- Radio in Den Haag - gemeentelijke nota over radiobeleid

- Radio in Den Haag gemeentelijke nota over radiobeleid

Inhoud

Hoofdlijnen Radioplan Inleiding

1.

1. Het belang van radio voor Den Haag

3.

2. Mediawet en frequentie-onderzoek

5

3. Radio-organisaties in Den Haag: een overzicht

11

4. Knelpunten in het Radiobestel

14

5. Versterking Haags Radiobestel

17

6. Samenvatting: actielijnen beleidsvoornemens

23

Bijlagen:

- Businessplan 2000 Stadsradio 94 (vertrouwelijk) - Inspraakrapport - Samenstelling Bestuur Stichting Stadsomroep Den Haag - Verslag van de Radioconferentie d.d. 8 maart 1999

- Hoofdlijnen Radioplan 1. Communicatieprocessen zijn essentieel voor het functioneren van een lokale democratie. Radio is een geschikt en toegankelijk medium voor het organiseren en bevorderen van het maatschappelijk communicatieproces. Een levendig en bestendig lokaal bestel voor radio in de Haagse regio behoort tot de zorgfunctie van de gemeente.

2. De Haagse radiomarkt wordt gekenmerkt door een veelheid aan organisaties die al dan niet onder de verantwoordelijkheid van de Stichting Stadsomroep Den Haag (SODH) uitzenden. Het grote aantal spelers in de sector noodzaakt om de eenheid, efficiëntie en toegankelijkheid in het oog te houden. De rol van de gemeente in het versterken van een Haags radiobestel is voorwaardenscheppend. De lokale omroeporganisaties hebben een eigen verantwoordelijkheid in het realiseren van een goed functionerende infrastructuur. 3. Er is conform de Mediawet één centrale publieke omroeporganisatie met een zendmachtiging in Den Haag, de (SODH). Die organisatie fungeert als aanspreekpunt voor de gemeente en als koepelorganisatie voor de radio-organisaties. Afspraken worden gemaakt over een voldoende representatieve afspiegeling van de Haagse pluriforme samenleving in het bestuur van de omroeporganisatie en in het programmabeleidbepalend orgaan. 4. Aan het ambitieniveau om voorwaarden te scheppen voor een sterk lokaal bestel waarin de radiofuncties op het gebied van informatie, cultuur, educatie en maatschappelijke integratie optimaal ontwikkeld kunnen worden, is een financiële inspanning van gemeentewege verbonden. Gezien het maatschappelijk belang van het medium radio voor de multiculturele stad en gelet op het feit dat een aantal structurele knelpunten zijn gesignaleerd, wordt als beleid geformuleerd dat een bedrag van Hfl 1,40 keer het aantal woonruimten in Den Haag (= circa Hfl. 320.000,-) zal worden overgedragen aan de Stichting Stadsomroep Den Haag ten behoeve van de versterking van het lokale publieke radiobestel. 5. In overleg met de SODH zullen de middelen worden ingezet om de structurele knelpunten in het lokale publieke radiobestel te adresseren: 1) het behoud en de continuïteit van de programmakwaliteit van Stadsradio 94, in het bijzonder voor de programma’s die betrekking hebben op lokale informatie, educatie en cultuur, en 2) verlaging van de tarieven voor toegangsradio ter ondersteuning van de particuliere initiatieven om programma’s via toegangsradio te verspreiden. 6. Voorwaardelijk voor de financiering van SODH via een radio-opslag is een gescheiden behandeling voor Stads Radio 94 en voor toegangsradio in de begroting en financiële verantwoording van SODH. Er moet ook sprake zijn van een heldere financiële en organisatorische scheiding tussen de SODH en het Omroepproductiebedrijf Haaglanden. Voor Stads Radio 94 dient een overtuigend businessplan worden voorgelegd en voor de toegangsradio dienen heldere criteria voor toegang te worden ontwikkeld. 7. Met ingang van het nieuwe radio-plan per 1/1/2000 zal de gemeente de mogelijkheden voor toegangsradio verruimen naar twee radiokanalen op de kabel. Zoals bekend beschikt de gemeente, volgens de exploitatie-overeenkomst die met de Casema gesloten is, over de mogelijkheid om (onder meer) twee radiokanalen aan te wijzen voor verspreiding van gemeenschapsdiensten. Naar blijkt is één kanaal ontoereikend om alle initiatieven vanuit de stad op het gebied van toegangsradio een plaats te geven. Met de SODH worden afspraken gemaakt voor een goed functionerend systeem van zendtijdverdeling. 8. Onderzocht wordt hoe de huidige beschikbare faciliteiten zo efficiënt mogelijk kunnen worden ingezet voor toegangsradio. Indien dit nodig is, behoort een eenmalige bijdrage vanuit het Casema-Mediafonds voor faciliteiten onder beheer van SODH tot de mogelijkheden. 9. De gemeente initieert in het kader van de vier grote steden een lobby in de richting van de rijksoverheid om het belang van meer frequentieruimte voor lokale radio-omroep op de FM-band te behartigen, waarbij het aspect van een volwaardige stereo-distributie voor lokale frequenties wordt meegenomen. 10. De gemeente zal in samenwerking met de SODH de diverse radio-organisaties in de stad informeren over de mogelijkheden om een FM-frequentie te claimen voor uitzendingen met een tijdelijk publiek/maatschappelijk doel.

11. In overleg met de Stichting Open Kanaal en SODH worden de mogelijkheden verkend voor een experimentele periode met een wekelijkse Open Kanaal-voorziening binnen de programmering van toegangsradio, waar individuele burgers rechtstreeks hun mening kunnen uiten. Als blijkt dat de formule succesvol is, zou deze radiovoorziening onderdeel moeten worden van het reguliere programma-aanbod van SODH. 12. De gemeente voert overleg met de SODH, de OBH en de omroeporganisaties die programma’s leveren voor toegangsradio, over deskundigheidsbevordering in de vorm van incidentele opleidingsfaciliteiten die ondersteund kunnen worden uit het Casema Mediafonds. Ook de radio-initiatieven VOKABEL, Sportsignaal en Discus worden hierbij betrokken. 13. De dienst Voorlichting en Externe Betrekkingen start een pilotproject waarin lokale radio-voorzieningen worden gebruikt bij de gemeentelijke migrantenvoorlichting.

-----------

Inleiding Op het gebied van lokale radio was Den Haag in de jaren twintig van deze eeuw een voorloper. Die pioniers van toen waren medewerkers van de Haagse Telefoonmaatschappij. Vanuit diverse restaurants in de stad verzorgden zij een radioprogramma en verspreidden dat over het telefoonnet. Om het radioprogramma thuis te ontvangen, konden de Hagenaars een speciaal apparaatje met een luidspreker op hun telefoon schroeven. Dat apparaatje was een decoder avant la lettre . Ruim zestig jaar later kent Den Haag een levendig lokaal radiolandschap waarbinnen grote en kleine organisaties bezig zijn met het maken van programma’s. Het ontbreekt niet aan initiatieven op het gebied van radio en dat bevestigt het belang van dit medium voor de communicatie in de stad. Meer dan ooit is de Haagse samenleving multicultureel en pluriform geworden en de behoefte aan mogelijkheden voor het maken en verspreiden van programma’s voor diverse doelgroepen overstijgt de nog immer beperkte capaciteit voor uitzending. Dit vraagt om een helder beleid voor gebruik van de mogelijkheden. Er zijn behalve het verdelingsvraagstuk ook andere knelpunten in het radiobestel, bijvoorbeeld op het gebied van financiering, organisatie, faciliteiten en deskundigheidsbevordering. Om meer zicht te krijgen op deze vraagstukken organiseerde de gemeente op 8 maart jl. een werkconferentie over het lokale radiobestel. Tijdens deze bijeenkomst gaven verschillende organisaties die bij de Haagse radio betrokken zijn inzicht in hun situatie en brachten zij ideeën en wensen voor het voetlicht. In de bijlagen van deze nota wordt een verslag van deze werkconferentie gegeven. In belangrijke mate is de voorliggende nota gevoed door de resultaten van de radioconferentie. Voortbouwend daarop wordt aangegeven hoe de gemeente, binnen de mogelijkheden die zij heeft, de komende jaren een bijdrage zal leveren aan het versterken en verbeteren van het Haagse radiobestel. Inspraak procedure

De rol van de gemeente is voorwaardenscheppend, de uitvoering zelf een verantwoordelijkheid van de Haagse lokale omroeporganisaties. Vanwege het belang dat verschillende organisaties in de stad hebben bij dit onderwerp is deze nota, na een voorbespreking in de gemeenteraadscommissie SPM op 30 juni jl., vrijgegeven voor inspraak. Ook heeft het college, gelet op het belang van radio voor de allochtone groeperingen in Den Haag, de Stedelijke Adviesraad Multiculturele Stad (SAM) gevraagd een advies te geven over deze radionota.

Zowel de schriftelijke reacties die naar aanleiding van de inspraak zijn ontvangen als het advies van de SAM zijn behandeld in het inspraakrapport. Het inspraakrapport is als bijlage 1 in de radionota opgenomen. Het rapport beschrijft de inspraakprocedure en de binnengekomen schriftelijke reacties, en het geeft aan hoe deze reacties verwerkt zijn in de radionota. In de bijlage van het inspraakrapport zijn alle ontvangen reacties integraal opgenomen. Op de volgende onderdelen heeft de inspraakprocedure geleid tot een bijstelling van de radionota: a) In de lobby voor meer frequentieruimte neemt de gemeente het aspect mee van een volwaardige stereo-distributie voor de lokale frequenties; b) De gemeente zal in samenwerking met de Stichting Stadsomroep Den Haag de diverse radioorganisaties in de stad informeren over de mogelijkheden om een FM-frequentie te claimen voor uitzendingen met een tijdelijk publiek/maatschappelijk doel; c) Over de ontwikkeling van digitale radio is een extra passage opgenomen in de radionota; d) Over de stimulering van samenwerking tussen radio-organisaties is een extra passage in de radionota opgenomen; e) Bij het onderzoeken van samenwerkingsmogelijkheden op het gebied van facilitaire voorzieningen en bij het ontwikkelen van activiteiten op het gebied van deskundigheidsbevordering, zal met de positie van Vokabel (en Stichting Sportsignaal en Stichting Discus) rekening worden gehouden. Opzet radionota In hoofdstuk 1 wordt het belang van lokale radio voor de stad benoemd. Het belang van radio voor de stad is het vertrekpunt voor een formulering van beleid. Daarna volgt een beschrijving van het wettelijk kader waarbinnen lokale radio opereert en is georganiseerd. Aan de orde komt ook het gebruik van de ether voor radio-omroep en de exploitatieovereenkomst die de gemeente heeft afgesloten met de Casema. Hoofdstuk 3 geeft een overzicht van de Haagse radioprogramma-aanbieders. In hoofdstuk 4 komen de knelpunten en aandachtspunten ter sprake. Dit geeft een overzicht van onderwerpen die in een nieuw beleidsplan voor radio aan de orde moeten komen. Hoofdstuk 5 beschrijft eerst de positie van de gemeente in het radiobeleid, geeft aan welke instrumenten de gemeente tot zijn beschikking heeft, en geeft vervolgens aan hoe de gemeente op de gesignaleerde problemen kan reageren. Tenslotte wordt in hoofdstuk 6 de voorgestelde beleidsroute nog eens samengevat en vertaald in actielijnen.

4

1. Het belang van radio voor de stad Communicatieprocessen zijn wezenlijk voor het functioneren van een lokale democratie. Goede informatie is de grondstof voor meningsvorming en essentieel voor participatie door burgers in het maatschappelijk proces. Belangrijk is dat een gemeente communiceert met de burger wiens belang hij behartigt, maar ook dat de burger zelf in contact treedt met de overheid en dat groepen burgers mogelijkheden hebben zich te uiten en van elkaar informatie te ontvangen. Dit proces is een voorwaarde voor een sociale verbondenheid die verder gaat dan alleen een betrokkenheid met de straat waar men woont. Radio is een relatief eenvoudig medium voor het bereiken van een massapubliek. Anders dan bij televisie hoeft men voor ontvangst niet een duur en zwaar toestel aan te schaffen. Radio’s tref je aan in slaapkamers, keukens, huiskamers, op het werk, in auto’s, winkels en picknickmandjes. De gemiddelde Nederlander luistert drie uur per dag naar de radio, waarmee het medium in termen van gebruik hoger scoort dan televisie. Vergeleken bij televisie is een radioprogramma maken minder duur en gecompliceerd. Het maken van programma’s is daarmee in principe binnen het bereik van veel burgers of organisaties. De grote bereikbaarheid geldt vooral de radiodistributie via de ether. Een radioprogramma dat verspreid wordt via de kabel heeft een geringer bereik. Het merendeel van de radiotoestellen is niet op een kabel aangesloten. Het is daarom voor een radiostation een belangrijk verschil of het gebonden is aan de kabel dan wel mag uitzenden via de ether. Verder is het, ondanks de relatieve eenvoud van het medium, geen sinecure om een radioprogramma te realiseren met een behoorlijke inhoudelijke kwaliteit. Ook in dit opzicht is de toegankelijkheid van het medium betrekkelijk, want het is niet vanzelfsprekend dat mensen op inhoudelijk vlak over de vaardigheden en inzichten beschikken om een beluisterenswaardig programma te maken. Niettemin kan met deze nuanceringen geconstateerd worden dat radio een geschikt medium is voor het organiseren en bevorderen van het maatschappelijk communicatieproces. Een levendig en bestendig lokaal bestel voor radio in de Haagse regio behoort daarom tot de zorgfunctie van de gemeente. Amusement en verstrooiing maken vanzelfsprekend deel uit van een volwaardig programma-aanbod, maar eerst in informatieve, opiniërende en culturele radioprogramma’s komt de maatschappelijke relevantie van radio tot uitdrukking. Het Haagse radiobestel is behalve een lokaal forum voor informatie en meningsvorming, ook een podium voor de diverse specifieke culturele en etnische stromingen binnen de Haagse samenleving. De gemeentelijke notitie Multiculturele Communicatie bevestigt het belang van lokale radio voor de maatschappelijke participatie van allochtone Hagenaars. Ten behoeve van de integratie van migranten is in genoemde notitie afgesproken dat de gemeente de noodzakelijke verbeteringen in de harde infrastructuur voor multiculturele communicatie ondersteunt. Samenvatting: Communicatieprocessen zijn essentieel voor het functioneren van een lokale democratie. Radio is een geschikt en toegankelijk medium voor het organiseren en bevorderen van het maatschappelijk communicatieproces. Een levendig en bestendig lokaal bestel voor radio in de Haagse regio behoort tot de zorgfunctie van de gemeente. Voor het stimuleren van de betrokkenheid van de inwoners bij de stad is het van belang dat de radioprogramma’s mede informatieve, opiniërende en culturele functies vervullen. Lokale radio heeft daarnaast een podiumfunctie voor de diverse specifieke culturele en etnische stromingen binnen de Haagse samenleving. Deze podiumfunctie is instrumenteel voor het bevorderen de maatschappelijke participatie en de integratie van allochtone Hagenaar.

