Directe belastingen >> Circulaires >> Personenbelasting / Vennootschapsbelasting
CIRC 29.05.08/1 Circulaire nr. Ci.RH.243/589.859 (AOIF 19/2008) dd. 29.05.2008 BEROEPSKOSTEN Deelname aan een wetenschappelijke manifestatie VOORDEEL VAN ALLE AARD Belastingstelsel van het voordeel van alle aard Deelname aan een wetenschappelijke manifestatie Farmaceutische bedrijven die tussenkomen in de bekostiging van deelname aan een wetenschappelijke manifestatie van beroepsbeoefenaars uit de gezondheidssector - Visum VZW Mdeon - Fiscale behandeling - Individuele fiches 281.50 en samenvattende opgave 325.50 Aan alle ambtenaren van de niveaus A, B en C. I. ALGEMENE INLEIDING 1. Overeenkomstig artikel 10 van de wet van 25 maart 1964 op de geneesmiddelen (hierna "geneesmiddelenwet" genoemd), was het, inzonderheid voor fabrikanten, invoerders en groothandelaars van geneesmiddelen en medische hulpmiddelen (hierna "de farma-bedrijven" genoemd), verboden om aan beroepsbeoefenaars uit de gezondheidssector (natuurlijke personen en rechtspersonen werkzaam in de medische en farmaceutische sector, inzonderheid diegenen die de geneeskunde, de tandheelkunde, de artsenijbereidkunde, de verpleegkunde, de paramedische wetenschappen en de diergeneeskunde beoefenen - hierna "de zorgverstrekkers" genoemd) rechtstreeks of onrechtstreeks premies of voordelen aan te bieden met betrekking tot de levering van geneesmiddelen of medische hulpstukken. Aangezien dienaangaande niettemin geregeld misbruiken werden vastgesteld (in de vorm van het toekennen, door de farma-bedrijven, van voordelen met de bedoeling het voorschrijfgedrag van de zorgverstrekkers te beïnvloeden), werd voormeld artikel 10 vervangen door artikel 2 van de wet van 16 december 2004 tot wijziging van de regelgeving betreffende de bestrijding van de uitwassen van de promotie van geneesmiddelen (BS 23.2.2005) en aangevuld door artikel 71 van de wet van 27 april 2005 betreffende de beheersing van de begroting van de gezondheidszorg en houdende diverse bepalingen inzake gezondheid (BS 20.5.2005, 2de editie).
Overeenkomstig § 1, eerste lid, en § 7 van het aldus gewijzigde artikel 10 van de geneesmiddelenwet, is het thans uitdrukkelijk verboden om, in het kader van het leveren, het voorschrijven, het afleveren of het toedienen van geneesmiddelen of medische hulpmiddelen en hulpstukken, rechtstreeks of onrechtstreeks, premies of voordelen in geld of in natura in het vooruitzicht te stellen, aan te bieden of toe te kennen aan groothandelaars, personen die geneesmiddelen mogen voorschrijven, afleveren of toedienen, alsook aan instellingen waar het voorschrijven, het afleveren of het toedienen van de geneesmiddelen plaatsvindt. Op dit algemeen verbod zijn evenwel een aantal uitzonderingen toegestaan (cf. art. 10, § 2, geneesmiddelenwet). Zo is dit bekostiging voormelde voldoet (cf.
verbod bijvoorbeeld niet van toepassing op de uitnodiging tot en de van deelname aan een wetenschappelijke manifestatie door de zorgverstrekkers, mits die manifestatie aan welbepaalde criteria art. 10, § 2, eerste lid, 2°, geneesmiddelenwet).
Indien dergelijke manifestatie minstens één overnachting inhoudt, moeten de farma-bedrijven evenwel, vanaf 31 december 2006, voorafgaandelijk aan die manifestatie, een visumaanvraag richten aan de Minister bevoegd voor de Volksgezondheid of zijn afgevaardigde. Slechts indien het aangevraagde visum wordt verkregen, mag de bekostiging van de deelname aan de zorgverstrekkers worden aangeboden (cf. art. 10, § 3, geneesmiddelenwet). De toekenning van een visumnummer houdt onder meer in dat het toekennen van voordelen met een louter privatief karakter aan de zorgverstrekkers uitgesloten is. Door een aantal verenigingen uit de farmaceutische sector is nu de vraag gesteld of het in dergelijk geval niet mogelijk is, zowel voor de farma-bedrijven als voor de zelfstandige zorgverstrekkers, een pragmatische administratieve oplossing uit te werken met betrekking tot de fiscale gevolgen die voor ieder van hen verbonden zijn aan het ten laste nemen, door de farma-bedrijven, van de deelnamekosten (van de zorgverstrekkers) aan een wetenschappelijk congres. Deze circulaire strekt er inzonderheid toe een antwoord op die vraag te verschaffen. II. FISCALE PRINCIPES 2. Op fiscaal vlak zijn de kosten die door farma-bedrijven worden gedragen voor de deelname van zorgverstrekkers aan congressen, seminaries en studiedagen, in de regel : •
•
aftrekbare beroepskosten ten name van de farma-bedrijven, voor zover de aan de zorgverstrekkers verleende voordelen, overeenkomstig de bepalingen van artikel 57, 1°, WIB 92, worden verantwoord door fiches 281.50 en een samenvattende opgave 325.50; belastbare voordelen van alle aard ten name van de zelfstandige zorgverstrekkers, daar zij uit hoofde van hun beroepswerkzaamheid zijn verkregen.
