1. Inleiding
1 Inleiding
In dit document kunt u een samenvatting lezen van mijn bachelorproef. Deze proef werd uitgevoerd in samenwerking met de firma Savic. Graag wil ik de directie bedanken voor de kans en de ondersteuning. In het bijzonder dank ik Dhr. Kris Schoukens die mij gedurende mijn stageperiode heeft begeleid. Ook wil ik mijn interne stagebegeleider Dhr. Olivier Demortier, de andere docenten en de HOWEST in het algemeen, bedanken voor mijn opleiding tot industrieel productontwerper.
a 1
2. Inhoudstabel 1. 2. 3. 4.
Inleiding…………………………………………………………………………………………………………………………..……………….………….1 Inhoudstafel…………………………………………………………………………………………………………...……………………………2-3 Samenvatting……………………………………………………………………………………………………..…………………………………..4 Bedrijf………………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………5 5. Opdracht………………………………….……………………………………………………………………………….……………..6 5.2 Gekozen opdracht........................................................................................................................................................................6 5.3 Uiteindelijk opdracht ...................................................................................................................................................................7 6. Eisen………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………8 7. Ontwerpmethologie…………………………………………………………………………………………………………………………...9 7.1 Informatiefase……………………………………………………………………………………………………………………………………9 7.2 Ratten als huisdier………………………………………………………………………………………………………………………10 7.3 Eisen ratten............................................................................................................................................................................................. 11 7.4 Markt ............................................................................................................................................................................................................... 13 7.4.1 Marktonderzoek concurentie ........................................................................................................................... 13 7.4.2 Marktonderzoek Savic ................................................................................................................................................ 16 7.5 Doelgroep………………………………………………………………………………………………………………………………………17 7.6 Vragenlijst winkeliers .............................................................................................................................................................. 18 7.7 Conceptfase 1 ................................................................................................................................................................................. 19 7.8 Conceptfase 2 ................................................................................................................................................................................. 34
2
7.8.1 Gekozen concepten ........................................................................................................................................................ 34 8. Keuze concept…………………………………………………………………………………………………………………………………….39 9. Uitwerking 'LILO'…………………………………………………………………………………………………………………………………42 9.1 Naam ............................................................................................................................................................................................................... 42 9.2 Samenhang ............................................................................................................................................................................................ 43 9.3 Kleurkeuze............................................................................................................................................................................................... 44 9.4 Etstekening .............................................................................................................................................................................................. 45 9.5 Productie .................................................................................................................................................................................................... 46 9.5.1 Matrijs....................................................................................................................................................................................................... 46 9.5.2 Spuitgieten......................................................................................................................................................................................... 47 9.6 Materiaalkeuze.............................................................................................................................................................................. 53 9.7 Verbindingen ....................................................................................................................................................................................... 54 9.8 Transport/assembly ................................................................................................................................................................... 64 9.9 Verkoop ....................................................................................................................................................................................................... 67 9.9.1 Sticker ....................................................................................................................................................................................................... 67 9.9.2 Winkel ....................................................................................................................................................................................................... 68 10. Eindresultaat………………………………………………………………………………………………………………………………………69 10.1 Het product ‘LILO’ .................................................................................................................................................................. 69 11. Prototype……………………………………………………………………………………………………………………………………………...72 12. Besluit………………………………………………………………………………………………………………………………………………………73 13. Bijlagen…………………………………………………………………………………………………………………………………………………74
3
3. Samenvatting In dit document kan u mijn volledig denk- en ontwerpproces ontdekken dat uiteindelijk leidde tot een nieuw product. Een nieuw interieur voor ratten dat drie objecten bevat: 1. Een zwemeiland: ratten zijn een diersoort die graag zwemmen. De onderliggende reden hiervan is dat de ratten oorspronkelijk uit de riolen komen. Daarom koos ik ervoor om deze levenswijze terug te brengen in de kooi. 2. Een huisje: dit kan niet ontbreken in het nieuwe interieur, ratten houden er namelijk van om zich te nestelen. Het huisje heeft als meerwaarde, dat het kan hangen aan de tralies en liggen op de bodem van de kooi. 3. Een speel/voederbakje:ratten houden ervan om hun eigen eten te gaan zoeken, dit gebeurd ook in de vrije natuur. Door hun voederbakje speelser te maken kan dit ook worden aangebracht in hun kooi. Op deze manier gaan ze zich ook niet te snel vervelen en blijven ze in de weer. Om de drie objecten te bekomen werd er een grondige analyse gedaan naar de levenswijze van de rat. Er werden ook testen gedaan en onderzoek bij mensen die zich specialiseren in de levenswijze van dieren. De drie producten zijn afgeleid uit de levenswijze van de rat in de vrije natuur. Op deze manier wordt dit terug gebracht naar de kooi en voelt het diertje zich volledig thuis. Lees gerust verder om kennis te maken met LILO het nieuwe interieur voor ratten!
