FASO-Nieuwsbrief – 2010 nummer 1
13 februari 2010 FASO-Nieuwsbrief – 2010 nummer 1 Beste lezer, In deze eerste FASO-Nieuwsbrief van 2010 vindt u een grote verscheidenheid aan artikelen. Zoals gebruikelijk gaan enkele artikelen over de aandachtsgebieden en activiteiten van de FASO, zoals jeugdbeleid, de bladmuziekbibliotheek en het Europees Orkestenfestival van vorig jaar. Dit keer ook aandacht voor de minder bekende, maar voor amateurorkesten interessante componisten Dirk Hol en Willy Ostijn. De FASO wil zich inspannen om het minder bekende repertoire onder de aandacht te brengen en orkesten aan te moedigen om dit op hun concertprogramma’s te zetten. Behalve het Forum voor muziekcommissies, waarover u in de vorige nieuwsbrief kon lezen, wil de FASO recensies van interessante werken in deze nieuwsbrief gaan plaatsen. Daarvoor stelt de FASO voor recensenten, bijvoorbeeld dirigenten, een passend honorarium beschikbaar. U leest er meer over in deze nieuwsbrief. Ook willen we u meer gaan betrekken bij deze nieuwsbrief door u in de gelegenheid te geven om te reageren op een stelling. Onder het onderwerp ‘Goed gestemd’ leest u hoe u mee kunt doen. Ten slotte een oproep aan alle bibliothecarissen van FASO-lidorkesten: het aanvragen van uw bladmuziek gaat nu eenvoudig met een online bestelformulier (aanvraaglijstje). Hoe dat werkt, leest u eveneens in deze nieuwsbrief. En bent op zoek naar bladmuziek voor met name kleinere ensembles, dan biedt Huismuziek sinds kort online toegang tot haar uitgebreide bladmuziekcollectie. We hopen dat u weer iets van uw gading in deze nieuwsbrief vindt en wensen u veel leesplezier toe! Redactie FASO-Nieuwsbrief (Piet Boekhoudt, Jet Katgert en Wil Senden) P.S. Leest u de nieuwsbrief liever op papier, dan kunt u de nieuwsbrief in pdf-formaat uitprinten. Verder kunt u vorige edities van de nieuwsbrief lezen in het nieuwsarchief.
1
FASO-Nieuwsbrief – 2010 nummer 1
Europees Orkesten Festival 2009 Terugblik door de organisatie
Van Nelleke Geusebroek, FASO-secretaris en drijvende kracht achter het EOF, ontving de redactie de volgende terugblik op het festival: Vorig jaar rond deze tijd kon u in deze nieuwsbrief diverse keren lezen over de voorbereiding van het Europees Orkesten Festival. Er werd toen door een flink aantal FASO-leden heel hard gewerkt om de gasten van de FASO een mooi festival te kunnen bieden. Het werd een groot feest, met veel mooie muziek en enthousiast spelende amateurmusici. In diverse tijdschriften verschenen impressies en een nabeschouwingen over het festival. Fijn om nog even bij na te genieten. De jaarwisseling leidde tot nieuwjaarswensen uit Noorwegen, Bulgarije en Estland. Ook uit Zwitserland, Ierland en Duitsland krijg ik nog wel eens een mailtje om de FASO te bedanken voor het organiseren van het Festival. Die bedankjes komen eigenlijk de hele FASO toe. Zonder toestemming van de ledenvergadering en de praktische hulp van een aantal FASO-leden was het festival er tenslotte niet geweest! Om al die bedankjes door te sturen is voor mij geen doen en voor u nauwelijks interessant. Ik houd het maar bij één citaat, uit Duitsland: “Vielen Dank für die Bilder-CD von Dalfsen und die Guten Wünsche für das Jahr 2010! Ich habe einige Bilder gleich per E-Mail an unsere Teilnehmer geschickt und biete die CD den Kollegen zur Erinnerung an die schönen Tage in Holland an. Das Orchestertreffen war wirklich hervorragend organisiert. Wir haben es sehr genossen. Ich wünsche auch Ihnen Alles Gute für das beginnende Jahr 2010!“ Kort samengevat en vertaald: het was mooi, bedankt en het beste voor 2010! En nu resten dus slechts de mooie herinneringen en … de foto’s. Mocht u er ook nieuwsgierig naar zijn, zie dan het fotoalbum. Het festival werd ook het begin van een nieuwe Europese koepel voor amateurorkesten (EOFed), waarvan FASO lid is. In een volgende nieuwsbrief hoort u hier meer over.
