compleet in duplex technische informatie assortiment logistiek
compleet in duplex Met trots presenteren wij ons Duplex-programma, met uitgebreide technische informatie, ons assortiment en op uw wensen afgestemde logistiek! Door het kiezen van een geschikte samenstelling is het mogelijk roestvaste staal kwaliteiten te produceren met een structuur die bestaat uit zowel ferriet als austeniet. Deze groep roestvaste staalkwaliteiten staan bekend onder de naam Duplex roestvast staal. De verhouding ferriet en austeniet in de Duplex roestvast staal is ca. 50/50%. Ten opzichte van de austenitische RVS-kwaliteiten wordt Duplex met name gekenmerkt door goede mechanische eigenschappen in combinatie met een hoge corrosieweerstand (tot een temperatuur van ca. 315ºC). Duplex-metalen zijn ook eenvoudig te lassen en te bewerken. Daarom worden ze onder meer veel toegepast in:
• • • • • • •
de olie & gas industrie; de chemie & petrochemie; de bio-industrie; de voedingsmiddelenindustrie; maritieme toepassingen; waterzuiverings- en ontziltingsinstallaties; de papierverwerkende industrie.
In deze brochure wordt een vergelijking gemaakt tussen enerzijds de RVS-kwaliteiten zoals AISI 304 / 316L / 316Ti / 904L en 254SMO en anderzijds de Duplexkwaliteiten Lean Duplex, Duplex en Super Duplex. De vergelijking wordt gemaakt op basis van:
1. 2. 3. 4.
Samenstelling. Corrosieweerstand. Mechanische eigenschappen. Lasbaarheid, verspaanbaarheid en overige bewerkingseigenschappen.
Tevens bevat de brochure informatie over het leveringsprogramma van de verschillende Duplex-kwaliteiten.
samenstelling 1. samenstelling De samenstellingen van de Duplex RVS-kwaliteiten Lean Duplex, Duplex en Super Duplex zijn verschillend en daardoor heeft elke type zijn specifieke eigenschappen. Belangrijk is een juiste balans tussen ferrietvormers en austenietvormers. Tabel 1 geeft een duidelijk overzicht van de samenstelling van de diverse RVS-kwaliteiten inclusief de Duplex-metalen. Verschillende elementen vervullen ieder hun eigen rol in de Duplex-metalen:
Chroom (Cr): In roestvast staal is chroom het belangrijkste legeringselement en bij blootstelling aan een oxiderend milieu vormt zich een chroomoxidelaag welke bestendig is tegen corrosie. De corrosieweerstand neemt toe met de toename van het aandeel chroom. Chroom is echter een typische ferrietvormer en bij een toenemend percentage chroom in Duplex zal deze gecompenseerd moeten worden door andere elementen, dit om de juiste balans tussen ferriet en austeniet te behouden.
Nikkel (Ni): Nikkel is een austenietvormer en dus essentieel om samen met de ferrietvormers zoals chroom een juiste balans te verkrijgen in de Duplex-metalen. Het percentage nikkel in Duplex RVS bedraagt ongeveer de helft van het percentage nikkel in RVSkwaliteiten uit de 300-serie.
Stikstof (N) De rol van stikstof in de Duplex-metalen is divers. De voornaamste reden om stikstof toe te voegen is de verbeterde weerstand tegen put- en spleetcorrosie, een typisch kenmerk van de Duplex-metalen. Voor meer details zie onder ‘Corrosieweerstand’. Stikstof is ook vele malen kleiner dan ijzer (factor 1500) en is dus heel eenvoudig oplosbaar in metalen. Ze zorgen wel voor barrières bij vervormingen. Tenslotte is stikstof ook een uitstekende austenietvormer. Daarom is het stikstofpercentage in Duplex zo hoog mogelijk om de uiteindelijke balans tussen ferriet en austeniet te behouden.
Molybdeen (Mo) Molybdeen versterkt de functie van chroom met name in een chloridehoudende omgeving, waar spleeten putcorrosie vaak voorkomen. Die versterking treedt op bij een chroomgehalte van minimaal 18%. Molybdeen is echter een ferrietvormer en daardoor is het percentage gelimiteerd tot maximaal 4%.
Koper (Cu) Door toevoeging van koper aan de Duplex-metalen neemt de corrosieweerstand tegen met name zwavelzuur toe.
