1 Achtergrond en vraagstelling

Deventer

Den Haag

Eindhoven

Snipperlingsdijk 4

Verheeskade 197

Flight Forum 92-94

7417 BJ Deventer

2521 DD Den Haag

5657 DC Eindhoven

T +31 (0)570 666 222 F +31 (0)570 666 888

Leeuwarden

Amsterdam

Postbus 161

F. HaverSchmidtwei 2

De Ruyterkade 143

7400 AD Deventer

8914 BC Leeuwarden

1011 AC Amsterdam

mRO b.v.

Verkeersonderzoek vestiging Aldi te Bunnik

Datum Kenmerk Eerste versie

22 september 2014 MRO022/Wrj/0106.04 23 juli 2014

1

Achtergrond en vraagstelling

De Aldi heeft het voornemen om een supermarkt te vestigen op het bedrijvenpark Fruitveiling in Bunnik. Hiervoor moet het bestemmingsplan gewijzigd worden. Voordat de gemeente Bunnik hierover besluit, heeft zij gevraagd inzicht te geven in de verkeerseffecten van een supermarkt op deze locatie. mRO heeft Goudappel Coffeng BV gevraagd hiernaar onderzoek uit te voeren. De uitkomsten daarvan gebruikt mRO voor een zogenoemd vooroverlegplan dat bij de gemeente Bunnik zal worden ingediend. Als de gemeente positief reageert op het vooroverlegplan, dan zal een aparte planologische procedure worden doorlopen om de supermarkt mogelijk te maken. Het verkeersonderzoek zal antwoord geven op de volgende vragen: ■ Hoeveel verkeer genereert de supermarkt? ■ Wat is het verschil in verkeersgeneratie ten opzichte van een invulling met bedrijven (zoals hiervoor genoemd)? ■ Kan dit verkeer goed verwerkt worden door het wegennet? ■ Wat zijn de verkeersgevolgen bij de nabijgelegen spoorwegovergang? In hoofdstuk 2 wordt een prognose gemaakt van de verkeersgeneratie van de supermarkt in vergelijking met een invulling met bedrijven. In hoofdstuk 3 wordt vervolgens ingegaan op de effecten hiervan op de verkeersafwikkeling. De onderzoeksresultaten worden in hoofdstuk 4 samengevat door de gestelde onderzoeksvragen puntsgewijs te beantwoorden.

www.goudappel.nl [email protected]

2

Verkeersgeneratie supermarkt

2.1

Verkeersgeneratie per etmaal

Voor de berekening van de verkeersgeneratie van verschillende functies heeft het CROW 1 kencijfers opgesteld . Op basis hiervan wordt het aantal autoritten per etmaal bepaald dat naar verwachting naar de Aldi zal gaan. Het CROW maakt onderscheid tussen verschillende typen supermarkten. De te realiseren supermarkt is van het type Discountsupermarkt. Binnen de kencijfers voor verkeersgeneratie wordt onderscheid gemaakt 2 naar stedelijkheidsgraad en de ligging van de ontwikkeling ten opzichte van het centrum. De kern Bunnik is weinig stedelijk en de ontwikkellocatie bevindt zich in rest

bebouwde kom. In CROW-publicatie 317 is voor de functies een bandbreedte van de kencijfers opgenomen. In Bunnik bedraagt het aantal personenauto’s per huishouden gemiddeld 1,20 en in vergelijkbare kernen met een weinig stedelijk karakter bedraagt het autobezit circa 1,22 voertuigen per huishouden. Het autobezit in Bunnik is daarmee vrijwel gelijk aan het gemiddelde, zodat in Bunnik ook van gemiddelde kencijfers voor de verkeersgeneratie kan worden uitgegaan. Het gemiddelde kencijfer voor een discountsupermarkt op deze 2 locatie bedraagt 133,5 ritten per 100 m bvo op een gemiddelde weekdag. 2

De te realiseren supermarkt heeft een bruto vloeroppervlakte van 1.472 m . De te verwachten verkeersgeneratie bedraagt dus 133,5 x 14,72 = 1.965 motorvoertuigen per etmaal (mvt/etm) op een gemiddelde weekdag. De geprognosticeerde hoeveelheid ritten naar de Aldi zal niet alleen nieuw verkeer zijn dat van huis naar de supermarkt rijdt, maar deels ook doorgaand verkeer dat onderweg langs de supermarkt komt, een boodschap doet en weer doorrijdt. In de verdere berekeningen is er echter van uitgegaan dat al het verkeer naar de Aldi ‘nieuw’ is. Dit levert enige overschatting van de werkelijkheid op en kan dus gezien worden als een ‘worst case’-scenario.