Uitslag prijsvraag december 2009
Prijswinnaars Tipboeken cello en klarinet In de vorige editie van deze vond u een recensie van de Tipboeken Cello en Klarinet, met daaraan gekoppeld een prijsvraag. Deelnemers moesten twee vragen beantwoorden: 1. 2.
Hoe vaak is het klarinetconcert van W.A. Mozart van 1990 t/m 2009 uit de FASObibliotheek geleend? Antwoord: meer dan 60 keer, minder dan 90 keer (68x) Hoe vaak is het celloconcert van A. Dvo ák van 1990 t/m 2009 uit de FASObibliotheek geleend? Antwoord: meer dan 30 keer, minder dan 60 keer (52x)
Uit de goede inzendingen zijn twee prijswinnaars getrokken: Lianne Schalk – Tipboek klarinet Hettie van Nes – Tipboek cello Namens de redactie van harte gefeliciteerd!
2
FASO-Nieuwsbrief – 2010 nummer 1
Bladmuziek bestellen via FASO-website Handig voor bibliothecarissen
Een belangrijke functie van de FASO is het aan lidorkesten beschikbaar stellen van de ruim 4900 werken in de bladmuziekbibliotheek. De catalogus van de bibliotheek via de FASO-website te benaderen. FASO-lidorkesten kunnen sinds kort via de FASO-catalogus muziekwerken aanvragen door op het betreffende ' boodschappenmandje' in de catalogus te klikken. Hiermee kunt u een aanvraaglijstje samenstellen. Dit aanvraaglijstje kunt u vervolgens direct vanaf de website naar de FASO-bibliotheek mailen. Aan het aanvraaglijstje kunt u werken toevoegen en geselecteerde werken kunt u gemakkelijk weer verwijderen. Handig en het voorkomt misverstanden bij de bestellingen. Om van deze mogelijkheid gebruik te kunnen maken, moet u eerst inloggen met de FASO-code en het wachtwoord van uw orkest (op te vragen bij de FASO-bibliothecaris). Om een indruk te krijgen van de mogelijkheden, kunt u gebruik maken van een ' testacount' , met FASO-code test en wachtwoord test.
Goed gestemd! Uw mening telt
In de vorige FASO-Nieuwsbrief kon u lezen over het forum dat rond het thema FASOjeugdbeleid op de FASO-website is geopend. Hiermee wil de FASO u interesseren, informeren en betrekken bij nieuwe ontwikkelingen op het gebied van jeugdbeleid. Om u daarnaast als lezers van deze nieuwsbrief een podium te geven om uw standpunten en uw visie op actuele muzikale thema’s te geven, willen wij u regelmatig een stelling voorleggen, waarop u kunt reageren. In de volgende FASO-Nieuwsbrief besteden we dan aandacht aan de reacties op de stelling. De stellingen zullen een breed muziekgebied beslaan. Deze eerste keer willen wij het FASO-jeugdbeleid onder de aandacht brengen door u te vragen te reageren op de volgende stelling: Zonder FASO-jeugdbeleid is onze toekomst verleden tijd U kunt reageren op deze stelling via het volgende webmailformulier.