Mangaan (Mn) Mangaan is een austenietvormer en een goedkoop alternatief voor nikkel (ca. factor 10 goedkoper). Tabel 1: Chemische samenstelling - in % AISI EN ASTM-UNS Cmax Crmin Nimin Aisi 304(L) 1.4301(4307) S30400(403) 0,03 (0,07) 17,5 8,0 Aisi 316L 1.4404 S31603 0,03 16,5 10,5 Aisi 316Ti 1.4571 S31635 0,08 16,5 10,5 904L 1.4539 N08904 0,02 19,0 24,0 254SMO 1.4547 S31254 0,02 19,5 17,5 Lean Duplex 1.4362 S32304 0,03 22,0 3,5 Duplex 1.4462 S32205/S31803 0,03 21,0 4,5 Super Duplex 1.4410 S32750 0,03 24,0 6,0 Super Duplex (F55) 1.4501 S32760 0,03 24,0 6,0
Momin - 2,5 2,0
Mngem Nmin 1,1 - 1,5 - 1,5 -
Timin Cugem - - 0,35 -
4,0 6,0
2,0 1,0
- 0,2
- -
1,2 0,5
0,1 2,5 3,0 3,0
2,0 2,0 0,8 1,0
0,05 0,10 0,24 0,20
- - - -
0,1-0,6 0,5 0,7
corrosieweerstand 2. CORROSIEweerstand > > >
Putcorrosie Spleetcorrosie Spanningscorrosie Van elk van bovenstaande typen corrosie zijn, onder laboratorium-omstandigheden, versnelde corrosietesten uitgevoerd. De resultaten in deze brochure zijn afkomstig van testen waarvan de uitvoer en meetmethoden zijn beschreven volgens de ASTM-normen. De resultaten zijn bedoeld om de diverse RVS-kwaliteiten met elkaar te kunnen vergelijken. Er zijn veel vormen van corrosie, enkele bekende vormen zijn:
Putcorrosie Onder ongunstige omstandigheden kan de chroomoxidelaag doorbroken worden waardoor er ter plekke aantasting van het materiaal kan plaatsvinden. In een omgeving met agressieve stoffen en aanwezigheid van een put, beschadiging, kras of insluitsel ontstaat er dan putcorrosie. De gevoeligheid voor putcorrosie wordt verkregen door de bepaling van de Critical Pitting Temperature, kortweg CPT. Omdat deze vorm van corrosie mede afhankelijk is van de elementen chroom, molybdeen en stikstof is er tevens een mathematische formule opgesteld, bekend onder de naam Pitting Resistance Equivalent Number (PREN): PREN = %Cr + 3,3 x %Mo + 16 x %N. Deze formule is goed te gebruiken naast de methode met CPT-temperaturen. Belangrijk is wel te vermelden dat ook de mate van oppervlaktegesteldheid een grote invloed heeft op de verkregen waarden. Grafiek 1 toont de resultaten van zowel de austenitisch roestvast staal als de Duplex-kwaliteiten. Over de waarden van AISI 316Ti is weinig bekend, echter door de aanwezigheid van titaaniumcarbiden blijkt dat AISI 316Ti een lagere weerstand heeft tegen putcorrosie dan AISI 316L. De gegevens in de grafiek tonen dat Lean Duplex voor wat betreft putcorrosie minimaal vergelijkbaar is met AISI 316L en 316Ti. Dit geldt ook bij vergelijking van Duplex met 904L en Super Duplex met 254SMO.
Spleetcorrosie Spleetcorrosie is een lokale aantastingsvorm die ontstaat in een ‘stilstaand’ corrosief medium. In de praktijk blijkt dat metalen minder beschermd zijn tegen spleetcorrosie dan tegen putcorrosie omdat spleetcorrosie agressiever verloopt dan putcorrosie. Vandaar dat de vermelde temperaturen voor spleetcorrosie in grafiek 2 ook lager zijn dan die voor putcorrosie. De temperaturen zijn op eenzelfde manier bepaald als die voor putcorrosie, echter deze methode is genormeerd onder de ASTM G48B test. De conclusie is dat Lean Duplex een betere weerstand tegen spleetcorrosie heeft dan AISI 316L/316Ti, zo ook bij Duplex versus 904L en Super Duplex versus 254SMO.
