4.9.
Hoogwaardige zorg met groeipotentie
Goeree-Overflakkee heeft een uniek zorgaanbod, met dank aan vooral zorgaanbieder Curamare. In ‘polls’ scoort Curamare goed, vooral op service. Het eigen verzorgingsgebied is echter te klein voor een volwaardig en economisch haalbaar aanbod. Hieronder wordt nog eens aangetoond welke groei er zit in de zorg en wat voor een banenmotor dat eigenlijk is. Voor het IPGO staat alleen al om die reden vast dat Goeree-Overflakkee er alles aan moet doen om die sector te behouden en uit te bouwen.
De zorgsector is volop in groei
De zorgsector kan zijn marktgebied verder ontwikkelen: er is groeipotentie dankzij de vergrijzing en de veranderende levensbehoeften. Men kan de afzetmarkt vergroten door onderscheidende kwaliteiten en specialisaties te bieden. Bovendien kan de zorgsector bijdragen aan de groei van het aantal bewoners, door bijv. zorg en wonen met elkaar te combineren. Met het organiseren en bieden van faciliteiten ten behoeve van wellnessvakanties kan de zorg tevens een bijdrage leveren aan het verhogen van de jaarexploitatie in het toerisme.
ViaSana: voorbeeld van wellness, hotel en kliniek
Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
13
Curamare is dus een belangrijke bron van stuwende, economische activiteit en van synergie tussen sectoren. Van de overheid wordt vooral groeibeleid gevraagd en de ruimte om het productenpakket te diversifiëren. Curamare: sprekend voorbeeld De zorg op Goeree-Overflakkee is door CuraMare zodanig georganiseerd dat de juiste zorgvrager op het juiste moment op de juiste plaats de noodzakelijke medische of paramedische behandeling, begeleiding of verzorging krijgt. Dagelijks maken honderden mensen gebruik van dit aanbod, ook van buiten de regio. Het aantal werkzame personen binnen CuraMare steeg vanaf 2007 reeds van 1800 naar ruim 2000.
4.10.
Specialisten met (inter-)nationale faam
Goeree-Overflakkee heeft op basis van uniek ondernemerschap een aantal zeer succesvolle bedrijven en professionals. Goede voorbeelden zijn ‘Tieleman Keukens’, ‘TBP’, ‘Zeelenberg Architectuur’ en meer. Deze ondernemers verzorgen met hun competenties een (inter-)nationale markt. Belangrijk voor Goeree-Overflakkee is de unieke locatie die het eiland deze bedrijven kan bieden: het aangename leefklimaat, de watersport, ruimte, sfeer et cetera. Daarnaast is de trend zichtbaar dat bedrijvigheid steeds meer ‘footloose’ is en gebaseerd op kennis en kunde. Goeree-Overflakkee kan dus met de inzet van strategische locaties en gunstige vestigingsvoorwaarden een deel van die hoogwaardige markt aantrekken.
Specialisten zetten het eiland op de nationale kaart
Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
14
5.
In 2025: 5.000 arbeidsplaatsen erbij!
5.1.
Uitgangspunten: ambitie tonen!
Voor het bepalen van de doelstellingen heeft het IPGO de belangrijkste uitgangspunten geformuleerd: • Goeree-Overflakkee streeft naar een gezonde economische positie en wil dat concretiseren in een groei van 15.000 naar 20.000 (dus 5.000 extra) banen, in alle sectoren en ook voor hoger opgeleiden. Zodat jonge mensen weer perspectief krijgen. • Goeree-Overflakkee streeft op onderdelen naar een bovenregionale verzorgingspositie, zodat de burgers een optimaal voorzieningenpakket houden respectievelijk krijgen. • Goeree-Overflakkee wil dat bereiken door een groter marktaandeel in de (boven-)regionale markt van wonen, energie, hoogwaardige landbouw en industrie, toerisme, zorg en bijzondere, competentiegebonden bedrijven. • Goeree-Overflakkee wil meer toegevoegde waarde door zijn kwaliteit en exploitatiebasis in de speerpuntsectoren te verbeteren. • De overheid schept daarbij de ruimtelijke voorwaarden. Het bedrijfsleven, incl. IPGO-leden, doen de invulling. • De ambitie benoemen is het bereiken, vergelijk nominaties voor grote events in bepaalde jaren. ‘Nood dwingt’.
5.2.
