Alles blijft Anders Het winkellandschap 2003-2011-2020 Gerard Zandbergen CEO Locatus
Het Winkellandschap
Locatus Congres 2011
Het Winkellandschap Enkele begrippen Dagelijks aankopen
Winkels / Detailhandel
Mode & Luxe
Wel oppervlak:
Vrije Tijd
WVO =
In en om het Huis
Winkelverkoopvloeroppervlak
Detailhandel overig Transport &Brandstoffen Niet Detailhandel
Leisure Diensten
Locatus Congres 2011
Zonder oppervlak
Het Winkellandschap Enkele begrippen
Centrale winkelgebieden
Ondersteunende winkelgebieden
Overige winkelgebieden Verspreide bewinkeling
Binnenstad Hoofdwinkelgebied groot Hoofdwinkelgebied klein Kernverzorgend centrum groot Kernverzorgend centrum klein Kernverzorgend supermarktcentrum Binnenstedelijke winkelstraat Buurtcentrum Stadsdeelcentrum Supermarktcentrum Wijkcentrum groot Wijkcentrum klein Grootschalige concentratie Speciaal Winkelgebied Verspreide bewinkeling
Locatus Congres 2011
Het Winkellandschap Enkele begrippen
A1-locatie
75-100%
A2-locatie
50- 75%
B1-locatie
25- 50%
B2-locatie
10- 25%
C-locatie
5- 10%
150 grootste winkelgebieden van NL
Drs. E.J. Bolt
Locatus Congres 2011
Het Winkellandschap Ontwikkeling aantal winkels 2003-2010
Aantal 110.000 108.000 106.000 104.000 102.000 100.000 98.000 96.000 94.000 92.000 90.000
2003
2004
2005
2006
Verkooppunten Detailhandel
2007
2008
2009
Verkooppunten Niet-detailhandel
Locatus Congres 2011
2010
2011
Het Winkellandschap Ontwikkeling Winkelverkoopvloeroppervlak 2003 – 2011 in meters2
Meters 30.000.000 29.000.000 28.000.000 27.000.000 26.000.000 25.000.000 24.000.000 23.000.000
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Winkelverkoopvloeroppervlak
Locatus Congres 2011
2009
2010
2011
Het Winkellandschap Index 145 140
Index filialisering detailhandel Ketens
16.500.000
Zelfstandigen
11.250.000
135 Leegstand
1.750.000
130 Totaal
29.500.000
125 120 115 110 105 100 2003
2004
2005
2006 Aantal
2007
2008
Oppervlak
Locatus Congres 2011
2009
2010
2011
Het Winkellandschap Index
Schaalvergroting winkelgebieden
170 160 150 140 130 120 110 100 90 2003
2004
2005
2006
Centrale winkelgebieden Grootschalige concentraties
2007
2008
2009
Stads-, wijk en buurtcentra Verspreide bewinkeling
Locatus Congres 2011
2010
2011
Het Winkellandschap Ontwikkeling Banken (aantal) 2003 - 2011
Aantal 3.300
3.100 2.900 2.700 2.500 2.300 2.100 1.900 1.700 1.500 2003
2004
2005
2006
2007
Banken Locatus Congres 2011
2008
2009
2010
2011
Het Winkellandschap Brancheontwikkelingen 2003 - 2011
Aantal 1.400 1.300 1.200 1.100 1.000 900 800 700 600
500 400 2003
2004
2005
2006
2007
CD's
Boekhandels
2008
2009
Videotheken
Locatus Congres 2011
2010
2011
Het Winkellandschap Ontwikkeling oppervlak boekhandels
Meters 135.000 130.000 125.000 120.000 115.000 110.000 105.000
2003
2004
2005
2006
2007
Locatus Congres 2011
2008
2009
2010
Het Winkellandschap Procentuele groei gemiddelde winkelgrootte 2003-2010
Index 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Electro
Tuincentrum D&H Mode Speelgoed
Huishoud Art
Drogist
Locatus Congres 2011
Meubelen Supermarkt Schoenen
Enkele observaties • • • • •
Diversiteit aan branches binnen een winkelgebied neemt af Woonaanbod in stedelijke centra gedaald 11% naar 8% Mode wordt op A-locaties steeds dominanter Alleen grootschalige winkelgebieden worden diverser Bijna 50% van alle winkelmeters in Grootschalige concentraties en Verspreide bewinkeling • Branchevervaging motor van schaalvergroting • Groei van het aantal winkelmeters is voor grootste deel autonoom Locatus Congres 2011
Het Winkellandschap Bezoekers/Passanten 110 100 90 80 70 60
50 40
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Index Bezoekers/Passanten
Locatus Congres 2011
2008
2009
2010
2011
Het Winkellandschap Leegstand in percentage 6,00%
5,50%
5,00%
4,50%
4,00%
3,50%
3,00%
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Locatus Congres 2011
2009
2010
2011
Het Winkellandschap Leegstand in % per provincie op 1-1-2011 10% 8%
6% 4% 2% 0%
Locatus Congres 2011
Het Winkellandschap Leegstand per segment 2006 – 2011, in percentage 14% 12%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2006
2007
2008 A1
A2
2009 B1
B2
C
Locatus Congres 2011
2010
2011
Het Winkellandschap IN-UIT 2007 – 2010 in aantallen