5

2. Mediawet en frequentie-onderzoek Hieronder volgt eerst een beschrijving van de meest relevante bepalingen in de Mediawet ten aanzien van lokale radio-omroep. Opvallend is dat het gebruik van etherfrequenties voor radioprogramma’s in de Mediawet voorbehouden is aan de publieke omroep. De motivering daarvoor luidt dat de ether een schaars goed is waarvan het zorgvuldig gebruik in het algemeen belang goed georganiseerd moet zijn. De laatste paar jaar wint het inzicht terrein dat de ether efficiënter gebruikt kan worden dan in het mediawettelijk kader voorzien is. De ether biedt meer ruimte voor radio-zenders. Het gevolg is dat via de Wet op Telecommunicatievoorzieningen, die de verdeling van frequenties regelt, sinds 1994 beschikbare aanvullende etherfrequenties alsnog worden vrijgegeven voor commerciële radio-omroep. 2.1 Mediawet De Mediawet is het voornaamste wettelijk kader voor lokale radio. De wet brengt een onderscheid aan tussen commerciële en publieke omroep. Voor publieke omroep wordt een nadere indeling gemaakt tussen het landelijke, regionale en lokale niveau. Elk niveau heeft een eigen wettelijke regulering. Voor commerciële omroep ligt dit anders. In principe is hier landelijke, regionale of lokale verspreiding van een radioprogramma voor de Mediawet irrelevant. Lokale publieke omroep Per gemeente kan aan één instelling zendtijd worden toegewezen voor publieke lokale omroep. Die instelling moet voldoen aan enkele criteria. De organisatie dient uitsluitend of hoofdzakelijk gericht te zijn op het verzorgen van een lokaal omroepprogramma dat voorziet in de stedelijke maatschappelijke, culturele, godsdienstige en geestelijke behoeften. Er moet een apart orgaan aanwezig zijn voor het programmabeleid. Dit programmabeleid-bepalend orgaan is samengesteld uit de belangrijkste in de gemeente voorkomende maatschappelijke, culturele, godsdienstige en geestelijke stromingen. De leden daarvan worden, op voordracht van de instelling, benoemd door het college van Burgemeesters en Wethouders. Toewijzing van zendtijd vindt plaats nadat de gemeente het Commissariaat voor de Media (verder: Commissariaat) geadviseerd heeft over de instelling. Een publieke lokale omroep krijgt, na toewijzing door het Commissariaat, van de Rijksdienst voor Radiocommunicatie een frequentie aangewezen voor radioomroep via de ether. Minstens de helft van het radioprogramma dient te bestaan uit onderdelen van informatieve, culturele en educatieve aard die specifiek betrekking hebben op de stad waarvoor de zendvergunning is gegeven. Het Commissariaat controleert steekproefsgewijs of lokale publieke radioprogramma’s aan deze programmatische voorschriften voldoen. Publieke lokale radio valt onder de must carry regeling, wat betekent dat het plaatselijk kabelbedrijf verplicht is het programma door te geven in het basispakket.

6

Commerciële radio De spelregels voor commerciële radio zijn eenvoudiger. Om te beginnen beperkt de Mediawet alle commerciële radio tot kabelverspreiding; de ether is voorbehouden aan de publieke radio-omroep. Er is evenmin onderscheid in landelijke, regionale of lokale commerciële radio. Verspreiding is een kwestie van afspraken tussen een commercieel radiostation en de kabelbedrijven. Het begrip >lokale commerciële omroep= bestaat niet in wetgeving. Aan het verkrijgen van een machtiging voor commerciële radio zijn minimale voorschriften verbonden. De voornaamste bepalingen hebben betrekking op >cross media ownership=. De wetgever wil hiermee verhinderen dat een dagbladuitgever door middel van aandelen in een radiobedrijf zich een te sterke machtspositie verwerft op de informatiemarkt. De overweging hierbij is dat in een volledig vrije markt door cross media ownership situaties kunnen ontstaan die bedreigend zijn voor de onafhankelijke vervulling van journalistieke functies. Overige relevante mediawettelijke bepalingen Het verkrijgen van een zendmachtiging is eenvoudig gemaakt, zeker voor commerciële initiatieven, maar de uiteindelijke doorgifte via de kabel is sterk gereguleerd. De Mediawet bepaalt dat kabelbedrijven minimaal 15 tv-zenders en 25 radiozenders doorgeven. Dit is het zogenaamde basispakket. De selectie van radiozenders voor het radio-aanbod is weinig een kwestie van het kabelbedrijf zelf. Verplicht is bijvoorbeeld de doorgifte van lokale, regionale, landelijke en vlaamstalige publieke radio. Daarnaast schrijft de Mediawet voor dat in elke stad de gemeenteraad een programmaraad benoemt. De programmaraad is zodanig samengesteld dat de stedelijke bevolking er evenwichtig in weerspiegeld is. Het orgaan brengt een advies uit over de samenstelling van het basispakket en de kabelexploitant kan hiervan slechts om zwaarwegende redenen van afwijken. In de praktijk is het advies van de programmaraad bepalend voor de samenstelling. De programmaraad waarborgt dat het basispakket voorziet in een pluriform programma-aanbod waarin ook (culturele) minderheden in de samenleving bediend worden. In de exploitatie-overeenkomst die de gemeente Den Haag gesloten heeft met de Casema, bij verkoop van het kabelnetwerk in 1997, is de adviserende bevoegdheid van de programmaraad uitgebreid. Overeengekomen is dat de Haagse Programmaraad over het gehele programmapakket (thans: 34 tvzenders en 32 radiozenders) een advies uitbrengt in plaats van over het wettelijk pakket van minimaal 15 tv en 25 radiozenders. Bovendien is tussen gemeente en de Casema afgesproken dat in het pakket de gemeente 2 tv- en 2 radiokanalen mag inzetten voor >gemeenschapsdiensten=. Gemeenschapsdiensten zijn programma- of informatiediensten die zonder winstoogmerk verzorgd worden en die een algemeen cultureel of maatschappelijk nut dienen. Het gaat hierbij niet om publieke omroep, die per definitie valt onder de >must carry= bepaling. De gemeente heeft de mogelijkheid maximaal 5% van de rest capaciteit voor tv- of radiodoorgifte (buiten het pakket van 34 tv- en 32 radiozenders) te gebruiken voor gemeenschapsdiensten. Ook voor andere informatievormen (data, telecommunicatie, etc) kan de gemeente aanspraak maken op 5% van de doorgiftecapaciteit. De Mediawet biedt sinds 1 januari 2000 niet langer de mogelijkheid aan de gemeenten om de publieke lokale radio-omroep financieel te ondersteunen door middel van een lokale opslag op de omroepbijdrage. In plaats daarvan is een compensatieregeling getroffen waarin de rijksoverheid een bedrag van / 10 miljoen toevoegt aan de algemene middelen van het gemeentefonds. Per woonruimte komt dit neer op / 1,40. Voor de gemeente Den Haag betekent dit een compensatie van circa / 320.000,-.

7

2.2 Frequentieonderzoek Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat is inzake het gebruik van de ether voor communicatiedoeleinden de bevoegde overheidsinstantie. Mede door ontwikkelingen op technologisch vlak veranderen geregeld de inzichten in de gebruiksmogelijkheden van de ether. In de loop van de jaren negentig is, op sterk aandringen van de commerciële omroep, besloten om de ruimere mogelijkheden voor het verspreiden van radioprogramma’s via de ether aan te wenden voor het faciliteren van commerciële radio-initiatieven. Met andere woorden, het voorrecht van de publieke omroep in de ether werd doorbroken. In 1994 zijn aan twee commerciële radiostations frequenties toebedeeld en begin vorig jaar aan nog eens zeven andere. In beide regelingen is daarbij niets bepaald over het mogelijke landelijke, regionale of lokale karakter van de radioprogramma’s, met als resultaat dat de frequenties gebruikt worden voor zenders met een landelijk radioprogramma. Toen in de loop van 1998 opnieuw 33 FM-etherfrequenties en 7 AM-frequenties voor commerciële radiozenders zouden worden vrijgegeven, is in overleg met de Tweede Kamer besloten om de mogelijkheden ditmaal speciaal aan te wenden voor lokale ( >niet-landelijke=) radiostations. Op 31 augustus 1998 is deze groep etherfrequenties verdeeld. Voor een compleet overzicht van de gebruiksmogelijkheden van de ether heeft TNO, in opdracht van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, een onderzoek laten uitvoeren (het zogeheten >zero-base= onderzoek). De bedoeling is in het jaar 2000 te komen tot een algehele herverdeling van de FM-band zodat de capaciteit maximaal gebruikt kan worden. De focus van het onderzoek is vooral de verdeling van beschikbare etherfrequenties voor commerciële radio, dit in aanvulling op het reeds ontwikkelde publieke radiobestel. Het zero-base onderzoek is eind vorig jaar afgerond en bevat enkele scenario’s voor de verdeling van de frequentie-ruimte. Deze (beleids)opties verschillen van elkaar naar de mate waarin ruimte gereserveerd is voor publieke omroep, voor landelijke commerciële omroep en voor niet-landelijke commerciële omroep. Van de resultaten van het TNO-onderzoek hebben partijen in de radiobranche opgemerkt dat het overzicht van de beschikbare frequenties onvolledig is. Er zou onvoldoende rekening zijn gehouden met de nieuwste ontwikkelingen op technologisch gebied. Hierop heeft de rijksoverheid besloten tot een vervolg-onderzoek. De definitieve inzichten in de gebruiksmogelijkheden van de ether voor radiozenders worden thans dit najaar verwacht. Parallel aan de technische vraag naar de gebruiksmogelijkheden van de FM-band speelt een discussie op beleidsniveau over de wijze waarop de eenmaal beschikbare frequenties verdeeld moeten worden. Hoeveel ruimte moet gereserveerd worden voor publieke omroep, hoeveel voor lokale omroep, aan de hand van welke criteria worden frequenties verdeeld? Dergelijke vragen zijn in het kabinetsberaad aan de orde geweest en tot nu toe hebben de betrokken ministeries (met name Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen; Verkeer en Waterstaat en Economische Zaken) hierover geen overeenstemming bereikt. De opvattingen lopen soms uiteen. Een optie is om alle frequenties te veilen volgens het principe van de hoogste bieder. Een alternatief hierop is dat een apart pakket van frequenties gereserveerd wordt voor veiling aan partijen die lokale omroep willen bedrijven. Gedacht wordt ook aan de mogelijkheid om de frequenties die momenteel gereserveerd zijn voor publieke lokale omroep uit te breiden. OCW is voorstander van een extra publieke etherfrequentie in de vier grote steden voor lokale migrantenradio in het kader van de bevordering van de maatschappelijke integratie van allochtonen. In de notitie >Media- en minderhedenbeleid= die begin juni door OCW is gepubliceerd, staat aangekondigd dat het kabinet de mogelijkheden zal onderzoeken om in de vier grote steden frequentieruimte te reserveren voor minderhedenzenders. De verwachting is dat de besluitvorming op het gebied van de frequentie- verdeling in het najaar van 1999 zal worden afgerond.

8

2.3 Digitalisering Als bij de verspreiding van televisiesignalen is ook in de distributie van radioprogramma’s een ontwikkeling waarneembaar waarbij digitale technieken worden ingevoerd. Gesproken wordt in radio-verband van Digital Audio Broadcasting (DAB). Belangrijke voordelen van DAB zijn de verbetering van de geluidskwaliteit en de mogelijkheden om aanzienlijk meer programma’s te verspreiden door de ether. De ontwikkeling van DAB staat nog in de kinderschoenen, ook in Nederland. Op internationaal niveau zijn bij een verdeling van frequenties voor digitale radiodistributie in 1995 aan Nederland een zestal frequenties toegewezen. Deze frequenties worden in de loop van 2000 door het Ministerie van Verkeer en Waterstaat geveild. Het gaat hier om frequenties voor landelijke en regionale verspreiding van programma’s. De praktische toepassing van digitale verspreiding voor lokale radioprogramma’s is op korte termijn niet aan de orde. Het Ministerie van V&W heeft wel aangekondigd een onderzoek te starten naar de betekenis van DAB op lokaal niveau.

Samenvatting: Per gemeente is ruimte voor één instelling voor publieke lokale omroep. De organisatie dient uitsluitend of hoofdzakelijk gericht te zijn op het verzorgen van een lokaal omroepprogramma dat voorziet in de stedelijke maatschappelijke, culturele, godsdienstige en geestelijke behoeften. Na toewijzing door het Commissariaat wordt een frequentie aangewezen voor radio-omroep via de ether. Minstens de helft van het radioprogramma dient te bestaan uit onderdelen van informatieve, culturele en educatieve aard die een lokaal karakter hebben. De ether is voorbehouden aan publieke omroep, maar de kabel is in principe vrij gemaakt voor commerciële radio. Aan het verkrijgen van een machtiging zijn minimale voorschriften verbonden. Verspreiding is een kwestie van afspraken tussen een commercieel radiostation en kabelbedrijven. De Haagse Programmaraad brengt advies uit over het gehele programmapakket van 30 tv-zenders en 32 radiozenders. In de praktijk is dit advies doorslaggevend voor samenstelling van het kabelpakket. De gemeente mag 2 radiokanalen (doen) gebruiken voor >gemeenschapsdiensten=: programma- of informatiediensten die een algemeen cultureel of maatschappelijk nut dienen. De gemeente kan uit de algemene middelen van het gemeentefonds een bedrag van / 1,4 keer het aantal woonruimten aanwenden voor de versterking van het lokale publieke bestel. Voor Den Haag komt dit neer op circa / 320.000,Sinds 1994 is, het voorrecht van de publieke omroep in de ether doorbroken. Beschikbare frequenties worden verdeeld onder commerciële radiozenders. In overleg met de Tweede Kamer is besloten om de mogelijkheden ook aan te wenden voor lokale ( >niet-landelijke=) commerciële radiostations. In het jaar 2000 wordt op basis van frequentie-onderzoek een algehele herverdeling van de FM-band verwacht. Op beleidsniveau speelt bij de rijksoverheid de vraag over de verdeling van de beschikbare frequenties. Het gaat met name om de ruimte voor publieke radio-omroep en de ruimte voor commercieel gebruik van de ether, maar ook over de verhouding landelijke omroep versus lokale omroep. De ontwikkeling van DAB staat nog in de kinderschoenen. De praktische toepassing van digitale verspreiding voor lokale radioprogramma’s is op korte termijn niet aan de orde. Het Ministerie van V&W heeft wel aangekondigd een onderzoek te starten naar de betekenis van DAB op lokaal niveau. 3. Radio-organisaties in Den Haag: een overzicht Hieronder volgt een beschrijving van de radiosituatie in Den Haag, te beginnen bij de lokale publieke omroep.