Meetbare groeidoelstelling is de maatstaf
Het economisch beleid van de toekomst moet in de visie van IPGO vooral meetbaar worden. We hebben een nastrevenswaardig ijkpunt nodig. Heldere, gemakkelijk te toetsen normen zijn daarbij maatgevend. Overheid en bedrijfsleven zouden moeten streven naar gezonde en duurzame groei, vooral dankzij innovaties en het scheppen van toegevoegde waarde. IJkpunt is een toename van 5.000 FTE oftewel 25-30% meer werkgelegenheid. Zo’n doelstelling is ambitieus, maar zeker wel haalbaar. In bijgevoegd schema staat een indicatief bedoeld overzicht van denkbare groeidoelen per sector. Bij de groei wordt niet zozeer gedacht aan toename van ruimtebeslag, maar veeleer aan het creëren van meer toegevoegde waarde. Zo zal de zorgsector (naast de bestaande activiteiten) meer gaan streven naar het aanbieden van meer hoogwaardige diensten (specialisten, extra services, wellness) die per ‘mensdag’ veel meer omzet en werk opleveren. In de landbouw neemt de toegevoegde waarde van land aanzienlijk toe door substitutie van akkerbouw naar bollenteelt (verdubbeling waarde!). In de nieuwe wooneconomie wordt gemikt op koopkrachtige consumenten, die hier recreëren of werk en vrije tijd combineren. De waarde per woning en bestedingen per dag aan dienstverlening zijn wel twee tot drie keer hoger dan het huidige gemiddelde op het eiland. De netto omzet van Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
15
technologische bedrijvigheid levert per hectare resp. per m2. bedrijfsruimte soms wel vijf keer meer op dan bijv. een logistiek bedrijf. De cijfers in het hieronder staande schema moeten als volgt worden gelezen: • Het zijn geen prognoses, maar taakstellingen; • De volumegroei heeft betrekking op de productiecapaciteit (bijv. aantal bedden in zorg, aantal kenniswerkers in de technologie, aantal hectares in landbouw, slaapplaatsen in toerisme, windturbines in energie etc. ; • De waardegroei heeft betrekking op de netto-opbrengsten per capaciteitseenheid, dus omzet per kenniswerker, zorgdag, slaapplaats, turbine etc. Sector/thema Landbouw/Visserij Duurzame Energie High Tech Industrie (1) Wooneconomie Toerisme/watersport Zorg Specialisten (1)
Volumegroei - 10% + 50% + 50% + 10% + 15% + 35% + 100%
Waardegroei + 75% + 200% + 100% + 30% + 150% + 75% + 150%
incl. natuurontwikkeling
5.3.
Beschikbare ruimte meer dan voldoende
Dor het accent te leggen op toegevoegde waarde in plaats van ‘domweg’ bedrijfsruimte wordt discussie in het kader van ruimtelijke ordening voorkomen (er zijn geen tegengestelde belangen!) en krijgt gezonde economische groei een optimale kans. Ruimtelijke kwaliteit wordt er zelfs door bevorderd, want voor eigentijdse economische activiteiten is de aanwezigheid van natuur, landschap en water juist een belangrijke vestigingsvoorwaarde. Natuur- en landschapsontwikkeling gaan dus samen met de realisatie van nieuwe plannen. Voorbeeld: groei en ruimtelijke vraag toerisme/watersport Momenteel heeft het eiland circa 400 hectares bestemd voor recreatie en toerisme. De totale bestedingen zijn circa €125.0 miljoen. Vanwege volumegroei en verdunning van het gebruik per plek/accommodatie zal in de komende vijftien jaar het aantal hectare met circa 50 hectare groeien, respectievelijk met 15%. De omzet per hectare kan door substitutie van kamperen naar bungalows en hotelaccommodaties groeien van gemiddeld circa € 0.3 miljoen nu (incl. bestedingen buiten camping) naar zo’n € 0.7 miljoen in 2025. De substitutie van 20-25% van het kampeerareaal zal daarom resulteren in een toename van de omzet en het aantal banen in deze sector, van 1.340 banen nu naar zo’n 3.350 banen in 2025. Dat is al 40% van onze ‘banentarget’.Ter illustratie: de komst van Porte Zélande in 1989 verdubbelde toentertijd in één keer de totale toeristische omzet van de Kop van Goeree.
Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
16
6.
Goeree-Overflakkee: aangenaam eiland in de Delta
6.1.