Noordhollands Strijkersfestival 25 april en 19 juni FASO-jeugdbeleid krijgt handen en voeten
In de vorige edities van deze nieuwsbrief berichtten wij over het beleidsplan dat de Werkgroep FASO Jeugdbeleid heeft ontwikkeld onder het motto Zonder FASOjeugdbeleid is onze toekomst verleden tijd. Als eerste resultaat van dit beleidsplan werd er in november 2009 bij Kunstfactor in Utrecht een expert meeting gehouden over het thema ' Landelijk Raamleerplan voor Strijkers' . Hoewel een raamleerplan noodzakelijk is als fundament voor een toekomstige instroom van jeugdige leden bij symfonie- en strijkorkesten duurt de ontwikkeling en certificering hiervan minimaal twee jaar. De werkgroep heeft daarom gekozen voor een meersporenbeleid waarin naast de bovengenoemde activiteit ook een aantal korte termijn activiteiten/projecten is opgenomen. Bij deze afzonderlijke projecten streeft de werkgroep naar een spreiding over het land en naar zoveel mogelijk aansluiting bij reeds bestaande initiatieven. Het eerste concrete project in het kader van het FASO-jeugdbeleid is het Noordhollands Strijkersfestival dat op 25 april en 19 juni as. in Bussum en Huizen gehouden zal worden. De organisatie van dit strijkers festival is in handen van Toonkunst Bussum in samenwerking met de Gooische Muziekschool (GMS). Het Noordhollands Strijkersfestival 2010 (gesubsidieerd door de provincie Noord-Holland) bestaat uit drie onderdelen, die de FASO in het kader van het FASO-jeugdbeleid actief begeleidt en ondersteunt. a.
Een Strijkersfestival op zondag 25 april 2010, dat open staat voor deelname door de strijkers leerlingen van de GMS en deelnemers van buitenaf. Zij verzorgen individuele optredens die door een onafhankelijke jury beoordeeld worden. Tussen en na de individuele optredens vinden er enkele optredens van de jonge strijkers van de GMS en leden van Toonkunst Bussum plaats om de uitwisseling van volwassen muzikanten en muzikanten in opleiding gestalte te geven.
3
FASO-Nieuwsbrief – 2010 nummer 1 b.
c.
Het Strijkersfestival voor jeugdige strijkers op 19 juni 2010. Deze dag staat open voor jeugdige strijkers en wordt op twee locaties (Bussum en Huizen) gehouden. De jeugd wordt ingedeeld in twee leeftijdsgroepen, van 7 tot 12 jaar en van 12 jaar en ouder. Het ingestudeerde repertoire wordt later op de dag in de Wilhelminakerk in Bussum ten gehore gebracht. Een deel van de ingestudeerde werken worden gezamenlijk met het ' volwassen orkest'(zie onder c) openbaar gepresenteerd. Dit geldt voor beide groepen, waarbij de presentatie van de jongste groep in de late namiddag zal plaats vinden, de presentatie van de oudere groep in de vroege avond. Het strijkersfestival voor volwassen op 19 juni 2010. Deze dag staat open voor volwassen strijkers en wordt gehouden in de Wilhelminakerk in Bussum, waar tevens in de late namiddag en in de avond openbare presentaties in concertvorm zullen plaats vinden. Van het in te studeren repertoire worden door dit volwassen orkest een of twee werken zodanig voorbereid dat er later op de dag een gezamenlijke presentatie met de beide jeugdorkesten (zie onder b) in de Wilhelminakerk in Bussum tot stand kan komen. Na de openbare slotpresentatie in de avond zal het Cuypers Ensemble uit Hilversum onder leiding van Jouke van der Leest een concert verzorgen, dat als ' voorbeeldconcert'voor de aanwezige strijkersjeugd gezien kan worden.