Wanneer het voordeel (in casu verkregen door de zelfstandige zorgverstrekkers) geheel of gedeeltelijk een vermindering van de beroepskosten van de begunstigde tot gevolg heeft, stelt het bepaalde in nr. 36/19, Com.IB 92 dat : • •
enerzijds, het bedrag van het voordeel integraal aan het bruto-inkomen van de genieter moet worden toegevoegd; anderzijds, het bedrag van het voordeel onder de beroepskosten van de genieter mag worden opgenomen in de mate dat het betrekking heeft op uitgaven die, waren ze door de genieter van het voordeel zelf gedaan, de aard van beroepskosten zouden gehad hebben.
Aangezien de wetgever inzonderheid een beperking heeft ingesteld met betrekking tot de aftrekbaarheid van beroepsmatig gedane restaurantkosten (cf. art. 53, 8°bis, WIB 92), zullen, in geval het voordeel dergelijke kosten omvat, de voormelde componenten uiteraard niet gelijkwaardig zijn, wat inhoudt dat een door sommigen gevraagde blanco-operatie (enerzijds, het niet opnemen van het voordeel in het inkomen, en anderzijds, het niet opnemen van hetzelfde bedrag in de aftrekbare beroepskosten) uiteraard niet tot de mogelijkheden behoort. III. BEOOGDE WETENSCHAPPELIJKE MANIFESTATIES 3. Onder wetenschappelijke manifestaties wordt verstaan : informatiesessies, opleidingen, seminaries, symposia en wetenschappelijke congressen, evenals eender welke wetenschappelijke bijeenkomst, in welke vorm ook, georganiseerd in België of in het buitenland. De wetenschappelijke manifestatie moet bovendien aan de volgende cumulatieve voorwaarden voldoen (cf. art. 10, § 2, eerste lid, 2°, geneesmiddelenwet) : a) b) c) d) e)
de manifestatie heeft een uitsluitend wetenschappelijk karakter, dat met name past in het kader van de medische en farmaceutische wetenschap; de aangeboden gastvrijheid is strikt beperkt tot het wetenschappelijk doel van de manifestatie; de plaats, de datum en de duur van de manifestatie scheppen geen verwarring omtrent haar wetenschappelijk karakter; de bekostiging van de deelname, de gastvrijheid inbegrepen, beperkt zich tot de officiële duur van de manifestatie; de bekostiging van de deelname, de gastvrijheid inbegrepen, mag niet worden uitgebreid tot andere natuurlijke personen en rechtspersonen dan de zorgverstrekkers zelf.