9

Publieke lokale omroep Voor publieke omroep in Den Haag is de vergunning verstrekt aan Stichting Stads Omroep Den Haag (verder: SODH). SODH heeft als doel het bevorderen en uitzenden van lokale radio- en televisieprogramma’s via de ether en de kabel. De stichting richt zich op de bevrediging van in de stad levende culturele en maatschappelijke behoeften. SODH heeft een breed samengestelde stichtingsraad waarin 28 Haagse organisaties en instellingen vertegenwoordigd zijn (zie bijlage 2). Daarnaast is er een dagelijks bestuur van zes leden en een programmabeleidsbepalend orgaan, de Commissie Programmering, die uit minimaal vijf en maximaal negen personen bestaat. De stichting heeft op basis van zijn machtiging een etherfrequentie toegewezen gekregen. Op 94 FM wordt >Stads Radio 94= gebracht. Het station wordt conform de must carry regel eveneens verspreid via de kabel. De zender richt zich op de groep 13jr-45jr en is vooral populair onder de tieners, twintigers en dertigers. Stads Radio 94 dient zich te houden aan het programmatisch voorschrift dat ten minste 50% van de zendtijd gewijd is aan stedelijke informatie, cultuur en educatie. Uit een recent vergelijkend onderzoek kwam Stads Radio 94 op dit punt naar voren als een lokale omroep met sterke programmatische prestaties. Een tweede Haagse niet-commerciële zender is de kabelomroep Kanaal 2. Kanaal 2 biedt toegangsradio, hetgeen wil zeggen dat particuliere organisaties zendtijd kunnen inkopen om eigen radioprogramma’s te verspreiden. Een toegangskanaal bestaat al verschillende jaren in Den Haag. Toen in 1997 in het exploitatiecontract met de Casema de hierboven beschreven gemeenschapsdiensten-regeling was afgesproken, heeft de gemeente, gelet op het belang van radio voor met name de verschillende allochtone-groeperingen, een kabelkanaal voor toegangsradio aangewezen. Het beheer en de organisatie van het gemeenschapsdienstenkanaal is in handen gegeven van SODH. Kanaal 2 is, op de late nachtelijke uren na, vol geprogrammeerd met programma’s van acht particuliere radio-organisaties: Radio EEKTA, Radio Geetanjali, Radio New Song, Radio RBU, Radio Rutu, Stichting Ghanata, Stichting RSA en Stichting SHIP. Deze omroepen verzorgen over het algemeen nietNederlandstalige programma’s gericht op de volgende minderheidsgroepen: Hindoestanen, SurinaamsCreolen, Surinaams-Javanen, Antilianen en Ghanezen. De genoemde radio-omroepen betalen een bedrag van fl 23,50 per radiouur, waarmee SODH voor een belangrijk deel de kosten voor organisatie en transmissie van Kanaal 2 kan financieren.

Relatie SODH - Omroepproductiebedrijf Haaglanden De bestuurlijke en programmatische verantwoordelijkheid voor Stads Radio en voor Kanaal 2 ligt bij de SODH. De Commissie Programmering ziet tot op de programmering op de twee radiozenders. Met name controleert de commissie of Stads Radio 94 voldoet aan de programmavoorschriften van de Mediawet; een vorm van zelfregulering die de toezichthoudende taak van Commissariaat onverlet laat. Gekeken wordt naar de volledigheid en diversiteit van de programmering, het informatieve karakter van de programma’s, de hoeveelheid en kwaliteit van het informatie-aanbod. Dit toezicht op de programmering hangt samen met het feit dat SODH, hoewel formeel verantwoordelijk voor de radio-uitzendingen, de productie, programmering en exploitatie van beide radiozenders heeft uitbesteed aan Omroepproductiebedrijf Haaglanden (OBH). OBH is de uitvoerende omroeporganisatie, SODH is de bestuurlijke structuur voor lokale omroep. De samenwerking tussen SODH en OBH berust op een contract dat is voorgelegd aan het Commissariaat voor de Media. OBH is een besloten vennootschap met als doel het verzorgen omroepprogramma’s voor radio, televisie, kabelkrant en teletextdiensten, en het exploiteren van de ter beschikking staande reclamezendtijd.

10

Overige niet-commerciële Radio-organisaties Drie andere lokale radio-organisaties die op de kabel uitzenden zijn Stichting Sportsignaal, Stichting Discus en VOKABEL. Sportsignaal Radio brengt wekelijks een nieuwsprogramma van acht uur over sportactiviteiten in de Haagse regio. Stichting Discus stelt zich ten doel om de politieke en maatschappelijke discussie voor een zo groot mogelijk publiek te bevorderen, onder meer via radiodiscussieprogramma’s. Beide radioomroepen zenden uit via de lokale publieke omroep van Nootdorp ( Radio Excellent) maar worden ook doorgegeven op de Haagse kabel als audiosignaal bij het tv-kanaal >Infothuis=. Dit is een gemeenschapsdiensten-tv-kanaal in de vorm van kabelkrant. De Vereniging Oecumenische Kabelomroep (VOKABEL) is een samenwerkingsverband van kerken. VOKABEL zendt eveneens programma’s uit via het audio kanaal van Infothuis.

Lokale commerciële radio: kabel en ether Er zijn momenteel drie commerciële lokale radio-organisaties in Den Haag actief. Alledrie delen een kabelfrequentie. Op 15 januari 1998 startte de Hindoestaanse Omroep Stichting (HOS) het radiostation >Haagstad Radio=. De andere commerciële initiatieven zijn Radio VAHON en Radio Sangam. Tijdens de verdeling van etherfrequenties voor niet-landelijke commerciële radioprogramma’s op 31 augustus vorig jaar, is 1 AM frequentie beschikbaar gesteld voor Haagse lokale radio. Die frequentie (1485 kHz) is toegewezen aan de HOS. Voor zover bekend verzorgt de HOS op deze frequentie nog niet een radioprogramma. De investeringskosten op het gebied van apparatuur, techniek en faciliteiten zijn voor een AM-zender behoorlijk hoog, terwijl deze frequentieband uit oogpunt van publieksbereik minder aantrekkelijk is dan de FM-band. Regionale omroep Volledigheidshalve wordt de regionale Radio West in dit overzicht vermeld. De regionale zender scoort het hoogste dagbereik bij de populatie 13+ en is daarmee voor Den Haag een belangrijke radiozender. Radio West bereikt vooral bij de Hagenaars die ouder zijn dan 35jr een hoge luisterdichtheid. Radio West is een regionale publieke omroep, gefinancierd door de Provincie Zuid-Holland.

Samenvatting De Stichting Stads Omroep Den Haag (verder: SODH) beschikt over de vergunning voor lokale publieke omroep. SODH heeft een breed samengestelde stichtingsraad waarin 35 Haagse organisaties en instellingen vertegenwoordigd zijn. De etherfrequentie wordt gebruikt voor >Stadsradio 94=. Conform de must carry regel wordt de zender verspreid via de kabel. Kanaal 2 is ook in beheer van SODH en fungeert als een toegangskanaal in het kader van de gemeenschapsdiensten. De zender is continu bezet door lokale particuliere radio-organisaties, met name voor migrantenradio. Hoewel formeel SODH verantwoordelijk voor de radio-uitzendingen van Stads Radio en Kanaal 2, is de productie, programmering en exploitatie uitbesteed aan Omroepproductiebedrijf Haaglanden (OBH). De samenwerking tussen SODH en OBH berust op een contract dat is voorgelegd aan het Commissariaat voor de Media.

11

Drie andere lokale radio-organisaties die uitzenden zijn Stichting Sportsignaal, Stichting Discus en VOKABEL. Zij worden doorgegeven op de Haagse kabel als audiosignaal bij het tv-kanaal >Infothuis=. Er zijn momenteel drie commerciële lokale radio-organisaties in Den Haag actief. Alledrie delen een kabelfrequentie. Op 15 januari 1998 startte de Hindoestaanse Omroep Stichting (HOS) het radiostation >Haagstad Radio=. De andere commerciële initiatieven zijn Radio VAHON en Radio Sangam. De HOS beschikt over een lokale AM frequentie (1485 kHz). Voor zover bekend heeft de HOS die frequentie nog niet in gebruik genomen. De regionale publieke zender Radio West bereikt vooral bij de Hagenaars die ouder zijn dan 35jr een hoge luisterdichtheid.

12

4. Knelpunten en aandachtspunten lokale radio Den Haag Mede naar aanleiding van de radioconferentie van 8 maart jl. kunnen enkele actuele knelpunten en aandachtspunten in het Haagse bestel aangewezen worden. Positie Stads Radio 94 Stads Radio 94 is een succesvolle lokale radio-omroep, zeker bij de doelgroep Haagse inwoners tot 45 jaar, maar de zender draait flink verlies. De kosten van het station moeten uit de exploitatie van de reclamezendtijd worden gedekt, maar deze inkomsten schieten structureel tekort. De inkomsten uit reclame bedragen circa fl. 1,2 mln. Het tekort op de jaarbegroting was twee jaar geleden fl. 1,5 mln en bedraagt momenteel naar schatting fl. 900.000,-. De bepaling dat zeker 50% van de programmering moet bestaan uit informatieve, culturele en educatieve onderwerpen (gerelateerd aan Den Haag) is hierbij zeker een complicatie. Stads Radio 94 vervult vanwege het programmavoorschrift voor de stad een sleutelrol in informatief en cultureel opzicht. De vervulling van de programmatische taakstelling staat onder druk omdat de radiomarkt commerciëler is geworden, zowel op de kabel als in de ether. Het is niet langer vanzelfsprekend dat de bedrijfseconomische focus, dat wil zeggen het genereren van voldoende reclame-inkomsten, in de toekomst gecombineerd kan worden met een toewijding aan het volledig programmavoorschrift. De financiële situatie van Stads Radio is urgent te noemen, al moet daarbij aangetekend worden dat het tekort de laatste jaren afneemt. Toegangsradio Het kanaal dat gewijd is aan toegangsradio, Kanaal 2, is overbezet. Bij de SODH komen van uiteenlopende allochtone en autochtone organisaties verzoeken binnen om zendtijd te mogen inhuren. Er is behoefte aan een tweede doelgroepenkanaal om de verschillende aanbieders beter een plek te kunnen geven. Bij toegangsradio worden alle kosten doorberekend aan de omroepinstellingen die gebruikmaken van de voorziening. In combinatie met het gebruik van facilitaire voorzieningen, de huur van studio’s, apparatuur, het doorstralen van programma’s naar de radiozender, etc kunnen de totale kosten voor toegangsradio aardig oplopen. Vrijwel alle particuliere radio-organisaties in Den Haag, veelal migrantenomroepen, beschikken over geringe financiële middelen. Het gevolg is onder meer dat er weinig kwaliteitszorg is bij het maken van een programma. De relatief hoge financiële drempel in combinatie met de schaarste aan zendtijd samen heeft tot gevolg dat Kanaal 2 voor particuliere organisaties minder toegankelijk is dan wenselijk moet worden geacht. Voor de organisatie van de verdeling van zendtijd voor toegangsradio dienen heldere en redelijke criteria te worden aangelegd. Door het grote aantal particuliere omroeporganisaties die gebruik willen maken van toegangsradio is het zaak een te grote versnippering van het aanbod te voorkomen. Zoveel mogelijk zouden samenwerkingsverbanden tussen de betrokken organisaties gerealiseerd moeten worden. Mogelijk knelpunten zijn inefficiënt gebruik van beschikbare faciliteiten, onvoldoende redactionele samenwerking, onvoldoende samenwerking op het gebied van publiciteit. Beschikbare etherfrequenties lokale radio Tot op heden is in Den Haag slechts één FM-frequentie beschikbaar voor lokale radio. Dit wordt gezien als een belangrijke beperking voor het Haagse radiobestel. Zoals eerder is aangegeven hebben radioprogramma’s die alleen via de kabel verspreid worden een significant lager potentieel publieksbereik. Een uitbreiding van lokale FM-etherfrequenties zou het Haagse radiobestel aanzienlijk verbeteren.

13

Deskundigheidsbevordering Er is een behoefte gesignaleerd aan ondersteuning op het gebied van deskundigheids-bevordering, bijvoorbeeld in de vorm van cursussen voor beginnende radio-makers. Het is niet vanzelfsprekend dat Hagenaars die niet-beroepshalve betrokken zijn bij het maken van radioprogramma’s, beschikken over de nodige vaardigheden. Mensen die programma’s maken voor migrantengroeperingen verdienen in dit opzicht specifieke aandacht. Ook voor medewerkers bij de SODH en OBH dient professionalisering op het gebied van redactie, programmering en planning tot de mogelijkheden te behoren.

Radio in gemeentelijke migrantencommunicatie De allochtone omroeporganisaties die radioprogramma’s uitzenden via Kanaal 2, scoren een goede bekendheid en een redelijk bereik bij hun doelgroepen. Vooralsnog maakt de gemeente weinig of geen gebruik van deze radioprogrammering in zijn communicatiebeleid terwijl uit onderzoek is gebleken dat allochtone Hagenaars onvoldoende hun weg vinden naar gemeentelijke instellingen en voorzieningen. Vraag naar een Open Kanaal Een aandachtspunt is de haalbaarheid van een zogenaamd “Open Kanaal”. Dit is een podium waarop individuele burgers rechtstreeks hun mening kunnen uiten en onderling in discussie kunnen treden. De Haagse particuliere Stichting Open Kanaal pleit voor de realisering van een dergelijke voorziening in Den Haag. De vraag is of binnen het huidige radiobestel plaatsgevonden kan worden voor een Open Kanaal en hoe een dergelijk radio-initiatief zich verhoudt tot het bestaande radio-aanbod.