Aantal 8.500 8.000 7.500 7.000 6.500
6.000 5.500 5.000
2007
2008 Onttrekkingen
2009 Openingen
Locatus Congres 2011
2010
Het Winkellandschap is structureel veranderd • • • • • • • • •
Minder winkels Meer verkooppunten Meer meters Meer ketens Grote verschillen in ontwikkelingen per branche Minder diversiteit in winkelgebieden Minder bezoekers/passanten Leegstand, structureel hoger Grote dynamiek, onttrekking > toevoeging Locatus Congres 2011
De consument • • • •
Tot 2020 weinig bevolkingsgroei De consument wordt ouder Ouderen besteden minder Internet – Oriëntatie – Aankopen – Bestedingen – Branches Locatus Congres 2011
Nauwelijks groei Index bevolkingstoename Nederland (2010 = 100)
Index 106
105 104 103 102 101
100 99 2010
2015
2020
2025
2030
Locatus Congres 2011
2035
2040
2045
2050
Nederland wordt ouder Index 180
Index bevolkingsomvang per leeftijdsgroep
170
160 150 140
130 120 110
100 90 80 2010
2015
2020
0 tot 20 jaar
2025
20 tot 65 jaar
Locatus Congres 2011
2030
65 plus
2035
2040
Grote regionale verschillen
Locatus Congres 2011
Jaarlijkse bestedingen 65+: -20% Bestedingen in euro per huishouden € 35.000 30.000 25.000
31.238
34.215
20.000
25.125
15.000 10.000 5.000 0 Tot 45 jaar
45 tot 65 jaar
Locatus Congres 2011
Vanaf 65 jaar
Jaarlijkse bestedingen per persoon 65+ kleding en schoeisel: -40% Bestedingen kleding en schoeisel in euro € 2.400 2.200
2.218
2.000 1.950
1.800 1.600
1.400 1.200 1.156
1.000 800 Tot 45 jaar
45 tot 65 jaar
Locatus Congres 2011
Vanaf 65 jaar
De consument • 2010: 16, 8 mln inwoners, • 2020: 17,4 mln inwoners • Totale Detailhandelsbestedingen 2020 gelijk aan 2010 (o.b.v. constante uitgaven per persoon) • De gestegen bestedingen door bevolkingsgroei (+600.000) worden volledig gecompenseerd door lagere uitgaven ten gevolge van veroudering
Locatus Congres 2011
Internet • Heel veel kijken, kijken, kijken (en dus niet lopen)
• Internetbestedingen (detailhandel) in 2010 per inwoner: € 186 • Totaal bestedingen detailhandel in 2010 € 5.658 • Dat is 3,30%
Locatus Congres 2011
Internetbestedingen, een denkpiste Denkpiste bestedingen internet
2010 2020 2030 2040
Dagelijkse aankopen, huishoudelijke en luxe artikelen 0,70%
1,40%
1,80%
2,20%
Juwelier & Optiek
1,00%
1,50%
2,00%
2,50%
Hobby, Plant en Dier, Doe-Het-Zelf en wonen
1,20%
1,90%
2,20%
2,70%
Warenhuis, Kleding & Mode
2,60%
5,40%
5,90%
6,70%
Sport & Spel, Auto en Fiets
5,30%
7,90% 12,30% 15,90%
Media
9,10% 18,50% 26,90% 33,40%
Electro
24,10% 48,00% 69,80% 86,20%
Totaal (gewogen)
3,30% 5,30% 7,00% 8,60% Locatus Congres 2011
Internetbestedingen • Winkels worden de komende 10 jaar niet substantieel geraakt door bestedingen via internet • Vooral de “metervreters” (supermarkten, tuincentra, woonwinkels, bouwmarkten) verkopen nog niet/nauwelijks via internet • Waarschijnlijk wel meer combinaties: en een winkel en verkoop via internet • Ondanks groeiende bestedingen via internet blijft het totaal aantal winkelmeters toenemen, wel verandert de samenstelling
Locatus Congres 2011
Voorspelling winkellandschap 2020 2010
2020
Verandering
Verkooppunten detailhandel
103.000
95.000
- 8.000
Verkooppunten niet detailhandel
106.000
109.000
+ 3.000
13.000
20.000
+ 7.000
6%
9%
+ 50%
12,3%
20%
+ 62%
29,5 miljoen 33,5 miljoen
+ 4 miljoen
Leegstand Leegstand in percentage Leegstand C Locaties Aantal winkelmeters Filialisering detailhandel (aantal)
36%
49%
+ 33%
Filialisering detailhandel (meters)
59%
70%
+ 22%
Gemiddelde winkels (meters)
267
350
+ 30%
Locatus Congres 2011
Het winkellandschap in 2020 • B/C-locaties
• Grote regionale verschillen in bestedingen • Dalende opbrengsten per winkel • Dalende vloerproductiviteit • Huurprijzen winkels (verder?) onder druk • Rendementen beleggers onder druk
Locatus Congres 2011
Het winkellandschap in 2020 • Vernieuwing is noodzaak • Onttrekking oude voorraad ook • Wie pakt de rekening op?
Locatus Congres 2011
Het winkellandschap in 2020 • Het bestedingseffect van veroudering is de komende 10 jaar veel groter dan het bestedingseffect van internet • Tot 2020 wordt dit verouderingseffect landelijk nog net geneutraliseerd door bevolkingsgroei • Ondanks groeiende internetbestedingen blijft het aantal winkelmeters groeien • Alles blijft anders
Locatus Congres 2011