IV. VISUM 4. Voorafgaandelijk aan een in nr. 3 beoogde wetenschappelijke manifestatie die minstens één overnachting inhoudt, dienen de farma-bedrijven die, rechtstreeks of onrechtstreeks, volledig of gedeeltelijk, wensen tussen te komen in de bekostiging ervan (vanaf 31 december 2006) een visum aan te vragen bij een hiermee belast en door de Koning erkend orgaan (cf. art. 10, § 3, geneesmiddelenwet en KB 23 november 2006 houdende uitvoering van dat art. 10, § 3 – BS 12.12.2006). Met het oog op het verzorgen van de voorafgaande visumprocedure bedoeld in art. 10, § 3, van de geneesmiddelenwet, werd de vzw Mdeon vanaf 1 januari 2007 voor een duur van vijftien maanden (d.w.z. tot 31 maart 2008) erkend als instelling in de zin van datzelfde artikel, krachtens artikel 1 van koninklijk besluit van 25 februari 2007 tot erkenning van de instellingen bedoeld in voormeld artikel 10, § 3 (BS 9.3.2007, 2de editie). Een gelijkaardig koninklijk besluit van 11 maart 2008 (BS 11.4.2008) heeft die erkenning van de vzw Mdeon met één jaar verlengd (d.w.z. tot 31 maart 2009). De vzw Mdeon is een gemeenschappelijk deontologisch platform samengesteld uit verenigingen van artsen, apothekers, de farmaceutische industrie en de industrie van de medische hulpmiddelen, en is voorlopig de enige instelling die erkend is voor het toekennen van de beoogde visa. Door de vzw Mdeon is een Code voor deontologie opgesteld, waarin de wettelijke criteria omtrent de wetenschappelijke manifestaties verder zijn verduidelijkt en waarin de procedure wordt beschreven die door de farmabedrijven moet worden gevolgd met het oog op het verkrijgen van een visum voor het organiseren, het sponsoren of het ondersteunen van wetenschappelijke manifestaties die minstens één overnachting inhouden. Voor verdere toelichting inzake de na te leven voorwaarden met het oog op het verkrijgen van een visumnummer, voor alle praktische richtlijnen aangaande de toepassing van de Code voor deontologie, evenals voor alle nuttige informatie betreffende de visumprocedure wordt verwezen naar de website van de vzw Mdeon (http://www.mdeon.be). 5. Het uitreiken van een dergelijk visum biedt in principe de garantie dat : • •
een wetenschappelijke manifestatie voldoet aan de voorwaarden bedoeld in nr. 3; het toekennen van voordelen met een louter privatief karakter aan de zorgverstrekkers uitgesloten is.
Wanneer een visum is uitgereikt, zal het visumnummer moeten vermeld worden op alle documenten die door het farma-bedrijf in kwestie zullen verspreid worden met betrekking tot de wetenschappelijke manifestatie waarvoor het visum werd verkregen.
Het volgende voorbeeld verduidelijkt de structuur van het visumnummer : 07/V1/0000/000000 • • • •
07 = jaar van de indiening van de aanvraag. Voor de aanvragen ingediend in 2008 beginnen de visumnummers dus met de cijfers 08; V1 betreft een aanvraag m.b.t. het sponsoren van deelnemers aan een manifestatie; de erop volgende 4 cijfers identificeren de persoon (binnen het farmabedrijf) die de aanvraag heeft ingediend; de laatste zes cijfers zijn eigen aan elk dossier (en betreffen dus het eigenlijke dossiernummer).
Krachtens artikel 10, § 3, derde lid van de geneesmiddelenwet, kan en mag de bekostiging van de deelname van de zorgverstrekkers aan de wetenschappelijke manifestatie zonder dergelijk visum niet worden aangeboden. Deze reglementering geldt zowel voor Belgische als buitenlandse farmabedrijven. Overtredingen tegen deze visumplicht kunnen zowel bij de farma-bedrijven als bij de zorgverstrekkers aanleiding geven tot strafrechtelijke sancties. 6. Met betrekking tot de vorenbedoelde visumprocedure geschiedt de voorafgaande controle door de vzw Mdeon. Een eventuele controle achteraf geschiedt niet door de vzw Mdeon, maar wel door het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG). Aldus kan het FAGG bijvoorbeeld nagaan of voor een bepaalde sponsoring wel degelijk een visumnummer werd uitgereikt, en zo ja, of de gesponsorde manifestatie wel heeft plaatsgehad in de omstandigheden zoals die werden uitgezet in de visumaanvraag. In dit verband is het aangewezen dat zowel de voormelde bedrijven als de betrokken zorgverstrekkers alle informatie aangaande de wetenschappelijke manifestatie in kwestie gedurende een periode van vijf jaar bijhouden. V. PRAGMATISCHE FISCALE BENADERING A. Algemeen 7. Voor de zorgverstrekker is het niet altijd eenvoudig om aan te tonen dat het voordeel dat hij heeft verkregen met betrekking tot een wetenschappelijke manifestatie waarop hij door een farma-bedrijf werd uitgenodigd, geheel of gedeeltelijk mag geacht worden met een in zijn hoofde aftrekbare beroepskost overeen te stemmen. Bovendien mag, afgaande op hetgeen werd gesteld in de rubrieken I, III en IV hiervoor, worden besloten dat de nieuwe geneesmiddelenwet het de farma-bedrijven zeer moeilijk, zoniet onmogelijk maakt om nog zogenaamde snoepreizen of andere voordelen die een louter privatief en/of overdreven karakter hebben, aan de zorgverstrekkers aan te bieden.