Samenvatting Stadsradio 94 is een succesvolle lokale radio-omroep maar de zender draait verlies waardoor de vervulling van de programmatische taakstelling onder druk staat. De financiële situatie van Stads Radio is urgent te noemen, al moet daarbij aangetekend worden dat het tekort de laatste jaren afneemt. Het kanaal dat gewijd is aan toegangsradio, Kanaal 2, is overbezet. Daarbij heeft de relatief hoge financiële drempel tot gevolg dat Kanaal 2 voor particuliere organisaties minder toegankelijk is dan wenselijk moet worden geacht. Het grote aantal particuliere omroeporganisaties die gebruik willen maken van toegangsradio brengt het risico mee van grote versnippering van het aanbod. Zoveel mogelijk zouden samenwerkingsverbanden tussen de betrokken organisaties gerealiseerd moeten worden. Knelpunten zijn inefficiënt gebruik van beschikbare faciliteiten, onvoldoende redactionele samenwerking, onvoldoende samenwerking op het gebied van publiciteit. In Den Haag is slechts één FM-frequentie beschikbaar voor lokale radio. Een uitbreiding van lokale FMetherfrequenties zou het Haagse radiobestel aanzienlijk verbeteren. Er is een behoefte aan ondersteuning op het gebied van deskundigheidsbevordering, bijvoorbeeld in de vorm van cursussen voor beginnende radio-makers. De gemeente maakt weinig of geen gebruik van de lokale migrantenomroepen in zijn communicatiebeleid terwijl uit onderzoek is gebleken dat allochtone Hagenaars onvoldoende hun weg vinden naar gemeentelijke instellingen en voorzieningen. De Stichting Open Kanaal pleit voor een apart Open Kanaal in Den Haag. De vraag is of binnen het huidige radiobestel plaatsgevonden kan worden voor een dergelijke voorziening en hoe dit zich verhoudt tot het bestaande radio-aanbod

14

5. Naar versterking van het Haagse radiobestel

De beleidsroute voor een sterker radiobestel in Den Haag loopt langs de hiervoor genoemde knelpunten en aandachtspunten. Alvorens een beleidsplan uit te werken is het goed eerst de rol te bepalen die de gemeente te spelen heeft. 5.1 Rol Gemeente Den Haag De overheid, waaronder met name de gemeente, kan de voorwaarden scheppen voor een lokaal bestel waarin de radiofuncties op het gebied van informatie, cultuur, educatie en maatschappelijke integratie optimaal ontwikkeld kunnen worden. Op die verantwoordelijkheid kan de gemeente aangesproken worden. Deze plaatsbepaling sluit aan bij de formulering van randvoorwaarden die bij gelegenheid van de radioconferentie van 8 maart 1999 zijn neergelegd. Daarin is gesteld dat omroeporganisaties zelf primair de verantwoordelijkheid dragen voor een goede radiostructuur; dat zo veel mogelijk partijen gelegenheid moeten hebben om uit te zenden, zodat het aanbod de veelzijdigheid van de Haagse pluriforme samenleving reflecteert, en dat de beschikbare middelen moeten zo efficiënt mogelijk worden ingezet. Wat die middelen betreft heeft de gemeente in het bijzonder twee instrumenten ter beschikking om bij te dragen aan een goed functionerend radiobestel. In de eerste plaats kan de gemeente besluiten gebruik te maken van de mogelijkheid om het compensatiebedrag dat aan het gemeentefonds is toegevoegd (= fl. 1,4 keer het aantal woonruimten in Den Haag = ca fl. 320.000,-) aan te wenden ter versterking van het lokale publieke radiobestel. Daarnaast heeft de Gemeente Den Haag in de vorm van het Casema Mediafonds een tijdelijk en specifiek instrument in handen ter stimulering van particuliere initiatieven met als doel een levendige communicatie en interactie binnen de stedelijke samenleving. Het gaat hier om ondersteuning van de gemeente voor media-projecten die een toegevoegde waarde hebben ten opzichte van het bestaande media-aanbod, waarbij de initiatiefnemers een eigen financiële verantwoordelijkheid dragen voor beheer, exploitatie en continuïteit van de projecten. Mede gelet op het tijdelijk karakter van dit fonds is een afgewogen en efficiënte inzet van de fondsmiddelen wenselijk. Gekozen zal worden voor initiatieven met een (infra)structureel karakter, dat wil zeggen voor investeringen in projecten waarvan een blijvende versterkende impact verwacht kan worden voor het Haagse medialandschap. Het fonds beoogt voor dergelijke media-initiatieven een aanjaagfunctie te hebben. Er zijn binnen het mediabeleid nog aanvullende mogelijkheden voor de gemeente om bij te dragen aan de versterking van het radiobestel. Zo heeft het college van b en w de bevoegdheid om de samenstelling van het programmabeleidsbepalend orgaan van de lokale zendgemachtigde te bepalen. De gemeente adviseert daarnaast het Commissariaat voor de Media over de toekenning van de zendvergunning die toegang geeft tot een etherfrequentie. De gemeente kan ook, krachtens het exploitatiecontract met de Casema, maximaal twee radiokanalen reserveren voor gemeenschapsdiensten. Tenslotte kan de gemeente een rol vervullen in het behartigen van belangen van lokale radio in de beleidsontwikkeling op landelijk niveau, bijvoorbeeld op het gebied van frequentieverdeling.

15

5.2 Inzet van het radiobeleid Organisatie: Centrale positie SODH De Mediawet stelt dat er per gemeente één lokale zendgemachtigde voor lokale publieke omroep aangewezen kan worden. Op de radioconferentie van afgelopen maart is door alle betrokken instellingen de centrale positie van Stichting Stadsomroep Den Haag binnen het radiobestel bevestigd. De SODH heeft een breed draagvlak in de stedelijke samenleving via een vertegenwoordiging van 28 Haagse organisaties en instellingen in het stichtingsbestuur. Het lijkt zinvol om in de toekomst deze centrale positie, die over een lagere periode is opgebouwd, voor SODH te handhaven. Ook het feit dat er veel verschillende particuliere radio-organisaties in de Haagse samenleving operatief zijn, maakt voor de inrichting van het publieke bestel een overkoepelende instelling wenselijk om zo een organisatorische versnippering te voorkomen. Het is zaak dat de SODH herkenbaar is als centrale Haagse publieke omroep. Met de SODH zullen afspraken gemaakt worden over de representativiteit en met name de vertegenwoordiging van allochtonen in het bestuur en in het programmabeleidsbepalend orgaan van de omroeporganisatie. Conform de Mediawet stelt het college van B. en W. op voordracht van de SODH de samenstelling van het programmabeleidsbepalend orgaan vast. Beoordeeld zal worden of aanpassingen in de samenstelling wenselijk zijn. Binnen de huidige situatie wordt een groot deel van de werkzaamheden op het gebied van lokale publieke radio uitgevoerd door het Omroepproductiebedrijf Haaglanden, in opdracht van de SODH. Er dient een duidelijke scheiding te zijn, organisatorisch en financieel, tussen SODH en OBH. Onderzocht zal worden of het huidige samenwerkingsverband past in een optimale structuur voor het publieke radio-bestel. De SODH heeft, als centrale en verantwoordelijke organisatie, een rol in het faciliteren van de samenwerking tussen de diverse Haagse organisaties die bij toegangsradio betrokken zijn. Onderzocht zal worden hoe de bestaande technische faciliteiten en studio’s in de stad optimaal aangewend kunnen worden. Als hieruit blijkt dat voor de realisering van toegangsradio via twee kabelkanalen extra faciliteiten benodigd zijn, kan een beoordeeld worden of een eenmalige investering vanuit het Casema-Mediafonds voor faciliteiten die beheerd worden door SODH, tot de mogelijkheden behoort.

Compensatieregeling en Versterking Haags publiek bestel Enkele van de gesignaleerde problemen vallen onder de noemer van (dreigend) verlies van kwaliteit van de publieke taakstelling als gevolg van onvoldoende middelen en toenemende concurrentie in de radiomarkt. Gezien de huidige financiële stand van zaken bij Stads Radio 94 kunnen bezuinigingen op redactioneel niveau en een kwaliteitsverlies in de programmering niet uitgesloten worden. De continuïteit van een hoogwaardig en kwalitatief programma-aanbod is in het geding. Bij toegangsradio zijn de huidige tarieven voor veel kleinere Haagse radio-organisaties een te hoge drempel, waardoor het radiobestel in onvoldoende mate een toegankelijk media-platform biedt aan lokale organisaties. Om een sterker publiek lokaal bestel te realiseren waarin het programma-aanbod op behoorlijke wijze kan voldoen aan het voorschrift minstens 50% van de programmering te besteden aan stedelijke informatie, cultuur en educatie, en waarin aan verschillende lokale organisaties laagdrempelige toegang geboden wordt om eigen radioprogramma’s te verspreiden, zal worden voorgesteld om gebruik te maken van de compensatieregeling die VNG en rijksoverheid hebben getroffen inzake het wegvallen van de lokale opslag op de omroepbijdrage.

16

Gemeenten krijgen met ingang van 2000 / 10 miljoen ter compensatie van de financiële gevolgen van de afschaffing van de omroepbijdrage. Het bedrag wordt structureel aan de algemene uitkering uit het gemeentefonds toegevoegd en dus over alle gemeenten verdeeld. Per woonruimte komt dit neer op / 1,40. Voor de gemeente Den Haag betekent dit een compensatie van circa / 320.000,-. De opbrengst hiervan zal aan de SODH in beheer gegeven kunnen worden. In overleg met de SODH zullen de middelen ingezet om de structurele knelpunten in het lokale publieke radiobestel te adresseren. De voorwaarde die hieraan verbonden wordt is dat een gezonde financiële exploitatie van Stads Radio 94 wordt gerealiseerd, waartoe een overtuigend businessplan moet worden voorgelegd.

Er moet jaarlijks in de begroting en de financiële verantwoording van SODH aan de gemeente een gescheiden behandeling zijn voor Stads Radio 94 en toegangsradio. Ook is het zaak dat er een duidelijk financieel en organisatorisch onderscheid is tussen SODH en OBH. De ontwikkeling van heldere criteria voor toegang tot toegangsradio is evenzeer een voorwaarde.

Uitbreiding zendtijd toegangsradio Met ingang van het nieuwe radio-plan per 1/1/2000 zal de gemeente de mogelijkheden voor toegangsradio verruimen naar twee radiokanalen op de kabel. Zoals bekend beschikt de gemeente, volgens de exploitatie-overeenkomst die met de Casema gesloten is, over de mogelijkheid om (onder meer) twee radiokanalen aan te wijzen voor verspreiding van gemeenschapsdiensten. Naar blijkt is één kanaal ontoereikend om alle initiatieven vanuit de stad op het gebied van toegangsradio een plaats te geven. Met de SODH worden afspraken gemaakt voor een goed functionerend systeem van zendtijdverdeling. De invulling van de beide toegangskanalen behoort tot de programmatische verantwoordelijkheid van SODH. Gelet op het belang van de groep Surinamers en Hindostanen in de Haagse samenleving, en ook overwegende het aantal radio-initiatieven uit deze groeperingen, kan overwogen worden om een kanaal voor toegangsradio te gebruiken voor een Surinaamse zender.

Uitbreiding FM-frequenties voor Haagse radio De meerwaarde van een etherfrequentie voor een radiostation is eerder aan de orde geweest. De besluitvorming over de uitbreiding van de mogelijkheden voor radiodistributie via de ether ligt bij de rijksoverheid. Zoals is beschreven vindt in 1999/2000 een volledige herziening plaats van de frequentieverdeling in Nederland voor radiozenders Het ministerie van OCW toont zich een voorstander van een extra FM-frequentie voor publieke lokale omroep in de vier grote steden ten behoeve van migrantencommunicatie. De gemeente zal het initiatief nemen voor een lobby vanuit de vier grote steden ten einde de frequentieruimte voor lokale radio-omroep te maximaliseren. Maar niet alleen gaat het om een extra frequentie voor publieke omroep. Ook de belangen van lokale commerciële radio zijn in het geding. Als alle frequenties buiten het publieke domein ongeclausuleerd geveild zouden worden, zijn de kansen op het bemachtigen van een etherfrequentie voor lokale commerciële radio-organisaties gering. In het interdepartementaal overleg over de verdeling van frequenties is om deze reden sprake van de optie om een aparte frequentiepakket te reserveren voor lokale commerciële radio. Deze optie zal eveneens vanuit de vier grote steden actief ondersteund kunnen

17

worden. Ook zal in deze bij deze activiteit het aspect van de stereo-distributie voor lokale FM-zenders worden meegenomen. Tenslotte zal de gemeente in samenwerking met de SODH de diverse radio-organisaties in de stad informeren over de mogelijkheden om een FM-frequentie te claimen voor uitzendingen met een tijdelijk publiek/maatschappelijk doel.

Haalbaarheidsonderzoek Open Kanaal Op verzoek van de Stichting Open Kanaal en in opdracht van de gemeente is een onderzoek uitgevoerd naar de haalbaarheid van een Open Kanaal in Den Haag. Het onderzoek wijst uit dat de kansen voor een commerciële exploitatie van Open Kanaal minimaal zijn. Met andere woorden het Open Kanaal zou gesubsidieerd moeten worden. Een aparte zendvergunning binnen het publieke bestel voor dit initiatief is niet mogelijk, omdat de enige machtiging in handen is van de SODH. De resterende optie is dat het initiatief opgenomen wordt in het programma-aanbod van de SODH. SODH heeft zijn bereidheid aangegeven om in samenwerking met de Stichting Open Kanaal de mogelijkheden daarvoor te verkennen. Een 24-uurs bezetting van een radio-kanaal voor Open Kanaal lijkt onwenselijk, zeker gezien de schaarste-problemen die er zijn voor toegangsradio. Reëler lijkt het om de plannen af te stemmen op een experimentele periode met een aantal uur per week. De kosten voor deze voorziening waarbij de Haagse burger gratis zijn of haar mening kan geven, kunnen in project-vorm voorgelegd worden aan het Casema-Mediafonds. De voorwaarde is wel dat als blijkt dat de formule succesvol is, bijvoorbeeld wanneer veel Haagse inwoners gebruik maken van deze voorziening, dit radioproject onderdeel zou moeten worden van het reguliere programma-aanbod van SODH. Conform het advies van het haalbaarheidsonderzoek, zou in het kader van de stimulering van het openbaar debat bij de uitwerking van Open Kanaal op thematische wijze aansluiting gevonden kunnen worden bij de onderwerpen die actueel zijn in gemeenteraadsvergaderingen. Deskundigheidsbevordering radio De kwaliteit van een radioprogramma staat of valt bij de kwaliteit van de programma-maker en de mate waarin hij of zij beschikt over specifieke vaardigheden. Voorzieningen voor deskundigheidsbevordering, in de vorm van incidentele opleidingsfaciliteiten zoals een STOA-cursus radio voor beginnende allochtone programmamakers, kunnen via een beroep op het Casema Mediafonds ondersteund worden. De gemeente zal over de uitwerking van deze mogelijkheden overleg voeren met de SODH, de OBH en de omroeporganisaties die programma’s leveren voor toegangsradio. Stimulering van samenwerking Juist omdat binnen de stad een aanzienlijk aantal partijen betrokken is bij het maken en verspreiden van radioprogramma’s, zal de gemeente samen met de SODH zoveel mogelijk bevorderen dat de organisaties samenwerken. De SODH is hierin het voornaamste aanspreekpunt, maar vanuit de gemeente kunnen initiatieven op het gebied van samenwerking gestimuleerd worden. Radio in gemeentelijke communicatiebeleid De gemeente heeft afgesproken om binnen zijn communicatiebeleid speciale aandacht te besteden aan het bereiken van migrantengroeperingen. Lokale allochtone radiostations die uitzenden via het toegangskanaal, scoren een goede bekendheid en een redelijk bereik bij hun doelgroepen. Onderzocht zal worden hoe deze radioprogramma’s beter gebruikt kunnen worden bij de voorlichting over gemeentelijke instellingen en voorzieningen.