´Beelden van Zeebrugge` in Groningen
Gronings Kamerorkest Clemens Schröner speelt Ostijn Sinds 2005 heeft de FASO-bibliotheek meerdere werken van de in 1993 overleden Belgische componist Willy Ostijn in de collectie. Het Gronings Kamerorkest Clemens Schröner heeft een compositie ´Beelden van Zeebrugge`van Willy Ostijn op het repertoire genomen. De compositie bestaat uit twee delen. Het eerste deel (moderato) is een korte inleiding met als titel `Dageraad`en schildert de opkomende zon boven de rustige zee. Het tweede deel (allegro non troppo) is uitgebreider en heeft als titel `Uitvaart der vissers` en beschrijft het uitvaren van de vissersvloot uit Zeebrugge in de vroege morgenuren. Dirigent Harko Smidt heeft dit stuk gekozen, omdat hij elk jaar graag iets op het programma heeft dat niet zo alledaags is. Voor het orkest is het leuk kennis te maken met een nieuwe componist/compositie en de ervaring leert dat ook het publiek dit soort uitstapjes buiten het geijkte repertoire op prijs stelt. Smidt omschrijft het stuk van Ostijn als: “wat Debussy-achtig, laat romantisch, speelbaar en leuk klinkend”. De orkestleden onderschrijven de mening van hun dirigent; goed speelbaar, interessante ritmiek, verrassende akkoorden, mooi van klankkleur. U kunt het zelf beoordelen tijdens het concert van het Gronings Kamerorkest op zaterdag 17 april 2010 in de stad Groningen. Misschien raakt u door het beluisteren geïnspireerd om ook een werk van Willy Ostijn op het repertoire te zetten. Op de FASO-website vindt u in de catalogus een aantal muziekfragmenten van de werken van Ostijn, bijvoorbeeld van ´Beelden van Zeebrugge`. Alle werken van Ostijn vindt u door te zoeken in de catalogus met als zoekwoord Ostijn. Recentelijk is een Suite van Ostijn aan de catalogus toegevoegd. De Suite bestaat uit 4 delen: 1. Marsch, 2. Wals, 3. Arabische dans en 4. Parade.
Onbekend maakt onbemind
Recencies van zelden gespeelde werken In de FASO-Nieuwsbrief is regelmatig aandacht gevraagd voor het minder bekende repertoire. In de FASO-catalogus staan ca. 4900 sets van ca. 3000 (unieke) werken. Van 900 werken zijn meerdere sets beschikbaar. In de bibliotheek staan zo’n 750 werken die nog nooit zijn uitgeleend (zie het overzicht); een deel daarvan was onderdeel van aan de FASO geschonken collecties. De FASO wil het spelen van minder bekend repertoire bevorderen. Daarvoor wil de redactie ruimte in deze nieuwsbrief beschikbaar stellen voor recensies van deze minder bekende werken. Om dit te bevorderen stelt het FASO-bestuur een honorarium voor recensenten beschikbaar. We roepen hierbij dirigenten op om partituren van onbekende en voor amateurorkesten interessante en speelbare werken te recenseren. Meer informatie kunt u opvragen door een mail te sturen naar de FASO-bibliothecaris.
4
FASO-Nieuwsbrief – 2010 nummer 1
Muziekbibliotheek van Huismuziek online Maar liefst 9000 werken beschikbaar!
Na drie jaar noeste arbeid is het eindelijk zover! Huismuziek heeft haar uitgebreide collectie van bladmuziek ontsloten via de website. De bibliotheek van Huismuziek bestaat sinds de oprichting in 1951 en herbergt een schat aan ensemblemuziek, ruim 9000 werken! Alle amateurmuzikanten, professionele musici en ensembles, muziekdocenten en studenten kunnen werken uit deze omvangrijke muziekbibliotheek lenen. De collectie is ingedeeld in twee categorieën: kamermuziek en muziek voor grotere bezettingen. Voor deze categorieën gelden gedeeltelijk verschillende uitleenregels en tarieven. Lees de toelichting, klik op zoeken en ga lekker struinen. De bestelling kunt u online plaatsen en u ontvangt de werken per post.