spanningscorrosie Onder spanningscorrosie wordt de scheurvorming verstaan die optreedt ten gevolge van de gelijktijdige in- of uitwendige trekspanning in een corrosief milieu. Austenitisch RVS is bijzonder gevoelig voor spanningscorrosie bij verhoogde temperaturen en in een chloride houdende omgeving. Testen zijn uitgevoerd met een druppelverdampingsinstallatie met een zoutoplossing bij 120ºC. De waarden vermeld in grafiek 2 zijn het resultaat van de afname in sterkte, vermenigvuldigd met de minimale sterkte per kwaliteit volgens de EN-norm. De resultaten laten zien dat AISI 316 in een chloridehoudend milieu op 120ºC heel gevoelig is voor spanningscorrosie waarbij Lean Duplex een beduidend betere weerstand heeft. Duplex en 904L hebben een gelijkwaardige weerstand. Super Duplex scoort hierbij het hoogst en is vergelijkbaar met 254SMO. Grafiek 1: Putcorrosie 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
Grafiek 2: Spleet- & Spanningscorrosie
100
254 SMO 254 SMO
Super D Duplex
904L
Super D F55
Super D
80 60
316L
316Ti
904L
Lean D Duplex
40
304 316L
PREN waarde [-]
316Ti
Lean D
PREN CPT
20 0
CPT [˚C]
40 35 30 25 20 15 10 5 0 -5
254 SMO
Super D
Super D F55
Super D
Super D F55
254 SMO
904L Lean D 316Ti
Spleetcorrosie [˚C]
350 300 250
Lean D
316L
400
Duplex
200
Duplex
150 100
Spleetcorrosie Spanningscorrosie
50 0
Spanningscorrosie SCC x rekgrens [MPa]
eigenschappen 3. Mechanische eigenschappen Door de chemische samenstelling en de daaruit voortvloeiende ferritische en austenitische structuur hebben de Duplex-kwaliteiten relatief hoge mechanische eigenschappen. Tabel 2 vermeldt de minimale waarde voor de rekgrens, treksterkte en rek van zowel de austenitische en Duplex-kwaliteiten volgens de EN-norm. De diverse Duplex-kwaliteiten hebben met name een aanzienlijk hogere rekgrens dan de austenitische kwaliteiten. Dit betekent dat met Duplex-kwaliteiten in principe lichter geconstrueerd kan worden, hierdoor wordt de totale investering aanzienlijk gereduceerd.
4. Lasbaarheid en overige bewerkingseigenschappen Lasbaarheid Binnen zekere grenzen is Duplex met alle gangbare lasmethoden goed lasbaar. Door een juiste keuze van het lastoevoegmateriaal (met een Ni-gehalte van ca. 3% hoger dan het basismateriaal) en een goede beheersing van de thermische cyclus, is het mogelijk een lasverbinding tot stand te brengen die zowel qua mechanische eigenschappen als corrosieweerstand overeen komt met het basis materiaal. Met name de afkoelsnelheid in het traject 1200ºC - 800ºC is belangrijk. Een te hoge afkoelsnelheid levert een te hoog aandeel ferriet, waardoor de taaiheid en de weerstand tegen put- en interkristallijne corrosie nadelig beïnvloed worden. In het algemeen wordt het ferriet-gedeelte in de las beperkt tot ca. 60%. Een te lage afkoelsnelheid kan tot ongewenste vorming van chroomcarbiden leiden, welke de taaiheid en de corrosieweerstand nadelig beïnvloeden. Voorverwarmen bij dikke platen (vanaf 15 mm) is aan te bevelen. Het gebruik van beschermgas is bij Duplex-kwaliteiten een vereiste.
Overige bewerkingseigenschappen
Verspanen
Zagen
Knippen
Perforeren/stansen
Plasma en lasersnijden
> Duplex-kwaliteiten zijn moeilijker te verspanen dan AISI 316L. Bij dezelfde snedediepte en voeding zal de
snijsnelheid ca. 20% lager zijn. De lagere snijsnelheden bij Duplex-kwaliteiten worden veroorzaakt door hogere mechanische eigenschappen en de afwezigheid van zwavel. > Duplex-metalen zijn moeilijker te zagen dan staal. Een goede vuistregel is dat de zaagsnelheid en de voeding ingesteld moeten worden zoals bij AISI 316L. > Duplex kan op eenzelfde manier geknipt worden als austenitische RVS-kwaliteiten, met het verschil dat de krachten beduidend hoger zijn. Een goede indicatie is dat 85% van de dikte van RVS AISI 316 als maximale dikte gebruikt kan worden voor Lean Duplex en Duplex. Voor Super Duplex geldt dat de maximale dikte om te knippen ongeveer 65% is van de dikte van austenitische metalen. > De combinatie van hoge sterkte en de snelle stansbeweging maakt het moeilijk om Duplex-metalen te perforeren. Een indicatie is dat de dikte van Duplex zich gedraagt als 2x de dikte van austenitische RVS-metalen. > De Duplex-metalen zijn op dit punt volledig vergelijkbaar met de austenitische metalen.
Tabel 2: Mechanische eigenschappen AISI EN ASTM-UNS AISI 304(L) 1.4301(4307) S30400(403) AISI 316L 1.4404 S31603 AISI 316Ti 1.4571 S31635 904L 1.4539 N08904 254SMO 1.4547 S31254 Lean Duplex 1.4362 S32304 Duplex 1.4462 S32205/S31803 Super Duplex 1.4410 S32750 Super Duplex (F55) 1.4501 S32760
0,2% rekgrens* MPa 210 220 220
treksterkte* MPa 520 520 520
rek* % 45 45 40
220 300
520 650
35 40
400 460 530 530
630 640 730 730
25 25 25 20 * min. waarde volgens de EN-norm
leveringsprogramma Leveringsmogelijkheden lean duplex, duplex en super duplex
lean duplex - 1.4362 / plaatmateriaal 2000 x 1000 3000 x 1500 6000 x 2000
kgw, finish
2E 2 mm 3 mm 2/3/4 mm
wgw, finish
1D 4/5 mm 5/6/8/10/15/20 mm Overige producten en/of afmetingen op aanvraag.