4
4. bedrijf Voor mijn eindstage kreeg ik de kans om samen te werken met het bedrijf Savic. Dit bedrijf is gelegen te Heule en is producent van dierenaccessoires. Een bedrijf dat vooral gebruik maakt van spuitgieten en ook beschikt over een kooienfabriek. De reden waarom ik dit bedrijf koos , is omdat het een sector is waar je uw inspiratie de vrije loop kan laten en deze dan kan gaan weergeven in de vorm van het product. Een tweede reden is dat ik heel weinig af wist van kunststof . Het leek me dan ook ideaal om een kunststofverwerkend bedrijf aan te spreken voor mijn oriëntatie- en eindstage. Tijdens mijn oriëntatiestage kreeg ik enkele kleine opdrachten. Als hoofdopdracht moest ik een eetbaar interieur ontwerpen voor hamsters. Ik leerde de werkwereld van een industrieel productontwerper kennen en leerde de kneepjes van het vak. Het bedrijf zelf heeft 1 huisontwerper en werkt samen met het ontwerpbureau ‘GBO’ te Antwerpen. Als ontwerppakket gebruiken zij het programma ‘SolidWorks’. Mijn stagebegeleider is Dhr.Kris Schoukens. Contactgegevens Savic Ringlaan 10 Heule-Kortrijk B-8501 T F M W
32-56 35 33 45 32-56 35 77 30
[email protected] www.savic.be
Contactgegevens Dhr. Kris Schoukens:
[email protected]
5
5. Opdracht 5.1 Voorstellen Savic had niet onmiddellijk een opdracht die ik kon uitvoeren voor mijn bachelorproef. Daarom nam ik zelf het initiatief. Ik ging persoonlijk op zoek naar een mogelijke opdracht. Ik kon maar op één plaats te weten komen wat vernieuwd moest worden of waar gebrek aan was. Namelijk in een dierenspeciaalzaak, daar hebben ze mij onderstaande problemen meegegeven. -
Een drinkfles kunnen beschermen tegen vrieskou en warmte. Een nieuwe manier om honden kunstjes aan te leren. Een modulaire visbokaal, aquarium die je zelf kan opbouwen, groter of kleiner maken Een nieuwe vorm van aquarium, geen saaie rechthoek of bol. Een kattendeur die ervoor zorgt dat alleen uw kat naar binnen kan, en geen onbekende katten toelaat tot uw woonst. Een nieuw hondenhok voor buiten. Een konijnen speelperk , wat je buiten kan plaatsen om uw konijnen erin te laten spelen. Een handige manier om een dierenkooi uit te kuisen. Een nieuwe kooi met bijpassen interieur voor ratten.
5.2 Gekozen opdracht Nadat mijn voorstellen werden besproken, besloot men om een nieuwe kooi voor ratten met bijpassend interieur te gaan ontwerpen. Blijkbaar had Savic ook al enkele keren deze vraag gehad en met mijn rondvraag in de winkels werd dit terug bevestigd. Zo luidde de opdracht: ‘Ontwerp een nieuwe kooi met bijpassend interieur voor ratten.’. Dit zonder eisen en beperkingen. Later werd beslist om verder te gaan met het interieur, een interieur met drie objecten die passen in een bestaande kooi van Savic.
6
5.3 Uiteindelijk opdracht Ontwerp een nieuw interieur met drie objecten aangepast aan de levenswijze van de rat. Dat interieur komt in een bestaande kooi van Savic, namelijk de nieuwe kooi Freddy 2 max. De kooi met de nieuwe onderbak.
7
6. Eisen Aangezien men mij bij aanvang van de opdracht geen eisen oplegde, stelde ik deze voor mezelf op. Zoals eerder gelezen in dit document werd er uiteindelijk beslist om een interieur te maken met drie objecten die in een standaard kooi van Savic moesten passen. Na deze beslissing was het aan mij om mijn lijst met eisen aan te passen. -
eenvoud hygiënisch eenvoudige te reinigen leuke vormgeving nest kunnen maken geen hout drie objecten afmetingen gemakkelijk kunnen bevestigen gemakkelijk in gebruik aangepast aan de rat
8
7. Ontwerpmethologie 7.1 Informatiefase Voor de start naar het zoeken van concepten, was het vooral belangrijk dat ik alles wist over de rat. Hoe ze leven, wat ze eten, wat hebben ze wel en niet graag,…. Het was van uiterst belang dat een groot onderzoek werd gedaan naar de levenswijze van de rat.
