Beschrijving werkveld CJG Breda-‐Alphen-‐Chaam-‐Baarle-‐Nassau vanaf 2015
Inhoudsopgave 1. INLEIDING ..................................................................................................................................................... 2 2. CONTEXT: BELEIDSKADER JEUGDHULP GEMEENTEN BREDA-‐AC-‐BN (CQ REGIO WBO) .... 2 3. WERKWIJZE ................................................................................................................................................. 3 3.1. ACTIEVE JEUGD EN OUDERS ...................................................................................................................................... 3 3.2. GENERALISTISCHE ONDERSTEUNING EN JEUGDHULP IN WIJKTEAMS ............................................................... 4 3.3 BEREIKBAARHEID ........................................................................................................................................................ 7 4. TOELEIDING NAAR SPECIALISTISCHE ZORG EN GEDWONGEN KADER .................................... 8 4.1. TOEGANGSPROCES ...................................................................................................................................................... 8 4.2. AMHK EN RAAD VOOR DE KINDERBESCHERMING .............................................................................................. 8 4.3 JEUGDBESCHERMING EN JEUGDRECLASSERING ...................................................................................................... 8 4.4 SPOEDEISENDE ZORG (SER) ..................................................................................................................................... 8 4.5 PLEEGZORG ............................................................................................................................................................... 9 4.6 WMO, FINANCIËN, HUISVESTING ............................................................................................................................. 9 5. WERKORGANISATIE: BESCHRIJVING SITUATIE 2014 .................................................................... 9 5.1 ZELFORGANISERENDE GEBIEDSGERICHTE TEAMS ................................................................................................. 9 5.2 LEIDING VAN HET CJG ............................................................................................................................................. 10 5.3 KWALITEIT, MONITORING EN KLACHTEN ............................................................................................................. 10 5.4 PERSONEEL ................................................................................................................................................................ 11 5.5 INFORMATIEVOORZIENING ..................................................................................................................................... 12 5.6 FINANCIËN ................................................................................................................................................................. 12 BRONDOCUMENTEN ................................................................................................................................... 13
1
1. Inleiding Doel CJG Breda-‐Alphen-‐Chaam-‐Baarle-‐Nassau CJG Breda-‐AC-‐BN versterkt de eigen kracht van ouders en jeugd bij opvoeden en opgroeien. Zodat ieder kind opgroeit naar zijn plek in de maatschappij. Het CJG richt zich op alles wat nodig is om ouders en jeugdigen te helpen bij het vinden van een antwoord op hun vraag over opvoeden of opgroeien. Zelf en met elkaar. Door het stimuleren van dialoog en waar nodig bieden van ondersteuning, blijven kleine vragen klein en voorkomen we onnodig beroep op zware zorg. CJG-‐vrijwilligers en – professionals stimuleren, faciliteren, ondersteunen en coördineren hierbij, afhankelijk van de situatie en vraag. Uitgangspunten: -‐ we gaan uit van wat goed gaat en van talenten ! positief opvoeden -‐ leefwereld van ouders en jongeren staat centraal ! vraaggericht en coproducentschap -‐ passende zorg als dat nodig is, zo snel en dichtbij huis als mogelijk ! liefst thuis en in de wijk Daarnaast geldt: eigen kracht voor professionele inzet.
Ons motto: opvoeden en opgroeien, praat erover!
We zijn daar waar onze klanten zijn: vooral in de wijk en op school (of op voorschoolse voorzieningen). CJG-‐ vrijwilligers en –professionals bieden informatie en advies, een luisterend oor, stimuleren dialoog en uitwisseling over alles wat bij opvoeden en opgroeien komt kijken, verbinden ouders en kinderen met relevante personen en initiatieven in hun (wijk)netwerk en bieden extra ondersteuning of zorgen voor passende zorg als dat nodig is. Dat omvat een reikwijdte van (collectieve en individuele) preventie, gericht op opvoeden en opgroeien, tot aan het bieden van jeugdhulp bij drang. Het CJG richt zich daarbij op vragen van ouders en jeugdigen in de leeftijd 1 van 0 tot 23 jaar en tijdens de zwangerschap. We werken volgens een aantal ‘leefregels’, die bepaald zijn in het Beleidskader Jeugdhulp van de gemeenten Breda, Alphen-‐Chaam en Baarle-‐Nassau (jan. 2014), en die ons gezamenlijk handelen inhoud geven: We luisteren goed en praten mét in plaats van over jeugd en/of ouders. • • • • • • • •
Een jongere en/of gezin heeft één vast, vertrouwd aanspreekpunt. De jongere en/of het gezin is leidend (voor zover mogelijk), o.a. bij opstellen plan. Hulp en ondersteuning vindt in principe thuis (of zo-‐dicht-‐bij-‐huis mogelijk) plaats. Ondersteuning jongere en/of gezin d.m.v. actieve inzet en goede samenwerking met sociaal netwerk van jeugd en ouders. Jeugd en ouders hebben in principe volledig inzicht in hun eigen dossiers. Jeugd en ouders kunnen een andere professional vragen bij ‘geen klik’ t.b.v. effectieve samenwerking. Wij stimuleren vindplaatsen om vroeg en adequaat te signaleren en advies/inzet van CJG-‐ers in te vliegen waar nodig. CJG-‐ers/professionals schenden het vertrouwen van jeugd en ouders niet en handelen transparant.