2.2

Verkeersgeneratie maatgevende momenten

Voor de kwaliteit van de verkeersafwikkeling nabij de supermarkt zijn twee momenten maatgevend: ■ een avondspitsuur op een werkdag (waarbij de verkeersdruk op het wegennet het hoogst is); ■ het piekmoment van de supermarkt: het drukste uur op zaterdag.

1

2

www.goudappel.nl

CROW is een kennisorganisatie op het gebied van infrastructuur, openbare ruimte, verkeer en vervoer en werk en veiligheid. De gehanteerde kencijfers komen uit de CROW-publicatie 317 Kencijfers parkeren en verkeersgeneratie; oktober 2012. De stedelijkheidsgraad is onderverdeeld in klassen van niet-stedelijk tot zeer sterk stedelijk. De stedelijkheidsgraad wordt bepaald op basis van de omgevingsadressendichtheid. Bunnik valt in de klasse ‘weinig stedelijk’ (bron: CBS).


2

Goudappel Coffeng heeft uit eerder uitgevoerde onderzoeken (zoals een parkeeronderzoek bij de supermarkt en omzetgegevens van supermarkten) een redelijk beeld van de verdeling van bezoekers over de dag van de week en het uur van de dag: ■ Op een gemiddelde werkdag is het aantal bezoekers circa 15% van het totale aantal bezoekers per week. Circa 10% daarvan is aanwezig in het avondspitsuur (van 16.00 tot 17.00 uur, na 17.00 uur neemt het aantal bezoekers snel af). ■ Op een zaterdag is het aantal bezoekers circa 21% van het totale aantal bezoekers per week. Circa 15% daarvan is aanwezig in het drukste uur (tussen 11.00 en 12.00 uur en tussen 14.00 en 15.00 uur). Met deze uitgangspunten komen we tot de volgende verkeersgeneratie op de maatgevende momenten: ■ avondspitsuur gemiddelde werkdag: 206 mvt/h: 103 aankomsten en 103 vertrekken (1.965 x 7 dagen x 15% dagaandeel x 10% uuraandeel); ■ drukste uur zaterdag 434 mvt/h: 217 aankomsten en 217 vertrekken (1.965 x 7 dagen x 21% dagaandeel x 15% uuraandeel).

2.3

Verkeersgeneratie bij invulling met bedrijven

Op grond van het geldende bestemmingsplan ‘Dorp Bunnik 2012’ zijn op de locatie bedrijven tot en met categorie 3.1 toegestaan. Het bouwvlak en terrein met de bestem2 ming ‘bedrijf’ hebben een oppervlakte van 4.367 m . Hiervan mag 60% worden 2 bebouwd. Dat is 2.620 m . Er mogen gebouwen tot 12 m hoog worden opgericht. Dit komt neer op maximaal vier bouwlagen. De maximale bruto vloeroppervlakte die binnen 2 het vigerende bestemmingsplan mogelijk is, bedraagt dus 4 x 2.620 = 10.480 m . Uitgaande van een arbeidsintensief, maar bezoekersextensieve bedrijvigheid (industrie, laboratorium, werkplaats) bedraagt het gemiddelde kencijfer voor de verkeersgeneratie 2 2 op deze locatie 10,0 ritten per 100 m bvo op een gemiddelde weekdag. Bij 10.480 m bvo bedrijven is dus sprake van 10,0 x 104,8 = 1.048 mvt/etm op een gemiddelde weekdag. Op een gemiddelde werkdag is de verkeersproductie 33% hoger, dus circa 1.400 mvt/etm. Daarvan vindt 15% in het avondspitsuur plaats, waarvan 80% uitgaand en 20% ingaand verkeer. In het avondspitsuur is dus sprake van circa 210 ritten, waarvan 168 uitgaande en 42 ingaande ritten. De zaterdagmiddag is bij invulling van bedrijven geen maatgevend moment: er is dan nauwelijks verkeer van en naar bedrijven.