9
7.2 ratten als huisdier Ratten zijn levendige, intelligente dieren die een hechte band met hun verzorger aangaan. Het zijn fijne speelkameraadjes voor kinderen. Goed gesocialiseerde en liefdevol verzorgde ratten, maar ze hebben op geregelde basis aandacht nodig om te voorkomen dat ze gedragsstoornissen vertonen en/of veréénzamen. Daarom wordt altijd aangeraden om twee of meer ratten tegelijk aan te schaffen. De rat wordt er niet minder tam van en het is voor het beestje zelf veel leuker. Een goede rattery zal ook nooit een rat alleen verkopen, tenzij er al meerdere ratten aanwezig zijn bij het toekomstige baasje. Wat erg leuk is voor de baas en het ratje is om de rat met zich mee te dragen op de schouders, in een heuptasje of buidel. Ratten hebben geregeld aandacht nodig. Ze zullen altijd om die aandacht vragen tot ze uiteindelijk terug willen naar hun hok. Ze geven dat zelf heel duidelijk aan. Sommige ratten zijn zo zindelijk dat ze hun plasje bij de baas ophouden tot ze terug gezet worden in hun hok. Ze willen ook wel eens 'rusteloos reageren' als signaal dat ze naar het toilet moeten. De 'wisselwerking met de baas of het vrouwtje' kan heel erg sterk worden. Een rat kiest, als het even kan, zijn eigen baasje uit en hecht zich vervolgens sterk aan deze persoon. Alle andere personen zijn dan onbelangrijk , behalve die ene persoon. Ratten kunnen een heleboel leren, omdat ze zo intelligent zijn. Een rat went aan zijn naam en komt dan ook als je hem of haar roept.
10
7.3 Eisen ratten Inrichting Kooien zijn er in veel verschillende soorten en maten. Het overgrote deel daarvan is echter niet geschikt voor ratten. Ratjes hebben veel ruimte nodig om te kunnen spelen, klimmen en ravotten. Voor twee ratjes wordt het absolute minimum van 80x40 als grondoppervlak gehanteerd. Ook moeten de ratten recht kunnen staan in hun kooi. Verder geldt: hoe meer ratten, hoe groter de kooi en een rattenkooi is nooit te groot. Huisvestiging Ratjes toveren hun slaapplaatsen graag om tot een zacht en comfortabel nestje. Je maakt ze erg blij met wat nestmateriaal. Hiervoor kun je ze een stuk krant, tissue of een wc-rol geven. Papiersnippers zijn ook zacht materiaal voor in hun nestjes. Hamsterwol en vergelijkbaar materiaal is niet geschikt, ratten kunnen verstrikt raken in de draadjes en stikken. Heel belangrijk is dat je het nestmateriaal op tijd vervangt, zodat de slaapplaatsjes en de kooi fris blijven. Eten Er zijn twee soorten voer geschikt voor ratten: de zogenaamde ‘labobrokken’ en mengvoer voor ratten. Labobrokken zijn uniforme, samengeperste staafjes waar alles inzit wat ratten nodig hebben. De ratjes kunnen dus niet kieskeurig zijn, zoals bij het mengvoer wel eens het geval is. Bij mengvoer blijven de minst lekkere stukjes vaak liggen. Sommigen zijn van mening, dat de ratjes bij het mengvoer kunnen nemen wat ze op dat moment in meerdere mate nodig hebben. Het hoofdmenu kun je aanvullen met wat extraatjes. Af en toe wat fruit, gedroogd brood, beschuit en toastjes zonder beleg, gekookte aardappeltjes, pasta en rijst, stukjes kaas, hardgekookt ei. Niet geschikt: - vette, gesuikerde, gekruide en pikante gerechten - koolzuurhoudende dranken - alcohol - plakkerige dingen zoals chocoladepasta - melk
11
Water Natuurlijk hebben ze ook elke dag vers water nodig. Ook al is het flesje nog niet helemaal leeg, ververs het water toch elke dag. In water van een paar dagen oud kunnen zich wel eens bacteriën nestelen. Bodembedekking Welke de beste bedekking is, valt te bediscussiëren. Geen enkele is helemaal perfect. Wel moet je op 2 dingen letten: in hooi heb je gemakkelijk mijten en in veel houtschilfers teveel stof en zelfs giftige gassen. Traditionele bezigheden Hangmatten voor rat zijn verkrijgbaar in de dierenspeciaalzaak. Slaapkussens zoals er voor honden en katten zijn, bestaan ook in ratformaat. Een plastieken huisje, wel opletten dat je rattenhuisje kiest, want hamsterhuisjes zijn te klein. Een loopwiel / bal de meeste knaagdierwieltjes zijn ongeschikt voor ratten. De meeste ratten houden er niet van in dergelijke wieltjes te lopen. Een aantal rittens vinden het wel prettig. Een loopbal zoals voor hamsters kan gebruikt worden, maar is weinig zinvol voor ratten. Tamme ratten kunnen gemakkelijk los lopen door de kamer. Sociale dieren Ratten zijn sociale dieren en het is dus zeer onnatuurlijk voor hen om alleen te leven, net zoals het voor mensen onnatuurlijk is om zonder andere mensen te leven. Het is niet voor niets dat de isoleercel een extreem zware straf voor mensen is. Dat geldt dus ook voor een rat. Ratten zijn gefascineerd door hun soortgenoten en zullen geen gelegenheid voorbij laten gaan om in contact te komen met die andere rat(ten). Al was het maar om die ander te besnuffelen. Ratten die samen leven spelen, wassen elkaar, verzorgen elkanders vacht, slapen samen, communiceren op voor ons onhoorbare tonen, vechten en vinden warmte en veiligheid bij elkaar.