2. Context: Beleidskader Jeugdhulp gemeenten Breda-‐AC-‐BN (cq regio WBO) Samen met de gemeenten in regio WBO, kiest gemeente Breda voor een jeugdstelsel waarin ouders en jeugd samen met hun omgeving centraal staan. In figuur 1 is dit uitgebeeld in de blauwe cirkel. Hierin bevinden zich ook de universele voorzieningen, die de pedagogische ‘civil society’ vormen in de stad of in een wijk: de scholen, kinderdagverblijven, jeugdgezondheidszorg, sportvoorzieningen, etc.
1
Gemeenten zijn reeds verantwoordelijk voor opgroei-‐ en opvoedondersteuning in het kader van de WMO van 0-‐23 jaar. De Jeugdwet geldt tot 18 jaar. Het CJG richt zich voor de generalistische ondersteuning op 0-‐23 jaar.
2
Jeugd en ouders zorgen zelf , met hun netwerk, voor de opvoeding en begeleiding bij het opgroeien van hun kind(eren) en helpen elkaar daarbij indien er vragen bestaan. Vanuit het CJG wordt geïnvesteerd in de opbouw van sterke netwerken van actieve ouders en jongeren in de wijk en op school en collectieve ondersteuning van ouders, scholen en andere voorzieningen in de wijk. Dichtbij ouders en jeugd organiseert gemeente Breda-‐AC-‐BN een sterke schil generalistische ondersteuning, uitgevoerd door het CJG. Deze generalistische ondersteuning omvat informatie en advies, ondersteuning bij opvoeden en opgroeien, jeugdhulp en gezinsbegeleiding (incl. drang), coördinatie/ arrangeren van (specialistische) zorg en nazorg. Indien specialistische zorg nodig is, kan dit bijvoorbeeld via de huisarts, jeugdarts, kinderrechter direct gearrangeerd worden, maar zal dit in het overgrote deel van de gevallen via de generalist van het CJG gaan. Deze krijgt mandaat en bevoegdheden (en de verantwoordelijkheid) om met het gezin te beoordelen wat de juiste passende zorg is voor het gezin, daarbij eventueel ondersteund door het regionaal Adviesteam, en vervolgens die zorg te arrangeren en te coördineren. Bij een maatregel is de CJG de centrale spil in het gezin en werkt deze nauw samen met het AMHK en JB/ JR. In de verordening Jeugdhulp WBO ( i.o.) is bepaald hoe één en ander vorm krijgt. Hierop gaat hoofdstuk 4 verder in.
fig. 1 Jeugdstelsel vanaf 2015 in regio WBO (bron: Beleidkader Jeugdhulp Breda, jan. 2014)
3. Werkwijze 3.1. Actieve jeugd en ouders Vrijwillig waar het kan, professioneel waar het moet. Opvoeden en opgroeien is in de eerste plaats een zaak van ouders en jeugd zelf. We stimuleren de dialoog over opvoeden en opgroeien en werken aan het realiseren en versterken van informele netwerken rondom gezinnen. Bij CJG zijn hierbij een groot aantal vrijwilligers actief. Vrijwilligers gaan andersoortige relaties aan dan professionals. Ze zijn meer laagdrempelig, onafhankelijk en staan gevoelsmatig dicht bij de hulpvrager. CJG-‐professionals vragen zich bij elke hulpvraag af: wat kan het gezin zelf? Hoe kan het eigen netwerk helpen? Wat kan een vrijwilliger betekenen? Wat doe ik als professional? Zo werken we continu aan het normaliseren van (vragen bij) opvoeden en opgroeien. 3
Vrijwilligers zijn in Breda-‐AC-‐BN op verschillende manieren actief op gebied van opvoeden en opgroeien. In de eerste plaats stimuleren we de individuele betrokkenheid van mensen die zich letterlijk en figuurlijk dichtbij een gezin bevinden: familieleden, buren, ouders van school of de voetbalclub. Kortom, vaak het natuurlijke netwerk rondom een gezin. Daarnaast organiseren we vrijwillige inzet. Zij zijn actief op verschillende gebieden: -‐ als CJG-‐ouder/ wijkvrijwilliger -‐ als organisator van bijeenkomsten: koffieochtenden, grootouder-‐, vadercirkel, voorlichtingen en workshops, etc. -‐ als trainer van ouder-‐cursussen positief opvoeden -‐ als ondersteuner voor het gezin in de thuissituatie (thuisvrijwilliger) -‐ als maatje voor jongeren -‐ als vrijwilliger bij specifieke projecten of thema’s zoals We Can Young, redactie website, etc. Om het proces rondom de inzet, werving, selectie, training en ondersteuning van vrijwilligers te stimuleren en begeleiden hebben een aantal CJG-‐ers de rol van procesondersteuner. Zij werken deels in de wijkteams en deels teamoverstijgend, naar gelang hun aandachtsgebied. In 2014 heeft CJG 140 vrijwilligers. 2 Zie voor meer gedetailleerde informatie het Visiedocument Actieve ouders en jeugd – vrijwillige inzet 2014 .