2.4

Samenvatting verkeersproductie

De hiervoor berekende cijfers over de verkeersproductie zijn in tabel 2.1 samengevat. De maximale invulling van bedrijven volgens het bestemmingsplan leidt in de avondspits tot ongeveer evenveel ritten als de supermarkt, maar schever verdeeld over de richtingen (meer uitgaand, minder ingaand verkeer). Op zaterdag is de verkeersproductie van een supermarkt echter duidelijk hoger, terwijl bedrijven dan nauwelijks verkeer genereren.

www.goudappel.nl


3

functie supermarkt Aldi

bedrijven (maximaal)

verkeersproductie

verkeersproductie

verkeersproductie

weekdaggemiddelde

avondspitsuur

piekuur zaterdag

1.965 ritten/etm

206 ritten per uur

434 ritten per uur

waarvan 103 ingaand

waarvan 217 ingaand

1.400 ritten/etm

103 uitgaand

217 uitgaand

210 ritten per uur

(verwaarloosbaar)

waarvan 42 ingaand 168 uitgaand

Tabel 2.1: Verkeersproductie per functie en per maatgevend moment

3

Effect op verkeersafwikkeling

3.1

Verkeersintensiteiten Veilingweg 3 - Schoudermantel

Om vast te stellen of het extra verkeer van en naar de supermarkt goed verwerkt kan worden op het wegennet, is vooral het kruispunt Veilingweg - Schoudermantel van belang. De verkeersstromen op afslagniveau zijn voor dit onderzoek gedestilleerd uit het regionale verkeersmodel (VRU-model). Dit is enerzijds gedaan omdat in de zomerperiode (waarin dit onderzoek is uitgevoerd) geen representatieve tellingen uitgevoerd kunnen worden, en anderzijds omdat het verkeersmodel ook inzicht geeft in het effect van toekomstige ontwikkelingen. Zo heeft de doortrekking van de Baan van Fectio invloed op de verkeersintensiteiten op de Schoudermantel (zie ook tabel 3.1).

situatie huidige situatie

Schoudermantel

Schoudermantel

ten noorden van

ten zuiden van

Kosterijland

Kosterijland

Kosterijland

Veilingweg

13.700

7.400

7.600

1.600

11.800

5.900

8.000

1.700

13.100

7.100

8.000

1.600

(model: 2010) na doortrekking Baan van Fectio (model: 2015) toekomstprognose (model: 2020)

Tabel 3.1: Verwachte etmaalintensiteiten nabij bedrijvenpark Fruitveiling

Uit tabel 3.1 blijkt dat de doortrekking van de Baan van Fectio in eerste instantie leidt tot een afname van verkeer op de Schoudermantel, maar op langere termijn komen de verkeersintensiteiten weer dicht bij de huidige situatie te liggen.

3

www.goudappel.nl

Het eerste gedeelte van de zijtak richting bedrijvenpark Fruitveiling wordt ook nog Schoudermantel genoemd. In deze notitie spreken we (ter onderscheiding) echter van Veilingweg.


4

3.2

Uitgangspunten kruispuntberekeningen

Er zijn kruispuntberekeningen uitgevoerd voor de huidige situatie zonder doortrekking van de Baan van Fectio en voor de situatie op korte termijn na doortrekking van de Baan van Fectio. Op langere termijn zal weer een situatie ontstaan die vergelijkbaar is met de huidige situatie. De kruispuntberekeningen zijn uitgevoerd voor de avondspits en voor de zaterdagmiddag. Bij de spitsintensiteiten uit het verkeersmodel is de in het vorige hoofdstuk berekende extra verkeersproductie van en naar bedrijvenpark Fruitveiling opgeteld. Daarbij zijn de volgende uitgangspunten verdeeld: ■ Het verkeer van en naar de supermarkt verdeelt zich als volgt over de verschillende richtingen: 60% van/naar de Stationsweg, 20% van/naar de A12/Odijk en 20% rijdt van/naar Bunnik-West via de Baan van Fectio. ■ Als er bedrijven komen in plaats van een supermarkt, verdeelt het verkeer van en naar deze nieuwe bedrijven zich op dezelfde manier over de verschillende richtingen als de bestaande bedrijven op het bedrijvenpark. ■ Op zaterdag is er weinig verkeer van en naar het bedrijvenpark, behoudens het verkeer dat gerelateerd is aan de supermarkt. Voor het verkeer op de Schoudermantel en het Kosterijland dat géén relatie heeft met de bedrijven en de supermarkt op het bedrijvenpark, geldt dat de intensiteiten op het maatgevende uur op zaterdag iets lager zijn dan tijdens een spitsuur op de gemiddelde werkdag. Voor dit verkeer is uitgegaan van een intensiteit van 90% van het avondspitsuur op een gemiddelde werkdag, gelijkmatig verdeeld over de heen- en terugrichting (in tegenstelling tot de avondspits is er op zaterdag geen duidelijke spitsrichting). De verkeersafwikkeling op het kruispunt Veilingweg - Schoudermantel is berekend met het programma OMNI-X voor ongeregelde situaties en met het programma COCON in het geval een verkeerslichtenregeling nodig is. De kruispuntberekeningen zijn zowel uitgevoerd in een situatie met toevoeging van een supermarkt als in een situatie met toevoeging van bedrijven volgens het vigerende bestemmingsplan.