Uitgangspunten
Om economische activiteit te bevorderen, zal het eiland aantrekkelijker moeten worden voor (of gepercipieerd door) relevante, economische actoren. Dat zijn investeerders (in bedrijven, vastgoed, energie), ondernemers (in alle sectoren) en consumenten, bijv. toeristen en zorgzoekers, maar ook woonforensen uit de Delta en senioren uit heel Nederland. Ook ‘footloose’ werkers uit de creatieve sector moeten zich door aantrekkelijke voorwaarden voelen aangetrokken. Onze positionering: Een aangenaam eiland in de Delta! “Goeree-Overflakkee is centrum van de Delta en is aantrekkelijk voor woonconsumenten, toeristen en werkgevers die ‘value for money’ zoeken en gevoelig zijn voor de intrinsieke voordelen van de fysieke kwaliteiten en de culturele, respectievelijk sociale kernwaarden van het eiland”.
6.2.
‘Centrum van de Delta’
Goeree-Overflakkee heeft in samenhang met Voorne-Putten een adequaat verzorgingsniveau met voldoende kritische massa. Op korte afstand is er op het gebied van onderwijs, retail,zorg etc. een totaal en meer dan voldoende aanbod voor een aangenaam woonklimaat. In samenhang met de Zeeuwse wateren brengt Goeree-Overflakkee recreatie en wonen op bijna Europees niveau. Het eiland biedt de grootste en meest diverse watersportmogelijkheden en van Europa een woonomgeving met oneindig lange kusten, stranden en dito voorzieningen.
6.3.
Voor consument, werkgever, toerist…
Goeree-Overflakkee biedt de ruimte voor nieuwe bewoners, bezoekers en investeerders. Er is een betrokken bevolking die loyaal is aan zijn klanten en werkgevers. Het eiland biedt ondernemers, toeristen en bewoners meer ruimte dan elders, maar met dezelfde ‘quality of life’ als in de stad. Daarbij is in de Delta de ‘echte stad’ altijd dichtbij. En door bijv. het gebruik van duurzame energie ook met een positief gevoel voor duurzaamheid in voeding, energie, materialen en andere. Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
17
6.4.
‘Value for Money’
Goeree-Overflakkee is betaalbaar en bereikbaar voor velen. Het eiland heeft een strategische ligging. Het is een eiland met authentieke waarden en met een prachtige natuur: water, kust en wind. Frisse en schone lucht om je heen, een oase van rust. Het eiland biedt veel ruimte, ook aan de waterkant en met haar bevolking met een ‘handson’ instelling krijg je ‘good value for money’.
6.5.
‘Kernwaarden’
De kernwaarden van Goeree-Overflakkee zijn in de visie van IPGO terug te brengen tot twee sterke, onderscheidende en unieke kwaliteiten: • De cultuur en waarden van de bevolking: bewoners van Goeree-Overflakkee zijn toegewijde mensen resp. loyaal, hardwerkend, serieus. Je kunt er op bouwen en dat is in veel activiteiten (industrie, zorg, logistiek etc.) van onschatbare waarde voor investeerders en ondernemers; • De kracht van het landschap: in Goeree-Overflakkee is er dichtbij de Randstad meer dan 125 kilometer kustlijn, er zijn talloze havenkanalen, kaaien en havens, met vaak ook dito cultuurhistorie en architectuur. Aan de kanalen, aan de oevers van Haringvliet, Grevelingen of Brouwersdam en natuurlijk in de kernen van de oude stadjes liggen voor ondernemers, woonconsumenten en toeristen unieke mogelijkheden om ‘het verschil te maken’. Met behulp van die culturele en ruimtelijke kernwaarden kan men in GoereeOverflakkee in een groene en blauwe omgeving optimaal wonen, werken, leven en recreëren op één plek. Zonder dat je iets tekort komt in voorzieningen of economische hulpbronnen. Het IPGO roept de overheid op die kernwaarden gezamenlijk gericht in te zetten en samen met het bedrijfsleven de positionering concreet inhoud en gestalte te geven.
Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
18
7.
In actie!
7.1.
Korte termijn successen nodig en mogelijk
Het IPGO begrijpt dat de einddoelstellingen adem vragen, veel inspanningen vergen en dus niet van vandaag op morgen gerealiseerd kunnen worden. Het IPGO wil echter de scepsis geen kans geven en daarom samen met de burgers en de overheid projecten en activiteiten bevorderen die op korte termijn resultaten opleveren. Binnen enkele jaren kan volgens IPGO een groot aantal successen worden geboekt, waarmee direct enkele honderden arbeidsplaatsen kunnen worden gecreëerd en waarmee ook de weg naar verder succes kan worden geplaveid.