3.2. Generalistische ondersteuning en jeugdhulp in wijkteams Voor de inrichting van de generalistische ondersteuning heeft regio WBO in april 2014 gezamenlijk vastgesteld 3 waar deze generalistische ondersteuning uit bestaat en aan moet voldoen . In dit profiel zijn o.m. taken, rollen, competentieprofielen en samenwerkingsrelaties van (jeugd)generalisten beschreven. Gemeente Breda-‐AC-‐BN hanteert dit profiel als kader waar CJG-‐teams aan moeten voldoen per 2015. Besloten is dat vanaf 2015 CJG-‐ers generalisten zijn met ieder hun eigen expertise en differentiatie in het team. Zij werken in zelforganiserende gebiedsgerichte teams in de wijk. Zij kunnen ondersteuning en hulp grotendeels zelf uitvoeren, zodat zo min mogelijk hulpverleners in een gezin actief zijn (maar zoveel als nodig). Zij werken op basis van het uitgangspunt één gezin, één plan, één aanspreekpunt. Het CJG-‐ team heeft gezamenlijk voldoende expertise in huis om de meest belangrijke (o.b.v. prevalentie en urgentie) opvoed-‐ en opgroeivragen en -‐problematieken te kunnen oppakken. Dat zijn (NJI.nl, 2014): Top 10 vragen en problemen bij kinderen en jongeren 1. Van dwars gedrag tot gedragsstoornis 2. Van druk kind tot ADHD 3. Van bang tot angststoornis 4. Van dip tot depressie 5. Van plagen tot pesten 6. Van geen zin hebben tot schooluitval 7. Van experimenteren met tot misbruik van middelen 8. Van ongezonde leefstijl tot obesitas 9. Van sociaal onhandig tot autisme 10. Van moeilijk lerend tot LVB
Top 6 Vragen en problemen in de opvoeding, volgens het NJI 1. Van hakken over de sloot tot onderwijsachterstand 2. Van pedagogische tik tot kindermishandeling 3. Van opvoedingsonzekerheid tot OTS 4. Van enkelvoudig opvoedingsprobleem tot multi-‐probleemsituaties 5. Van mediagebruiker tot mediaverslaafd 6. Van gekibbel tot (v)echtscheiding
Visiedocument Actieve ouders en jeugd – vrijwillige inzet 2014 Advies Profiel Generalistisch team, maart 2014, A. Verhaar en D. Van Meer
2 3
4
Taken CJG team Het CJG team blijft de bestaande taken uitvoeren en krijgt er nieuwe taken in het kader van de Jeugdwet bij. De CJG-‐er: (Huidige taken): • Stimuleert, activeert en faciliteert lokale informele netwerken (de pedagogische civil society), zodat burgers onderling praten over (vragen en problemen bij) opvoeden en elkaar onderling ondersteunen; • Adviseert en ondersteunt informele opvoeders en semi-‐professionals van universele voorzieningen als scholen, sportverenigingen, kinderdagverblijven etc.; • Activeert en versterkt de eigen kracht van gezin en sociale omgeving; • Biedt informatie en advies; • Biedt pedagogische ondersteuning; • Herkent signalen van mogelijk onderliggende problematieken, risicofactoren, evt. symptomen, mate van risicogedrag of (dreigende) onveilige situatie, maakt deze bespreekbaar en acteert indien nodig; • Consulteert indien nodig tijdig collega’s in het team of specialisten en schakelt hen in als dat nodig is; (Nieuwe taken erbij): • Arrangeert, ondersteund door het multidisciplinair adviesteam, op basis van screening en weging passende specialistische zorg en diagnostiek; heeft daarvoor kennis van mogelijkheden in specialistische zorg en aangetoond werkzame methodieken; • Is het vaste, vertrouwde aanspreekpunt voor het gezin, ook in geval van specialistische zorg en drang, begeleidt het gezin tijdens en na specialistische zorg • Bewaakt het tijdelijke karakter van specialistische zorg; • Voert op zijn expertisegebied zelf (intensieve) jeugdhulp en gezinsbegeleiding uit op gebied van opvoedkundige, relationele, materiële, individuele, financiële en maatschappelijke problemen binnen het gezin die gerelateerd zijn aan de opvoed-‐ of opgroeivraag, waar nodig met drang • Is de spin in het web bij een integrale aanpak, bijv. met onderwijs, andere disciplines, wijkgericht en heeft een brede, integrale blik over domeinen heen; • Maakt de koppeling tussen specialistische behandeling en dagelijkse praktijk: helpt het gezin en hun netwerk de adviezen te begrijpen en toe te passen; Registratie en dossiervoering: • Draagt zorg voor een zorgvuldige registratie en dossiervoering, waarbij ouders en/of jeugdige (afhankelijk van leeftijd) in principe dossierhouder zijn, met als onderdelen: o Plan en doelen (volgens 1 gezin-‐1 plan) opgesteld door ouders (en/of jeugdige) en professional samen, uitgevoerde verrichtingen, genomen stappen en afwegingen; o Risicotaxatie met behulp van regionaal en met ketenpartners eenduidig bepaalde instrumenten als ook gebruik van de meldcode indien van toepassing. o (in ontwikkeling) Zelfredzaamheidmatrix Voor 2015 betekent dat, dat een aantal taken die voorheen door BJz en Juzt (toegang, coördinatie/ regie, jeugdhulp, drang) werden uitgevoerd, nu door CJG professionals worden uitgevoerd. De exacte grens van generalistische hulp en specialistische zorg kan per situatie verschillend zijn. De begeleiding van de CJG-‐er is gericht op het helpen creëren van goede pedagogische omstandigheden in het gezin om te kunnen ontwikkelen, het voorkomen en herstellen van disbalans draagkracht/draaglast, het voorkomen en herstellen van onveiligheid, het coachen van ouders in algemene opvoedingsvaardigheden en het helpen hanteren van gedrag. De CJG-‐er roept, aanvullend aan zijn eigen begeleiding, een of meerdere specialisten in als er behoefte is aan: -‐ Diagnostiek en/of behandeling van een stoornis van het gedrag of gezinssysteem, bijv. bij/ na trauma -‐ (Taxatie van) seksueel misbruik 5
