nog steeds elke keer in de goede trein gestapt en op een lekgestoken band na, was hij ook elke keer zonder tussenkomst van mijn kant veilig thuis gekomen. Wie schetst mijn verbazing toen die middag om tien voor één de bijkeukendeur openging en onze wereldreiziger naar binnen stapte. Stomverbaasd vroeg ik aan hem hoe hij thuisgekomen was. Even dacht ik, dat ik misschien de telefoon niet had gehoord en ik begon me al een beetje schuldig te voelen. Maar nee, de batterij van zijn telefoon was leeg, dus had hij me niet kunnen bellen. En daarom was hij maar komen lopen. En er was niemand anders met een telefoon dus hij wist geen andere manier. Hij was wel moe maar verder kwam er geen klacht over zijn lippen. Waarschijnlijk vond hij ook wel dat het zijn eigen domme schuld was geweest… Het viel me mee van hem dat hij het zo laconiek had opgelost. Maar het allermooiste kwam de volgende dag pas, toen hij om een leesboek vroeg. “:Mam” zei hij: “heb je nog een leesboek voor me, voor als de toets af is. Je mag het lokaal niet uit, maar je mag wel lezen.” Toen ik verbaasd vroeg of hij het boek, wat hij bij zich had gehad, dan al uit had, zei hij dat hij het onderweg had uitgelezen. In de trein?…Nee, toen hij naar huis was gelopen. Al lezend was hij over het fietspad langs de drukke provinciale weg gewandeld. Hij begreep echt niet waar ik me druk over maakte, want: “die scooters toeteren toch wel!”

14


Boekrecensies Geke Luth-van Dijk De blanke is gek Ype Schaaf, uitg. Kok, ISBN 90 435 0610 9, € 17,90 De blanke is, zeggen ze in Afrika, gek want hij leeft als een boom zonder wortels die zomaar omwaait en slecht vruchten draagt, zonder geschiedenis, zonder vaderen. Dit boek beschrijft de geschiedenis van de optimistische mensvisie van “verbonden met allen die van goede wil zijn, het failliet van de maakbare samenleving”. Het zijn verhalen van 60 jaar geschiedenis via mensen en hun verhalen in Friesland maar ook in Hilversum en Kamaroen, allemaal plaatsen waar de auteur voor korte of langere tijd geworteld is geweest. Ik was heel benieuwd naar het boek. Maar in plaats van een boeiende geschiedenis wat het in het begin wel is wordt het steeds meer een ego-document, een verhaal over de mens Ype Schaaf en dan op een voor mij niet altijd prettige manier. Het is volgens mij de wat feitelijke manier van vertellen die wellicht onbedoeld niet alleen de vaart uit het verhaal haalt maar ook de diepgang en de meerwaarde buiten de persoon van Ype Schaaf om. Jammer, maar voor liefhebbers van boeken over mensen en hun geschiedenis toch wel een boek om eens te lezen. Niet te geloven?! 15 artsen over God, wonderen en onzichtbare machten eindredactie Ing. Arend J. van Vliet, uitg. Kok, ISBN 90 435 0463 7, € 12,90 Na de verschijning van het boek “Christendom onwijs?!, zo‟n 5 jaar geleden, over God, geloof en wetenschap, nu het vervolg over God, wonderen en onzichtbare machten. In het eerste boek ging het vooral om de betrouwbaarheid van de Bijbel: bestaat God echt of is dat een gedachtenspinsel van mensen? Omdat geloven niet alleen een zaak is van het verstand maar ook van ervaring vertellen 15mensen, voornamelijk artsen, in het tweede boek over hun kijk op de voor ons onzichtbare wereld en geven voorbeelden van hun ervaringen met de onzichtbare wereld om ons heen. De stijl is door al die verschillende schrijvers erg afwisselend maar ze hebben met elkaar gemeen dat ze boeiend kunnen schrijven en hun ervaringen dagen je uit tot nadenken en verder lezen. De eerbied voor God en de drang om Hem ook bij “vreemde” ervaringen en “omgelooflijke” verhalen te betrekken is een rode draad door het boek net als de humor en de tastbare liefde voor de lezersdoelgroep, vooral jongeren. Ik vond het een heerlijk boek om in te snuffelen, te lezen en om te glimlachen!