8. In die omstandigheden heeft de administratie, in samenspraak met de farmaceutische sector en de vzw Mdeon, een pragmatische regeling uitgewerkt voor de gevallen waarin een farma-bedrijf tussenkomt in de bekostiging van de deelname door bepaalde zorgverstrekkers aan een meerdaagse wetenschappelijke manifestatie waarvoor een visum(nummer) werd uitgereikt. B. In hoofde van de farma-bedrijven 9. In de gevallen bedoeld in nr. 8, moeten de door de farma-bedrijven ten laste genomen uitgaven, die voor hen aftrekbare beroepskosten uitmaken, gelet op de uitdrukkelijke bepalingen van artikel 57, 1°, WIB 92, zoals gebruikelijk, worden verantwoord door individuele fiches 281.50 en een samenvattende opgave 325.50. Op die fiches en samenvattende opgave dient, met het oog op de bewijsvoering van de beroepskosten in hoofde van de zorgverstrekkers, telkens het visumnummer te worden vermeld. Dit nummer moet worden vermeld in vak 4, rubriek c ("aard van de voordelen van alle aard") van de fiches 281.50 en in de kolom "Opmerkingen" van de samenvattende opgave 325.50. De bedrijven bezorgen de zorgverstrekkers een afschrift van hun individuele fiche 281.50. 10. In de gevallen waarbij de farma-bedrijven rechtstreeks, doch slechts gedeeltelijk, tussenkomen in de bekostiging van de deelname van de zorgverstrekkers aan een meerdaagse wetenschappelijke manifestatie (zie nrs. 15 tot 19 hierna), moeten die bedrijven aan elke zorgverstrekker waarvoor zij zijn tussengekomen een lijst bezorgen met de omschrijving en het bedrag van de kosten waarvoor zij voor hem zijn tussengekomen (bv. kosten van inschrijving : … EUR; kosten van verplaatsing : … EUR; andere – zoals onthaal, verblijf, maaltijdkosten - : nihil). Overeenkomstig art. 18.2, a, voorlaatste opsommingsteken, van de Code voor deontologie, moeten deze gegevens zich ook in het aanvraagdossier met betrekking tot het visum bevinden. C. In hoofde van de zorgverstrekkers 1. Belastbare inkomsten 11. Het volledige bedrag van de tussenkomst door het farma-bedrijf moet in hoofde van de zorgverstrekker als een belastbaar voordeel van alle aard worden aangemerkt, daar het uit hoofde van zijn beroepswerkzaamheid is verkregen. Het bedrag van dat voordeel moet door de zorgverstrekker integraal in zijn bruto-inkomen (winst of baat) worden opgenomen. 2. Aftrekbare (werkelijke) beroepskosten a) Het farma-bedrijf komt rechtstreeks en volledig tussen in de bekostiging van de deelname aan een wetenschappelijke manifestatie
12. In dit geval (dat naar verluidt het gros van de aanvragen tot een visumnummer vertegenwoordigt) wordt de zorgverstrekker door het farmabedrijf uitgenodigd tot deelname aan een meerdaagse wetenschappelijke manifestatie en draagt het bedrijf alle kosten die daarmee gepaard gaan. Deze kosten omvatten inzonderheid de inschrijvingskosten, het studiemateriaal, de verplaatsingskosten, de maaltijdkosten en de verblijfkosten die in het kader van de deelname van de zorgverstrekker aan de manifestatie worden gemaakt. 13. Het volledige bedrag van de tussenkomst dat in hoofde van de zorgverstrekker als een belastbaar voordeel van alle aard wordt aangemerkt, mag bij hem tezelfdertijd, zonder verdere bewijsvoering, als een in beginsel aftrekbare beroepskost worden aangemerkt. Dit bedrag stemt dus in feite overeen met het bedrag dat op het fiche 281.50 (tegenover het visumnummer) als voordeel is vermeld. Aangezien in dit bedrag evenwel ook restaurantkosten (ontbijtkosten, lunchkosten, andere maaltijdkosten, …) begrepen zijn, is het gedeelte dat met die kosten overeenstemt uiteraard slechts aftrekbaar ten belope van 69 % (toepassing van art. 53, 8°bis, WIB 92). Dit gedeelte mag forfaitair worden bepaald op 8 % van het bedrag van het voordeel (dat in dit geval gelijk is aan de totale kostprijs van het seminarie). Dit houdt in dat in hoofde van de zorgverstrekker 92 % van de beoogde beroepskosten aftrekbaar zijn ten belope van 100 % en 8 % ten belope van 69 %, of anders gezegd, de werkelijk aftrekbare beroepskosten met betrekking tot de deelname aan de wetenschappelijke manifestatie bedragen in dit geval 97,52 % van het op het fiche 281.50 vermelde voordeel. 14. Aangezien het farma-bedrijf in dit geval volledig tussenkomt in de bekostiging van de deelname aan de wetenschappelijke manifestatie, moet er worden van uitgegaan dat de zorgverstrekker in het kader van deze wetenschappelijke manifestatie zelf geen bijkomende beroepskosten meer kan inbrengen. De eventueel door hem gemaakte bijkomende kosten zullen in de regel dan ook als uitgaven van persoonlijke aard in de zin van art. 53, 1°, WIB 92 worden beschouwd, tenzij de zorgverstrekker het beroepsmatig karakter van deze kosten kan bewijzen. In dit verband wordt eraan herinnerd dat de hierna vermelde kosten alleszins niet als aftrekbare beroepskosten kunnen worden aangemerkt (zie dienaangaande ook de parlementaire vraag nr. 596 dd. 16.2.2001 van toenmalig volksvertegenwoordiger Leterme, Kamer 2001-2002, Bulletin Vragen & Antwoorden, nr. 102 van 11.12.2001), ook niet als zij door de zorgverstrekker zelf zijn betaald : •
•
alle kosten met betrekking tot de reis en het verblijf (met inbegrip van hotel- en restaurantkosten) van de echtgenoot, partner, enz. (van de zorgverstrekker); alle kosten betreffende ontspannende, toeristische en gastronomische gebeurtenissen die ter gelegenheid van congressen, seminaries, enz. werden georganiseerd;
•
alle buitensporige reis- en verblijfkosten, alsmede overdadige hotel- en restaurantkosten.