-‐ Stabilisatie van onveilige situaties met huiselijk geweld of kindermishandeling Twee rollen Binnen een Bredaas CJG-‐team is onderscheid tussen twee functies: de schoolCJG-‐er en de CJG-‐coach. Voor 4 beide rollen is een functieprofiel opgesteld . 5 De school-‐CJG-‐er (ook met aandachtsgebied 0-‐4 en VO) is de centrale persoon op school en in de wijk rondom opvoeden en opgroeien: vraagbaak, netwerker, spin in het web. Hij: -‐ stimuleert en faciliteert dialoogactiviteiten en verbinding tussen ouders en jongeren onderling: netwerken van actieve ouders en jeugd -‐ is samen met partners als scholen en kinderdagverblijven verantwoordelijk voor de zorg in en om de 6 school en in de wijk (preventief, signalering, ondersteuning) -‐ geeft informatie, advies en ondersteuning rondom opvoeden en opgroeien, individueel en groepsgericht, aan ouders en jeugd en professionals (bijv. leerkrachten) -‐ schakelt als dat nodig is passende zorg in en maakt daarvoor de juiste analyses en inschattingen De CJG coach wordt het vaste, vertrouwde aanspreekpunt voor het gezin en blijft dat gedurende kortere of langere tijd als nodig, uitgaand van een gezin, een plan, een aanspreekpunt. Hij: -‐ biedt opvoedondersteuning en jeugdhulp en begeleiding, als nodig intensief en evt. met drang -‐ coördineert de zorg in het gezin -‐ biedt begeleiding naar, tijdens en na specialistisch traject, vertaling naar dagelijkse situatie in het gezin, vinger aan de pols en waakvlam -‐ is spin in het web bij een integrale aanpak, bijv. met onderwijs, andere disciplines, wijkgericht en heeft een brede, integrale blik over domeinen heen; Beiden zijn generalisten binnen het team en richten zich op het versterken van eigen kracht, verbinding (met bijvoorbeeld netwerken) en het bieden van hulp. Zij bewegen zich op het continuüm tussen preventie en advies aan de ene kant en (intensieve) jeugdhulp en drang aan de andere kant. De grens tussen beide rollen is dan ook niet keihard en kan afhankelijk van de situatie of wijk verschillen. In de rol van schoolCJG-‐er ligt het accent op de voorkant: preventie & advies en analyse gericht; bij de CJG-‐coach meer op de achterkant: jeugdhulp en begeleiding. Competenties Competenties van de CJG-‐ers zijn nader omschreven in de genoemde functieprofielen. De competenties die in het team als geheel aanwezig zijn, omvatten: Coachen Creativiteit Conflicthantering Durf Flexibel gedrag Initiatief
Innoverend vermogen Klantgerichtheid Netwerken Oordeelsvorming Organisatiesensitiviteit Overtuigingskracht
Resultaatgerichtheid Samenwerking Visie Voortgangscontrole Zelfontwikkeling
6
Uitvoer van drang Drang is zodanige beïnvloeding van een persoon dat hij minder keuze heeft. Drang is er in drie vormen: beloning, informatie achterhouden of vertragen, inspelen op gevoelens. Onder drang verstaan we het gebied tussen het vrijwillig en gedwongen kader waarbij een jeugdige/ gezin ondersteuning krijgt die, hoewel vrijwillig, niet meer vrijblijvend is. Drang wordt gebruikt als stok achter de deur om ingrijpen via het gedwongen kader te voorkomen. Drang is niet los te zien van de praktijk van de generalist en is, naast inzet van vaardigheden en methodieken, vooral een attitude. Uitvoer van drang behoort in Breda-‐AC-‐BN vanaf 2015 tot het takenpakket van (een aantal) CJG-‐ers. In de praktijk wordt drang vooral uitgeoefend door (enkele) CJG-‐coaches. Uitvoering van drang vraagt specifieke vaardigheden die niet iedereen in huis heeft en hoeft te hebben. Binnen het team is dus differentiatie tussen de professionals, waarvan een aantal specifiek het expertisegebied ‘drang’ hebben. Omdat deze CJG-‐ers goed zijn toegerust en capabel zijn voor de uitvoering van drang, blijven zij zelf eerste aanspreekpunt van het gezin. Indien nodig kunnen zij, net als iedere CJG-‐er, een specialist inroepen, bijvoorbeeld van het AMHK voor consultatie, ondersteuning of inzet. Wanneer drang precies een rol gaat spelen, is niet altijd vooraf te bepalen. Het is dus mogelijk dat ook een CJG-‐ er die minder vertrouwd is op drang-‐vlak, hiermee te maken krijgt. In georganiseerde intervisie en intercollegiale toetsing, waarbij professionals vragen, twijfels en zorgen vrijuit met elkaar delen, komt dit tijdig op tafel. Eventuele overdracht verloopt idealiter in een natuurlijk proces, waarbij ouders zich bij de ‘nieuwe’ CJG-‐er wederom vertrouwd voelen. Ouders hebben hierin een beslissende stem. De gekozen aanpak is altijd maatwerk op basis van wat dat gezin in die situatie op dat moment nodig heeft. CJG Breda heeft in 2014 vijf teams met per team ca. 8-‐9 professionals. Dit zal in 2015 meer zijn. Totaal werken in het CJG dan meer dan 50-‐60 CJG-‐ers.