12
7.4 Markt In de bestaande markt is een ruim assortiment te vinden. Maar hier ligt het probleem dat veel artikelen voor ander dieren ontwikkeld zijn en vervolgens worden gebruikt voor ratten. De meeste artikelen zijn geproduceerd uit kunststof en metaal. De reden hiervoor is dat dit hygiënisch, moeilijk door te knagen en gemakkelijk te reinigen is. Hout en andere natuurlijke materialen nemen vocht op zoals urine en water en er kan gemakkelijk in geknaagd worden.
7.4.1 Marktonderzoek concurentie Kooi Op de markt zijn heel wat kooien te vinden. De meeste kooien werden oorspronkelijk gebruikt voor fretten. Ook zijn er duidelijk twee types op de markt , het lagere type en het hogere type. Het hoge type is beter toepasbaar voor ratten omdat zij graag klimmen en veel plaats nodig hebben.
13
Bezigheden Ook zijn er heel wat speeltjes te verkrijgen in de handel. Ratten hebben heel wat beweging nodig, dus is het noodzakelijk dat er in de kooi speeltjes aanwezig zijn. Zo heb je loopballen, een looprad, tunnels… Het aanbod is hier zeer ruim.
Huisvestiging Huisjes zijn in mindere mate te vinden, het gaat van huisjes uit natuurlijke materialen tot huisjes uit kunststof. Meestal gaat het om eenvoudige vormen, het gaat er vooral om dat het knaagdier een nest kan maken. Dit is een niet te missen object in de kooi.
14
Eten Eten gebeurd traditioneel in een gewoon voederbakje.
Drinken Het drinken gaat meestal via een drinkfles. De meeste drinkflessen die op de markt te vinden zijn lijken sterk op elkaar,met hier en daar een uitzondering. Vooral belangrijk is dat het water afgesloten is, zodat het proper blijft.
15
7.4.2 Marktonderzoek Savic
16
7.5 Doelgroep Na een grondige analyse werd al snel duidelijk dat vooral jongeren en kinderen, ratjes houden als huisdier. Dit zou geplaatst kunnen worden door de opkomst van animatiefilms met daarin de rol van ratten. Op die manier gaan kinderen de rat zien als een schattig, lief diertje. Wat ook het geval is, het is bewezen dat je een rat tammer kan maken dan een konijn. Oudere mensen zien ratten eerder als een vies beest dat leeft in de riolen, dit omdat vroeger gebruik werd gemaakt van open riolen en zo meer ratten op straat liepen.
17
7.6 Vragenlijst winkeliers Om een beter beeld te kunnen vormen van wat de doelgroep eist over een rattenkooi en het interieur hiervan, ben ik overgegaan naar een vragenlijst. Deze vragenlijst stelde ik aan winkeliers en mensen die ratten hebben als huisdier. Ik stelde de vraag aan vijf mensen die ratten houden en bezocht zes winkels.
1.Welke mensen houden ratten als huisdier Jongeren ||||||| 30 jarigen || Jonge gezinnen || 40-50 jarigen +50 jarigen 2. Hoeveel ratten houd een mens gemiddeld? Twee 3.Is er vraag naar vernieuwing? Vooral het reinigen is een groot probleem ook het interieur van de kooi moet beter aangepast zijn aan de levenswijze van de rat. 4.Koopt men enkel de kooi of kooi met interieur. Meestal de kooi apart als het interieur niet in de prijs van de kooi is inbegrepen. 5.Hoe verplaatst u uw rat als men bijvoorbeeld naar de dierenarts moet? Meestal transportbox voor knaagdieren, sommige in een doos. 6. Leer je uw rat kunstjes? Zo ja welke? Op schouder lopen, ergens laten overlopen.