7.2.
Voorbeelden in diverse sectoren
Hieronder rubriceren wij een aantal voorbeelden van zogenaamd ‘laaghangend fruit’’ waarmee o.i. het eiland snel aan de slag kan. Algemeen: ‘de eilandschil’ Hoe kunnen we beter het eilandgevoel terugbrengen dan door de aanleg van aantrekkelijke wandel-, fiets- en ruiterroutes langs de oevers en kustlijnen van GoereeOverflakkee. Langs de randen van het eiland (de schil) bevindt zich reeds een groot aantal recreatieve voorzieningen dat in samenhang het recreatieve aanbod bepaalt. Het gaat om het netwerk van fietspaden, wandelpaden, ruiterroutes, skeelerroutes, rustplekken, jachthavens, watergerelateerde recreatie, horeca en in het landschap zichtbare cultuurhistorische elementen. Dat is interessant voor recreanten en bewoners, maar versterkt ook tevens de identiteit van het eiland.
Voor de kwaliteit van de ‘eilandschil’ geldt de stelregel dat “de sterkte van de ketting bepaald wordt door de zwakste schakel”. Uit een door het platform uitgevoerde globale verkenning valt op te maken dat de regio te kampen heeft met het nodige achterstallige onderhoud. En dat onderhoud heeft betrekking op kleine gemakkelijk overzienbare zaken (bijvoorbeeld bankje erbij) op zaken van meer ingrijpende aard (stuk fietspad erbij of aanleg fietsbrug over kanaal) en op complexere zaken zoals de upgrading van een locatie in kader van gebiedsontwikkeling (Galathese Haven, haven van Middelharnis) . Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
19
De door het IPGO ontwikkelde inventarisatie is weliswaar niet uitputtend, maar levert een redelijk beeld op van de grootste hiaten. Het IPGO zelf heeft geen mogelijkheden/middelen om eigenstandig projecten uit te voeren maar kan wel een beroep doen op het ondernemersnetwerk om samen met de overheden de kwaliteit van het aanbod te verbeteren. Bijvoorbeeld in de ontwikkeling van het voor horeca bestemde en thans braakliggende perceel aan het Havenhoofd Middelharnis, van bijzonder belang voor de status van dat gebied, zou het IPGO kunnen bemiddelen. Nieuwe wooneconomie Er is binnen de contouren van de kernen van Goeree-Overflakkee nog ruimte te over om kwalitatief marktconforme woningproducten te ontwikkelen. Belangrijk is dat overheid, woningbouwcorporatie en ontwikkelaars elkaar de ruimte geven om in open interne concurrentie samen optimaal in te spelen op de vraag. Net als bij auto’s, boten of meubelen, wil de consument keuzemogelijkheden hebben. Alleen dan kan hij adequaat afwegen en tot een bevredigende koop besluiten.
Succes Bloemenhof bewijst nut van vraaggericht handelen De huidige koopmarkt voor woningen is moeizaam en dat geldt zeker voor starters. Juist die jonge starters wil Goeree-Overflakkee graag aan zich binden. In Dirksland zijn in 2010 in het project Bloemenhof 26 woningen in neen halve dag verkocht. Tijdloze architectuur, een aantrekkelijke locatie en haalbare prijzen (van € 175.000 tot € 225.000) maken dat mogelijk. Niet de locatie, het plan of de historische kostprijs bepalen het succes, maar de mate waarin wordt ingespeeld op de behoeften van de woonconsument. Dit uitgangspunt moet in de visie van het IPGO de basis vormen van het woonmarktbeleid. Korte termijn successen worden dan –ondanks de slechte marktverhoudingen- snel bewaarheid. Successen van gebiedsontwikkeling en nieuwe wooneconomie zijn ook te realiseren in de havenkanalen van bijv. Middelharnis en Ooltgensplaat (lintbebouwing en maritieme concepten), bij de haven en kaai van Oude Tonge (in combinatie met verblijfsrecreatie en eilandjes voor de kust). Duidelijk moet zijn dat integraal denken hierbij centraal staat. Door de aanleg van bijv. het halskanaal bij Stellendam (gefaseerd en in combinatie met een perspectief op de Scharrenzee) wordt de oude dorpshaven hersteld, de waterkwaliteit van de Grevelingen verbeterd, de markt van deeltijdwonen optimaal bediend en de watersportdiversiteit bevorderd. In Dirksland is op korte termijn ruimte voor zorgconcepten en in Stad aan het Haringvliet ziet het IPGO mogelijkheden voor bijv. appartementen met zicht op water die tevens als baken voor de watersporter kunnen dienen. Successen van gebiedsontwikkeling en nieuwe wooneconomie zijn heel goed te realiseren op het eiland. Duidelijk moet zijn dat integraal denken hierbij centraal staat.
Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
20
Enkele voorbeelden van gebiedsontwikkeling waarin de eerder genoemde kwaliteiten kunnen worden verwezenlijkt en er grote kansen liggen voor het eiland zijn de aanleg van het Halskanaal/Scharrezee, het ontwikkelen van de havenkanalen van Middelharnis/Oude Tonge en Ooltgensplaat. En de verdere uitwerking van Ouddorp Bad om Ouddorp als badplaats te versterken. In Dirksland is op korte termijn ruimte voor zorgconcepten en in Stad aan het Haringvliet ziet het IPGO mogelijkheden voor bijv. appartementen met zicht op water die tevens als baken voor de watersporter kunnen dienen. Halskanaal/Scharrezee Het Halskanaal verbeterd de waterkwaliteit van de Grevelingen, het versterkt permanent de economische structuur van Stellendam, het bevordert de watersport kwaliteit van G-O. De dorpshaven van Stellendam wordt ontwikkeld en aan de zuidkant, aan de Grevelingen kunnen deeltijdwoningen worden ontwikkeld. Er liggen ook potenties voor een moerasachtig verblijfsgebied dat het gevoel van ‘twee eilanden’ weer terugbrengt.
Havenkanaal Middelharnis De ontwikkeling van een waterrijk gebied. Versterking van de watersport en de ontwikkeling van een haven- en centrumgebied als uitloper van het Vingerling.
Ouddorp Bad Toeristische ontwikkeling naast Ouddorp-Duin dat reeds opgenomen is in het IP rapport Kop van Goeree. Deze ontwikkeling heeft tot doel Ouddorp als badplaats te versterken richting de duinen.
Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
21
Zorg, duurzaamheid en wonen Op korte termijn staat een concreet project op stapel dat zorg en wonen op een beter manier organiseert en zelfstandig wonen langer mogelijk maat. Dat bevordert de woonkwaliteit en stelt de zorgsector in staat zijn capaciteit op een economisch interessantere manier in te zetten. We hebben het hier over woonzorgcomplex ‘Nieuwe Ebbe en Vloed’ in Oude Tonge, waarvan de bouw is gestart. De oplevering is voorzien in oktober 2012. Het gaat om 120 woningen/plaatsen totaal met 42 verpleeghuisplaatsen (7 groepswoningen), 58 appartementen + zorginfrastructuur, 20 Gemiva-woningen voor lichamelijk en verstandelijk gehandicapten en huisvesting diverse zorg- en welzijnsinstellingen. Voor de 58 appartementen is wonen en zorg gescheiden.
Impressie nieuwe Ebbe en Vloed
Innovatief hierbij is o.a. de pilot ‘Vieplus’, waarbij eenvoudig via beeld en geluidverbindingen contact kan worden gemaakt met de buitenwereld, zoals familie, maar ook zorg- en welzijnsinstellingen, kerk, vermaak, krant enz.
Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
22
Vieplus
In de komende jaren zal vrijwel iedere woonkern op ons eiland een woonzorgcomplex met (para-)medische voorzieningen hebben. Voor Stad aan ’t Haringvliet wordt binnenkort de bouwaanvraag ingediend. Voor Nieuwe Tonge zijn de voorbereidingen begonnen. In Den Bommel, Melissant en Stellendam is e.e.a. al gerealiseerd. Ouddorp en Sommelsdijk staan vrijwel in de steigers. De duurzaamheid wordt bij deze innovaties o.a. bevorderd door het aanbrengen van zonnepanelen, zonneboilers, warmtepompen, HR++ glas en cv-ketels. In 2018 zal het energieverbruik/de CO2 uitstoot ten opzichte van 1 januari 2008 met 20% zijn verminderd. Mede daardoor zijn de woonlasten (inclusief energiekosten dus) concurrerend!