3.3 Bereikbaarheid CJG Breda-‐AC-‐BN is bereikbaar via:
•
het algemeen 0800-‐nummer. Een medewerker van het CJG voert de eerste vraagverheldering uit en schakelt indien nodig door naar de professionals in de wijk. Een ‘belteam’ van CJG-‐ers heeft hiervoor dagelijks bereikbaarheidsdienst.
•
Het algemene
[email protected] mailadres. Dit mailadres wordt dagelijks uitgelezen door het ‘belteam’ van CJG-‐ers. Zij hebben binnen 24 uur contact met de vraagsteller.
•
De schoolCJG-‐er op school en in de wijk. Deze is eerste aanspreekpunt voor ouders en professionals zoals bijv. leerkrachten, kinderdagverblijfleidsters, sportverenigingen etc.
7
4. Toeleiding naar specialistische zorg en gedwongen kader
4.1. Toegangsproces CJG-‐ers werken vraaggestuurd. Het algemene toegangsproces tot vrijwillige (vrij toegankelijk en niet-‐vrij toegankelijke) hulp en de deelprocessen daarin worden in samenwerking met gemeente Breda ontwikkeld en uitgewerkt en zal naar verwachting in november 2014 gereed zijn. Het uitgangspunt en de richtlijn voor deze processen zijn de bepalingen zoals beschreven in de Verordening 7 Jeugdhulp WBO . Hierin komen in ieder geval de onderdelen vraag/melding – vraagverheldering en analyse – ondersteuningsplan (incl. consultatie) – toeleiding naar gespecialiseerde zorg en beschikking – evaluatie aan bod. Passend onderwijs Samen met de samenwerkingsverbanden primair en voortgezet onderwijs wordt uitgewerkt hoe passende zorg en passend onderwijs integraal geboden kan worden. In de proeftuin Integraal Arrangeren (looptijd tot sept. 2014) worden bouwstenen en scenario’s ontwikkeld die vervolgens breder getoetst worden. De lijn is ongeveer gelijk aan de ontwikkeling van het regionaal Adviesteam, met dien verstande dat in het consultatie, onderzoek en adviestraject integraal onderzoek wordt gedaan met betrekking tot zorg en onderwijs. Het ondersteuningsplan is vervolgens ook een integraal plan dat de benodigde stappen en acties op het terrein van zorg en onderwijs beschrijft.
4.2. AMHK en Raad voor de Kinderbescherming Indien de situatie in een gezin onveilig is of dreigt te worden en de ontwikkeling stagneert of komt in gevaar, en de CJG-‐er twijfelt over de beste aanpak of zijn inschatting, kan hij het AMHK consulteren. Voor advies, ter ondersteuning, voor (gedeeltelijke) inzet of voor onderzoek. Ook kan de CJG-‐er besluiten de casus in te brengen in een (besluitvormend) overleg tussen AMHK, Raad en CJG-‐er en de melder: het Kr8collectief. Daar worden eventueel aanvullende mogelijkheden voor generalistische ondersteuning verkend of het verzoek doorgeleid. Er kan besloten worden om een kortdurend drang-‐proces in te zetten of om een raadsverzoek in te dienen. In dat geval gaat het dwang-‐proces in werking. Indien mogelijk blijft de CJG-‐er het centrale aanspreekpunt van het gezin en regisseur, tot er evt. een maatregel is. In de proeftuin Kr8collectief (looptijd tot eind 2014) worden deze processen beschreven en getoetst. Daarnaast hebben CJG’s in regio WBO, het AMHK, politie en veiligheidshuis het werkproces Politiemeldingen beschreven. Hierin wordt beschreven welke route meldingen van zorg van de politie volgen en wie wanneer welke stappen onderneemt om indien nodig de betrokken ouders en jeugd van de juiste hulp te voorzien. De lijn die gekozen is, is politiemeldingen bij het AMHK te laten binnenkomen, waarbij AMHK en CJG nauw samenwerking in het triageproces en hulp zoveel mogelijk lokaal plaatsvindt.
4.3 Jeugdbescherming en jeugdreclassering Bij dwang ligt de regie bij de gezinsvoogd, maar de CJG-‐er blijft als dat mogelijk is aanspreekpunt voor het gezin en kan (gedeeltelijk) de benodigde hulp uitvoeren. Hoe dit er in de praktijk uit ziet, is per situatie en gezin verschillend. Dit is mede afhankelijk van de hulp die nodig is en welke maatregel geldt. Gezinsvoogd en CJG-‐er bepalen samen met het gezin wanneer afbouw van de maatregel weer mogelijk is. De betrokken, of als dat beter is een andere, CJG-‐er neemt daarna de ondersteuning weer over. In een pilot (looptijd tot eind 2014) wordt de toekomstige samenwerking tussen CJG-‐ers en JB/JR nader uitgewerkt.