18
7.7 Conceptfase 1 Na de informatiefase en het marktonderzoek werd er gezocht naar de eerste concepten. Om mijn concepten volledig te kunnen testen nam ik zelf een rat in huis. Wanneer ik een idee had, kon ik vlugger een maquette maken en kon ik deze onmiddellijk testen. Op deze manier werd vlug duidelijk of het concept werkte bij het huisdier. Zwemmen Aangezien ratten oorspronkelijk uit riolen komen, en rioolwater, het water is waarin ratten nu een dan een duikje nemen. Wilde ik deze gedachte terug brengen naar hun kooi. Dit werd ook getest met enkele ratten. En het was overduidelijk dat ratten graag zwemmen. Trucjes aanleren Door de vormgeving van de kooi het mogelijk maken om op deze manier kunstjes aan te leren aan het beestje. Transportbox combineren met kooi. Nu is het probleem dat je een kooi hebt en een transportbox. Zou het niet beter zijn als de transportbox verwerkt zit in de kooi.
Deze box kan als tweede functie het huisje zijn van de rat. Wanneer hij/zij naar de dierenarts moet kan je de transportbox van de kooi klikken en meenemen. Kooi In de eerste denkfase was het vooral belangrijk om de kooi te vernieuwen. Niet meer de traditionele vormen, maar totaal iets anders. Rekening houdend met: - dragen van de kooi - reinigen - vormgeving - ruimte - vorm en functie
19
Kooi
20
21
Na een grondige ontwerpfase deed ik een selectie van een zestal concepten. Om duidelijker de vorm te kunnen visualiseren ben ik kartonnen modellen gaan maken. Zo kon je de vorm onmiddellijk waarnemen.
22
23
24
Na de eerste conceptfase kwam ik tot drie thema’s: - Op een speelse manier eten. - zwemmen - Huisje, nest kunnen maken.
Eetspeeltje Klim/eetmuur: Een boomstronk die aan de zijkant van de kooi bevestigd kan worden, in het geheel is een opening waarin eten ligt. Zo kan de rat het eten eruit krabben. Wanneer je meerdere objecten in de kooi hangt kan het dienen als klimmuur. Dit concept werd getest en had een positief effect. De rat moet moeite doen om zijn eten te vinden en maakt er een spelletje van. Zo blijft de rat actief en gaat hij zich niet vervelen.
25
Eetbol: De test werd gedaan met een bol met kleine openingen waaruit eten kan vallen. Wanneer de rat tegen de bol loopt, springt,… valt er eten uit. Na een test te hebben gedaan zat erna een week nog steeds eten in de bol. De rat had dus niet door dat daarin zijn eten zat.
26
Zwemmen Om het idee zwemmen naar de kooi te brengen moet er toch met enkele dingen rekening gehouden worden. - het gewicht dat het geheel moet kunnen dragen. - reinigen - ervoor zorgen dat het water niet overal rondspat. - het bevestigen in de kooi. - de bodembedekking niet steeds in het water beland. Hangvijver Als eerste concept een soort “kom” die ophangen kan worden aan de bovenkant van de kooi. Hier was het probleem dat het geheel het gewicht niet kon dragen. Het gewicht bedraagt de rat en de hoeveelheid water.
27
Om het idee van ratten in een riool terug brengen in hun kooi, ben ik opzoek gegaan naar mogelijke oplossingen. Een riool bestaat uit smalle gangen waarvan men geen weet heeft waar het einde zich zal bevinden.
Takkeneiland: Een eiland die verdeeld is met takken, Savic werkt ook met eilanden dus leek mij dit wel leuk om dat ook te gaan gebruiken in het nieuwe interieur. Enerzijds het takkeneiland met een zwembadje in verwerkt en anderzijds een takkeneiland waarin over het hele oppervlakte water kan. He eiland rust op de kunststof onderbak van de kooi en is dus gemakkelijk weg te nemen om te reinigen en terug te plaatsen.
28
Gangen: Om nog meer het gangeneffect zoals in een riool terug te brengen, ben ik dit gaan verwerken in een buisconstructie. In het onderste deel zit het water, waarna het bovenste deel er wordt opgeklikt. Bovenaan zit een opening waarin de rat kan kruipen en zo in de buis kan rondlopen. Er zou eventueel een mogelijkheid zijn om de buis uit de kooi te laten lopen zoals de bestaande buizen die worden gebruikt bij hamsters. Nog een mogelijkheid is om de buizen gewoon in de kooi te leggen zonder water. Hier ligt het obstakel om alles waterdicht te krijgen en ook de veiligheid van de rat loopt in het gevaar. Wanneer er teveel water in het object wordt gedaan zal de rat misschien gaan verdrinken.
