BELEIDSEFFECTMETING in de sport Vakgroep Bewegings- en Sportwetenschappen Optie Sportmanagement Prof. Dr. M. Maes Drs. Anne-Line Balduck Steffie Lucidarme Piet Meneve Jo Haentjens Kris De Coorde
OVERZICHT PRESENTATIE • THEORETISCH KADER • EFFECTMETING IN HET SPORTBELEID: DE PRAKTIJK • INTERACTIEVE OPDRACHTEN • GOEDE PRAKTIJKEN EN TOOLS
THEORETISCH KADER
Een goede toespraak is zoals een minirok : kort genoeg om de aandacht te trekken en lang genoeg om het onderwerp te dekken”
“Beleid” voeren? Op basis van inzichten/analyse Maken van keuzes (wat wel en wat niet?) A.h.v. concrete doelstellingen Vertaald in een actieplanning Binnen de financiële mogelijkheden van de organisatie
Beleidseffectmeting in de sport ? = meten van het “effect” van het sportbeleid Klinkt evident, is het … allerminst
Wat kan het “effect” zijn van een goed sportbeleid in een gemeente?
Bron: MEANS programme, Evaluating socio-economic programmes, Europese Commissie
RESOURCES
OUTPUTS
RESULTS
Beleidsmakers …
… zijn direct verantwoordelijk voor outputs (direct opvolgbaar)
… zijn indirect verantwoordelijk voor results (indirect opvolgbaar)
… hebben geen grip op de impacts (vaak moeilijk of niet opvolgbaar)
IMPACTS
Resources (bronnen): in sportbeleid ? Mensen Manifestaties/evenementen Subsidies Kennis Infrastructuur Samenwerkingsverbanden Opleiding …
Outputs in sportbeleid ? Mensen aantal medewerkers sportdienst
Manifestaties/evenementen aantal deelnemers
Subsidies aantal ondersteunde initiatieven
Kennis aantal gediplomeerde (jeugd)trainers
Infrastructuur aantal m² sportoppervlakte
Opleiding aantal inschrijvingen voor bijscholingen
…
direct op te volgen (meten om te weten)
Results (maatschappelijke resultaten): in sportbeleid ? Sportparticipatie Verenigingsleven Kwaliteit van het aanbod (infra, begeleiding, …) Naamsbekendheid (top-of-mind awareness) …
indirect op te volgen (bevragingen, wetenschappelijke studies, VRIND, …)
Impacts : in sportbeleid ? Gezondheid bevolking Meer bewegen cardio-vasculair Veilig bewegen loco-motorisch
Sociaal Meer clubleven anti-verzuring, solidariteit
Economisch Betere gezondheid productiviteit, minder verzuim
moeilijker op te volgen, maar niet onmogelijk !
SPORTFUNCTIONARISSEN GEDREVEN ACTIEGERICHT DOELSTELLINGEN OK MAAAAAAAR METEN … = ZWETEN
RESOURCES
OUTPUTS
RESULTS
IMPACTS
•Impact: korte termijn vb economische boost ten gevolge van event
•Legacy: lange termijn vb post-event tourism (OS Barcelona)
LEGACY
Meting van effect : basis? DOELSTELLINGEN ! Cfr. Filmpje VTB wat leidt tot de ontgoocheling? HET DOEL IS NIET BEREIKT!
Wie geen doel voor ogen heeft kan niet scoren
Veel mensen schieten eerst en wat ze dan raken noemen ze het doel
Jos Burgers
GOEDE DOELSTELLINGEN = FUNDAMENT VAN BELEIDSEFFECTMETING
NO GOAL, NO GO !
• Eigenschappen van een goede doelstelling: – – – – –
Specifiek Meetbaar Acceptabel Realistisch Tijdsgebonden
= ABSOLUTE VOORWAARDE VOOR EFFECTMETING !
• Doelstelling? – = formulering gewenste effect
• = Effectmeting o.b.v. indicator met specifieke: – – – –
Meetmethode: hoe meten we? Meetfrequentie: hoe vaak meten we? Meetmoment: wanneer meten we? Meetnorm: welk niveau willen we bereiken?