Dirk Hol
Gemeentearchitect en componist uit Dordrecht Dirk Hol (1907-1994) was in het ‘gewone’ leven architect; van 1955 tot 1972 was hij stadsarchitect van Dordrecht. Hij was een veelzijdig mens: een begaafd tekenaar, maar daarnaast had hij al vroeg een passie voor muziek. De fluit, die hij speelde toen hij 11 was, werd twee jaar later verwisseld voor de klarinet en nog drie jaar later voor de viool, waarvoor hij de akte M.O. haalde. Toen hij 23 was, werd hij dirigent van een amateursymfonieorkest, en later richtte hij het Dordts Kamerorkest op. Na zijn pensionering wijdde hij zich volledig aan de muziek, als orkest- en koordirigent en als componist. Met dat componeren was hij al veel eerder begonnen. Hij heeft een groot aantal werken nagelaten: kamermuziek, waaronder veel werken voor fluit en voor cello en gitaar, maar ook orkestwerken en koorwerken. De orkestwerken zijn heel geschikt voor amateurorkesten. Mensen die zijn muziek gespeeld hebben zijn enthousiast: vooral de fluitmuziek is leuk om uit te voeren, althans dat bleek op een concert vorig jaar oktober, waar familie en vrienden kamermuziek van zijn hand lieten horen. Maar ook voor de orkest- en koorwerken is animo; enkele hiervan zullen najaar 2010 uitgevoerd worden. Uit 2007 dateert een dubbel-cd die ter gelegenheid van zijn honderste geboortedag is geproduceerd. Een gedeelte hiervan is te beluisteren op de FASO-website en opnamen van het concert van vorig jaar oktober zijn te vinden op YouTube. Het is beslist de moeite waard om hier eens naar te kijken. De partituren en partijen van vrijwel alle composities van Dirk Hol zijn in het bezit van zijn dochter, de celliste Maria Hol. Het archief van Dirk Hol wordt wellicht op termijn overgedragen aan het Nederlands Muziek Instituut. Is de muziek van Dirk Hol iets voor uw volgende concert of kamermuziekavond?
Notenkrakerprogramma voor kinderen
Samenwerking muziekschool en orkest Bussum Toonkunst Bussum wil met muziek voor de jeugd een oude traditie nieuw leven inblazen. Vorig jaar heeft het Toonkunstorkest De Moldau van Smetana uitgevoerd op een wijze die kinderen aanspreekt. De componist (gespeeld door Martijn Plomp) lichtte in hoogst eigen persoon op een zowel ludieke als beeldende manier toe hoe deze prachtige compositie tot stand is gekomen en waarom hij van bepaalde instrumenten gebruikt heeft gemaakt. Om zijn verhaal nog kleurrijker te maken, werden beelden van de rivier de Moldau en omgeving getoond, die de inspiratiebron voor de componist vormden. Na afloop konden kinderen vragen stellen en instrumenten van dichtbij bekijken en uitproberen. Dit jaar worden onder leiding van dirigent Marion Bluthard de Danses charactéristiques uit de Notenkraker Suite van P.I. Tschaikowsky uitgevoerd. De vertelling is door Louise Römer en dans door leerlingen van de Balletschool Carry Schomper uit Huizen. Door de samenwerking met de Gooische Muziekschool kunnen de kinderen ook nu weer na afloop strijkinstrumenten (viool en cello) uitproberen. Vioolbouwer Van der Knaap uit Baarn geeft dan informatie over huur c.q. aanschaf van een instrument. Voorafgaand aan het concert wordt alle basisscholen in Bussum en omgeving de mogelijkheid geboden om zich in te schrijven voor de ' Introductie op De Notenkraker'die door vakleerkrachten van de Gooische Muziekschool samen met enkele Toonkunstleden
5
FASO-Nieuwsbrief – 2010 nummer 1 gegeven wordt. In deze introductie wordt het verhaal van De Notenkraker verteld, geluidsfragmenten ten gehore gebracht en mooie beelden uit De Notenkraker gepresenteerd. Zie voor meer informatie: www.toonkunstbussum.nl
Kopij FASO-Nieuwsbrief
Lever uw bijdrage! Kopij voor de volgende nieuwsbrief kunt u uiterlijk 13 maart 2010 sturen naar:
[email protected]. De deadlines en verschijningsdata van de FASO-Nieuwsbrief voor de komende maanden zijn weergegeven in onderstaande tabel:
6