29
Huisvestiging Huisje 1: Het is altijd leuk als een product meerdere functies heeft. Door de vormgeving kan je dit huisje op de bodem plaatsen of hangen aan de tralies. Deze vormgeving zal echter stabiliteitsproblemen ondervinden wanneer de rat het huisje betreedt of erover loopt. Verder heeft deze vormgeving productieproblemen bij het spuitgieten.
30
Huisje 2: Het huisje kan liggen op de bodem van de kooi, op het volledige huis ligt bodembedekking. Zo creëer je als het ware een nest onder de grond. Wanneer de grondbedekking erop ligt zal deze van de helling glijden.
31
Huisje 3: Zelfs met de eenvoudige vormgeving van dit huisje heb je toch verschillende mogelijkheden. Het huisje kan zowel opgehangen of neergelegd worden in de kooi.
32
Nest: Ik had het idee om gebruik te maken van de voorliefde van ratten voor hangmatten. Ik dacht eraan om met behulp van touwen een speeltuin te maken die zou kunnen functioneren als hangmat. Een totaal ander concept dan een huisje in kunststof. Na een test met een rat werd al snel duidelijk dat hierin geen nest kan worden gemaakt en de rat blijft overal tussen hangen met de pootjes.
33
7.8 Conceptfase 2 7.8.1 Gekozen concepten Na de voorstelling van de kooien en objecten voor het interieur. Werd beslist om niet meer verder te werken aan een kooi maar mij volledig toe te spitsen op het interieur. De bevindingen waren dat er voor het interieur veel potentiële concepten zaten, waar heel wat mee te doen viel. Uiteindelijk werd er gekozen voor: -
Op een speelse manier eten, nog eens verder nadenken voor een andere manier.
-
Twee huisje welke verder worden uitgewerkt, zo rekening houdend met produceerbaarheid, afmetingen en vormgeving.
-
Het zwemidee was een slag in de roos. Hier werd gekozen voor het takkeneiland waar de rat volledig kan in zwemmen. Om zo mijn ideestrategie te volgen en te gaan denken zoals in een riool.
34
Eetspeeltje Na een nieuwe brainstorm rond spelend eten, kwam ik tot onderstaande ideeën. Hier wordt ook gewerkt met een takkenverdeling. In het onderstaande concept hangt het geheel in de kooi, in het midden wordt het eten gelegd dat men afgedekt met een deksel waar openingen in zitten. De rat kan op het eiland lopen en uit de openingen zijn eten halen. Hier was het obstakel dat het terug gaat om een groot object gaat en het moeilijk zal zijn om het op te hangen aan de kooi. Bij het bovenstaande idee ligt het voederbakje op de bodem van de kooi. Er wordt terug in het midden eten gelegd en vervolgens afgedekt met een deksel. Door de bolvorm gaat het geheel wiebelen wanneer de rat erop gaat lopen. Door de beweging komt er door de zijkanten eten. Als extra zit er in het deksel openingen, om ook via deze weg aan eten te geraken.
35
Zwemeiland In de eerste conceptfase werd het zwemeiland verdeeld over de hele oppervlakte van de kooi, in het vernieuwde eiland zal dit over de helft van de kooi zijn. Zo wordt naast het gewicht ook de grote van de matrijs en de grote van het product beperkt. Door de vormgeving van het takkeneiland worden er bruggen gevormd, waar de rat zowel onder als over kan lopen. Zo geeft het zwemeiland nog een extra functie.
36
Huisje 1 Hier was het noodzakelijk om het geheel dusdanig te ontwerpen dat het spuitgietbaar werd. Ik liet mij inspireren op een taxi uit Cuba. Door het geheel uit twee delen te maken die in elkaar klikken is het spuitgietbaar Het vormt als het ware een cocon waarin het diertje kan slapen. Ook kan er gespeeld worden met het kleurgebruik. Door de twee onderdelen elk van hun eigen kleur te voorzien. Zo kan je gaan combineren met verschillende kleuren. Hier werd rekening gehouden met de doelgroep, wanneer kinderen het huisje hebben kunnen ze onderling met elkaar wisselen van kleuren.
37
Huisje 2 Het doel was op zoek gaan naar een leuke vormgeving, met als hoofddoel het huisje kunnen hangen en neerleggen. Door het huisje op te splitsen in twee delen is het produceerbaar. Verder kan hier ook gewerkt worden met twee kleuren. Het geheel kan worden opgehangen met een ring, zodat je alleen in het bovenste deel een kleine opening moet aanbrengen. Wanneer je het huisje wil neerleggen haal je de ring eruit plaats je deze op de bodem van de kooi en plaats je het huisje erin. Dit omdat het huisje ronddingen heeft die door de ring kan worden tegengehouden. Later blijkt dat Savic toch liever heeft dat de twee handelingen in de kunststof verwerkt zitten.