4.4 Spoedeisende zorg (SER) Spoedeisende zorg wordt regionaal ingericht en kan worden ingeschakeld door alle zorgprofessionals in alle sociale domeinen op elk moment van de dag of nacht. SEZ wordt ingeschakeld als er sprake is van ernstige,
7
Verordening Jeugdhulp voor gemeenten Breda en AC-‐BN zijn vastgesteld
8
urgente problemen waar directe actie op noodzakelijk is. Directe inzet van professionals van de spoedeisende zorg is dan vereist. Als de crisis is bezworen koppelen zij terug naar de betrokken CJG-‐er of het betreffende team, die op het eerst volgende mogelijke moment de regie (en evt. begeleiding) weer overneemt. Het probleem kan dan nog steeds zeer urgent zijn.
4.5 Pleegzorg De toegang tot pleegzorg wordt regionaal uitgewerkt.
4.6 WMO, financiën, huisvesting Soms zijn situaties in een gezin zo complex, dat er eerst aan andere vragen gewerkt moet worden voor het gezin überhaupt aan opvoedingsvragen kan toekomen. CJG-‐coaches zijn in staat om ook op andere terreinen dan sec de opvoeding, hulp te bieden. CJG-‐ers zijn in Breda geen bewindvoerder, jurist, schuldhulpverlener of relatietherapeut. Indien nodig kunnen zij deze inschakelen, bijvoorbeeld vanuit het sociaal team in de wijk of de kredietbank. Een voorwaarde is dat basisbehoeften in een gezin geregeld zijn. Samenwerking met gemeentelijke regelingen als schuldhulpverlening, sociaal loket, arbeid, etc. is daarvoor essentieel. Indien de opvoedvraag niet op de voorgrond staat of niet de aanleiding is, kan ook een andere professional in het gezin eerste aanspreekpunt zijn en wordt de CJG-‐er tijdelijk ingezet voor opvoedondersteuning.
5. Werkorganisatie: beschrijving situatie 2014 CJG Breda-‐AC-‐BN is in 2014 een netwerkorganisatie; een samenwerkingsverband tussen ruim 10 aanbieders, variërend van GGD en thuiszorg (jeugdgezondheidszorg), welzijn, MEE, maatschappelijk werk, vrijwilligersorganisaties, tot BJz, GGz en jeugdzorgaanbieders. De GGD is hoofdaannemer namens het netwerk en ontvangt van de gemeente subsidie voor de uitvoering van het CJG. De gemeente subsidieert hierbij competente professionals in plaats van aanbodgerichte producten. De organisaties leveren de professionals aan gebiedsgerichte teams, waarin alle professionals volgens de genoemde twee profielen generalistisch werken (dus niet meer in de functie van hun moederorganisatie). De GGD sluit met de leverende organisaties een DVO af. Alle professionals solliciteren in open procedures op vacatures en worden op basis van een talenten-‐ competentie scan geselecteerd (in plaats van verdeling van formatie over de moederorganisaties). Een programmateam zorgt voor de algehele doorontwikkeling en dagelijkse leiding van het CJG. Gezamenlijk zorgen de netwerkorganisaties voor de facilitering van het CJG op gebied van secretariële ondersteuning, huisvesting, werkplekken etc.
Voor 2015 en verder wordt de organisatievorm van het CJG opnieuw onderzocht en vastgesteld, in samenhang met de andere transities (WMO en Participatiewet). Gemeente Breda en bestuurders van de CJG organisaties zijn hierover in gesprek. Professionals en programmateam worden hierbij betrokken.
5.1 Zelforganiserende gebiedsgerichte teams CJG Breda-‐AC-‐BN heeft op dit moment 4 gebiedsgerichte teams en 1 stadsbreed VO (voortgezet onderwijs) team. Een team bestaat uit ca. 8-‐9 professionals (idealiter 7-‐12). In totaal zullen in 2015 meer dan 50-‐60 professionals in de teams werken. De CJG teams zijn zelforganiserend. Ieder team is verantwoordelijk voor de dienstverlening in zijn werkgebied. De teams organiseren zichzelf en hun werk en nemen zelf beslissingen over alle zaken m.b.t. het primaire proces: -‐ Zij zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het totale proces waarin hun dienstverlening tot stand komt; -‐ Zij plannen en bewaken de procesvoortgang; -‐ Zij lossen zelf dagelijkse problemen op;
9
-‐ -‐ -‐
Zij zijn in staat zelf processen en werkmethoden te verbeteren zonder een beroep te doen op een leidinggevende; Zij organiseren zelf de teamsamenstelling, rolverdeling, werving en selectie; Het zelf organiserend vermogen staat centraal om zo optimaal mogelijk gebruik te maken van talenten; Innovatief gedrag en organiseren op basis van vertrouwen staan hierbij centraal.
-‐ De teams worden ondersteund door een teamcoach. De teamcoach begeleidt de teams en professionals bij hun individuele en teamontwikkeling inhoudelijk en procesmatig.