b) Het farma-bedrijf komt rechtstreeks, doch slechts gedeeltelijk, tussen in de bekostiging van de deelname aan een wetenschappelijke manifestatie 15. In deze situatie betaalt het farma-bedrijf slechts een gedeelte van de kosten die verbonden zijn aan de deelname van de zorgverstrekker aan een meerdaagse wetenschappelijke manifestatie (bijvoorbeeld de inschrijvingskosten en de verblijfkosten). 16. Mits naleving van het bepaalde in de nrs. 9 tot 11 hiervoor, mag het bedrag dat op het fiche 281.50 (tegenover het visumnummer) als voordeel is vermeld, tezelfdertijd, zonder verdere bewijsvoering, bij de zorgverstrekker als een in beginsel aftrekbare beroepskost worden aangemerkt. Om het effectief aftrekbaar bedrag als beroepskost te bepalen, dient, aan de hand van de in nr. 10 bedoelde lijst, rekening te worden gehouden met de omschrijving en het bedrag van de kosten waarvoor het farma-bedrijf is tussengekomen. Wanneer in de gedeeltelijke tussenkomst geen restaurantkosten (ontbijtkosten, lunchkosten, andere maaltijdkosten, …) begrepen zijn (de tussenkomst heeft bijvoorbeeld uitsluitend betrekking op de inschrijvingskosten en de verplaatsingskosten), kan het bedrag van de tussenkomst integraal als een aftrekbare beroepskost in hoofde van de zorgverstrekker worden aangemerkt. Wanneer in de gedeeltelijke tussenkomst daarentegen wel restaurantkosten (ontbijtkosten, lunchkosten, andere maaltijdkosten, …) begrepen zijn, moet het bedrag van die kosten worden afgezonderd om het aftrekbare bedrag van de beroepskosten te bepalen. Het bedrag van die kosten is immers slechts aftrekbaar ten belope van 69 % (toepassing van art. 53, 8°bis, WIB 92). Het saldo van de tussenkomst is integraal aftrekbaar als beroepskost. Indien het eigenlijke bedrag van de restaurantkosten niet kan vastgesteld worden, mag ook hier worden aangenomen dat 8 % van het totale bedrag van de kosten voor het seminarie (kosten ten laste genomen door het bedrijf + kosten gedragen door de zorgverstrekker) betrekking heeft op restaurantkosten. 19. Aangezien het farma-bedrijf in de hier besproken hypothese slechts gedeeltelijk tussenkomt in de bekostiging van de deelname aan de wetenschappelijke manifestatie, moet er worden van uitgegaan dat de zorgverstrekker in het kader van deze wetenschappelijke manifestatie zelf ook nog bepaalde (beroeps) kosten moet dragen. Voor die zelf gedragen kosten zal de zorgverstrekker, zoals iedere andere belastingplichtige, het bewijs moeten leveren dat die kosten gedaan zijn om belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden en de echtheid en het bedrag ervan overeenkomstig artikel 49, eerste lid, WIB 92 moeten verantwoorden door middel van de in dat artikel toegelaten bewijsmiddelen.