Uitgewerkt voorbeeld doelstelling “De sportdienst wil eind december 2009 dat minstens 50 trainers van de lokale sportclubs een VTS-opleiding jeugdsportbegeleider gevolgd hebben ” Gewenste output? cijfer > 50
Gewenst result? Hogere graad van kennis en kunde in de jeugdsportbegeleiding bij de lokale sportclubs
Mogelijke impact? Betere sportieve begeleiding in de club (training) … Beter management van de vereniging (management) … Hoger niveau van sportopleiding in de school (onderwijs) … Meer g-sporters in de samenleving (fysieke activiteit) …
Uitgewerkt voorbeeld doelstelling (vervolg) “De sportdienst wil eind december 2009 dat minstens 50 trainers van de lokale sportclubs een VTS-opleiding jeugdsportbegeleider gevolgd hebben ”
= Effectmeting: Meetmethode: overzicht VTS-diploma’s Meetfrequentie: 1x per jaar Meetmoment: eind december 2009 Meetnorm: < 50 dlrs. vanuit de lokale sportclubs
EFFECTMETING IN HET SPORTBELEID: DE PRAKTIJK
Nieuw decreet op “Sport-voor-Allen”-beleid in lokale besturen (gemeenten en provincies) - 2007 : RESULTAATSORIENTATIE STERK AANWEZIG DECREET: Art.3 .§2. Het gemeentelijk sportbeleidsplan … bevat de volgende elementen: … 4° de strategische en hun bijhorende operationele doelstellingen, met per doelstelling de vermelding van het beoogde resultaat en de eventuele indicatoren;… HANDBOEK ISB: “Doelstellingen zijn een beschrijving van wat de sportdienst wil bereiken in de komende beleidsperiode. Het is een formulering van een gewenste situatie, gepreciseerd met gewenste effecten en/of resultaten.”
WAT HOUDT DIT IN?
•
MISSIE GEMEENTE:
Gemeente Sportegem wil elke inwoner aanzetten tot levenslang bewegen of sporten in een hoogkwalitatieve omkadering. Door middel van een gecoördineerde werking tussen alle betrokkenen wordt er een complementair en betaalbaar aanbod uitgewerkt voor ALLE inwoners. Dit sportaanbod biedt aan de deelnemers de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten en te erkennen, het draagt bij tot een betere samenleving en het zorgt voor een bevordering van de gezondheid. De gemeente zal coördineren, regisseren, ondersteuning bieden aan het sportverenigingsleven en de sportinfrastructuur aan betaalbare prijzen ter beschikking stellen. Kwaliteit, samenwerking en een professionele aanpak staan voorop. ANALYSEER DE BRONNEN, OUTPUTS, RESULTATEN en IMPACTS
Voorbeeld: doelstelling sportgala “De gemeente wil een sportgala organiseren waar veel volk naartoe komt en iedereen een fantastische avond beleeft door een combinatie van sportieve demonstraties, een grootse prijsuitreiking en een gratis receptie.”
MAAK DEZE DOELSTELLING EVALUEERBAAR!