5.2 Leiding van het CJG CJG Breda-‐AC-‐BN werkt met een programmateam dat gezamenlijk verantwoordelijk is voor de dagelijkse leiding van het CJG. Zij vormen het uitvoerend management. Zij zijn verantwoordelijk voor: -‐ De algehele leiding en doorontwikkeling van het CJG, team overstijgend -‐ CJG-‐brede vertaling en implementatie van visie en gedachtegoed o.a. m.b.t. decentralisaties in het sociale domein en passend onderwijs naar uitvoeringspraktijk en vice versa -‐ Ontwikkelen van CJG beleid en sparringpartner zijn van bestuurders, gemeente m.b.t. CJG-‐ overstijgend beleid -‐ Aanjagen van gedachtengoed en visie van het CJG binnen en buiten het CJG (waaronder transformatie in denken en doen en ontwikkelen van zelforganisatie) -‐ Aanspreekpunt en gezicht van het CJG, naar binnen en naar buiten -‐ Aanspreekpunt voor professionals in het kader van facilitering en schakel naar de netwerkorganisaties die de facilitering uitvoeren -‐ Opstellen/schrijven van een uitvoeringsplan, dan wel notities of (proces of project)voorstellen, etc. -‐ Het realiseren van de opdracht zoals die beschreven is in de beschikking Samen op Weg o.b.v. een uitvoeringsplan -‐ Bewaken van de subsidiebegroting Het programmateam is met een mooi woord ‘meervoudig partijdig’. Meervoudig partijdig wil zeggen dat zij oog heeft voor de verschillende belangen van de opdrachtgevers. Zowel gemeente als diverse organisaties hebben naast het gezamenlijk belang altijd ieder eigen belangen. Tegelijkertijd is het programmateam onafhankelijk van deze individuele belangen en is zij aan geen individueel belang gebonden. Leidend is het 8 gezamenlijk belang van het CJG: de inhoud, uitgaand van het belang van de klant . Het programmateam heeft de gedelegeerde verantwoordelijkheid voor realisatie van de gezamenlijke opdracht. Zij heeft de ruimte, bevoegdheden en mandaat om het inhoudelijk belang te dienen en de gezamenlijke opdracht te realiseren. Ook het programmateam is een zelfsturend team. Het programmateam van CJG Breda bestaat in 2014 uit vier professionals, die verschillende rollen hebben: -‐ een programmacoordinator die de algehele doorontwikkeling van het CJG leidt, m.n. gericht op beleidsmatige vertaling van de transitie jeugdzorg en passend onderwijs naar de uitvoering van het CJG; -‐ een programmamanager die de pijler Dialoog, actieve ouders en jeugd leidt, tevens communicatiemanager; -‐ een teamcoach, die de teams begeleidt in hun proces; -‐ een programmasecretaris, die de schakel is tussen de uitvoeringspraktijk, de hoofdaannemer en de gemeente, en faciliteert en organiseert op het gebied van financiën, informatievoorziening, telefonische dienstverlening, huisvesting, werkprocessen, etc.
5.3 Kwaliteit, monitoring en klachten Professionals zijn zelf verantwoordelijk voor de monitoring van de individuele trajecten met klanten en hun samenwerkingspartners. CJG breed wordt, afhankelijk van het onderwerp doorlopend of op specifieke
8
Met ‘klant’ bedoelen we hierbij zowel de individuele klant als het gezin als een groep, bijvoorbeeld een doelgroep of de maatschappij.
10
momenten, gemonitord op resultaat en proces aan de hand van vastgestelde prestatie indicatoren. Deze worden jaarlijks vastgesteld (voor 2015 in samenhang met de 3 decentralisaties) in overleg met de gemeente (en regio WBO) en omvatten: • Naamsbekendheid • Bereikbaarheid en toegankelijkheid • Bereik (begeleiding en preventieve inzet, kwalitatief en kwantitatief) • Aantal gezinnen/ jongeren waar CJG ondersteuning biedt, incl. in-‐ en uitstroom • Inzet van (te onderscheiden vormen van) specialistische hulp • Tevredenheid klanten, ervaren 1 gezin 1 plan 1 hulpverlener (cq. aanspreekpunt) • Tevredenheid/ samenwerking stakeholders • Toename zelfredzaamheid cq afname hulpvraag in algemeen • Toename zelfredzaamheid cq afname hulpvraag bij gezinnen waar ondersteuning is geboden • Toename vrijwillige inzet, op lange termijn afname inzet specialistische zorg cq afname inzet professionele zorg • Medewerker tevredenheid, voortgang in het team (mate van zelforganisatie) • Tevredenheid vrijwilligers • (Gemiddelde) kosten per klant Monitoring is tevens een aspect van de informatievoorziening. Vanaf 2015 zal regionaal de monitorinformatie bepaald worden in regio WBO, ook op basis van landelijke kaders. Hier sluiten wij bij aan. Uitingen van onvrede en klachten Sommige klanten van het CJG zijn helaas niet volledig tevreden. Wij lossen dit graag met hen op. Daarvoor is 9 een basis klachtenprocedure opgesteld . In eerste instantie kunnen klanten terecht bij de betreffende professional en bij de wijkteams. Eventueel ondersteunt de teamcoach of het programmateam bij de afhandeling en oplossing. Bij (schriftelijke) klachten wordt in eerste instantie dezelfde route gevolgd. Indien dit niet toereikend is, wordt de procedure van de eigen moederorganisatie gevolgd. O.b.v. de Verordening Jeugdhulp wordt in regioverband een bezwaar-‐ en beroep procedure incl. een klachtenregeling voor 2015 ontwikkeld, die CJG gaat volgen. De toekomstige werkwijze dient geborgd te worden en bij een organisatie belegd.