duplex - 1.4462 / plaatmateriaal 2000 x 1000 2500 x 1250 3000 x 1500 4000 x 2000 6000 x 1500 6000 x 2000
kgw, finish 2E 1/1,5/2/3/4 mm 1,5/2/3 mm 1,5/2/3 mm - - 2/3/4 mm
wgw, finish 1D 5/6/8/10/12/15/20/25/30/40 mm 4/5/6/8/10 mm 4/5/6/8/10/12/15/20/25/30 mm 6/8/10 mm 6/8/10 mm 5/6/8/10/12/15/20/25/30/35/40/50 mm
5 6 8 10 12 15 20 duplex - 1.4462 / wgw plat materiaal (4-6 mtr) breedte / dikte 30 x x x x breedte / dikte 40 x x x x x breedte / dikte 50 x x x x x x x breedte / dikte 60 x x x x x breedte / dikte 70 x breedte / dikte 75 x breedte / dikte 80 x x x x x breedte / dikte 100 x x duplex - 1.4462 / wgw hoekprofiel (6 mtr) 30 x 30 x 3 mm 40 x 40 x 4 mm 50 x 50 x 5 mm x x x
60 x 60 x 6 mm x
blank (3 mtr) duplex - 1.4462 / stafmateriaal rond 6/8/10/12/15/16/35 mm rond 20/25/30/40/50 mm rond
duplex - 1.4462 / stafmateriaal vierkant
blank
70 x 70 x 7 mm x
80 x 80 x 8 mm x
100 x 100 x 10 mm x
(5-6 mtr) 20/25/30/40/50 mm 60/70/75/80/90/100/110/120/130/150/160/180/200 mm wgw
(3 mtr) -
wgw (5-6 mtr) 20/25/30/40/50 mm
* De maten in wgw kunnen worden gezaagd.
duplex - 1.4462 / ronde buis, naadloos (6 mtr lang) 20,0 x 2,0 33,4 x 2,77 (1” 10S) 21,3 x 2,0 33,4 x 3,38 (1” 40S) 21,34 x 2,11 (1/2” 10S) 33,7 x 2,0 21,34 x 2,77 (1/2” 40S) 42,16 x 2,77 (1 1/4” 10S) 21,34 x 3,73 (1/2” 80S) 42,16 x 3,56 (1 1/4” 40S) 25,0 x 2,0 42,4 x 2,0 26,67 x 2,11 (3/4” 10S) 48,26 x 2,77 (1 1/2” 10S) 26,67 x 2,77 (3/4” 40S) 48,26 x 3,68 (1 1/2” 40S) 26,67 x 3,73 (3/4” 80S) 48,26 x 5,08 (1 1/2” 80S)
60,3 x 2,0 60,33 x 2,77 (2” 10S) 60,33 x 3,91 (2” 40S) 60,33 x 5,54 (2” 80S) 76,1 x 3,05 88,9 x 2,6 88,9 x 3,05 (3” 10S) 88,9 x 5,49 (3” 40S) 114,3 x 2,6
114,3 x 3,05 (4” 10S) 114,3 x 3,6 114,3 x 6,02 (4” 40S) 139,7 x 4,0 168,3 x 3,4 (6” 10S) 168,3 x 7,11 (6” 40S) 219,1 x 8,18 (8” 40S)
* Bijbehorende lasfittingen en flenzen zijn beschikbaar.
super duplex Hamel metaal heeft zeer goede mogelijkheden in plaat, staf, buis en fittingen.
Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met een van onze productspecialisten op de RVS-afdeling!
Hamel metaal b.v. • Postbus 30255, 1303 AG Almere • T: 036 549 51 51 F: 036 549 51 55 E:
[email protected] • www.hamel.nl
Alhoewel Hamel metaal bij het samenstellen van deze uitgave de grootst mogelijke zorgvuldigheid heeft betracht, kan zij geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade ten gevolge van onvolledigheden of onjuistheden in deze brochure. Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt, zonder schriftelijke toestemming van Hamel metaal. © Copyright Hamel metaal B.V., 2009
Naast het onderstaande voorraadprogramma hebben wij ook voor afwijkende uitvoeringen, zoals flenzen, las- en draadfittingen, geperforeerde plaat en plaat op maat, uitstekende leveringsmogelijkheden met korte levertijden. Wij kunnen leveren volgens elke gewenste normering en/of certificering (NACE, NorSok, ASME, etc.).