18

Een pilotproject voor een jaar zal worden ontwikkeld en uitgevoerd, in samenwerking met VEB. De pilot zal gefinancierd kunnen worden uit het Fonds Publieksdiensten. Dit fonds heeft specifiek tot doel het verbeteren van de gemeentelijke informatievoorziening en het verbeteren van de gemeentelijke dienstverlening. Als uit de pilot blijkt dat radio een effectief instrument is in het bereiken van de allochtonen inwoners, zal een continuering van deze vorm van voorlichting een reguliere plaats moeten krijgen binnen het gemeentelijk communicatiebeleid.

In het afsluitende hoofdstuk 6 wordt de inzet van het radiobeleid samengevat in actielijnen. 6. Samenvatting: Actielijnen beleidsvoornemens De rol van de gemeente in het versterken van een Haags radiobestel is voorwaardenscheppend. De lokale omroeporganisaties hebben een eigen verantwoordelijkheid in het realiseren van een goed functionerende infrastructuur. Met deze uitgangspunten zijn hierboven beleidsvoornemens geformuleerd die hierna worden samengevat in enkele actielijnen. Actielijnen: *

De gemeente gaat uit van een centrale rol het Haagse radiobestel voor de Stichting Stadsomroep Den Haag. Afspraken worden gemaakt over een voldoende representatieve afspiegeling van de Haagse pluriforme samenleving in het bestuur van de omroeporganisatie en in het programmabeleidsbepalend orgaan. Conform de Mediawet zal het college van B. en W. op voordracht van de SODH de samenstelling van het programmabeleidsbepalend orgaan vaststellen.

*

Gezien het belang van radio voor de stad en gelet op het feit dat een aantal structurele knelpunten zijn gesignaleerd, zal de compensatieregeling die VNG en rijksoverheid zijn overeengekomen inzake het wegvallen van de lokale opslag op de omroepbijdrage kunnen worden aangewend. Gemeenten krijgen met ingang van 2000 / 10 miljoen ter compensatie van de financiële gevolgen van de afschaffing van de omroepbijdrage. Het bedrag wordt structureel aan de algemene uitkering uit het gemeentefonds toegevoegd en dus over alle gemeenten verdeeld. Per woonruimte komt dit neer op / 1,40. Voor de gemeente Den Haag betekent dit een compensatie van circa / 320.000,-. De opbrengst zal aan de SODH in beheer gegeven kunnen worden. In overleg met de SODH zullen vervolgens de middelen worden ingezet om de structurele knelpunten in het lokale publieke radiobestel te adresseren: 1) het behoud en de continuïteit van de programmakwaliteit van Stadsradio 94, in het bijzonder voor de programma’s die betrekking hebben op lokale informatie, educatie en cultuur, en 2) verlaging van de tarieven voor toegangsradio ter ondersteuning van de particuliere initiatieven om programma’s via toegangsradio te verspreiden.

*

Aan het overdragen van deze middelen zal de gemeente enkele voorwaarden verbinden. Voorwaardelijk is een gescheiden behandeling voor Stads Radio en voor toegangsradio in de begroting en financiële verantwoording van SODH. Er moet ook sprake zijn van een heldere financiële en organisatorische scheiding tussen de SODH en het Omroepproductiebedrijf Haaglanden. Voor de toegangsradio dienen heldere criteria te worden ontwikkeld en er wordt een businessplan geschreven voor de zender Stadsradio 94.

19

*

Met ingang van het nieuwe radio-plan in 2000 zal de gemeente de mogelijkheden voor toegangsradio verruimen naar twee radiokanalen op de kabel. Met de SODH worden afspraken gemaakt voor een goed functionerend systeem van zendtijdverdeling.

*

Onderzocht wordt hoe de huidige beschikbare faciliteiten optimaal kunnen worden ingezet voor toegangsradio. Indien dit nodig is, behoort een eenmalige bijdrage vanuit het Casema-Mediafonds, voor faciliteiten onder beheer van SODH, tot de mogelijkheden.

*

Het huidige samenwerkingsverband tussen SODH en OBH wordt heroverwogen met oog op een optimalisering van de infrastructuur voor lokale publieke radio, met name gelet op de besteding van middelen uit de radio-opslag en de organisatie van toegangsradio.

*

De gemeente initieert in het kader van de grote steden een lobby in de richting van de rijksoverheid ten einde de frequentieruimte voor lokale radio-omroep op de FM-band te maximaliseren. Hierbij gaat het om een extra frequentie voor publieke en commerciële lokale radio-omroep. Het aspect van een volwaardige stereo-distributie voor lokale frequenties wordt hierbij meegenomen.

*

In overleg met de Stichting Open Kanaal en de SODH worden de mogelijkheden verkend voor een experimentele periode met een Open Kanaal-voorziening binnen het programma-aanbod van de SODH waar individuele burgers rechtstreeks hun mening kunnen uiten. Op voorwaarde dat de criteria en doelstellingen van het Casema-Mediafonds gerespecteerd worden, behoort een eenmalige ondersteuning tot de mogelijkheden op voorwaarde dat als blijkt dat de formule succesvol is deze radiovoorziening onderdeel wordt van het reguliere programma-aanbod van SODH.

*

De gemeente zal overleg voeren met de SODH, de OBH en de omroeporganisaties die programma’s leveren voor toegangsradio, over deskundigheidsbevordering in de vorm van incidentele opleidingsfaciliteiten. Ook de radio-initiatieven VOKABEL, Sportsignaal en Discus worden hierbij betrokken. Incidentele bijdragen van het Casema Mediafonds behoren tot de mogelijkheden.De gemeente zal samen met de SODH zoveel mogelijk bevorderen dat de verschillende organisaties samenwerken. De SODH is hierin het voornaamste aanspreekpunt, maar vanuit de gemeente zullen initiatieven op het gebied van samenwerking gestimuleerd worden.

*

De gemeente zal in samenwerking met de SODH de diverse radio-organisaties in de stad informeren over de mogelijkheden om een FM-frequentie te claimen voor uitzendingen met een tijdelijk publiek/maatschappelijk doel.

*

De dienst Voorlichting en Externe Betrekkingen start een pilotproject waarin lokale radiovoorzieningen worden gebruikt bij de gemeentelijke migrantenvoorlichting.

----------

Bijlagen: 1. Inspraakrapport 2. Samenstelling bestuur Stichting Stadsomroep Den Haag

20

Bijlage 1: Inspraakrapport Radionota

Rapportage over de inspraakprocedure naar aanleiding van de gemeentelijke radionota

1. Inspraakprocedure 2. Bespreking en beantwoording schriftelijke reacties 3. Conclusie

Bijlage: Binnengekomen schriftelijke reacties

1. Inspraakprocedure Na bespreking in de gemeenteraadscommissie SPM op 30 juni jl., is de gemeentelijke nota >Radio in Den Haag= vrijgegeven voor inspraak. In de radionota zijn verschillende voornemens geformuleerd op het gebied van het mediabeleid. Centraal staat daarbij het voornemen een lokale opslag op de landelijke omroepbijdrage in te voeren. Uit de gegenereerde inkomsten worden diverse activiteiten ter versterking van de Haagse lokale radio-omroep gerealiseerd. Voor de organisatie van de inspraak zijn de volgende communicatie-lijnen uitgezet: 1) De radionota is ter kennisneming verstuurd naar de belangrijkste partijen op het gebied van lokale radio in Den Haag. 2) Op 8 juli is een gemeentebericht in De Posthoorn geplaatst. Daarin is aangegeven dat de radionota in het kader van de inspraakprocedure tot en met 15 september 1999 ter inzage ligt in het Gemeentelijk Informatiecentrum. 3) Ook is aangegeven dat de radionota op te vragen is via de gemeentelijke website. 4) Tot en met 15 september 1999 hebben partijen schriftelijk of per email reacties kunnen indienen. 5) De Stedelijke Adviesraad Multiculturele Stad (SAM) is gevraagd door B&W om over de radionota te adviseren.

Op 15 september jl. heeft de gemeente van acht organisaties een schriftelijke reactie op de radionota ontvangen: de Stichting Stadsomroep Den Haag, Stichting Federatie EEKTA, Stichting Sportsignaal, Stichting De Bazuin, Omroepproductiebedrijf Haaglanden, Vereniging Oecumenische Kabelomroep Vokabel, de Hollandsche Radiomaatschappij en de Hindoestaanse Omroep Stichting. Daarnaast heeft de SAM een advies uitgebracht over de radionota. Alle hier genoemde organisaties hebben op maandag 4 oktober jl. de gelegenheid gekregen om hun bijdrage mondeling toe te lichten. Alle partijen zijn tenslotte per brief geïnformeerd over de verdere behandeling van de inspraak, over de ter inzage legging van het inspraakrapport en over de mogelijkheid om in te spreken bij de gemeenteraadscommissie SPM op 18 november 1999. 2. Bespreking en beantwoording schriftelijke reacties De inhoud van de schriftelijke reacties is hier samengevat. In de bijlage van dit inspraakrapport zijn de diverse reacties integraal opgenomen. Elke reactie wordt hier tevens beantwoord, waarbij wordt aangegeven of de inspraakreactie leidt tot een aanpassing in de radionota. A. Stichting Stadsomroep Den Haag (SODH) Samenvatting van de inspraakreactie: 1. De SODH ziet graag voor initiatieven op het gebied van deskundigheidsbevordering, programmaontwikkeling en infrastructuur een concrete reservering bij het Casema Mediafonds.

2. De SODH meent dat de geschatte inkomsten van fl. 325.000,- (uit de invoering van een lokale opslag) ontoereikend zijn om alle gesignaleerd knelpunten op te lossen. Verwijzend naar het mediabeleid in de andere drie grote steden verzoekt de SODH het college om aanvullende structurele middelen. 3. De SODH wenst een vervolgnotitie op het gebied van televisie in Den Haag. 4. De SODH dringt aan op snelle gemeentelijke besluitvorming voor een lokale opslag in verband met het wetsvoorstel voor de fiscalisering van de omroepbijdrage. Beantwoording en resultaat: 1. Voor initiatieven op het gebied van deskundigheidsbevordering, programmaontwikkeling en infrastructuur bestaan in principe ondersteuningsmogelijkheden bij het Casema Mediafonds. Per aanvraag zal beoordeeld worden of deze voldoet aan de doelstelling en criteria van het fonds. Er is geen reden om de flexibiliteit van fondsmiddelen te beperken door op voorhand concrete reserveringen aan te brengen. Resultaat: geen aanpassing radionota 2. Met de SODH zal de gemeente overleg voeren over de opbrengst van de lokale opslag ten behoeve van Stadsradio 94 en van toegangsradio. Daarmee kunnen enkele knelpunten weggenomen worden in het radiobestel. Vooralsnog is de gemeente niet van mening dat, los van de opslag, extra financiële middelen voor het radiobeleid structureel moeten worden ingezet. Resultaat: geen aanpassing radionota 3. De behoefte aan lokale televisie wordt in Den Haag vooral ingevuld door TV-West. Anders dan bij radio is er op zeer beperkte schaal sprake van Haagse televisieproduktie en -programmering. De gemeente is in overleg met het ministerie van OCW over de mogelijke start van een speciaal tv-initiatief gericht op migranten in de vier grote steden. Dit zou een impuls geven aan lokale televisie. Ter gelegener tijd zal daarover een separate beleidsnotitie uitgebracht worden. Resultaat: geen aanpassing radionota 4. Indien de gemeenteraad op 25 november aanstaande besluit tot invoering van de opslag is Den Haag in principe op tijd voor een mogelijke compensatieregeling. Of het Rijk zal compenseren is afhankelijk van de behandeling in de Tweede Kamer van het wetsvoorstel over fiscalisering van de omroepbijdrage. De coalitiepartijen hebben kritische vragen gesteld bij het scenario waarbij sommige steden wel en andere niet zouden worden gecompenseerd. Resultaat: geen aanpassing radionota.

B) Omroepproduktie Bedrijf Haaglanden (OBH) Samenvatting van de inspraakreactie: 1. De OBH dringt aan op versnelde invoering van de lokale opslag in het licht van het wetsvoorstel fiscalisering van de omroepbijdrage. Ook wijst de OBH op een verslechtering van zijn financiële situatie. Dit zou eveneens een snelle invoering van de lokale opslag wenselijk maken. 2. OBH wijst op tegengestelde belangen tussen OBH en SODH omdat uit de lokale opslag enerzijds een ondersteuning gegeven zal worden aan Stadsradio 94 en anderzijds aan toegangsradio. Daarom verzoekt OBH om toegangsradio te ondersteunen via het Casema Mediafonds. 3. OBH steunt gemeente-actie voor een extra etherfrequentie en wijst op het streven van OBH om voor de huidige lokale etherfrequenties een volwaardige stereo-distributie te realiseren. Dit belang zou de gemeente evenzeer kunnen behartigen binnen het frequentiebeleid. 4. OBH wenst dat het business plan voor Stadsradio 94 (dat de gemeente als voorwaarde stelt voor ondersteuning uit de lokale opslag) vertrouwelijk behandeld wordt.