EEN GEMEENTELIJK SPORTBELEIDSPLAN MET:
Strategische doelstellingen Result- en impactgericht
Operationele doelstellingen en maatregelen Outputgericht
Sommige SBP-en concentreren zich op nog opvolging RESOURCES Vb. “Grootte-orde subsidiebedrag”
Uitdagingen voor de sportdiensten: Vertaling van: Strategische doelstelling Operationele doelstelling (en actieplan) met – – – – –
Indicator Meetmethode Meetfrequentie Meetmoment Meetnorm
Voorbeeld: Strategische doelstelling: “Tegen eind 2011 zijn er meer inwoners aangesloten bij een sportvereniging.” Operationele doelstelling: Tegen einde 2009 zijn er dubbel zoveel promotie-initiatieven i.s.m. de clubs op jaarbasis t.o.v. 2007 – – – – –
Indicator: aantal promotie-initiatieven i.s.m. clubs Meetmethode: lijst met initiatieven Meetfrequentie: jaarlijks Meetmoment: einde vh jaar (december) Meetnorm: aantal 2007 x 2 (vb. 20 40)
(ter info) Uitdagingen voor de sportdiensten: 1. Alle gewenste outputs definiëren en meten om te weten en te kunnen verbeteren (als automatische reflex in de sportdienst). Vb. aantal deelnemers aan een sportkamp SMART doelstellingen Maatregel – indicator – meetnorm/methode/frequentie
2. Waar mogelijk maatschappelijke resultaten (‘results’) peilen Vb. aantal van deelnemers aan sportkamp die doorstromen naar de sportclub Aanzetten clubs dit te monitoren (vb. via reglement)
INTERACTIEVE OPDRACHTEN verdeling in burensportdiensten
1. Organisatie sportkampen door sportdienst Algemeen doel: verhogen sportparticipatie en ondersteunen clubwerking Vragen: Maak een SMART-doelstelling op niveau van “Output” en “Result” Bepaal voor elk een meetmethode en -aanpak
2. Aankomstplaats “Tour de France” Algemeen doel: verhogen naamsbekendheid gemeente Vragen: Maak de doelstelling SMART (mogelijks meerdere per type “effect”) Bepaal een meetmethode en -moment
3. Openstellen sportinfrastructuur in scholen Algemeen doel: ondersteunen clubwerking d.m.v. kwalitatieve infrastructuur Vragen: Maak SMART-doelstellingen m.b.t. de beschikbaarheid én de kwaliteit van de infrastr. Bepaal voor elk een meetmethode en -aanpak
4. Subsidiëring van de sportclubs Algemeen doel: verhogen kwaliteit van de jeugdsportbegeleiding en -begeleider Vragen: Maak een SMART-doelstelling op niveau van Output en Result Bepaal voor elk een meetmethode en –aanpak (ideale >< pragmatische meetmethode)
KEUZE VAN DE MEETMETHODE = AFHANKELIJK VAN - Gewenst niveau: Output – Result - Impact - Budget - Mankracht - Kennis - Tijd WELKE METHODEN?
GOEDE PRAKTIJKEN EN TOOLS
GOEDE PRAKTIJKEN WERKDOCUMENT / EFFECTMETING: SUMMARY BELEIDSPLAN FROS – www.fros.be OUTPUTMETING: JAARRAPPORT PROVINCIALE SPORTDIENST ANTWERPEN -- JP2007 – PROVANT -www.provant.be/sport IMPACTMETING: SOCIAL IMPACT STUDY TdF2007 – UGENT
Tools voor effectmeting On-line enquêtering www.checkmarket.be
Maatschappelijke indicatoren: www.vlaanderen.be -> VRIND
Mystery visiting: zie voorbeeld
UGent - sportmanagement Stagestudenten Masterproeven/scripties Wetenschappelijk onderzoek op maat
Tools voor effectmeting Basiswerken: -Enquêteren. Jansen E.P.W.A., Joostens Th.H., en Kemper D.R. 2004.Wolters-Noordhoff bv Groningen, Nederland -Methoden en technieken van onderzoek. Saunders M., Lewis P. en Thornhill A. 2006. Pearson education benelux, Nederland -Basisboek sociaal onderzoek. Swanborn P.G. 2002. Uitgeverij Boom, Amsterdam -Basisboek kwalitatief onderzoek. Baarde, De geode, en Teunissen. 2005. Wolters-Noordhoff bv Groningen, Nederland
SAMENVATTEND
MISSIE/S.D./BELEID
OPERATIONELE DOELSTELLINGEN SMART METHODE-FREQUENTIE-MOMENT-NORM
ACTIEPLAN
BELEIDSEFFECT: METEN !! OUTPUT-RESULT-IMPACT
De sleutel om effect te genereren is per etmaal 8 uur te reserveren voor werken en acht uur voor slapen en ervoor zorgen dat dat niet dezelfde uren zijn. Gene Brown
BEDANKT VOOR UW AANDACHT ! MEER INFO?
[email protected]