3.3

Resultaten kruispuntberekeningen

De kwaliteit van de verkeersafwikkeling wordt bepaald door de lengte van de wachtrijen en de verliestijden die ontstaan. De verliestijd is de tijd die benodigd is voordat het verkeer vanaf de aansluiting de hoofdrijbaan kan oprijden. In tabel 3.2 zijn de grenswaarden weergegeven, gehanteerd bij ongeregelde kruispunten (zonder verkeerslichten).

gemiddelde verliestijd auto gemiddelde wachtrij auto

goed

redelijk/matig

slecht

< 25 sec.

25-50 sec.

≥ 50 sec.

< 40 m

40-80 m

≥ 80 m

Tabel 3.2: Beoordelingscriteria ongeregelde kruispunten (en rotondes)

www.goudappel.nl


5

Huidige situatie zonder doortrekking Baan van Fectio In tabel 3.3 zijn de berekende verliestijden weergegeven op de takken van het kruispunt die voorrang moeten geven in een ongeregelde situatie, uitgaande van de huidige situatie (zonder doortrekking Baan van Fectio). huidig

huidig

huidig

huidig

gemiddelde

avondspits

avondspits

zaterdag

avondspits

verliestijd huidige situatie

zonder Aldi

met Adi

met Aldi

+ bedrijven

Veilingweg (noordelijke tak)

23

84

38

278

Kosterijland (zuidelijke tak)

14

33

22

40

Tabel 3.3: Gemiddelde verliestijden (ongeregeld kruispunt) huidige situatie

In de huidige situatie is de kruispuntafwikkeling zonder supermarkt nog goed: de verliestijd voor de auto bedraagt 23 seconden uit noordelijke richting en 14 seconden uit zuidelijke richting en de wachtrijlengten zijn beperkt. Bij toevoeging van de Aldi wordt de verliestijd voor verkeer uit noordelijke richting (dus vanaf het bedrijvenpark) echter 84 seconden. Omdat de verkeersintensiteit laag is, ontstaat nog geen lange wachtrij, maar toch wordt deze verliestijd als slecht gekwalificeerd: als men in ongeregelde situaties lang moet wachten, gaat men meer risico’s nemen (kortere hiaten in de verkeersstroom accepteren). Dit beïnvloedt de verkeersveiligheid negatief. Uitgaande van de huidige ongeregelde situatie en de huidige verkeersintensiteiten op het kruispunt leidt de toevoeging van de Aldi dus tot een afwikkelings- en verkeersveiligheidsprobleem op de noordelijke tak van het kruispunt. Het verkeer op de hoofdrijbaan wordt daarentegen niet of nauwelijks gehinderd door afslaand verkeer van en naar de supermarkt. Het hier beschreven probleem doet zich ook (en in sterkere mate) voor bij toevoeging van de maximaal toegestane invulling met bedrijven conform het huidige bestemmingsplan.