5.OBH meent dat de lokale publieke omroep ten opzichte van de regionale en landelijke ongelijk behandeld wordt. Inhoudelijk gelden dezelfde programmatische voorschriften, maar de lokale publieke omroepen in tegenstelling tot hun regionale en landelijke collega’s volledig aangewezen op reclameinkomsten. Beantwoording en resultaat: 1. Zie antwoord A4 hierboven. 2. De organisaties die toegangsradio verzorgen en de OBH hebben verschillende belangen. Beide partijen opereren onder de verantwoordelijkheid van de SODH. In die zin is het niet zo dat OBH en SODH conflicterende belangen hebben, maar heeft de SODH rekening te houden met de belangen van verschillende partijen. Het ondersteunen van toegangsradio heeft een infrastructureel karakter en is daarmee niet geschikt om vanuit het Casema Mediafonds te organiseren. Resultaat: geen aanpassing radionota 3. In de lobby van de gemeente op het gebied van etherfrequenties zal de gemeente aandringen op een volwaardige stereo-distributie voor de lokale frequenties. Resultaat: aanpassing radionota 4. Toegezegd kan worden dat het business plan voor Stadsradio 94 als vertrouwelijk document behandeld zal worden door de gemeente. Dit behoeft geen aanpassing van de nota. Resultaat: geen aanpassing radionota. 5.De inzet van het radiobeleid is er mede op gericht om de geconstateerde ongelijkheid weg te nemen en de lokale publieke omroep in Den Haag te voorzien van structurele publieke financiering. Resultaat: geen aanpassing radionota C) Stichting Federatie EEKTA Samenvatting van de inspraakreactie: 1. EEKTA dringt aan op een gemeentelijke medianota. Naast radio is ook televisie een belangrijk instrument om de maatschappelijke emancipatie en participatie te ondersteunen. 2. De activiteiten van EEKTA op het gebied van samenwerking tussen diverse migrantenorganisaties dienen voldoende ondersteuning te krijgen van de SODH en van de gemeente. 3. Voor het bestuur van de SODH stelt de EEKTA dat in ieder geval vertegenwoordigers van participerende toegangsradio hierin opgenomen moeten worden. 4. In de radionota is opgemerkt dat een eenmalige investeringsbijdrage van het Casema Mediafonds tot de mogelijkheden behoort voor faciliteiten onder het beheer van de SODH. EEKTA vraagt waarom een dergelijke investering onder beheer van de SODH dient te vallen. 5. EEKTA plaatst een vraagteken bij de toegevoegde waarde van een Open Kanaal-voorziening. Beantwoording en resultaat: 1. Zie antwoord bij A3. 2. In de radionota zal nader aandacht gegeven worden aan de stimulering van samenwerkingsverbanden tussen de verschillende lokale radio-organisaties. Resultaat: aanpassing radionota

3. De gemeente heeft een representativiteitsverklaring afgegeven voor het bestuur van de SODH. Met de SODH is de gemeente in overleg over wijzigingen in het bestuur met als doel een meer efficiënte organisatiegraad. Het nieuwe bestuur zal evenzeer representatief zijn voor de stad. Over de representativiteit zal de gemeenteraad opnieuw een uitspraak doen. Het is daarbij niet wenselijk dat de organisaties die zelf gebruik maken van de voorzieningen waarover de SODH beschikt, tevens ook bestuurlijke verantwoording dragen voor de SODH. Bestuursleden moeten onafhankelijk kunnen functioneren en er zullen zodoende geen vertegenwoordigers van de participerende toegangsradiostations opgenomen worden in het bestuur. Resultaat: geen aanpassing radionota 4. Wanneer een eenmalige investeringsbijdrage van het Casema Mediafonds voor radio-apparatuur aan de orde is, zullen deze faciliteiten zo beheerd worden dat niet slechts één partij daarvan profiteert. Daarom ligt het in de rede om bedoelde investering onder beheer van de SODH te brengen. Resultaat: geen aanpassing radionota 5. De toegevoegde waarde van een Open Kanaal-voorziening ligt hierin dat individuele burgers rechtstreeks via de radio hun mening kunnen verspreiden. Of het initiatief voorziet in een behoefte onder de Haagse bevolking zal moeten blijken uit het experiment dat in de radionota is aangekondigd. Resultaat: geen aanpassing radionota D) Stichting Sportsignaal Samenvatting van de inspraakreactie: 1. Over een eventuele bijdrage in faciliteiten en infrastructuur merkt Sportsignaal op dat gedacht kan worden aan het koppelen van reeds beschikbare studiofaciliteiten, het scheppen van voorwaarden waaronder derden van de faciliteiten gebruik kunnen maken, het financieren van straalverbindingen naar het centrale uitzendpunt en het structureel omlaag brengen van de tarieven voor toegangsradio. 2. Sportsignaal ziet graag een vertegenwoordiging van de Haagse sportwereld in het programmabeleidsbepalend orgaan van de SODH. 3. Sportsignaal signaleert een risico bij het invoeren van een lokale opslag ten gevolge van de wet fiscalisering omroepbijdrage. 4. Sportsignaal pleit voor een transparante inzet van publieke middelen voor enerzijds Stadsradio 94 en anderzijds toegangsradio, waarbij de ondersteuning van Stadsradio 94 kan afnemen gezien het feit dat deze zender minder verlies maakt. 5. Sportsignaal wil graag gebruik maken van een etherfrequentie en vraagt om toelichting over de wijze waarop nieuwe FM-capaciteit ter beschikking zal kunnen komen. Tevens vraagt Sportsignaal wat er gebeurd is met de oude Haagse FM-frequentie 107,9. 6. Sportsignaal wijst op de infrastructuur in Amsterdam, met name op de positie en de werkwijze van SALTO, en meent dat hieruit lering getrokken kan worden voor Den Haag. In dit licht vraagt Sportsignaal of er een 2e toegangskanaal komt en of er mogelijk additionele kanalen vrij kunnen komen voor toegangsradio. 7. Sportsignaal meent er samenwerkingsverbanden ontwikkeld kunnen worden tussen diverse partijen die gebruik maken van toegangsradio. Gedacht kan worden aan het gezamenlijk beginnen van een commercieel radiostation. Van de gemeente wordt hiervoor een bijdrage verwacht. 8. Sportsignaal wijst op de mogelijkheid die de Mediawet biedt om een FM-frequentie te claimen voor uitzendingen met een tijdelijk publiek/maatschappelijk doel. De gemeente zou actief gebruik moeten maken van deze optie om zo meer FM-ruimte in Den haag te scheppen.

9. Sportsignaal wijst op de ontwikkelingen in digitale radio, waarmee veel schaarste-problemen in de toekomst kunnen worden opgelost. 10. Sportsignaal is tegen het reserveren van een apart radiokanaal voor het Open Kanaal-initiatief. Beantwoording en resultaat: 1. Op het gebied van faciliteiten werkt de gemeente samen met SODH voor een inventarisatie van de beschikbare studiofaciliteiten, de mogelijkheden tot samenwerking en de voorwaarden waaronder derden van de faciliteiten gebruik kunnen maken. SODH zal daarover een nota schrijven. Het structureel omlaag brengen van de tarieven voor toegangsradio behoort tot de voorgenomen beleidsmaatregelen. De reguliere kosten die gemoeid zijn met de straalverbindingen voor doorgifte naar het centrale uitzendpunt van SODH behoren tot de eigen financiële verantwoordelijkheid van de betrokken organisaties. Wel is op dit punt ter zijner tijd een eenmalige bijdrage van de gemeente denkbaar vanuit het Mediafonds in verband met de overstap naar een digitale infrastructuur in de loop van het jaar 2000. Resultaat: geen aanpassing radionota 2. Het programmabeleid bepalend orgaan (PBO) van de SODH zal (conform de Mediawet) door de gemeenteraad worden benoemd, op voordracht door de SODH. Bij de samenstelling van dat orgaan zal gelet worden op representativiteit zodat de Haagse samenleving voldoende breed weerspiegeld is. Of, en zo ja hoe, de Haagse sportwereld een rol speelt in de PBO zal ter zijner tijd beoordeeld worden. Resultaat: geen aanpassing radionota 3. Zie de antwoorden A4.

4. De middelen die worden verkregen uit de invoering van de lokale opslag worden ingezet voor enerzijds Stadsradio 94 en anderzijds toegangsradio. De gemeente zal met de SODH afspraken maken zodat de infrastructuur voor publieke radio in Den Haag op beide onderdelen versterkt wordt. De feitelijke inzet van de middelen is de zelfstandige verantwoordelijkheid van het bestuur van de SODH. Dit bestuur zal daarover op heldere wijze verantwoording afleggen middels (openbare) jaarverslagen. Resultaat: geen aanpassing radionota 5. Het gebruik van een etherfrequentie is voor publieke en commerciële radio verschillend georganiseerd. Er is in principe 1 FM-frequentie voor publieke radio per stad beschikbaar. De FM-frequentie 107,9 die in het verleden in Den Haag gebruikt is, is door de Rijksdienst voor Radiocommunicatie vervangen voor de huidige frequentie 94.0. De overwegingen daarbij waren van technische aard, o.a. verband houdend met interferentie-risico met luchtvaartcommunicatie. Voor commercieel gebruik van extra FM-frequenties zal een aparte verdeling plaatsvinden. Om hoeveel frequenties het gaat en de wijze waarop ze verdeeld worden is afhankelijk van >zero-base= onderzoek en van politieke besluitvorming. Er is sprake van een mogelijke reservering van een FM-frequentie speciaal voor minderheden in de vier grote steden. In de radionota is dit beschreven in hoofdstuk 2 >Mediawet en Frequentieonderzoek=. Resultaat: geen aanpassing radionota 6. Bij de professionalisering van SODH wordt rekening gehouden met de wijze waarop de lokale publieke omroep is georganiseerd in steden als Amsterdam en Rotterdam. Voor toegangsradio zal de gemeente een 2e kabelkanaal beschikbaar stellen om daarmee de huidige distributieproblemen in dit gebied op te lossen. Met twee kanalen moet toegangsradio in Den Haag van voldoende doorgiftecapaciteit zijn voorzien. Nog meer distributiecapaciteit voor toegangsradio zal ten koste

moeten gaan van andere (Nederlandse of buitenlandse) radioprogramma’s in het kabelpakket, hetgeen niet wenselijk is. Resultaat: geen aanpassing radionota 7. De gemeente zal, waar dat mogelijk is, samenwerkingsverbanden stimuleren tussen diverse partijen die gebruik maken van toegangsradio. De SODH heeft hierin als centrale omroepinstelling een sleutelpositie. De beoordeling van de haalbaarheid en wenselijkheid van een gezamenlijk op te starten commercieel radiostation is niet aan de gemeente. Resultaat: geen aanpassing radionota 8. De gemeente verzorgt geen omroep en zal in die zin zelf geen gebruik maken van mogelijkheden om een zendvergunning aan te vragen. Wel zal de gemeente via de SODH de diverse partijen in de stad kunnen informeren over de mogelijkheden om een FM-frequentie te claimen voor uitzendingen met een tijdelijk publiek/maatschappelijk doel. Resultaat: aanpassing radionota

9. Over de ontwikkelingen in digitale radio zal in de radionota een extra paragraaf opgenomen worden. Resultaat: aanpassing radionota 10. Voor het Open Kanaal-initiatief wordt niet een apart radio-kanaal gereserveerd. Voorlopig is sprake van een beperkt experiment waarin onderzocht wordt of een Open kanaal-voorziening voorziet in de communicatiebehoeften bij de Haagse burgers. Na afloop zal beoordeeld worden of en zo ja in welke vorm Open Kanaal kan worden gecontinueerd. Resultaat: geen aanpassing radionota E) Hindostaanse Omroep Stichting/Haagstad Radio (HOS) samenvatting van de inspraakreactie: 1. De HOS opereert bij voorkeur als een publieke omroeporganisatie maar heeft gekozen voor een commerciële AM-zender omdat men anders niet voor een frequentie in aanmerking kwam. De HOS zendt uit voor 60.000 Hindostanen en brengt programma’s zonder commercieel karakter. De HOS pleit voor een gelijke behandeling als voor Stadsradio 94, met andere woorden: de HOS wenst in aanmerking te komen voor financiële ondersteuning uit de heffing van de lokale opslag. 2. De HOS verzoekt dat de gemeente bij de organisatie van de gemeentelijke voorlichting voor migranten in de stad ook gebruik maakt van Haagstad Radio. Beantwoording en resultaat: 1. De keuze om te werken als een commercieel radio-initiatief is de verantwoordelijkheid van de HOS. De middelen die vrijkomen uit de heffing van een lokale opslag zullen worden ingezet ter versterking van de lokale publieke radio-omroep in Den Haag. Als commerciële zender komt Haagstad Radio niet voor deze ondersteuning in aanmerking. Resultaat: geen aanpassing radionota 2. De gemeente, met name de afdeling VEB, zal via een proefproject beoordelen of de verschillende migrantengroepen in Den Haag beter bereikt kunnen worden met radio-voorlichting. VEB zal daarbij naar eigen inzichten en bevinding samenwerken met die radio-organisaties die het meest geschikt zijn om de doelgroepen te bereiken. Resultaat: geen aanpassing radionota

F) Stichting De Bazuin Samenvatting van de inspraakreactie: De Bazuin tracht, door onderwijzing van Gods woord, een keer te brengen in de zich steeds meer uitbreidende minachting voor andermans lijf en goederen. Om die reden acht De Bazuin luisterdichtheidscijfers als overweging bij de toewijzing van zendtijd voor toegangsradio onvoldoende. Er zijn andere, meer inhoudelijke argumenten die hierbij een rol spelen. Beantwoording en resultaat: Voor de toewijzing van zendtijd voor toegangsradio zullen heldere en voor eenieder kenbare criteria worden ontwikkeld. Dit is de verantwoordelijkheid van de SODH. In de radionota is dit een voorwaarde voor de ondersteuning van de SODH met publieke middelen. In de radionota wordt niet gesteld dat luisterdichtheid het enige criterium zou moeten zijn. Ook maatschappelijke overwegingen op het gebied van communicatie, cultuur en integratie spelen een rol. Resultaat: geen aanpassing radionota G) Hollandsche Radio Maatschappij (HRM) Samenvatting van de inspraakreactie: De HRM beschikt over verschillende vergunningen voor commerciële omroep. De HRM wenst in aanmerking te komen voor een FM-etherfrequentie en merkt op dat Den Haag een negatieve uitzondering vormt waar het gaat om beschikbare frequenties in vergelijking met andere steden. Er is voldoende FMruimte voor meer frequenties, aldus HRM. Beantwoording en resultaat: Zoals in de radionota is aangegeven zal de gemeente er bij de rijksoverheid op aandringen dat meer FMfrequenties beschikbaar komen voor lokale (stedelijke) radio-initiatieven. Het gaat daarbij om verruiming van de mogelijkheden voor zowel publieke als commerciële radio. Resultaat: geen aanpassing radionota H) Vereniging oecumenische Kabelomroep (Vokabel) Samenvatting van de inspraakreactie: Vokabel verspreidde een radioprogramma tot januari 1997 via het toegangskanaal van SODH. Vokabel was daar het enige Nederlandstalige programma en bereikte om die reden niet langer de doelgroep. Daarom verliet de zender het toegangskanaal. Sindsdien maakt Vokabel gebruik van het geluidssignaal van de kabelkrant Infothuis, samen met de Stichting Sportsignaal en Stichting Discus. Vokabel dringt aan op een behandeling van zijn positie in de radionota die gelijkwaardig is aan de behandeling van toegangsradio, met name waar het gaat om mogelijke voorzieningen en/of activiteiten die vanuit de gemeente worden ontwikkeld. Beantwoording en resultaat: In zoverre dat de radionota een verlaging van de tarieven van toegangsradio nastreeft, kan Vokabel daarvan profiteren als de organisatie besluit uit te zenden via het toegangskanaal. Verder zal de gemeente bij het onderzoeken van samenwerkingsmogelijkheden op het gebied van facilitaire voorzieningen en bij het ontwikkelen van activiteiten op het gebied van deskundigheidsbevordering, met de positie van Vokabel (en van Stichting Sportsignaal en Stichting Discus) rekening houden. Resultaat: aanpassing radionota I) Advies Stedelijke Adviesraad Multiculturele Stad (SAM) Samenvatting van het advies:

1. De gemeente moet een beroep doen op de verschillende organisaties om meer samen te werken. 2. De lokale opslag zou (ook) ingezet moeten worden om de huur van facilitaire voorzieningen te subsidiëren. 3. Toegangsradio moet worden betrokken bij de verzorging van migrantenvoorlichting door betaalde opdrachten te verlenen. De gemeentediensten moeten geïnformeerd en geïnstrueerd worden over de mogelijkheden op dit gebied. Ook andere organisaties moeten overgehaald worden om toegangsradio te gebruiken als communicatiemiddel. 4. De SAM geeft in overweging mee om financiële ondersteuning te bieden zodat een radiokanaal zich kan profileren op specifieke onderdelen (jeugd, informatie, emancipatie, etc) 5. De SAM stelt enkele concrete actiepunten voor: - contract-compliance in het kader van migrantenvoorlichting - een Haagse nieuwsagentschap voor multiculturele berichtgeving - faciliteren van omroepredacties (kantoor/redactie/opleiding) - een opleidingsaanbod - een centrale organisatie voor reclameverwerving, luisteronderzoek, verdeling van zendtijd, een beleid per radiokanaal waarop verschillende omroepen actief zijn . - een instrument om de programmagegevens van de radiozenders te communiceren naar de bevolking 6. De omroeporganisaties moeten geactiveerd worden om zich bedrijfsmatig op te stellen (bedrijfsplan, opleidingstraject, tariefsysteem voor opdrachten, etc) Beantwoording en resultaat: 1. Zie de antwoorden C2, D7. 2. Het lijkt verstandig om de beperkte middelen van de lokale opslag in te zetten op de twee belangrijkste knelpunten in de infrastructuur, namelijk de verlaging van zendtarieven bij toegangsradio en de programmatische versterking bij Stadsradio 94. Als uit dezelfde middelen ook de huur van facilitaire voorzieningen gesubsidieerd zou moeten worden, moet gevreesd worden dat de middelen zo breed worden ingezet dat de maatregelen hun effectiviteit verliezen. Resultaat: geen aanpassing radionota 3. Zie antwoord E2. Bij de uitwerking van het pilotproject >radiovoorlichting voor migranten= wordt vanuit VEB informatie- en voorlichtingsmateriaal van alle relevante gemeentediensten betrokken. De gemeente ziet het veeleer als taak van de SODH en de betrokken omroeporganisaties om andere organisaties over te halen toegangsradio te gebruiken als communicatiemiddel. Resultaat: geen aanpassing radionota 4. De profilering van een radiokanaal op specifieke onderdelen is vooral een kwestie van strategie, organisatie en communicatie en behoort in die zin tot de verantwoordelijkheden van de SODH. Dit advies zal aan de SODH gecommuniceerd worden. Resultaat: geen aanpassing radionota

5. De concrete actiepunten van de SAM zijn deels reeds opgenomen in de radionota (migrantenvoorlichting, faciliteren van opleidingen). Andere ideeën zullen bij de SODH onder de aandacht worden gebracht omdat daar de verwerkelijking zou moeten plaatsvinden (een Haagse nieuwsagentschap voor multiculturele berichtgeving, een centrale organisatie voor reclameverwerving, luisteronderzoek, verdeling van zendtijd, een beleid per radiokanaal waarop verschillende omroepen actief zijn, publicatie van programmagegevens). In principe is de SODH de centrale coördinerende instantie waarop de SAM hier doelt. Resultaat: geen aanpassing radionota 6. De OBH zal een bedrijfsplan opstellen voor Stadsradio 94. Dit is een voorwaarde voor ondersteuning uit de publieke middelen. Gelet op de geringe geldstromen bij de diverse organisaties die toegangsradio verzorgen, lijkt het niet zinvol om te verlangen dat ook zij business-plannen ontwikkelen. De professionalisering van toegangsradio zal vooral in bredere zin via een opleidingstraject gestimuleerd kunnen worden en door het bevorderen van meer samenwerkingsactiviteiten (bijvoorbeeld op het gebied van facilitaire voorzieningen). Resultaat: geen aanpassing radionota

3. Conclusies n.a.v. inspraakprocedure De partijen die gereageerd hebben op de radionota, hebben over het algemeen een positieve reactie gegeven. Er is over de gehele linie een duidelijke ondersteuning van de beleidsvoornemens. De opmerkingen en vragen betreffen vaak deelaspecten of specifieke onderdelen in de radionota die men wil accentueren. Zij geven geen aanleiding tot wijzigingen van de nota (A1,A4, B1, B4, B5, C4, D1,D2, D4, D5, D6, D7, E2, F, G, H, I3, I4 en I5). Op andere onderdelen leiden de reacties niet tot een versterking van de radionota, bijvoorbeeld omdat de focus ligt op een beperkt eigen-belang, omdat er geen directe relatie is met het radiobeleid of omdat men te weinig rekening houdt met de afstand tussen gemeente en de SODH als centrale zelfstandige omroeporganisatie (A3, B2, C1, C5, D10, I6). Een enkele reactie leidt niet tot een koerswijziging in de radionota omdat er inhoudelijke bezwaren zijn tegen de voorgestelde beleidswijzigingen (A2, C3, E1, I2). Op de volgende onderdelen leidt de inspraakprocedure tot een bijstelling van de radionota: - In de lobby voor meer frequentieruimte neemt de gemeente het aspect mee van een volwaardige stereodistributie voor de lokale frequenties (B3). - De gemeente zal in samenwerking met de SODH de diverse radio-organisaties in de stad informeren over de mogelijkheden om een FM-frequentie te claimen voor uitzendingen met een tijdelijk publiek/maatschappelijk doel (D8) - Over de ontwikkeling van digitale radio zal een extra passage worden opgenomen in de radionota (D9). - Over de stimulering van samenwerking tussen radio-organisaties zal een extra passage in de radionota worden opgenomen (C2, I1). - Bij het onderzoeken van samenwerkingsmogelijkheden op het gebied van facilitaire voorzieningen en bij het ontwikkelen van activiteiten op het gebied van deskundigheidsbevordering, zal met de positie van Vokabel (en Stichting Sportsignaal en Stichting Discus) rekening worden gehouden (H). -----------

Bijlage: Schriftelijke reacties inspraak Radionota

Bijlage bij Inspraakrapport Radionota: Afschriften van de binnengekomen reacties

Bijlage 2 Samenstelling Bestuur Stichting Stadsomroep Den Haag

Bijlage 3: Verslag van de Radioconferentie d.d. 8 maart 1999

Haagse lobby - stadhuis - Den Haag Inhoud: 1. Inleiding wethouder sport, promotie, media- en informatiebeleid de heer W.J. Stolte 2. Welkom dagvoorzitter de heer F. Köster 3. Presentatie mw. M. Huizenga (SALTO - Amsterdam) 4. DEEL I Haagse lokale radio-organisaties stellen zich voor..... DISCUSSIE IN WORKSHOPS 5. DEEL II Presentatie van aanbevelingen en aandachtspunten uit de workshops 6. Formuleren conclusies en vervolgafspraken 7. Sluiting

Verslag: 16.15 uur OPENING DOOR DE WETHOUDER voor MEDIABELEID DE HEER W.J. STOLTE De wethouder heet de aanwezigen van harte welkom op deze radio-conferentie over de toekomst van de haagse (doelgroep)radio, georganiseerd door de gemeente Den Haag. Hij toont zich verheugd over de grote betrokkenheid die de aanwezigen hebben bij de Haagse lokale radio en hij noemt het een goede zaak daar met elkaar over te praten.

De gemeente zal nog dit voorjaar een radio-nota uitbrengen, en het debat zoals dat vandaag wordt gehouden zal aan de totstandkoming van deze nota zeker een bijdrage leveren. Zoals al in de schriftelijke voorbereiding is genoemd gaat het om vier hoofdthema's: - hoe moet de lokale radiostructuur er uit komen te zien? - op welke wijze kan de lokale radio worden georganiseerd?

- welke rol kunnen de diverse organisaties daarbij spelen? - welke rol wordt er van de gemeente verwacht? Vandaag zijn de betrokken partijen uitgenodigd om over deze vragen met elkaar van gedachten te wisselen. Het gaat nog niet om het nemen van besluiten, vandaag staat het gesprek centraal. De wethouder ziet de rol van de overheid vooral als een faciliterende. Hij is van mening dat zoveel mogelijk partijen, mits zij aan bepaalde vereisten voldoen, mogen uitzenden binnen een zo goed mogelijke radiostructuur. Daarbij moeten de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk worden ingezet. Hij wenst de aanwezigen een vruchtbare discussie, en een plezierige middag toe! 16.30 uur Discussie-voorzitter de heer F. Köster heet alle aanwezigen van harte welkom en geeft een korte toelichting op de organisatie en indeling van de bijeenkomst. Vanaf + 17.15 uur krijgt elke organisatie die zich hiervoor heeft aangemeld vijf minuten "zendtijd" om zichzelf te presenteren. Hierna is het pauze. Na de pauze zijn er diverse workshops, waarna terugkoppeling van de discussie plaasvindt en zomogelijk een kort debat. Hierna zullen de belangrijkste conclusies worden geformuleerd opdat deze een rol kunnen spelen bij de opstelling van de door de wethouder eerder genoemde radionota. Hij wenst alle aanwezigen een boeiende, en constructieve bijeenkomst toe. Het woord is aan mevr. M. Huizenga, secretaris bij het bureau van SALTO in Amsterdam.

16.40 uur

inleiding mw. M. Huizenga - SALTO, omroep AMSTERDAM

schetst een beeld van de omstandigheden bij Salto, omroep Amsterdam. In antwoord op door aanwezigen gestelde vragen geeft zij aan dat: - Salto Amsterdam tijdens zogenaamde vrije uren een muziekband uitzendt, om te voorkomen dat er stiltes vallen op de zender, - Salto Amsterdam bestaat al vijftien jaar, de gemeente heeft, na commerciële verkoop van de kabel, besloten voort te bouwen op een reeds bestaande situatie en heeft middelen beschikbaar gesteld aan SALTO, - Salto Amsterdam heeft centraal vijf studio's beschikbaar, overigens wordt ook nog gebruik gemaakt van particuliere studio's, - de participatie van allochtonen in o.m. het bestuur van Salto kan beter, hier wordt voortdurend aandacht aan besteed. Het heeft de de voorkeur de vertegenwoordigingen evenredig te verdelen. Hierover wordt contact onderhouden met o.m. STOA,

- Salto Amsterdam kent als belangrijkste criteria bij het verlenen van subsidies: - kwaliteit en -continuïteit. Hier houden enkele medewerkers van Salto zich nadrukkelijk mee bezig, - Salto Amsterdam heeft een regeling met de gemeente tot 2005, maar is hierin afhankelijk van de relatie die de gemeente heeft met kabelexploitant A 2000.

Wethouder Stolte dankt mw. Huizenga voor haar aanwezigheid, en duidelijke verhaal over Salto Amsterdam. Hij kondigt een korte pauze aan, waarna de Haagse organisaties zich kunnen presenteren.

PAUZE

17.15 uur

HAAGSE LOKALE RADIO ORGANISATIES STELLEN ZICH VOOR

Ter voorbereiding op deze conferentie heeft u van nagenoeg alle betrokken organisaties een schriftelijke bijdrage aan deze discussie ontvangen. In dit verslag worden de belangrijkste punten nog even genoemd. 1. RADIO WEST De heer L. Hueber noemt de eigen positie van Radio West. Lokale omroep voor Den Haag is onvermijdelijk. Gedacht moet worden over doelgroepen. Radio West bereikt vooral de leeftijdscategorie 35+, maar zou ook graag werken voor jongeren in Den Haag. De publieke omroep heeft hierin een eigen rol. Radio West gelooft in het bindend karakter van de publieke omroep, en ziet Den Haag als één stad. Radio West is tegen versnippering, en als vele allochtonen zich niet thuisvoelen bij de zender dan doet Radio West iets niet goed. Radio West wil meer contacten opzoeken en acht samenwerking van groot belang. In de praktijk van alledag wordt met hart en ziel gewerkt, publiek én commercieel, samenwerking is essentieel.

2. CASEMA De heer van Winden noemt de rol van Casema beperkt. Zij baseren zich in hun beleid over de indeling van de kabel op adviezen die de Haagse ProgrammaRaad uitbrengt. Casema verzorgt het radio- en televisie-aanbod voor Den Haag e.o. Voor de radio zijn thans 32 frequenties beschikbaar. 3. STICHTING STADSOMROEP DEN HAAG

De heer Kettenis is van mening dat radio en televisie tot taak hebben de directe omgeving te informeren over wat er gebeurt. Lokale radio en tv zijn heel wezenlijk. In Den Haag wonen wel 100 nationaliteiten, en communicatie speelt dan een hele grote rol. Radio is daarbij van groot belang. Stadsomroep Den Haag hoopt op een goed plan voor de toekomst. De deelname van allochtone en autochtone groepen kan beter gestructureerd worden, de stichting stadsomroep Den Haag kent een 50%-50% regeling. In de mediawet echter is er niets bepaald met betrekking tot representativiteit, komt hiervoor gemeentelijke regelgeving? Het omroepbedrijf Haaglanden heeft het radio-gevoel teruggebracht. De gemeente moet financiering bieden om meer professionaliteit mogelijk te maken. De stichting Stadsomroep wil een rol spelen in de toekomst, en biedt haar kennis en betrokkenheid aan.

4. STICHTING EEKTA De heer Goerdin noemt de lokale media van wezenlijk belang voor allochtone doelgroepen. Hij ziet in de bijeenkomst van vandaag een kans om gezamenlijk te komen tot adviezen voor het gemeentelijk beleid. De bottom up benadering is een goede. Veel organisaties willen radio maken voor hun eigen doelgroep. De gemeente moet hiertoe mogelijkheden en ondersteuning, en financiële middelen, bieden. De stichting Stadsomroep Den Haag kan als zendgemachtigde fungeren, in de toekomstige structuur moet dan wel meer aandacht zijn voor de vertegenwoordiging van allochtonen. Er moet sprake zijn van publieke, lokale radio. Het is van belang dat er centraal (studio)faciliteiten zijn; -onafhankelijk, -24 u. beschikbaar, -laagdrempelig, -efficiënt en effectief. Eekta wil bij de (toekomstige) organisatie een rol spelen, wordt nu ook reeds door derden ingeschakeld. Het is van belang dat de gemeente voorwaarden schept en aan deskundigheids-bevordering werkt.