Boeken voor kinderen: Hanneke Luth

Dan gaan we samen Ben Slingenberg, uitgeverij Callenbach, ISBN 90 266 1143 9, € 9,95 Lotte krijgt een broer, een pleegbroer, Kasper. Zijn moeder heeft een drankprobleem en zijn vader heeft hij nog nooit gezien. Kasper wordt goede vrienden met Lotte en met een rare, lieve kunstenares uit de buurt. Maar ondanks dat Kasper zich wel thuis voelt bij

15


Lotte, mist hij zijn moeder heel erg. Lotte en Kasper gaan samen naar zijn moeder maar de confrontatie is niet fijn, hij wil graag terug naar zijn moeder maar zal dat ooit kunnen? In dit boek komt naar voren hoe moeilijk het is als je ouders niet meer voor je kunnen zorgen en hoe het is om in een ander gezin te wonen. Het is een aangrijpend boek, je realiseert je hoe blij je mag zijn als je zelf wel ouders hebt die gelukkig getrouwd zijn en hoe gaaf het is om een eigen thuis te hebben. Er zit veel verdriet in het boek maar ook mooie momenten, heel goed geschreven. Zeker een aanrader dus en misschien een boek om over door te praten met je kinderen. De meester met het masker Eelke Horinga, uitgeverij Callenbach, ISBN 90 266 1150 1, € 8,75 Een nieuw schooljaar begint en Gert en Henk-Wim krijgen een nieuwe meester. Ze zijn heel nieuwsgierig maar als ze hem zien, zijn ze heel verbaasd: de meester draagt een masker over zijn gezicht! Waarom? Maar de meester legt niks uit en gaat gewoon aan het werk. Ze willen weten wat er aan de hand is met hun meester en bedenken een plan om er achter te komen. Uiteindelijk ontdekken ze waarom de meester een masker draagt en durft de meester het ook zelf te vertellen. Dit boek doet eerst wat vreemd aan, omdat er helemaal niks wordt uitgelegd over het masker, je weet niet hoe het eruit ziet. Daardoor is het op zich wel spannend omdat je zelf ook graag wilt weten waarom de meester een masker draagt maar als je er achter komt, blijft het nog een beetje vaag en de motivatie waarom de meester het niet wilde vertellen, is ook niet heel duidelijk. Verder is het wel leuk om mee te maken wat voor dingen de meester doet met de klas en wat voor plan Gert en Henk-Wim maken. Je wil bijna zelf gaan mee doen. Een leuk boek dus, alleen op sommige punten wat onduidelijk.

Leeftijdsgenoten gezocht Hilda Roelfsema, Tefoniste choochem Is het mogelijk om een oproep neer te leggen in “Bij-de-Hand”? Als telefoniste kreeg ik de volgende vraag: Onze dochter heeft behoefte aan kindercontacten, omgaan met kinderen die net zo denken praten, spelen en omgaan met de wereld om zich heen. Onze dochter is hoogbegaafd. Zijn er andere ouders in de omgeving van Gouda die dit herkennen? Zouden die contact met ons op kunnen nemen?” Alline Veenema Goudseweg 40 Gouda Tel. 0182 342 3 87 Dezelfde oproep is ook bij de regio coördinator neergelegd. Heel hartelijk dank voor jullie medewerking. En nog veel heil en Gods zegen toegewenst voor het nieuwe jaar en al het werk binnen Choochem en andere activiteiten!

Oproepjes tijdschrift Talent: Henny Ribbens Talent is een onafhankelijk tijdschrift over hoogbegaafdheid.