Situatie na doortrekking Baan van Fectio Op het moment dat de Baan van Fectio wordt doorgetrokken, ontstaat een dusdanige afname van verkeer dat het extra verkeer van en naar de Aldi wel kan worden afgewikkeld op een ongeregeld kruispunt met de Schoudermantel (zie tabel 3.4). huidig

huidig

huidig

huidig

gemiddelde

avondspits

avondspits

zaterdag

avondspits

verliestijd huidige situatie

zonder Aldi

met Adi

met Aldi

+ bedrijven

Veilingweg (noordelijke tak)

18

35

21

119

Kosterijland (zuidelijke tak)

10

18

18

22

Tabel 3.4: Gemiddelde verliestijden na doortrekking Baan van Fectio

www.goudappel.nl


6

De verliestijd op de noordelijke tak komt dan na doortrekking van de Baan van Fectio uit op 35 seconden (inclusief Aldi), wat als redelijk kan worden gekwalificeerd. Op de zuidelijke tak is de wachtrij dan 18 seconden. Bij toevoeging van de maximaal toegestane invulling met bedrijven conform het huidige bestemmingsplan ontstaan daarentegen wel lange wachttijden op de noordelijke tak van het kruispunt. Zoals in paragraaf 3.1 is aangegeven kan de verkeersintensiteit op de Schoudermantel op langere termijn weer toenemen als gevolg van andere ruimtelijke ontwikkelingen in en rond Bunnik. De verkeersintensiteiten kunnen dan weer in de buurt komen van de huidige verkeersintensiteiten. In dat geval kan een goede afwikkeling van het verkeer worden gegarandeerd met behulp van verkeerslichten (zie bijlage 1). Vooralsnog zijn deze echter niet nodig (uitgaande van doortrekking van de Baan van Fectio).

3.4

Invloed spoorwegovergang

Voor de nabijgelegen spoorwegovergang over de Schoudermantel en Stationsweg komen in de huidige situatie wachtrijen voor bij overwegsluitingen. Als er een trein aankomt, is de overweg minimaal circa 45 seconden gesloten, maar gemiddeld duurt een overwegsluiting langer (circa 80 seconden). Dit komt enerzijds doordat het station Bunnik op korte afstand van de spoorwegovergang ligt (waardoor treinen langzamer rijden), en anderzijds doordat soms op meer dan één trein gewacht moet worden. Daardoor ontstaan in de spitsperioden wachtrijen voor de spoorwegovergang van gemiddeld ruim 100 m met 4 bovendien een grote spreiding rond het gemiddelde . De invloed van eventueel extra verkeer van en naar de supermarkt Aldi is echter beperkt. Het extra verkeer vanaf de Aldi zorgt op de Veilingweg voor een relatief grote toename van verkeer, waardoor het moeilijker de Schoudermantel kan oprijden (zie vorige paragraaf); een deel van dit verkeer rijdt vervolgens ook over de spoorwegovergang. Het gaat in de avondspits om 62 voertuigen per richting, dus gemiddeld ongeveer één per minuut. Bij een gemiddelde overwegsluiting zal de wachtrij voor de spoorbomen bij toevoeging van de Aldi dus één à twee auto’s langer worden. Bij verschillende overwegsluitingen achterelkaar kan het effect iets groter zijn, omdat de wachtrijen dan nog niet helemaal ‘opgelost’ zijn, voordat de overweg opnieuw sluit.

4

www.goudappel.nl

Bron: conceptresultaten WachtrijTool bij overwegen, door Prorail verstrekt aan gemeenten.


7

4

Slotsom

Als samenvatting van de resultaten van het verkeersonderzoek worden de onderzoeksvragen beantwoord, zoals verwoord in hoofdstuk 1.

Hoeveel verkeer genereert de supermarkt? De supermarkt geneert op een gemiddelde werkdag circa 1.965 ritten per etmaal. Gedurende een avondspitsuur (van 16.00-17.00 uur) worden circa 206 ritten verwacht en op een piekuur op zaterdag circa 434 ritten. Daarvan zijn de helft ingaande en de helft uitgaande ritten.

Wat is het verschil in verkeersgeneratie ten opzichte van een invulling met bedrijven? Bij een maximale invulling met bedrijven conform het vigerende bestemmingsplan is het aantal (extra) ritten per etmaal met circa 1.400 lager dan bij een supermarkt, maar in de avondspits zijn ongeveer evenveel ritten te verwachten (210 ritten). Daarvan is het merendeel uitgaand verkeer (168 uitgaand, 42 ingaand). Op zaterdag is er nauwelijks verkeer naar bedrijven te verwachten.