5. STICHTING GHANATTA De heer Frimpong verwacht dat de er de komende vijf jaar vele allochtonen bij zullen komen in Den Haag. Hij is van mening dat de gemeente de lokale radio meer steun moet geven en gratis studio-faciliteiten beschkbaar moet stellen. Ook een verlanging van tarieven is noodzakelijk. Het werk gebeurt nu veelal op vrijwilligersbasis, steun van de gemeente hierbij is nodig. Hij denkt in dit geval aan opleidingsmogelijkheden. Hij pleit voor een uitbreiding van de zendtijd, alleen al binnen de Ghanese gemeenschap worden 25 verschillende talen gesproken. Er zal veel moeten worden samengewerkt. 6. STICHTING DE BAZUIN De heer Westerduin schetst de doelstelling van De Bazuin; het gedurende één uur per week uitzenden van een kerkdienst, op zondag, verzorgd door een van de acht participerende kerkdenominaties. Hij verwacht van de gemeente dat zij het goede nastreeft van al het aan hun zorg toevertrouwde.

7. STICHTING HAAGS ISLAMITISCH PLATFORM (SHIP) De heer Mohamedajoub geeft aan dat 43 moslimorganisaties samenwerken in SHIP. Hij verwijst naar de eerder toegestuurde notitie. De essentie van de discussie zit in het verdelingsvraagstuk, het aanbod is groot, de (zend)tijd is beperkt. Het is belangrijk dat er criteria worden vastgesteld op basis waarvan de zendtijd wordt verdeeld. Representativiteit speelt daarbij een rol, tijd moet worden toebedeeld op basis van taalgroepen. De identiteit van organisaties moet behouden blijven. De gemeente heeft een faciliterende en ondersteunende rol. De volgende punten vragen om aandacht; -de hoge kosten voor vrijwilligersorganisaties, -het gebrek aan kader, -de versnipperde studiofaciliteiten, -coördinatie (per taalgroep). SHIP stelt voor programmaraden per taalgroep te formeren.

8. HAAGSE PROGRAMMARAAD De heer Florisson geeft aan dat de Haagse Programmaraad aan Casema adviseert over de 32 kanalen in het standaardpakket. Het is belangrijk de nu beschikbare kanalen voor lokale radio beschikbaar te houden, hij noemt kwaliteit van groter belang dan kwantiteit. Kwaliteit vraagt om een strenge afweging en duidelijke criteria, maar de Programmaraad ziet voor zichzelf geen rol inzake het lokale radiobeleid. Hij kan zich voorstellen dat een formule wordt gevonden die gelijk is aan die van de HPR; dat een groep wijze mensen de afweging maakt, op basis van eerlijke criteria. 9. STICHTING RUKUN BUDI UTAMA Mw. Partoredjo streeft naar uitbreiding van de vijf uren zendtijd die de stichting nu per week heeft. De Eekta biedt thans de faciliteiten, en stelt tegen betaling, een studio beschikbaar. De stichting wil uitzenden via de ether om zo ook de randgemeenten te kunnen bereiken. Zij hopen op een goede structuur in de toekomst met ruime mogelijkheden voor de inbreng van diverse allochtone groepen. Het zou goed zijn een studio, centraal, beschikbaar te hebben. De gemeente moet faciliteiten en middelen bieden. Zij hoopt op een voortvarend beleid.

10. REGIONAAL STEUNPUNT ALLOCHTONEN Geen toelichting.

11. SENIORENJOURNAAL DEN HAAG ... zegt zich vooral op de televisie te richten en heeft geen behoefte aan een toelichting op de schriftelijke bijdrage.

12. STICHTING NEW SONG Mw. Wilson huurt via Radio Eekta, en verzorgt uitzendingen voor de Antilliaanse Pinkstergemeente. Zij zijn pas heel kort op de radio. Zij vraagt om meer aandacht voor de multi-culturele aspecten van Den Haag en de vele doelgroepen. De lokale radio moet mensen de gelegenheid bieden in de eigen taal te kunnen communiceren. Van de gemeente worden vooral lage(re) tarieven verwacht.

13. MEDIA ORGANISATIE ALLE HAAGLANDERS tellen mee De heer Fitz-James biedt de aanwezigen een folder aan. Hij noemt het aanbod in Den Haag gigantisch. Hij vindt het belangrijk versnippering te voorkomen. Vele kleine omroepen zijn ontstaan omdat het bestaande niet voldeed. Hij noemt kwaliteit niet afhankelijk van de beschikbare studiofaciliteiten. Het is wel belangrijk faciliteiten te beiden en jongeren te stimuleren. Hij vindt het bieden van dienstverlening belangrijker dan het beschikbaar stellen van financiën. De bestaande aanbieders meoten een faciliterende rol krijgen. Er moet niet sectarisch gewerkt worden. Er is een tekort aan kader, middelen en tijd. De multi-culturele impact is van belang, nieuwe media moeten in de gaten gehouden worden. 14. RHEMA GOSPEL CHURCH De heer Nuamah zendt (nog) niet uit. Hij noemt een paar zaken van belang: - er moeten meer kanalen beschikbaar komen voor religieuze zaken en morele educatie, - er moeten meer -laagdrempeligeuitzendfaciliteiten komen, traing en ondersteuning zijn belangrijk.

15. STICHTING SPORTSIGNAAL De heer van der Meer ziet zichzelf een beetje als een vreemde eend in de bijt. De stichting Sportsignaal streeft, los van etnische afkomst, naar een multicultureel totaalprogramma gericht op sport en actualiteit in Den Haag. Zij willen in één taal communiceren, de gemeente moet hiertoe de structuur verbeteren en de continuïteit waarborgen. In de toekomst hoopt de stichting via de Haagse kabel te kunnen uitzenden.

16. JOHAN MAASBACH WERELDZENDING De heer Jackson zegt nu nog niet over zendtijd te beschikken. Johan Maasbach Wereldzending verzorg wel radio in het buitenland en beschikt ook over eigen faciliteiten. Er bestaat een samenwerking met TV West en ze willen een bijdrage leveren aan het geestelijke, morele en psychische welzijn van mensen in alle leeftijdsgroepen.Zij hopen in de toekomst de mensen in Den Haag via de lokale radio rechtstreeks te kunnen bereiken.

17. STICHTING OPEN KANAAL De heer Kwant noemt de doelstelling van het Open Kanaal; het bieden van een permanent discussieplatform in de stad, voor iedereen toegankelijk. Het Open Kanaal wil daarbij facilitair zijn, als een soort permanent inspraakkanaal. Hij noemt het positief dat vandaag gezamenlijk door betrokkenen wordt nagedacht over de vormgeveing van het lokaal media- en radiobeleid. De stichting Open Kanaal wil echter geen omroep bedrijven.

18. PRODUCTIEBEDRIJF HAAGLANDEN De heer Stegeman noemt als twee (radio)peilers van het productiebedrijf Haaglanden: - stadsradio Den Haag en de huidige toegangsradio. De knelpunten zijn bekend; er is een tekort aan frequenties en een tekort aan middelen. Het bereik van allochtone doelgroepen via toegangsradio is erg hoog. Er is een enorme behoefte aan een aanvulling op de bestaande kanalen. Er zijn vier aandachtspunten: -de distributie, -de beheersing, -de facilitering (studio's), -de opleidingsmogelijkheden voor betrokkenen. Er is een aanvraag uit voor uitbreiding van de etherfrequentie en er zou een extra kabelkanaal moeten komen voor (nieuwe) initiatieven. Een brede distributie is van groot belang. De beschikbare zendtijd moet zo eerlijk mogelijk verdeeld worden. Effectief communiceren in een multi-culturele stad vraagt om een goed plan van aanpak, een een pluriforme media-cultuur.

19. / 20. NAMENS FNV/CNV/ANBO en MKB-organisaties De heer de Ruiter noemt het onacceptabel als er ten behoeve van uitbreiding van zendcapaciteit om zogenaamd "opgeld" zou worden gevraagd, er is dan sprake van een ongewenste lastenverzwaring voor de burgers.

21. HAAGSTAD RADIO Mw. Kishoendajal noemt integratie van allochtonen en autochtonen erg belangrijk. Als belangrijkste taken ziet zij: - maatschappelijke participatie en - het aanbieden van maatwerk op het gebied van mediabeleid. Haagstad radio kan hierbij een makelaarsfunctie vervullen en vormt een over-koepelend orgaan van deskundigen. Zij wijst er op dat gelijke kansen niet altijd gelijke mogelijkheden bieden. De gemeente moet investeren in maatwerk voor de radio, bij het te voeren beleid moet de SAM worden betrokken.

22. STICHTING OMROEP ALLOCHTONEN

... noemt doelgroepradio en doelgroepproramma's noodzakelijk. Radio is een heel belangrijk communicatiemiddel. In de toekomst is het ook van belang om nieuwe technologische ontwikkelingen een rol te laten spelen. Er is al veel ervaring aanwezig en er moet geleerd worden van bestaande modellen (bijv. Salto-Amsterdam). De gemeente moet beschikbare (financiële) middelen inzetten en continuïteit garanderen. De STOA wil adviseren en helpen bij de opbouw van een goede infrastructuur. PAUZE TWEEDE DEEL 19.30 uur

WORKSHOPS / DISCUSSIE

De heer Köster vraagt de vertegenwoordigers uit de verschillende workshops de uitkomsten uit de workshops te komen toelichten.

WORKSHOP I (blauw) AANBEVELINGEN: - kies voor een stichtingsvorm, - sluit aan bij bestaande situatie (Stadsomroep Den Haag) en optimaliseer deze. Geef de Stichting Stadsomroep Den Haag een centrale rol. - installeer een programmabeleidsbepalend orgaan (cf. eisen Mediawet),gemeente stuurt en formuleert criteria voor leden.Van belang hierbij is een pluriforme samenstelling. - kies voor een heldere, horizontale programmering, - er moet extra zendtijd komen; een extra kanaal plus uitbreiding van de etherfrequentie. De gemeente zou een lobby moeten starten richting het ministerie van OCW om de uitbreiding van etherfrequenties via de FM-band voor elkaar te krijgen. - studio- en opleidingsfaciliteiten via stichting centraal aanbieden, ruimte voor marktwerking in deze: gemeente moet in beperkte mate faciliteren; organisatie moeten zelf de ruimte krijgen om van studio- en opleidingsfaciliteiten gebruik te maken. - aandacht besteden aan nieuwe technieken, bv. Internet AANDACHTS- / DISCUSSIEPUNTEN: n financiering (mediafonds)? Graag nog eens een toelichting op de criteria van het Casema Mediafonds. Kunnen lokale omroeporganisaties daar gebruik van maken en zo ja, hoe werkt dat dan? n Hoe representativiteit in programmabeleidsbepalend orgaan en bestuur van de SODH vormgeven? Het is belangrijk dat de gemeente daar over meedenkt.

WORKSHOP II (geel) AANBEVELINGEN: n er moet extra zendtijd komen, bij voorkeur door vermeerdering van het aantal etherfrequenties - volg bestaande organisatiemodellen (bijv. Salto - Amsterdam), - kies voor een onafhankelijke rechtspersoon met een representatieve vertegenwoordiging; het liefst aansluiten bij wat er al is (SODH) - bied faciliteiten op het gebied van studio's / opleidingen / subsidies. - WORKSHOP III (groen) AANBEVELINGEN: - er moet een "omroepbedrijf" komen; n omroepbedrijf moet laagdrempelig, flexibel, en goed bereikbaar zijn; sluit zoveel mogelijk aan bij de bestaande situatie - zoek samenwerking, stel hoge eisen aan kwaliteit en noem/toets criteria, - koppel het aanbod van studiofaciliteiten en opleidingen, - realiseer uitbreiding zendcapaciteit, bij voorkeur via etherfrequenties - rol van de gemeente is die van (mede)financier en bemiddelaar. AANDACHTS- / DISCUSSIEPUNTEN - rol Haagse Programmaraad is schimmig, communicatie moet beter: wat kan HPR wel en wat kan HPR niet? - duidelijker formulering ideeën omtrent Open Kanaal, als de ideeen duidelijk zijn kan er best ruimte zijn voor een Open Kanaal - aandacht voor "ouderen" als specifieke doelgroep ontbreekt nu.

WORKSHOP IV (rood) AANBEVELINGEN: - installeer een klein, krachtig, representatief bestuur, dat bij voorkeur aansluit bij de bestaande situatie. - kies voor heldere spelregels en openheid, - een goede afspiegeling van de maatschappij is belangrijk, - zet publieke taken centraal en stel duidelijke criteria,

- kies voor tweetaligheid, - bied ook nieuwe initiatieven een kans, - er moet veel samenwerking zijn, - de gemeente moet centraal een faciliterende rol kiezen (decentrale uitvoering), - er moet een uitbreiding van zendtijd komen, door het gebruik van het tweede toegangskanaal en door een uitbreiding van etherfrequenties - de gemeente kan ook eigen informatie via de radio communiceren. Dat is vooral goed voor allochtone doelgroepen

AANDACHTS- / DISCUSSIEPUNTEN

- hoe kan een bestuur zo representatief mogelijk worden samengesteld; achterban én bereik dienen hierbij een rol te spelen, - hoe worden faciliteiten (bv. studioruimte) zo eerlijk mogelijk verdeeld? - hoe wordt kwaliteit gewaarborgd / getoetst?

20.30 uur

FORMULEREN CONCLUSIES / VERVOLGAFSPRAKEN

De heer Köster concludeert op de eerste plaats dat door de deelnemers in de verschillende workshops voortvarend is gesproken over de vormgeving en inhoud van het Haagse, lokale, radiobeleid. Er zijn belangrijke aanbevelingen geformuleerd, en er zijn nog diverse aandachtspunten die om nadere studie vragen! Als belangrijkste aanbevelingen noemt hij: - de gewenste uitbreiding van zendcapaciteit, zowel door het gebruik van het tweede toegangskanaal als via een uitbreiding van het aantal etherfrequenties - het aanbrengen van een heldere structuur, die bij voorkeur aansluit bij de bestaande situatie - de vraag om centrale faciliteiten, vooral op het gebied van - studio-capaciteit, - training en opleiding, - zorg voor kwaliteit en het toetsen op kwaliteit. Hij complimenteert de deelnemers met de geleverde bijdragen, en is van mening dat deze zeker een rol zullen spelen bij de opstelling van de eerder genoemde radionota. Hij heeft de bijeenkomst zeer gewaardeerd, en sluit niet uit dat er een vervolgbijeenkomst zal worden gehouden. Voor de afsluiting van deze radio-conferentie geeft hij het woord aan wethouder

W.J. Stolte. 21.00 uur

SLUITING

Wethouder Stolte spreekt aan alle aanwezigen zijn hartelijke dank uit voor hun actieve rol bij deze radio-conferentie. Er is op een heel positieve manier, vanuit de praktijk, meegedacht over de toekomstige vormgeving van de Haagse lokale radio. Er is vandaag zeker een goede stap gezet richting meer samenwerking in de toekomst, en hij stelt voor met de aanwezigen in gesprek te blijven over het vervolg. De grondstenen voor de radionota zijn nu geleverd, en hij zegt toe te gelegener tijd met een voorstel te komen om deze conferentie een vervolg te laten hebben. Hij nodigt eenieder uit voor een afsluitend drankje, en sluit de bijeenkomst om 21.00 uur officieel af.

--------------