Ook hier wordt erop gewezen dat : • •
de in nr. 14, laatste lid, bedoelde kosten alleszins niet als aftrekbare beroepskosten kunnen worden aangemerkt; restaurantkosten (ontbijtkosten, lunchkosten, andere maaltijdkosten, …) slechts aftrekbaar zijn ten belope van 69 % (toepassing van art. 53, 8°bis, WIB 92).
c) Het farma-bedrijf komt onrechtstreeks, geheel of gedeeltelijk, tussen in de bekostiging van de deelname aan een wetenschappelijke manifestatie 20. In dit geval komt een farma-bedrijf, op vraag van de zorgverstrekker, geheel of gedeeltelijk tussen in de kosten die de zorgverstrekker heeft voor het bijwonen van een meerdaagse wetenschappelijke manifestatie. De kosten worden hier in eerste instantie door de zorgverstrekker zelf gemaakt en worden naderhand, aan de hand van de voorgelegde bewijsmiddelen, geheel of gedeeltelijk terugbetaald door het farma-bedrijf. In deze situatie beschikt de zorgverstrekker dus zelf over de nodige informatie en bewijsmiddelen met betrekking tot de kosten die verbonden zijn aan die wetenschappelijke manifestatie. De aandacht wordt erop gevestigd dat ook in dergelijk geval een visum aan de vzw Mdeon moet worden aangevraagd. 21. Mits naleving van het bepaalde in de nrs. 9 en 11 hiervoor, mag het bedrag dat op het fiche 281.50 (tegenover het visumnummer) als voordeel is vermeld, in de regel, zonder verdere bewijsvoering, bij de zorgverstrekker als een in beginsel aftrekbare beroepskost worden aangemerkt. In geval van twijfel kan de zorgverstrekker evenwel worden gevraagd de echtheid en het bedrag van deze kosten te bewijzen, aangezien de bewijsstukken ervan in zijn bezit zijn. 22. Om het effectief aftrekbaar bedrag als beroepskost te bepalen, gelden, mutatis mutandis, dezelfde regels als die welke zijn uiteengezet in de nrs. 17 tot 19, met dien verstande dat het hier aan de zorgverstrekker zelf is om de nodige bewijsmiddelen ter zake te leveren. VI. BIJZONDERE AANDACHTSPUNTEN A. Wetenschappelijke manifestaties zonder overnachting 23. De uitnodiging van zorgverstrekkers tot en de bekostiging van hun deelname aan een wetenschappelijke manifestatie van één dag (dus zonder overnachting), kunnen door farma-bedrijven op vrijwillige basis bij de vzw Mdeon worden gemeld. Vermits de wet in dit geval niet in de uitreiking van een visum voorziet, wordt door de vzw Mdeon slechts een ontvangstbevestiging (en geen visumnummer) verstrekt. Die ontvangstmelding is louter administratief en houdt geen bevestiging in van het feit dat de wetenschappelijke manifestatie aan de criteria en de voorwaarden van artikel 10, § 2, eerste lid, 2°, van de geneesmiddelenwet (zie nr. 3, tweede lid) beantwoordt.
De in rubriek V hiervoor uiteengezette pragmatische regeling is dan ook niet van toepassing voor wetenschappelijke manifestaties zonder overnachting. In dergelijk geval gelden de in nr. 2 uiteengezette algemene fiscale principes. Wat de beroepskosten betreft, zal de zorgverstrekker, desgevallend in samenspraak met het betrokken farma-bedrijf, het beroepsmatig karakter van de met het voordeel overeenstemmende kosten moeten aantonen. B. Verlenging van het verblijf 24. De bekostiging door een farma-bedrijf van de deelname van een zorgverstrekker aan een wetenschappelijke manifestatie, dient strikt beperkt te blijven tot de officiële duur van die manifestatie (cf. art. 10, § 2, eerste lid, 2°, d, geneesmiddelenwet). Ingeval de zorgverstrekker zijn verblijf voor privé-doeleinden wenst te verlengen, mag het farma-bedrijf in geen geval tussenkomen in de kosten die verband houden met deze verlenging (cf. art. 8, Code voor deontologie). De zorgverstrekker dient met andere woorden steeds alle kosten die verbonden zijn aan een verlenging van zijn verblijf (bijkomende verplaatsingskosten, hotel- en ontbijtkosten, maaltijdkosten, sociale en culturele activiteiten, enz.) zelf te dragen. Het spreekt vanzelf dat dergelijke bijkomende kosten voor de zorgverstrekker uitgaven van persoonlijke aard zijn in de zin van art. 53, 1°, WIB 92. 25. De kosten van de verplaatsing naar de locatie waar de manifestatie doorgaat en terug, mogen, in geval van verlenging van het verblijf, evenwel toch integraal door de uitnodigende onderneming ten laste worden genomen ingeval : • •
die kosten niet meer bedragen dan de kosten die zouden moeten betaald worden mocht de zorgverstrekker zijn verblijf niet verlengd hebben én op voorwaarde dat de duur van de verlenging accessoir blijft ten opzichte van de duur van de wetenschappelijke manifestatie.