16


De komende jaargang willen we graag aandacht besteden aan enkele luchtige, maar praktische thema‟s voor ouders en kinderen. Om deze artikelen te schrijven hebben we uw hulp nodig. Als u denkt iets te kunnen bijdragen aan onderstaande thema‟s of als u meer wil weten over het tijdschrift Talent en deze onderwerpen neem dan z.s.m contact op met Hennie Ribbens Tel. 0165-552633 E-mail. [email protected] Spelen en speelgoed Wat is het favoriete speelgoed van hoogbegaafde kinderen in de basisschoolleeftijd? Waar maak je ze altijd blij mee? Waar moet je op letten als je speelgoed koopt voor hoogbegaafde kinderen? Heeft leeftijdsindicatie zin? Spelen kinderen liever samen of alleen? Waar raken ze nooit op uit gekeken en wat is de miskoop van het jaar? Welk speelgoed is veelzijdig? Zijn bouwtekeningen, instructies en spelregels zinvol? Is speelgoed duur? Spelen kinderen alleen met speelgoed of ook met andere materialen? Maken/bedenken u of uw kinderen zelf spelletjes of speelgoed? Al uw tips, ervaringsverhalen, eigen ideeën en anekdotes zijn van harte welkom. Cadeau top tien In aansluiting op bovenstaan thema willen we graag weten wat er allemaal op de verlanglijstjes staat van uw kinderen en pubers en waarom. In dit geval hoeft het natuurlijk niet altijd te gaan om speelgoed of spelletjes. Alles is mogelijk. Bel of mail ons of vraag of uw kinderen contact met ons opnemen. Jeugd en jongerenvakanties De zomer komt er weer aan en een weekje op pad zonder ouders kan heel leuk zijn. Gaan uw kinderen op kamp of uw pubers georganiseerd op reis? Welke vakanties zijn echt een aanrader? Welke kampen zijn uitdagend, spannend, leerzaam? Is een jongerenvakantie duur of juist niet? In dit artikel willen we uw verhalen en tips verwerken zodat het kiezen van een leuk kamp of vakantie voor onze lezers deze zomer niet al te moeilijk zal zijn. Ook informatie over de kampen en weekends van ouderverenigingen zijn welkom. Wij nodigen ook kinderen en jongeren uit hun ervaringen naar ons te mailen of door te bellen.

17


Clubs voor hoogbegaafde kinderen en jongeren (herhaalde oproep) Nog steeds zijn we op zoek naar hoogbegaafde kinderen of jongeren of de ouders van hoogbegaafde kinderen die zelf een clubje hebben opgericht waar gelijkgestemden elkaar ontmoeten en samen iets ondernemen. Dat kan van alles zijn. Een computerclub, scouting, literatuurclub, knutselclub of misschien wel een sportvereniging. Ook willen we graag weten bij welke bestaande clubs en/of verenigingen vooral hoogbegaafde kinderen/jongeren zich thuis voelen. Heeft u of hebben uw kinderen zelf een club opgericht of is uw kind lid van bijzondere vereniging die hoogbegaafde kinderen iets extra‟s te bieden heeft neem dan contact met ons op. Al uw tips en verhalen zijn welkom.

Voor u geselecteerd: In het informatiebulletin „Aspecten‟ van de Stichting en de Vereniging voor Reformatorische Wijsbegeerte staan in het voorjaar van 2004 een aantal hoor- en werkcolleges aangekondigd, die mogelijk interessant zijn voor Choochemerds. Studenten kunnen door het volgen van deze colleges studiepunten verzamelen. De colleges zijn deels ook toegankelijk voor geïnteresseerden (zie voor meer informatie en prijzen http://come.to/reform.philos of bel 033-4657078): -

Leiden, vanaf 1e week feb.- eind april; inleiding hedendaagse christelijke filosofie, prof.dr. G. Glas, korte cursus in 6 of 7 afleveringen Leiden, vanaf 1e week feb. – eind april: filosofie en psychiatrie, prof.dr. G. Glas Groningen, 19/4/04 –21/6/04; Cultuur en samenleven: politiek, geloof, ontwikkeling; prof.dr. H.G. Geertsema Utrecht, 3/2/04 - 23/3/04: Cultuur en samenleven: politiek, geloof, ontwikkeling. Prof.dr. H.G. Geertsema Rotterdam, 5/4/04-11/6/04;Joodse filosofie, prof.dr. R. Kuiper Enschede, week 13-25 2004, inleidend college over de verhouding tussen geloof en natuurwetenschap, prof.dr. J. Hoogland Delft, 28/1/04 – 10/3/04; Wetenschaps- en techniekfolosofie, prof.dr. M.J. de Vries