5.4 Personeel Werving en selectie Teams zijn zelf verantwoordelijk voor de invulling van vacatures. Uitgangspunten daarbij zijn: -‐ We selecteren de meest competente professional. -‐ We werven met open procedures, dat wil zeggen: vacatures worden uitgezet binnen en buiten het netwerk van organisaties en iedereen die geïnteresseerd is kan en mag reageren. Interne sollicitaties (i.e. sollicitaties van professionals uit een ander CJG-‐team) hebben bij gelijke geschiktheid voorrang. -‐ Alle professionals worden geselecteerd op basis van gesprek, CV en TMA scan. Dit is een talenten-‐ competentiescan, die de basis vormt voor matching met het functieprofiel op basis waarvan geschiktheid wordt vastgesteld. De TMA scan is tevens het basisinstrument dat teams en coach gebruiken voor individuele en teamontwikkeling. -‐ Werving en selectie vindt plaats op basis van de vastgestelde functiebeschrijving en -‐profielen. Er zijn functiebeschrijvingen voor: o schoolCJg-‐er o CJG-‐coach o Procesondersteuner vrijwilligers o leden van het programmateam
Zie basis klachtenprocedure CJG Breda 9
11
Arbeidsvoorwaarden Voor 2014 gelden nog de arbeidsvoorwaarden van de eigen moederorganisatie. Voor 2015 en verder is dit afhankelijk van de gekozen organisatievorm. Het is wenselijk dat ongelijkheid in arbeidsvoorwaardelijke zin tussen professionals, die hetzelfde werk in het CJG doen zonder aantoonbaar kwaliteitsverschil, in de toekomst wordt voorkomen. Deskundigheidsbevordering, ontwikkeling en scholing Om de kwaliteit van de professionals te behouden en te ontwikkelen is continue deskundigheidsbevordering, scholing en ontwikkeling nodig. Met de teams wordt geïnventariseerd wat hierin nodig is om klaar te zijn voor 2015. Op dit moment wordt een ontwikkelplan gemaakt gericht op de nieuwe taken, dat recht doet aan de ontwikkelbehoefte van professionals en aan behoud van diversiteit in de teams. Een ander aspect in kwaliteitsborging is het organiseren van intervisie en werkbegeleiding. Professionals krijgen met complexe zaken te maken en zitten nog midden in een transformatieproces. Hierin geldt dat vier ogen meer zien dan twee, zodat er zo min mogelijk kans is op het ontstaan van blinde vlekken. CJG Breda is een lerende organisatie, waarin elkaar (be)vragen, meekijken en mee laten kijken en reflectie op het eigen en elkaars professioneel handelen standaard onderdeel is van het werk. Een belangrijk onderdeel van het ontwikkelingsbeleid is de verplichte registratie van CJG-‐ers in het beroepenregister BAMW. Zodra bekend is welke professionals in 2015 in CJG Breda zullen werken, dient de facilitering hiervan bij een organisatie belegd te worden. Momenteel inventariseren we welke professionals al geregistreerd zijn. Ieder team organiseert intervisie in samenwerking met de teamcoach. Daarnaast organiseren de teams teamoverstijgend inhoudelijke reflectiesessies over casuïstiek in samenwerking met AMHK, specialisten en collega’s uit het gedwongen kader. In de transitiefase worden daarnaast casussen in alle processen (met name met AMHK, JB/JR en Adviesteam) frequent geëvalueerd om te leren en successen te vieren.
5.5 Informatievoorziening De eisen die de Jeugdwet stelt aan informatievoorziening en daarmee ook aan veilige en betrouwbare digitale omgeving zijn vertaald in een programma van eisen digitaal CJG Breda. Dit PvE vormt de opmaat om de digitale inrichting verder vorm te geven. Gemeente Breda maakt hierin voor eind 2014 een definitieve keuze. Voor CJG professionals is het van belang, dat de in te richten digitale omgeving gebruikersvriendelijk is en de kaders duidelijk zijn met duidelijk richtlijnen, zoals wat er wel/niet vastgelegd moet worden, met welk doel, wie er toegang heeft of zou moet hebben, etc.
Relevante onderdelen zijn in ieder geval: • Community en intranet professionals: kennisdeling, informatiedeling, communicatie intern, community teamoverstijgend • CJG mailaccount met duidelijke richtlijnen over informatie uitwisseling • Registratie en dossiervoering • Gegevensuitwisseling, privacy • Gegevensopslag
5.6 Financiën De CJG begroting heeft in 2014 een omvang van ruim 3 miljoen euro. In 2015 zal dit iets hoger liggen.
12
Brondocumenten
Vastgesteld: • Beleidskader Jeugdhulp, gemeente Breda, jan. 2014 •
Visiedocument Actieve ouders en jeugd – vrijwillige inzet 2014, CJG Breda, april 2014
•
Advies Profiel Generalistisch team, A. Verhaar en D. Van Meer, maart 2014
•
Subsidieaanvraag Samen op Weg 2014, GGD, oktober 2013
•
Uitvoeringsplan CJG Breda 2014, CJG Breda, november 2013
•
Voorbereiding formatie 2015, door teams CJG Breda, juni 2014
•
Documenten Proeftuin Kr8Collectief, AMHK, juni 2014
•
Document Programma van Eisen Informatievoorziening, CJG Breda, maart 2014
•
Documenten Proeftuin Adviesteam, regio WBO, mei 2014
•
Verordening Jeugdhulp WBO
In ontwikkeling: •
Notitie werkproces route Politiemeldingen jeugd, concept i.o., AMHK en CJG Breda, oktober 2014
•
Werkprocessen, CJG Breda i.o., november 2014
Voorbereid, niet uitgevoerd: •
Voorbereiding indicatoren 2015 uit subsidie uitvraag Jong@Breda 2015, concept, gemeente Breda, niet in uitvoering gebracht
13