38
8. Keuze concept Na de voorstelling zijn er drie definitieve concepten gekozen. Wel moet er nu nog rekening worden gehouden met de technische uitwerking. Eetspeeltje: - Uiteinde afronden - Verbinding deksel op onderdeel. - Afmetingen - Spuitgietbaar Zwemeiland: - Spuitgietbaar - Afmetingen - Manier om op onderbak te plaatsen. Huisje: -
Verbinding van de beide delen op elkaar. Ophangsysteem Afmetingen Spuitgietbaar
39
40
41
9. Uitwerking ‘LILO’ 9.1 Naam Het nieuwe interieur kreeg samen de naam LILO gekregen. LILO heeft verschillende betekenissen: -
Lilo van de animatiefilm Lilo en Stich. Dat de doelgroep bepaald. Lilo staat voor vrolijk, wat het karakter weergeeft van een rat. Lilo is uniek, hetgeen het nieuwe interieur wel is.
42
9.2 Samenhang De drie objecten hebben een samenhang door de vormgeving. In elk object is een bolvorm verwerkt. Die bol heeft telkens de functie weer. - Eetspeeltje: In de bol komt het eten en zorgt voor het speeleffect. - Zwemeiland: In de bol komt het water om in te zwemmen. - Huisje: In de bol kan de rat zijn nest maken en slapen.
EET/ SPEEL
ZWEMMEN
SLAAP
43
9.3 Kleurkeuze Zoals reeds aangehaald komen de bolvormen in het groen. De overige delen komen in het geel. Ook zijn de onderdelen in het groen onderaan gericht en de onderdelen in het geel bovenaan gericht. Ik koos voor geel en groen omdat het natuurlijke kleuren zijn. Het volledige interieur is afgeleid uit de levenswijze van de rat in de natuur. Dit werd nogmaals geaccentueerd door het kleurgebruik.
44
9.4 Etstekening Op het zwemeiland en het onderstuk van het eetspeeltje komt er een etstekening. De tekening is afgeleid van de cirkels die afkomstig zijn van het deksel die op het eetspeeltje komt. Op elke vertakking komt een etstekening met een aantal cirkels die over verschillende diameter beschikken. Zo ontstaat er een speelse tekening.
45
9.5 Productie De drie objecten worden vervaardigd door middel van spuitgieten. Dit omdat Savic het grootste deel van hun productie vervaardigd op deze manier. Het is ook ideaal om zo alle verbindingen in 1 stuk te verwerken. Zo is de vorm aangepast dat het gemaakt kan worden met een open toe matrijs. Deze manier zorgt voor een lage productiekost. Bij het bovendeel van het huisje is er een uitzondering, waar ik het later nog zal over hebben.
9.5.1 Matrijs Bij het ontwerp van een matrijs moet natuurlijk rekening gehouden worden met de vorm van het product, maar ook met de eigenschappen van de te gebruiken kunststof. Om ondermeer krimpverschijnselen en de daaraan gekoppelde vervormingen tegen te gaan. Verder moet rekening gehouden worden met de eigenschappen en grootte van de spuitgietmachine en de gestelde eisen om de geplande productiecapaciteit te halen (cyclustijd). Aangezien ongeveer de helft van de cyclus bestaat uit afkoelen van de kunststof, wordt hier de meeste aandacht aan besteed.
Positieve draft
Negatieve draft
46
9.5.2 Spuitgieten Spuitgieten is een vormgeeftechniek voor thermoplasten en metalen met een laag smeltpunt. Met spuitgieten wordt kunststof aangevoerd dat als granulaat of poeder, gesmolten wordt tot een vicieuze massa en deze wordt onder hoge druk ingespoten in een matrijs waarvan de holte de vorm is van het gewenste product. Door afkoeling stolt de kunststof en krijgt men het gewenste product.
47
Eetspeeltje: Bevat twee onderdelen. Het deksel en het onderstuk Het deksel:
48
Onderstuk:
49
Zwemeiland: Uit 1 stuk, dat geproduceerd kan worden met een open toe matrijs.
50
Huisje: Bevat twee onderdelen. De bovenkant die op de onderkant klikt. Bovenkant: Voor de openingen van het ophangsysteem zal een schuiver nodig zijn om het gat te kunnen vormen.
51
Onderkant:
52
9.6 Materiaalkeuze Zowel het voederbakje, zwemeiland en huisje worden gemaakt uit polypropyleen (PP). Terug als hoofdreden dat Savic heel wat producten produceert uit dit materiaal. Zelf ben ik ook voorstander van dit materiaal , vooral omdat er heel wat voordelen zijn. Met bijkomend voordeel dat in het oog springt, het recycleerbaar en milieuvriendelijk is. Zeker omdat hedendaags kunststof veelal wordt gezien als een negatieve grondstof. Andere voordelen van de grondstof zijn :
-
Schimmel en rot vrij.