En voor jongeren en geïnteresseerden in de zomervakantie 2004: Zomerschool 2004: Christendom en maatschappij. Vier dagen lang college volgen over de betekenis van het christendom voor de maatschappij. Programma en informatie op te vragen op bovenstaand adres of telefoonnummer. Vacature Penningmeester bestuur Choochem Met geld omgaan is voor veel mensen dagelijks werk. Met geld van anderen omgaan is voor minder mensen weggelegd. Het bestuur zoekt met spoed een penningmeester(M/V). Deze zal zich ontfermen over de gelden die binnen onze vereniging van bankrekening verwisselen. Wilt u de verantwoording dragen voor onze financiële beslommeringen? Enige ervaring met deze functie is wel gewenst. Graag contact opnemen met onze voorzitter, Ria Havinga-Brand, e-mail: [email protected]

18


Servicepagina De volgende artikelen, verslagen en overzichten kunt u, tegen een kleine vergoeding om de onkosten* te dekken, bestellen: telefonisch via 0900-202 202 1 of per e-mail: [email protected] of per post: deze lijst opsturen naar het infocentrum: Alofina Demming, Punterstraat 49, 8081 KH Elburg, tel. 0525-684070,. Betaling per acceptgiro na ontvangst van uw bestelling. *de vermelde bedragen zijn excl. verzendkosten. Bestel code

Omschrijving artikel

Bron

Prijs* Euro

HBW

De HB-Wijzer, inventarisatie van alle telefoonvragen aan De Choochem-telefoon

Choochem

5,00

artikel “Slimmer dan de dominee” artikel “Tien talenten, verdubbelen of begraven”

Hervormd Nederland Kerkblad v.h. Noorden

0,20 0,40

hb en catechese-brochure ouders/betrokkenen „Mag het anders?‟ hb en catechese-brochure predikanten/kerkenraden/catecheten „Frustatie of sensatie?‟

Choochem

1,-

Choochem

2,-

hb en geloof g002 g003 g004 g005

verslagen lezingen v001 Rob Brunia “de ontwikkeling van het hoogbegaafde kind” 0,50 v002 Rob Brunia “de verbaal/performaal-kloof” v003 Rob Brunia “versnellen”over versnellen hb-kinderen in bao v004 Rob Brunia “onderpresteren” v005 Janneke Baas “Hoe het lijf moet buigen voor de geest” verslag van lezing over verband hb en senso-motoriek v006 Janneke Baas “Motoriek en sensorische integratie” v008 Sylvia Drent “Hoogbegaafde kinderen kunnen meer” praktische richtlijnen voor verbreding in het bao v009 Willy Peters, CBO Nijmegen “Zin en onzin van testen” HIQ3 Rob Brunia “probleemvelden bij hoogbegaafde middelbare scholieren” HIQ1 hoogbegaafdheid en overgevoelige zintuigen

Choochem Choochem Choochem Choochem Choochem

0,20 0,50 0,50 0,40

Choochem Choochem

0,20 0,60

Choochem HIQ

0,60 2,00

HIQ

0,50

onderwijspakketten p001 algemeen basisschool informatiepakket (o.a. aantal van bovenstaande lezingen en literatuurlijst) Choochem e.a. p002 uitgebreid basisschool informatiepakket gericht op beleidsvorming en praktische tips Choochem e.a. inclusief brochure SLO en brochure van Dini v.d. Heuvel HEU. p003 uitgebreid voortgezet onderwijs informatiepakket Choochem e.a. gericht op beleidsvorming en uitwisseling beleid andere scholen in vo inclusief brochure CPS tips t001 HIQ6 HIQ7 HIQ4 HIQ8 t007 HIQ5