Om uit te maken of een verlenging van het verblijf al dan niet accessoir blijft ten opzichte van de eigenlijke wetenschappelijke manifestatie, heeft de vzw Mdeon de hiernavolgende tabel ter beschikking gesteld. Duur van de manifestatie (in dagen)
De verlenging is accessoir als deze maximum (in dagen) duurt
1,5
1
2
1,5
2,5
2
3
2
3,5
2,5
4
3
4,5
3,5
5
4
5,5
4
6
4,5
6,5
5
7
5,5
Deze tabel mag op fiscaal vlak als een ernstige norm worden beschouwd. 26. Wanneer de verlenging van het verblijf evenwel niet als accessoir kan worden beschouwd, mogen de verplaatsingskosten daarentegen niet volledig door het farmaceutisch bedrijf ten laste worden genomen. In dergelijke situatie dient de tussenkomst van de uitnodigende onderneming in de verplaatsingskosten, overeenkomstig de praktische richtlijnen inzake de toepassing van de Code voor deontologie, als volgt te worden beperkt : de totale verplaatsingskost (heen en terug) moet worden vermenigvuldigd met een breuk waarvan de teller gelijk is aan de officiële duur (in dagen) van de manifestatie, en waarvan de noemer gelijk is aan de totale duur (eveneens in dagen) van het (verlengde) verblijf. 27. In hoofde van de zorgverstrekker zullen alle kosten die betrekking hebben op de verlenging van het verblijf ten private titel, in voorkomend geval met inbegrip van het gedeelte van de verplaatsingskosten dat overeenkomstig het bepaalde in nr. 26 ten laste van de zorgverstrekker wordt gelegd, als uitgaven van persoonlijke aard in de zin van artikel 53, 1°, WIB 92, worden aangemerkt. C. Vergezellende personen 28. Zoals kan worden afgeleid uit artikel 10, § 2, eerste lid, 2°, e, geneesmiddelenwet (zie nr. 3, tweede lid), is de bekostiging van deelname aan wetenschappelijke manifestaties beperkt tot de eigenlijke zorgverstrekkers. Niettemin kan de zorgverstrekker, op zijn uitdrukkelijke aanvraag, worden vergezeld van derden. In dergelijk geval mag het farma-bedrijf voor die vergezellende personen uiteraard noch de kosten van inschrijving, verplaatsing, organisatie of gastvrijheid, noch enige andere kost, ten laste nemen (cf. ook art. 7, Code voor deontologie). Indien de voormelde kosten door de deelnemende zorgverstrekker zelf worden gedragen, dienen zij voor hem alleszins als uitgaven van persoonlijke aard in de zin van artikel 53, 1°, WIB 92, te worden aangemerkt. D. Wetenschappelijke manifestatie of bekostiging ervan in strijd met artikel 10, § 2, 2° van de geneesmiddelenwet 29. Indien uit enigerlei vaststelling of onderzoek (bv. door het FAGG) mocht blijken dat de bekostiging van een wetenschappelijke manifestatie waarvoor een visumnummer werd verkregen, uiteindelijk niet conform de in de rubrieken III en IV uiteengezette regels heeft plaatsgehad, of zelfs plaats vond zonder visumnummer, stelt zowel het farma-bedrijf als de zorgverstrekker zich bloot aan mogelijke strafrechtelijke sancties.