-
Geur en smaakvrij.
-
Recycleerbaar, wat een belangrijke factor is.
-
Milieu vriendelijk
-
Licht en sterk
-
Elastisch en sterk
-
Taai, onbreekbaar, slijtvast, weerstaat botsingen en wrijving.
-
Krasjes zijn welhaast onzichtbaar.
-
Duurbestendig
-
Hoge trekvastheid
-
Goedkoop
<
53
9.7 Verbindingen Eetspeeltje Het deksel wordt door een vaste spanning op het onderstuk bevestigd. Op deze manier kan het gemakkelijk open en dicht gedaan worden voor de klant, maar deze handeling zal niet lukken voor een rat. Deksel doorsnede:
54
Onderstuk doorsnede:
55
Assembly doorsnede:
56
Zwemeiland Aangezien het eiland uit 1 deel bestaat zijn hier dus geen verbindingen vereist. Voor de verbinding van het eiland in de kooi, gebeurd dit door een verlenging van de drie uiteinden die kunnen rusten op de onderbak van de kooi.
57
Huisje De verbindingen van de twee delen van het huisje hebben een dubbele functie. De drie cirkels dienen als verbinding van beide delen, dit door middel van een kliksysteem. Verder dienen de drie cirkels voor steun wanneer het huisje wordt gebruikt om op de bodem van de kooi te leggen. Omdat het gaat om een ronde vorm zorgen de buitencirkels dat het geheel blijft liggen en niet gaat doorrollen. Op deze manier hebben de drie buitencirkels een dubbele functie. Als extra versteviging is er nog op vier plaatsen een kliksysteem aangebracht. Dit omdat het huisje zeker één kilogram gewicht moet kunnen dragen, door de extra verbinding is er geen gevaar dat de twee delen uit elkaar gaan vallen. Bovenstuk:
58
Onderstuk:
59
Assembly:
60
61
Liggen door steunpunten:
62
Ophanging: De ophanging gebeurd met een haak. Door de haak is het eenvoudig om het huisje in de kooi te hangen en dit gewoon door de haak aan de tralies te hangen. Wanneer het huisje liggend wordt gebruikt, geeft dit geen hinder.
63
9.8 Transport/assembly Geen enkel object heeft een afzonderlijke verpakking, na het spuitgieten worden de objecten onmiddellijk in een standaard transportdoos van Savic verpakt. Uiteraard wordt soort bij soort verpakt, zodat er geen verwarring ontstaat voor het transport. -
Eetspeeltje: bij het voederbakje wordt eerst het deksel op het onderstuk bevestigd voor het de transportdoos ingaat.
64
-
Zwemeiland: De zwemeilanden kunnen op elkaar gestapeld worden, op deze manier neemt deze minder plaats in voor transport.
65
-
Huisje: De assembly van het huisje gebeurt niet zoals het hoort, de twee delen worden op elkaar gelegd. Zo wordt er terug plaats bespaard.
66
9.9 Verkoop 9.9.1 Sticker Er wordt geen gebruik gemaakt van afzonderlijke verpakkingen. Dit omdat het product dit niet vraagt. Wel beschikken de producten over een sticker, waarop de streepjescode, productnaam, producent en een kleine verduidelijking van het product komt. De stickers zullen drie verschillende afmetingen hebben. Voor het zwemeiland een diameter van 100mm, het eetspeeltje een diameter van 60mm, en het huisje een diameter van 80mm.
67
9.9.2 Winkel De producten komen in de afdeling van de knaagdieren. Zoals eerder al aangehaald komen ze zonder verpakking in de winkel te staan. Hieronder zie je een voorbeeld van een voorstelling in de winkel.
68
10. Eindresultaat 10.1 Het product ‘LILO’
69
70
11. Prototype
71
12. Besluit Zo hebben jullie de groene draad doorheen mijn bachelorproef kunnen vernemen. Waarom de groene draad, het groen benadrukt de positieve opdracht. Een opdracht die mij heel wat heeft laten ondernemen om tot een volwaardig ontwerp te komen. Zo heb ik heel wat technieken toegepast die de afgelopen drie jaar zijn aangeleerd. Zowel tijdens de oriëntatiestage als de eindstage heb ik de kneepjes van het vak leren kennen.
72
13 Bijlage -
Artikel: Minizoo; Comme un rat dans l’eau! Technische tekeningen - Eetspeeltje Deksel Onderstuk - Zwemeiland - Huisje Bovenstuk Onderstuk
73
74
75
76
77