Literatuurlijst met verschenen literatuur over hb Lijst met (denk)spellen en puzzels voor kinderen Lijst met internetsuggesties Lijst met CD-rom-suggesties voor kinderen Talen leren? Suggesties voor taalcurssussen Alfabetische lijst met tips, ideeën en materialen voor hb-leerlingen in bao Lijst met boekentips voor hb-kinderen

signalering hb HIQ2

signalen hb kinderen, onderpresteren en signalen volwassenen

19

5,00 15,00 15,00

Choochem HIQ

0,40 2,50

HIQ HIQ HIQ OBD Z-Kennemerland

3,50 3,50 0,50 0,40

HIQ

3,50

HIQ

1,00


Ook willen wij u attenderen op brochures en boeken die bij andere hoogbegaafdheidsinstellingen of uitgeverijen zijn verschenen. Een aantal veelgevraagde brochures zijn door ons ingekocht. Als service kunt u ze tegen kostprijs* ook bij ons bestellen. * excl. verzendkosten Voor ouders en onderwijs: -Brochure “een hoogbegaafd kind in de klas”-ouders en leerkrachten werken samen, uitgave van het LOBO, NKO, Ouders & Coo en VOO in samenwerking met Pharos, gericht op onderbouw basisschool , bestelcode VOO- € 5,-Brochure “ hoogbegaafde kinderen en hun sociaal emotionele ontwikkeling”, Dini van de Heuvel, bestelcode HEU- € 3,-Brochure “Deuren open voor hoogbegaafde leerlingen” –voor ouders en leerkrachten gericht op het voortgezet onderwijs, uitgave van Pharos bestelcode PHA- € 6,-

-Brochure “Opvoeden van hoogbegaafde kinderen”, door Dini van de Heuvel -Brochure SLO , voor basisonderwijs -Brochure CPS, voor voorgezet onderwijs -Versnellingswenselijkheidslijst, van CBO te Nijmegen -Jonge versnelde leerlingen in het voortgezet onderwijs, onderzoek door CBO,CPS

bestelcode OPV € 4,25 bestelcode SLO € 11,50 bestelcode CPS € 11,50 bestelcode VWL € 1,70 bestelcode JVL

€ 1,70

De volgende veelgevraagde boeken kunt u bij uw boekhandel bestellen:

-“De begeleiding van hoogbegaafde kinderen” –James T. Webb e.a., handboek n.a.v. gespreksgroepen van ouders van hoogbegaafde kinderen , uitg. Van Gorcum, ISBN 9023233484, € 22,46 -“Hoogbegaafde kinderen kunnen meer”-Sylvia Drent, Praktische richtlijnen voor verbreding in het basisonderwijs, uitgeverij Ajodakt, € 15,88 -“Een doorgaande lijn voor hoogbegaafde leerlingen” –Sylvia Drent, een praktische gids voor projectmatige aanpak voor beleidsvorming t.a.v. hoogbegaafden in de basisschool,uitg. Lemma, ISBN 9051898800, € 10,66 -“Help, mijn dochter is hoogbegaafd”-Boulanger & Hoogeveen, ervaringen van een ouder van een hb-dochter met het niet ingesteld zijn van de basisschool op grote leerverschillen. Beschrijving van de ervaringen met een afwijkend onderwijsprogramma. Eigen ervaringen afgezet tegen ontwikkelingen t.a.v. hoogbegaafdheid internationaal en wetenschappelijk, uitg. Lemma, ISBN 9051898568, € 17,02 . ------------------uitknippen en opsturen naar infocentrum Choochem: Punterstraat 49, 8081 KH Elburg -----------------Bestelformulier Bestelcode .............. .............. .............. .............. ..............

Omschrijving Prijs ……........................................................................................................................... .... ........................................................................................................... .................... ........................................................................................................... ..................... ........................................................................................................... ..................... ........................................................................................................... .....................

Vul uw naam en adres in: Naam: Adres: Na ontvangst van uw bestelformulier wordt uw bestelling thuisgestuurd met een acceptgiro.

20

Bij-de-hand. Nieuwsbrief. v e r e n i g i n g s o r g a a n t e r o n d e r s t e u n i n g v a n h o o g b e g a a f d e c h r i s t e n e n

Recommend Documents