Op fiscaal vlak wordt de aandacht erop gevestigd dat bedragen die in strijd met artikel 10 van de geneesmiddelenwet door een farma-bedrijf ten laste worden genomen, uitgaven betreffen die een ongeoorloofd karakter hebben dat in strijd is met de openbare orde en derhalve niet als aftrekbare beroepskosten ten name van dat bedrijf kunnen worden aangemerkt (zie ook parlementaire vraag nr. 1264 van 26.10.1994, gesteld door volksvertegenwoordiger Olaerts, Kamer 1994-1995, Bulletin Vragen en Antwoorden, nr. 134 van 27.12.1994). Het aan de zorgverstrekker verleende voordeel blijft in hoofde van de zorgverstrekker uiteraard een belastbaar voordeel. Op het vlak van de beroepskosten kleeft aan het toegekende voordeel evenwel een feitelijk vermoeden dat het om privatieve of overdreven uitgaven gaat. In dit geval staat het de zorgverstrekker uiteraard vrij om dit feitelijk vermoeden geheel of gedeeltelijk te weerleggen door middel van alle door artikel 49, eerste lid, WIB 92, toegelaten bewijsmiddelen. VII. VOORBEELD 30. Een chirurg wordt door een farmaceutisch bedrijf uitgenodigd om gedurende drie dagen deel te nemen aan een wetenschappelijk congres in Rome. Het farma-bedrijf zal rechtstreeks en volledig alle kosten dragen inzake de deelname van de chirurg aan het congres. Inzonderheid betreft het de inschrijvingskosten, de verplaatsingskosten, de verblijfkosten en de maaltijdkosten, waarvan de totale kostprijs 3.000 EUR per deelnemer bedraagt. 500 EUR van dit bedrag heeft betrekking op de verplaatsingskosten (vliegtuigticket inclusief transfers). Voorafgaandelijk richt de chirurg een uitdrukkelijk verzoek tot het farmabedrijf om te worden vergezeld van zijn echtgenote. Tevens vraagt hij om zijn verblijf ten private titel en op eigen kosten met drie dagen te verlengen voor een privé-bezoek aan de stad. Deze kosten worden door hem op 2.000 EUR geraamd. Aangezien de verlenging van het verblijf met drie dagen niet als accessoir kan worden beschouwd ten overstaan van de eigenlijke duur van het congres (eveneens drie dagen), dient de tussenkomst van het farma-bedrijf in de verplaatsingskosten te worden beperkt tot 3/6 van de totale kostprijs, zijnde 250 EUR (500 x 3/6). De overige verplaatsingskosten (250 EUR) zijn voor rekening van de chirurg. Met betrekking tot de deelname van de chirurg aan het wetenschappelijk congres in Rome, mag het farma-bedrijf dus slechts 2.750 EUR (3.000 – 250) ten laste nemen. Rekening houdende met deze elementen wordt door het farma-bedrijf bij de vzw Mdeon een visumaanvraag ingediend. De visumaanvraag wordt goedgekeurd en het farma-bedrijf ontvangt een visumnummer voor deze wetenschappelijke manifestatie.
Het farma-bedrijf stelt op naam van de chirurg een individuele fiche 281.50 op met vermelding van het visumnummer en het voordeel van alle aard ten bedrage van 2.750 EUR. De chirurg moet het bedrag van 2.750 EUR in zijn ontvangsten opnemen. Dit bedrag van 2.750 EUR mag in zijn hoofde zonder meer als een in principe aftrekbare beroepskost worden aangemerkt. Het bedrag dat effectief als beroepskost mag worden afgetrokken wordt als volgt bepaald : •
• •
restaurantkosten : 3.000 EUR (zijnde de totale prijs voor deelname aan het wetenschappelijk congres) x 8 % = 240 EUR, waarvan aftrekbaar 69 % (toepassing art. 53, 8°bis, WIB 92), hetzij 240 x 69 %= 165,60 EUR; andere kosten : 2.750 EUR (totale tussenkomst van het farma-bedrijf) 240 EUR (zijnde de restaurantkosten) = 2.510 EUR, integraal aftrekbaar; bedrag van de aftrekbare beroepskosten : 165,60 + 2.510 = 2.675,60 EUR.
Uiteraard kan het aftrekbaar bedrag rechtstreeks bekomen worden door het bedrag van de tussenkomst (2.750 EUR) te verminderen met het gedeelte van de restaurantkosten dat niet aftrekbaar is [(3.000 x 8 %)] x 31 %, hetzij 2.750 – 74,40 = 2.675,60 EUR. De door de chirurg zelf gedragen kosten met betrekking tot zijn verblijf in Rome hebben betrekking op de reis- en verblijfkosten van zijn echtgenote, enerzijds, en op de verlenging van zijn eigen verblijf, anderzijds, en bedragen in totaal 2.000 EUR, verhoogd met de niet door het farma-bedrijf ten laste genomen verplaatsingskosten (250 EUR). Deze uitgaven kunnen door hem uiteraard niet als aftrekbare beroepskosten worden ingebracht, maar zullen als persoonlijke uitgaven in de zin van artikel 53, 1°, WIB 92, worden aangemerkt. VIII. INWERKINGTREDING 31. De hiervoor vermelde richtlijnen zijn van toepassing op wetenschappelijke manifestaties die plaatsvinden met ingang van 1 januari 2007. Ter informatie wordt nog meegegeven dat de farma-bedrijven reeds vanaf 15 november 2006 een visumaanvraag bij de vzw Mdeon konden indienen (cf. deel III, praktische richtlijnen inzake de toepassing van de Code voor deontologie), dit ten einde hen de kans te geven om zich tijdig in regel te stellen aangaande de verplichting om over een visum te beschikken voor wetenschappelijke manifestaties die zij vanaf 1 januari 2007 organiseren of ondersteunen. Voor de administrateur Kleine en Middelgrote Ondernemingen : J. VANHOUTTE Directeur