Kan dit verkeer goed verwerkt worden door het wegennet? Uitgaande van de huidige verkeersstromen en de huidige ongeregelde verkeerssituatie (met voorrang voor verkeer op de Schoudermantel), leidt de toename van verkeer als gevolg van de Aldi in de avondspits tot te grote verliestijden voor verkeer dat vanaf de Aldi de Schoudermantel wil oprijden. Op het moment dat de Baan van Fectio wordt doorgetrokken, wordt het rustiger op de Schoudermantel en kan het extra verkeer wel worden verwerkt via het huidige, ongeregelde kruispunt. Op langere termijn kan de hoeveelheid verkeer volgens de prognoses weer toenemen als gevolg van andere ontwikkelingen in en rond Bunnik. Ook in dat geval is er echter een oplossing om een goede verkeersafwikkeling te kunnen blijven garanderen, namelijk met behulp van verkeerslichten. Er zijn nauwelijks effecten voor fietsers op het gebied van verkeersveiligheid en toegankelijkheid. Fietsers hoeven de zwaarste verkeersstroom niet te kruisen. Op de belangrijkste relaties (van en naar het centrum van Bunnik) kan gebruik gemaakt worden van de parallelweg aan de noordoostzijde van de Schoudermantel.

Wat zijn de verkeersgevolgen bij de nabijgelegen spoorwegovergang? De nabijgelegen spoorwegovergang zorgt in de huidige situatie soms voor lange wachtrijen. De realisering van de Aldi zal de wachtrij voor de spoorwegovergang met gemiddeld één of twee auto’s doen toenemen. Daarmee verandert de situatie niet wezenlijk.

www.goudappel.nl


8

Bijlage 1

Toets verkeersafwikkeling langere termijn

In de huidige situatie (zonder doortrekking Baan van Fectio) en in de situatie dat de verkeersdruk op de Schoudermantel op langere termijn weer groeit (door ontwikkelingen elders in en rond Bunnik), is het wenselijk om het verkeer met verkeerslichten te regelen om de wachttijden vanaf de Veilingweg te beperken. 5

Het verkeer kan dan worden afgewikkeld binnen een cyclustijd van: ■ 80 seconden in de avondspits zonder Aldi; ■ 100 seconden in de avondspits met toevoeging van Aldi; ■ 90 seconden op zaterdagmiddag met toevoeging van de Aldi; ■ 100 seconden in de avondspits met (maximale) toevoeging van bedrijven. In tabel 3.4 is de benodigde opstellengte per richting weergegeven (richtingnummering conform figuur, verkeer richting Schoudermantel-oost alleen bestemmingsverkeer). Veilingweg

8 f 11 Schoudermantel-west 5 w

Schoudermantel-oost

4u v 2 Kosterijland huidig

huidig

huidig

huidig

avondspits

avondspits

zaterdag

avondspits

richting

zonder Aldi

met Adi

met Aldi

+ bedrijven

Kosterijland

02

50

55

55

50

Schoudermantel-west

04

70

85

85

90

05

25

50

55

30

kruispunttak

Veilingweg

08

45

80

75

90

Schoudermantel-oost

11

105

130

105

120

Tabel B1.1: Opstellengten per richting, kruispunt Schoudermantel – Kosterijland - Veilingweg

Vooralsnog is volstaan met een globale analyse met behulp van het programma COCON. Er is in de berekening geen rekening gehouden met afzonderlijke fasen voor voetgangers, omdat er naar verwachting slechts weinig voetgangers zijn. Aan de andere kant kan de situatie bij nadere uitwerking mogelijk nog iets verbeteren door bijvoorbeeld een deelconflict toe te staan tussen rechtdoorgaande fietsers langs de Schoudermantel en afslaand autoverkeer. 5

www.goudappel.nl

Cyclustijd: de tijd waarbinnen elke richting ten minste eenmaal groen krijgt.


B1-1

Bij toepassing van verkeerslichten is een koppeling met de regeling van de nabijgelegen spoorwegovergang wenselijk om te voorkomen: ■ dat de wachtrijen voor het kruispunt op de spoorwegovergang komen te staan, en andersom; ■ dat de wachtrijen voor de spoorwegovergang het kruispunt blokkeren.

www.goudappel.nl


B1-2

1 Achtergrond en vraagstelling

Recommend Documents