Bronnen boren voor warmte
Opsporen warmtelekken
In de zorgsector zelf ziet Curamare nog duidelijk groeipotenties, binnen en buiten de regio. De autonome groei in de zorgmarkt zal aan de hand van de toenemende vergrijzing sommige onderdelen 50% bedragen. De menselijke maat en de kleinschaligheid, kenmerkend voor de cultuur van Goeree-Overflakkee is ook binnen CuraMare terug te vinden hetgeen voor veel zorgvragers van buiten de regio een reden is om de keus te maken voor deze organisatie. Om deze vraag ook economisch op een veraantwoorde wijze in te vullen, bedient Curamare zich van de modernste middelen die terug te vinden zijn in de modernste gebouwen, waarvan het ziekenhuis een sprekend voorbeeld is. Ook binnen de ouderenzorg wordt inmiddels voorzien in moderne gebouwen waarbij duurzaamheid een zwaar accent krijgt. Dit ondermeer door het gebruik van warmte-koude opslag en duurzame materialen. Tevens zijn de ontwerpen van een sprekende architectuur en gebouwd vanuit een woonmodel i.p.v. vanuit en zorgmodel. Gecombineerd met de uitgangspunten van “healing environment”, waarin ruimte, natuur, licht een grote rol spelen, wil CuraMare de context van rust en ruimte van het eiland voortzettend binnen haar voorzieningen die daarmee samen bij Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
23
voorbaat al een zoveel mogelijk ontzorgend karakter hebben. Tenslotte zorgt een innovatief technisch programma, gericht op veiligheid en communicatie, er voor dat cliënten zoveel mogelijk kunnen leven en wonen zoals ze altijd al gewend waren,
Nieuwe zorgconcepten in Sommelsdijk
Land- en tuinbouw In vruchtwisseling met andere open grondstuinbouw- of akkerbouwgewassen vindt nu op Goeree-Overflakkee relatief veel bloembollenteelt plaats. Daarmee sluit het eiland aan bij een internationale markt van kopers die bij een groeiende welvaart in Azië en Zuid-Amerika nog enorme potenties heeft. Ook kan het eiland hiermee sterk inspelen op een wereldwijd bekende reputatie van ‘Holland-Bloemenland’ dat al decennia lang een belangrijke ‘asset’ is bij onze internationale toeristische promotie,. Met behoud van voldoende zoet water en een goed geregelde waterkwantiteit kan de productie hiervan op korte termijn nog verder worden opgevoerd. Dat geldt ook voor knolselderij, primeurteelten etc. De sector kan daarbij een meer duurzaam bedrijfssysteem borgen door milieubelasting (mineralen, energie etc.) drastisch te verminderen, de waterberging uit te breiden en actief bij te dragen aan natuur- en landschapsontwikkeling.
Toerisme Voor de substitutie van laag productieve sectoren zoals campings of eenvoudige huisjescomplexen naar wintervaste en professioneel gerunde resorts en hotels liggen er in Oudorp tal van projecten op de rol. In Ouddorp liggen drie concrete plannen voor de ontwikkeling van eigentijdse hotels: in Ouddorp-Duin nabij Klepperduinen, Duinzicht bij Ouddorp zelf en bij de Punt (het zogenaamde ecohotel).
Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
24
Deze ontwikkelingen liggen alle in het verlengde van meer integrale visies en plannen, zoals die van Ouddorp-Bad, Ouddorp-Duin en de Brouwersdam als nieuwe ‘hot spots’. Bij Ouddorp-Duin is daarbij sprake van zeer innovatieve concepten in vormgeving en beleving.
Bij de Brouwersdam zijn er ook potenties om op korte termijn meer nautische resorts als innovatie van de Kabbelaarsbank uit de jaren tachtig te ontwikkelen. Het meest concreet is de Jachthaven van de Toekomst, ook de Springsdiephaven biedt vele mogelijkheden. Als al deze projecten worden gerealiseerd, is al een zeer groot deel van de capaciteit- en productiedoelstelling van hoofdstuk 5 gerealiseerd! GreenHuus als innovatief logiesproduct GreenHuus is een op Goeree-Overflakkee ontwikkeld en voor Nederland uniek ecohotelconcept. GreenHuus is een flexibel en verplaatsbare logies-unit, die op unieke locaties kan staan, bijv. op het strand, de Slikken, in de Grevelingen en op de Brouwersdam. De tijdelijke bewoner van GreenHuus maakt op een laagdrempelige manier kennis met allerlei duurzame oplossingen op het gebied van energie, water en afval (die hij ook in zijn woonomgeving kan toepassen). Dit proces wordt door een lokaal energiebedrijf begeleid. De door de zonnepanelen geleverde spanning van 24 Volt wordt niet omgezet naar 230 Volt. Niet gebruikte stroom wordt opgeslagen in accu's. Gekookt wordt er op gas afkomstig van de mini-biogas installatie. Het opgevangen regenwater wordt d.m.v. omgekeerde osmose omgezet naar consumptie water. Het toegepaste PCM materiaal in de buitenschil zorgt ervoor de warmte & koeltebehoefte getemperd wordt. Er draait al een kleine 1,5 jaar op Goeree Overflakkee een prototype. GreenHuus wordt lokaal geassembleerd en door een groot aantal partners gefaciliteerd volgens transparante MVO principes. Komend jaar zullen enkele locaties tijdelijk of definitief ontwikkeld worden. Meer informatie is te vinden op www.greenhuus.nl.
Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
25
Retail Retail en entertainment lopen steeds meer in elkaar over. Mensen onderscheidden boodschappen doen en recreatief winkelen of weekeinduitstapjes met een winkel(gebied) als destinatie. Steden als Maastricht of concepten als factory-outletcenters leven daar min of meer van. Tieleman Keukens in Middelharnis bewijst dat met het bieden van uitgebreide keuze in samenhang met de perfecte en loyale service van monteurs van het eiland het marktgebied enorm kan worden opgerekt. Het IPGO ziet mogelijkheden om zulke successen verder uit te bouwen en aan bijv. het gebied van De Compagnie formules toe te voegen. Zulke formules zouden kunnen bestaan uit andere winkels die duurzame producten verkopen en waarbij keuze en service/aandacht doorslaggevend zijn voor succes.
Designmeubelen en tuinen toevoegen aan De Compagnie?
Het terrein van De Compagnie ligt klaar voor ontwikkeling. Overheid, ontwikkelaars en retailers zouden de handen ineen moeten slaan om hier echter trekkers te ontwikkelen. Hierdoor zal ook extra markt ontstaan voor een bezoek aan de gezellige ‘Diek’ waar consumenten verrast zullen worden door de promenadestructuur, de persoonlijke aandacht van winkeliers en de heterogeniteit van de ‘merken’ ten opzichte van de monotone binnensteden in Nederland. Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
26
Kunst en cultuur Kunst op het eiland wordt gestimuleerd. In Ooltgensplaat en Stellendam zijn twee kunstwerken geplaatst en er liggen plannen voor Midelharnis en Dirksland. Het gaat hierbij om regionale budgetten en een Leader subsidie. Dit najaar wordt op de subsidieaanvraag beschikt. De kunstwerken geven een eigentijdse blik op de
cultuurhistorische en landschappelijke belevingswaarde van de havenkanalen en dorpen. Het kan de aanzet zijn van een interessante kunstroute op Goeree-Overflakkee en in de visie van IPGO kan ook zo’n investering het vestigingsklimaat van het eiland stevig verbeteren. Energie Energie-coöperatie op eilandniveau Goeree-Overflakkee beschikt in potentie over veel natuurbronnen voor het opwekken van elektriciteit. Deze ‘grondstoffen’ variëren van zon en wind tot afvalstoffen van landbouw, visserij, bodemwarmte en huisvuil. Om enerzijds de energiecapaciteit op een duurzame wijze te kunnen borgen en de eilandbewoners en bedrijven betaalbare energie te kunnen leveren, is het denkbaar om een lokaal energiebedrijf op te zetten.
Gedacht wordt aan de oprichting van een eilandelijke coöperatie van particulieren, bedrijven en gemeente. Er valt alles voor te zeggen om deze coöperatie in 2012 te starten en binnen de grenzen van het haalbare verder uit te bouwen. Echte duurzaamheid die allen op het eiland ten goede komt en het eiland een onderscheidende kwaliteit geeft.
Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
27
Getijdecentrale aan de Brouwersdam Een tweede majeur project op het gebied van energie is de zogenaamde Getijdecentrale aan de Brouwersdam Ook dit project zou met voorrang moeten worden ontwikkeld en zo kunnen bijdragen aan een duurzame elektriciteitswinning, maar ook aan technologische vernieuwing. De reputatie van het eiland als hoogwaardige en toekomstbestendige regio krijgt daarmee een Getijdencentrales zijn elektriciteitscentrales die gebruik maken van het verschil tussen hoog en laag water en hier energie uit opwekken. De standaard techniek is een getijdenbassin. Het water wordt achter een dam of dijk opgeslagen. In de dam worden openingen gemaakt waar turbines in worden geplaatst. De stroming van het water die hier doorheen gaat, veroorzaakt door eb en vloed, brengt de turbine aan het draaien en wekt zo elektriciteit. Een nieuwere techniek is om de horizontale stroming te gebruiken door er rotors in te plaatsen die de energie opnemen. Beide technieken hebben ook weer verschillende varianten.
Het potentieel in Nederland bevindt zich vooral in Zeeland in de Westerschelde en Oosterschelde. Op dit moment wordt serieus getest of de Brouwersdam gedeeltelijk kan worden geopend om gebruik te maken van getijdenenergie.
Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
28
8.
Hoe nu verder?
De doelstellingen en ambities van het IPGO zijn in het voorgaande document weergegeven. Bij deze ziet het IPGO haar taak als afgerond. De overheid is nu aan zet. Wij doen de volgende aanbevelingen aan alle bestuurders van Goeree Overflakkee: 1) De overheid committeert zich eveneens aan de doelstellingen en ambities: a. Een forse groei van banen b. Een adequaat voorzieningen niveau c. Een behoud van culturele waarden 2) De Overheid benoemt (eventueel samen met het bedrijfsleven) de concrete resultaten voor de korte en lange termijn; de quick wins en het wenkend perspectief. 3) De overheid zou een actief beleid moeten voeren om de economische bedrijvigheid te stimuleren. Daarbij kan de doelstelling van 5.000 extra FTE als ijkpunt dienen. Bij de strategie kan worden aangesloten bij de in deze notitie genoemde markten en sectoren, alsmede concrete plannen; 4) De overheid zou meer aan actieve regiomarketing moeten werken. De marketing kan worden gericht op investeerders, nieuwe bewoners en toeristen. De in deze notitie omschreven positionering en kernwaarden van het eiland kunnen daarbij als inhoudelijke basis dienen;
Focus op speerpunten 5) Om versnippering tegen te gaan, is het wenselijk dat de overheid gaat voor een beperkt aantal speerpuntprojecten. De in de provinciale visie genoemde gebiedsprojecten (met accent op wonen, zorg en toerisme) kunnen daarbij mede als basis dienen. Voorkomen moet daarbij worden dat de overheid zelf al anticipeert op markt(beperkingen). Geef de markt de ruimte om het optimum te zoeken en dan zullen de speerpuntprojecten als vanzelf tot stand gaan komen;
Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
29
6) De overheid versterkt zijn professionaliteit en bestuurskracht, committeert zich aan doelen en stelt hanteerbare condities vast. De overheid respecteert de kerncompetenties van het bedrijfsleven: resultaatgericht investeren en ondernemen en helpt ondernemingen, die aantoonbaar bijdragen aan de doelstelling (volume en waarde in speerpuntsectoren), bij ruimtelijk-planologische procedures; 7) Om ervoor te zorgen dat er daadwerkelijk resultaten worden geboekt en om deze veilig te stellen is het van belang om de beste locaties te selecteren voor gebiedsontwikkeling. De overheid en het bedrijfsleven kunnen gezamenlijk criteria voor kwaliteit en identiteit vastleggen en daarop anticiperen. Om de vaart erin te houden, is het van het grootste belang om een aantal korte termijn projecten, die in de strategie passen, ook snel te realiseren. Hierbij kan de overheid aansluiten bij de in deze notitie genoemde lijst van ‘In actie’ 8) De overheid bereikt (samen met het bedrijfsleven) draagvlak bij burgers. 9) Om bovenstaande plannen en stappen daadwerkelijk uit te voeren is volgens het IPGO extra capaciteit nodig in de vorm van een ‘projectmanager innovatie’ om ervoor te zorgen dat de aansluiting bedrijfsleven en overheid ook daadwerkelijk vorm krijgt. Het IPGO zal per 1 november ophouden te bestaan, zijn missie is volbracht. Het is nu aan de overheidsbestuurders om de volgende stappen te zetten. Natuurlijk zijn de IPGO leden van harte bereidt hieraan een bijdrage te leveren.
Innovatie Platform Goeree-Overflakkee (IPGO)
30